downloaden (pdf, 512 kB)

Essaywedstrijd 2015
Oefenopdracht
PUC Humanities Radboud Universiteit Nijmegen
Wat is een essay? Een essay is een opiniërende, argumenterende,
prikkelende tekst waarin je als schrijver stelling durft te nemen.
Een betoog is doorgaans ‘droger’ dan een essay.
Oefenopdracht: Zwarte of Zeurpiet?
1. Je leest eerst de artikelen die bij deze opdracht gevoegd zijn.
2. Je neemt een eigen standpunt in over het besproken thema.
3. Je bedenkt argumenten voor jouw standpunt.
4. Je ontwerpt een logische structuur waarin je je standpunt en
argumenten helder weer kunt geven.
5. Je schrijft een bondig, origineel en prikkelend essay waarbij je in gaat
op het thema: Zwarte of Zeurpiet?
6. Je geeft aan voor welk publiek je het essay schrijft en past je inhoud en
stijl aan op de lezers.
7. Je essay mag minimaal 800 en maximaal 1200 woorden bevatten.
8. Vergeet niet je naam te vermelden.
Richtlijnen:
• Begin met een pakkende inleiding die de lezer handvatten geeft
over de inhoud en tegelijk nieuwsgiering maakt naar de rest van de
tekst.
• Geef in de kern van je essay op een heldere en originele manier je
standpunt en argumenten weer. Ontkracht zo mogelijk
tegenargumenten.
• Maak een logische alineaverdeling in je tekst en zorg dat de
verbanden duidelijk zijn.
• Eindig met een conclusie die logisch voortvloeit uit de afweging van
alle argumenten.
• Schrijf in een passende, actieve, levendige en aantrekkelijke stijl
waarbij je jezelf in de lezer verplaatst.
• Maak een duidelijk onderscheid tussen feiten en interpretaties van
jou en van anderen.
• Neem geen tekstdelen letterlijk over uit de achtergrondinformatie,
parafraseren mag wel.
• Zorg voor correct taalgebruik, spelling en interpunctie.
• Voorzie je essay zo van bronvermelding (alleen voor zover je de
bronnen uit de aangeboden achtergrondinformatie gebruikt hebt).
Beoordeling:
Bij de beoordeling van je essay zal gelet worden op:
• Kritisch en origineel denkvermogen
• Goed en duidelijk beargumenteerd standpunt
• Aantrekkelijke, levendige schrijfstijl
• Heldere structuur met duidelijke verbanden
• Correcte zinsbouw, woordkeus, spelling en interpunctie
Veel plezier en succes!
© Ingrid Stassen RU Nijmegen
1
Essaywedstrijd 2015 Oefenopdracht Achtergrondinformatie
Artikel 1
NU.nl: Wat u moet weten over de discussie rond Zwarte Piet
: ANP
Gepubliceerd: 22 mei 2014 13:27Laatste update: 13 november 2014 19:19
De discussie die eind vorig jaar ontstond over het fenomeen Zwarte Piet, gaat dit jaar gewoon
verder. In Amsterdam diende een hoger beroep over de kwestie. Een overzicht van de discussie.
Deze rechtszaak gaat over de Sinterklaas-intocht in Amsterdam.
Tegenstanders van Zwarte Piet probeerden vorig jaar te voorkomen dat bij de Amsterdamse intocht op
17 november Zwarte Pieten zouden meelopen. Het protest werd aangezwengeld door kunstenaar
Quinsy Gario, hij vindt dat de knecht van Sinterklaas racistisch zou zijn en "respectloos naar mensen
van Afrikaanse afkomst".
De gemeente ontving ruim twintig bezwaarschriften tegen het verlenen van de vergunning voor de
intocht, maar de bezwaarcommissie verklaarde die bezwaren ongegrond. Daarop spanden de
tegenstanders een kort geding aan, maar ook de voorzieningenrechter hield de vergunning in stand.
In deze zaak dient nu een bodemprocedure. Daarin oordeelde de bestuursrechter op 3 juli dat de
burgemeester binnen zes weken het besluit over de vergunning moet herzien, omdat de belangen niet
goed zijn afgewogen.
De rechter gaf de "zwarte eisers" gelijk in hun argument dat "de negatieve stereotypering van Zwarte
Piet op de zwarte mens", leidt tot een inbreuk op hun privéleven. Daarmee is door de intocht, met
daarin een belangrijke rol voor Zwarte Piet, artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de
Mens geschonden.
