BIJZONDER BESTEK
BTC/CTB BXL 1528 VAN
13/08/2014
DIENSTENCONTRACT IN TWEE
PERCELEN VOOR STUDIES MET
BETREKKING TOT
"WERELDBURGERSCHAPSEDUCATIE
(WBE) IN HET ONDERWIJS"
NAVISION-CODE: BEL1405611
INHOUDSOPGAVE
INHOUDSOPGAVE
1 DEEL 1: ADMINISTRATIEVE EN WETTELIJKE BEPALINGEN ........................... 5
1.1 ALGEMENE BEPALINGEN ............................................................................................... 5
1.1.1
1.1.2
1.1.3
1.1.4
1.1.5
1.1.6
1.1.7
1.1.8
Afwijkingen van het KB van 14.01.2013 .................................................................................. 5
De aanbestedende overheid .................................................................................................... 5
Institutioneel kader van BTC .................................................................................................... 5
Regels voor de opdracht .......................................................................................................... 6
Definities .................................................................................................................................. 7
Vertrouwelijkheid ...................................................................................................................... 8
Deontologische verplichtingen ................................................................................................. 8
Toepasselijk recht en bevoegde rechtbank .............................................................................. 9
1.2 VOORWERP EN DRAAGWIJDTE VAN DE OPDRACHT ........................................................ 10
1.2.1
1.2.2
1.2.3
1.2.4
1.2.5
1.2.6
Aard van de opdracht ............................................................................................................. 10
Voorwerp van de opdracht ..................................................................................................... 10
Percelen ................................................................................................................................. 10
Duur ....................................................................................................................................... 10
Varianten ................................................................................................................................ 10
Hoeveelheden ........................................................................................................................ 10
1.3 PROCEDURE .............................................................................................................. 11
1.3.1
1.3.2
1.3.3
1.3.4
1.3.5
1.3.6
1.3.7
Gunningswijze ......................................................................................................................... 11
Bekendmaking ........................................................................................................................ 11
Informatie ................................................................................................................................ 11
Offerte .................................................................................................................................... 12
Indieningsrecht en opening van de offertes ........................................................................... 14
Selectiecriteria – Regelmatigheid van de offertes – Gunningscriteria ................................... 15
Sluiten van de overeenkomst................................................................................................. 18
1.4 BIJZONDERE CONTRACTUELE EN ADMINISTRATIEVE BEPALINGEN .................................. 19
1.4.1 Definities (art. 2) ..................................................................................................................... 19
1.4.2 Briefwisseling met de dienstverlener (art. 10) ........................................................................ 19
1.4.3 Leidend ambtenaar (art. 11) ................................................................................................... 19
1.4.4 Onderaannemers (art. 12 tot 15) ........................................................................................... 20
1.4.5 Vertrouwelijkheid (art. 18) ...................................................................................................... 20
1.4.6 Intellectuele rechten (art. 19 tot 23) ....................................................................................... 20
1.4.7 Borgstelling (art. 25 tot 33) ..................................................................................................... 21
1.4.8 Conforme uitvoering (art. 34) ................................................................................................. 22
1.4.9 Voorafgaande keuring (art. 42) .............................................................................................. 22
1.4.10 Uitvoeringsmodaliteiten (art. 146 e.v.) ................................................................................... 23
1.4.11 Aansprakelijkheid van de dienstverlener (art. 152-153) ........................................................ 23
1.4.12 Middelen van optreden van de aanbestedende overheid (art. 44-53 en 154-155) ............... 23
1.4.13 Einde van de opdracht ........................................................................................................... 25
1.4.14 Facturering en betaling van de diensten (art. 66 tot 72 -160) ................................................ 26
1.4.15 Rechtsvorderingen (art. 73 van het KB van 14.01.2013) ...................................................... 26
2 PARTIE 2 : TERMES DE RÉFÉRENCE DU LOT N°1 (EN FRANÇAIS)
CARTOGRAPHIE DE L’ÉDUCATION À LA CITOYENNETÉ MONDIALE DANS
L’ENSEIGNEMENT DE LA FÉDÉRATION WALLONIE-BRUXELLES : ANALYSE
ET BESOINS............................................................................................................. 27
2.1 INTRODUCTION : ANNONCER LA COULEUR ....................................................... 28
2.1.1
2.1.2
2.1.3
2.1.4
Vision ..................................................................................................................................... 29
Mission ................................................................................................................................... 29
Offre ....................................................................................................................................... 29
Groupe-cible........................................................................................................................... 29
2.1.5 Le concept d’éducation à la citoyenneté mondiale (ECM) .................................................... 30
2.1.6 Objectifs du nouveau programme 01/09/2014-31/08/2019 ................................................... 31
2.2 CONTEXTE DE LA CARTOGRAPHIE ..................................................................... 32
2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.2.4
Contexte du projet .................................................................................................................. 32
Mandat du nouveau programme ALC/KLB (01/09/2014 – 31/08/2019) ................................ 32
Réalisation d’une cartographie selon le DTF ALC-KLB 2014-2019 ...................................... 33
Motivations pour réaliser une cartographie ............................................................................ 33
2.3 OBJET DE L’ÉTUDE ................................................................................................ 34
2.4 OBJECTIFS DE L’ÉTUDE ........................................................................................ 37
2.5 ORGANISATION ET DÉMARCHE DE L’ETUDE ...................................................... 37
2.6 RÉSULTATS ATTENDUS, LIMITES ET PHASES DE TRAVAIL ............................... 38
2.7 PRODUITS FINIS / LIVRABLES .............................................................................. 39
2.8 COMPÉTENCES ATTENDUES ................................................................................ 40
2.9 CONTENU DE L’OFFRE .......................................................................................... 40
2.9.1
2.9.2
2.9.3
2.9.4
Présentation ........................................................................................................................... 40
Méthodologie proposée ......................................................................................................... 40
Plan de travail et calendrier détaillé ....................................................................................... 41
Offre de prix ........................................................................................................................... 41
2.10 BIBLIOGRAPHIE LOT N°1 ........................................................................................ 41
3 DEEL 3: REFERENTIETERMEN VAN PERCEEL NR. 2 (IN HET NEDERLANDS)
CARTOGRAFIE VAN DE WERELDBURGERSCHAPSEDUCATIE IN HET
ONDERWIJS VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP: ANALYSE EN BEHOEFTEN43
3.1 INLEIDING : KLEU BEKENNEN .............................................................................. 44
3.1.1
3.1.2
3.1.3
3.1.4
3.1.5
3.1.6
De visie van Kleur Bekennen ................................................................................................. 45
De missie ............................................................................................................................... 45
Het aanbod van Kleur Bekennen: .......................................................................................... 45
Doelgroep............................................................................................................................... 45
Het concept ‘Wereldburgerschap’ .......................................................................................... 46
Doelstellingen voor het nieuwe programma 01/09/2014-31/08/2019. .................................. 47
3.2 CONTEXT VAN DEZE CARTOGRAPHIE................................................................. 48
3.2.1
3.2.2
3.2.3
3.2.4
Mandaat van het programma KLB/ALC ................................................................................. 48
Realisatie cartografie volgens het technisch financieel dossier ALC-KLB 2014-2019 ......... 49
Motivering m.b.t. deze opdracht van cartografie.................................................................... 50
Context analyse van het TFD ................................................................................................ 51
3.3 ONDERWERP VAN DEZE CARTOGRAFIE ............................................................. 52
3.4 DOELSTELLINGEN VAN DEZE STUDIE ................................................................. 55
3.5 METHODOLOGIE EN ORGANISATIE EN AANPAK VAN DEZE STUDIE ................ 56
3.6 VERWACHTE RESULTATEN EN FASES ............................................................... 56
3.7 EINDPRODUCTEN / DELIVERABLES .................................................................... 57
3.8 VERWACHTE COMPETENTIES .............................................................................. 57
3.9 INHOUD VAN DE OFFERTE .................................................................................... 58
3.9.1
3.9.2
3.9.3
3.9.4
Voorstelling............................................................................................................................. 58
Voorgestelde werkwijze ......................................................................................................... 58
Werkplan en gedetailleerde planning ..................................................................................... 58
Prijsofferte .............................................................................................................................. 58
3.10 BIBLIOGRAFIE LOT N_°2 ........................................................................................ 59
4 DEEL 4: FORMULIEREN ..................................................................................... 60
4.1 INSTRUCTIES OM DE OFFERTE OP TE STELLEN.............................................................. 60
4.2 GEGEVENS VAN DE INSCHRIJVER................................................................................. 61
4.3 OFFERTEFORMULIER - PRIJZEN .................................................................................. 62
4.4 INTEGRITEITSVERKLARING VOOR DE INSCHRIJVERS...................................................... 63
4.5 ONDERAANNEMERS ................................................................................................... 65
4.6 ONDERTEKENEN VAN DE OFFERTE .............................................................................. 66
4.7 SELECTIEDOSSIER ..................................................................................................... 67
1 Deel 1: Administratieve en wettelijke bepalingen
1.1 Algemene bepalingen
1.1.1 Afwijkingen van het KB van 14.01.2013
Hoofdstuk 1.4 Bijzondere contractuele en administratieve bepalingen van dit bijzonder
bestek bevat de bijzondere administratieve en contractuele bepalingen van toepassing op
deze overheidsopdracht die afwijken van het KB van 14.01.2013 of dit aanvullen of
verduidelijken.
1.1.2 De aanbestedende overheid
De aanbestedende overheid van deze overheidsopdracht is de 'Belgische Technische
Coöperatie', hierna BTC genoemd (in het Frans CTB), naamloze vennootschap van
publiek recht met sociaal oogmerk, met maatschappelijke zetel in de Hoogstraat 147,
1000 Brussel (ondernemingsnummer 0264.814.354, RPR Brussel).
Als Belgisch ontwikkelingsagentschap steunt BTC, in opdracht van de Belgische
regering, de ontwikkelingslanden in hun strijd tegen armoede. Naast deze taak van
openbare dienstverlening voert BTC ook prestaties uit in opdracht van andere nationale
1.
en internationale organisaties die werken aan duurzame ontwikkeling
Voor deze overheidsopdracht wordt BTC rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer
Carl Michiels, voorzitter van het Directiecomité, en door de heer Peter Pauwels, directeur
Financiën en ICM, die overeenkomstig de mandaatstructuur gevolmachtigd zijn om de
overheidsopdracht toe te kennen.
1.1.3 Institutioneel kader van BTC
Het algemene referentiekader waarin BTC werkt, is de Belgische wet van 19 maart 2013
2
op de Ontwikkelingssamenwerking , alsook de Belgische Wet van 21 december 1998 tot
oprichting van de 'Belgische Technische Coöperatie' in de vorm van een vennootschap
van publiek recht, zoals gewijzigd door de wetten van 3 november 2001, van 12 juni
3
2012, van 27 december 2012 en van 15 januari 2013 .
Ook volgende ontwikkelingen vormen een rode draad in het werk van BTC. De
voornaamste voorbeelden zijn:

