John van MiDDelkoop

N u m m e r 1 // 2 0 1 4
Hét blad over bijblijven en groeien in de mobiliteitsbranche
Bijblijven
in een nieuw
jasje
j
i
r
e
c
a
r
e
‘D
t
r
o
p
s
p
o
t
is
’
i
c
i
n
h
c
e
voor t
elkoop
John van Midd
wagens:
BTS Bedrijfs
outen als
Talenten sc
club
een voetbal
INHOUD
V o o r w o o r d va n d e v o o r z i t t e r
14
NUMMER 1 // 20
16
Hoe ziet de motortechniek er na
2020 uit? Kijk met AMT mee naar
de toekomstige motortechniek.
in dit nummer
Nieuws4
Arbo voor jou
5
Nooit Uitgepraat
6
Top 10
10
Gadgets11
Reportage: Marc Huisman
Ex-coureur John van
12
Dit is het eerste nummer van Booster,
Sinds 2008 is de werkgelegenheid in
zijn de meeste medewerkers begonnen
Middelkoop profiteert in
Vooruitblik14
de opvolger van Bijblijven. Zoals je
de mobiliteitsbranche sterk gedaald.
als leerling en daarna doorgegroeid tot
de werkplaats dagelijks
Techniek16
ziet, is er veel veranderd. Het formaat is
Het verdienmodel verandert. Dat heeft
eerste bedrijfsautotechnicus of tech-
nieuw, de vormgeving is nieuw en er zijn
gevolgen voor iedereen. Er zijn minder
nisch specialist. Op pagina 20 lees je hoe
nieuwe rubrieken van AMT, Autoblog en
mensen met meer vakkennis nodig.
leermeesters en leerlingen elkaar scherp
columnist Carlo Brantsen. We hebben
Maar voor talent is altijd plek. Als je
houden. Een inspirerend verhaal, vind
van zijn race-ervaring.
ook de naam veranderd. Booster is de
aanjager van jouw loopbaan en geeft jou
en je collega’s in de mobiliteitsbranche
nieuwe energie. Booster informeert,
6
Column Carlo Brantsen
19
Tweerichtingsverkeer20
PK22
Juichen voor...
23
“Booster geeft jou en je loopbaan
nieuwe energie”
inspireert en prikkelt om het beste uit
jezelf te halen, zodat je klaar bent voor
investeert in opleiding en vakmanschap
ik. Verder vind je in dit nummer inter-
is dat goed voor jezelf en voor het bedrijf.
views met John van Middelkoop van het
Vernieuwen en veranderen is voor
Het verhoogt je waarde op de
Ducati-raceteam en met Marc Huisman
iedereen zinvol. Ik vind dat je regelmatig
arbeidsmarkt. Ik wil je aanraden om
die samen met zijn team ‘Autobedrijf
moet nadenken of jouw vakkennis en
het interview met Patrick Wuijts op
van het Jaar 2013-2014’ is geworden.
vakmanschap nog helemaal bij de tijd
pagina 23 te lezen. Patrick mag zich
zijn. Daar wil OOMT je graag bij helpen.
‘Beste eerste autotechnicus ter wereld’
Als het eerste nummer van Booster
François Driessen wil auto’s uitrusten met geavan-
Hoe? Nou, bijvoorbeeld met gratis
noemen voor het automerk waar
uitkomt, begint voor veel mensen de
ceerde telematica voor doelgerichte service.
loopbaanadvies. Onze loopbaancoaches
hij werkt.
zomervakantie. Ik wil je vragen om in
de toekomst.
deze periode ook eens na te denken
helpen je bij het ontwikkelen van je
2
14
talenten en geven tips voor de toekomst.
Wij vinden het belangrijk dat jongeren
over de toekomst van jouw loopbaan.
Zo zorg je dat je duurzaam inzetbaar
een opleiding in de techniek kiezen en
Dan ga je straks met een frisse boost aan
blijft. Ik kan je alvast verklappen dat we
dat ouderen voor de techniek behouden
het werk. Ik wens je een fijne vakantie
een aantal loopbaancheques van 1500
blijven. OOMT wil goede ontwikkelings-
toe.
euro weggeven, dus kijk snel op pagina 4
en opleidingskansen voor iedereen. In
en meld je aan!
de werkplaats van BTS Bedrijfswagens
Jan Derijjck
Voorzitter OOMT
BOOSTER magazine 1 // 2014
12
Hoe word je Autobedrijf van het Jaar?
Marc Huisman vertelt je
zijn geheim.
@OOMTnl
COLOFON Booster is een periodieke uitgave van OOMT, het Opleidingsen Ontwikkelingsfonds Motorvoertuigenbedrijf en Tweewieler­bedrijf.
Hierin werken samen: BOVAG, FNV Bondgenoten, CNV Vakmensen en De Unie. Booster wordt kosteloos verstrekt aan alle medewerkers en
bedrijven in de mobiliteitsbranche. Redactie Booster Postbus 2360, 3430 DV Nieuwegein // Website: www.oomt.nl // E-mail: [email protected] //
Uitgever: OOMT, Heleen Sauer // Hoofdredactie: Innovam, Carmen Zweers // Redactie: Paul Cnossen, Bas Snijder, Sjoerd van der Linden // Concept
en vormgeving Dinq media, Hilversum // Drukwerk Roto Smeets Weert // © 2014 // Booster is gedrukt op papier waarvan de grondstof afkomstig
is uit verantwoord beheerde bossen. // Aan informatie in deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Auteursrechten voorbehouden.
BOOSTER magazine 1 // 2014
3
ARBO
NIEUWS
voor jou
werken
KORTOM Veilig
begint bij gedrag
Alles over fit, veilig en
gezond aan het werk
AMT Live 2014
Op 18 en 19 november organiseert
AMT in het Autotron Rosmalen een live
Veilig en gezond werken: we weten wel
kennisevenement voor ondernemers en
hoe het moet, maar doen het niet al-
technici uit de autobranche. Deelnemers
tijd. Maar een ongeluk zit in een klein
vergroten hun vakkennis met praktische
hoekje, dus je moet altijd alert zijn.
