Woningaanpassingen - SeniorenRaadBest

Woningaanpassingen
door Willem de Koning en Sander Willems
Ergotherapeuten van
Ergotherapie Best-Oirschot
Even voorstellen
Sander Willems
Willem de Koning
- Ziekte van Parkinson
- Dementie
- Behandeling van ouderen
- Reuma
- COPD
- Multiple Sclerose
- Werkplekonderzoek
- Valpreventie
- Arm- en handfunctie training
Opbouw van dit uur
 Wat
is ergotherapie?
 Ergotherapie
 Doel
en Valpreventie
woningaanpassingen
 Woningaanpassingen
woning)
 Vragen
(rondje door de
Wat is ergotherapie?

Cliënten kunnen naar eigen tevredenheid
handelen op het gebied van zelfredzaamheid,
productiviteit en ontspanning in leef- woon- en
werkomgeving

Er wordt gestreefd naar een zo groot mogelijke
(maatschappelijke) participatie en vergroting van
kwaliteit van leven

Tevens worden problemen ervaren door de
mantelzorger in kaart gebracht met als doel het
vergroten van de draagkracht.
Ergotherapie
diagnostiek





In kaart brengen van problemen ervaren
door cliënt en/of de omgeving.
Interview met mantelzorger.
Observeren: motorische-, cognitieve-,
sociale factoren.
Inventariseren overige betrokken
professionals.
Opstellen van behandelplan en
behandeldoelen.
Ergotherapie
behandeling
Het optimaal benutten van de
mogelijkheden van de cliënt
 aanpassen activiteit/omgeving
 Advisering/instructie (professionele)
verzorgers

Wanneer ergotherapie



Cliënt ervaart door een lichamelijke en/of
psychische ziekte of beperking, problemen in de
uitvoer van activiteiten of participatie op het
gebied van de persoonlijke verzorging,
huishoudelijke activiteiten, verplaatsen en
vervoer, werk, hobby's en sociale contacten.
Omgeving ervaart problemen bij het begeleiden
of verzorgen van de cliënt (mantelzorg en/of
professionele verzorger.
Verwijzer heeft vragen over de veiligheid en
zelfstandigheid bij de uitvoer van dagelijkse
activiteiten.
Verwijzing /vergoeding
Ergotherapie
◦ Verwijzing via een huisarts of specialist
◦ Vergoeding
 Via iedere basisverzekering
 Per kalenderjaar 10 behandeluren
 Soms extra via aanvul.verzekeringen of particulier
Ergotherapie en
Valpreventie

Volgens ValNet methode

Screeningsinstrument voor opsporen van
Valrisico’s

Wetenschappelijk bewezen effectief

Doel:
Voorkomen van vallen en overwinnen van
Valangst
Risico factoren
Evenwicht en mobiliteit
 Medicatie
 Duizeligheid
 Zicht
 Voeten en schoeisel
 Gedrag
 (Woon) omgeving


https://www.youtube.com/watch?v=op02
UL0UbBk
Evenwicht en
mobiliteit



Four test balance test
Timed chair-stand test
Functional reach test

Wetenschappelijk bewezen testen om evenwicht
en spierkracht te testen.

Bij afname gerichte doorverwijzing naar
Fysiotherapeut/Oefentherapeut
Medicatie



Typen medicatie (b.v. gele sticker)
Aantal (meer dan 4 verhoogt risico)
Wanneer risicofactor verwijzen naar
huisarts/specialist
Duizeligheid

Testen na opstaan uit bed, uit stoel of bij bukken

Bloeddruk?

Wanneer risicofactor gericht onderzoek
laten verrichten door huisarts/specialist
Zicht

Onderzoek (lineaire E-Test)
Eenvoudig instrument om de gezichtsscherpte te
evalueren

Bij vermindert zicht doorverwijzen naar
opticien of oogarts
Voeten en schoeisel




Screenen op afwijkingen aan voeten
(eeltknobbels, zweren, blaren enz).
Screenen op gevoel in voeten (bv bij diabetes of
neuropathie)
Screenen op schoeisel (open achterkant, hoge
hakken, gladde zool)
Wanneer risico factor doorverwijzen naar
pedicure/podotherapeut
Gedrag



Gehaast bewegen
Gebruik omgeving (op trapjes en stoelen staan,
licht aan in de nacht enz)
Valangst (risico verhogend)
Woonomgeving

Meeste ongevallen vinden thuis plaats (80%)
>belangrijk om uw huis zo veilig mogelijk te maken

