Gele Rijders Plein: De Groene Fabriek, Arnhemse stadstuin

Gele Rijders Plein:
De Groene Fabriek,
Arnhemse stadstuin voor
wonen, werken en winkelen
made in [Arnhem]
colofon
City Centrum Arnhem
Zetta Stichting voor maatschappelijk vastgoed
SAB Stedenbouwkundig adviesbureau Arnhem
Orke Management bv
Rejoko beheer bv
D&M architecten
Lay out folder SAB Arnhem
Aanleiding
De Groene Fabriek
Organisatie
Over het Gele Rijders Plein wordt al heel lang en
heel veel gepraat. Niet alleen door de gemeentelijke politiek, maar ook door bewoners en ondernemers op en rond het plein en elders in de stad.
Daar is ook aanleiding toe. Was het plein vroeger,
samen met de karakteristieke omringende gebouwen, van ondermeer de HBS, een plaats van
betekenis, tegenwoordig ligt het plein min of meer
geïsoleerd tussen de Jansbuitensingel en de lange
zuidelijke pleinwand naar de binnenstad. Dit komt
onder meer doordat het plein niet meer bereikbaar
is voor doorgaand verkeer en ook de ruimtelijke en
functionele verbinding met de rest van de binnenstad ontbreekt. Dit heeft onder andere leegstand
tot gevolg, onlangs geïllustreerd door het vertrek
van de EkoPlaza, die stelt “meer in het zicht te
willen zitten, het Gele Rijders Plein is een achterafplek” (De Gelderlander 15 maart 2014).
De Groene Fabriek haalt het groen en ondernemend Arnhem naar de binnenstad. Het is een uniek
‘Arnhems’ plein. Enerzijds dynamisch met economische activiteit, anderzijds een groene plek in de
binnenstad waar het fijn verblijven is.
Op en rond het Gele Rijders Plein is sprake van een
groot aantal verschillende soorten partijen met uiteenlopende en soms tegengestelde belangen. Om
een ontwikkeling van het plein vorm te geven vinden wij kennis over en begrip van de verschillende
rollen en partijen nodig, samen vormen zij immers
de bouwstenen voor de totstandkoming van een
effectieve samenwerking op en rond het plein.
Dit pleit in de voorbereiding en bij de verdere uitwerking van bestaande ideeën voor een grondige
lokale en misschien wel regionale krachtenveldanalyse en het helder beschrijven van de belangen en
rollen van betrokkenen, op basis waarvan een gebiedsspecifiek samenwerkingsverband kan worden
gebouwd en de hierbij behorende strategieën en
een plan van aanpak kunnen worden gemaakt.
Voor de vormgeving van een samenwerkingsverband ten behoeve van de ontwikkeling en exploitatie van De Groene Fabriek staat ons een publiekprivate samenwerking voor ogen.
De ligging van het Gele Rijders Plein aan de rand
van de binnenstad biedt kansen om het plein en
de bebouwing weer een functie te geven die niet
alleen vernieuwend is voor de binnenstad van Arnhem, maar ook sociaal-maatschappelijk verbonden
is met de stad. Eerste aanzetten hiervoor zijn er al:
•
De herbouw van de HBS;
•
Plannen voor een hotel in het voormalige gebouw van de ABN-AMRO;
•
Mobiele units voor startende ondernemers;
•
Leer- en werkplaatsen in bestaande
winkelpanden.
Maar er is meer nodig. Het Gele Rijders Plein moet
zich kunnen laten zien en moet herkenbaar zijn als
kenmerkende en mooie plek in de stad. Daar willen
Arnhemse ondernemers mee aan de slag. Nu niet
meer praten, maar doen. In dit document laten wij
zien hoe we dit gaan doen en wat ons voor ogen
staat.