Werken in de mobiliteitsbranche moet veilig zijn. Zo blijf je als medewerker fit en
gezond. Wat betekent dat voor jou? En wat moet je doen als je toch ziek wordt?
kennissessies en workshops. Meer info:
www.amtlive.nl
Jan van Bochoven is trucktechnicus
en werkt nu al ruim 11 jaar bij Bakker
Wie is de Beste?
Bedrijfswagens Amersfoort. “Het begint
Ken jij of ben jij het beste leerbedrijf van
bij een goede sfeer in de werkplaats.
de mobiliteitsbranche? Of de beste leer-
Je helpt of waarschuwt je collega’s als
meester? Doe dan mee met de verkiezing
dat nodig is. Heerst er een rotsfeer, dan
‘Beste Leerbedrijf 2014’ of ‘Beste Leer-
denk je sneller: laat maar zitten. En van
meester 2014’ en nomineer iemand anders
onverschilligheid of laksheid krijg je
of jezelf op www.innovam.nl/debeste.
ongelukken.”
Nieuw topthema: gedragsverandering
Ambitieus talent zoekt
www.arbomobiel.nl
werkplek
Wajongers zijn jongeren en ouderen met
een gezonde dosis talent en ambitie.
Doe nog meer vakkennis op
Ze hebben ook een fysieke of mentale
Nieuwe website
met alle
informatie
Aantrekkelijk
blijven voor de
arbeidsmarkt
Ziek:
en wat
nu?
BOVAG en vakbonden hebben
Wist je dat je veel succesvoller
Er komt heel wat kijken bij ziek-
beperking. Geeft jouw bedrijf Wajongers
Wat is jouw unieke meerwaarde voor het bedrijf ? Maak je optimaal gebruik
de handen ineen geslagen om
bent als je doet wat je leuk vindt?
teverzuim. Plotseling krijg je te
de kans om zichzelf te ontwikkelen?
van je talenten? Krijg je genoeg kansen om jezelf te ontwikkelen?
alle informatie in de branche over
Hoogleraar psychologie Paul
maken met een bedrijfsarts, een
ziekteverzuim en arbeidsonge-
Janssen stelt het duidelijk: “Wie
arbodienst, een casemanager
intakegesprek met een Innovam-adviseur
Voor antwoorden op deze en andere vragen kun je kosteloos terecht bij de loopbaan-
schiktheid, maar ook over preven-
echt succesvol wil worden moet
en misschien met UWV. Meestal
via [email protected]
coaches van OOMT. Investeer in jezelf en in je toekomst. Maat een afspraak en
tie en veilig en gezond werken te
vooral plezier hebben in het werk.”
geldt dat hoe langer het ziekte-
maak kans op een persoonlijk opleidingsbudget van 1500 euro!
bundelen in één nieuwe website:
Op mensmobiel.nl is van alles te
verzuim duurt, hoe moeilijker het
Meer info: www.oomt.nl/medewerker of bel 030-6087755.
www.mensmobiel.nl. Hier vind je
vinden over hoe je jezelf bij kunt
wordt om weer terug te keren.
alles wat je wilt weten over fit,
(blijven) scholen en hoe je plezier
Wat kun je daaraan doen? En
veilig en gezond aan het werk in
houdt in je werk. Mor van Leuven
hoe lang wordt je salaris eigenlijk
de mobiliteitsbranche. Met deze
werkt al bijna 5 jaar bij de Auto
doorbetaald? Antwoorden op
site is onze branche één van de
Vallei Groep. Hij is autotechnicus
deze en andere vragen kun je ook
eerste branches van Nederland
en sinds kort ook meewerkend
vinden op www.mensmobiel.nl
die informatie over deze zaken
voorman. “Ik vind plezier in mijn
op een overzichtelijke manier
werk het allerbelangrijkste! Met
aanbiedt. En daar mogen we best
een beetje humor en flexibiliteit los
trots op zijn!
je problemen vaak het beste op.”
Neem dan vrijblijvend contact op voor een
Mobiliteitsbranche in
cijfers
Tienduizenden
werknemers in veelal
10.188
71%
77.920
37,6
12.679
in de mobiliteits-
met één tot en met
dat in de mobiliteits-
tijd van werknemers
leerlingen motor-
branche
vijf werknemers
branche werkt
in de mobiliteits-
voertuigentechniek
branche
in 2013-2014
het aantal bedrijven
het aantal bedrijven
het aantal mensen
de gemiddelde leef-
het aantal mbo-
kleine bedrijven.
4
BOOSTER magazine 1 // 2014
BOOSTER magazine 1 // 2014
5
n o o i t u i tg e p r a at
John van
Middelkoop
Technisch specialist
Goedhart Motoren,
Bodegraven
e de
elkoop verruild
John van Midd
s.
or de werkplaat
vo
rt
o
p
rs
to
o
m
daar
ing komt hem
Zijn race-ervar
t
pas. “Ik pak nie
n
va
d
n
ke
e
st
it
u
r ook
leem aan, maa
alleen het prob
.” Door telkens
an
rv
e
k
aa
rz
o
o
de
t hij
r zijn vak houd
bij te leren ove
erk.
plezier in zijn w
’s:
ossen // FOTO
Tekst: Paul Cn
dirk jansen
elkoop
John van Midd
g
n
i
l
o
h
c
‘Door s
r
e
i
z
e
l
houd je p werk’
in je
6
BOOSTER magazine 1 // 2014
BOOSTER magazine 1 // 2014
7
een
De racerij is
hool
prima leersc
elijkse
voor de dag
werkplaats
Kennis moet je
blijven opdoen en
delen.
M
My
favorite
DUCATI
Ducati 1199 RS
de hemel in de Dutch Ducati Dealer Cup.
“Het was een spannende tijd”, vertelt
Met een ferme handdruk verwelkomt
John met een twinkeling in zijn ogen.
