3DB 200 - Nederlandse Vereniging Voor Stereofotografie

200
Jaargang 2014
3D-Bulletin
Nederlandse Vereniging voor Stereofotograf ie
3
INHOUDSOPGAVE
04Redactioneel
04 3D-Bulletin 200
Dennis Boersma
32 Jaap Zonneveld en zijn 3D geschiedenis
Jan Verbakel, Job van de Groep
41 StereoData Maker – het vervolg
Gert-Jan Wolkers
06 Verslag van de 176e verenigingsdag
24 mei 2014
Roland de Raeve
46COSIMA
Gerhard P. Herbig
08 Competitieregels NVvS
Het projectieteam
51 Foto-oproep 40 jaar ISU
Dennis Boersma
10Verenigingsdagen
54 3D printen en scannen
Job van de Groep
10 Routebeschrijving ‘t Visnet
Ledenmutaties
N.V.v.S. e-groep
Jan Broeders
11 Programma verenigingsdag 177 en 178
Verenigingsdata 2015
Jaap van Loon
57 Stereoscopische foto’s als getuigenis
van een oorlog
Jan. M. Broeders
58Content
58Wegwijzer
12Driedimensionaal
59
Vraag & Aanbod
12 Sony DEV-50V verrekijker camcorder
testverslag
Gert-Jan Wolkers
Foto voorpagina:
“Landkaartje”
Robert v/d Brink
15 Het maken van een timelapse met
StereoData Maker
Robert v/d Brink
Foto achterzijde:
“Jaap Zonneveld in gesprek met uw
redacteur.”
Willebrord Dorresteijn
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
06Verenigingsnieuws
26 Kosmos in Artis : de zoektocht naar
de 3D bron
Jaap Zonneveld, Jan Verbakel
4
Redactioneel
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
3D-Bulletin 200
Ik werd vorig jaar op de Open Dag geïnterviewd voor een artikel op internet en kreeg
toen de vraag waarom er zo weinig jonge
leden bij de vereniging zijn. Ik moest daar
toen het antwoord schuldig op blijven. De
leeftijd van de leden (voor zover bekend bij
het bestuur) lijkt te beginnen midden dertig
en loopt op tot over de negentig, met een
gemiddelde rond de vijfenzestig. Blijkbaar is
de stereofotografie een hobby waar ook op
latere leeftijd mee begonnen kan worden.
Een voorbeeld van zo’n late starter is Jaap
Zonneveld. Op de verenigingsdag in mei
dit jaar mocht ik meedelen dat er voor zijn
negentigste verjaardag een speciale stereoavond in zijn woonplaats georganiseerd zou
worden. En omdat hij in januari zijn gouden
speldje kreeg uitgereikt, is snel te berekenen dat hij rond zijn vijfenzestigste lid is geworden van onze vereninging. Hoe actief is
te lezen in het artikel dat Jan Verbakel en
Job van de Groep aan hem hebben gewijd.
Dat Jaap al op jonge leeftijd getroffen werd
door het stereovirus is in een kort apart artikel te lezen waarin Jaap en Jan vertellen
over de zoektocht naar de eerste stereoervaring van Jaap.
Maar we hebben ook actieve jongere leden
zoals Robert v/d Brink die regelmatig prachtige shows laat zien in Huizen en vervolgens
in het 3D-Bulletin vertelt hoe hij die maakt.
Dit keer legt hij in detail uit hoe je met twee
met StereoData Maker gekoppelde camera’s
timelapse series kan maken, waarbij zelfs
rekening gehouden wordt met veranderende lichtomstandigheden zoals bij een zonsondergang.
Ook Gert-Jan Wolkers is in de weer geweest
met StereoData Maker. Sinds het verscheiden van Co van Ekeren lijkt dat de meest
praktische oplossing om twee monocamera’s te koppelen tot een stereocamera.
Echter ook hier lijken de ontwikkelingen
te stagneren en worden de meest recente
cameramodellen niet meer ondersteund.
Gert-Jan maakt ons deelgenoot van zijn
zoektocht hoe een niet-ondersteund model
Canon-camera toch te koppelen.
Verder doet Gert-Jan verslag van zijn ervaringen met de Sony DEV-50V stereovideocamera die wat uiterlijk betreft veel weg heeft
van een verrekijker. De meeste stereovideocamera’s hebben een vrij kleine stereobasis,
hetgeen voor gebruik binnenshuis ideaal is,
maar buiten blijft er al snel weinig diepte
over in het beeld. Deze Sony-camera heeft
juist een relatief grote stereobasis.
Veel stereofoto’s in dit bulletin zijn gemonteerd (is dat nog de correcte term in dit digitale tijdperk?) met COSIMA. COSIMA is een
programma dat zorgt voor het corrigeren
van verschillen tussen en het uitlijnen van
het linker- en rechterbeeld van een stereopaar. Daarbij is het mogelijk zowel automatisch als handmatig een uitsnede te maken.
