Link naar artikel

ZATERDAG 25 JANUARI 2014
GHI211
GHI212
ZATERDAG 25 JANUARI 2014
Bijna de hele
Hilversumse
gemeenteraad is tegen
de strafbaarstelling van
illegaliteit. Maar wie zijn
de illegalen? En hoe
leven zij in Hilversum?
Illegaal
in Hilversum
Illegaal
in Hilversum
Jasim is illegaal
en Hilversummer
Foto boven: PvdA-leider Samson. Onder: staatssecretaris Teeven.
ARCHIEFFOTO’S ANP
Strafbaarstelling
gevoelig onderwerp
Staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en
Justitie) is bezig met een wetsvoorstel dat
illegaliteit strafbaar zal maken. De strafbaarstelling is één van de zaken die VVD en
PvdA in het regeerakkoord hebben afgesproken. Naar schatting wonen er honderdduizend mensen in ons land zonder geldige
verblijfspapieren. De wet zal ertoe leiden
dat er een sanctie komt op illegaliteit: een
geldboete tot €3900 of een gevangenisstraf
van maximaal vier maanden. Volgens Teeven ontmoedigt strafbaarstelling illegaal
verblijf, en maakt het Nederland minder
aantrekkelijk voor ongewenste vreemdelingen.
De maatregel is een wens van de VVD, en
ligt zeer gevoelig binnen de PvdA. Tijdens
het PvdA-congres in april vorig jaar stemt
een ruime meerderheid – tegen advies van
de partijtop in – vóór een motie die de
Tweede Kamerfractie oproept niet in te
stemmen met de strafbaarstelling. Diederik
Samson moet het congres vervolgens vertellen dat hij niet aan het verzoek kan voldoen;
hij heeft met het regeerakkoord zijn ,,woord
gegeven”. In een poging de partij weer bij
elkaar te brengen roept het partijbestuur
een werkgroep in het leven die zich gaat
buigen over de heikele kwestie. November
2013 presenteert partijvoorzitter Hans Spekman de bevindingen. Advies aan de Kamerleden: zorg voor aanpassing van het wetsvoorstel zodat de dreigende boete nooit een
drempel vormt voor mensen om onderwijs
en medische zorg op te zoeken.
Naast dat de PvdA-leden zich roeren, houdt
de strafbaarstelling ook de gemoederen
binnen de lokale politiek bezig. Meerdere
PvdA-burgemeester – Amsterdam, Breda,
Eindhoven – spreken zich in de loop van
2013 uit tegen de strafbaarstelling. Opmerkelijk genoeg zijn er ook VVD-burgemeesters gekant tegen de de nieuwe wet. Voorbeeld is burgemeester Jozias van Aartsen
van Den Haag. De Hilversumse PvdA-burgemeester Broertjes heeft nog geen standpunt
kenbaar gemaakt, maar de PvdA-fractie in
de gemeenteraad is fel gekant tegen de
strafbaarstelling, en noemt de wet ,,een
kulverhaal”.
Wim Hofman: ,, Ik leerde illegalen kennen en het veranderde mij totaal.”
FOTO STUDIO KASTERMANS/DANIËLLE VAN COEVOORDEN
Hilversummer Wim Hofman biedt al jaren onderdak aan illegale vluchtelingen
’Er valt een dode als we niets doen’
Vincent Harmsen
[email protected]
Hilversum ✱ Illegalen zijn gelukszoekers; ze stelen en zijn crimineel. Wim Hofman kent de vooroordelen maar al te goed. ,,Ik dacht
ook dertig jaar van mijn leven op
die manier. Natuurlijk zitten die
figuren er ook tussen, maar het
beeld klopt echt niet. Mensen
denken dat illegalen eng zijn. Ik
leerde deze mensen kennen en het
veranderde mij totaal.” Wim, een
stevig gebouwde vent met kleine
twinkelende ogen, biedt in zijn
Hilversumse woning al jaren onderdak aan dakloze vluchtelingen.