John van Middelkoop me in het wal­
“Ik herinner me nog een wedstrijd op het
halla van de motorrijder, Goedhart
circuit van Brno waarbij ik in de eerste
Motoren in Bodegraven. Van twee
wedstrijd op éénduizendste seconde van
verdiepingen blinken de motoren me
mijn racemaatje won. In de tweede rit
tegemoet, in alle soorten en maten. Het
won hij nipt van mij.”
seizoen is in volle gang, dus de werk-
Zijn race-ervaring komt hem nu goed
plaats staat tsjokvol. John is monteur
van pas. “In de racerij ga je niet domweg
en coureur in hart en nieren. Hier is hij
repareren of vervangen. Je kijkt waarom
helemaal in zijn element.
een onderdeel kapot is gegaan. Je lost
dus niet alleen het probleem, maar ook
Als zesjarig ventje klom John voor het
de oorzaak op. Dan pas zie je bijvoor-
eerst op de crossmotor. Het duurde
beeld hoeveel kracht er op een drijfstang
niet lang of hij had zich opgewerkt tot
komt te staan. De racerij is ook topsport
NK-niveau, waar hij tien jaar lang bleef.
voor technici.” Zelfs in de avonduren is
“Ik werd daarnaast de mecanicien voor
John met zijn werk bezig. Dan prepa-
mijn vader, die op het asfalt racete.
reert en onderhoudt hij racemotoren.
Al snel wisselden we van plek: ik ging
8
racen, mijn vader deed de techniek. Hij
Leuke klus
collega vernieuwde hij de Innovam-
plezier houdt in je werk. Dan is het niet
Personal facts
zat daar totaal niet mee, hoor”, vertelt
De goedlachse en spontane John is
opleidingsboeken voor ROC’s.
erg om eens een uurtje extra te draaien.
Leeftijd: 30 jaar
John. “Als ik op het podium stond, was
leermeester voor ‘jong bloed’. Zelf heeft
“De opleiding is korter geworden.
Als werkgever is het goed om dat stapje
Opleiding: Koning Willem I College,
hij nog trotser dan toen hij er zelf stond.”
hij een haat/liefde-verhouding met
Technische problemen die in de praktijk
extra toe te juichen. Want juist door die
Den Bosch, werkplaatsmanager
TIPS
De Utrechtse motormuis maakte van
school. “Ik vond mijn praktijkbegeleider
nauwelijks voorkomen, hebben we daar-
mentaliteit kom je verder als team. Dit is
Fabriekscursussen voor diverse
• Deel kennis en ervaring, maar
zijn hobby zijn beroep: hij werd Du-
een tiran. Pas toen ik al van school af
om uit de lesstof gehaald.”
de betrokkenheid waar we naar op zoek
motormerken
hang niet de betweter uit
cati-monteur, eerst bij de voormalige
was, kreeg ik door hoeveel ik aan zijn
zijn.
Privé: samenwonend in Houten
• Door opleidingen te volgen
motorspecialist Motoport en later bij
instructie heb gehad.” De afgelopen
Spirit
Social media: actief op Facebook
roest je niet vast in je werk en
Goedhart Motoren. Tot twee jaar terug
maanden heeft John een geweldig
Zelf gaat John regelmatig de lesbanken
Favoriete auto: “Geen! Geef mij
houd je er plezier in
reed hij in het weekend de sterren van
leuke klus geklaard. Samen met een
in. “Bij- en nascholing zorgen dat je
maar een Ducati 1199 RS”
BOOSTER magazine 1 // 2014
BOOSTER magazine 1 // 2014
9
GADGETS
DE TOp10
Als we even wegdromen, denken we vaak aan conceptauto’s. Vooral aan al dat fraais
dat de productieband nooit gehaald heeft. “Gemaakt om een designrichting aan te
geven,” zeggen ze dan. Zonde, vinden wij. Autoblog zette er tien van op een rijtje.
auto’s die in productie hadden moeten gaan
10. Lamborghini Miura
Concept
5. Bertone B99 Concept
reacties
Bertone bouwde een soort Jaguar
rufctr01: Gelukkig heb ik de GT in
Stijlvolle interpretatie van een
voor Jaguar. Die wilden hem niet.
echt mogen zien. Hier het geluid:
klassieke supercar.
9. Ford Interceptor
Monsterbak op Mustang-onderstel.
Ademt Tony Soprano & Henry Hill.
8. Aerovette
4. BMW M1 Hommage Concept
steeds geen tijd voor een supercar.
die Citroën op nr. 1, die voor 80%
Audiworker: Ik zou meteen aan
de Lancia Stratos 2011 concept
Corvette met middenmotor. Nooit ont-
Holzhausen, voordat die EV’s ging
denken. Had ik wel in dit lijstje
wikkeld want te duur.
doen.
verwacht!
7. Volkswagen Golf GTI W12
Concept
2. Lamborghini Estoque
Concept
Een Golfje met een twaalfcilinder is
Hoera, een Estoque? Oh nee, nu even
rijdende euthanasie.
niet. Past niet in de merkstrategie.
De absolute koning van de concept­
een 13,6 liter zestiencilinder.
auto’s. Te duur voor productie.
replicant: Waar is de Batmobiel?
erwh: Peugeot 907 vond ik altijd
ook bijzonder met die 12 kelkjes
van de V12 onder de motorkap.
Praat mee op Autoblog.
Plaatjes kijken:
bit.ly/top10productie
10
5
TEKST: autoblog.nl // FOTO: citroen GT/Gran Turismo 5/Polyphony Digital
1. Citroën GT
4
gejat is van die Saab???????
Van de tekentafel van Frans von
Tien jaar geleden kon het nog:
3
Svenska_Aeroplan_AB: SAAB
AERO X vergeten gasten! En dan
6. Cadillac Sixteen Concept
2
http://youtu.be/Oyd8OF330ZE
Dertig jaar BMW M1, maar nog
3. Mazda Furai Concept
1
BOOSTER magazine 1 // 2014
1. Hip op pad met
de Caravisio
2. Samsung en Gert
4. In één oogopslag
5. Kijk, zonder ketting
Een tablet is het ultieme
3. SkyLock: zet je fiets
vast met je mobiel
Met de Caravisio maak je
De zomer is ook de tijd
De Mando Footloose is
speeltje voor de achter-
Fietssleutels hebben de
van lekker knutselen aan
groen (elektrisch fietsen),
de blits op de camping. De
bankkids: er is ruimte voor
nare eigenschap af te
je eigen auto. De ultieme
mooi (Reddot Award)
inspiratie voor dit studie-
eindeloos veel boeken,
breken of kwijt te raken.