In het begin is het even wennen hoe je de
vele parameters moet instellen, maar als
je het eenmaal doorhebt, is het ideaal om
grote series foto’s te verwerken.
Tenslotte vielen de ogen van Job van de
Groep op een aankondiging om jezelf in 3D
te laten scannen en vervolgens in 3D te laten printen, niet stereo maar een echt tastbaar standbeeldje. Dat moest hij met eigen
ogen zien.
Veel lees- en kijkplezier.
Dennis Boersma
PS:
Kijk ook even naar de oproepen voor de fotocompetitie (pag. 8) en 40 jaar ISU (pag. 51).
“Ambergris Caye, Belize” door Dennis Boersma
5
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
6
Verenigingsnieuws
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
Verslag van de 176e verenigingsdag
24 mei 2014
Naar aanleiding van de dood van Wubbo Ockels had Jaap van Loon een serie “Space in
3D” samengesteld met opnamen uit de collectie van Hugo de Wijs. Verder stonden er
meerdere series met ruimtevaart en luchtvaart als onderwerp op het programma:
Willebrord Dorresteijn met “NASA Expositie
Utrecht”, een video van de NASA zelf: “Animatie NASA Mars Science Laboratory”, Job
van de Groep met “Kennedy Space Center”
en een “Bezoek aan Aviodrome” van Jaap van
Loon.
hij beschrijft hoe hij het klaargespeeld heeft
(Roland wordt op zijn wenken bediend. Zie
het artikel over de timelapse van Robert in
dit 3D-Bulletin, en ook zijn vlinderfoto’s uit
de besproken show. - red.)? Ik ben benieuwd
naar de “Herfst” en de “Winter”.
We zagen ook twee afleveringen van de
“ISU-code” (12A, 13B) met bijdragen van
ISU-leden over de wereld. Daarin zijn altijd
mooie plaatjes te zien, maar uiteraard zit er
geen samenhang in en is het wat vermoeiend
door de wisselende formaten.
Ad van Rossum vertoonde “Rondje Schiedam” en “Portret”. Die laatste serie bleek over
een vernissage van een tentoonstelling over
geschilderde portretten te gaan.
Jaap van Loon kwam ook nog aan bod met,
zoals steeds, kwalitatieve presentaties: “3D
uit Naturalis, Leiden”, “Panorama Mesdag”
(2D-3D conversies), “Scheepvaartmuseum
Amsterdam” samen met Ineke Deckers en de
video “Welsh Folksong”, waarin het mooie lied
“Scarborough Fair” vertolkt werd door een
koor van vrouwen en mannen. Dit lied werd
bekend door de vertolking van Simon & Garfunkel in de sixties.
Gert-Jan Wolkers vertoonde een mooie video
“Bezoek aan Windermere (U.K.)” (dit was ook
een test van de SONY DEV-50V welke verderop in dit 3D-Bulletin wordt besproken - red.).
Na zijn “Lente” (vertoond op 23 maart 2013)
liet Robert van den Brink weer een wondermooie hybride-presentatie “Summer” zien
met instructieve macro’s en vele speciale effecten. Misschien mogen we een technisch
artikel in het Bulletin tegemoet zien, waarin
Jan Menzinga liet ons genieten van de prachtige “Keukenhof” in Lisse.
Van Jaap Zonneveld zagen we weer fascinerende geometrische presentaties “Achtbaan
op bol” en “Achtbaan op torus”.
“Over de woelige baren naar Europa” van Eric
Doorn betrof een cruise waarbij werd aangelegd in de havens van Lissabon, Cadiz, Malaga
en Cartagena. Samen met Claudia Harkema
had hij “Hobbitland”, een soort attractiepark
in Nieuw-Zeeland, bezocht.
“Durbuy (Ardennen)” was een productie van
de betreurde Jan-Kees Glijnis en Ineke Deckers met opnamen van het nog intacte stadje
in Wallonië .
In het blokje “dia’s/video’s van leden” kwam
Job van de Groep aan bod met een leuk serietje “Selfie(t)’s”.
Er was ook een blokje “MOF’s” (Minute Of
Fame) voorzien. Er waren al drie geslaagde inzendingen (zie competitie op pagina 8 - red.).
Het projectieteam heeft weer voor een vlekkeloze presentatie gezorgd.
Roland de Raeve
“Cahal Pech Maya-ruïnes, Belize“ door Dennis Boersma
7
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
8
Om ‘wat meer leven in de brouwerij’ te brengen is tijdens de Algemene Ledenvergadering
op 25 januari 2014 het voorstel om dit jaar weer eens een (nu tweedelige) competitie in
te stellen ’enthousiast’ toegejuicht. Inzendingen kunnen het hele jaar door aan het projectieteam worden gestuurd (neem voor details contact op met Jaap van Loon, zie pagina 2).