De burgemeester moet nu alsnog "de vraag beantwoorden of het privéleven van de zwarte eisers
zwaarder weegt dan het belang van de maatschappij bij de intocht", aldus de rechter.
Burgemeester Eberhard van der Laan gaat tegen de uitspraak in hoger beroep bij de Raad van State
(RvS). En ook de bezwaarmakers tekenden beroep aan.
2
De RvS doet normaal pas na negen maanden uitspraak, maar nu begon de behandeling al op 16
oktober, zodat er voor de intocht van dit jaar op 16 november duidelijkheid zou zijn.
De Raad van State velt geen oordeel over Zwarte Piet.
De Raad van State deed op 12 november uitspraak en vernietigde daarin het oordeel van de rechtbank:
de gemeente Amsterdam hoeft de vergunningverlening niet over te doen.
Burgemeester Van der Laan hoeft volgens de hoogste bestuursrechter bij het verlenen van een
vergunning niet te kijken naar eventuele stigmatisering of discriminatie. Het is terecht dat de
vergunningaanvraag alleen is getoetst aan de eisen van de openbare orde en veiligheid.
Bovendien is Van der Laan volgens de RvS niet bevoegd om de vraag te beantwoorden of van de
figuur van Zwarte Piet een discriminerend effect uitgaat. Ook de Raad zelf geeft geen inhoudelijk
oordeel of de figuur van Zwarte Piet discriminerend zou zijn.
Amsterdam paste de intocht vorig jaar wel al iets aan, en dit jaar nog meer.
De organisatie van de intocht in Amsterdam besloot de tegenstanders vorig jaar wel al iets tegemoet te
komen. De Zwarte Pieten droegen verschillende kleuren lippenstift, geen gouden oorringen, en ze
mochten variëren in haardracht.
Na overleg met het intochtcomité gaan de aanpassingen bij de intocht dit jaar nog wat verder, zo bleek
bij de vergunningverlening. Een 'substantieel' deel van de pieten zal naar verwachting niet met volledig
zwart geschminkt gezicht, maar slechts met 'roetvegen' op het gezicht meedoen.
De figuur van Zwarte Piet blijft volgens burgemeester Van der Laan bestaan, ''maar zal over een
periode van enkele jaren ontdaan zijn van mogelijk te ervaren negatieve stereotypering''.
Ook bij de landelijke intocht zijn dit jaar niet alleen Zwarte Pieten.
De landelijke intocht van Sinterklaas is dit jaar op 15 november in Gouda. Daarbij wordt hij niet alleen
vergezeld door Zwarte Pieten, maar er lopen ook een paar zogenaamde 'kaas- en stroopwafelpieten'
mee, maakte de gemeente bekend op 14 oktober.
Zij hebben goudgele schmink of een ruitmotief op hun gezicht. Eerder was al besloten dat de Pieten
geen 'stereotype' rode lippen en oorbellen zouden hebben.
Volgens de burgemeester is voor deze invulling gekozen na overleg met inwoners van Gouda. "We
vinden het een goede invulling en tegelijkertijd een goed signaal in de discussie die nu speelt", aldus de
burgemeester.
Zelfs de Verenigde Naties hebben een mening over Zwarte Piet.
De Nederlandse tegenstanders kregen vorig jaar bijval uit onverwachte hoek. Krap een maand voor de
intocht pleitte Verene Shepherd, mensenrechtenonderzoeker bij de Verenigde Naties (VN), voor
afschaffen van het volgens haar "foute" Sinterklaasfeest.
"De werkgroep kan niet begrijpen waarom Nederlanders niet inzien dat dit een stap terug is naar de
slavernij en dat in de 21ste eeuw dit gebruik moet stoppen", zei ze tegen EenVandaag. De Jamaicaanse
Shepherd sprak op persoonlijke titel, maar de werkgroep van de Mensenrechtenraad van de VN deed
wel degelijk onderzoek naar de vraag of Zwarte Piet racistisch is.
Kort na de Sinterklaasintocht riep de werkgroep in een verklaring de Nederlandse overheid op initiatief
te nemen tot een nationaal debat waarin voor- en tegenstanders van Zwarte Piet hun mening moeten
geven.