gadget is dit head-up
en duur (4.000 euro).
model haalde Knaus bij een
spelletjes en liedjes. Sam­
Met de SkyLock is dat verle-
display, dat je gewoon
Het fraaie vouwfietsje
luxe jacht. Dat zie je aan
sung maakt een tablet met
den tijd. Hij is gemaakt van
aansluit op de OBD-stekker.
heeft geen ketting: door
het cosy achterdek en de
een stevige rand in een
knetterhard RVS en heeft
Snelheid, toerental, het ver-
te trappen laad je een
taps toelopende slaapruim-
fancy kleurtje, speciaal voor
een elektronisch slot dat
bruik en nog veel meer info
lithium-ion batterij op. Die
te voorin. Het is afwachten
kinderen van 3 tot 8 jaar.
werkt op zonne-energie.
worden recht voor je neus
voedt weer de motor in het
wat daarvan terugkomt
Papa en mama bepalen wat
Openen en sluiten doe je
op de ruit geprojecteerd.
achterwiel. In vijf seconden
in de productiemodellen.
de kids wel en niet mogen
met je iPhone. En krijg je
klap je ‘m in, en met tal van
Wij verwachten wel dat de
zien. Het apparaat zit af-
een melding als je fiets
hippe accessoires geef je ‘m
ledverlichting en de iPad-
fabriek stampvol leuks van
gejat wordt.
een persoonlijk tintje.
bediening blijvertjes zijn.
Studio 100.
BOOSTER magazine 1 // 2014
11
Jonge ondernemer wordt Autobedrijf van het Jaar
In zes jaar
naar de top
Leren en communiceren zijn de sleutel tot succes,
vindt Marc Huisman. En hij kan het weten, want zijn
bedrijf is verkozen tot BOVAG Autobedrijf van het
Jaar. Aan Booster vertelt hij hoe hij en zijn team
zo ver zijn gekomen.
M
“Wees overtuigd
van je kunnen.”
“Wie open staat voor
kritiek gaat altijd vooruit.”
Marc is 31 jaar jong, maar boekte eind
2013 een prestatie waar menig ‘ouwe rot
in het vak’ zijn leven lang van droomt.
In de verkiezing ‘BOVAG Autobedrijf
van het Jaar’ ging hij met de trofee aan
de haal. Dat was het resultaat van zes
jaar keihard aan de weg timmeren. “Ik
ben begonnen als monteur, groeide door
naar verkoper, maar wist al snel dat ik
Tekst: Paul Cnossen // FOTO’s: dirk jansen
‘eigen baas’ wilde worden”, vertelt de
IN HET KORT
12
st
“In loondien
s:
of eigen baa
is
ontwikkelen
altijd goed”
Alphense ondernemer. “Voordat ik die
mijn mensen een bonus te geven als ze
Overtuigd
stap nam heb ik goed gekeken naar hoe
bovengemiddeld presteren. Maar echt
Wat is nu het ‘geheim’ om Autobedrijf
andere ondernemers het deden.” Marc
goede medewerkers hebben ook zonder
van het Jaar te worden? Volgens Marc
is leergierig: als hij iets leuk vindt, wil hij
die beloning al een drive om te leren.
is het vooral zaak, je interne commu-
het kunnen ook. “In het begin kon ik niks,
Laatst nog kwam onze zaterdaghulp
nicatie en processen op orde te krijgen.
maar stond wel altijd open voor tips.”
naar me toe. Hoe ik het voor elkaar had
“We zijn op de hoogte van elkaars werk
Tips
gekregen om zo’n bedrijf op te zetten,
en wat er speelt. Zo kunnen we elkaars
• Denk ‘out of the box’, ook als
Marc Huisman is eigenaar van het
Drive om te leren
vroeg hij. Reken maar niet dat hij snel
taken overnemen als het nodig is. En
je in loondienst werkt
gelijknamige autobedrijf in Alphen
“Wie open staat voor kritiek en verbeter-
tevreden was met het antwoord. Hij
we benoemen fouten, zodat we eraan
• Kijk wat je kunt leren van
aan den Rijn. Eind 2013 wonnen
punten gaat altijd vooruit. Dat zie ik ook
wilde alles weten.” Hoewel Marc en zijn
kunnen werken. Maar het allerbelang-
Marc en zijn team de titel BOVAG
bij het team dat hier nu werkt. Of je nou
team regelmatig weer de schoolbanken
rijkste is dat je overtuigd bent van je
Autobedrijf van het Jaar. Hij biedt
voor jezelf werkt of in loondienst gaat,
in gaan, kun je ook in de praktijk heel
eigen kunnen.” De enorme foto van de
municatie en processen in het
merkonafhankelijk auto-onderhoud
je doet er altijd goed aan om je verder te
veel leren, vindt hij. “Ik heb veel vrien-
prijsuitreiking die in Marcs kantoor
bedrijf en leef deze ook na
en verkoopt jonge occasions.
ontwikkelen. Daar word je nooit slechter
den met een eigen bedrijf. We kloppen
hangt herinnert hem daar ongetwijfeld
van. Ik stimuleer dat bijvoorbeeld door
bij elkaar aan voor adviezen.”
dagelijks aan.
BOOSTER magazine 1 // 2014
BOOSTER magazine 1 // 2014
meer ervaren collega’s
• Zorg voor goede interne com-
• Leer van je fouten door ze te
erkennen
13
vooruitblik
François driessen,
Gaat de toekomst tegemoet met: telematica in auto’s
“Innoveren
is een must”
de bestuurder of we lezen van afstand
automobilisten. Die legt de nadruk
de foutmeldingen uit. Daarnaast willen
meer op veiligheid, comfort en steeds
Heeft François Driessen te veel naar
we diensten als online parkeeradvies
online zijn.”
de tv-serie Knightrider gekeken? Wie
bieden.”
de directeur van de Driessen Auto-
Wat zijn de gevolgen voor autotechnici?
groep spreekt, moet al snel aan de
Wat willen jullie ermee bereiken?
