Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam - Twitter mee! #biebcongres
Ruben Nicolai
Presenteert de agenda tot 2015!
Marijke Roskam
de verhalen achter de headlines
Nico dijkshoorn
gesprekken met bijzondere gasten
H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden
presenteert de agenda tot 2015
bron: Annemieke van der Togt
bron: Elselien van der Wal
De Bibliotheek: Altijd.
Overal. Voor iedereen.
Samen slagvaardig door
2
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Ten eerste
Thema’s
Als een rode draad lopen de volgende
vier thema’s door het programma. De
thema’s zijn voortgekomen uit de visie
Bibliotheek van de Toekomst, de publicatie onder leiding van Commissie Cohen.
V
an harte welkom bij Het Nationale Bibliotheekcongres 2014!
Onze sector is volop in beweging; we hebben te maken met allerlei uitdagingen en vraagstukken. Vandaag gebruiken we om samen te kijken
naar realistische en inventieve oplossingen en natuurlijk vooruit te blikken naar
een bruisende toekomst.
Met veel plezier bieden wij u een mooi programma aan, boordevol interessante
sprekers en sterk inhoudelijke en boeiende sessies. De deelsessies komen voort
uit voorstellen vanuit het werkveld. Daarmee is het daadwerkelijk een congres
door én voor de sector. Het programma is een afspiegeling van de actuele stand
van zaken, de nieuwste ontwikkelingen en een bovenal een stimulans voor de
toekomst. Inspiratie opdoen en kennis uitwisselen staan deze dag centraal.
Ik wens u een fantastische dag toe!
Valerie Frissen
Directeur SIOB
DAGOVERZICHT
Met dank aan
Dit congres wordt u aangeboden door:
Sectorinstituut Openbare Bibliotheken
Mede gastheren:
Stichting Bibliotheek.nl
Vereniging Openbare Bibliotheken
Koninklijke Bibliotheek
09.00 u.Inloop en ontvangst
10.30 u.
Plenaire opening
12.15 u.
Start deelsessies
12.30 – 14.00 u.Lunch
gesponsord door OCLC
17.00 u.Borrel op het Inspiratieplein
18.00 u.Literair diner
20.30 – 22.00 u.Afterparty in het Beurs Café
Twitter mee! #biebcongres
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Thema’s
3
Met alles verbonden
De Bibliotheek verbindt en biedt een platform voor
persoonlijke ontwikkeling.
Op welke plek kun je zowel mensen ontmoeten, jezelf ontwikkelen als kennis uitwisselen? Juist: in de Bibliotheek. Een inspirerende en aangename plek waar je als
bezoeker op je gemak de krant kunt lezen, kennis kunt delen met andere bezoekers
en altijd opgetogen naar huis gaat met de nieuwste romans in je tas.
De ultieme huiskamer buitenshuis.
Steeds ondernemend,
altijd centraal
De Bibliotheek is ondernemend en staat centraal in de
lokale infrastructuur.
De Bibliotheek staat midden in de samenleving, zij is de spin in het web. Zij
verbindt mensen, organisaties en overheid met elkaar. Het mooie is dat de
Bibliotheek als fysieke plek ruimte biedt aan lokale maatschappelijke en culturele
organisaties. Maar zij gaat een stap verder: de Bibliotheek is namelijk zowel lokale
gids als makelaar.
Op zoek naar meer
De Bibliotheek biedt meer dan je zoekt.
Het zal voor iedereen herkenbaar zijn: hoe vind je op zoek naar informatie vandaag de dag in het grote woud de weg? Hoe zoek je als gebruiker naar informatie,
welke informatie is relevant en sterker nog: is deze wel betrouwbaar?
De Bibliotheek helpt, denkt mee en is een onmisbare gids. Zij is Google 2.0: expert
in het vinden en verbinden van informatie en in informatieoverdracht. Niet alleen
ondersteunt zij, maar zij inspireert ook. De Bibliotheek attendeert gebruikers op
interessante artikelen, selecteert relevante websites en brengt mediawijsheid bij
kinderen onder de aandacht.
Samen aan zet
Bibliotheken ontwikkelen samen.
Er wordt overal hard gewerkt aan een toekomstbestendig Bibliotheekbestel.
Landelijk ontwikkelt men nieuwe diensten, vindt onderzoek en monitoring plaats
en worden nieuwe samenwerkingsverbanden gesmeed. Landelijke ontwikkelingen
worden vaak lokaal geïmplementeerd en getoetst. En lokale ontdekkingen worden
landelijk opgeschaald. Kortom: innoveren doen we samen.
PROGRA MMARAAD
De programmaraad heeft alle ingediende voorstellen beoordeeld aan
de hand van vooraf bepaalde selectiecriteria. Wij willen de programmaraad
hartelijk bedanken voor hun inzet en
betrokkenheid bij Het Nationale
Bibliotheekcongres.
De programmaraad bestaat uit een
mix van betrokken, creatieve en verrassende namen uit de sector.
• Martin Berendse (OBA)
• Ronald Huizer (BiSC)
• Pieternel Thijssen
(Bibliotheek Midden Brabant)
• Jellie Tiemersma
(Stichting Aangepast Lezen)
• Frank Huysmans (UvA)
• Stephanie Verhagen (BNL)
• Hildelies Balk
(Koninklijke Bibliotheek)
• Adeline van den Berg (SIOB)
4
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Plenaire prgramma
Wie zijn
de sprekers?
Marijke Roskam
N
adat SIOB-directeur Valerie
Frissen u welkom heeft geheten,
brengen we u gelijk goed in de
stemming met een sfeerfilm over de
Bibliotheek.
Plenair programma
Vervolgens spreekt dagvoorzitter
Marijke Roskam met Arjan van den
Born, professor creatief ondernemerschap aan de Universiteit van Tilburg,
Marleen Stikker, directeur en medeoprichtster van Waag Society en Brian
Gambles, directeur van de Bibliotheek
van Birmingham. Aan de hand van drie
invalshoeken - de ondernemende
dimensie, digitalisering & sociale
innovatie en de fysieke kant van veranderingen - belichten zij de ontwikkelingen binnen het veld en de maatschappij. H.K.H. Prinses Laurentien der
Nederlanden en Ruben Nicolai sluiten
het plenaire programma af met de
presentatie van de Agenda tot 2025
van de Leescoalitie.
Arjan van den Born
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Twitter mee! #biebcongres
Plenaire programma
5
Marijke Roskam
Dagvoorzitter
Marijke Roskam is presentator van BNR
Eyeopeners, BLT en Zakendoen Met.
Haar programma’s gaan over innovatie,
ondernemerschap, economie, zorg, de
arbeidsmarkt en de verhalen achter
de headlines. Als dagvoorzitter is ze in
staat te verbinden en kritisch te zijn,
maar bovenal te enthousiasmeren met
humor en eerlijkheid.
Arjan
van den Born
Professor creatief ondernemerschap
Arjan van den Born is professor creatief
ondernemerschap aan de Universiteit
van Tilburg. Hij is gespecialiseerd in
ondernemerschap in de creatieve
industrie en geïnteresseerd in vraagstukken op het gebied van succesvol
ondernemerschap, innovatie, netwerken
en nieuwe verdienmodellen. Arjan van
den Born doet onderzoek naar corporate
entrepreneurship, netwerkorganisaties
en turnaround management.
Marleen Stikker
Directeur en medeoprichtster
van Waag Society
Als ‘burgemeester’ van De Digitale
Stad ontwikkelde Marleen Stikker in
1994 de eerste gratis toegangspoort en
virtuele gemeenschap op het internet.
Datzelfde jaar startte zij de Waag, een
sociale onderneming die bestaat uit
Waag Society, onderzoeksinstituut voor
creatieve technologie en sociale innovatie en Waag Products, een innovatiecentrum dat suc cesvolle bedrijven
lanceert. Zij is voorzitter van PICNIC, het
toonaangevende Europese evenement
voor de creatieve industrie en innovatieplatform, dat jaarlijks plaatsvindt in
Amsterdam.
Marleen Stikker
DEELSESSIES
talks
Talks zijn korte en inspirerende inleidingen, vergelijkbaar met TEDTalks.
workshops
Workshops zijn interactieve sessies
waarbij de inbreng van deelnemers
essentieel is.
Overige
• Debat
• Dialoog
• Presentatie
Brian Gambles
Directeur Bibliotheek van
Birmingham
studiogesprekken
In de Studiogesprekken gaat journaliste Petra Possel op zoek naar persoonlijke drijfveren, visie en motivatie van een aantal bijzondere gasten.
Gerlien van Dalen, Jos Debeij, Lily
Knibbeler, Nico Dijkshoorn en Agnes
Jongerius komen langs in haar studio.
Brian Gambles is directeur van de
Bibliotheek van Birmingham en daarmee opdrachtgever van de nieuwe
Bibliotheek aldaar. Deze werd ontworpen door Mecanoo architecten uit Delft.
Het is de grootste Openbare Bibliotheek
van Europa en een uitgesproken publiek gebouw, bestemd voor alle bevolkingsgroepen en generaties. Architect
Francine Houben van Mecanoo noemt
het een People’s Palace.
inspiratieplein
Het Inspiratieplein is de centrale plek
waar u gedurende de dag kennis
kunt maken met organisaties uit de
branche. U ontmoet daar ook de redactie van Magazine on the Spot die
in een dag een magazine van
deze dag maken.
Creatieve zone
In de Creatieve Zone word u geprikkeld door creativiteit. Doe mee en laat
uw inspirerend door andere visies.
Brian Gambles
6
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
deelsessies
Berlage Zaal
12:15 - 13:15
De Innovatieraad presenteert:
Wat is de nieuwe rol van
de Bibliotheek in de kennissamenleving?
Samen aan zet / Talk
Jens Thorhauge, voormalig bestuursvoorzitter van de Agency for Libraries
and Media en directeur Library Association in Denemarken, was een inspirerende keynote-spreker tijdens de IFLA
Public Library meeting. Zijn conclusie: er
is geen duidelijk en overtuigend gezamenlijk besef van wat de missie van de
Bibliotheek in de huidige samenleving
is, omdat de huidige situatie volgens
hem niet om standaardoplossingen
vraagt.
“Bibliotheken hebben de boot gemist
als het gaat om het radicaal aanpakken
van de organisatie”, aldus Jens
Thorhauge. Hij pleit voor een transformatie naar Bibliotheken die sociale
innovatie en persoonlijke ontwikkeling
voorop zetten. Daarvoor stelt hij een
model voor dat in Denemarken succesvol is. In dit model speelt de bibliothecaris een belangrijke rol. Hij brengt
mensen samen en stimuleert hun
ontwikkeling. De ontwikkeling van de
competenties van Bibliotheekmedewerkers dus minstens zo belangrijk.
Naast de presentatie van Jens
Thorhauge zal Jos Debeij zijn visie
geven op hetzelfde onderwerp. Jos
Debeij is op dit moment kwartiermaker
en vanaf januari stafhoofd Bibliotheekstelsel in de Koninklijke Bibliotheek.
Jos zal zijn persoonlijke visie op Bibliotheekinnovatie toelichten met een
aantal uit de dagelijkse praktijk gegrepen voorbeelden. Samen verkennen zij
de raakvlakken en eventuele verschillen
tussen hun ideeën.
Sprekers: Jens Thorhauge (Independent
Consultant), Jos Debeij (Koninklijke
Bibliotheek)
13:45 - 14:15
Muziek en mens
Op zoek naar meer / Talk
Fleur Bouwer is promovenda muziekcognitie aan de Universiteit van Amsterdam. Daar combineert ze haar fascinatie voor het menselijk brein met haar
passie voor muziek. Momenteel houdt
zij zich bezig met onderzoek naar maatgevoel, een van de interessantste voorbeelden van de bijzondere band tussen
mens en muziek. Dit is een relatie die
veel verder gaat dan mensen vaak
denken. Muziek kan allerlei emotionele,
sociale en mentale functies stimuleren
en is zeker geen luxeproduct.