Op het vlak van internationale samenwerking: de millenniumdoelstellingen van de
Verenigde Naties, de Verklaring van Parijs over de harmonisering en afstemming van
de hulp;
1
Voor meer info zie http://www.btcctb.org/showpage.asp?iPageID=34 en de wet van 21 december 1998 tot oprichting van de
Belgische Technische Coöperatie, gewijzigd door de wetten van 13 november 2001 en 30 december 2001.
2
BS van 30 december 1998, van 17 november 2001, van 6 juli 2012, van 15 januari 2013 en van 26 maart 2013.
3
BS van 1 juli 1999.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
5

Op het vlak van corruptiebestrijding: de wet van 8 mei 2007 houdende instemming
4
met het VN-verdrag tegen Corruptie, opgemaakt in New York op 31 oktober 2003 ,
evenals de wet van 10 februari 1999 betreffende de bestraffing van corruptie ter
omzetting van het Verdrag inzake de bestrijding van corruptie van buitenlandse
ambtenaren in internationale zakelijke transacties;

Op het vlak van respect voor de mensenrechten: de Universele Verklaring van de
Rechten van de Mens van de Verenigde Naties (1948) evenals de 8 basisverdragen
5
van de Internationale Arbeidsorganisatie in het bijzonder gewijd aan het recht op
vakbondsvrijheid (verdrag nr. 87), vrijheid van vereniging en collectieve
onderhandeling (verdrag nr. 98), het verbod op dwangarbeid (verdrag nr. 29 en 105),
het verbod op elke vorm van discriminatie op vlak van werk en verloning (verdrag nr.
100 en 111), de minimumleeftijd voor kinderarbeid (verdrag nr. 138), het verbod op de
ergste vormen van kinderarbeid (verdrag nr. 182);

Op het vlak van respect voor het milieu: de Agenda 21 (Top van Rio, 1992), het
Implementatieplan van de Wereldtop voor duurzame ontwikkeling (Johannesburg
2002), en de initiatieven van de Europese Unie zoals de ‘EU-strategie van 2001 voor
duurzame ontwikkeling’ aangenomen in Göteborg.
1.1.4 Regels voor de opdracht
Op deze opdracht zijn onder meer toepasselijk:

De Wet van 15 juni 2006 betreffende de overheidsopdrachten en sommige
6
opdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten ;

De Wet van 17 juni 2013 betreffende de motivering, de informatie en de
rechtsmiddelen inzake overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken,
7
leveringen en diensten;

Het KB van 15 juli 2011 betreffende plaatsing van overheidsopdrachten in de
5
klassieke sectoren ;

Het KB van 14 januari 2013 tot de bepaling van de algemene uitvoeringsregels van
5
de overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken ;

De omzendbrieven van de Eerste Minister inzake overheidsopdrachten .
5
4
BS van 18 november 2008.
http://www.ilo.org/ilolex/english/convdisp1.htm.
Een gecoördineerde versie van dit document kan geraadpleegd worden op; klik op economie > overheidsopdrachten
7
BS van vrijdag 21 juni 2013.
5
6
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
6
1.1.5 Definities
In het kader van deze opdracht moet worden verstaan onder:

De inschrijver: de natuurlijke (m/v) of rechtspersoon die een offerte indient;

De opdrachtnemer / de dienstverlener: de inschrijver aan wie de opdracht gegund
wordt;

De aanbestedende overheid: De Belgische Technische Coöperatie;

De offerte: de verbintenis van de inschrijver om de opdracht uit te voeren tegen de
voorwaarden die hij biedt;

Technische specificaties: een specificatie die voorkomt in een document ter
omschrijving van de vereiste kenmerken van een product of dienst, zoals het niveau
van kwaliteit, het niveau van milieuvriendelijkheid, een ontwerp dat voldoet voor alle
gebruik met inbegrip van de toegankelijkheid voor personen met een handicap, en de
conformiteitsbeoordeling, gebruiksgeschiktheid, gebruik, veiligheid of afmetingen van
het product, met inbegrip van de voor het product geldende voorschriften inzake
handelsbenaming,
terminologie,
symbolen,
proefnemingen
en
proefnemingsmethoden, verpakking, markering en etikettering, gebruiksaanwijzingen,
productieprocessen
en
-methoden,
en
de
procedures
voor
de
conformiteitsbeoordeling;

Variante: een alternatieve conceptie- of uitvoeringswijze die hetzij op vraag van de
aanbestedende overheid, hetzij op initiatief van de inschrijver wordt ingediend;

Optie: een bijkomend element dat niet strikt noodzakelijk is voor de uitvoering van de
opdracht, dat hetzij op vraag van de aanbestedende overheid, hetzij op initiatief van
de inschrijver wordt ingediend;

Samenvattende opmeting: het opdrachtdocument waarin de prestaties van een
opdracht voor werken over verschillende posten worden gefractioneerd en waarbij
voor iedere post de hoeveelheid of de wijze van prijsvaststelling wordt vermeld;

Inventaris: het opdrachtdocument waarin de prestaties van een opdracht voor
leveringen of diensten over verschillende posten worden gefractioneerd en waarbij
voor iedere post de hoeveelheid of de wijze van prijsvaststelling wordt vermeld;

BDA: het Bulletin der Aanbestedingen;

PBEU: het Officieel Publicatieblad van de Europese Unie;

OESO: de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling;

De algemene uitvoeringsregels (AUR): de regels die zich in het KB van 14.01.2013
bevinden en die de algemene uitvoeringsregels voor de overheidsopdrachten en de
concessies voor openbare werken bepalen;

Het (bijzonder) bestek: het onderhavige document evenals alle bijlagen en
documenten waarnaar het verwijst;
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
7

Corruptiepraktijken: elk voorstel voor een onrechtmatige betaling, een gratificatie of
een commissie of elke instemming met het doen van een dergelijk voorstel, met als
doel iemand aan te moedigen of te belonen voor het verrichten of het nalaten te
verrichten van activiteiten die verband houden met de gunning van de opdracht of
met de uitvoering van de door de aanbestedende overheid verstrekte opdracht;