“Dankzij telematica zullen monteurs
pratende auto KITT denken. Driessen
“Auto’s hoeven steeds minder naar de
meer rechtstreeks contact hebben met
werkt namelijk samen met de TUe, de
werkplaats toe. Maar wij vinden contact
de klant. Bij totale ontzorging hoort wat
Hightech Campus en de Automotive
met de klant belangrijk, en willen
mij betreft namelijk ook dat monteurs
Campus in de regio Eindhoven aan in-
maatwerk bieden in mobiliteit. Niet voor
bij de klant op locatie of zelfs online
novatieve telematica. Daarmee wil hij
niets is onze slogan “Driven by you”:
storingen oplossen.”
auto’s letterlijk aan de praat krijgen.
gedreven door de klant. Met telematica
Wat is telematica en hoe pas je dat toe
zorgen we voor doelgericht contact met
Is KITT nog science fiction of zijn we
de klant.”
dat stadium al voorbij?
in auto’s?
“De pratende auto is nog een proef,
“Telematica is technologie om gegevens
Telematica, zelfrijdende auto, parkeer-
maar wel een heel serieuze. Ik verwacht
uit te wisselen op afstand. De telematica
service: wordt autorijden niet heel erg
dat het zich snel verder uitbreidt.
waar wij aan werken, zorgt dat de auto
saai?
De techniek is beschikbaar en betaal-
kan communiceren met ons klant­
“Nee. ik denk dat deze ontwikkelingen
baar. Bovendien vind ik innoveren een
contactcenter. Dat reageert vervolgens
passen bij de toekomstige generatie
must.”
op die gegevens. We kunnen alles in de
gaten houden, van de technische staat
van het voertuig tot het rijgedrag. Als er
iets aan de hand is melden we dat aan
14
“Met telematica zorgen we voor meer
rechtstreeks contact met onze klant.”
BOOSTER magazine 1 // 2014
Personal facts
en is algemeen
François Driess
Driessen Auto­
directeur van de
r vallen tien
groep. Daaronde
,
van Citroën, Fiat
dealerbedrijven
Nissan, Honda,
Toyota, Suzuki,
eo, Opel, MitsuSaab, Alfa Rom
ndti in de regio Ei
bishi en Masera
ri 2013 ontving
hoven. In februa
ucation Award
hij de Dealer Ed
od University
van de Northwo
cheloropleiding
(waar hij een ba
e de hoogstaan
volgde) vanweg
ding die de
de interne oplei
erkers krijgen.
Driessen-medew
Tekst: Paul Cnossen // FOTO: dirk jansen
H
Volg Francois op @f
BOOSTER magazine 1 // 2014
driessen
15
Motorontwikkelaar FEV over nieuwe uitlaatgaseisen
Motortechniek
na 2020
Cilinderuitschakelling zal moeten meehelpen
De Euro 6-norm voor personenauto’s gaat dit jaar in. Direct ingespoten benzine­
motoren gaan het moeilijk krijgen. En wat komt daarna? Een nieuwe WLTP verbruiksmeetcyclus, of nog iets anders? En waar gaat het naartoe met internationale
uitlaatgasnormen? Kijk met AMT mee naar de toekomstige motortechniek.
TEKST: Peter Fokker, redacteur AMT
In 2010 presenteerde FEV al deze ‘EDE’,
Extreme Downsized Engine op basis
van de originele 0.8 smart driecilinder.
Met de nodige ombouw kwam er nog
systeem met verschuifbare nokken om de
kleppen bij twee cilinders gesloten te
houden van de Volkswagen 1.4 TSI.
Veel test- en detail­ontwikkelingswerk van FEV
zit in de Ford 1.0 EcoBoost driecilinder, geroemd
als ‘Engine of the Year’.
de Euro 6-norm zijn de gelijkstelling van
minder NOx -vorming, is dan niet meer
dat DI benzinemotoren zelfs meer
toegestane NOx -uitworp voor diesels
genoeg in grotere en zwaarder belaste
roetdeeltjes zouden uitstoten dan
100 g/km CO2 in een auto tot 1200 kg
Als autotechnisch kenniscentrum orga-
en benzinemotoren, en nieuwe normen
personenautodiesels.
diesels. Dat liet T&O controleren door
gewicht.
niseert AutomotiveNL in Helmond, op
voor deeltjesuitworp (populair gezegd:
Ook zijn we al gewend aan het roetfil-
TüV Nord, aan de hand van drie jong-
het terrein waar ooit Volvo Car auto’s
roet). Wat betreft de NOx -productie
ter tegen de deeltjesuitworp. Alleen bij
gebruikte benzineauto’s met directe
bouwde, congressen over alles wat met
verandert er niets voor benzinemotoren,
diesels, benzinemotoren hebben geen
injectie. Ze lieten daar drie verschillende
autotechniek te maken heeft. Bij een
diesels moeten een flinke stap terug. Zij
probleem met de toegestane massa voor
testmethodes op los, de NEDC-cyclus,
congres in december was ook het Duitse
stoten door de luchtovermaat waarop
deeltjesuitstoot. Hoewel, die gaat in
de WLTP die ervoor in de plaats moet
FEV vertegenwoordigd, een bekend on-
ze werken meer stikstofoxiden uit dan
Euro 6 specifiek ook gelden voor direct
komen, en de Amerikaanse FTP06-test.
derzoeks- en ontwikkelingsbureau dat
benzinemotoren. Bovendien hebben
ingespoten benzinemotoren. Net als
Om een punt te maken lieten ze de
mede voor autofabrikanten motortech-
benzinemotoren al lang een drieweg­
bij diesels doet zich daar voor dat de
FTP06-test nogmaals doen na montage
niek test en helpt verder te ontwikkelen.
katalysator die tegelijk HC (onverbrande
ingespoten brandstofdruppeltjes, hoe
van een roetfilter. Wat bleek namelijk?