Arnhemse stadstuin voor wonen,
werken en winkelen
De Groene Fabriek biedt ondernemende mensen
de mogelijkheid om op het plein een eigen bedrijf
te starten in een levendige omgeving met andere
startende ondernemers. Met de geboden faciliteiten ontstaat er voor starters een laagdrempelige
toegang tot De Groene Fabriek. Daarnaast worden
op De Groene Fabriek ook ambachtelijke beroepen beoefend en is sprake van opleidingen in de
trend van “meester-gezel” verhoudingen, waarmee
een nieuwe bron van economische activiteit wordt
aangeboord. Deze kan variëren van fietsenmakers
tot bakkers, slagers en brouwers van “Arnhemsch”
bier.
De Groene Fabriek vormt ook bij uitstek de plaats
waar de plek van Arnhem als regionale hoofdstad
van een sterk op regionaal en biologisch geteeld
aanbod aan voedsel, tot uitdrukking komt. De economische activiteiten zijn op een innovatieve wijze
ingebed in een vergroende omgeving. Duurzame,
innovatieve keuzes bij deze inrichting zijn hierbij
de standaard.
Wij zien de ondernemers als de primaire drijvende
kracht voor het plein. Daarom stellen wij voor om
onder de parapluie van City Centrum Arnhem een
professionele en onafhankelijke beheerorganisatie
te vormen, die De Groene Fabriek als ‘bedrijvigheidsterrein’ op een bedrijfsmatige manier beheert,
promoot en verder ontwikkelt. Wij nodigen, naast
de huidige gebruikers van het Gele Rijders Plein, de
gemeente Arnhem, de provincie Gelderland en ook
de vastgoedeigenaren uit om actief binnen deze
organisatie te participeren.
De samenwerking vindt plaats op basis van gelijkwaardigheid en gezamenlijk worden middelen
ingezet ter realisatie van de gestelde doelen. Binnen de beheeractiviteiten werkt iedere participant
vanuit zijn eigen rol. Gemeentelijke participatie is
gewenst vanwege de nodige doorzettingsmacht, de
borging van informatiestromen en het uitwisselen
van kennis.
Deze beheerorganisatie zal een intermediaire organisatie zijn, dat wil zeggen dat zij tussen de partijen staat en niet het eigendom is van of opereert
namens, één of meerdere van de deelnemende
partijen op of rond De Groene Fabriek.
Om als legitieme organisatie in het beheer van De
Groene Fabriek te kunnen functioneren, zal de gemeente deze organisatie bij voorbaat als gesprekspartner moeten accepteren.
Aansluiting beleid
gemeente
Een eerste analyse van het gemeentelijk beleid laat
zien dat ons idee voor het plein past binnen het
gemeentelijke beleid, zoals verwoord in de Structuurvisie en Koers Binnenstad. Onderstaand hebben
we enkele citaten uit deze gemeentelijke beleidsstukken weergegeven, zodat snel inzichtelijk is
waarop onze ideeën aanhaken.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
‘Ruimte voor initiatieven van onderaf’;
‘Initiatieven faciliteren en stimuleren, die bijdragen aan economische vitaliteit en beleving van het plein’;
‘Waar nodig actief ingrijpen in de openbare ruimte’;
‘Geen toevoeging van winkels of kantoren’;
‘Inhaken op nieuwe thema’s als energie, klimaat, etc.’;
‘Herstellen stadspassage als verbindende schakel’;
‘Pleinen vragen aandacht’;
‘Dooradering beken (beekherstel)’;
‘Duurzaamheid’;
‘Opwarming tegengaan’;
De Groene Fabriek anno 2020
•
•
•
•
•
‘Geen concurrentie, maar eigen stedelijk milieu’;
De ligging in de binnenstad met alle voor-
delen daarvan, gecombineerd met overige delen van de binnenstad zoals Gele Rijders Plein en het noordoostelijk deel van de binnenstad moeten hier niet de concuren-
tie mee aangaan maar een eigen stedelijk milieu bieden: menging met stedelijk wonen, kleinschalige creatieve bedrijvigheid met een ‘etalagefunctie’, met bepaalde winkelmilieus die als niches aanvullend zijn op het kernwinkelapparaat’;
‘de relatieve rust en luwte ervan, biedt kansen voor het creëren van een bijzonder woon- en
werkmilieu dat een waardevolle aanvulling is op de bestaande binnenstad. Verstilde stedelijke sfeer’;
‘Ruimte voor transformatie’;
‘Leefbaarheid betekent onder meer opti-
male afstemming arbeidsmarkt-onderwijs’.