Afschaffen van het feest vindt de werkgroep echter niet nodig. "Uiteindelijk is het aan het Nederlandse
volk om over de affaire te discussiëren én te beslissen."
3
Het kabinet blijft erbij dat het Sinterklaasfeest van het volk is.
Vicepremier Lodewijk Asscher liet echter weten dat het kabinet zo'n debat niet hoeft te initiëren. "Dat
debat is er al," zei hij in een reactie. Wel gaf hij toe zich ernstig te storen aan sommige racistische
reacties.
Eerder benadrukte Asscher al dat het Sinterklaasfeest aan het volk moet worden gelaten, maar dat hij
wel iets zou zien in een langzame evolutie. Zo is het dreigement dat stoute kinderen in de zak mee
moeten naar Spanje ook niet meer van deze tijd.
Aanvankelijk hield het kabinet zich in de discussie nog zo stil mogelijk. Premier Mark Rutte stelde dat
Zwarte Pieten geen zaak van de regering zijn, maar van de samenleving. "Zwarte Piet is zwart, daar
kunnen we weinig aan veranderen."
In augustus werd wel bekend dat in navolging van Amsterdam ook overlegd zou worden over de
landelijke intocht, met onder meer de organiserende gemeente Gouda en omroep NTR die de intocht
uitzendt.
Meerdere partijen adviseren over Zwarte Piet.
Er wordt inderdaad gesproken over de toekomst van het Sinterklaasfeest, op initiatief van het
Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed. Bij dat overleg zijn verschillende
partijen betrokken.
Na onderzoek kwam het VIE in juni met het advies om Zwarte Piet iets te moderniseren. De 'nieuwe
Zwarte Piet' heeft geen kroeshaar meer, is wel bruin, heeft geen rode lippen meer, geen gouden
oorringen en een wat hipper pak. Ook zou hij minder dom moeten zijn en een gelijkwaardiger relatie
met Sinterklaas moeten hebben.
Directeur Ineke Strouken benadrukte echter dat het nieuwe uiterlijk een suggestie is en niet moet
worden opgelegd. Er zou van onderop geëxperimenteerd moeten worden.
Door: NU.nl/Jisca Cohen
http://www.nu.nl/binnenland/3780680/u-moet-weten-discussie-rond-zwarte-piet.html
4
Artikel 2
Zwarte Piet heeft z'n glans verloren
TROUW Hanne Obbink − 18/10/14, 18:30
© Allard de Witte, HH. Nog steeds vindt 83 procent van alle ondervraagden dat er niets moet veranderen aan
het uiterlijk van Zwarte Piet.
De argumenten zijn al uitentreuren uitgewisseld en toch is de discussie nog lang niet
uitgewoed. Maar heeft het zwartepietendebat het afgelopen jaar ook iets opgeleverd?
En waar loopt het op uit?
De zwartepietendiscussie is een symptoom van iets wat breder speelt in
Nederland
Ruim een jaar woedt nu al de discussie over Zwarte Piet, in alle hevigheid. Deze week laaide
het debat opnieuw hevig op toen de burgemeester van Gouda liet weten dat er bij de
landelijke intocht van Sinterklaas in zijn stad, op 15 november, ook een paar goudgeel en in
ruitjesmotief geschminkte pieten zullen meelopen. Opnieuw veel woede op de sociale media,
5
opnieuw zelfs doodsbedreigingen aan het adres van mensen die de piettraditie willen
veranderen. Maar her en der ook moeheid: moeten we het alwéér over Zwarte Piet hebben?
Een jaar lang discussie, de argumenten voor en tegen zijn inmiddels al lang en breed
uitgewisseld en niemand heeft er nog iets nieuws aan toe te voegen. Zijn we in de tussentijd
iets opgeschoten? En waar gaat deze discussie uiteindelijk toe leiden?
Wie afgaat op de mening van de Nederlandse bevolking ontkomt moeilijk aan de conclusie:
er is in een jaar tijd niet veel veranderd. Het tv-programma 'EenVandaag' hield een jaar
geleden een enquête en legde ongeveer diezelfde vragen vorige week nog eens aan zijn
opiniepanel voor, met in grote lijnen dezelfde resultaten.
Resultaten?