Op het AutomotiveNL-congres gaf FEV
koolwaterstof), CO en NOx grotendeels
minuscuul ook, niet alle op tijd helemaal
Bij het tellen van deeltjes gingen de DI
een overzicht van de bekende en te
wegwerkt.
verbranden. Er blijft van sommige drup-
benzinemotoren in de fout. Volgens
De afgelopen decennia ging het
verwachten normen en testprocedures,
Dat gebeurt in een oxidatiekatalysator op
pels een onvolledig verbrande kern over,
T&O dan. Nieuw in de Euro 6-norm is
hard met de ontwikkeling van
en een visie met welke maatregelen
diesels niet, die helpt alleen tegen HC en
een roetdeeltje dat de uitlaat in gaat. Bij
dat niet alleen de massa van deeltjes
brandstofmotoren. Vaak onder
motorconstructeurs hierop kunnen
CO. Maar geen nood, zien we bij trucks
inspuiting in de inlaat gebeurt dat niet,
begrensd wordt, maar ook het aantal.
druk van steeds strenger wordende
reageren. Met als inleidende opmerking
al sinds Euro 5, dan doen we er een
de benzinedruppels hebben alle tijd
Met de bedoeling om de hoeveelheid
milieu-eisen. Hoe ziet de toekomst
dat ook na 2020 de motortechniek die
SCR-katalysator met AdBlue-injectie
om te verdampen voordat ontsteking
van de kleinste, gevaarlijkste deeltjes te
er uit? Is downsizing de juist weg?
we nu kennen het antwoord niet schul-
bij tegen het NOx . Daar zullen ook heel
plaatsvindt.
beperken. DI benzinemotoren, zo beves-
Valt er in het motorblok zelf nog
dig zal blijven op nieuwe eisen en tests.
wat personenautodiesels aan moeten bij
tigden ook de TüV-tests, maken meer
wat winst te behalen? In dit artikel
ruim 80 kW uit, bij minder dan
16
A
aan superlage CO2-uitstoot, zoals hier het
IN HET KORT
de Euro 6-eisen die najaar 2014 ingaan.
Deeltjes tellen
kleine deeltjes dan dieselmotoren. En in
krijg je antwoord op deze en
Roet uit benzinemotoren
Uitlaatgasrecirculatie alleen, voor een
De Brusselse lobby-organisatie Trans-
dezelfde toegestane massa roet gaat een
andere vragen.
De belangrijkste nieuwe elementen van
lagere verbrandingstemperatuur en
port & Environment sloeg recent alarm,
veel groter aantal kleine deeltjes, waar
BOOSTER magazine 1 // 2014
BOOSTER magazine 1 // 2014
17
Column
Carlo Brantsen (1959)
is hoofdredacteur van de
Twee- en drietrapsturbosystemen blijven geen
glossy autotijdschriften
zeldzaamheid, denkt FEV, zoals hier bij de BMW 3.0
CARROS Magazine en
diesel uit de m550d.
‘de Auto’ van de KNAC.
Daarnaast werkt hij met
grote regelmaat mee
aan radio- en tv-
een diesel meer grote roetdeeltjes produ-
programma’s.
ceert en eerder teveel massa dan een te
groot deeltjesaantal oplevert.
Ook kleine roetdeeltjes zijn best te filteren. T&O lobbyt bij de Europese Unie om
autofabrikanten roetfilters op DI motoren te laten zetten. Die filters zouden
simpel, niet duur en uiterst effectief zijn.
Want autofabrikanten weten ook al lang
dat benzineroet onder Euro 6 een probleempje kan zijn. Daarom staat de EU
grenzen komen op NO2 -uitstoot, naast
Euro 6 toelaat, en op vrijwel nul in HC
toe dat ze maximaal drie jaar verlichting
die voor alle soorten stikstofoxiden
(maar geen grens op deeltjes). Door de
van de deeltjesnorm mogen vragen, en
(NOx ). Speciaal NO2 leidt tot verzuring
lage NOx -grens hebben diesels voor de
dáár is T&O natuurlijk tegen. Tot 2018
van het milieu, de ooit zo gevreesde
VS al langer een SCR-katalysator nodig.
kan toestemming voor een in aantallen
‘zure regen’. Maar er ligt nog geen
De koolwaterstofgrens is al veel ouder,
tienmaal hogere deeltjesuitworp wor-
EU-voorstel voor een Euro 7-norm en
vandaar dat in de VS de eerste drieweg-
den gekregen. Voor wie het precies wil
de grenswaarden die daarin gewenst
katalysatoren verschenen, en dat damp
weten: Euro 6 staat 6,0 x 10 deeltjes
zouden zijn. Voorlopig worstelt men
uit de brandstoftank ook geneutrali-
per kilometer toe, tijdelijk mag dat
eerst met meetmethodes voor deel-
seerd moet worden. Met LEV III die in
11
2022 algemeen in de VS moet gelden
Van 130 naar 95g/km in 2020 en daarna
naar 70g/km. Is dat haalbaar?
worden zeer strenge NOx - en deeltjesnormen van kracht, en lijken diesels
T
Toegegeven, ik ben een van de weinigen. Eigenlijk ken ik niemand die niet
meteen begint te jubelen bij het horen van het woord ‘cabriolet’. Want oh,
wat is het toch fijn, die wind in je haren! En potverdrie, wat fluiten die vogels
toch mooi! En ach, wat een genot om de verwarming op te stoken als het koud
is, en dan even helemaal op te gaan in de natuur. “Je ruikt ook alles met de kap
open”, hoorde ik laatst iemand zeggen met een gelukzalige blik in de ogen.
Sorry mensen, ik haat die dingen.
Waarom? Omdat cabrio’s welbeschouwd ondingen zijn. Neem nu de wind in
je haren. Die is helemaal niet fijn. Kijk maar naar de petjes, haarbanden, windschermen en sjaals die cabriorijders (m/v) meetorsen om na ‘die heerlijke rit’
niet met een voorhoofdsholte-ontsteking of hooikoortsaanval uit te hoeven
dan niet meer geschikt te maken voor de
stappen. Vogels dan, zijn die leuk? Ja, als ze fluiten wel, maar niet als ze jouw
Amerikaanse regels.
bekleding onder poepen. Een cabrio wordt sowieso vaak als vuilnisbak
gebruikt. Parkeer zo’n ding met open kap en je kunt bij terugkomst meteen een
6,0 x 10 zijn. Om een lang verhaal kort
tjesaantallen, met name een bruikbare
De bedoeling is dat wel de testcyclus
handeltje beginnen in lege milkshakebekers van McDonalds.
