Verduidelijking van interventiemiddelen

10/03/2014
Kortdurende thuisbegeleiding
binnen de Vlaamse Bijzondere
Jeugdbijstand: Wat zit erin?
Tim Stroobants & Prof. Dr. Johan Vanderfaeillie
18-3-2014
pag. 2
1
10/03/2014
Beschrijvend en praktijkgericht effectonderzoek
inzake Kortdurende Thuisbegeleiding
Luik 1: Beschrijving van het aanbod, de aanbieders, en het
maatschappelijk en juridisch kader (1)
Augustus 2011 – juli 2012
Stroobants, T., Vanderfaeillie, J., & Andries, C. (2013). Kortdurende thuisbegeleiding binnen de
Bijzondere Jeugdbijstand (rapport 1): Beschrijvend en praktijkgericht onderzoek naar het aanbod, de
aanbieders en het maatschappelijk en juridisch kader. Brussel: Vrije Universiteit Brussel.
Luik 2: Praktijkgericht effectonderzoek op micro- en
macroniveau
April 2012 – juli 2013
Stroobants, T., Vanderfaeillie, J., & Andries, C. (in press). Kortdurende thuisbegeleiding binnen de
Bijzondere Jeugdbijstand (rapport 2):Praktijkgericht effectonderzoek naar probleemreductie,
doelrealisatie, cliënttevredenheid en afronding van de begeleiding. Brussel: Vrije Universiteit Brussel.
18-3-2014
pag. 3
18-3-2014
pag. 4
Inhoudsopgave
Inleiding
Methode
Resultaten
Discussie en besluit
Beperkingen
2
10/03/2014
Inleiding
Thuisbegeleiding
(Cat.5)
Mobiele jeugdhulpverlening (1 contact/week)
Minderjarigen en hun gezin t.g.v. POS/MOF
Reguliere thuisbegeleiding
Kortdurende thuisbegeleiding (KTB)
o Gevestigd aanbod
o
Sinds augustus 2009
o Gemiddelde duur 6 maanden tot 2
jaar
o
Doorlooptijd van 6 maanden
o
Uitstroom en/of doorstroom?
o Intensief, aanklampend en integraal
18-3-2014
pag. 5
Inhoud van gebruikelijke hulpverlening en
thuisbegeleiding
Optimaliseren van onze gebruikelijke
hulpverlening?
Hoe functioneert deze momenteel?
Wat werkt?
Wat kan worden verbeterd?
Nood aan accurate kennis over de
organisatiestructuur, organisatiecultuur, klinische
praktijken en waarden (1,2,3)
18-3-2014
pag. 6
3
10/03/2014
Inhoud van gebruikelijke hulpverlening en
thuisbegeleiding
Diversiteit = kernwoord
Meerdere behandelaanpakken vanuit vele theoretische oriëntaties
Sterke variatie in intensiteit en aard van hulp
Mix van therapeutische technieken om maximaal tegemoet te komen aan
de individuele noden cliënt
Eclectisme is de norm voor gebruikelijke
hulpverlening in binnen- en buitenland (4,5,6)
Geldt dit ook voor kortdurende thuisbegeleiding?
18-3-2014
pag. 7
Methode
Deelnemende diensten:
23 van 27 thuisbegeleidingsdiensten met een kortdurend
traject (Vlaamse Bijzondere Jeugdbijstand)
Totale begeleidingscapaciteit van 309 op 365 cliënten
Niet-deelnemers
Te atypisch inzake doelgroep en werkwijze
Zeer lage begeleidingscapaciteit (=5)
18-3-2014
pag. 8
4
10/03/2014
Praktijkgestuurd onderzoek
Gezamenlijk onderzoeksproces tussen onderzoekers
en praktijkwerkers
Doel: werk van de voorziening te verbeteren en te
legitimeren naar de buitenwereld
Drie kenmerken:
Aansluiting
Inbedding
Benutting
pag. 9
18-3-2014
Materiaal en procedure
(1)
Beschrijving van het eigen methodisch handelen
‘wat ze doen, voor wie, onder welke voorwaarden en in welke
omstandigheden’
4 workshops (x3) gedurende 5 maanden, 2 deelnemers per
dienst/methodiek
24 interventiebeschrijvingen:
Beoogde problemen en doelgroep, doelstelling, opbouw, inhoud,
theoretische onderbouwing, randvoorwaarden voor de uitvoering, en
bestaand onderzoek naar de uitvoering en/of effect (7)
18-3-2014
pag. 10
5
10/03/2014
Materiaal en procedure
(2)
Inhoud van de interventie: codering
Geprotocolleerde methodieken
Mini-methodieken, technieken en therapeutische spelen
Inhoud van de interventie: kwalitatieve doorlichting
(2 fasen)
Helderheid van de interventiemiddelen
Richtlijnen over de inzet ervan