Wat allereerst opvalt aan die peiling, is dat er nog nauwelijks mensen zijn zónder mening
over Zwarte Piet. Vooral daardoor stijgt het aantal mensen dat begrip kan opbrengen voor het
feit dat Zwarte Piet discriminerend kan overkomen, 'ook al is het niet zo bedoeld' (van 17 naar
23 procent). Maar het percentage dat dat onzin vindt, is bijna onveranderd. En nog steeds
vindt 83 procent van alle ondervraagden dat er niets moet veranderen aan het uiterlijk van
Zwarte Piet.
En verder? Zijn er andere resultaten geboekt na een jaar discussie? Ja, de Hema weert
Zwarte Piet (of toch niet?) en Albert Heijn ook (of niet?). Er is een nieuwe bundel
sinterklaasliedjes waarin Zwarte Piet niet langer 'knecht' genoemd wordt. En behalve de
goudgele pieten in Gouda zullen er ook pieten met roetvegen te zien zijn in Amsterdam. Maar
in verreweg de meeste andere gemeenten verandert er voorlopig niets aan de intocht.
Wat er dan wel gewonnen is? Duidelijkheid, vindt jurist en historicus Thierry Baudet. "Het
wordt steeds duidelijker waar het in dit conflict om gaat", zegt hij. "De zwartepietendiscussie
is een symptoom van iets wat breder speelt in Nederland: er bestaat een diepe kloof tussen
enerzijds een kleine blanke elite die volkomen is losgezongen van de maatschappij en
anderzijds de rest van de bevolking."
Baudet houdt in zijn boeken een warm pleidooi voor het behoud van de nationale identiteit.
Hij zet zich af tegen de Europese Unie, tegen multiculturalisme en modernisme, precies de
zaken waarmee de blanke elite volgens hem in de weer is. "Maar de meeste Nederlanders
willen geen Europese Unie, geen massa-immigratie, geen moderne kunst. En ze raken
steeds meer geïriteerd. Dat gaat een keer ongelooflijk klappen."
Tegenstanders van Zwarte Piet blijven roepen dat ze zich gediscrimineerd
voelen, voorstanders denken: dan ga ik juist héél véél met Zwarte Piet doen
Strijd
De discussie over Zwarte Piet staat symbool voor deze onvrede, zegt Baudet. Daarom is die
discussie, hoe futiel de zaak misschien ook lijkt, zo belangrijk. "Dat de zaak zo op de spits is
gedreven, is te wijten aan die blanke elite. Die is op tilt geslagen toen een paar aanjagers met
beschuldigingen kwamen over discriminatie en racisme. Maar veel mensen zien
veranderingen in de sinterklaastraditie als een aantasting van hun identiteit, die zijn woedend
omdat ze het gevoel hebben dat ze hun land aan het kwijtraken zijn. Het is een strijd op leven
en dood geworden. Heel gevaarlijk."
Hoe dat afloopt, dat durft Baudet niet te voorspellen. "Misschien de-escaleert het conflict nog.
6
Dan blijft Zwarte Piet Zwarte Piet, aangevuld met pieten in andere kleuren. Op zich prima,
maar we zijn nu al zo ver in het debat dat veel mensen die paar goudgele pieten al zien als
capitulatie."
Het lijkt er meer op dat de weg naar escalatie is ingeslagen. "Tegenstanders van Zwarte Piet
blijven roepen dat ze zich gediscrimineerd voelen, voorstanders denken: dan ga ik juist héél
véél met Zwarte Piet doen."
Kleine stappen
Over die escalatie kan Frank King meepraten. Hij trad op als advocaat van de tegenstanders
van Zwarte Piet die een juridische strijd voeren tegen de gemeente Amsterdam rond de
vergunning voor de sinterklaasintocht - een strijd die deze week uiteindelijk de Raad van
State haalde. Het kwam hem op doodsbedreigingen te staan. Om 'weer wat rust in mijn leven'
te krijgen, trad hij terug als advocaat in deze kwestie.
Toch is King tevreden. "Ja", zegt hij meteen op de vraag of de discussie iets heeft
opgeleverd. Natuurlijk, een paar gele pieten in Gouda en wat roetvegen in Amsterdam, dat
zijn maar kleine stappen. "Maar zoiets gaat niet in één keer, dat viel ook niet te verwachten.
Zwarte Piet is heilig in dit land, net zo heilig als de goedheiligman. Veranderingen aan zo'n
heilige traditie doen pijn, vandaar de heftigheid van de discussie. Maar ik ben ervan overtuigd
dat dit veranderingsproces doorgaat. Het is niet te stuiten."