Zo’n dertig mensen hebben de
sleutel van zijn huis. ,,Dat heeft
niks met goeiigheid te maken,
maar een moeder met kind dat
koorts heeft kan ik niet wegsturen.” Wim kijkt daarbij niet of
mensen wel de juiste papieren
hebben. Zo helpt hij een man die
hij voor de krant ’Ali’ noemt. ,,Ali
’Artsen weigeren
regelmatig
illegalen te helpen’
is Irakees en verblijft al zestien jaar
illegaal in en om Hilversum. Hij
wil uitgezet worden, maar Irak wil
hem niet hebben. De politie zet
hem met regelmaat in vreemdelingendetentie, maar stuurt hem dan
de straat weer op omdat ze niks
met hem kunnen. Ali is dakloos en
illegaal.” Volgens Wim zijn er
,,bergen van dit soort mensen”.
Er bestaan geen officiële cijfers,
maar rondgang langs verschillende
hulporganisaties leert dat we spreken over honderden ongedocumenteerde vreemdelingen in Hilversum. Mutiara Pasariboe van
Vluchtelingenwerk Hilversum,
Bussum en Wijdemeren: ,,We kregen een indicatie van het aantal
illegalen met de pardonregeling
van 2007. Toen meldde zich in
twee maanden tijd 110 mensen van
wie niemand het bestaan kende.
Dit waren alleen nog maar de uitgeprocedeerde asielzoekers; veel
illegalen melden zich natuurlijk
nooit.” Deze ongedocumenteerde
vreemdelingen leven als schimmen
in ons midden. Mutiara: ,,Ze proberen zo min mogelijk op te vallen.
Er is veel angst voor ontdekking.
Ze kunnen altijd onverwachts,
bijvoorbeeld bij zoiets stoms als
een fietslichtcontrole, ontdekt
worden.” Volgens haar leidt deze
kwetsbare positie tot veel verborgen leed. Met regelmaat hoort ze
van zelfmoordpogingen. Ook komen er verhalen binnen van uitbuiting.. ,,Als je geen eten meer
hebt, als je niks meer hebt, dan ben
je gewoon speelbal van iedereen.
Mensen werken op een gegeven
moment voor twee euro per uur.
Ook vernemen we berichten van
zeventien mensen op één kamer.
Gewoon hier in Hilversum!”
Darmperforatie
Mutiara signaleert ook dat veel
ongedocumenteerden niet de professionele zorg krijgen die ze eigenlijk nodig hebben. ,,Veel vluchtelingen hebben psychische problemen, maar zonder geld en legitimatie lukt het bijna nooit om in
een behandeltraject te komen.
Deze mensen lopen met hun ziel
onder de arm en met hun problemen gewoon op straat.” Volgens
Mutiara weigeren artsen en ziekenhuizen regelmatig om illegalen te
helpen. Wim Hofman beaamt dit.
,,Als je geen bijdehante Nederlander bij je hebt wordt je gewoon aan
de voordeur geweigerd. De zorgplicht wordt structureel gemeden.”
Dit heeft de afgelopen jaren in het
Gooi in ieder geval één keer tot een
levensbedreigende situatie geleid.
Mutiara: ,,Een illegale jongen uit
Hilversum werd ’s avonds door de
ambulance niet meegenomen omdat hij niet verzekerd was. Uiteindelijk werd hij op het zorgpasje
van een vriend bij een ander zie-
’In Hilversum: 17
mensen wonen op
een kamer’
kenhuis geholpen. Hij bleek een
acute darmperforatie te hebben.
Als hij toen niet geopereerd was,
dan zou hij die nacht gewoon zijn
doodgegaan. Ja: hij was illegaal,
maar het is wel een mens die daar
ligt te creperen!”