Mensen willen zelfstandig blijven

Mensen moeten langer thuis blijven wonen ivm
vergrijzing
> Vaak met eenvoudige oplossingen
al veiliger
Wanneer
woningaanpassingen? I
Vooral bij:
 Krachtsvermindering
 Bewegingsbeperking
bv door gewrichtsslijtage, botontkalking



Duizeligheid en evenwicht
Minder uithoudingsvermogen
Zien en horen
>> Soort beperking van invloed op keuze van
oplossing denk alleen al maar aan prognose
Wanneer
woningaanpassingen? II

Meeste problemen zijn verplaatsingsproblemen
door ergonomische beperkingen

Aanpassingen gericht op veiligheid: verminderen
valrisico

Noodzaak vaak gesignaleerd door huisarts omdat
de persoon (paar keer) is gevallen
Wanneer
woningaanpassingen? III
Vallen geeft kettingreactie!
Angst om opnieuw te vallen
 Vermindering van activiteiten en bewegen
 Sociaal isolement
 Meer afhankelijk van hulp
 Verlies van zekerheid tijdens dagelijkse dingen
die u doet
> groter risico op volgende valpartij, zeker bij
ouderen

Rondje door het huis
 Algemeen
 Per
vertrek
Verlichting
Bij slechte verlichting: 7 x hogere valkans

Gelijkmatige, niet verblindende verlichting.

Gebruik contrasterende kleuren zeker op plaatsen waar client bril
niet altijd op heeft (toilet, badkamer en slaapkamer)

Lichtschakelaars: bereikbaar qua hoogte en plaats in vertrek, bv
boven+beneden bij trap

Gebruik schemer/bewegingsmelder-schakelaar
!!! Goede verlichting van de trap + de weg tussen slaap- en de
badkamer!!!
Vloeren

Vermijdt losse tapijtjes, evt antislipondertapijt

Zorg dat de vloer voldoende stroef is
(antislipbehandeling vloer)

Niets op de vloer laten slingeren (spullen of
viezigheid)

Elektrische draden tegen de plint

Geen voegen tussen tegels
NB Novilon> rolt niet
Drempels



Verwijder drempels en plaats strip
Tochtprofiel
Schegplaat :
Let op: deur, opening/aanrijdhoek, hellingshoek wig

Keuze voor drempel met wig of juist beugel op
kozijn afhankelijk van ziekte en
toekomstverwachting
Deuren
Opstelruimte rolstoel naast deur aan de slotzijde
 Horizontale beugel over de totale breedte
 Schopplaat op deur ter bescherming
 Hoeklijsten
 Glazen deuren en wanden zijn duidelijk herkenbaar

Schuifdeur :
 Duurder, vrije schuifruimte naast de deur nodig of
dubbele wand, Moeilijk isolatie, Kies hangende
deur> geen onderrail (niet bezuinigen op rail
schuifdeur!)
Hellingbaan

1:20 maximum hellingshoek voor
handrolstoelgebruikers zonder hulp ivm kracht
maar lange helling rijden maakt moe
> Lengte nodig

Vlak plateau 150 x 150 cm voor rolstoelers bij
voordeur
Hellingbanen, zijn min. 1200mm breed; bij
haakse draai zelfs breder afh van soort stoel

Voordeur










Voordeurmat vlak aan binnen- en buitenzijde
Hoge opstap bij de deur verlagen of
handgreep voor steun bij naar binnen en buiten
gaan
Goede verlichting bij de voor- en achterdeur
Seniorenslot
Sleutelhulp/sleutel geleider
Draadloze deurbel
Elektrische deuropener/ spreek-luisterverbinding
Niet op knip/nachtslot
Sleutel bereikbaar voor hulpverlenende instantie
Post: Gebruik van brievenmand aan de deur
Woonkamer










Stabiele meubels waar u op kan leunen
Meubilair geen scherpe randen of hoeken
Wieltjes onder meubilair vastzetten
Stoel met armleggers
Stoelverhogers/seniorenstoel/sta-op stoel
Ruimte tussen meubilair: looppaden voor
rollator/rolstoel
Voorkom haasten: telefoon goed bereikbaar
Deuropener
Geen losse vloerkleden
Niet te veel sfeerverlichting
Keuken I
Vermijdt bukken en reiken door
 indeling kasten
 koelkast/wasmachine op verhoging
 laden in onderkastjes,
 klapraampjes
+ helping hand / stoffer + blik met verlengde steel
/Toch iets hoog pakken:gebruik opstapje
of goede keukentrap
Keuken II