Als inspirerend verteller weet Bouwer
een breed publiek enthousiast te maken voor haar vakgebied.
Spreker: Fleur Bouwer (UvA)
14:30 - 15:00
‘Toegepaste Psychologie’
in cursusaanbod
Bibliotheek Groningen
Samen aan zet / Talk
Hoe haal je als Bibliotheek frisse en
actuele ontwikkelingen in huis? Dan
zoek je verrassende samenwerkingen,
bijvoorbeeld met studenten. Studenten
van de opleiding ‘Toegepaste Psychologie’ van de Hanzehogeschool Groningen ontwikkelden voor de Bibliotheek
Groningen korte cursussen ‘Positieve
Psychologie’ en probeerden die uit op
het cursuspubliek van de Bibliotheek.
Dat leverde een win-win situatie op: de
studenten deden ervaring op met echte
cursisten en de cursisten konden bijna
voor niets deelnemen aan een psychologiecursus.
De studenten Sophie Klekamp en Roos
Willemsen geven u in deze talk een
korte workshop ‘Positieve Psychologie’
en ‘Goede Voornemens’. VU-manager
Martien de Vries vertelt de aanleiding
van het project en docent Mariska de
Peuter licht toe wat deze samenwerking
de Hanzehogeschool heeft opgeleverd.
Sprekers: Sophie Klekamp (Hanzehogeschool Toegepaste Psychologie), Roos
Willemsen (Hanzehogeschool Toegepaste psychologie), Mariska De Peuter
(Hanzehogeschool Toegepaste Psychologie), Martien De Vries (Bibliotheek
Groningen)
15:15 - 15:45
‘Live!’ haalt jongeren naar de Bibliotheek
Met alles verbonden / Talk
Hoe zorg je ervoor dat jongeren de
weg naar de Bibliotheek weer weten te
vinden? En hoe stimuleer je de samen-
werking tussen middelbare scholen en
Bibliotheken? Het programma ‘Live!’
weet hoe: door het effectief inzetten
van digitale media.
‘Live!’ is een landelijke online ontmoeting tussen schrijvers en leerlingen van
middelbare scholen in heel Nederland.
Onder leiding van een presentator gaan
leerlingen in gesprek met een bekende
schrijver. De opnames worden live
uitgezonden via de website van ‘Live!’.
Dankzij een live verbinding kunnen
leerlingen het gesprek met de schrijver
volgen in hun plaatselijke Bibliotheek.
Via Skype- en Twitterverbindingen
stelt het digitale publiek vragen. Op
deze manier voelen jongeren uit het
hele land zich verbonden met auteur
en boek en wordt het gesprek opeens
‘trending topic’ op Twitter!
Het programma is geen passief vraagen antwoordgesprek: de jonge lezers in
de studio reageren op het boek met hun
eigen creativiteit. Bijvoorbeeld door een
lied, rap of lofrede te schrijven. Met een
animatie, een tekening of een boektrailer. De mooiste uitwerkingen zijn te zien
in de studio.
‘Live!’ is elke keer een ware happening
op internet: een zeer aansprekende formule die jongeren op een inspirerende
manier verbindt met de Bibliotheek.
Het draagt op natuurlijk wijze bij aan
de positieve leesbeleving van jongeren
en het eigentijdse imago van de Bibliotheek. Geen wonder dat het aantal
deelnemers blijft groeien!
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Twitter mee! #biebcongres
deelsessies
7
Administratie Zaal
Sprekers: Daan Beeke (Stichting Lezen ),
Anne Van den Hoogen (Stichting CPNB),
Eppo Van Nispen tot Sevenaer (Stichting
CPNB)
16:00 - 16:30
De weg naar de toekomst gaat niet over
rozen... ook niet bij de Openbare Bibliotheek
Amsterdam.
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Talk
‘De Bibliotheek moet veranderen.’ Dat
is de boodschap van veel nieuwe trends
en visierapporten. En dat vindt ook
de Openbare Bibliotheek Amsterdam
(OBA). Hun missie: veranderen van ‘een
Bibliotheek die er allerlei dingen naast
doet´ naar ´een instelling die veel doet
voor de stad en óók een Bibliotheek is´.
Martin Berendse, de kersverse directeur
van de OBA, is de uitdaging aangegaan,
ondanks het zuchten, steunen en worstelen van medewerkers van de OBA.
Want dat de Bibliotheek moet veranderen wordt al langer dan vandaag geroepen. Toch gebeurde dat tot op heden
niet. Waarom niet? Komt het door het
steeds weer terugkerende ‘veranderproces’? Door de snelle technologische en
sociale veranderingen? Want hoe pak je
zoiets aan?
Martin Berendse deelt in deze talk hoe
dat proces binnen de OBA is verlopen.
En wat dit heeft betekend voor de
mensen, de diensten en de 26 vestigin-
gen. Om zo’n grote verandering door te
voeren, moesten keuzes gemaakt worden en moest een duidelijke richting
worden gekozen. Toch is het de OBA
gelukt, dankzij de inspanning van alle
medewerkers.
Sprekers: Martin Berendse (Openbare
Bibliotheek Amsterdam), Jose Remijn
(Openbare Bibliotheek Amsterdam)
16:45 - 17:15
De meerwaarde van Wikipedia voor erfgoedinstellingen
Op zoek naar meer / Talk
Afgelopen jaar hebben de Koninklijke Bibliotheek (KB) en het Nationaal
Archief (NA) een ‘Wikipedian-in-Residence’ in huis gehaald. Het doel van
deze ‘huis-Wikipediaan’ is om een brug
te bouwen tussen de rijke collecties van
de KB en het NA en informatie te delen
op Wikipedia. Want wat nog niet veel
erfgoedinstellingen zich realiseren: een
samenwerking met Wikipedia en bijbehorende community heeft heel veel
meerwaarde.
In deze sessie blikken de twee projectcoördinatoren Olaf Janssen (KB) en
Tim de Haan (NA) terug op het project.
Natuurlijk laten ze ook zien hoe hun instellingen in 2015 met Wikipedia zullen
samenwerken.
Sprekers: Olaf Janssen (Koninklijke
Bibliotheek), Tim De Haan (Nationaal
Archief)
12:15 - 12:45
Zoetermeer geeft nieuwe rol Bibliotheek vorm
Spreker: Joke Mos (Bibliotheek Zoetermeer)
Sociaal domein, participatie, zelfredzaamheid en laaggeletterdheid: zomaar
wat steekwoorden die van toepassing
zijn op onze huidige maatschappij.
Bibliotheek Zoetermeer sluit hierop aan
met de Bibliotheek van nu. Met ruim
dertig maatschappelijke, culturele en
educatieve organisaties en de gemeente, ontwikkelt de Bibliotheek zich
tot een innovatief Centrum voor Lezen,
Leren, Informeren en Beleven: Centrum
LIB. Het Bibliotheekgebouw is een bruisend centrum, waar iedereen welkom is.
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Talk
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Talk
Wat is er allemaal te doen? Een cursus ‘social media’ volgen of advies
inwinnen over medische, juridische
of opvoedkundige zaken. Maar ook
ontspannen een magazine lezen in het
Grand Café of meedoen aan een van de
vele activiteiten. Vanzelfsprekend staan
er overal boeken en digitale materialen
om ter plekke te lezen of mee naar huis
te nemen.
De organisaties behouden elk hun
eigen identiteit, maar door het bundelen van hun krachten, wordt het
centrum voor de bezoeker meer dan
een verzameling losse organisaties. In
Zoetermeer wordt Centrum LIB dé plek
om naartoe te gaan voor om informatie
te verkrijgen, je te ontwikkelen en te
participeren in de maatschappij.
13:30 - 14:00
De bieb boeit! Speed
College & speeddates
In deze prikkelende talk hoort u hoe de
bieb boeit! U hoort hoe nieuwe samenwerkingen kunnen leiden tot ontwikkeling van bijvoorbeeld leesvaardigheid.
Ivette Sprooten (specialist laaggeletterdheid Cubiss) en Marian van Leth (directeur van BiblioNu) vertellen u erover
- met alle ruimte voor interactie. Hun
‘Speed College’ zoomt in op de thema’s
van de Bibliotheeksector: participatie,
ondernemerschap, innovatie en professionalisering. Zij vertellen in deze talk
over de casus ‘Leeskring Laaggeletterdheid’ bij vrouwengevangenis Ter Peel.
De inleiding geeft stof tot nadenken,
maar werpt ook een blik in de toekomst.
Na dit ‘Speed College’ zijn er speeddates
met Cubiss-adviseurs. Zij lopen rond in
herkenbare kleding en zijn beschikbaar
voor verdiepende gesprekken en uitwisseling van ideeën. Ga samen op zoek
naar nieuwe initiatieven en samenwerkingsmogelijkheden.
Sprekers: Ivette Sprooten (Cubiss), Marian Van Leth (BiblioNu)
8
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
deelsessies
Administratie Zaal
14:15 - 14:45
Dé trend voor de toekomst: biebonderzoek
met een smartphone
Samen aan zet / Talk
Dit is een presentatie die u meeneemt
in de wereld van moderne onderzoeksvormen. De meest recente en ‘trendy’
vorm van onderzoek gaat niet meer via
een online onderzoek of persoonlijk
interview, maar via een apparaat waar
de meeste mensen tegenwoordig niet
meer buiten kunnen: de smartphone!
Hoe werkt dat eigenlijk?
BiebPanel, het online klantenpanel voor
Bibliotheekleden (met inmiddels 46
deelnemende Bibliotheken), heeft de
proef op de som genomen en de smartphone ingezet als extra middel. Naast
de ‘gewone’ online vragenlijst konden
panelleden een vragenlijst invullen op
hun smartphone via een speciaal ontwikkelde app.
Welke interessante inzichten en resultaten heeft dit ‘experiment‘ opgeleverd? Daniëlle Koning, senior adviseur
onderzoek en projectleider van BiebPanel, en Kjell Massen, senior projectleider van Ruigrok NetPanel, vertellen
u er alles over. Hoe was de vragenlijst
opgebouwd? Hoe gingen panelleden
om met de opdrachten die zij met hun
smartphone moesten uitvoeren? Wat
is de meerwaarde die deze manier van
smartphone-onderzoek heeft op de
meer traditionele onderzoeksvormen.
En natuurlijk: krijgt dit een vervolg?
Sprekers: Danielle Koning (ProBiblio),
Kjell Massen (Ruigrok NetPanel)
15:00 - 15:30
De Bibliotheek:
wat levert het op?
Op zoek naar meer / Talk
Steeds vaker staat de rol van de Bibliotheek in onze samenleving ter discussie:
wat zijn de maatschappelijke kosten en
baten? Oftewel: wat kost het de samenleving en wat levert het ons op?
In samenwerking met onderzoeksbureau Rigo is er een rekenmodel en
onderzoek opgezet waarvan de resultaten antwoord geven op deze vragen.
Heel bruikbare gespreksstof voor de
gemeente, want waar levert de Bibliotheek nu eigenlijk de meeste waarde?
En wat kost het de gemeenschap als je
stopt met bepaalde activiteiten? In deze
talk komen zowel de onderzoekskant
als de beleidsmatige kant aan bod.
Sprekers: Freddie Rosenberg (Rigo), Erik
De Haan (Bibliotheek Angelstel, Vecht
en Venen)
15:45 - 16:15
Rozet, het blondje uit Arnhem
Op zoek naar meer / Talk
Uit het juryrapport: “Het cultuurhuis
Rozet mag zich het ‘Beste Gebouw van
het Jaar 2014’ noemen. De ontwerpers,
Neutelings Riedijk architecten, zijn erin
geslaagd met het gebouw een vergeten
plek nieuw elan te geven. “Het publiek
voelt zich duidelijk thuis in het ‘Arnhems blonde’ gebouw dat van acht uur
‘s ochtends tot elf uur ‘s avonds leeft”,
aldus de jury. Maar het succes van het
cultuurhuis Rozet gaat niet alleen over
het prachtige gebouw. Ook de vernieuwde visie van de inpandige Bibliotheek draagt daaraan bij. Bibliotheek
Arnhem is met een ander dienstverleningsconcept gaan werken, functies
van de medewerkers zijn veranderd en
de Bibliotheekfuncties zijn zichtbaar
door het héle gebouw.
