Bedrijfsoverdracht bij leven

Ledenavond LTO
10 november 2014
Mr. J.W.M (Ans) Post
notaris en mediator
S. Brockötter RB
belastingadviseur
Bedrijfsovername
Juridische en fiscale aspecten van
bedrijfsovername.
Onderwerpen
! 
! 
! 
! 
! 
! 
! 
Aanvang maatschap/firma
Tijdens maatschap/firma
Bedrijfsoverdracht
Fiscale faciliteiten
Testament
AWBZ-problematiek
Schenken
Aanvang maatschap/firma
! 
! 
! 
! 
! 
Loondienst
Verschil maatschap/vennootschap onder firma
Kapitaalopbouw
Methoden van inbreng
Voortzettingsrechten
Loondienst of in maatschap/firma?
Inkomen €30.000
! 
! 
! 
! 
Inkomstenbelasting bij loondienst: € 7.476
Inkomstenbelasting bij winst: € 2.221 plus ZVW
€957
Bij loon: Loonadministratie en sociale lasten
Bij winst: AOV
Faciliteiten
! 
Zelfstandigenaftrek
Startersaftrek
WASO-regeling roerende zaken
! 
Bij uittreding ouder: subsidie agrarische jongeren
! 
! 
Verhuiskostenaftrek €7.750
…. in ieder geval in het kader van de onderneming
ingeval hij binnen twee jaar na de verplaatsing van
de onderneming door verhuizing de afstand
tussen zijn woning en de vestigingsplaats van de
onderneming met ten minste 60% verkleint terwijl
tot die verhuizing de afstand tussen zijn woning en
de vestigingsplaats van de onderneming ten
minste 25 kilometer bedroeg.
Samenwerking!?
! 
! 
! 
! 
Onenigheid, conflicten
Opzegging
Arbeidsongeschiktheid
Overlijden
Bedrijfsoverdracht
!  Bij
leven
!  Bij
overlijden
Bedrijfsoverdracht bij leven
! 
! 
! 
! 
! 
! 
Maatschap- of firma contract
Welke waarde, welke voorwaarden
Samenwerking tussen accountant, bank en
notaris
Rol notaris, vastleggen afspraken
Te maken met ouders, voortzetter, overige
kinderen en financier
Meerwaardeclausule
Bedrijfsoverdracht bij leven
adviseur bank
notaris
Agrarisch ondernemer
taxateur
accountant
Bedrijfsoverdracht bij leven
Stelling:
een familiebespreking vóór de
geplande bedrijfsoverdracht is
verplicht.
Bedrijfsoverdracht bij leven
Aandacht voor de volgende punten:
! 
Hoe ziet het firma-contract eruit;
! 
Voor welke waarde gaat alles over? (taxatie)
! 
Welke voorwaarden gelden voor de
overdracht?
! 
Wat is er besproken met betrekking tot een
meerwaardeclausule?
! 
Moet er een voorkeursrecht worden
opgenomen?
Bedrijfsoverdracht bij leven
Aandacht voor de volgende punten (2)
! 
Moet overnamesom betaald worden?
! 
Hoe wordt woonrecht geregeld voor ouders?
! 
Hoe wordt overgang van vergunningen
geregeld?
! 
Wat is er met de bank besproken over ontslag
hoofdelijke aansprakelijkheid ouders?
Bedrijfsoverdracht bij leven
Aandacht voor de volgende punten (3)
! 
Financiering
! 
Fiscale regelingen en clausules
" 
" 
" 
" 
! 
Bedrijfsopvolgingsregeling
Schenkingsaangifte
Geruisloos of niet
Overdrachtsbelasting
Lijfrente-overeenkomsten
Bedrijfsoverdracht bij leven
Tot slot:
! 
Wat wordt overgenomen?
! 
Bij voortzetting door man/vrouw ! wie neemt
over?
! 
Tast de lage waarde de legitieme aan?
! 
Gevolgen zorgtoeslag
! 
Gevolgen toeslag AOW
Geld uit lucht
Bij banklening
Rente 3,5%
IB-aftrek (42%)
Netto lasten
Bij lening ouders
Rente 2,0%
2.000
IB-aftrek (42%)
840
Netto lasten
1.160
! 
! 