Geschil: rechtsgeding.
1.1.6 Vertrouwelijkheid
De inschrijver of de opdrachtnemer en BTC zijn gehouden tot geheimhouding jegens
derden wat betreft alle vertrouwelijke informatie die binnen het kader van deze opdracht
bekomen wordt, en zullen deze slechts aan derden doorgeven na schriftelijk en
voorafgaand akkoord van de andere partij. Zij zullen deze vertrouwelijke informatie enkel
verspreiden onder de aangestelden die bij de opdracht betrokken zijn. Zij garanderen dat
die aangestelden behoorlijk ingelicht zullen zijn over hun verplichtingen i.v.m. het
vertrouwelijk karakter van de informatie en dat ze die verplichtingen zullen naleven.
1.1.7 Deontologische verplichtingen
Indien een of meerdere van de deontologische bepalingen niet gerespecteerd wordt, kan
dit leiden tot de uitsluiting van de kandidaat, de inschrijver of de opdrachtnemer van
andere overheidsopdrachten voor BTC.
Zolang de opdracht loopt, zullen de opdrachtnemer en zijn personeel de mensenrechten
respecteren en beloven ze rekening te houden met de politieke, culturele en religieuze
gewoonten van het ontvangende land. De inschrijver of de opdrachtnemer zijn verplicht
de fundamentele arbeidsnormen, overeengekomen op internationaal niveau door de
Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), na te leven, meer bepaald de verdragen over
vakbondsvrijheid en collectieve onderhandelingen, de afschaffing van dwangarbeid en
verplichte arbeid, de wegwerking van discriminatie inzake werkgelegenheid en
beroepsuitoefening en de afschaffing van de kinderarbeid.
Elke poging van een kandidaat of van een inschrijver om vertrouwelijke informatie te
bekomen, om verboden kartels te vormen met concurrenten of om het evaluatiecomité of
de aanbestedende overheid tijdens de procedure van onderzoek, verduidelijking,
evaluatie of vergelijking van de offertes te beïnvloeden, leidt tot de afwijzing van zijn
kandidatuur of offerte.
Om bovendien elke indruk van risico op partijdigheid of samenspanning te vermijden in
de opvolging en controle van de uitvoering van de opdracht, is het de opdrachtnemer
strikt verboden om rechtstreeks of onrechtstreeks geschenken, maaltijden of een ander
materieel of immaterieel voordeel, ongeacht de waarde ervan, aan te bieden aan de
aangestelden van de aanbestedende overheid, die rechtstreeks of onrechtstreeks
betrokken zijn bij de opvolging en/of controle van de uitvoering van de opdracht,
ongeacht hun hiërarchische rang.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
8
Elke offerte wordt verworpen of elk contract (overheidsopdracht) wordt geannuleerd zodra
zou blijken dat de gunning van het contract of de uitvoering ervan aanleiding zou
gegeven hebben tot het storten van ‘buitengewone handelskosten’. De buitengewone
handelskosten betreffen elke commissie die niet vermeld staat in de hoofdopdracht of die
niet voortvloeit uit een volgens de regels opgemaakt contract verwijzende naar deze
opdracht, elke commissie die geen legitieme dienst vergoedt, elke commissie gestort
naar een belastingparadijs, elke commissie gestort aan een niet duidelijk geïdentificeerde
ontvanger of aan een bedrijf dat een schijnbedrijf lijkt te zijn.
De opdrachtnemer verbindt zich ertoe om op vraag van de aanbestedende overheid alle
bewijsstukken m.b.t. de uitvoeringsvoorwaarden van het contract te leveren. De
aanbestedende overheid zal kunnen overgaan tot alle vormen van controle, van stukken
en ter plaatse, die zij nodig zou achten om bewijsmateriaal te verzamelen bij een
vermoeden van ongewone commerciële kosten. Van de opdrachtnemer die ongewone
handelsuitgaven betaald heeft kan, volgens de ernst van de feiten, zijn contract opgezegd
worden of hij kan op permanente wijze uitgesloten worden.
1.1.8 Toepasselijk recht en bevoegde rechtbank
De opdracht moet overeenkomstig het Belgisch recht worden opgevat en uitgevoerd.
De partijen verbinden zich ertoe om te goeder trouw hun verbintenissen na te komen om
de goede afloop van de opdracht te verzekeren.
Bij geschillen of meningsverschillen tussen de aanbestedende overheid en de
opdrachtnemer zullen beide partijen overleg plegen om een oplossing te vinden.
Wanneer ze niet tot een akkoord komen, zijn alleen de rechtbanken van Brussel bevoegd
om een oplossing te vinden.
Zie eveneens punt 4.14 Klachten en verzoeken (artikel 73 van het KB van 14.01.2013)
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
9
1.2 Voorwerp en draagwijdte van de opdracht
1.2.1 Aard van de opdracht
Opdracht voor aanneming van diensten van categorie A10 (bijlage IIA van de wet van 15
juni 2006).
1.2.2 Voorwerp van de opdracht
Onderhavige opdracht bestaat uit het uitvoeren van studies in de vorm van een cartografie
van wat er gebeurt rond wereldburgerschapseducatie in het onderwijs van de
gemeenschappen van België.
1.2.3 Percelen
(artikel 11 KB van 15.07.2011)
De opdracht telt twee (2) percelen die elk een ondeelbaar geheel vormen. De inschrijver
kan een offerte indienen voor één of twee percelen. Een offerte voor een deel van een
perceel is niet ontvankelijk.
De omschrijving van elk perceel is opgenomen in deel 2 van onderhavig bestek.
De percelen zijn:
PERCEEL 1 (in het Frans)
Cartographie de l’éducation à la citoyenneté mondiale dans l’enseignement de la
Fédération Wallonie-Bruxelles : analyse et besoins.
PERCEEL 2 (in het Nederlands)
Cartografie van wereldburgerschapseducatie in het onderwijs van de Vlaamse
Gemeenschap: analyse en behoeften.
1.2.4 Duur
De opdracht begint met de kennisgeving van de gunning van de opdracht en loopt af ten
laatste bij afloop van de dienstverlening (definitieve oplevering), conform de bepaling van
de referentietermen.
1.2.5 Varianten
Iedere inschrijver kan slechts één enkele offerte indienen. Varianten zijn niet toegestaan.
1.2.6 Hoeveelheden
Deze opdracht tegen prijslijst omvat geen minimale hoeveelheden. Het gaat hier om
indicatieve hoeveelheden om het verwachte dienstenvolume te kunnen inschatten voor
de gunning van de opdracht. De aanbestedende overheid gaat dus geen enkele
verbintenis aan betreffende de hoeveelheden die effectief zullen besteld worden in het
kader van de opdracht. De dienstverlener zal zich niet kunnen beroepen op het feit dat de
opgegeven hoeveelheden niet werden bereikt om een schadevergoeding te eisen.
Zie Referentietermen.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
10
1.3 Procedure
1.3.1 Gunningswijze
Deze opdracht verloopt via een rechtstreekse onderhandelingsprocedure met
bekendmaking op basis van artikel 26 § 2, 1°, d) van de wet van 15 juni 2006, aangezien
het beraamd bedrag van de opdracht niet hoger is dan 207.000€.
1.3.2 Bekendmaking
1.3.2.1 Officiële bekendmaking
Deze opdracht wordt gepubliceerd in het Bulletin der Aanbestedingen
(https://enot.publicprocurement.be), door middel van een elektronische kennisgeving.
1.3.2.2 Officieuze bekendmaking
Onderhavig bestek wordt gepubliceerd op de website van BTC (www.btcctb.org).
1.3.3 Informatie
De gunning van deze opdracht wordt gecoördineerd door dhr. Didier Pocet. Zolang de
procedure loopt, verlopen de contacten tussen de aanbestedende overheid en de
(eventuele) inschrijvers omtrent deze opdracht uitsluitend via deze dienst / deze persoon
en is het de (eventuele) inschrijvers verboden om op een andere manier contact op te
nemen met de aanbestedende overheid omtrent onderhavige opdracht, tenzij in het
bestek anders is bepaald.
Tot en met woensdag 27 augustus 2014 kunnen kandidaat-inschrijvers vragen stellen
over het bijzonder bestek en de opdracht, en dit overeenkomstig artikel 44 van het KB
van 15.07.2011. De vragen worden schriftelijk gesteld aan de heer Didier POCET
([email protected]) en worden beantwoord in volgorde van ontvangst.
Tot de bekendmaking van de gunningsbeslissing, wordt er geen enkele inlichting gegeven
over het verloop van de procedure.
De inschrijver wordt geacht zijn offerte in te dienen, daarvan kennis genomen hebbend en
rekening houdend met eventuele rechtzettingen betreffende de aankondiging van
opdracht of het bijzonder bestek die gepubliceerd worden in het Bulletin der
Aanbestedingen of die hem in een individuele aangetekende zending of per fax/e-mail
worden toegestuurd.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
11
1.3.4 Offerte
1.3.4.1 In de offerte te vermelden gegevens
De aandacht van de inschrijver wordt gevestigd op artikel 8 van de wet van 15 juni 2006
en op artikel 64 van het koninklijk besluit van 15 juli 2011 betreffende de
onverenigbaarheden.
Er wordt de inschrijver ten stelligste aangeraden om het offerteformulier in de bijlage te
gebruiken. In dit opzicht wordt de aandacht van de inschrijver getrokken op artikel 80 van
het koninklijk besluit van 15 juli 2011, dat bepaalt: "Als bij de opdrachtdocumenten een
formulier is gevoegd voor het opmaken van de offerte en het invullen van de
samenvattende opmeting of de inventaris, maakt de inschrijver daarvan gebruik. Doet hij
dit niet, dan draagt hij de volle verantwoordelijkheid voor de volledige overeenstemming
van de door hem aangewende documenten met het formulier".
De offerte en de bijlagen die bij het offerteformulier zijn gevoegd worden in het
Nederlands of het Frans opgesteld.
Door zijn offerte in te dienen, ziet de inschrijver automatisch af van zijn algemene of
bijzondere verkoopvoorwaarden, zelfs indien deze vermeld zijn in een of andere bijlage
bij zijn offerte.
De inschrijver vermeldt duidelijk in zijn offerte welke inlichtingen vertrouwelijk zijn en/of
slaan op zijn fabrieks- of bedrijfsgeheimen en die de aanbestedende overheid dus niet
mag onthullen.
Het offerteformulier wordt bij het bijzonder bestek gevoegd.
De offerte vermeldt volgende inlichtingen:
-
de forfaitaire eenheidsprijs / de forfaitaire eenheidsprijzen in letters en in cijfers
(exclusief btw);
-
de globale prijs / de globale prijzen in letters en in cijfers (exclusief btw);
-
het totaalbedrag van de offerte in letters en in cijfers (exclusief btw);
-
het bedrag van de btw;
-
het totaalbedrag van de offerte in letters en in cijfers (btw inbegrepen);
-
de handtekening van de persoon of de personen, naargelang het geval, die
volmacht heeft/hebben om de offerte te ondertekenen;
-
de hoedanigheid van de persoon of de personen, naargelang het geval, die de
offerte ondertekent/ondertekenen;
-
de datum waarop de bovenvermelde persoon of personen, naargelang het geval,
de offerte ondertekend heeft/hebben;
-
het volledige identificatienummer van de inschrijver bij de Kruispuntbank voor
ondernemingen (voor Belgische inschrijvers);
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
12
1.3.4.2 Geldigheidsduur van de offerte
De inschrijvers blijven 90 kalenderdagen door hun offerte gebonden, te rekenen vanaf de
dag volgend op de opening van de offertes.
1.3.4.3 Stalen, documenten en attesten die bij de offerte gevoegd moeten
worden
De inschrijvers voegen bij hun offerte:
-
alle documenten gevraagd in het kader van de selectie- en gunningscriteria;
-
de statuten alsook alle nuttige documenten om de volmacht van de
ondertekenaar(s) te bewijzen.
1.3.4.4 Exemplaren
Er moet een origineel papieren exemplaar van de volledige offerte worden ingediend.
Daar bovenop voegt de inschrijver bij zijn offerte de in de instructies voor het opstellen
van de offerte gevraagde kopieën (zie Deel 3). Desgevallend mogen die kopieën
ingediend worden op cd-rom in de vorm van een of meerdere pdf-bestanden.
1.3.4.5 Prijsvaststelling, prijsbestanddelen en prijsherziening
Alle prijzen vermeld in het offerteformulier moeten verplicht uitgedrukt zijn in EURO.
Deze opdracht is een opdracht tegen prijslijst, hetgeen betekent dat enkel de
eenheidsprijs forfaitair is.
Op grond van artikel 21, § 2, van het koninklijk besluit van 15 juli 2011, kan de
aanbestedende overheid alle verificaties uitvoeren van de boekhoudkundige stukken en
alle onderzoeken ter plaatse, teneinde de juistheid na te gaan van de gegevens die in het
raam van het prijsonderzoek zijn verstrekt.
1.3.4.6 Elementen die in de prijs zijn begrepen
De dienstverlener wordt geacht zowel in zijn eenheidsprijzen als in zijn globale prijzen
alle kosten en heffingen die op de diensten wegen te hebben inbegrepen, met
uitzondering van de belasting op de toegevoegde waarde.
Zijn onder meer inbegrepen in de prijzen:

de administratieve en secretariaatskosten;

de verplaatsings-, vervoers- en verzekeringskosten;

de kosten voor de documentatie betreffende de diensten en die eventueel door de
aanbestedende overheid wordt geëist;

de levering van documenten of van stukken die verband houden met de uitvoering
van de diensten;

de tol- en accijnsrechten betreffende het gebruikte materieel en de producten;

de verpakkingskosten;