Directeur Ria Oudega en unitmanager
Corine Raats delen graag met u dit
prachtige praktijkvoorbeeld. Zij vertellen u de succesfactoren en schuwen
daarbij de valkuilen niet. Wat hebben
deze veranderingen voor effect gehad
op de bezoekers, de resultaten en op het
imago? Een multifunctioneel gebouw
als het cultuurhuis Rozet is een belangrijk en toekomstbestendig model voor
de Bibliotheek. Kom dus vooral naar
deze talk en laat u inspireren!
Sprekers: Ria Oudega (Bibliotheek
Arnhem ), Corine Raats (Bibliotheek
Arnhem)
16:30 - 17:15
De Rozet en het Eemhuis:
Actuele Bibliotheek
Architectuur
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Talk
Neutelings Riedijk Architecten ont-
werpt sinds 1987 iconische gebouwen
voor de culturele en publieke sector.
De specialiteit van het bureau ligt in
haar ontwerpkracht: het realiseren van
hoogwaardige architectuur door sterke
concepten te ontwikkelen. Recent heeft
het bureau twee bijzondere Openbare
Bibliotheken gerealiseerd, namelijk
gebouw ‘De Rozet’ in Arnhem en ‘Het
Eemhuis’ in Amersfoort. Beide projecten
zijn ‘huizen voor cultuur en educatie’
waarin meerdere functies en organisaties zijn verenigd onder één dak. Het
publieke gebouw is niet alleen een fysieke ruimte, maar ook een verbindend
element.
Michiel Riedijk licht in deze talk de totstandkoming van beide projecten toe.
Van idee tot realisatie, over samenwerken met opdrachtgevers en gebruikers,
over licht, ruimte, materiaal en identiteit. Kortom, over de rol die Bibliotheken spelen in onze samenleving.
Spreker: Michiel Riedijk (Neutelings
Riedijk Architecten)
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Twitter mee! #biebcongres
deelsessies
9
Effecten Zaal
12:30 - 13:15
De Bibliotheek is overal
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Debat
Bibliotheek VANnU heeft de afgelopen
jaren in al haar gemeenten, mede ingegeven door bezuinigingen, vestigingen
omgevormd naar moderne servicepunten. Een trouwe groep lezers wordt vanuit deze servicepunten prima bediend.
De servicepunten blijken echter niet in
staat om een nieuwe of bredere groep
aan te trekken of om voor een betere
spreiding en zichtbaarheid van de
Bibliotheek te zorgen.
De komende drie jaar zal VANnU de vier
servicepunten in de gemeente Roosendaal gefaseerd sluiten en zal zij - samen
met partners - alternatieven realiseren
in de wijken en dorpen. Die partners
kunnen organisaties zijn, groepen of individuen. Alternatieven die aansluiten
bij de kernfuncties van de Bibliotheek:
lezen, leren en informeren. De Bibliotheek is dus niet meer in een fysiek
gebouw maar overal. Daarnaast zal op
alle scholen het programma de ‘Bibliotheek op school’ uitgerold worden.
In dit debat gaan we met het publiek in
gesprek over de vraag over het behoud
van de identiteit van de Bibliotheek.
Wat is het risico als we onze functies
zonder fysieke vestigingen vormgeven?
Is het bestaansrecht van de Bibliotheek
niet in het geding?
13:45 - 14:30
Een leven lang leren in
de Bibliotheek – daar zit
groei in!
Samen aan zet / Debat
De aankomende wetswijzigingen
bieden kansen voor Bibliotheken. In samenwerking met gemeente en partners
bieden Bibliotheken diensten aan om
burgers zelfredzaam en vaardig te maken op het gebied van ‘Taal en Digitaal’.
Bibliotheken werken vraag- en opbrengstgericht. Op dit moment ontwikkelen we de ‘Landelijke Lijn Geletterdheid / Basisvaardigheden’, de logische
voortzetting van de doorgaande leesen leerlijn. Zet u hier ook op in?
Sprekers: Jos Debeij (Koninklijke Bibliotheek), Mark Deckers (Rijnbrink Groep)
15:15 - 16:00
De Nationale Bibliotheekpas komt eraan!
Samen aan zet / Talk
De grootste verandering die zowel onze
Bibliotheken als klanten van de Bibliotheek de komende periode te wachten
staat is de invoering van de Nationale
Bibliotheekpas. Projectleider Nicolette
van Ham zal in deze sessie alle aanwezigen van het congres op de hoogte
brengen én overtuigen van het belang
van dit onderwerp.
Zowel Nicolette van Ham als één of
meerdere Bibliotheekdirecteuren die
al met de nieuwe ontwikkelingen in de
praktijk bezig zijn, worden door Frénk
van der Linden geïnterviewd over hun
ervaringen. Een interactieve sessie
waarbij vragen en inbreng vanuit de
zaal van harte welkom zijn! Wil je op de
hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen, zorg dan dat je erbij bent!
Spreker: Nicolette Van Ham (ProBiblio)
16:15 - 17:15
Innovatie van de Bibliotheek: over ‘Connected
learning’ en ‘FabLabs’
Met alles verbonden / Talk
Åke Nygren (bibliothecaris Stockholm
Public Library) en Jeroen de Boer
(Bibliotheekservice Fryslân) lichten in
deze sessie het begrip ‘Connected Learning’ toe en de toepasbaarheid ervan
op Bibliotheken. Wat zijn de principes
erachter en hoe kun je ‘Connected Learning’ als Bibliotheek vormgeven? Wat
zijn ‘BibliotheekFabLabs’? En waarom
is de combinatie met de Mozilla Foundation een ideale omgeving?
Ondersteund door inspirerende voorbeelden uit de praktijk geven de sprekers antwoord op bovenstaande vragen.
Zij laten zien wat de onderlinge samenhang is tussen ‘Connected Learning’, de
waarde van ‘FabLabs’ voor Bibliotheken
en haar rol met betrekking tot digitale
vaardigheden.
Nederland experimenteert op verschillende plekken met ‘FabLabs’ in de
Bibliotheek, zoals ‘FryskLab’. Het door
hen ontwikkelde programma ‘Fab the
Library!’ biedt modules om andere
Bibliotheken te helpen een ‘FabLab’ op
te zetten. Benieuwd hoe dat werkt?
Kom dan naar de ‘FryskLab’-bus voor
een workshop ‘Fab the Library!’
De Mozilla-foundation biedt, in het
verlengde van ‘Connected Learning’,
een aantal handvatten voor het ontwikkelen van digitale vaardigheden. Treedt
toe tot de 21e eeuw en kom naar deze
inspirerende talk van ‘Mozillarians’ Åke
Nygren en Jeroen de Boer.
Sprekers: Jeroen De Boer (Bibliotheekservice Fryslân), Åke Nygren (Stockholm
Public Library)
10
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
deelsessies
Mendes da Costa Kamer
12:15 - 13:15
‘Limburg Centraal’ verbindt
Met alles verbonden / Workshop
De Bibliotheek die samenwerkt met
lokale en regionale omroepen en mediaondernemers. Kan dat? Ja!
Bibliotheek Maastricht werkt samen
met andere partijen als de lokale en
regionale omroepen, kranten en de Universiteit van Maastricht in het digitale
platform ‘Limburg Centraal’. Hiermee
participeert de Bibliotheek actief in een
veranderend medialandschap en voegt
tegelijkertijd actuele context toe aan de
eigen Bibliotheekcollectie.
In deze workshop licht Jan Bierhoff het
project ‘Limburg Centraal’ toe, Marc
Rodenburg van Bibliotheek Maastricht
gaat in op de rol van de Bibliotheek in
dit traject.
Sprekers: Norma Verheijen (SIOB), Jan Bierhoff (Medialynx), Marc Rodenburg
(Bibliotheek Maastricht)
13:45 - 14:45
De kracht van het
rekenmodel van de
Bibliotheek op school
Samen aan zet / Workshop
‘Bibliotheek op school’ is een belangrijk
samenwerkingsverband tussen scholen,
gemeenten en bibliotheken. Met een
standaardaanpak die écht werkt, zorgt
‘Bibliotheek op school’ voor onder ande-
re de verbetering in taalvaardigheid en
een verhoging van het leesplezier. Maar
met welke kosten moet je rekening
houden als je ‘Bibliotheek op school’ in
je eigen werkgebied wilt toepassen?
Hoe exploiteer je die aanpak? Om hier
antwoord op te kunnen geven is het
rekenmodel ontwikkeld.
Henk Pilon is vanuit Samenwerkende
Provinciale Serviceorganisaties Nederland (SPN) betrokken bij de landelijke
uitvoering. Hij heeft een rekenmodel
ontwikkeld dat duidelijk inzicht geeft
in de kosten en financiering van de
exploitatie. Het rekenmodel is door elke
Bibliotheek te gebruiken. Met slechts
het invullen van een aantal variabelen
ontstaat een duidelijk beeld van de
kosten. Daarnaast laat het model ook
zien hoe je de kosten tussen de Bibliotheek en de school (en bijvoorbeeld de
gemeente) verdeelt.
In deze sessie licht Henk Pilon het
rekenmodel voor een breder publiek
toe. Daarnaast vertellen enkele Bibliotheekdirecteuren hoe zij ‘Bibliotheek op
school’ exploiteren in hun werkgebied.
Sprekers: Henk Pilon (Biblionet Groningen), Adriaan Langendonk (SIOB/Stichting Lezen)
15:00 - 16:00
Mogelijkheden van cocreatie voor Openbare
Bibliotheken
Samen aan zet / Workshop
Co-creatie met eindgebruikers is een
actueel onderwerp. Maar wat is het
eigenlijk precies en waar liggen mogelijkheden voor Openbare Bibliotheken
om co-creatie met hun leden op te zetten? Het SIOB laat hiernaar een verkennend onderzoek uitvoeren. Aan de hand
van succesverhalen en minder geslaagde voorbeelden worden de succesfactoren en randvoorwaarden in kaart
gebracht die nodig zijn om co-creatie
met eindgebruikers te laten slagen.
Een projectgroep, waaraan enkele
Openbare Bibliotheken deelnamen,
maakte een eerste vertaalslag.
In deze workshop presenteren Maurits
van der Graaf (Pleiade) en Carla Belaard
(Theek5) enkele praktijkvoorbeelden en
wordt u van harte uitgenodigd om mee
te praten. Kent u al mooie voorbeelden
van co-creatie? Waar liggen volgens u
de mogelijkheden om dit op te starten?
En zo ja, wat is daar dan voor nodig?
Uw inbreng wordt meegenomen in de
volgende stap, die het SIOB samen met
de KB wil zetten om cocreatie verder te
introduceren bij de Openbare Bibliotheken.
Sprekers: Maurits Van der Graaf (Pleiade), Carla Belaard (Theek5), Norma
Verheijen (SIOB)
16:15 - 17:15
Waarde toevoegen met
Radio Frequency Identification
Samen aan zet / Workshop
Nederlandse Openbare Bibliotheken
zijn internationaal gezien koplopers
in de toepassing van RFID-technologie.
Iets om trots op te zijn! Toch biedt RFID
nog veel meer mogelijkheden die leiden
tot kostenbesparingen en een betere
dienstverlening. Mogelijkheden die tot
op heden nog onbenut zijn.
In deze workshop delen de Openbare
Bibliotheek Amsterdam en Biblionet
Groningen hun praktijkervaringen met
u. Verleden, heden en toekomst komen
in vogelvlucht aan bod. Daarnaast
bespreken zij de toekomstige, innovatieve mogelijkheden. Een aantal opties
passeert de revue in deze interactieve
workshop. Want u, als deelnemer, heeft
daar vast ook ideeën over.