te maken, de DI-autotypen die T&O liet
praktijktest voor technische controles
gelijkgetrokken gaat worden, zodat
Los daarvan rijdt een cabriolet per definitie minder goed dan een auto met
testen haalden allemaal de Euro 6-norm
lijkt nog erg moeilijk realiseerbaar.
omstreeks 2020 zowel in de EU als de
stalen dak. En een cabriokap kan verrekte slecht tegen schroevendraaiers.
in roetmassa, en de versoepelde norm in
Wat Europa betreft is de blik nu meer
VS (en liefst ook elders) de WLTP-meet-
Verder is het uitzicht met gesloten dak beroerd en slaan die dingen ook nog
deeltjesaantal. Met 2013-modellen die
gericht op de gemiddelde CO2 -uitworp
methode gebruikt wordt. Na eindeloos
eens stukken minder gezellig over de kop dan normale auto’s. Daar veranderen
op Euro 5 zijn berekend, niet op Euro 6.
per automerk of -concern. Die moet
touwtrekken, terwijl nu al discussie
Maar inderdaad, de ‘echte’ Euro 6-norm
omlaag van 130 naar 95 g/km in 2020,
ontstaat dat ook die WLTP nog te weinig
voor deeltjesaantallen vanaf 2018 halen
is het idee, en daarna verder omlaag
realistisch is. De vergelijkingstest die
ze niet. Althans, niet zonder filter.
naar omstreeks 70 g/km.
T&O liet uitvoeren bevestigt dat, het
Dat zijn de strengste beperkingen op
is niet zo dat de WLTP-test veel hoger
Nadruk op CO2 en meetmethode
brandstofverbruik ter wereld, terwijl
brandstofverbruik oplevert dan de
Naar verwachting van FEV komen er
de VS voorop loopt in de grenzen aan
NEDC-test, en meer in lijn zou zijn met
na 2020 Euro 7-normen met verder
uitlaatgasemissie.
wat je op de weg mag verwachten.
verlaagde NOx - en roetmassagrens.
Ze zitten in de nu geldende LEV II-
Daarnaast zien ze al eerder aanvullende
norm al lager in NOx -uitstoot dan onze
Lees verder op
www.AMT.nl/Booster
12
18
BOOSTER magazine 1 // 2014
“Je ruikt ook
alles met de kap
open”, hoorde
ik laatst iemand
zeggen met een
gelukzalige
blik in de ogen.
BOOSTER magazine 1 // 2014
alle uitfloepende rolbeugels en omhoog schietende hoofdsteunen niets aan.
En dan nog het allerergste: voor een auto zonder dak moet je een dot extra
betalen. Meer geld voor minder auto dus.
Mijn zegen heeft u.
Maar ik doe even niet mee.
Carlo Brantsen
Hoofdredacteur CARROS en De Auto (KNAC)
19
Tweerichtingsverkeer
Talentenjacht tussen
trucks en trailers
In de werkplaats van BTS Bedrijfswagens in Wognum zijn dagelijks negen
BBL-leerlingen en vier leermeesters aan het werk. “Het is net voetbal:
je moet je eigen jeugdselectie trainen en vasthouden.”
W
laatschefs
Onze werkp
nteurs
en eerste mo
l begonnen
zijn allemaa
”
als leerling
klussen: onderhoudswerkzaamheden,
“Dat merk je direct,” zegt Danny Spaans.
nieuwe trucks opbouwen. “Zo zien we
“Door de opleiding leggen ze alles
“We hebben altijd geïnvesteerd in op-
waar hun talenten liggen. Daarna gaat
rustiger aan je uit.” De tweedejaars leer-
leiding en training”, vertelt werkplaats­
het niveau omhoog. Als leermeester
ling vindt het leuk dat hij steeds meer
chef en leermeester Arie Schouten
moet je goed aanvoelen wat leerlingen
verantwoordelijkheid krijgt. “Ik mag
tussen de trucks en trailers. “Onze
motiveert. Je moet ze hongerig maken
meer dingen zelfstandig doen. Dat geeft
werkplaatschefs en eerste monteurs zijn
en houden. Dan bereik je samen de beste
echt een kick!” Als hij zijn diploma heeft,
allemaal begonnen als leerling. Noem
resultaten.”
wil Danny doorleren. “Eerst voor tweede
monteur en daarna voor technisch
het een traditie.” BTS Bedrijfswagens
heeft opvallend veel leerlingen aan
Afwisseling
specialist, want storingen oplossen vind
Praktische tips
boord. “We hebben drie BAT-leerlingen,
Eén van die leerlingen is Danny Spaans.
ik het allermooist. Ik wil zo ver mogelijk
Motivatie is een belangrijke drijfveer om leerlingen enthousiast te houden. Door ze verschil-
vier EBAT-leerlingen en twee TS-leer-
“Eerst wilde ik vrachtwagenchauffeur
komen en zoveel mogelijk leren. Truck-
lende soorten werk te laten doen, ontdek je sneller wat ze leuk en interessant vinden, en hoe je
lingen,” somt Arie Schouten op. De
worden, zoals mijn vader. Bas Schouten
techniek maakt grote stappen. Als je niet
ze kan aansporen om zichzelf te verbeteren. Voor meer praktische tips bestel je het onmisbare
meeste jongens beginnen als tweede
van BTS heeft mij omgepraat om de
doorleert, gaat je kennis hard achteruit.
boekje TechKnow op www.TechniekTalent.nu
monteur en groeien door naar eerste
BAT-opleiding te volgen.” Wat vindt hij
Je kan nooit teveel weten.”
monteur of technisch specialist. “Het is
het leukst aan zijn praktijkopleiding?
net de jeugdselectie van een voetbalclub:
“De afwisseling. Elke dag is anders.
je moet op zoek naar jeugdtalent, ze goed
Het ene moment vervang je een kop-
trainen en daarna vasthouden.”
peling, daarna repareer je een turbo
Bij BTS Bedrijfswagens worden
of EGR-klep. Ik krijg de kans om veel
leerlingmonteurs begeleid door
Hongerig
verschillende dingen te doen.” Over de
monteurs die zelf ooit als leerling
Schouten vindt het belangrijk om
begeleiding is hij erg tevreden. “Je wordt
zijn begonnen. Leermeester Arie
leerlingen vanaf het begin gemotiveerd
gestimuleerd om eerst zelf een oplossing
Schouten vergelijkt het met voetbal:
te houden. “We koppelen leerlingen
te zoeken. Als het niet lukt, krijg je hulp.”
je moet jong talent zelf scouten,
aan ervaren monteurs die zelf als
20
BOOSTER magazine 1 // 2014
IN HET KORT
laten groeien met afwisselende werk-
leerling zijn gestart. Die weten waar een
Grote stappen
zaamheden en het vasthouden door
leerlingmonteur behoefte aan heeft.”