Randfiguren
Volgens Wim Hofman zijn het niet
de officiële Gooise instanties waar
illegalen veel van te verwachten
hebben. In plaats daarvan zijn het
vaak de randfiguren die hulp bieden. ,,Die man die al zestien jaar
illegaal is, Ali, wie vangt hem op?
Iemand die voor hem zorgt is een
door iedereen uitgekotste Hilversumse pedofiel. Deze mensen we-
ten hoe het is om aan de rand te
leven. Zij zorgen voor het schuim
der aarde. Gewone mensen zijn
daar te netjes voor.” Ondanks dat
’Ali’ met regelmaat onderdak heeft,
waarschuwt Wim dat zijn situatie
met de dag schrijnender wordt.
,,Deze man heeft altijd als orthodox moslim geleefd. Hij verkeerde
altijd in goede gezondheid. Dat is
nu veranderd. Hij is totaal gedesillusioneerd en aan de drank geraakt.” Wim reisde vorige maand
naar de Tweede Kamer af om de
noodklok te luiden. ,,Ik heb daar
gezegd dat als we niks doen we in
2014 een dode te betreuren hebben.
Dat heb ik zo gesteld omdat het zo
is.” Volgens Wim moet er nu wat
gebeuren, wat dan ook. ,,We kunnen hem elimineren, maar dat mag
niet volgens onze wet, al is het
eigenlijk wel wat we langzaam
doen. Daarom: of we zetten deze
man uit, of we gaan hem helpen.
Eigenlijk verwacht ik in een beschaafd land als Nederland dat
laatste.”
,,In 2008 ben ik uit Irak naar Nederland
gevlucht. Ik kom uit de stad Mosul, en mijn
familie behoort tot de Shabak, een religieuze minderheid. Sinds de val van Saddam
Hussein is er veel geweld in Mosul, en zijn
veel Shabakken vermoord. Ik zag van dichtbij hoe een vriend van mij werd doodgeschoten. Ik ben gevlucht, maar mijn familie
kon niet meekomen. Mijn moeder is dood,
heb ik gehoord. Ik heb nog een broer en
twee zussen. Ik weet niet hoe het met ze
gaat.”
,,In Nederland kreeg ik een verblijfsvergunning. Ik was daar heel blij mee. Na zes
maanden kreeg ik een huis in Hilversum. Ik
deed een inburgeringscursus, volgde taalles
en begon een opleiding tot automonteur.
Ongeveer drie jaar geleden werd mijn verblijfsvergunning ingetrokken. De IND
(Immigratie- en Naturalisatiedienst, red.)
zei: 'Irak is weer veilig'. Maar Irak is helemaal niet veilig. Sinds twee jaar heb ik geen
huursubsidie en zorgverzekering meer.
Deze zomer verloor ik ook mijn bijstandsuitkering.”
,,Ik heb nu een betalingsachterstand voor
elektriciteit, huur, van alles. Een vriend
helpt me met wat geld, en ik repareer soms
een auto waar ik wat mee verdien. Maar het
is niet genoeg om van rond te komen. Ik wil
dolgraag werken, maar het mag niet. Ik heb
nu twee dagen lang helemaal niets gegeten.
Het geeft me heel veel stress. Ik slaap ook
slecht; heb veel nachtmerries. Ik zie dan
mijn vriend voor ogen die werd doodgeschoten.”
,,De gedachte dat ik op straat kom te leven
zit altijd in mijn hoofd. Soms kijk ik naar
andere mensen en dan zeg ik: waarom ben
ik zo? Ik wil geen miljonair worden, ik wil
gewoon leven: werk, huis, trouwen en kinderen krijgen. Mijn zaak is nu onder de
rechter. Ik zei in de rechtszaal tegen de
vrouw van de IND: 'Stel Nederland is niet
veilig, dan wilt u toch ook naar Duitsland
vluchten?' Waarom ik dan niet? Ben ik geen
mens?”
Jasim: ,,Irak is helemaal niet veilig.’’
FOTO STUDIO KASTERMANS/MAJORIE MEINE

Download Report