Om deze doorbraak af te dwingen, was de stap naar de rechter noodzakelijk, stelt King. "Het
maatschappelijk debat over Zwarte Piet was al jaren bezig en het leidde tot niets. Het bleef
steken in gepraat. Dan moet je dus iets anders gaan doen, dan heb je geen andere keus dan
de rechter in te schakelen."
© ANP. Aan de Meent hangt een klein zwart pietje aan een lantaarnpaal. Leefbaar Rotterdam
heeft verspreid over de stad 300 poppetjes opgehangen, met als boodschap 'Wij willen
blijven'.
Nederland dreigt het bekend te worden als het land van een kinderfeest met
racistische trekken. Dat wil niemand
7
Inmiddels is het maatschappelijk debat zo ver gevorderd dat de uitkomst van de juridische
strijd niet meer beslissend is, denkt King. "Als de Raad van State de Amsterdamse rechtbank
volgt en Zwarte Piet een negatief stereotype noemt, zal het sneller gaan; dan zullen alle
gemeenten in Nederland daar rekening mee houden. Bij een andere uitspraak duurt het
misschien langer. Maar ook dan zal het tij keren."
Ook de druk uit het buitenland zal dat proces gaande houden, verwacht King. "Nederland
stond altijd bekend als het land van de tolerantie, van het homohuwelijk, van het soepele
drugsbeleid. Nu dreigt het bekend te worden als het land van een kinderfeest met racistische
trekken. Dat wil niemand."
Geen zak meer
"Wat we nu zien is een achterhoedegevecht, denk ik", zegt ook Peter-Jan Margry, hoogleraar
etnologie aan de Universiteit van Amsterdam en onderzoeker aan het Meertens Instituut. "De
verkleuring van Zwarte Piet is niet meer tegen te houden."
Margry doet onderzoek naar culturele verschijnselen in het alledaagse leven. Die zijn
voortdurend aan verandering onderhevig en het sinterklaasfeest is daarop geen uitzondering.
In het begin van de negentiende eeuw had Sinterklaas bijvoorbeeld nog geen knecht en trad
hij zelf vaak als boeman op.
Pas halverwege die eeuw deed Zwarte Piet zijn intrede, maar ook zijn rol heeft zich in de loop
der tijd ontwikkeld. Ook hij is geen boeman meer, maar een vrolijke kindervriend. De roe is hij
kwijtgeraakt en hij heeft geen zak meer waarin hij stoute kinderen mee naar Spanje neemt.
Die evolutie gaat door, zegt Margry. "En het is al een tijdje duidelijk welke kant dat opgaat."
Wat vooral bijzonder is aan wat er nu gebeurt, is het tempo van de veranderingen. "Tradities
ontwikkelen zich doorgaans geleidelijk en er is meestal niets landelijk vastgelegd of
voorgeschreven", zegt hij. "Dat is nu anders, vooral door de macht van de media. Die storten
een eindeloze stroom beelden over ons uit. Vooral de invloed van het 'Sinterklaasjournaal' is
groot. Daardoor kunnen veranderingen in de traditie nu snel gaan, het is minder een
evolutionair proces."
Dat veel Nederlanders niet zo'n behoefte hebben aan verandering, houdt die ontwikkeling
volgens Margry niet tegen. "Wat er nu gebeurt in Amsterdam en Gouda zal doorsijpelen naar
de rest van het land. Met enige vertraging misschien, maar het zál gebeuren."
Ook volwassenen geloven er nog in
Is het zwartepietendebat na een jaar al iets van zijn heftigheid kwijt? Het lijkt er niet op. Toen
zangeres Anouk zich vorig jaar in de discussie mengde met een standpunt dat de
pietenvrienden niet aanstond, kreeg ze een stroom bagger over zich heen. 'Landverrader',
'negerhoer' - en dat waren niet eens de ergste verwensingen.