Beide sprekers maken deel uit van de
landelijke, door het SIOB ingestelde,
Klankbordgroep RFID. Zij onderschrijven
het belang van een landelijke aanpak
en afstemming over de universele data.
Aan het eind van de workshop kunt u
de data van een chip uit laten lezen.
Zo weet u zeker dat uw Bibliotheek
het goed doet! Neemt u dus vooral een
boek mee.
Sprekers: Roel De Haan (OB Amsterdam), Lieke De Veer (Biblionet Groningen)
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Twitter mee! #biebcongres
deelsessies
Verwey Kamer
12:15 - 13:15
Digitale overheid 2017
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Workshop
In de digitaliseringsagenda van de overheid (‘Digitaal 2017’) wil de overheid
haar dienstverlening zo veel mogelijk
digitaal afhandelen. Dit gebeurt onder
het motto ‘Digitaal waar het kan, persoonlijk waar het moet’. Burgers die in
deze ontwikkeling niet kunnen meekomen, moeten daarbij geholpen worden.
De Bibliotheek kan die ondersteuning
bieden. Zij biedt een scala aan programma’s waarmee burgers ‘digivaardiger’
worden: algemene introductiecursussen internet en computer, maar ook
specifieke programma’s waar burgers
kennis maken met de digitale overheid.
Zo helpt de Bibliotheek burgers de benodigde basisvaardigheden te verwerven en om met meer zelfvertrouwen
met deze ontwikkelingen om te gaan.
In deze workshop vertellen Anja Lelieveld (BZK) en Keshia Helderman (ECP)
over de ‘Digitale Overheid 2017’ en het
project ‘Digitaal Hulpplein’. Vragen die
daarbij aan de orde komen: Welke rol
is weggelegd voor de Bibliotheek in het
‘Digitaal Hulpplein’? Wat doet de Bibliotheek al? In hoeverre werkt de Bibliotheek al samen met andere organisaties
en is zij klaar om deze rol te vervullen?
Kom naar deze workshop om op deze
en al uw andere vragen antwoord te
krijgen!
Sprekers: Anja Lelieveld (BZK, Directie Burgerschap en Informatiebeleid),
Keshia Hederman (ECP)
11
Rode Kamer
15:00 - 16:00
Kennisdelen kun je niet alleen
Samen aan zet / Workshop
Kennisdelen. Je hoort het overal. En jij
moet er ook iets mee. Maar wat brengt
kennisdeling jou? Geloof jij dat het zin
heeft? En als het zin heeft: hoe doe je
dat dan? Hoe kun je kennisdeling succesvol inzetten zodat er ook echt iets
mee te winnen valt? Wat zijn barrières
en valkuilen? Hoe leg je de verbinding…
en waar? Hoe kun je instrumenten,
activiteiten en (online) communities
optimaal inzetten? Hoe kom je tot
nieuwe slimme oplossingen waardoor
kennisdelen ook echt effect heeft?
Allemaal vragen waar Daphne Depasse
(Plan B) en Ronald Spanier (SPN/Stichting Flevolandse Bibliotheken) samen
met u in deze workshop een antwoord
op proberen te vinden. In deze workshop krijgt u concrete tips voor uzelf en
uw collega’s – over hoe u handiger en
slimmer kennis kunt delen. De workshop is gericht op krijgen van inzicht,
inspiratie en praktische handvatten om
zelf direct in de praktijk toe te passen.
Sprekers: Daphne Depasse (Plan B),
Ronald Spanier (SPN/Stichting Flevolandse Bibliotheken)
16:15 - 17:15
Meedoen in de samenleving: hoe helpt de Bibliotheek?
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Workshop
Een aantal Provinciale Service Organisaties (PSO) hebben initiatieven genomen om het Sociaal Domein onder de
aandacht te brengen van Bibliotheken.
In de workshop ‘Meedoen in de samenleving: hoe helpt de Bibliotheek?’ willen
RijnbrinkGroep, Cubiss, Probiblio en Bisc
hun kennis delen: welke stappen zijn er
al gezet om Bibliotheken te helpen bij
het ondernemen op het sociaal domein.
Van visie- en strategieontwikkeling tot
ondersteuning op maat in de lokale
situatie.
Vragen die in deze workshop aan de
orde komen: Hoe kunnen Bibliotheken positie verwerven op het sociaal
domein? Welk actieplan hebben ze
daarvoor nodig? Welke kansen liggen
er? Maar ook: welke belemmeringen
kom je op je weg tegen? En hoe los
je die op? Voor elke fase in dit proces
zijn al ervaringen in de verschillende
netwerken opgedaan. In deze workshop
staat daarom kennis delen centraal.
Deelnemers gaan met elkaar in gesprek
over welke ervaringen zij al hebben opgedaan in het sociaal domein van hun
gemeente(n). Maar ook: wat hebben
Bibliotheken nodig, nu en in de
toekomst?
Sprekers: Lydia de Jong (Probiblio)
Jacqueline Roelofs (Rijnbrinkgroep),
Ronald Huizer (Bisc), Astrid Kraal (Cubiss)
12:15 - 13:15
De ‘Bibliotheek op
school’: ook voor
kinderen met een leesbeperking
Samen aan zet / Presentatie
‘Wat is er nodig om kinderen met een
leesbeperking voldoende te ondersteunen, zodat zij voor hun plezier boeken
kunnen lezen die zij leuk vinden?’ Dat
is een vraag die leeft binnen de ‘Bibliotheek op school’. Daarom heeft het SIOB
- in samenwerking met Bibliotheek
Den Bosch - een pilot opgezet. De pilot
richt zich op kinderen met dyslexie of
grote leesmoeilijkheden. Deze kinderen
kunnen vaak niet uit de voeten met de
reguliere collectie binnen de ‘Bibliotheek op school’.
De pilot ‘Aangepast lezen en MLP binnen de Bibliotheek op school’ is in het
voorjaar van 2014 uitgevoerd op twee
basisscholen in Den Bosch. De kinderen,
leerkrachten en ouders reageerden erg
enthousiast op de aangeboden materialen.
De presentatie heeft twee onderdelen:
1. De pilot als best practice: doelstelling,
ervaringen en aanbevelingen.
2. Een pleidooi voor Aangepast Lezenmaterialen en de MLP-boeken als
speerpunt binnen de standaard dienstverlening van Schoolbieb. Een dienst
waarvoor géén extra financiële middelen nodig zijn, maar wél extra expertise.
12
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
blokkenschema
12.15
12.30
12.45
Berlage Zaal
Wat is de nieuwe rol van de
Bibliotheek in de
kennissamenleving?
(Talk)
Administratie Zaal
Zoetermeer geeft nieuwe rol
Bibliotheek vorm
(Talk)
Veiling Zaal
Effecten Zaal
Mendes da Costa
‘Limburg Centraal’ ve
(Workshop)
Studiogesprek met
Gerlien van Dalen
De Bibliotheek is overal
(Debat)
Studiogesprek met
Nico Dijkshoorn
Een leven lang leren in de
Bibliotheek - daar zit groei in!
(Debat)
13.00
13.15
13.30
13.45
14.00
Muziek en mens
(Talk)
14.15
14.30
14.45
15.00
15.15
15.30
‘Toegepaste Psychologie’ in
cursusaanbod Bibliotheek
Groningen
(Talk)
‘Live!’ haalt jongeren naar de
Bibliotheek
(Talk)
15.45
16.00
16.15
16.30
16.45
17.00
17.15
De bieb boeit! Speed College
& speeddates
(Talk)
Dé trend van de toekomst:
biebonderzoek met een
smartphone
(Talk)
De Bibliotheek: wat levert
het op?
(Talk)
Studiogesprek met
Agnes Jongerius
De Nationale Bibliotheekpas
komt eraan!
(Talk)
De weg naar de toekomst
gaat niet over rozen... ook
niet bij de Openbare
Bibliotheek A’dam (Talk)
De meerwaarde van
Wikipedia voor
erfgoedinstellingen
(Talk)
Met alles verbonden
Thema’s
Steeds ondernemend, altijd centraal
De Rozet en het Eemhuis:
Actuele Bibliotheek
Architectuur
(Talk)
Studiogesprek met
Jos Debeij en Lily Knibbeler
Innovatie van de Bibliotheek:
over ‘Connected learning’ en
‘Fablabs’
(Talk)
Kleur
BORREL
Met alles verbonden
Op zoek naar meer
Steeds ondernemend, altijd centraal
Op zoek naar meer
Samen aan zet
Mogelijkheden van c
voor Openbare Biblio
(Workshop)
Rozet, het blondje uit Arnhem
(Talk)
Thema
Samen aan zet
De kracht van het rek
model van de Bibliot
0p school
(Workshop)
Tijdens de borrel kunt u gezellig napraten over de dag. Als je Pierre et les
Optimistes hoort, waan je je even in
een Frans café uit de jaren ’30. Maar
vandaag zijn ze hier en laten ze tijdens
de borrel (en tijdens andere programmaonderdelen!) van zich horen.
Waarde toevoegen m
Radio Frequency
Identification
(Workshop)
blokkenschema
a Kamer
erbindt
Verwey Kamer
Digitale overheid 2017
(Workshop)
kentheek
Rode Kamer
De ‘Bibliotheek op school’:
ook voor kinderen met een
leesbeperking
(Presentatie)
Grensverleggend
samenwerken
(Talk)
De Werkplaats past bij de
‘Bibliotheek van de Toekomst’
(Talk)
co-creatie
otheken
met
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Twitter mee! #biebcongres
Kennisdelen kun je niet
alleen
(Workshop)
Meedoen in de samenleving
hoe helpt de Bibliotheek?
(Workshop)
Roland Holst Kamer
E-books internationaal
perspectief
(Talk)
Pak het hert bij het gewei:
succesvolle samenwerking
op de Veluwe
(Talk)
Der Kinderen Kamer
13
Ontvang Kamer
Presentatie Medialab
Bibliotheek Kennemerwaard
(Workshop)
Walk&Talk werkt voor
werkzoekende én
Bibliotheken
(Talk)
De maatschappelijke waarde
van de Bibliotheek
(Workshop)
Gezamenlijke aanpak
laaggeletterdheid in
West-Brabant
(Talk)
Toegang tot toegankelijkheid
(Talk)
Officiële lancering ‘Geheim
agent A.A.P. en de gekwelde
kwal’
(Talk)
Iedereen in beweging
(Workshop)
‘De KennisCloud’: overdelen
en verbinden van kennis
(Talk)
De kracht van
e-mailcampagnes
(Talk)
De vrolijke, boetevrije bieb
(Talk)
‘De Spoorzone Ontdekt’- over
co-creatie en kennisdeling
(Talk)
‘Audiolezen’: gesproken
boeken voor uw
Bibliotheekleden
(Talk)
Cultureel ondernemen met
meerwaarde
(Talk)
Van collectie naar connectie:
de do’s en dont’s van
communities
(Dialoog)
De ‘superbibliothecaris’
breekt door!
(Talk)
Goudgraven met ‘Delpher’
(Workshop)
LITERAIR DINER
AFTERPARTY
Geheel in stijl vindt er na afloop een literair diner plaats. Voor elke gang lezen
bekende gasten een passage uit boek
uit de Nederlandse of Vlaamse literatuur voor. En niet zomaar een fragment,
nee, een fragment waarin een bijzonder gerecht wordt beschreven. Wat te
denken van ‘moules erotiques’ naar Jan
Cremer vooraf, ‘getruffeerde poularde’
naar Couperus als hoofdgerecht en
‘chocoladeparfait met bramen en
noten’ naar Herman Koch toe? Vurrukkulluk!
De spetterende afterparty vindt plaats
in het Beurs Café. Dus, beste deelnemers: dansschoenen aan en voetjes van
de vloer!
Slim ondernemen met het
onderwijs
(Talk)
14
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
deelsessies
Rode Kamer
Sprekers: Wendie Van der Aa (Bibliotheek Den Bosch), Martin Hol (Bibliotheek Den Bosch)
13:45 - 14:15
Grensverleggend
samenwerken
Samen aan zet / Talk
Veel sectoren zijn op zoek naar verbeteringen, innovaties en besparingen.