de keurings- en de opleveringskosten.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
13
1.3.5 Indieningsrecht en opening van de offertes
1.3.5.1 Indieningsrecht en wijze van indienen van de offertes
Iedere inschrijver mag slechts één offerte indienen per opdracht.
De offerte moet ingediend worden bij de aanbestedende overheid voor de uiterste datum
voor de ontvangst van de offertes. De offerte wordt ingediend in een definitief gesloten
omslag
met
de
vermelding:
« Offerte
–
studies
met
betrekking
tot
wereldburgerschapseducatie in het onderwijs (KLB/ALC) – Bxl 1528 – PERCEEL
nr.1 en/of nr. 2 x – Ter attentie van Didier Pocet ».
De offerte mag ingediend worden:
a) met de post (normale of aangetekende zending)
In dat geval wordt die gesloten omslag in een tweede omslag geschoven die verstuurd
wordt naar:
Belgische Technische Coöperatie
Ter attentie van Didier Pocet, beheerder overheidsopdrachten
Hoogstraat 147
1000 Brussel
b) per overhandiging tegen ontvangstbewijs
De dienst is toegankelijk alle werkdagen tijdens de kantooruren: van 9 tot 12 uur en van
13 tot 17 uur (zie bovenvermeld adres).
Een late offerte wordt enkel aanvaard indien ze aangetekend werd opgestuurd, ten
laatste vier kalenderdagen voor de ontvangst van de offertes en indien de aanbestedende
overheid de opdracht nog niet gegund heeft.
1.3.5.2 Wijziging of intrekking van een reeds ingediende offerte
Wanneer een inschrijver een reeds ingediende offerte wenst te wijzigen of in te trekken,
dient dit te verlopen overeenkomstig de bepalingen van artikel 91 van het koninklijk
besluit van 15 juli 2011.
Om de reeds opgestuurde of ingediende offerte te wijzigen of in te trekken is een
schriftelijke verklaring vereist, die correct ondertekend is door de inschrijver of door zijn
gemachtigde. Het voorwerp en de draagwijdte van de wijzigingen moeten nauwkeurig
worden vermeld. De intrekking moet onvoorwaardelijk zijn.
De intrekking kan ook per telefax of via een elektronisch middel dat niet in
overeenstemming is met artikel 52, § 1 van het koninklijk besluit van 15 juli 2011 worden
meegedeeld voor zover:
1° zij bij de voorzitter van de openingszitting toekomt alvorens hij de zitting opent,
2 en zij wordt bevestigd per aangetekende brief, afgegeven bij de post ten laatste de dag
die aan de zitting voor het openen van de offertes voorafgaat.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
14
1.3.5.3 Opening van de offertes
De offertes moeten in het bezit zijn van de aanbestedende overheid uiterlijk op dinsdag
9 september 2014 om 10 uur. De opening van de offertes vindt plaats in gesloten zitting.
1.3.6 Selectiecriteria – Regelmatigheid van de offertes –
Gunningscriteria
1.3.6.1 Toegangsrecht en selectiecriteria
Alvorens de aanbestedende overheid kan overgaan tot het regelmatigheidsonderzoek
van de offertes en tot de evaluatie op basis van het of de gunningscriterium/-a, zullen de
inschrijvers die bepaalde minimale kwalitatieve voorwaarden niet naleven, uitgesloten
worden van de procedure en er zal niet worden overgegaan tot het onderzoek van hun
offerte.
Met oog op de kwalitatieve selectie van de inschrijvers, overeenkomstig artikelen 67 tot
79 van het KB van 15.07.2011, moet de inschrijver bij zijn offerte een selectiedossier
voegen met de in Deel 3 gevraagde informatie over zijn eigen situatie, zijn financiële
draagkracht en zijn technische bekwaamheid voor deze opdracht.
Bovendien is de inschrijver verplicht aan de hand van de in het selectiedossier gevraagde
documenten te bewijzen dat hij voldoende bekwaam is zowel uit economisch en
financieel als technisch oogpunt deze overheidsopdracht tot een goed einde te brengen.
De aanbestedende overheid bepaalt de vereiste minimale niveau, zoals bedoeld in § 1,
2°; en deze zijn nodig indien meerdere percelen aan eenzelfde inschrijver gegund
worden. De aanbestedende overheid gaat bij de gunning van de betrokken percelen na of
er voldaan is aan de voorgenoemde vereisten.
Toegangsrecht
In het kader van de strijd tegen belangenvermenging, meer in het bijzonder de
draaideurconstructie (‘revolving doors’) zoals bepaald in de wet van 8 mei 2007
houdende instemming met het Verdrag van de Verenigde Naties tegen de corruptie,
gedaan te New York op 31 oktober 2003, onthoudt de inschrijver zich ervan een beroep
te doen op een of meerdere vroegere (interne of externe) medewerkers van de Belgische
Technische Coöperatie, binnen twee jaar volgend op zijn/hun ontslag, opruststelling of elk
ander vertrek uit de Belgische Technische Coöperatie, op welke wijze ook, rechtstreeks of
onrechtstreeks, met het oog op de voorbereiding en/of de indiening van zijn offerte of een
andere tussenkomst in het kader van de gunningsprocedure, evenals voor verrichtingen
in het kader van de uitvoering van deze opdracht.
Dit althans voor zover er een direct verband bestaat tussen de vroegere activiteiten van
de betrokken persoon/personen bij de aanbestedende overheid en zijn/hun verrichtingen
in het kader van deze opdracht.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
15
Inbreuken op deze maatregel die tot gevolg hebben dat de normale
mededingingsvoorwaarden vertekend kunnen zijn, worden gesanctioneerd volgens de
bepalingen van artikel 9 van de wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor
werken, leveringen en diensten van 15 juni 2006, in concreto, hetzij de wering van de
offerte, hetzij de verbreking van de opdracht, al naargelang.
Door zijn offerte in te dienen verklaart de inschrijver dat hij niet verkeert in een van de
uitsluitingsgevallen opgesomd in deel 3.
De aanbestedende overheid gaat na of de impliciete verklaring op erewoord van de
inschrijver met de best geplaatste offerte strookt met de werkelijkheid. Daartoe zal de
aanbestedende overheid de betrokken inschrijver vragen om via de snelste weg en
binnen de opgelegde termijn de inlichtingen of documenten te leveren waarmee zijn
eigen situatie kan worden nagegaan. De aanbestedende overheid zal zelf de inlichtingen
of documenten die ze gratis via elektronische weg kan verkrijgen in de beschikbare
gegevensbanken, opvragen.
Selectiecriteria
Bovendien is de inschrijver verplicht aan de hand van de in het "Selectiedossier"
gevraagde documenten te bewijzen dat hij voldoende bekwaam is zowel uit economisch
en financieel als technisch oogpunt deze overheidsopdracht tot een goed einde te
brengen.
1.3.6.2 Overzicht van de procedure
De aanbestedende overheid zal eerst nagaan of elke inschrijver niet verkeert in een
uitsluitingssituatie en over de technische, economische en financiële capaciteiten
beschikt om de opdracht uit te voeren op basis van de verschillende eerder vermelde
criteria.
De geselecteerde offertes worden daarna geanalyseerd op formele en materiële
regelmatigheid.
In voorkomend geval zullen onregelmatigheden ongedaan gemaakt worden.
De offertes worden daarna geanalyseerd op basis van de verschillende gunningscriteria
bepaald in onderhavig bestek.
Daarna volgt de onderhandelingsfase waarin de aanbestedende overheid over de
mogelijkheid beschikt om te onderhandelen over de voorwaarden van de opdracht met
één of meerdere inschrijvers binnen de grenzen van het respect voor het principe van
gelijke behandeling van de inschrijvers.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
16
Gunningscriteria
De aanbestedende overheid zal de regelmatige offerte kiezen die het voordeligst wordt
geacht, rekening houdend met de volgende criteria:
PERCEEL 1 (in het Frans)
Cartographie de l’éducation à la citoyenneté mondiale dans l’enseignement de la
Fédération Wallonie-Bruxelles : analyse et besoins.
1. Kwaliteit van de voorgestelde studie (70%)
De gedetailleerde inhoud van het programma met aanduiding van de voorgestelde
werkwijze, het werkplan en de gedetailleerde kalender. (maximum 5 bladzijden recto
verso opgesteld in het Frans).
2. Prijs zonder btw (30%)
PERCEEL 2 (in het Nederlands)
Cartografie van wereldburgerschapseducatie in het onderwijs van de Vlaamse
Gemeenschap: analyse en behoeften.
1. Kwaliteit van de voorgestelde studie (70%)
De gedetailleerde inhoud van het programma met aanduiding van de voorgestelde
werkwijze, werkplan en de gedetailleerde kalender. (maximum 5 bladzijden recto verso
opgesteld in het Nederlands).
2. Prijs zonder btw (30%)
Deze criteria worden gewogen om een eindrangschikking te bekomen.
Eindbeoordeling
De punten voor de 2 gunningscriteria worden opgeteld. De opdracht wordt gegund aan
de inschrijver die de hoogste eindscore behaalt nadat de aanbestedende overheid m.b.t.
deze inschrijver de juistheid van zijn impliciete verklaring op eer heeft gecontroleerd en
op voorwaarde dat uit deze controle blijkt dat de impliciete verklaring op eer strookt met
de werkelijkheid.
De gunningscriteria worden als volgt geëvalueerd:
-
gunningscriterium 1 wordt beoordeeld op basis van de voorgestelde werkwijze (met
inbegrip van de gedetailleerde kalender )
-
gunningscriterium 2 wordt beoordeeld op basis van de totale prijs van de offerte.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
17
1.3.6.3 Gunning van de opdracht
De percelen van de opdracht worden gegund aan de inschrijver(s) die de interessantste
regelmatige offerte heeft/hebben ingediend voor het perceel.
Er dient wel opgemerkt dat overeenkomstig art. 35 van de wet van 24 december 1993, de
aanbestedende overheid geenszins verplicht is om de opdracht te gunnen.
De aanbestedende overheid kan zowel afzien van het gunnen van de opdracht als de
procedure herbeginnen, desnoods op een andere wijze.
De aanbestedende overheid behoudt zich ook het recht voor om maar een bepaald
perceel / bepaalde percelen te gunnen.
1.3.7 Sluiten van de overeenkomst
Overeenkomstig art. 110 van het KB van 15 juli 2011 komt de opdracht tot stand door de
gekozen inschrijver op de hoogte te brengen van de goedkeuring van zijn offerte.
De betekening gebeurt per aangetekende brief, per telefax of via andere elektronische
middelen op voorwaarde dat in de twee laatste gevallen, de inhoud binnen vijf dagen per
aangetekende brief wordt bevestigd.
Het volledige contract bestaat dan uit een opdracht, door BTC gegund aan de inschrijver
die gekozen werd overeenkomstig:

Onderhavig bijzonder bestek en alle bijlagen ervan;

De goedgekeurde BAFO van de inschrijver en alle bijlagen ervan;

De aangetekende brief met de kennisgeving van de gunningsbeslissing;