Ongeveer hetzelfde overkwam deze week bekende Nederlanders als Paul de Leeuw, Pieter
Derks en Patrick Kluivert, toen zij zich inlieten met de facebookpagina 'Piet Makeover'. "Als ik
je tegenkom, krijg je een kogel door je kop", kreeg Peter R. de Vries zelfs te horen. "Het lijkt
wel alsof de meeste volwassenen in Nederland nog in Sinterklaas geloven", reageerde hij in
'De Wereld Draait Door'.
http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/3771678/2014/10/18/ZwartePiet-heeft-z-n-glans-verloren.dhtml
8
Artikel 3
Overgrote meerderheid wil Zwarte Piet niet
aanpassen
EenVandaag
09-10-2014 ONDERZOEK
REDACTIE EVA VAN MOSSEVELDE
REDACTIE JOERI VEEN
Er is weinig steun voor aanpassingen aan Zwarte Piet. Een
overgrote meerderheid (83%) vindt dat het uiterlijk niet
moet worden aangepast. Dat blijkt uit onderzoek van
EenVandaag onder 27.000 leden van het Opiniepanel.
Vandaag werd bekend dat Albert Heijn Piet niet zal gebruiken in
reclames. Acht op de tien (83%) deelnemers vinden dat grote
winkelketens geen aanpassingen moeten doen. In oktober 2013 vond
5 procent dat Piet aangepast moest worden, nu vindt 13 procent dat.
Er is ondanks de felle discussie van het afgelopen jaar dus weinig
veranderd.
Opleiding en leeftijd
Hoewel de meerderheid niet open staat voor aanpassingen, spelen
opleidingsniveau en leeftijd wel een rol. Hoger opgeleiden zijn wat
vaker bereid aanpassingen aan het uiterlijk te accepteren (23%) dan
de laagst opgeleiden (4%), en Piet mag van de groep tussen de 18 en
9
de 35 jaar ook meer veranderd worden (20%) dan van 65-plussers
(7%).
Sinterklaasliedjes
Ook andere aanpassingen kunnen op weinig steun rekenen. Zo
vinden acht op de tien (79%) deelnemers het een slecht initiatief om
bekende Sinterklaasliedjes neutraler te maken. Hetzelfde geldt voor
het plan van enkele speelgoedmerken om te stoppen met het
produceren van poppetjes van Zwarte Piet: 85 procent is het daar niet
mee eens.
Weinig begrip voor gevoel van discriminatie
Slechts een kwart van de ondervraagden (23%) begrijpt dat mensen
met een donkere huidskleur Zwarte Piet als discriminerend ervaren.
Dit terwijl deelnemers van Surinaamse en Antilliaanse afkomst zich
regelmatig persoonlijk gekwetst voelen door racistische uitlatingen
rond Zwarte Piet.
Hoger beroep
Volgende week start het hoger beroep in de Amsterdamse zaak over
Zwarte Piet. De rechter oordeelde dat Zwarte Piet een ‘negatief
stereotype’ is. Slechts 8 procent van de ondervraagden is het hiermee
eens. Bovendien vindt 88 procent dat de discussie over Zwarte Piet in
de samenleving moet worden gevoerd en niet in de rechtbank.
Intocht in gemeenten
Veel gemeenten wachten de uitspraak in de Amsterdamse zaak af
voordat zij besluiten hoe de Pieten in hun intocht er uit zullen zien.
De ondervraagden (82%) vinden dat Zwarte Piet in hun gemeente
niet aangepast moet worden.
Over het EenVandaag Opiniepanel
Aan het onderzoek deden 27.797 leden van het EenVandaag
Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats van 6 t/m 9 oktober
2014. Enkele vragen uit dit onderzoek zijn in oktober 2013 ook
voorgelegd aan de leden van het EenVandaag Opiniepanel.
Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit 40.000 mensen. Zij
beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De
uitslag van de peilingen onder het EenVandaag Opiniepanel zijn na
10
weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd,
geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en
politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van
2012. Panelleden krijgen ongeveer één keer per week een
uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste
onderzoeken respondeert 50 tot 70 procent van de panelleden.
http://regio.eenvandaag.nl/enquete/54490/overgrote_meerderheid_wil_zwarte_piet_ni
et_aanpassen
Artikel 4
De Volkskrant
© ANP
'De Zeurpiet kan nog wel gelijk
hebben'
OPINIE Wie geen begrip opbrengt voor zwarte mensen die worden
gekwetst door Zwarte Piet, gaat uit van zijn eigen beleving van het
kinderfeest. Een denkfout, schrijft Robert Vuijsje.
