Magazine 395 1871 VOEDSTERLINGE VA N D E A L M A M ATER Aletta Jacobs op de ijsbaan van Sankt Moritz, 1909 Z ‘ oo iets kon niet geschieden te twee vooraanstaande joodse medici betrokken bij de oprichting van de Leiden, te Utrecht. Het was in de stad Groningen: Levy Ali Cohen, Vrijzinnig Democratische Bond, alleen mogelijk te Groningen in inspecteur van het Geneeskundig een links-liberale politieke partij. het radicale noorden.’ Zo sprak in 1872 Staatstoezicht, en professor Samuel Daarna wijdde zij haar leven vooral de Groningse rechtsgeleerde professor Rosenstein. Op aanraden van Ali aan de strijd voor het vrouwenkies- B.D.H. Tellegen naar aanleiding van Cohen behaalde Aletta Jacobs in 1870 recht en de vredesbeweging. het eerste examen dat Aletta Jacobs het diploma van leerling-apotheker, aan de Groningse universiteit had een opleiding die sinds enkele jaren studente niet. Bij haar gouden doctors- afgelegd. In april 1871 was zij als was opengesteld voor meisjes. Ver- jubileum in maart 1929 zonden de eerste vrouwelijke student in Neder- volgens bleek dat minister Thorbecke curatoren aan de ‘voedsterlinge van land toegelaten tot de studie genees- haar op grond van dit diploma toegang de Groningsche Alma Mater’ hun kunde. Het was inderdaad geen toeval tot de medische studie wilde verlenen. ‘welgemeende gelukwenschen’. Aletta dat juist Groningen de eerste studente Rosenstein verwelkomde haar in de Jacobs antwoordde dat de Groningse mocht verwelkomen. De universiteit en rede die hij als rector magniﬁcus in universiteit haar destijds zo welwil- de provincie waren in de tweede helft oktober 1871 hield bij de opening lend had ontvangen en nooit ‘eenige van de negentiende eeuw opmerkelijk van het academisch jaar. hinderpaal’ in de weg had gelegd. progressief, wat ook bleek uit een wel- 44 Opname speelﬁlm over Aletta Jacobs bij het Academiegebouw (1994) Aletta Jacobs studeerde in 1878 De universiteit vergat haar eerste Toen zij enkele maanden later overleed, willende houding tegenover vrouwen- af en op 8 maart 1879 promoveerde zond de universiteit een krans naar emancipatie. Tellegen en zijn collega, zij in de Senaatszaal van de univer- de crematie en de curatoren stemden de ﬁlosoof Bernhard van der Wijck, siteit op een onderzoek naar lokalisatie in met het plan een marmeren herin- schreven in 1870 als enige Neder- van fysiologische en pathologische neringsplaat te laten aanbrengen in landse hoogleraren brochures waarin verschijnselen in de grote hersenen. het Academiegebouw, een initiatief dat zij pleitten voor betere opleidingen voor Een eigenzinnige onderwerpkeuze, nooit is uitgevoerd. Wel werd Aletta TEKST: INGE DE WILDE meisjes. omdat in Nederland nog nauwelijks Jacobs afgebeeld in een van de Aletta Jacobs was de eerste studente aan een Nederlandse universiteit. onderzoek op dit terrein werd gedaan. gebrandschilderde ramen van Johan bij dat Aletta Jacobs toegang kreeg tot Of hoe in Groningen al kon wat elders nog bevochten moest worden. de universiteit. Zij kwam uit een joods Jacobs naar Amsterdam, waar zij een de Aula werden aangebracht. In 1990 milieu, waarin leren, ook voor meis- praktijk opende voor vooral vrouwen plaatste de universiteit een borstbeeld jes, in hoog aanzien stond. Bovendien en kinderen. Zij en haar man Carel van haar, gemaakt door Theresia van kwam haar vader, de dorpsdokter Victor Gerritsen waren actief in de der Pant, voor het Harmoniegebouw Abraham Jacobs, in nauw contact met vrijdenkersbeweging en in 1901 in de Oude Kijk in ’t Jatstraat. Nog andere factoren droegen er toe Na haar promotie vertrok Aletta Dijkstra die tussen 1938 en 1953 in 45