De uitslag van de ‘Minute Of Fame’-competitie is op de vereningsdag in mei. De uitslag van
de Stereofoto-competitie is op de vereningsdag in november.
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
‘Minute Of Fame’-competitie
Een korte serie wordt op de verenigingsdag in mei door een publieksjury beoordeeld op
verschillende facetten zoals compositie, techniek, inhoud, enz.
• Korte serie van ongeveer 1 minuut (met een bepaalde lijn erin), al of niet met video,
audio of commentaar.
• Anoniem, uit de serie mag niet blijken wie de maker is (bv. aftiteling of commentaarstem
moeten aangepast zijn).
• Projectieformaat 3840x1080
• Inleveren voor 1 mei.
‘Stereofoto’-competitie
Een deskundige jury oordeelt op de verenigingsdag in november over individuele stereofoto’s onderverdeeld in een aantal categorieën.
• Inleveren voor 1 november of eerder, de stereofoto’s worden dan de eerstvolgende verenigingsdag vertoond.
• Aantal: maximaal 10, maar minder heeft de voorkeur.
• Categorieën: Landschappen, Macro, Mensen, Architectuur, Bewerkte plaatjes en de Vrije
categorie. Afhankelijk van het aantal inzendingen kunnen de categorieën bijgesteld worden zodat er in iedere categorie voldoende foto’s zijn voor een serieuze competitie.
• De jury bestaat uit een aantal nader te benoemen deskundigen die op verschillende facetten zullen gaan beoordelen. Bijvoorbeeld compositie, techniek, enz. De jury zal bij de
einduitslag niet alle stereofoto’s laten zien, afhankelijk van de hoeveelheid inzendingen.
• Juryleden mogen niet hun eigen stereofoto’s beoordelen.
• Projectieformaat 3840x1080
Opmerking bij projectieformaat 3840x1080: Linker- en rechterbeeld in full-HD formaat van
1920x1080 pixels. Bij afwijkend formaat van de opname het beeld aanvullen met zwarte
balken (het linker- en rechterbeeld wel gecentreerd houden in het midden van het linkeren rechterdeelvlak van 1920x1080).
Door de late aankondiging was het aantal voor mei 2014 ingestuurde ‘Minute Of Fame’-shows te weinig voor een serieuze competitie. Deze shows blijven bewaard voor de
competitie in mei 2015. Blijf dus ook nieuwe ‘Minute Of Fame’-shows insturen!
“San Ignacio, Belize” door Dennis Boersma
9
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
10
Hoe komt u in ‘t Visnet te Huizen?
Met de auto vanuit Amsterdam of Amersfoort over de A1. Afslag Huizen nemen. Na het
passeren van de gemeentegrens bij het tweede stoplicht naar rechts. Na 100 meter
links afslaan. Alvorens de De Ruyterstraat in te gaan, kunt u uw auto al parkeren.
Met het openbaar vervoer: Vanaf station Naarden/Bussum de regioliner bus 100 richting
Blaricum (vertrekt 1 minuut voor het hele en halve uur, reistijd 18 minuten). Uitstappen
halte Prins Bernhardplein te Huizen. Loop vandaar richting de ING Bank, alwaar u
rechtsaf de De Ruyterstraat inloopt.
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
Het adres van Zalencentrum ‘t Visnet: De Ruyterstraat 7, 1271 SR Huizen.
Telefoon: 035-5253777
Ledenmutaties
Nieuwe leden:
Margot Knijn, Leiden
Ereleden:
Henk Reijnders
Hugo de Wijs
Klaas Zuidersma
Jaap van Loon
Johan Steketee
Gert-Jan Wolkers
Word lid van de N.V.v.S. e-groep !
Sedert juni 2009 bestaat de “nvvs e-groep”. De
e-groep heeft als doel informatie sneller naar de leden
te krijgen en ook de onderlinge communicatie tussen
de leden te bevorderen. Zo wordt het mogelijk om tussen het verschijnen van de 3D-Bulletins door zaken als
interessante 3D activiteiten bekend te stellen. Word
dus snel lid! Hoe is dat mogelijk?
1. Ga naar www.yahoogroups.com.
2. In de zoekbox “nvvs” intypen.
3. Klik op het blauwe veld aan de rechterzijde waarop
staat “Join this Group!”.
4. Volg de verdere aanwijzingen.
Jan M. Broeders
Ledenadministrateur
N.V.v.S.
Voor de duidelijkheid: Alleen N.V.v.S. LEDEN kunnen
lid worden van de e-groep.