Nieuwe samenwerkingen kunnen
daaraan bijdragen. Maar gezien de
diversiteit aan culturen en structuren
kan samenwerken tussen verschillende
instanties soms een taai proces zijn.
Toch lukt het de stichting Samenwerkende Amsterdamse Musea, die de gezamenlijke zakelijke belangen behartigt
van vierenveertig Amsterdamse musea,
om met deze verschillen om te gaan.
Ook overheden, commerciële bedrijven
en andere sectoren lukt het om een
nieuwe samenwerkingsverbanden
goed vorm te geven. Wat kan de Bibliotheeksector daarvan leren? Eén van de
belangrijkste lessen is: wees op strategisch niveau coöperatief en durf over
grenzen te kijken. Succesvolle Europese
voorbeelden bewijzen dat samenwerken over de grens daadwerkelijk iets
oplevert. Van elkaar kan men leren.
De stichting Samenwerkende Amsterdamse Musea geeft aan de hand van
recente samenwerkingsprojecten praktische tips en inzichten.
Sprekers: Björn Stenvers (Amsterdamse
Musea), Marian Koren (FOBID Netherlands Library Forum)
14:30 - 15:00
De Werkplaats past bij de ‘Bibliotheek van de
Toekomst’
Samen aan zet / Talk
Het concept van de Werkplaats wordt
door verschillende bibliotheken omarmd. Niet voor niks, want de Werkplaats geeft vorm aan de ‘Bibliotheek
van de Toekomst’. In de Werkplaats ligt
de focus op maken en doen, samen met
de bezoekers. Het oude ambacht vindt
hier zijn plek, maar ook de (digitale)
productie van een kunstwerk of een
documentaire. Samen met professionals maakt de Werkplaats processen
inzichtelijk en draagt kennis over.
Bibliotheek Midden-Brabant en Bibliotheek Gouda delen in deze sessie hun
visie over en ervaringen met de Werkplaats. Het concept is nog in ontwikkeling, dus experimenteren en leren
horen erbij. Tijdens dit congres willen
zij – samen met andere bibliotheken –
het concept verder uitrollen. Daarnaast
hopen zij het concept aan te kunnen
vullen met voorbeelden van andere
bibliotheken. Dus, ervaring met de
Werkplaats? Kom naar deze sessie en
laat je horen!
Sprekers: Henriette De Kok (Bibliotheek
Midden-Brabant), Nan Van Schendel
(Bibliotheek Gouda)
15:15 - 15:45
‘De KennisCloud’: over
delen en verbinden van
kennis
16:00 - 16:30
‘De Spoorzone Ontdekt’ over co-creatie en
kennisdeling
De toenemende digitalisering, internet en social media confronteren ons
met een overvloed aan informatie.
Het wordt steeds moeilijker de juiste
informatie te vinden. Want wat is waar?
En welke informatie leidt tot kennis?
Bibliotheken kunnen hierin een belangrijke rol spelen: zij moeten veranderen
van informatiemakelaar naar kennismakelaar.
Tilburg slimmer, creatiever en socialer
maken: dat is wat Bibliotheek MiddenBrabant (BMB) wil. Zij kiest ervoor om
haar toekomstige rol samen met andere
partijen te verkennen door middel van
co-creatie. BMB heeft daarvoor twee
pijlers ontwikkeld: de ‘Extended Library’
en de ‘Werkplaats van Kennis en Verhalen’. Onder een van die pijlers valt ‘De
Spoorzone Ontdekt’. Samen met diverse
partners en gebruikers verzamelt BMB
alle belangrijke informatie over het
gebied de Spoorzone. Dit doen zij via
websites, touchscreens en een app.
Daarnaast gaan zij hierover in gesprek
met de stad en verleiden ze mensen
om mee te denken. De burger wordt zo
actief betrokken en uitgenodigd om een
eigen bijdrage te leveren.
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Talk
Bibliotheek Midden-Brabant is samen
met de Brabantse Netwerkbibliotheek
van start gegaan met het project de
KennisCloud: een platform voor mensen met vergelijkbare interesses en
communities die je verder helpen in je
kennisontwikkeling. Belangrijkste doel?
Het delen, verbinden en activeren van
kennis rondom alle mogelijke thema’s.
Niet alleen de digitale verbinding is belangrijk, maar ook face-to-face ontmoetingen. Het gaat dus niet alleen om de
dialoog maar ook om ‘het samen doen’!
En wie anders dan de Bibliotheek – een
neutrale en betrouwbare instelling met
een groot netwerk – kan deze verbindingen leggen.
Spreker: Pieternel Thijssen (Bibliotheek
Midden-Brabant)
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Talk
Zo doet BMB praktijkervaring op met
het zinvol verbinden van informatie
over een afgebakend gebied, uit diverse
bronnen, over de grenzen van de eigen
instelling heen. Daaruit volgt een
structurele samenwerking met andere
instellingen op strategisch niveau.
Spreker: Berny Van de Donk (Bibliotheek
Midden-Brabant)
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Twitter mee! #biebcongres
deelsessies
15
Roland Holst Kamer
16:45 - 17:15
Van collectie naar connectie: de do’s en dont’s
van communities
Met alles verbonden / Dialoog
Communities zijn populair. Is het een
hype of is het iets dat onlosmakelijk verbonden is met onze rol als Bibliotheek?
Bibliotheek Midden-Brabant is volop
aan het experimenteren met communities en wil haar ervaringen graag delen
met anderen. Niet alleen de successen,
maar ook de leerpunten. Aan de hand
van een aantal voorbeelden en vragen
verkennen zij de randvoorwaarden die
noodzakelijk zijn voor een succesvolle
community. Welke rol heeft de Bibliotheek in een community? Welke impact
heeft het werken met communities?
Wat vraagt dit van de organisatie en
van de organisatiecultuur? En tot slot:
wat vraagt het werken met communities van de medewerkers?
Spreker: Marie-José Frederiks (Bibliotheek Midden Brabant)
12:15 - 12:45
E-books in internationaal perspectief
Samen aan zet / Talk
Het e-book is aan een opmars bezig.
Ook de internationale markt voor
e-books is continu in ontwikkeling en
breidt zich steeds verder uit. In diverse
landen worden businessmodellen ontwikkeld voor het uitlenen van e-books
samen met uitgevers, auteurs, Bibliotheken en aanverwante organisaties.
Dit is nog grotendeels onontgonnen
gebied en voor de Bibliotheek is dit de
kans om op te treden als architect van
haar eigen toekomst. Het is het moment om te leren van internationale
ervaringen en te bekijken welke modellen kans van slagen hebben voor de
Bibliotheek en haar klanten.
In deze talk van Sander van Kempen van
Stichting Bibliotheek.nl krijgt u inzicht
in de resultaten van onderzoek naar
verschillende initiatieven in Europa
over het uitlenen van e-books. U hoort
hier de voor- en nadelen van de diverse
modellen, de status en vooruitzichten
van het e-bookplatform van de Nederlandse Bibliotheken.
Dit onderzoek is een gezamenlijk project van Bibnet en Stichting Bibliotheek.
nl. Het is gefinancierd door de Taalunie.
Frank Huysmans, bijzonder hoogleraar
bibliotheekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, begeleidde het
onderzoek.
Spreker: Sander Van Kempen (Bibliotheek.nl)
13:30 - 14:15
Pak het hert bij het gewei: succesvolle samenwerking op de Veluwe
Samen aan zet / Talk
Vier Bibliotheken op de Veluwe (Brummen/Voorst, Ede, Nijkerk en NoordVeluwe) hebben de handen ineen geslagen en een gezamenlijke administratie
opgericht. Na een kort onderzoek naar
de kansen zijn ze direct aan de slag
gegaan. Inmiddels werken ze nu een
jaar in verschillende clusters: Educatie,
Collectioneren, Marketing, Digitaal,
Ondernemend, Webbeheer en Kwaliteit.
Maar hoe geef je zo’n samenwerking
vorm? Wat zijn de voor- en nadelen?
Wat zijn de valkuilen en successen? En
wat zijn de resultaten? Wat betekent
het voor alle medewerkers? En wat vinden klanten ervan? Roel Zuidhof (directeur Bibliotheek Nijkerk) en Annemarie
Noordam (directeur TerSprake) vertellen u in deze talk hoe zij de samenwerking vorm hebben gegeven.
In de talk is ook aandacht voor een
ander succesvol initiatief: het gezamenlijke opgezette ‘Educatief Programma’
voor het primair onderwijs. Een programma dat zich richt op leesbevordering en mediawijsheid, en bestemd is
voor een werkgebied van 300.000 inwoners en ruim 200 scholen. Het aantal
aanmeldingen is enorm! Roel Zuidhof
maakt u deelgenoot van dit succes aan
de hand van voorbeelden en ervaringen.
En stelt u vooral vragen, want dit is een
interactieve talk. Dus praat, luister, kijk
en doe mee!
Sprekers: Roel Zuidhof (Stg Bibliotheken
Gemeente Nijkerk), Annemarie Noordam (TerSprake), Hans Broer (De
Bibliotheek Brummen|Voorst)
14:30 - 15:00
Officiële lancering ‘Geheim agent A.A.P. en de
gekwelde kwal’
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Talk
In deze talk presenteert Maaike Toonen (SIOB) ‘Geheim agent A.A.P en de
gekwelde kwal’: een test om informatievaardigheden te toetsen van leerlingen
van de groepen 7 en 8 in het primair
onderwijs. Dit project is ontwikkeld
in het kader van het programma de
‘Bibliotheek op school’. Om scholen
meer bewust te maken van het belang
van informatievaardigheden, heeft het
SIOB in samenwerking met ‘Mijn Kind
Online’ deze test vervaardigd. Het laat
op een leuke en speelse manier het
belang ervan zien. Vervolgens gaan
scholen in samenwerking met de Bibliotheek structureel aan de slag met deze
informatievaardigheden.
Sprekers: Maaike Toonen (SIOB), Jeroen
Barendregt (JBarendregt Consulting
B.V.), Martijn Brouns (Hit en Run)
16
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
deelsessies
Roland Holst Kamer
15:15 - 15:45
De kracht van
e-mailcampagnes
Samen aan zet / Talk
Nieuwe leden werven of behouden? Dat
gebeurt binnen de wereld van de Bibliotheken voornamelijk via telemarketing
en direct mail. ProBiblio zet sinds 2013
een ander middel in: e-mailcampagnes.
Met opmerkelijke resultaten!
Wietse van Niejenhuis, ervaren adviseur
marketing van ProBiblio, neemt u mee
in de wereld van e-mailcampagnes,
klikgedrag, leengedrag en loyaliteit.
Wat is het effect van e-mailcampagnes?
Hoeveel Bibliotheken doen er mee? Wat
heeft het hen opgeleverd? En wat is ontime communicatie eigenlijk?
Wietse praat u in rap tempo bij over de
huidige stand van zaken, de resultaten
van de afgelopen jaren én neemt alvast
een kijkje in de toekomst. Dus: nieuwe
inzichten nodig voor de invulling van
het marketingbeleid van uw Bibliotheek? Deze lezing is een impuls voor
het maken van een volgende stap!
Spreker: Wietse Van Niejenhuis (ProBiblio)
16:00 - 16:30
‘Audiolezen’: gesproken
boeken voor uw Bibliotheekleden
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Talk
In het eerste kwartaal van 2015 wordt
‘Audiolezen’ gelanceerd. Met ‘Audiolezen’ kunnen mensen met een leesbeperking gesproken boeken beluisteren.
De collectie bestaat uit wel tienduizenden titels! ‘Audiolezen’ is beschikbaar
voor leden met een leesbeperking van
alle openbare Bibliotheken en wordt
aangeboden via een landelijke website.
U bent als Bibliotheek via een programmaatje op uw site extra aantrekkelijk
voor leden en u kunt tevens extra leden
werven. De introductie gaat gepaard
met een grote landelijke reclamecampagne waarin ‘Audiolezen’ wordt uitgelegd en waarom deze dienst aantrekkelijk is voor gebruikers.