OPINIE - Robert Vuijsje 12 oktober 2013, 09:00
Mijn vrouw vertelde hoe ze het Sinterklaasfeest als
kind had beleefd. Dat het ongemakkelijk voelde en
pijnlijk en verwarrend. Hij was geschminkt in dezelfde
11
kleur als Lynn, betekende het dat haar witte
klasgenoten haar ook als een knecht zouden zien?
Quinsy Gario stelde niet voor dat het Sinterklaasfeest
moet worden afgeschaft, hij vertelde waarom hij zo
wordt gekwetst door Zwarte Piet. Interessant is de
vraag waarom Westbroek en vele anderen daar zo
agressief op reageerden.
Mijn vrouw en ik hebben jonge kinderen. Wanneer wij door de week om half
twaalf nog wakker zijn, doen Lynn en ik meestal iets anders dan televisie
kijken. Afgelopen maandag vielen we geheel per toeval midden in een
uitzending vanPauw & Witteman terwijl Quinsy Gario aan het woord was over
Zwarte Piet. Quinsy is een activist die ik nog kende van de bezwaren die hij
maakte tegen mijn boek Alleen maar nette mensen en dan vooral de
verfilming daarvan.
Hij was een van de zwarte mensen die, vond ik, niet het verschil konden zien
tussen een boek over racisme en een racistisch boek. Een van de mensen die
alarm sloegen over de beschrijving van de zwarte personages, maar het er
kennelijk mee eens waren dat alle blanke bewoners van Amsterdam-Zuid
werden afgeschilderd als racisten. Toen ik hem zag was mijn eerste gedachte
dan ook: daar gaan we weer.
Gekwetst
Inderdaad vertelde Quinsy weer over zijn bezwaren tegen Zwarte Piet. Lynn is
van Surinaamse afkomst en ik niet, toch legde ik haar even uit hoe het werkt:
wanneer iemand overal door wordt gekwetst devalueert het de kracht van zijn
argumenten. Nu is het een boek, of een film, dan weer Zwarte Piet, volgende
keer de kwaliteit van de excuses voor de slavernij.
Je kunt niet het recht opeisen dat iedereen zich maar aan jou moet aanpassen.
Vroeger ging ik naar alle thuiswedstrijden van Ajax. Nu heb ik geen zin meer
om twee uur lang te luisteren naar tienduizenden mensen die schreeuwen
over joden die al dan niet aan het gas moeten. Van die mensen eis ik ook niet
dat ze daarmee ophouden.
12
Lynn vond dat ik stil moest zijn. Ze had meer aandacht voor de reactie op
Quinsy van mede-gast Henk Westbroek. Hij had, om het mild uit te drukken,
weinig begrip voor zijn verhaal. In de zes jaar dat we samen zijn, had ik Lynn
niet eerder zo fel zien reageren op een raciale kwestie. Ze is niet bepaald
iemand die zich overal door gekwetst voelt.
Was er iets mis met ons dat wij zes jaar lang over allerlei andere onderwerpen
hadden gesproken, zeg maar alsof we gewoon een man en een vrouw waren en
niet de vergadering van de Verenigde Naties - en dus nooit onze standpunten
over Zwarte Piet hadden uitgewisseld? Ik zei nog dat ik tijdens mijn jeugd
ieder jaar Sinterklaas vierde en nooit iemand de connectie zag maken tussen
Zwarte Piet en zwarte mensen. Ook op de school van mijn zoon kon ik me niet
voorstellen dat ook maar één leerling dat verband legde.
Trein met wagons
De volgende ochtend keek ik nietsvermoedend op Facebook. Guilly Koster is
een man die ik leerde kennen toen hij afgelopen oktober alle media inlichtte
dat ik met de dood zou zijn bedreigd naar aanleiding van een interview over
de verfilming van mijn boek - toevallig bracht hij daarmee en passant zichzelf
en zijn programma op de radiozender mArt onder de aandacht. Hij had een
link geplaatst naar het P&W-interview en schreef eronder: 'Ik stel voor dat we
dat 'gezeik rond 5 mei' ook maar afschaffen en rond die tijd een houten trein
met gesloten wagons die mensen oppikt voor de lol door de stad laten rijden ...
just for fun.'
Die avond hadden Lynn en ik zowaar weer tijd om op de bank te zitten.