Desgevallend, de eventuele latere documenten, aanvaard en ondertekend door beide
partijen.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
18
1.4 Bijzondere contractuele en administratieve bepalingen
Onderhavig hoofdstuk van dit bestek bevat de bijzondere bepalingen van toepassing op
deze overheidsopdracht die afwijken van de "algemene uitvoeringsregels van de
overheidsopdrachten en van de concessies voor openbare werken" van het KB van 14
januari 2013, hierna "AUR" genoemd of die deze aanvullen of verduidelijken. De tussen
haakjes vermelde artikelen verwijzen naar de artikelen van de AUR. Bij gebrek aan
aanwijzingen zijn de relevante bepalingen van de AUR integraal van toepassing.
1.4.1 Definities (art. 2)
-
leidend ambtenaar: de ambtenaar of ieder persoon belast met de leiding van en
de controle op de uitvoering van de opdracht;
-
borgtocht: financiële garantie gegeven door de opdrachtnemer voor zijn
verplichtingen tot de volledige en goede uitvoering van de opdracht;
-
oplevering: vaststelling door de aanbestedende overheid dat de door de
opdrachtnemer geheel of gedeeltelijk uitgevoerde werken, leveringen of
diensten overeenstemmen met de regels van goed vakmanschap evenals met
de bepalingen en de voorwaarden van de opdracht;
-
betaling in mindering: betaling van een deel van de opdracht na verstrekte en
aanvaarde prestaties;
-
voorschot: betaling van een deel van de opdracht voorafgaand aan verstrekte
en aanvaarde prestaties;
-
bijakte: overeenkomst tussen de door de opdracht gebonden partijen, waarin de
op de opdracht toepasselijke documenten worden aangepast tijdens de
uitvoering ervan
1.4.2 Briefwisseling met de dienstverlener (art. 10)
De kennisgevingen door de aanbestedende dienst worden gezonden naar de domicilie of
naar de maatschappelijke zetel vermeld in de offerte;
1.4.3 Leidend ambtenaar (art. 11)
De leiding en het toezicht op de opdracht zijn toevertrouwd aan de heer Dirk Bocken,
leidend ambtenaar voor de opdracht.
De stuurgroepen van de uitvoering door de belanghebbende partijen worden voorgezeten
door de pedagogisch coordinator/-trice ALC voor perceel 1 en door de pedagogisch
coördinator KLB voor perceel 2. Eenmaal de opdracht gegund is, is de leidend ambtenaar
de voornaamste gesprekspartner van de dienstverlener. Alle briefwisseling en vragen
omtrent de uitvoering van de opdracht worden aan hem/haar gericht, tenzij uitdrukkelijk
anders vermeld in dit bestek (zie meer bepaald "Betaling" hierna).
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
19
De leidend ambtenaar heeft volledige bevoegdheid om de opdracht op te volgen, met
inbegrip van het geven van dienstorders, het opstellen van verslagen en stand van zaken,
de goedkeuring van diensten, voortgangsstaten en afrekeningen. Hij/zij kan alle
wijzigingen aan de opdracht bevelen die over het voorwerp van de opdracht gaan en
binnen de beperkingen van de opdracht blijven.
Vallen niet onder zijn/haar bevoegdheid: de ondertekening van aanhangsels, en elke
andere beslissing of akkoord die een afwijking op de essentiële bepalingen en
voorwaarden inhoudt. De aanbestedende overheid wordt voor dergelijke beslissingen
vertegenwoordigd zoals bepaald in punt "De aanbestedende overheid".
Het is de leidend ambtenaar is geen enkel geval toegelaten de modaliteiten (bv.
uitvoeringstermijnen …) van het contract te wijzigen, zelfs indien de financiële impact nul
of negatief zou zijn. Elke toezegging, wijziging of afspraak die afwijkt van de voorwaarden
van het bestek en die niet door de aanbestedende overheid is betekend, moet als nietig
te worden beschouwd.
1.4.4 Onderaannemers (art. 12 tot 15)
De opdrachtnemer blijft aansprakelijk ten opzichte van de aanbestedende overheid
wanneer hij de uitvoering van zijn verbintenissen geheel of gedeeltelijk aan derden
toevertrouwt. De aanbestedende overheid erkent geen contractuele band met derden.
In elk geval blijft alleen de opdrachtnemer, wat de uitvoering van de opdracht betreft,
aansprakelijk ten opzichte van de aanbestedende overheid.
De dienstverlener verbindt zich ertoe om de opdracht te laten uitvoeren door de personen
die aangeduid zijn in de offerte, behalve in geval van overmacht. De vermelde personen
of hun vervangers worden verondersteld effectief mee te werken aan de uitvoering van
de opdracht. De vervangers moeten door de aanbestedende overheid worden erkend.
1.4.5 Vertrouwelijkheid (art. 18)
De opdrachtnemer verbindt zich ertoe om geen reclame te maken over de opdracht
zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de aanbestedende overheid. Hij mag wel de
opdracht als referentie vermelden in het kader van een overheidsopdracht, op
voorwaarde dat hij de staat ervan (bv. "in uitvoering") eerlijk vermeldt en in zoverre de
aanbestedende overheid die toestemming niet heeft ingetrokken omwille van een slechte
uitvoering van de opdracht.
1.4.6 Intellectuele rechten (art. 19 tot 23)
De aanbestedende overheid verkrijgt de intellectuele eigendomsrechten die ontstaan,
ontwikkeld of gebruikt worden bij de uitvoering van de opdracht. Onverminderd het eerste
lid en behoudens andersluidende bepaling in de opdrachtdocumenten, wanneer het
voorwerp van de opdracht de creatie, de fabricage, of de ontwikkeling van tekeningen en
modellen, alsook van emblemen omvat, verkrijgt de aanbestedende overheid de
intellectuele eigendom ervan, alsook het recht om die te deponeren, te laten registreren
en te laten beschermen.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
20
Wat de domeinnamen betreft die aangemaakt worden in het kader van een opdracht,
verkrijgt de aanbestedende overheid eveneens het recht om die te registreren en te
beschermen, behoudens andersluidende bepaling in de opdrachtdocumenten.
De opdrachtnemer verbindt zich ertoe om geen reclame te maken over de opdracht
zonder voorafgaand schriftelijk akkoord van de aanbestedende overheid. Hij mag wel de
opdracht als referentie vermelden in het kader van een overheidsopdracht, op
voorwaarde dat hij de staat ervan (bv. "in uitvoering") eerlijk vermeldt en in zoverre de
aanbestedende overheid die toestemming niet heeft ingetrokken omwille van een slechte
uitvoering van de opdracht.
1.4.7 Borgstelling (art. 25 tot 33)
De borgtocht wordt vastgesteld op 5 % van het totaalbedrag - excl. btw, van de opdracht.
Het aldus verkregen bedrag wordt afgerond naar het hoger tiental in euro..
Overeenkomstig de wets- en reglementsbepalingen kan de borgtocht hetzij in speciën of
publieke fondsen, hetzij onder de vorm van een gezamenlijke borgtochtstelling worden
gesteld.
De borgtocht kan eveneens gesteld worden via een waarborg toegestaan door een
kredietinstelling die voldoet aan de voorschriften van de wetgeving op het statuut van en
het toezicht op de kredietinstellingen of door een verzekeringsonderneming die voldoet
aan de voorschriften van de wetgeving betreffende de controle der
verzekeringsondernemingen en die toegelaten is tot tak 15 (borgtocht).
De opdrachtnemer moet binnen de dertig kalenderdagen volgend op de dag van de
gunning van de opdracht het bewijs leveren dat hij of een derde de borgstelling op een
van de volgende wijzen heeft gesteld:
1° wanneer de borgtocht in speciën wordt gesteld, door storting van het bedrag op de
bpost bankrekening van de Deposito- en Consignatiekas [bpost bankrekeningnummer
BE58 6792 0040 9979 (IBAN), PCHQBEBB (BIC)] of van een openbare instelling die een
functie vervult die gelijkaardig is met die van genoemde Kas, hierna genoemd openbare
instelling die een gelijkaardige functie vervult;
2° wanneer de borgtocht uit publieke fondsen bestaat, door neerlegging van deze voor
rekening van de Deposito- en Consignatiekas in handen van de Rijkskassier op de zetel
van de Nationale Bank te Brussel of bij een van haar provinciale agentschappen of van
een openbare instelling die een gelijkaardige functie vervult;
3° wanneer de borgtocht gedekt wordt door een gezamenlijke borgtochtmaatschappij,
door neerlegging via een instelling die deze activiteit wettelijk uitoefent, van een akte van
solidaire borg bij de Deposito- en Consignatiekas of bij een openbare instelling die een
gelijkaardige functie vervult;
4° wanneer de borgtocht gesteld wordt door middel van een waarborg, door de
verbintenisakte van de kredietinstelling of van de verzekeringsonderneming.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
21
Het bewijs wordt geleverd door overlegging aan de aanbestedende overheid van,
naargelang het geval:
1° hetzij het ontvangstbewijs van de Deposito- en Consignatiekas of van een openbare
instelling die een gelijkaardige functie vervult;
2° hetzij het debetbericht van de kredietinstelling of van de verzekeringsonderneming;
3° hetzij het deposito-attest van de Rijkskassier of van een openbare instelling die een
gelijkaardige functie vervult;
4° hetzij de originele akte van solidaire borg, geviseerd door de Deposito- en
Consignatiekas of een openbare instelling die een gelijkaardige functie vervult;
5° hetzij het origineel van de verbintenisakte opgemaakt door de kredietinstelling of de
verzekeringsonderneming die een waarborg heeft toegestaan.
Deze documenten, ondertekend door de deponent, vermelden waarvoor de borgtocht
werd gesteld en de precieze bestemming, bestaande uit de beknopte gegevens
betreffende de opdracht en verwijzing naar de opdrachtdocumenten, alsmede de naam,
de voornamen en het volledige adres van de opdrachtnemer en eventueel deze van de
derde die voor rekening van de opdrachtnemer het deposito heeft verricht, met de
vermelding 'geldschieter' of 'gemachtigde', naargelang het geval.
Het bewijs van de borgstelling moet naar het adres gestuurd worden dat in de
kennisgeving van de gunning van de opdracht zal worden vermeld.
Het verzoek van de opdrachtnemer om over te gaan tot de oplevering geldt als:
1° in geval van de voorlopige oplevering: verzoek tot vrijgave van de eerste helft van de
borgtocht;
2° in geval van de definitieve oplevering: verzoek tot vrijgave van, hetzij de tweede helft,
hetzij het geheel van de borgtocht, al naargelang al dan niet in een voorlopige oplevering
is voorzien.
1.4.8 Conforme uitvoering (art. 34)
De diensten dienen in alle opzichten overeen te stemmen met de opdrachtdocumenten.
Zelfs bij ontstentenis van technische specificaties in de opdrachtdocumenten, voldoen ze
op alle punten aan de regels van de kunst.
1.4.9 Voorafgaande keuring (art. 42)
De aanbestedende overheid behoudt zich het recht voor om de dienstverlener op eender
welk moment van de opdracht een activiteitenverslag te vragen (gehouden
vergaderingen, ontmoete personen, bezochte instellingen, overzicht resultaten,
problemen die zich gesteld hebben en onopgeloste problemen, afwijking ten opzichte van
de planning en afwijkingen ten opzichte van de referentietermen, enz.).
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
22
1.4.10 Uitvoeringsmodaliteiten (art. 146 e.v.)
1.4.10.1 Termijnen en clausules (art. 147)
De diensten moeten worden uitgevoerd binnen een termijn van 100 kalenderdagen te
rekenen vanaf de dag volgend op deze waarop de dienstverlener de kennisgeving van de
gunning van de opdracht heeft ontvangen. De sluitingsdagen voor de jaarlijkse vakanties
van de onderneming van de dienstverlener worden niet meegeteld.
1.4.10.2 Plaats waar de diensten moeten worden uitgevoerd en formaliteiten
(art. 149)
De terreinenquêtes worden uitgevoerd in België.
1.4.10.3 Evaluatie van de uitgevoerde diensten
Indien tijdens de uitvoering van de diensten afwijkingen worden vastgesteld, wordt dit
onmiddellijk aan de dienstverlener ter kennis gebracht per fax of per e-mail, en daarna
bevestigd per aangetekend schrijven. De opdrachtnemer is verplicht diensten die nietconform zijn uitgevoerd, over te doen.
Wanneer de diensten zijn uitgevoerd, wordt overgegaan tot de evaluatie van de kwaliteit
en de conformiteit van de uitgevoerde diensten. Er wordt een evaluatieverslag opgesteld
waarvan het origineel wordt overgemaakt aan de dienstverlener. Diensten die niet correct
of conform zijn uitgevoerd, moeten worden overgedaan.
1.4.11 Aansprakelijkheid van de dienstverlener (art. 152-153)
De dienstverlener draagt de volle aansprakelijkheid voor de fouten en nalatigheden die in
de geleverde diensten voorkomen.
Bovendien vrijwaart de dienstverlener de aanbestedende overheid tegen
schadeloosstelling die deze aan derden verschuldigd is op grond van zijn vertraging in de
uitvoering van de diensten of in gebreke blijven.
1.4.12 Middelen van optreden van de aanbestedende overheid (art.
44-53 en 154-155)
De ontoereikendheid van de dienstverlener wordt niet enkel beoordeeld op basis van de
diensten zelf maar ook op basis van het geheel van zijn verplichtingen.
Om elk risico van partijdigheid of samenspanning te vermijden in de opvolging en controle
van de uitvoering van de opdracht, is het de dienstverlener strikt verboden om
rechtstreeks of onrechtstreeks geschenken, maaltijden of een ander materieel of
immaterieel voordeel, ongeacht de waarde ervan, aan te bieden aan de aangestelden
van de aanbestedende overheid, die rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken zijn bij de
opvolging en/of controle van de uitvoering van de opdracht, ongeacht hun hiërarchische
rang.
In geval van overtreding kan de aanbestedende overheid de dienstverlener per
overtreding een forfaitaire boete opleggen die kan oplopen tot het drievoudige van de
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
23
som van de (geschatte) waarden van het voordeel aangeboden aan de aangestelde en
van het voordeel dat de inschrijver hoopte te bekomen door het voordeel aan de
aangestelde aan te bieden. De aanbestedende overheid zal soeverein oordelen over de
toepassing van die boete en van het bedrag.
Die clausule doet geen afbreuk aan de eventuele toepassing van andere ambtshalve
maatregelen die voorzien zijn in de AUR, meer bepaald de eenzijdige opzegging van de
opdracht en/of de uitsluiting van de opdrachten van de aanbestedende overheid voor een
bepaalde duur.
1.4.12.1 Gebrekkige uitvoering (art. 44)
§1 De opdrachtnemer wordt voor de uitvoering van de opdracht geacht in gebreke te zijn:
1° wanneer de prestaties niet uitgevoerd worden volgens de voorschriften bepaald in de
opdrachtdocumenten;
2° ongeacht het ogenblik, wanneer de prestaties niet zodanig vorderen dat zij op de
vastgestelde data volledig kunnen worden voltooid;
3° wanneer hij de geldig gegeven schriftelijke bevelen van de aanbestedende overheid
niet naleeft.
§ 2. Al de tekortkomingen op de bepalingen van de opdracht, daarin begrepen het nietnaleven van de bevelen van de aanbestedende overheid, worden in een proces-verbaal
vastgesteld, waarvan onmiddellijk bij aangetekende brief een afschrift aan de
opdrachtnemer wordt verzonden.
De opdrachtnemer dient zonder verwijl zijn tekortkomingen te herstellen. Hij kan bij
aangetekende brief, te verzenden binnen de vijftien dagen volgend op de datum van
verzending van het proces-verbaal, aan de aanbestedende overheid zijn
verweermiddelen doen gelden. Zijn stilzwijgen na die termijn geldt als een erkenning van
de vastgestelde feiten.
§ 3. Wanneer in hoofde van de opdrachtnemer tekortkomingen worden vastgesteld, stelt
hij zich bloot aan sancties door toepassing van één of meer van de maatregelen bepaald
in de artikelen 45 tot 49, 154 en 155.
1.4.12.2 Vertragingsboetes (art. 46-154)
De vertragingsboetes zijn onafhankelijk van de in artikel 45 bedoelde straffen. Zij zijn
eisbaar zonder ingebrekestelling door het eenvoudig verstrijken van de uitvoeringstermijn
zonder opstelling van een proces-verbaal en worden van rechtswege toegepast voor het
totaal aantal dagen vertraging.
Onverminderd de toepassing van de vertragingsboetes, vrijwaart de opdrachtnemer de
aanbestedende overheid in voorkomend geval tegen elke schadevergoeding die deze
aan derden verschuldigd is op grond van zijn vertraging in de uitvoering van de opdracht.
1.4.12.3 Ambtshalve maatregelen (art. 47-155)
§ 1. Wanneer de opdrachtnemer, na het verstrijken van de in artikel 44, § 2, gestelde
termijn om zijn verweermiddelen te doen gelden, inactief is gebleven of middelen heeft
aangevoerd die door de aanbestedende overheid als niet gerechtvaardigd worden
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
24
beoordeeld, kan deze laatste de ambtshalve maatregelen vermeld in paragraaf 2 treffen.
