Alle dagen racisme

Vrij zicht: Martin Sommer
Alle dagen racisme
Piet met politiek instinct...
Rijp voor de winterschilder...
ANP
Bakas ziet 'zebrahuwelijken'...Bakas
ziet 'zebrahuwelijken'...Bakas ziet
'zebrahuwelijken'...Bakas ziet
'zebrahuwelijken'...
ADJIEDJ BAKAS
Postmodern vonnis in Zwarte
Pietenzaak zet de deur open voor
allerlei gekrenkten.
MARTIN SOMMER
Ik zag een gefotoshopte Geert
Wilders voorbijkomen, als Zwarte
Piet met witte kuif. Wilders wil in
alle gemeenten een roetzwarte Piet
© de Volkskrant
verplicht stellen. Lachen joh, die
halve gare Wilders met zijn Zwarte
Pietenwet. Maar ik zou Wilders
vooral niet te snel uitlachen. Er
mankeert van alles aan hem, maar
niet zijn politieke instinct. Ooit zei
hij: De PVV blijft uiteraard het
plantje van de islambestrijding
begieteren, maar we gaan
verbreden. Eerst met het
piratennest Antillen. Daarna
Europa. Het is in allebei die
contreien sindsdien niet meer rustig
geweest.
En nu dus Zwarte Piet. Een bijzaak
zegt u? Mijn oude liberale
schoonmoeder ontploft als je zegt
dat Zwarte Piet moet verdwijnen.
Dan heb ik het maar niet over de
reacties op de kleinkunstenaar die
zijn kans schoon zag om elke roe,
zak of knecht uit de
sinterklaasliedjes te schrijven. In
Dordrecht zijn de voorbereidingen
voor de intocht stopgezet,
hangende de uitspraak van de
Raad van State over Zwarte Piet. In
het land wijzen ze naar hun
voorhoofd over deze interne
Amsterdamse kwestie.
Hoe kan een bijzaak zo uit de hand
lopen? Omdat het eigenlijk een
hoofdzaak is. Het loont de moeite
eens naar de uitspraak van de
rechter te kijken waarover de Raad
van State zich op 16 oktober in
beroep gaat buigen. De klagers
tegen de gemeente Amsterdam
kregen van de rechter gelijk:
Zwarte Piet is een racistisch
stereotype en de gemeente moet
daar wat aan doen. Let op de
argumentatie. De rechter vond niet
dat artikel 1 van de Grondwet in het
geding was. De intocht van Sint
met Pieten heeft niet geleid tot
aantoonbare discriminatie. Klaar
ben je, dacht ik.
Maar nee, Zwarte Piet is volgens
de rechter wel degelijk racistisch.
Niet omdat het zo ís, maar omdat
er mensen zijn die zich gekrenkt
voelen. Het komt erop neer dat wie
zich gediscrimineerd voelt, vanzelf
zaterdag 20 september 2014
gelijk heeft.
Dat is postmoderne rechtspraak.
Feiten bestaan niet, alleen maar
meningen en gevoelens. Dat zet de
poort open voor allerlei andere
kwetsuren. Nog even en de gouden
koets moet naar de winterschilder
vanwege een koloniale afbeelding.
En wat dacht u van de kerstboom?
Die is in delen van Engeland al in
de ban gedaan.
De rechter verwijst voor zijn
uitspraak naar het jaarrapport 2013
van het College voor de Rechten
van de Mens. Dat College is de
voortzetting van de Commissie
Gelijke Behandeling, die moslims
die vrouwen geen hand wilden
schudden in het gelijk placht te
stellen. De commissie verplaatste
zich kortom iets te hartstochtelijk in
andere culturen. Het huidige
College voor de Rechten van de
Mens - de voorzitter is ook nog
dezelfde - leeft zich wederom met
hart en ziel in. Wie racisme ervaart,
heeft immers gelijk. Het verschil is
dat de Commissie Gelijke
Behandeling vanwege dat handen
schudden verschillende keren door
de rechter op de vingers werd
getikt. Terwijl de rechter nu
meegaat met de opvattingen van
het College voor de Rechten van
de Mens omdat het zo'n gewichtig
instituut is met banden met de VN
en de Raad van Europa.
In het Jaarrapport Mensenrechten
2013 is een flink deel gereserveerd
voor de Zwarte Pietendiscussie.
Veel discriminatie gebeurt
onbewust, schrijft het College. Juist
in Nederland, waar men zichzelf
tolerant vindt en dus weigert in te
zien dat men racistisch is. Men is
defensief, men ontkent. De
korpschef van de Nationale Politie
ontkende dat zijn dienders doen
aan etnisch profileren. De
Nationale Ombudsman onderzocht
de zaak en stelde vast dat er
afgezien van incidenten inderdaad
geen sprake van is. Maakt niet uit,
als de gekrenkten het zo voelen, is
Pagina 29 (1)
het zo.
Dit is de redenering van 'de lege
plaats in de tram'. De plek naast de
donkergekleurde passagier blijft
leeg - zie je wel, racisme. Typisch
Nederlands bovendien dat men het
niet wil weten. Jaren geleden zette
de onderzoekster Philomena Essed
dit argument op touw in haar boek
Alledaags racisme. Ze werd
weggehoond, en terecht. Stel je de
rechtsgang voor waarin een
ontkenning wordt opgevat als
bewijs. Dat hebben we sinds de
heksenprocessen niet
meegemaakt.
hebben, aangezien allochtonen van
wie beide ouders in Nederland zijn
geboren, niet meer in de CBSstatistieken terug te vinden zijn.
Mijn hart klopt kortom vol
verwachting over de uitspraak van
de Raad van State: die moet
komen vóór de verjaardag van de
Sint.
Martin Sommer is politiek
commentator van de Volkskrant.
Nu heeft mevrouw Essed met
anderen een boek geschreven,
Dutch racism, dat dient als
onderbouwing voor de ideeën van
dit College, waarvan mevrouw
Essed trouwens reservelid is. De
bewijsvoering voor de stelling dat
er in Nederland sprake is van
rassendiscriminatie is gebaseerd
op een rapport van de Raad van
Europa waarvoor ditzelfde College
de gegevens aanreikte. Om een
bekende columnist aan te halen: dit
hoogmogende College lijkt wel een
oliebron van zijn eigen.
De moeilijkheid met deze denktrant
is uiteraard dat je niet kunt
aantonen wanneer Nederland níét
racistisch zou zijn. En dat terwijl
daarvoor een hard criterium
bestaat, gehanteerd door een echte
wetenschap: de demografie. Dat
criterium luidt: trouwen mensen van
verschillende herkomst en kleur
met elkaar? De laatste CBS-cijfers
leren dat een klein kwart van de
allochtonen trouwt met een
oorspronkelijke Nederlander. Dat is
internationaal gezien hoog.
Trendwatcher Adjiedj Bakas, zelf
gekleurd en naar eigen zeggen nog
nooit voor Zwarte Piet uitgemaakt,
meent dat het aantal
'zebrahuwelijken' nog hoger is,
namelijk een op drie. En dan moet
je er ook nog eens de lat-relaties
en samenwonenden bij optellen. Hij
denkt dat Nederland het minst
racistische land ter wereld is omdat
praktisch de helft van de nieuwe
liefdesrelaties etnisch gemengd is.
Hij zou best eens gelijk kunnen
© de Volkskrant
zaterdag 20 september 2014
Pagina 29 (2)