Onderrijdbaar blad/ tafel zonder blende> let op
werkhoogte

Kruk bij aanrecht ivm vermoeidheid

Zorgt dat je ziet waar je loopt: geen zwaar dienblad
maar serveerwagen/ rollator: meer meenemen + steun

Toch dienblad: antislip erop/eenhandig dienblad

Looprek: fietsmandje aan hangen

Eenhendelmengkraan
Toilet
Verhoogd toilet: algemeen gebruikelijk, brilverhoger
Let op stoelgang, medegebruikers
Toiletbeugel: opklapbaar wel vergoed
Beugel optrekken/opdrukken
Hoek beugel ( pols), afstand ( reikwijdte), hoogte (schouder
heffen)
Voor montage> Let op stevigheid wand
Voor meenemen of test : beugel op zuignap
Trappen I

Trapleuning stevig vast

2e leuning, extra greep boven/onder aan de trap

Gladde traptreden bedekken met antisliplaag
,liefst geen strip> achter haken

Goede verlichting

Zorg dat verschil tussen de laatste trede en de
vloer goed te zien is > kleurverschil!

Laat niets liggen op de trap
De staphoogte per tree halveren
( of door ‘kistje’ aan een wandelstok).

Trappen II


Altijd 1 hand vrij voor de leuning >
Gebruik bv een mand met hengsel om spullen
op de trap mee te nemen.
Bij aflopen van de trap achterste voren lopen >
zo minder de neiging voorover te vallen

Stofzuigen van de trap: kruimeldief.

Traplift > trap voor derden smaller
Badkamer I
Verlichting
Kleedjes
Thermostaatkraan
Handgrepen en beugels
Waar zoek je steun? Bij opstaan/gaan zitten, over
opstap stappen, gladde vloer
Badkamer II
Badkamervloer
Antislip maken van vloer: tegels, antislipbehandeling,
zeepresten, ruwheid
Ontgrendelen deur
>aan buitenzijde te openen of deur open houden
Drempels
Waterkeringsdrempel> schegplaat mn bij rollator/rolstoel
noodzaak
Bad
Moeilijk aan te passen> glad + moeilijk in/uit.
 Anti-slip mat (zeepresten)
 Beugel badrand
 Badplank > zittend douchen >greep aan muur
 Badzitje > onhandig
 Badlift
>Maar bad is ondanks de vele hulpmiddelen
onveiliger dan een douche.
>Bad efficiënt gebruiken door plank erop
> wasmachine op hoogte 
Douche
Zittend douchen: Staand vermoeiend +bukken om
voeten/ benen te wassen kan tot een val leiden
> plastic tuinstoel, douchestoel of douchezitje
( rug, armleggers, opklapbaar, zitdiepte, zithoogte,
afstand tot hoek, bereik kranen/douchekop,
opstaan mogelijk?, steunpoot)
Douchebak ( vlonder)
Vloer op afschot
> los zitje soms instabiel
Spatscherm zorg dat hulp er bij kan
Beugels: lengte/plaats glijstang + glijstang douchekop is geen
handgreep
Toilet

Ook eenvoudige steun soms goed

goede verlichting op de weg naar het toilet

’s nachts vaak niet snel genoeg en zonder
‘rennen’ het toilet kunnen bereiken > po-stoel.
Slaapkamer
Bedhoogte: verhogers, seniorenbed, H/L bed
 Bij verzorging 2 zijden bed vrij
 (Nacht)lampje vanuit bed aan en uit kunnen
doen
 Bij duizeligheid: rustig overeind komen, eerst
rustig rechtop zitten + steunpunt naast bed.
 Lampje met bewegingsmelder of
schemingsmelder
evt onder bed
 Gebruik ook s nachts: bril en stevige pantoffels
 Telefoon in slaapkamer
 Rustig naar toilet lopen!

Betaling I
Regelgeving in de gemeente
Compensatie/participatiebeleid: gemeente
handelt bij dreiging van sociaal isolement
 Algemeen gebruikelijk / 55 + -er
 Wat buurman krijgt, krijgt ander niet met gelijke
beperkingen

>het wordt steeds meer maatwerk, wat is goedkoopst
compenserend
Betaling II

Vergoeding afhankelijk van inkomen.

Eigenbijdrage

Bij ‘kleine’ aanpassingen >Sneller zelf (tijd
heeft ook waarde)

Verhuizen van aangepast huis naar niet aangepast
huis> kosten aanpassing voor eigen rekening als
er geen toestemming is van gemeente
Zijn er nog vragen?