Verenigingsdagen
11
Programma verenigingsdag 177 en 178
Zaterdag 27 september -
OPEN DAG!!!
10.30 uur: Opening door de voorzitter.
DIGITAAL BLOK 1.
11.45 uur:
DIGITAAL BLOK 2.
13.15 uur:
DIGITAAL BLOK 3.
14.15 uur:
DIGITAAL BLOK 4.
15.15 uur:
DIGITAAL BLOK 5.
De invulling van de projectieblokken
wordt een aantal dagen van tevoren gepubliceerd op de website van de NVvS:
http://www.stereofotografie.nl/
15.45 uur: Sluiting door de voorzitter.
De projectieblokken duren 30 minuten. Tussen de projectieblokken is het buffet open.
Zaterdag 29 november 2014
11.00 uur: Opening door de voorzitter.
11.15 uur:
DIGITAAL BLOK 1.
12.00 uur: Lunchpauze.
13.30 uur:
DIGITAAL BLOK 2.
14.15 uur: Theepauze.
14.45 uur:
DIGITAAL BLOK 3.
Jaap
van
Loon
15.30 uur: Sluiting door de voorzitter.
N.V.v.S. - verenigingsdata 2015
Zaterdag 24 januari 2015 (ALV), Zaterdag 28 maart 2015, Zaterdag 30 mei 2015,
Zaterdag 26 september 2015 ( OPEN DAG!) en Zaterdag 28 november 2015.
3D-Bulletin nummer 200 - jaargang 2014
10.45 uur:
Driedimensionaal
Geachte lezer,
Dank voor uw interesse in dit 3D-Bulletin. Het 3D-Bulletin is het blad van, voor en door de
leden van de Nederlandse Vereniging voor Stereofotografie.
3D-Bulletin
In de secties Verenigingsnieuws en Verenigingsdagen worden de leden op de hoogte gehouden van nieuws en activiteiten van de vereniging. Hieronder vallen onder andere verslagen van de Algemene Ledenvergadering en de landelijke verenigingsdagen, aanwinsten
van de bibliotheek en de data van de landelijke verenigingsdagen.
In de sectie Driedimensionaal staan artikelen met betrekking tot stereofotografie in zeer
brede zin. Dit zijn educatieve artikelen over stereofotografie en waarneming van diepte,
met theoretische achtergronden en praktische toepassingen. Maar ook de ervaringen van
de leden met het uitoefenen van hun hobby. Verder bevat deze sectie beoordelingen van
de nieuwste apparatuur en software voor het maken en weergeven van stereofoto’s en
-video’s. De inhoudsopgave op pagina 3 zal u een indruk geven van de variëteit.
Daarnaast bevat het blad in alle secties natuurlijk ook vele door de leden gemaakte stereofoto’s.
Een significant deel van de contributie van de leden gaat naar het maken van dit 3D-Bulletin dat in kwalitatief hoogwaardige papieren vorm onder de leden verspreid wordt. Daarom
kunnen we dit 3D-Bulletin niet zomaar gratis in digitale vorm ter beschikking stellen. Wij
hopen op uw begrip hiervoor.
Volledige versies van het bulletin zullen met een jaar vertraging op de website van de
vereniging geplaatst worden. Van recente nummers van het 3D-Bulletin wordt een versie
geplaatst waarin de sectie Driedimensionaal vervangen is door de tekst die u nu leest.
Vindt u het jammer dat u de sectie Driedimensionaal van deze uitgave van het 3D-Bulletin
niet kan lezen? Overweeg dan lid te worden van onze vereniging (zie onze website voor
details). U krijgt het 3D-Bulletin dan driemaal per jaar thuisbezorgd. Verder geeft het
lidmaatschap toegang tot onze verenigingsdagen waar de leden onderling hun ervaringen
uitwisselen en genieten van hoogwaardige 3D-projectie van stereo-opnames van de leden.
Wilt u eerst eens vrijblijvend kennismaken, bezoek dan onze Open Dag in september of
meldt u aan bij de voorzitter of de penningmeester met het verzoek om een reguliere verenigingsdag als introducé bij te mogen wonen.
Heeft u interesse in de stereofotografie (het zelf maken van stereofoto’s en/of genieten
van het kijken naar stereofoto’s) dan hopen wij u als lid van onze vereniging te mogen
verwelkomen.
Namens de Nederlandse Vereniging voor Stereofotografie,
Dennis Boersma
Voorzitter
ps.: Bent u reeds lid van de vereniging en wenst u het 3D-Bulletin in digitale vorm te ontvangen om het op uw pc of tablet te lezen stuur dan een verzoek hiertoe per e-mail aan:
[email protected]
Copyright © Nederlandse Vereniging voor Stereofotografie, R eg.nr. V 40407102
K.v.K. te ’s-Gravenhage, ISSN 1382-0974