De aanbestedende overheid mag de ambtshalve maatregelen nochtans treffen zonder
het verstrijken van de termijn bedoeld in artikel 44, § 2, af te wachten wanneer de
opdrachtnemer op voorhand expliciet de vastgestelde tekortkomingen heeft toegegeven.
§ 2. De ambtshalve maatregelen zijn:
1° de eenzijdige opzegging van de opdracht. In welk geval de aanbestedende overheid
van rechtswege het geheel van de borgtocht als forfaitaire schadevergoeding verwerft of
bij gebrek aan borgstelling een equivalent bedrag. Deze maatregel sluit de toepassing uit
van iedere vertragingsboete op het deel waarop de verbreking slaat;
2° de uitvoering in eigen beheer van het geheel of van een deel van de niet-uitgevoerde
opdracht;
3° het sluiten van één of meerdere opdrachten voor rekening met één of meerdere
derden voor het geheel of een deel van de nog uit te voeren opdracht.
De maatregelen onder het eerste lid, 2° en 3°, worden getroffen op kosten en risico van
de in gebreke gebleven opdrachtnemer. Nochtans vallen de vertragingsboetes en straffen
die bij de uitvoering van een opdracht voor rekening worden toegepast, ten laste van de
nieuwe opdrachtnemer.
1.4.13 Einde van de opdracht
1.4.13.1 Oplevering van de uitgevoerde diensten (art. 64-65 en 156)
De diensten worden tijdens hun uitvoering van nabij opgevolgd door een afgevaardigde
van de aanbestedende overheid (zie punt 1.4.3 "leidend ambtenaar")
De prestaties worden slechts opgeleverd nadat de controles, de keuringen en de
voorgeschreven proeven voldoening schenken.
In een termijn van dertig dagen die volgen op de dag die werd vastgesteld voor de
afwerking van het geheel van de diensten wordt, naar gelang het geval, een procesverbaal van oplevering of van weigering van oplevering van de opdracht opgesteld.
Wanneer de diensten beëindigd worden vóór of na deze datum, is het aan de
dienstverlener om de leidend ambtenaar bij een aangetekende brief hiervan in kennis te
stellen en hem bij deze gelegenheid te vragen om tot de oplevering over te gaan. Binnen
de dertig dagen die volgen op de ontvangst van de aanvraag van de dienstverlener wordt
naargelang het geval, een proces-verbaal van oplevering of van weigering van oplevering
opgesteld.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
25
1.4.14 Facturering en betaling van de diensten (art. 66 tot 72 -160)
De opdrachtnemer stuurt de facturen (in één exemplaar) en het proces-verbaal van
oplevering van de opdracht (origineel exemplaar) naar volgend adres:
BTC
Ter attentie van dhr. Carl Michiels
Hoogstraat 147
1000 Brussel
Enkel de correct uitgevoerde diensten kunnen gefactureerd worden..
De aanbestedende overheid beschikt over een verificatietermijn van dertig dagen vanaf
de datum van de beëindiging van de diensten, vastgesteld overeenkomstig de regels van
de opdrachtdocumenten, om de formaliteiten betreffende de keuring en de voorlopige
oplevering te vervullen en aan de dienstverlener kennis te geven van het resultaat
daarvan.
De betaling van het aan de dienstverlener verschuldigde bedrag vindt plaats binnen de
betalingstermijn van dertig dagen vanaf het verstrijken van de verificatietermijn.
De factuur geldt als schuldvordering.
De factuur moet opgemaakt zijn in EURO.
De opdrachtnemer kan geen voorschot vragen en de betaling zal geschieden na
oplevering van elke dienstverlening van eenzelfde bestelling.
1.4.15 Rechtsvorderingen (art. 73 van het KB van 14.01.2013)
Alle betwistingen met betrekking tot de uitvoering van deze opdracht worden uitsluitend
beslecht voor de bevoegde rechtbanken van het gerechtelijk arrondissement Brussel. De
voertaal is Frans of Nederlands.
De aanbestedende overheid is in geen geval verantwoordelijk voor de schade
veroorzaakt aan personen of goederen die het rechtstreeks of onrechtstreeks gevolg zijn
van de activiteiten nodig voor de uitvoering van deze opdracht. De opdrachtnemer
vrijwaart de aanbestedende overheid tegen elke vordering van schadevergoeding door
derden in dit verband.
Bij een ‘geschil’, d.w.z. rechtsgeding, moet de briefwisseling (ook) verstuurd worden naar
het volgende adres:
Belgische Technische Coöperatie nv
Juridische cel van de dienst Logistiek en Aankopen (L&A)
T.a.v. mevrouw Inge Janssens
Hoogstraat 147
1000 Brussel
België
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
26
2 Partie 2 : Termes de référence du Lot n°1 (en
français) Cartographie de l’éducation à la
citoyenneté mondiale dans l’enseignement de la
Fédération Wallonie-Bruxelles : analyse et
besoins
ACODEV
Fédération des ONG de coopération au développement
ALC/KLB
Annoncer la Couleur/Kleur Bekennen
BSO
Enseignement secondaire spécialisé
CdP
Comité de Pilotage
CTB
Coopération Technique Belge
DGD
Direction générale Coopération au développement et Aide humanitaire
DTF
Dossier technique et financier
ECM
Éducation à la citoyenneté mondiale
ED
Éducation au développement
EDD/EDO
Éducation pour le développement durable / Educatie voor duurzame
ontwikkeling
ETP
Équivalent temps plein
IFC
Institut de la formation en cours de Carrière
MOS
Milieu Op School
NGO Federatie
Fédération flamande des ONG de coopération au développement
ONG
Organisation non gouvernementale
SIGB
Systèmes intégrés de gestion de bibliothèques
VLOR
Vlaamse Onderwijsraad
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
27
2.1 INTRODUCTION : ANNONCER LA COULEUR
Annoncer la Couleur est un programme fédéral d’éducation à la citoyenneté mondiale
(ECM) qui propose aux enseignants et futurs enseignants des démarches
pédagogiques originales et participatives pour aborder avec les jeunes des questions
de citoyenneté mondiale.
Annoncer la Couleur et Kleur Bekennen ont été créés par le Secrétaire d'État à la
Coopération au Développement, Réginald Moreels. À l’origine, il s’agissait de
campagnes de sensibilisation à la coopération internationale à destination des écoles.
En 1997, durant les deux premières années du programme, un Comité directeur,
réunissant ONG et pouvoirs publics fédéraux (DGCD et Cabinet du Secrétaire d’État)
définissait conjointement la stratégie du programme. En 1999, la coordination des deux
programmes éducatifs a été confiée à l'asbl MINTH (Maison Internationale International Huis). En 2003, les deux coordinations respectives - francophone et
néerlandophone - ont été intégrées à la CTB, chaque programme définissant sa propre
logique d’intervention. En 2009, la coordination des deux programmes a été unifiée : un
groupe cible commun fut déterminé (10-18 ans), et un cadre logique par résultats a été
mis en place.
Les Provinces contribuent à la mise en œuvre du programme sur le terrain depuis 1999.
Pour rencontrer l’objectif de proximité, ce partenaire est apparu comme le plus
pertinent. En Flandre, un réseau de Centres provinciaux de ressources pédagogiques
existait et s’est vu confier l’exécution de Kleur Bekennen. Pour la partie francophone du
pays, le Cabinet du Secrétaire d’État et l’Administration ont cherché à suivre la même
logique et se sont tournés vers les Députations permanentes pour identifier un ancrage
dans une administration provinciale.
Pour Annoncer la Couleur, les partenaires sont les Provinces du Luxembourg, de
Namur, du Hainaut et du Brabant wallon, ainsi que le Centre Culturel des Chiroux à
Liège. À Bruxelles, la COCOF (Commission communautaire française) a été associée
au programme jusqu’en août 2009. Depuis cette date, le programme ALC en Région
bruxelloise est géré directement depuis la CTB. Pour Kleur Bekennen, l’accord de
coopération existant avec les Provinces flamandes a été élargi en 2003 afin d'inclure la
Commission communautaire flamande (VGC, Vlaamse Gemeenschapscommissie) pour
la Région bruxelloise. De même, depuis 2002, des centres de documentation ont été
annexés aux Provinces et des documentalistes engagés. Lors de l'exécution du
programme antérieur (en 2009), par raison d'économie budgétaire et suite à une
évaluation de performance des centres, il a été décidé de ne garder que deux centres
de documentation (Flandre orientale et Anvers). En recherche d'une solution pour
l'accès aux matériaux pédagogiques dans les autres Provinces, une initiative a été
lancée, mais cette dernière n'a jamais abouti à un résultat. La plupart des autres
Provinces ont décidé de continuer à appuyer les centres de documentation par leurs
propres moyens.
ALC et KLB partagent les mêmes objectifs et tiennent compte du contexte dans lequel
ils évoluent.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
28
Une nouvelle formulation a été réalisée en 2014 (par un bureau externe) ; celle-ci
concrétise, au moyen du DTF (Dossier technique et financier), un nouveau programme
quinquennal (septembre 2014 - août 2019). Ce dernier met l’accent sur une approche
axée sur les résultats, sur la base de critères et d’indicateurs, et ce, tant pour la
coordination que les partenaires opérationnels.
2.1.1 Vision
Les jeunes agissent en citoyens responsables, conscients de l'importance de la
solidarité internationale, et contribuent à un monde plus juste.
2.1.2 Mission
Les écoles intègrent les initiatives d’éducation à la citoyenneté mondiale dans leurs
pratiques et utilisent des ressources et des appuis de qualité.
2.1.3 Offre
L’équipe du programme Annoncer la Couleur propose dans chaque province
francophone et à Bruxelles :
•
un accompagnement pédagogique, des conseils personnalisés aux porteurs de
projets qui abordent une question de société à dimension mondiale
•
la possibilité d’un appui financier à travers un appel à projet
•
des formations pour les acteurs de l’enseignement qui visent à l’appropriation de
démarches pédagogiques, d’activités et d’outils liés aux thèmes
•
un répertoire de ressources en ligne actualisé
•
un accès facilité aux centres de prêts provinciaux et la découverte de nouveaux outils
2.1.4 Groupe-cible
Les acteurs du secteur de l’enseignement, que ce soit au niveau des structures
ministérielles, des coupoles et pouvoirs organisateurs des écoles :
•
Les futurs enseignants
•
Les enseignants
•
Les éducateurs et travailleurs sociaux des écoles
•
Les directions des écoles
•
Les inspecteurs
•
Les responsables/collaborateurs éducatifs.
Les prestataires de 1ère ligne de l’Education au développement, à savoir
essentiellement les ONG, constituent une partie prenante stratégique dans l’atteinte et
le renforcement de ce groupe cible.
Les bénéficiaires sont les élèves de 3 à 18 ans avec un focus sur le groupe 12-18 ans.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
29
2.1.5 Le concept d’éducation à la citoyenneté mondiale (ECM)
L'éducation à la citoyenneté mondiale (ECM) situe l'individu non seulement par rapport
à sa communauté de vie, mais lui attribue également une place et une responsabilité à
l'échelle planétaire.
Sa méthode ?
La prise en compte des interdépendances mondiales en incitant les jeunes à faire des
liens globaux au départ d’une question de société qui se manifeste dans leur
environnement immédiat.
L’ECM n'introduit pas de nouveaux contenus en tant que tels, mais approfondit tous les
sujets et domaines d'éducation liés au développement mondial.
Ses objectifs ?
L’ECM est attachée à un objectif de changement afin de bâtir une éducation qui ne
reproduit pas le système, mais envisage la transformation sociale :
•
Provoquer des changements de comportement, des manières de penser et de voir,
en particulier celles qui concernent les relations entre les pays du Nord et ceux du
Sud
•
Fournir les outils indispensables et proposer un entraînement pour exercer un droit à
part entière de citoyen : aiguiser son esprit critique
Adopter une approche ECM ?
Le défi de l'éducation à la citoyenneté mondiale (ECM) est de mettre à la disposition
des personnes relais les ressources permettant aux jeunes :
1.
d'identifier une question de société à dimension mondiale qui se manifeste dans leur
environnement ou dans l'actualité
2.
d'analyser cette question de société en la synthétisant, en la comparant et en tenant
compte des interdépendances mondiales
3.
de confronter cette analyse à des valeurs personnelles, collectives et universelles
4.
de se situer et prendre position face à cette question afin de pouvoir opérer des
choix
5.
de faire preuve de créativité pour imaginer une action de citoyenneté dans une
perspective mondiale, et prendre part activement à sa réalisation
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
30
2.1.6 Objectifs du nouveau programme 01/09/2014-31/08/2019
L’objectif général du programme « Kleur Bekennen – Annoncer la Couleur » consiste en
ce que les jeunes agissent en citoyens responsables, conscients de l'importance de la
solidarité internationale et contribuent à un monde plus juste. Dans ce cadre, son
objectif spécifique vise à ce que les écoles intègrent les initiatives d’éducation à la
citoyenneté mondiale et d’éducation au développement dans leurs pratiques, et utilisent
des ressources et des appuis de qualité à cet effet.
Le parti pris est d’envisager une approche basée sur les dynamiques relatives au cycle
de l’apprentissage et au renforcement des capacités qui consiste i) à identifier les
besoins et à préparer une offre pédagogique de qualité ; ii) à renforcer les capacités en
la matière et, iii) à capitaliser, apprécier et innover sur base des bonnes pratiques.
Cette approche offre l’avantage de répondre aux différents niveaux de besoins évoqués
préalablement et relatifs :
•
•
•
à une offre de qualité ;
à un processus structurel d’accompagnement et de renforcement des capacités
des écoles ;
à la capitalisation/réflexion sur les bonnes pratiques au bénéfice de l’ensemble
des acteurs du secteur de l’éducation au développement.
Au-delà de cette dynamique et de la complémentarité entre les résultats, cette approche
a pour mérite d’identifier clairement les activités permettant l’atteinte de ces résultats
ainsi que les acteurs responsables de la mise en œuvre.
Résultat 1 : Une offre en ECM de qualité, pertinente et structurée est disponible. Ce
résultat permet de répondre à un des besoins principaux identifiés dans l’analyse du
contexte, à savoir une offre pédagogique de qualité et répondant aux besoins des
écoles, des élèves et des professeurs.
Résultat 2 : L’école bénéficie de conseils, de formations, de coaching et de projets
structurants pour renforcer les initiatives et pratiques en matière d’ECM. Il s’agira de
développer des activités et des méthodologies en vue de rendre l’offre pédagogique
accessible et d’appuyer le renforcement des capacités des acteurs de l’éducation au
développement au sein des écoles. Enfin, ce résultat vise à accompagner et à renforcer
la mise en œuvre de pratiques et d’initiatives pertinentes et de qualité.
Résultat 3 : Les analyses, réflexions et pratiques innovantes en matière d’ECM sont
partagées avec les parties prenantes du secteur et avec les acteurs de l’enseignement.
Ce troisième résultat vise à valoriser les résultats obtenus en 1 & 2, à capitaliser les
bonnes pratiques et expériences propres au programme ou externes à celui-ci, et à en
évaluer l’impact et la pertinence, tant au bénéfice des acteurs du programme que pour
l’ensemble des parties prenantes du secteur. Ce résultat se basera sur la mise en place
d’une plateforme dédiée à l’apprentissage et au travail collaboratif en vue de mettre en
place et de bénéficier d’un dispositif pédagogique favorisant l’apprentissage.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
31
2.2 CONTEXTE DE LA CARTOGRAPHIE
2.2.1 Contexte du projet
Le projet d’enquête a été initié en novembre 2013 par Annoncer la Couleur / Kleur
Bekennen (ALC/KLB) dans le cadre de l’extension des attributions de leurs Comités de
concertation respectifs (programme 2009-2014). La Direction Générale du
Développement et de l’Aide humanitaire (DGD) a consenti à dégager un budget pour
mener à bien ce projet, pour autant que cette enquête se démarque, par ses visées,
d’autres enquêtes déjà menées et qu’elle rencontre un intérêt pour le secteur des ONG
actives en ECM/ED et le secteur de l’enseignement, en les impliquant dans la
préparation, la réalisation et l’utilisation des résultats.
Du côté du programme francophone, deux journées d’ateliers-forum ont eu lieu les 15
et 26 mai 2014 pour définir les objectifs, l’échantillon, la méthode ainsi que les attentes
par rapport à cette enquête. Étaient réunis :