Na mijn studie Tuin- en Landschapsarchitectuur
(2015) ben ik teruggegaan naar mijn geboorteplaats in het westen van het land. Inmiddels 5
jaar ouder en samenwonend, besluit ik met mijn
vriendin een weekendje naar Arnhem te gaan. Om
‘oude’ vrienden weer eens te ontmoeten, maar ook
om te zien hoe Arnhem de afgelopen jaren veranderd is.
En hé, wordt daar nou een bank verplaatst en
zien we dat daar bloembakken verreden worden?
Het blijkt waarheid. Het plein is flexibel ingericht.
Mensen kunnen bij elkaar in het zonnetje zitten, of
het bankje weer verschuiven om een kopje koffie
bij een mobiele unit te drinken. Door deze flexibele
inrichting blijkt het plein ook zeer geschikt voor
evenementen.
Het valt ons, bij aankomst op station Arnhem op,
dat de bouwput verdwenen is en de stad een station van allure heeft. De looproute naar het centrum
is fraai vormgegeven en leidt ons naar de entree
van de binnenstad bij de Jansstraat. Maar ineens
valt ons oog op een nieuw karakteristiek gebouw
op de kop van het Gele Rijders Plein. We zien een
creatieve broedplaats van jong ondernemerschap
en studenten in, zo blijkt uit navraag, het herbouwde karakteristieke gebouw van de HBS. En wat
schetst onze verbazing als we voorbij het gebouw
lopen, het plein heeft een ware metamorfose ondergaan. Het is een groen plein geworden, waarop
diverse mobiele units staan, van waaruit het jong
ondernemerschap in de praktijk wordt gebracht (nu
De Groene Fabriek lees ik). Het plein oogt relaxed.
Op de bankjes en muurtjes zitten jongeren, gezinnen en ouderen te genieten van de groene ruimte
in de stad.
Aan de overzijde van het plein is het voormalige ABN-AMRO gebouw omgetoverd tot nieuwe
‘hotspot’.Verder valt ons op dat de aanpalende
panden eveneens verkleuren. De gebruikers haken
in op de dynamiek van het plein en de rust die het
plein biedt in een toch al drukke binnenstad.
Al pratende met bovenal jonge ondernemers horen
we dat het plein ‘Made in Arnhem’ is. De ondernemers komen van Arnhemse scholen en worden
ter plekke begeleid. De inrichting van het plein
is uitgedacht en gemaakt door Arnhemmers. Het
plein blijkt verankerd in de stad en dat geeft direct
het succes weer!
Eén ding weten we zeker: De Groene Fabriek is een
geweldige creatieve broedplaats in de binnenstad
geworden! Wij komen gauw nog eens terug!
Gele Rijders Plein: De Groene Fabriek
Regionaal en biologisch
Sonsbeek tot in de stad
Bedrijvigheid en ondernemen
Verblijfsklimaat en evenementen
Park Sonsbeek
Gele Rijders Plein
Binnenstad
Marktplein
concept
Rijn
‘plint’ van bedrijvigheid & ondernemen
langzaam verkeer &bevoorrading
afbeelding
units
flexibel te plaatsen units
‘Jansbeek’
HBS
verblijfs- & ontmoetingsplek
hotel
units
langzaam verkeer & bevoorrading
‘plint’ van bedrijvigheid & ondernemen
Levendig
Groen en duurzaam
Creatief

Download Report