In deze talk hoort u de mogelijkheden
om een specifieke doelgroep aan u te
binden en om bestaande klanten langer
te behouden als lid. ‘Audiolezen’ helpt u
bij het invullen van uw maatschappelijke rol als openbare Bibliotheek.
Sprekers: Edwin Meijerink (namens
Dedicon, Stichting Aangepast Lezen en
SIOB), Eddy Hamoen (Dedicon/SAL)
16:45 - 17:15
De ‘superbibliothecaris’
breekt door!
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Talk
In de wereld van ‘het Nieuwe Lezen’
is een glansrol weggelegd voor… de
superbibliothecarissen. Zelfverzekerd,
multimediaal en met een persoonlijke
aanpak verbinden ze mensen en media
op de zinderende Bibliotheekvloer. De
superbibliothecaris is een bron van kennis, met voelsprieten voor verbinding
met de wensen van de klanten van de
Bibliotheek.
Postma zal - bij wijze van experiment laten zien hoe je je online zichtbaarheid
vergroot via www.superbibliothecaris.
nl. Kom vooral luisteren en laat je inspireren!
Maar waar vind je die superbibliothecaris? Simpel: elke Bibliotheek heeft ze
in huis.
Sprekers: Karen Bertrams (ProBiblio),
Leo Willemse (OBA ), Dorine Heemskerk
(Bibliotheek Bollenstreek)
Deskundige bibliothecarissen kunnen namelijk zelf invulling en voeding
geven aan het nieuwe leesgedrag
van toekomstig publiek. Bibliotheken
moeten zich alleen nog bewust worden
van wat ze in huis hebben - en wat ze
tekort komen - en op die manier sterker
worden. Dus: niet meer werken tussen
de kasten, maar uit de kast!
Karen Bertrams van ProBiblio neemt
u in haar talk mee naar sessies met
Bibliotheekmedewerkers waarbij (vaak
verborgen) talenten, kennis en passies
tevoorschijn komen. Voor een goede
marketing is grotere zichtbaarheid van
deskundige bibliothecarissen van vitaal
belang. Bij het uitvoeren van diverse
taken en het vormgeven van nieuw
beleid leveren zij hun - vaak originele bijdrage.
Sprekend voorbeeld zijn de ‘Passie voor
Lezen’-lezingen van Alek Dabrowski
(Bibliotheek Rotterdam), Emmy Rijsdijk
(Bibliotheek Zoetermeer) en Leo Willemse (OBA). Ook de HR-sessies van Liesbeth
Munters (Bibliotheek Kennemerwaard)
en Dorine Heemskerk (Bibliotheek
Bollenstreek) die de expertises van uw
Bibliotheekteam in kaart brengen. Edo
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Twitter mee! #biebcongres
deelsessies
17
Der Kinderen Kamer
12:15 - 13:15
Presentatie Medialab
Bibliotheek Kennemerwaard
Samen aan zet / Workshop
Bibliotheek Kennemerwaard heeft het
‘Medialab’ ontwikkeld: een bruisende
open ruimte in de Bibliotheek om
mediawijsheid te bevorderen. Het is
laagdrempelig en het draait er vooral
om ‘kennismaken’, ‘testen’ en een eerste
stap naar ‘creëren’ op het gebied van
multimedia en mediawijsheid. Er kan
nieuwe apparatuur worden uitgetest
en er worden cursussen of workshops
gegeven. Het is een totaalconcept van
activiteiten, professionele ondersteuning en samenwerkende partners. Het
‘Medialab’ heeft in Bibliotheek Kennemerwaard een plek gekregen binnen
de ´Whiteboxformule’. Op dit moment
wordt het concept beschikbaar gemaakt als formulebouwsteen binnen de
Bibliotheekformule.
De Bibliotheek claimt een belangrijke
rol als het gaat om het vergroten van
mediawijsheid. Het ‘Medialab’ blijkt een
aantrekkelijke en succesvolle vorm om
daar uitvoering aan te geven.
Sprekers: Jan Kaldenbach (Bibliotheek
Kennemerwaard), Jolanda Kreuk (Bibliotheek Kennemerwaard), Marion Berendsen (Retailbureau Bibliotheekformule),
Huub Van Dommelen (WebbiebNL)
13:45 - 14:45
De maatschappelijke waarde van de
Bibliotheek
Samen aan zet / Workshop
De rol van de Bibliotheek is breed.
Bibliotheken zijn stevig verankerd in
het maatschappelijke hart van de samenleving. Maar beleven de leden dat
eigenlijk wel zo? Is de Bibliotheek voor
hen op informatief en educatief vlak
echt wel van waarde? Of biedt zij hen
vooral voordelen op het gebied van vrije
tijd en leesplezier? En hoe zit het met de
persoonlijke ontwikkeling ten behoeve
van sociale participatie: ondersteunt de
Bibliotheek die genoeg? In deze workshop staan deze vragen centraal.
We gaan in gesprek over de belangrijkste bevindingen uit een landelijk
onderzoek naar de maatschappelijke
waarde van de Bibliotheek. Want aan
het algemene belang van de Bibliotheek
twijfelt niemand, maar hoe zit het met
de waarde op een breed maatschappelijk vlak? Op interactieve wijze gaan
we op zoek naar de betekenis van de
onderzoeksbevindingen voor de dienstverlening, het toekomstig beleid en
onderzoek.
Sprekers: Marjolein Oomes (Sectorinstituut Openbare Bibliotheken), Marianne
Hermans (Cubiss)
15:00 - 16:00
Iedereen in beweging
Samen aan zet / Workshop
De samenleving is in beweging. Steeds
meer mensen staan via hun smartphone, tablet of computer 24/7 in contact
met elkaar en hebben altijd en overal
toegang tot informatie. Bibliotheken
bewegen volop mee en worden steeds
meer een knooppunt voor kennis,
contact en cultuur. In dit kader heeft de
commissie Cohen een stevig fundament
gelegd. Maar hoe bewegen Bibliotheekmedewerkers hierin mee? En hoe bindt
de branche nieuwe medewerkers?
Mobiliteit op de arbeidsmarkt en ontwikkeling van werknemers is noodzakelijk om de innovatie in de branche vorm
te geven. Om deze beweging te stimuleren heeft de VOB, samen met partners
in de Federatie Cultuur een Sectorplan
Bibliotheken opgesteld voor de zogenaamde Asschergelden. Daarnaast riep
Stichting BibliotheekWerk (SBW) het
project ‘Werken in de Branche van de
Toekomst’ in het leven. SBW gaat, met
subsidie van ESF, aan de slag om de
duurzame inzetbaarheid van Bibliotheekmedewerkers te vergroten.
De VOB wil tijdens deze workshop het
Sectorplan onder de aandacht brengen
van de branche en enthousiasmeren
voor de inzet van loopbaan-adviestrajecten en werk-naar-werk-trajecten om
het personeel in beweging te brengen.
SBW laat de branche in de workshop op
interactieve wijze kennismaken met de
pilots die plaatsvinden bij verschillende
bibliotheken uit Overijssel, Utrecht,
Limburg en Noord-Brabant. Kom naar
deze workshop en draag bij aan de
beweging.
Sprekers: Ap de Vries (VOB), Jan
Gommer (Stichting Bibliotheekwerk), Wilco Brinkman (HS-arbeidsvoorwaarden)
16:15 - 17:15
Goudgraven met
‘Delpher’
Op zoek naar meer / Workshop
Door de massadigitalisering van grote
hoeveelheden boeken, kranten en tijdschriften maakt de Koninklijke Bibliotheek (KB) nieuwe soorten onderzoek
mogelijk. Voor iedereen met een gezonde interesse in Nederlands verleden
is ‘Delpher’ ontwikkeld: een landelijk,
digitaal zoekplatform. ‘Delpher’ biedt
wetenschappers bovendien toegang tot
de ‘ruwe’ data.
Steven Claeyssens en Elco van Staveren
(beiden KB) praten u graag bij over de
mogelijkheden van ‘Delpher’. Zij werpen
een blik achter de schermen en demonstreren wat dit landelijk platform u te
bieden heeft. Daarbij komt ook de lancering van de verbeterde versie van eind
2014 aan bod. Daarnaast introduceren
ze u graag in de wereld van distant
reading en text mining op basis van
‘Delpher-data’. U kunt in deze workshop
kennis maken met deze belangrijke
ontwikkelingen voor de branche. Komt
u ook? ‘Delpher’ helpt!
Sprekers: Steven Claeyssens (Koninklijke Bibliotheek), Elco Van Staveren
(Koninklijke Bibliotheek)
18
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
deelsessies
Ontvang Kamer
12:15 - 13:15
‘Walk&Talk’: werkt voor
werkzoekende én bibliotheken
Samen aan zet / Talk
Bij Bibliocenter in Weert vindt sinds
januari 2014 de ‘Walk&Talk’ plaats: een
laagdrempelige netwerkbijeenkomst
voor werkzoekenden. Een prachtig
concept waarmee Bibliotheken hun
stempel op de lokale sociale kaart kunnen drukken.
Annemieke Driessens (Teamleider
Product en Productontwikkeling
Bibliocenter) vertelt over de ervaringen tot nu toe en Debbie Heijne (De
Levende Sollicitatiegids en bedenker
van ‘Walk&Talk’) praat u bij over de
mogelijkheden van het concept in uw
Bibliotheek.
Vragen die tijdens deze talk aan de
orde komen: hoe kan het concept
snel en goedkoop verspreid worden
onder Bibliotheken? Kan ‘Walk&Talk’
Bibliotheken helpen om hun nieuwe
bestaansrecht en ondernemerschap
met meer succes in te vullen? Wat vindt
u van een ‘Walk&Talk roadshow’ door
uw provincie om het enthousiasme van
deelnemers en stakeholders te peilen?
En tot slot: wie zou er morgen mee aan
de slag willen?
Kortom, de Levende Sollicitatiegids
onderzoekt graag samen met u in hoeverre ‘Walk&Talk’ nieuwe kansen biedt
voor de Bibliotheek.
Sprekers: Debbie Heijne (De Levende
Sollicitatiegids), Annemieke Driessens
(Bibliocenter)
13:45 - 14:15
Gezamenlijke aanpak laaggeletterdheid in
West-Brabant
Samen aan zet / Talk
Hoe pak je laaggeletterdheid nu op een
goede manier aan? In West-Brabant
sloegen ze de handen ineen! Vier Bibliotheken, een aantal maatschappelijke
partners (UWV en de sociale werkvoorziening) en het ROC vormden een
nieuw netwerk om laaggeletterdheid
gezamenlijk aan te pakken.
Het resultaat? Je krijgt meer voor elkaar
met minder financiële middelen. De
kracht van de Bibliotheek ligt in het feit
dat het een open, laagdrempelige en
veilige leeromgeving is, waar inwoners
‘een leven lang kunnen leren’. Met professioneel ondersteunde vrijwilligers
leren de laaggeletterden zelfstandig
gebruik te maken van moderne digitale
leermiddelen.
Tijdens deze talk delen we graag de
uitdagingen en kansen met u die een
gezamenlijke aanpak als deze biedt.
Deze presentatie laat een nieuwe manier van werken zien, waarmee we ons
als Bibliotheken in de toekomst kunnen
profileren.
Sprekers: Lianne Knobel (Bibliotheek
Breda), Anneke Oonincx (Bibliotheek
Vannu Roosendaal)
14:30 - 15:00
Toegang tot toegankelijkheid
Samen aan zet / Talk
Een website lezen? Geen enkel probleem! Of toch wel? Voor mensen met
een leesbeperking laat de toegankelijkheid van websites vaak nog veel te wensen over. Stichting Accessibility, Bibliotheek.nl en Stichting Aangepast Lezen
hebben de handen ineengeslagen. Zij
(h)erkennen de problemen die mensen
met een leesbeperking hebben met betrekking tot het lezen van websites en
gaan op zoek naar oplossingen. Daarom
hebben zij een gezamenlijke intentieverklaring opgesteld. En deze zoektocht
naar oplossingen voor ontoegankelijkheid start nu, tijdens Het Nationale
Bibliotheekcongres!