Waarom toch, vroeg ik, moeten jullie altijd die vergelijking maken? Zo van,
waarom wel al die aandacht voor jullie ding en niet voor dat van ons? Ik vond,
of het nu ging over de slavernij of de Tweede Wereldoorlog, we wisten allebei
dat het voor blanke Hollanders gezeur over vroeger was waar je ze niet meer
mee moest lastigvallen. Samen zouden wij een soort bondgenoten moeten
zijn. Lynn vermoedde dat de rol van de joden tijdens de slavernij in Suriname
een bondgenootschap in de weg stond, in de ogen van haar soortgenoten.
Ik wist dat we hier het punt hadden bereikt waarop we tegen elkaar op gingen
bieden. Tijdens de slavernij bestond de familie van mijn vaders kant uit
straatarme joden die in de getto's van Amsterdam woonden. Mijn moeders
13
familie werd in Polen en Rusland door pogroms van het ene naar het andere
dorp verjaagd. Ik speelde mijn vaste troefkaart: van mijn voorouders wist ik
zeker dat ze niets met de slavenhandel te maken hadden. Lynn is erg donker,
maar van lichter gekleurde Surinaamse creolen was het minder zeker dat zij
geen afstammelingen waren van slavenhouders.
Oerwoudgeluiden
Ze zuchtte. En vertelde hoe ze het Sinterklaasfeest als kind had beleefd. Dat
het ongemakkelijk voelde en pijnlijk en verwarrend. Waarom praatte Zwarte
Piet met een Surinaams accent terwijl hij zogenaamd uit Spanje kwam?
Zwarte Piet was, iets anders kon je er echt niet van maken, de knecht van
Sinterklaas. Hij was geschminkt in dezelfde kleur als Lynn, betekende het dat
haar witte klasgenoten haar ook als een knecht zouden zien? Ik pakte mijn
telefoon en belde de enige zwarte klasgenoot die ik had op de lagere school.
Ook Arnie is iemand die ik in de vijfendertig jaar dat ik hem ken nooit heb
horen klagen over complotten die de witte man tegen hem zou smeden. Wij
zaten op school in de tijd dat we met de hele klas demonstreerden tegen
Deetman en de neutronenbom - als twaalfjarigen waren we politiek bewust.
Arnie vertelde dat Zwarte Piet ieder jaar onze klas in kwam en
oerwoudgeluiden maakte. Hij had dezelfde eenzaamheid gevoeld als Lynn. Ik
kon me helemaal niets herinneren van oerwoudgeluiden.
Op dat moment besefte ik welke denkfout ik had gemaakt: ik was uitgegaan
van mijn eigen beleving van het kinderfeest. Mijn eerste instinct bleek te
denken vanuit de meerderheid en niet als een minderheid. Het was dezelfde
denkfout die Henk Westbroek maakte en iedere niet-creoolse Nederlander die
oordeelt of Lynn of Arnie of Quinsy of al die anderen, wel of niet gekwetst
mogen zijn door Zwarte Piet. Het is niet relevant wat Henk Westbroek of ik
ervan vindt, ons gevoel doet deze keer niet ter zake. Ook had ik dezelfde
denkfout gemaakt als Guilly Koster. Zo geobsedeerd zijn door je eigen
particuliere leed dat het zicht wordt vertroebeld op vergelijkbare pijnen van
andere groepen.
Agressief
Als parafrase op het spreekwoord Just because I'm paranoid doesn't mean
they're not out to get me, zou ik willen concluderen: dat iemand een Zeurpiet
is (pun intended) niet betekent dat hij niet in dit geval een keer gelijk kan
14
hebben. Quinsy Gario stelde niet voor dat het Sinterklaasfeest moet worden
afgeschaft, hij vertelde waarom hij zo wordt gekwetst door Zwarte Piet.
Interessant is de vraag waarom Westbroek en vele anderen daar zo agressief
op reageerden.
Scholen, burgemeesters en andere feestorganisaties, wat zou het bezwaar zijn
tegen het voortschrijdende inzicht om Zwarte Piet te vervangen door een
Kleurenpiet, met een rood, geel, blauw, groen of zwart geschminkt gezicht?
Kleurenpiet heeft net zoveel lettergrepen als Zwarte Piet, aan onze liedjes
hoeft slechts één woord te worden veranderd.
Robert Vuijsje is schrijver van het boek Alleen maar nette mensen.
http://www.volkskrant.nl/opinie/de-zeurpiet-kan-nog-wel-gelijk-hebben~a3525589/
15

Download Report