Onlangs hebben twee BTS-monteurs
vervolgopleidingen aan te bieden.
Leerlingen beginnen met eenvoudigere
een opleiding tot leermeester afgerond.
BOOSTER magazine 1 // 2014
21
.
.
.
r
o
o
v
n
e
h
c
i
u
J
Tekst: Paul Cnossen // FOTO’s: Edwin Nieuwenhuis/Bas Koeten Racing
PK’s
6 vragen aan...
terholt (39)
s
e
W
rt
e
b
o
R
:
r
u
Coure
Olé voor
Patrick
De beste SEAT-monteur ter wereld komt uit Nederland. In het laatste weekend van april versloeg
Patrick Wuijts, master technician bij SEAT-dealer
Verdaat in Eindhoven, versloeg in Barcelona dertig
tegenstanders uit 24 landen.
De 38-jarige Wuijts is opvallend bescheiden, alsof het de normaalste zaak
ter wereld is dat je met zo’n prestigieuze titel – en een iPad mini - aan de
haal gaat. Hij vertelt: “In de wedstrijd kregen we steeds twintig minuten
de tijd voor vier opdrachten: een diagnose, een mechanische klus en twee
rondes theorievragen. Dat was best pittig.”
Scheuren
met je
hart 1
Alsof dat nog niet genoeg was, werd het team van Patrick bovendien uit­
Behalve voorman van Within Temptation is Robert Westerholt ook actief op
geroepen tot tweede landenteam, na thuisland Spanje. “Zij moéten natuur-
het circuit. We treffen hem tijdens zijn training voor de Nürburgring-race van
lijk ook winnen,” lacht Patrick.
het Innovatief en Duurzaam Raceteam (IDRT). We hoefden niet naar Duitsland,
Patrick is sinds het begin van zijn carrière monteur bij SEAT en Skoda. Sinds
want oefenen doet-ie thuis op de bank
17 jaar werkt hij bij Verdaat in Eindhoven. Hij heeft nog heel wat jaartjes
Wat is je drive om je grenzen te
verleggen en de beste te willen zijn?
Naam: Robert Westerholt (39)
team? “Het IDRT bestaat uit jonge
Dat is het hoogst haalbare. Het is nu zaak om bij te blijven.”
studenten. Ik kijk ervan op hoe die
Patrick kan het weten: in al die jaren heeft hij enorme veranderingen zien
spreken. Het gaat niet alleen om de
jongens in korte tijd in hun rol groeien
gebeuren in de werkplaats. “De ontwikkelingen gaan razendsnel, vooral op
techniek, maar ook om de menselijke
en zo jong zo ontzettend goed kunnen
het gebied van elektronica. Er komen steeds meer computers aan te pas.
kant. Die combinatie geeft me een
sleutelen.”
Maar als ik een lager in de versnellingsbak hoor rammelen, ga ik de auto
Hoe ontwikkel je je mentaal en
5
fysiek? “Fysiek zorg ik dat mijn
2
echt niet aan de testkast hangen,” zegt hij lachend.
Waarin boekt deze sport vooruit-
Opvallend is dat Patrick om de maand van functie wisselt. “Ik ben afwisselend
gang? “De racerij is de kraamkamer
monteur en chef werkplaats. Op die manier houd ik feeling met sleutelen én
van de reguliere autotechniek. Daardoor
met mensen. Wanneer je langere tijd achter het bureau zit, merk je dat je ach-
gewicht en conditie in orde zijn. Omdat
kunnen we nieuwe ontwikkelingen
terop raakt met de kennis. En dat is jammer, want dat remt je in je werk.”
Challenge voor IDRT
ik weinig tijd heb om te trainen, oefen ik
onder extreme omstandigheden testen.
Prijzen gewonnen: meerdere over­
het circuit op de X-Box.”
Zo rijdt onze Saker op duurzame bio-
Marco de Laet, trainingsmanager bij SEAT-importeur PON is apetrots op
ethanol. ”
Patrick. “Hij is op en top een SEAT-man, begonnen als leerling en nu de
Sport: coureur Dutch Supercar
winningen tijden M3- en Aprisco-cup
Beroep: muzikant (frontman van
Within Temptation)
Opleiding: HBO Human Recource
Management
Volg Robert op @wtoffcial
22
4
binnen dit bedrijf gegroeid van beginnend monteur tot master technician.
“Met racen en muziek laat je je hart
adrenalinekick.”
Personal facts
voor de boeg, maar Patrick heeft geen behoefte om te ‘verkassen’. “Ik ben
Hoe is de samenstelling van je
3
Wie is je voorbeeld? “Lewis Hamil-
beste SEAT-monteur van de wereld. Zijn werkgever en hijzelf hebben veel
aanvallend als ik. Voor wat betreft de
6
muziek: James Hetfield van Metallica of
geïnteresseerd en goed team is minstens
Steve Harris van Iron Maiden.”
even belangrijk.”
ton is mijn raceheld, hij rijdt net zo
Hoe belangrijk is het materiaal voor
geïnvesteerd in opleiding en ontwikkeling. Patrick laat zien dat je veel kunt
het winnen? “Gigantisch! Maar een
bereiken als je het echt wilt.”
BOOSTER magazine 1 // 2014
BOOSTER magazine 1 // 2014
23
VIJF JAAR
GELEDEN
WIST U GENOEG
NU
MISSCHIEN OOK
NOG WEL
EN OVER VIJF JAAR?
Wij bieden u nu een unieke kans. U volgt een training
en wij vergoeden 300 euro. Meer informatie of direct
aanmelden kunt u op www.oomt.nl