Menno Stein en Melanie van Egmond
van Stichting Aangepast Lezen (SAL)
laten u de dagelijkse digitale worstelingen van mensen met een leesbeperking
zien en geven inzicht in waar ruimte
voor verbetering is. Zij laten u ervaren
welke grote of kleine aanpassingen in
websites hét verschil kunnen maken
voor mensen met een leesbeperking.
Sprekers: Menno Stein (Sichting Aangepast Lezen), Melanie Van Egmond
(Sichting Aangepast Lezen)
15:15 - 15:45
De vrolijke, boetevrije bieb
Steeds ondernemend, altijd centraal /
Talk
Vrolijke klanten en nieuwe leden: het
zijn slechts een paar doorsnee wensen van iedere openbare Bibliotheek.
Maar wat is er nou echt voor nodig om
die wensen te vervullen? In Rivierenland durven we te roepen dat we op
de goede weg lijken te zijn. En dat is
begonnen met ‘anders denken’. Over
onszelf, ons werk en onze klanten. We
dachten: “Als we vrolijke klanten willen
en nieuwe leden willen aantrekken,
willen we zo weinig mogelijk belemmeringen voor een goed gevoel en een
glimlach.” Daarom heeft Bibliotheek
Rivierenland met ingang van 1 januari
2014 boetes voor te laat inleveren en
extra leengelden afgeschaft. Per saldo
op veel fronten winstgevend: bedrijfseconomisch en geen gezeur meer over
boetes op de vestigingen. Bibliotheken
die ruimer open kunnen omdat ze cashless zijn. Kortom: een positieve boodschap in plaats van een bestraffend
vingertje. En omdat de boodschap die
we als Bibliotheek hebben fair is - wat je
leent, breng je na gebruik terug, zodat
het beschikbaar komt voor een ander maakt dat alle materialen gewoon weer
terugkomen!
Spreker: Gaby Lafeber (Bibliotheek
Rivierenland)
16:00 - 16:30
Cultureel ondernemen
met meerwaarde
Samen aan zet / Talk
Bibliotheek Drachten werkt al tien jaar
volgens het principe van ‘Beleefhetin-
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Twitter mee! #biebcongres
deelsessies
19
Veiling Zaal
In de Studiogesprekken gaat journaliste Petra Possel op zoek naar persoonlijke
drijfveren, visie en motivatie van een aantal bijzondere gasten.
12:30 - 13:15
Studiogesprek met
Gerlien van Dalen
Gerlien van Dalen is directeur van
Stichting Lezen en voorzitter van de
Leescoalitie. Zij licht de Agenda tot
2025 van de Leescoalitie toe en de
activiteiten die daaromheen gepland
staan. De hoofdambities van de coalitie luiden: in 2025 verlaat geen enkel
kind school met een leesachterstand
en in 2025 zijn alle volwassenen geletterd, of bezig dat te worden.
13:45 - 14:30
Studiogesprek met
Nico Dijkshoorn
debieb.nl’. Zij koppelt activiteiten aan
themadossiers en werkt hierbij samen
met bedrijven en organisaties.
Zij nodigt bedrijven en maatschappelijke organisaties uit om hun kennis
te delen. Zo verzorgen de bedrijven bijvoorbeeld een lezing, voorlichtings- of
informatiemarkt in de Bibliotheek. Veel
bedrijven zoeken naar een manier om
hun zichtbaarheid te vergroten en willen op lokaal niveau hun kennis delen.
Bibliotheek Drachten biedt bedrijven en
maatschappelijke organisaties hiervoor
een platform.
Idee is nu om dit idee landelijk uit
te rollen en meer vestigingen deel te
laten nemen aan de activiteiten. Bij de
activiteiten horen altijd themadossiers,
waarmee klanten worden ondersteund
in het ordenen van de overdaad aan
informatie. Bedrijven dragen graag financieel bij, omdat het immers om een
krachtig marketinginstrument gaat.
Het gaat echter niet om sponsoring,
maar om de verbinding tussen mens
en kennis. Deelnemende Bibliotheken
kunnen via de database van ‘Beleefhetindebieb.nl’ samenwerkingspartners
in de buurt vinden. Voorwaarde is dat
er voldoende Bibliotheken meedoen. De
vraag tijdens deze talk is dan ook: “Wie
is geïnteresseerd in opschaling van dit
initiatief?”
Sprekers: Saskia Van Ramesdonk
(Bibliotheek Drachten), Albert Smeding
(Bibliotheek Drachten)
16:45 - 17:15
Slim ondernemen met
het onderwijs
Samen aan zet / Talk
Een prachtige kans! Met de ontwikkeling van het programma de ‘Bibliotheek
op school’, kunnen Bibliotheken hun
positie versterken en hun expertise verder uitbouwen. In de regio Rivierenland
hebben zij die kans gegrepen en draait
het programma de ‘Bibliotheek op
school’ inmiddels op meer dan honderd
basisscholen. Concreet betekent dit dat
er in Rivierenland een lees-/mediacoach
op de school wordt ingezet.
Nico Dijkshoorn is schrijver van
columns, gedichten, verhalen en van
de romans De tranen van Kuif den
Dolder en Nooit ziek geweest. Zijn
boek, Dijkshoorn kijkt kunst werd een
grote bestseller; en het boek Klaas is
volkomen uniek. Nico Dijkshoorn is de
ongrijpbaarste schrijver van Nederland én oud-bibliothecaris.
15:00 - 15:45
Studiogesprek met
Agnes Jongerius
Agnes Jongerius is sinds 1 juli 2014
lid van het Europees Parlement voor
Naast de inrichting van een goede
Bibliotheek op school, gaat de coach
aan de slag met lessen leesbevordering
en mediawijsheid. Daarnaast krijgen de
scholen een eenvoudig Bibliotheekautomatiseringssysteem dat Bibliotheek
Rivierenland zelf heeft ontwikkeld en
waar zij de monitor gratis bij levert. De
lees-/mediacoaches die op de scholen
meedraaien zijn de daadwerkelijke
ondernemers en zijn van toegevoegde
waarde: zij werken vraaggericht en
bieden gerichte stof aan. De wens van
Rivierenland is om ‘Bibliotheek op
school’ vanaf 2017 in het basispakket
dienstverlening ten behoeve van de
gemeenten op te nemen.
Spreker: Willy Blom (Bibliotheek Rivierenland)
Nico Dijkshoorn
bron: Elselien van der Wal
de PvdA. Zij is ondervoorzitter van
de commissie werkgelegenheid en
sociale zaken. In de periode 2005 -2012
was zij voorzitter van de FNV, daarna
was zij onderzoeker bij de Universiteit
Utrecht.
16:30 - 17:15
Studiogesprek met
Jos Debeij en lily knibbeler
Jos Debeij is per 1 september 2014
hoofd van de stafafdeling Bibliotheekstelsel van de Koninklijke Bibliotheek.
Hij praat ons bij over de integratie
van het SIOB en BNL in de KB. In het
verlengde daarvan schetst hij de
samenhang tussen de wetenschappelijke en openbare Bibliotheekdiensten
en -voorzieningen op weg naar…een
nationale Bibliotheek.
Lily Knibbeler is sinds 1 januari 2012
Hoofd sector Marketing & Diensten
bij de Koninklijke Bibliotheek (KB). Zij
is verantwoordelijk voor de totale collectievorming en voor de diensten die
de KB op de website en in de leeszalen
aanbiedt. Per 1 januari 2015 zal zij Bas
Savenije vervangen als interim directeur van de KB.
20
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
INSPIRATIEPLEIN
B
ezoek vooral ook het Inspiratieplein waar u in gesprek kunt
met diverse organisaties uit de
branche. De nieuwste ontwikkelingen
en suc cesvolle praktijkvoorbeelden: u
hoort het hier. U ontmoet daar ook de
redactie van Magazine on the Spot die
in een dag een magazine van deze dag
maken.
APP Software
Wie wil er nu niet het beste voor zeventien miljoen nieuwsgierige Nederlanders? Ook APP Software levert
daaraan graag een actieve bijdrage! Dit
jaar informeren zij u over hun rol als
implementatiepartner van ‘de Bibliotheek op school’, ontwikkelingen in de
betaalmarkt, het nieuwe kassasysteem
voor de Bibliotheken, narrowcasting en
mobile printing. Komt u vooral langs
om kennis te maken met deze en andere verfrissende ideeën.
BeeSmart ict solutions
Laat u ontzorgen door ‘BeeSmart’. Dankzij jarenlange ervaring en met ruim
driehonderd Nederlandse bibliotheken
als klant, zijn wij als geen ander thuis in
de Bibliotheekwereld. Wij weten wat er
speelt en welke oplossingen voorhanden zijn. Met onze innovatieve ICT-oplossingen krijgt u grip op uw publieke
dienstverlening en de administratieve
afhandeling ervan. Bovendien kunt u
aanzienlijke besparingen realiseren
met onze datacenterdiensten. Daagt u
ons uit om de perfecte oplossing voor
uw Bibliotheek te presenteren?
Biblionet
De landelijke portal wordt continu
doorontwikkeld, mooie voorbeelden
daarvan zijn ‘Mijn huisstijl’ en ‘Mijn
ontwerp’.
‘Mijn huisstijl’ biedt elke Bibliotheek de
mogelijkheid om hun al eerder bestelde
druk- en printwerk te archiveren, bij te
houden of opnieuw te bestellen.
Helemaal nieuw is ‘Mijn ontwerp’ waarbij de Bibliotheken zelf hun posters,
flyers, kaarten etc. kunnen opmaken.
Dit ontwerp kan dan als als PDF worden
gedownload naar de eigen printer of
worden gedrukt via de landelijke portal
tegen zeer concurrerende prijzen.
Bibliotheek.nl
De medewerkers van BNL praten u niet
alleen bij over de kerndiensten van de
organisatie: e-books-service, Web-service (WaaS), Self-service (CRM), Dataservice (DWH) en de Collectie-service
(NBC+), maar ook over de onderlinge
samenhang, het voordeel voor de klant
(eindgebruiker) en de planning.
Bezoekt u daarnaast ook de doorlopende film ‘Laura’, over de klantreis
van Laura. Hierin u kunt zien hoe en op
welke momenten de klant in contact
komt met deze diensten van de Biblio-
theek: fysiek, online, landelijk en lokaal.
Bieb Systemen
Bieb Systemen is inrichter, ontwerper
en producent van Bibliotheek(retail)
inrichtingen. Nog vragen? Meer weten?
Komt u vooral een bezoekje brengen
aan deze stand.
Biebtobieb
‘Biebtobieb’ is het kennis- en innovatieplatform van de openbare bibliotheken.
Het is een levendig digitaal platform
waar je kennis kunt halen en brengen,
mensen met een bepaalde functie of
expertise kunt vinden en kunt samenwerken in groepen. ‘Biebtobieb’ is
ontwikkeld op basis van de nieuwste
inzichten rond kennisdelen en social
media. ‘Biebtobieb’ is begin 2013 gelanceerd en inmiddels delen zo’n 3000
Bibliotheekprofessionals hun kennis via
het platform.
Al actief? Super! Op het inspiratieplein
krijg je vandaag tips and tricks over
hoe je nog sneller, handiger en slimmer kennis kunt brengen en halen via
‘biebtobieb’.
Neem een boek
mee!
Boekspots: delen is het
nieuwe hebben!
Openbare Bibliotheken, Stichting Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse
Letteren en de Koninklijke Bibliotheek
(KB) gaan per 1 januari 2015 samen
verder als KB.
De KB is de nationale bibliotheek van
Nederland en zet zich onder andere in
voor een sterk en toekomstbestendig
(openbaar) Bibliotheekstelsel. In deze
stand staan personen van alle organisaties. U kunt bij ons terecht voor vragen
over onze producten en diensten van
de afzonderlijke organisaties, maar ook
voor vragen over de transitie die door
de aangenomen wet (Wsob) per 1 januari 2015 een feit is, als we samen verder
gaan als KB.