18-3-2014
pag. 11
18-3-2014
pag. 12
Resultaten
Geprotocolleerde methodieken
N=14
Mini-methodieken, therapeutische spelen en
technieken
N=93
6
10/03/2014
Inhoud van de interventie: codering
Geprotocolleerde methodieken (n=14)
Meest vermelde methodieken zijn
– Het Gezin Centraal (n=11)
– Sings Of Safety (n=8)
– Triple P (n=7)
– Video-Hometraining (n=7)
Andere: Non Violent Resistance (n=4), Families First (n=4), Eigen Kracht
Conferentie (n=3) …
Over beschrijvingen heen zijn deze 56 keer geïdentificeerd
3 interventies richten zich uitsluitend op 1 geprotocolleerde methodiek
In 20 van de overige 21 beschrijvingen is minstens 1 geprotocolleerde
methodiek vermeld
Gemiddeld 2.3 methodieken per beschrijving (mediaan=2, min=0, max=5)
18-3-2014
pag. 13
Inhoud van de interventie: codering
Mini-methodieken, therapeutische spelen en
technieken (n=93)
Bepaalde technieken zijn samengevoegd in 1 cluster (vb.: herstelgericht
werken, cognitief-gedragsmatige technieken, …)
Meest vermelde middelen zijn
- Doelgerelateerde technieken (n=20)
- Componentgedragingen (n=18)
- Activeren sociaal netwerk (n=18)
- Oefenen (n=16)
- Duplo (n=15)
Andere: cognitief-gedragsmatige technieken (n=14), installeren maatschappelijke
dienst-/hulpverlening (n=14), psycho-educatie (n=14), uitzondering exploreren
(n=14), observatie en registratie (n=13) …
Over beschrijvingen heen (n=21) zijn de middelen 349 geïdentificeerd
Gemiddeld 16.6 middelen per beschrijving (mediaan=16, min=6, max=36)
18-3-2014
pag. 14
7
10/03/2014
Inhoud van de interventie: kwalitatieve
doorlichting
Helderheid van de beschreven interventiemiddelen
Goed: 45.8%
Voldoende: 54.2%
Onvoldoende: 0%
Helderheid van de richtlijnen m.b.t. de inzet ervan
Goed: 41.7%
Voldoende: 45.8%
Onvoldoende: 12.5%
18-3-2014
pag. 15
Discussie en besluit
Grote diversiteit aan interventiemiddelen binnen 1
interventiebeschrijving en tussen
interventiebeschrijvingen onderling aanwezig
Kortdurende thuisbegeleiding is voornamelijk op een
eclectische leest geschoeid
Argumenten voor:
Hulp op maat?
Open geest van de hulpverlener?
Toenemende complexiteit van problemen aanwezig bij cliënt?
Onmogelijk om meteen een totaaldiagnose te formuleren?
Wildgroei van methodieken?
18-3-2014
pag. 16
8
10/03/2014
Beperkingen van een eclectische
aanpak
(1,6,8,9,10,11,12,13,14)
Hulpverleners kiezen veel voor hetzelfde
Aanpak wordt onvoldoende afgestemd op problemen en
vooruitgang van cliënt
Te veel in de breedte en te weinig in de diepte
Heel wat evidence-based technieken worden niet ingezet
Geen kennis over werkzaamheid eclectische aanpak
In welke mate is eclectisch werken hulp op maat van
de cliënt, een blijk van open geest?
18-3-2014
pag. 17
Wat nu?
Uitvoeren effectiviteitsonderzoek
Verder inzetten op helder maken van interventiemiddelen en
de richtlijnen voor het al dan niet inzetten ervan
Sterker inzetten op integraal gebruik van bestaande evidencebased interventies
Bepalen welke de basisprincipes zijn en met welke elementen
flexibel mag worden omgesprongen (15)
Streven naar een geprotocolleerde (en gemoduleerde)
interventie (16)
18-3-2014
pag. 18
9
10/03/2014
Beperkingen
Uitzonderlijke onderzoeksmethode: rol van onderzoekers?
Interventiebeschrijving = beperkte weergave dagdagelijkse
realiteit
18-3-2014
pag. 19
Meer informatie…?
Tim Stroobants – Vrije Universiteit Brussel
Tel: +32 (0)2/629.12.11
E-mail: [email protected]
Stroobants, T., Vanderfaeillie, J., De Maeyer, S., Robberechts, M., & Vanschoonlandt, F. (2013).
Kortdurende thuisbegeleiding binnen de Bijzondere Jeugdbijstand: een verduidelijking van de
interventiemiddelen en methodische aanpak. Tijdschrift voor Orthopedagogiek: Onderzoek en
Praktijk.