Cinq représentants des partenaires opérationnels et de la coordination du
programme Annoncer la Couleur ;
Quatre représentants du secteur des ONG actives en éducation à la citoyenneté
mondiale / éducation au développement (ACODEV, Oxfam-MD, CNCD-11.11.11, Iles
de Paix) ;
Deux représentants du secteur de l’enseignement de la Fédération WallonieBruxelles (Cabinet de l’Enseignement obligatoire et Administration).
2.2.2 Mandat du nouveau programme ALC/KLB (01/09/2014 –
31/08/2019)
Les orientations fixées par la Direction Générale du Développement et de l’Aide
Humanitaire relatives au programme ALC/KLB, telles que reprises dans les TDR de la
formulation, contiennent les éléments suivants :




ALC/KLB fait office de centre de connaissance pour l'éducation au développement :
c'est un centre d'expertise et un lieu de rencontre pour tous les acteurs œuvrant à
l'éducation au développement. La mission de ce centre de connaissance s'articule
sur les processus suivants: apprendre, innover, améliorer et relier ;
ALC/KLB fait office de banque de documentation, contenant l'offre en éducation au
développement (tant numérique que matérielle). Il s’agit d’un lieu de rencontre virtuel
et d'un environnement d'apprentissage de l'éducation au développement ;
ALC/KLB promeut la cohérence avec d'autres activités d’éducation en matière de
durabilité et de solidarité ;
ALC/KLB valorise et promeut les bonnes pratiques en éducation au
développement.
En outre, comme indiqué dans la Note de Stratégie « Éducation au Développement»,
les programmes Annoncer la Couleur/Kleur Bekennen sont spécifiquement destinés au
secteur de l’enseignement formel et/ou au secteur de la jeunesse.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
32
2.2.3 Réalisation d’une cartographie selon le Dossier technique et
financier ALC-KLB 2014-2019
Dans le document de formulation (DTF) du programme ALC 2014-2019, le projet a été
intégré comme activité à mettre en œuvre prioritairement comme activité du résultat 1
(Une offre pédagogique en éducation à la citoyenneté mondiale de qualité, pertinente et
structurée, est disponible). Le DTF évoque la réalisation d’une cartographie pour
identifier les acteurs et les besoins des écoles :
« La première activité consiste à mettre en place des mécanismes, continus ou
spécifiques, permettant de disposer des données et d’une analyse pertinente relative à la
demande et aux besoins en matière d’ECM dans les écoles.
De manière spécifique, dès le démarrage de l’intervention, il s’agira de développer une
cartographie du secteur de l’ECM liée à l’enseignement dont le besoin est exprimé
explicitement par l’ensemble des acteurs. Cette cartographie couvrira à la fois une
identification des acteurs et parties prenantes, d’une part (ONG, associations, autres
parties prenantes actives dans le domaine) ainsi qu’une cartographie des écoles,
reprenant les initiatives d’ECM et proposant une analyse des écoles selon les 4 critères
établis dans l’étude de la Fondation Roi Baudoin de 2010, « Écoles et éducation à la
citoyenneté. La création de la demande d’appui aux sein des écoles ». Cette étude
distingue 4 types d’écoles, en fonction de leurs stratégies et attentes en matière de
citoyenneté mondiale. La méthodologie sera développée par les Coordinations et les
re
Provinces en concertation avec le monde des ONG. Sa réalisation, qui couvrira la 1
année du projet, sera essentiellement mise en œuvre par les ressources humaines du
programme, avec le recours à de l’expertise externe. Une activité de veille, permettant
une actualisation des données, sera entreprise tout au long des 5 années d’exécution. »
2.2.4 Motivations pour réaliser une cartographie
Cette étude doit contribuer, d’entrée de jeu, à renforcer l’axe stratégique 1 du nouveau
programme « Synergies et complémentarités » qui sera prise en compte à tous les
niveaux de la mise en œuvre. Il s’agit de dépasser les risques de « compétition » entre
acteurs et d’envisager une approche collaborative de ceux-ci.
La volonté exprimée par le Groupe de pilotage du projet est de réaliser une enquête
autour de l’intégration de l’ECM dans le monde scolaire. Il ne s’agit pas d’évaluer l’offre
d’ALC ou des ONG, ni de se concentrer sur leurs publics propres, mais d’avoir une
vision plus large de ce qui se fait dans l’enseignement et qui relève de l’ECM.
Cette étude doit servir au secteur en général (secteur ECM-ED et enseignement).
Cette étude doit permettre de mieux connaître la situation initiale dans les écoles et de
lancer une nouvelle dynamique, une nouvelle stratégie de collaboration entre les
3 acteurs (ALC, ONG, enseignement de la Fédération Wallonie-Bruxelles) en identifiant
certains leviers/ dynamiques.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
33
2.3 OBJET DE L’ÉTUDE
L’étude Lot n°1 (en français) est une cartographie de l’éducation à la citoyenneté
mondiale dans l’enseignement de la Fédération Wallonie-Bruxelles : analyse de ce qui
se fait et des besoins. L’étude intégrera les paramètres suivants :
Le niveau d’enseignement visé est le secondaire (tous réseaux et toutes filières
confondues).
Les acteurs visés dans l’enseignement sont :