HSPro
Bibliotheeksystemen
HSPro Bibliotheeksystemen levert en
onderhoudt 3M bibliotheek apparatuur,
zowel op basis van EM-beveiliging als
RFID. Tevens leveren zij zelf ontwikkelde
intelligente displaytafels en digitale
innamekasten. Daarnaast is HSPro het
juiste adres voor andere toepassingen
zoals beveiligingsstrips, labels en Bibliotheekpassen.
Door samenwerking met derde partijen
kan HSPro ook andere oplossingen
aanbieden als onderdeel van een totaalproject, zoals bijvoorbeeld interieurbouw, betaalautomaten of lockersystemen.
Kunst van Lezen
‘Kunst van Lezen’ is het leesbevorderingsprogramma van OCW. Sinds 2008
wordt dit uitgevoerd door Stichting
Lezen en SIOB (na 1 januari KB). ‘Kunst
van Lezen’ baseert zich op de doorgaande leeslijn van 0 tot 18 jaar. Voor 0 tot 4
jaar is ‘BoekStart’ het dragende programma, vanaf 4 jaar is dat de ‘Bibliotheek op school’. Binnen beide programmaonderdelen is aandacht voor LEES:
Leesomgeving, Expertise, Evidentie en
Samenwerking.
Bekijk de doorlopende film!
LAURA
Zomaar een dag uit het leven van LAURA, een klant van de Bibliotheek. Gaat u
met haar mee? Ervaar wat LAURA doet
en wat haar wensen zijn. Beleef mee op
welke momenten en op welke manier
ze in contact komt met de Bibliotheek.
Wat verwacht ze en hoe worden haar
behoeftes vervuld? Of niet? Welke
kansen laten we nog liggen? Een verrassend inzicht in de wereld van LAURA,
een klant van ook uw Bibliotheek.
Deze film biedt u een moment van bezinning en inspiratie tussen alle sessies
door. We gaan even terug naar de kern:
de klant en haar wensen.
Op het Inspiratieplein in de grote
hal vindt u een ‘Boekspot’. Wat is dat
precies? Heel simpel: een ‘Boekspot’ is
een kast met boeken. Hierin plaats je je
eigen boek en aan het eind van de dag
neem je weer een ander boek mee naar
huis. Dus: neem vooral een boek mee
naar het congres en ervaar hoe leuk het
is om boeken te delen.
Doel van een ‘Boekspot’ is om de groep
mensen te bereiken die normaal gesproken niet of niet meer in de Bibliotheek komt. Er zijn al meer dan veertig
‘Boekpots’ van ruim tien Bibliotheken in
Nederland.
EastBridge
EastBridge ontwikkelt en produceert
creatieve en innovatieve selfservice,
digital signage en ICT oplossingen. Door
hun goede kennis van de markt, de
gedrevenheid en praktische manier van
meedenken, komen zij vaak tot slimme
oplossingen en ideeën.
EastBridge levert deze op het gebied van:
• RFID
• Betaaloplossingen
• Digital Signage
• ICT dienstverlening
• Softwareontwikkeling
Een nieuw hoofdstuk
Stichting Bibliotheek.nl, Sectorinstituut
BIBLIOTHEEKSYSTEMEN
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
Twitter mee! #biebcongres
Creatieve zone
Muziekweb.nl
Muziekweb presenteert tijdens het
congres de dienst ‘MuziekwebLuister’, waarmee Bibliotheekleden hun
favoriete muziek kunnen ontdekken.
‘MuziekwebLuister’ biedt een schat aan
informatie over artiesten en genres,
zes miljoen tracks en nog veel meer om
kennis te verbreden en smaak te verdiepen. ‘MuziekwebLuister’ is leren, lenen
21
Laat u inspireren!
en natuurlijk luisteren!
Kom naar onze stand, kruip achter een
computer en ervaar hoe eenvoudig
‘MuziekwebLuister’ werkt. De standhouders staan klaar om al uw vragen te
beantwoorden en vertellen u hoe ook
uw Bibliotheek zich kan aansluiten op
deze dienst. Zo kunnen binnenkort ook
uw bezoekers hun favoriete muziek
ontdekken!
NBD Biblion
NBD Biblion levert een compleet pakket
aan producten en diensten die kunnen
bijdragen aan het suc ces van de Bibliotheek of (school)mediatheek. Wilt u
weten welke producten en diensten dat
zijn? Kom dan vooral even langs!
Tanne van Bree
bron: Lisa Klappe
Maartje Slijpen en Merel Witteman
ProBiblio
bron: Lisa Klappe
Komt u langs in de stand van ProBiblio?
Heeft u behoefte aan goede sturingsinformatie? Vraagt u zich weleens af hoe
u een optimale collectie kan neerzetten voor uw Bibliotheekorganisatie als
geheel? Hoever staat uw Bibliotheek
met activiteiten die vallen binnen het
sociaal domein en hoe geeft u uw marketingbeleid vorm? Op al die terreinen
staan de juiste experts voor u klaar. Tot
ziens in de stand van ProBiblio!
ProQuest
ProQuest sluit met ‘AquaBrowser+’ als
zoekinterface aan op NBC+. Een eigen
‘AquaBrowser+ profiel’ is nu beschikbaar voor alle openbare bibliotheken
in Nederland. ProQuest ontwikkelt en
distribueert tevens innovatieve oplossingen voor digitale bronnen in alle
vakgebieden, e-books (ebrary & EBL) en
informatiemanagement (Intota). Kom
langs in onze stand voor meer informatie!
Stichting Lezen
Laat u in de stand van Stichting Lezen
bijpraten over de meest recente inzichten en activiteiten op het gebied van
leesbevordering en literatuureducatie.
Stichting Lezen is hét kenniscentrum op
dit gebied!
Bili Regev
Roman Levi Borst
bron: Lisa KLappe
I
n de creatieve zone word u geprikkeld door creativiteit. Kom zelf in
beweging!
Ontdek de
MakersBuzz
Om te kunnen leven en werken in onze
huidige (gedigitaliseerde) maatschappij
hebben mensen ‘nieuwe’ vaardigheden
nodig, de zogenaamde 21e-eeuwse
vaardigheden, zoals: samenwerken,
creativiteit, ICT-geletterdheid, probleemoplossend vermogen en kritisch
denken.
Als Bibliotheek sta je middenin de samenleving en ben je een platform waar
mensen samenkomen om te leren, te
ontwikkelen, te innoveren en te werken
aan hun ‘21e-eeuwse vaardigheden’.
Om deze Bibliotheekfunctie steviger
in te vullen en op de kaart te zetten, is
de MakersBuzz ontwikkeld. Deze bus,
bron: Lisa Klappe
ingericht als een mobiele makersplaats
(fablab), toert sinds juni door Brabant.
De reacties en ervaringen zijn heel
positief. Doe kennis en ervaring op met
moderne digitale technieken, ontmoet
en inspireer elkaar rondom techniek en
digitale vaardigheden.
Bibliotheken ervaren de MakersBuzz als
aansprekende, prikkelende en moderne
manier om verschillende doelgroepen
te bereiken en te bedienen.
FryskLab: Fab
the Library!
We geven u in onze stand een interactief inkijkje in het aanbod van ’Fab the
Library!’ dat bestaat uit drie modules:
1. ‘How to Make Almost Anything’,
waarin je kunt kennismaken met het
FabLab concept, digitale fabricage en
open design principes.
2. ’The Machines’, waarin je leert werken
met de verschillende machines in het
FabLab, waaronder de lasersnijder en
de 3D-printer.
3. ’FabLab implementatie’, waarin je
leert over de organisatorische en zakelijke infrastructuur die nodig is om een
FabLab op te zetten, in te richten en te
exploiteren.
Meer info? www.frysklab.nl
Graduates
Design
Academy
Laat u inspireren door andere visies
op communicatie en netwerken door
projecten van graduates van de Design
Academy Eindhoven.
De studenten staan bij hun projecten
voor uitleg en beantwoorden graag
uw vragen.
Een nieuw hoofdstuk voor de KB, SIOB, BNL en dBNL
Stichting Bibliotheek.nl, Sectorinstituut Openbare Bibliotheken, Stichting Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse
Letteren en de Koninklijke Bibliotheek (KB) gaan per 1 januari 2015 samen verder als KB. De KB is de nationale
bibliotheek van Nederland en zet zich onder andere in voor een sterk en toekomstbestendig (openbaar)
bibliotheekstelsel.
Op www.kb.nl/eennieuwhoofdstuk vertellen wij u meer over de veranderingen.
Koninklijke Bibliotheek
Nationale bibliotheek
van Nederland
Twitter mee! #biebcongres
Het Nationale Bibliotheekcongres
Woensdag 10 december 2014 - Beurs van Berlage Amsterdam
COLOFON
23
LOCATIE
Beurs van Berlage Damrak 243 1012 ZJ Amsterdam
ROUTE
De Beurs van Berlage is uitstekend be-
reikbaar met het openbaar vervoer. Bij
aankomst per trein op Amsterdam CS
ligt de Beurs van Berlage op 300 meter,
zo’n vijf minuten lopen. U ziet de Beurs
van Berlage - aan het Damrak - reeds
voor u liggen wanneer u het Centraal
Station verlaat via het Stationsplein
en van daar richting de Dam loopt.
De Beurs van Berlage is een markant
gebouw van oranje baksteen met meerdere torens.
Er zijn taxistandplaatsen direct voor de
Beurs van Berlage, aan het Damrak. U
kunt een taxi bestellen bij de Taxi Centrale Amsterdam, telefoon: 020-777 7777 .
VRAGEN?
Heeft u naar aanleiding van het congres
nog vragen? Neem dan gerust contact
op met het SIOB:
Loes van Eijk | Projectleider
06-46085219 | [email protected]
Martine Klaassen | Communicatie
06-21862932 | [email protected]
DANK!
Allereerst bedanken wij u voor uw
komst naar Het Nationale Bibliotheekcongres 2014. Dit jaar vroegen we u
om uw ideeën en wensen in te sturen
voor het programma. De reacties waren
overweldigend, we hebben ruim 90
voorstellen uit het veld ontvangen.
Dankzij deze diversiteit aan voorstellen,
konden we een gevarieerd programma
van hoog niveau samenstellen. Onze
hartelijke dank daarvoor.
Uw inbr eng, uw congres!
COLOFON
Uitgave
Sectorinstituut Openbare Bibliotheken
Koninginnegracht 14
2514 AA Den Haag
DE BIBLIOTHEEK:
ALTIJD. OVERAL.
VOOR IEDEREEN.
www.hetnationalebibliotheekcongres.nl
Organisatie
Loes van Eijk (SIOB)
Martine Klaassen (SIOB)
sPITz congres en event
Ontwerp
Studio-OOK
Drukwerk
Biblionet
Redactie
Bureau op Zolder
Plattegrond
10
Creatievezone
Plenaireprogramma
Literairdiner
Inspiratieplein
Garderobe
Entree
Inspiratieplein
Inspiratieplein
1 berlage zaal
2 administratie zaal
3 veiling Zaal
4 effecten zaal
5 mendes da costa kamer
6 verwey Kamer
7 rode kamer
8 roland holst kamer
9 der kinderen kamer
10 ontvang kamer
Creatievezone
mma
Inspiratieplein
Legenda
Garderobe
Trappenhuis
Lift
Toiletten
Invalide toilet
Inspiratieplein

Zoveel meer dan balies en boeken

Openbare bibliotheken overhandigen manifest politiek Den Haag

Administratief medewerker (0,6 fte)

Dat zoeken we op!

Nieuwe ROMANS Volwassenen

Vacature VOLTIJDSE BIBLIOTHECARIS/CATALOGRAAF

Aanvraagformulier themacollectie Probiblio

OKBN Jaarvergadering 2014 DenBosch

Verplichtstelling - Pensioenfonds Openbare Bibliotheken