Stroobants, T., Vanderfaeillie, J., & Andries, C. (2013). Kortdurende thuisbegeleiding binnen de
Bijzondere Jeugdbijstand (rapport 1): Beschrijvend en praktijkgericht onderzoek naar het
aanbod, de aanbieders en het maatschappelijk en juridisch kader. Brussel: Vrije Universiteit
Brussel.
Stroobants, T., Vanderfaeillie, J., & Andries, C. (in press). Kortdurende thuisbegeleiding binnen de
Bijzondere Jeugdbijstand (rapport 2):Praktijkgericht effectonderzoek naar probleemreductie,
doelrealisatie, cliënttevredenheid en afronding van de begeleiding. Brussel: Vrije Universiteit
Brussel.
18-3-2014
pag. 20
10
10/03/2014
Literatuurlijst
(1) Garland, A. F., Bickman, L., & Chorpita, B. F. (2010). Change what? Identifying quality
improvement targets by investigating usual mental health care. Administration and Policy in
Mental Health, 37(1-2), 15–26.
(2) Garland, A. F., Haine-Schlagel, R., Brookman-Frazee, L., Baker-Ericzén, M., Trask, E. V., &
Fawley-King, K. (2013). Improving community-based mental health care for children: Translating
knowledge into action. Administration and Policy in Mental Health, 40(1), 6–22.
(3) Hillebrand, J., & Burkhart, G. (2009). Bridging the science-practice gap in drug demand
reduction: A European perspective. Drugs: Education, Prevention, and Policy, 16(6), 561–571.
(4) Baumann, B. L., Kolko, D. J., Collins, K., & Herschell, A. D. (2006). Understanding
practitioners’ characteristics and perspectives prior to the dissemination of an evidence-based
intervention. Child Abuse & Neglect, 30(7), 771–787.
(5) Hickman, E. E., Arnkoff, D. B., Glass, C. R., & Schottenbauer, M. A. (2009). Psychotherapy
integration as practiced by experts. Psychotherapy Theory, Research, Practice, Training, 46(4),
486–491.
(6) Grietens, H., Mercken, I., Vanderfaeillie, J., & Loots, G. (2007). Initiatie van effect- en
effectiviteitsmeting van het private hulpaanbod binnen de bijzondere jeugdzorg. Centrum (pp. 1–
168). Leuven: Centrum voor Orthopedagogiek, Katholieke Universiteit Leuven.
(7) Foolen, N., Van der Steege, M., De Lange, M., De Graaf, M., & Prinsen, B. (2011). Beschrijven
van methodisch handelen. Handreiking om te komen tot een overdraagbare interventie. (pp. 1–
20). Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut.
(8) Hickman, E. E., Arnkoff, D. B., Glass, C. R., & Schottenbauer, M. A. (2009). Psychotherapy
integration as practiced by experts. Psychotherapy Theory, Research, Practice, Training, 46(4),
486–491.
18-3-2014
pag. 21
Literatuurlijst
(9) Kelley, S. D., De Andrade, A. R. V., Bickman, L., & Robin, A. V. (2012). The Session Report Form
(SRF): Are clinicians addressing concerns reported by youth and caregivers? Administration and
Policy in Mental Health, 39(1-2), 133–145.
(10) Kelley, S. D., De Andrade, A. R. V., Sheffer, E., & Bickman, L. (2010). Exploring the black box:
Measuring youth treatment process and progress in usual care. Administration and Policy in Mental
Health, 37(3), 287–300.
(11) Schulte, D., & Eifert, G. H. (2002). What to do when manuals fail? The dual model of
psychotherapy. Clinical Psychology: Science and Practice, 9, 312–328.
(12) Weersing, V. R., Weisz, J. R., & Donenberg, G. R. (2002). Development of the Therapy
Procedures Checklist: A therapist-report measure of technique use in child and adolescent
treatment. Journal of Clinical Child Psychology, 31(2), 168–180.
(13) Brookman-Frazee, L., Taylor, R., & Garland, A. F. (2010). Characterizing community-based
mental health services for children with autism spectrum disorders and disruptive behavior
problems. Journal of Autism and Developmental Disorders, 40(10), 1188–1201.
(14) Norcross, J. C., Karpiak, C. P., & Lister, K. M. (2005). What’s an integrationist? A study of selfidentified integrative and (occasionally) eclectic psychologists. Journal of Clinical Psychology,
61(12), 1587–1594.
(15) Sanders, M. R. (1999). Triple P-Positive Parenting Program: towards an empirically validated
multilevel parenting and family support strategy for the prevention of behavior and emotional
problems in children. Clinical child and family psychology review, 2(2), 71–90.
(16) Chorpita, B. F., Daleiden, E. L., & Weisz, J. R. (2005). Modularity in the design and application
of therapeutic interventions. Applied and Preventive Psychology, 11(3), 141–156.
18-3-2014
pag. 22
11

Download Report