3.500
1.470
2.030
Voordeel is de “winst” van de bank van € 1.500
minus 42% IB =
€ 870
Geld uit lucht
Bij banklening
Rente 3,5%
IB-aftrek (42%)
Netto lasten
! 
Bij lening ouders
Rente 5%
5.000
IB 42%
2.100
Netto
2.900
Schenking
3.000
Netto lasten
-100
! 
3.500
1.470
2.030
Voordeel is nu € 2.130
Bedrijfsoverdracht bij leven
Aandachtspunten:
! 
Arrest Hoge Raad 22 november 2013
! 
Gedraai Financiën rond opvolging: wel of
geen verlaging vrijstellingspercentage?
! 
Meerwaardeclausule en rente-aftrek eigen
woning (CPP2009/2341M), maximaal 10 jaar;
Bedrijfsoverdracht bij leven
Aandachtspunten:
! 
Formulieren voor rvo
! 
Wijziging pachtovereenkomsten
! 
Aanpassing verzekeringen
! 
Wijziging inschrijving Kamer van Koophandel
regelen
Bedrijfsoverdracht bij leven
! 
! 
Verpachten: regulier of geliberaliseerd: bij
overdracht in verschillende fasen: met name
als er geen kind-opvolger is (Boer zoekt
boer).
Evaluatie pachtwetgeving: forse herziening
van de pacht nodig?
Bedrijfsoverdracht bij leven
! 
! 
Boer zoekt boer: verpachten bij overdracht in
verschillende fasen: met name als er geen
kind-opvolger is (Boer zoekt boer)
Fiscale gevolgen goed bespreken voor het
geval er geen kind-opvolger is
Bedrijfsoverdracht bij overlijden
! 
! 
! 
! 
! 
! 
Testament en maatschapscontract?
Legaat onderneming en/of “bedrijfs”woning
Waarderingsgrondslag, welke??
Positie overige erfgenamen
Familiebespreking
Financiële gevolgen
Bedrijfsoverdracht bij overlijden
! 
! 
! 
! 
Positie overige erfgenamen
Familiebespreking: er moet ook ruimte zijn
voor de emotie
Is eventueel (gedeeltelijke) verkoop een
alternatief (Let op: BOR)!
Financiële gevolgen (hoe staat de bank er
tegenover?)
Testament
! 
! 
! 
! 
! 
Legaat ten behoeve van de bedrijfsopvolger
Betaling in termijnen
Meerwaardeclausule
Executeursbenoeming opvolger
Afstemmen van de begrippen met firma-akte en
huwelijksvoorwaarden.
Problematiek AWBZ
Hoge eigen bijdrage te betalen sinds 1 januari 2013
als box 3 vermogen hoog is
!  Grond verkopen om box 3 vermogen te verlagen?
Grond = emotie
!  Wel of geen vordering (box 3) op opvolger houden?
!  Zorgtoeslag
Wat aan te bevelen?
! 
Schenken
! 
! 
! 
! 
! 
! 
Gewone jaarlijkse schenking € 5.229,00
Grote schenking, éénmalig tussen 18 en 40 jaar (€
25.096,00)
Tijdelijke verruiming schenkvrijstelling tot
€ 100.000,00
Voorwaarde: aanwenden tbv eigen woning
Geen leeftijdsgrens voor begiftigde
Geen verwantschap vereist
Schenken
! 
! 
! 
Beperking in geval van schenking ouder-kind: de
al gegeven grote en/of verhoogde vrijstelling
worden in mindering gebracht op de tijdelijk
verruimde vrijstelling van
€ 100.000,00
Voor andere schenkers dan ouder geldt geen
beperking
Schenking heel goed te gebruiken in het kader
van een bedrijfsoverdracht met woning
Samenvatting
Bedrijfsopvolging doe je zó:
Op tijd erover nadenken en de zaken
bespreekbaar maken. Advies vragen zodat u
gewezen kunt worden op de processen rond
bedrijfsopvolging en de tijd die het vergt, in alle
fasen van het leven van u, als agrarisch
ondernemer.
Dank voor uw aandacht
! 
Zijn er nog vragen??
Dank voor uw aandacht
! 
! 
Mw.Mr. Ans Post: [email protected]
tel. 0543 548888, www.hobbelinkenbuitink.nl
www.boerenkansachterhoek.nl
Silvio Brockötter: [email protected]
tel. 06-10110772, www.alfa.nl