Les acteurs institutionnels du monde scolaire : l’étude contiendra quelques
interviews ciblées des parties prenantes pertinentes .

« Les écoles » : on vise l’école en tant qu’institution. Il s’agira donc de percevoir la
voix de l’ensemble des acteurs actifs à l’école. Pour y parvenir, deux pistes sont
envisagées :
-
la première est de cibler un groupe représentatif au sein de l’école, composé par
exemple de la direction, un enseignant engagé, d’autres professeurs peu
impliqués, un conseiller pédagogique, un inspecteur, etc. Ce groupe serait
déterminé à l’avance par le prestataire ou serait constitué par le directeur et
regrouperait des personnes mandatées pour représenter l’équipe éducative.
-
la deuxième est de cibler uniquement le directeur, en lui demandant à l’avance
s’il est possible de rencontrer d’autres membres de l’équipe pédagogique.
En plus de cette rencontre, un questionnaire serait envoyé à tous les professeurs
des écoles interrogées via la direction, afin de recouper les résultats avec l’interview
dans l’école.
Cette méthode est proposée afin d’avoir une image réelle de ce qui se passe au sein
de l’école. Le prestataire peut proposer une autre méthode qui corresponde aux
attentes formulées.
Taille de l’échantillon ? L’échantillon se veut plus qualitatif que quantitatif. Quelques
écoles seront donc interviewées. Le nombre exact dépendra du temps et du budget
estimés pour chaque école par le prestataire. Le nombre de quarante à cinquante
écoles pourrait être un échantillon pertinent.
Quels critères pour la composition de l’échantillon ? La représentativité devra prendre
en compte :

Réseau libre et officiel

Filières + matière

Zone géographique : rural et urbaine + découpage provincial

Taille de l’établissement

Actifs en ECM/ non actifs (touchés/non touchés)

Critères socioéconomiques : via le groupe actifs/non actifs
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
34
Un groupe, composé d’acteurs impliqués dans le monde scolaire, serait chargé de
déterminer l’échantillon définitif. Cela pourrait être le Groupe de pilotage du projet, en
ajoutant pour le côté enseignement, un représentant par réseau. Il pourrait notamment
prendre en charge les 2 derniers critères émis dans la liste, en recoupant les données
existantes et l’expérience de terrain accumulés par les acteurs du secteur (ex : écoles
touchés/non touchées).
Respecter des critères permettra de garder une certaine neutralité et une
représentativité, malgré le fait que les membres du groupe s’investissent dans la
sélection. De plus, chaque critère a une justification en termes de représentativité.
Une fois l’échantillon défini, il s’agira de contacter les écoles pour leur proposer leur
participation, ce qui engendrera encore une réduction de cet échantillon. Afin d’avoir un
soutien important des écoles dans le processus, il est intéressant d’avoir l’appui de
l’administration et des réseaux d’enseignement.
Le prestataire s’appuiera sur le cadre général du décret « Missions ». On peut
également cibler des personnes qui se sont impliquées lors des Assises de l’ErE.
Pistes de questions pour déterminer la typologie des écoles :

Où est le centre de gravité des pratiques ? Certaines écoles vont axer leurs
interventions sur le savoir (connaître les interdépendances, le fonctionnement du
monde, etc.), d’autres sur le savoir-être (adhésion à des valeurs de justice, de
tolérance, de liberté, de respect de la dignité, de solidarité, de ce qui se trouve dans
l’article premier de la Déclaration universelle des droits de l’homme…), sur le savoirfaire (question de l’action, de l’engagement : signer des pétitions, faire une récolte
de fonds, etc. ). Chacun des trois savoirs (S, SF, SE) est important, tout comme la
complémentarité/cohérence entre les 3.

Projet d’établissement ou initiative personnelle d’un professeur : quelle est la
dynamique ?

Quel est le lieu de pouvoir/de décision au sein de chaque école (les décideurs : le
PO, le réseau, le directeur, etc.) ?

Quelle est la reconnaissance institutionnelle ? Quel est le soutien d’autres acteurs
du monde scolaire (ex : association de parents, réseau, inspection) ?

Sur l’axe de tension enseignant-militant, où se situe l’ECM ? Les enseignants font-ils
de l’ECM par militantisme ? Ou considèrent-ils que cela fait partie de leur travail
d’enseignant ?

Quelle est la valorisation des actions d’ED/ECM? Cela a-t-il un impact sur
l’évaluation de l’élève (critères qui déterminent la réussite ou l’échec de l’élève)? Et
quelle est la valorisation individuelle ? Quelle visibilité cela donne-t-il à l’école vis-àvis de l’extérieur ? Cela lui sert-elle en termes de « promotion de l’école » ?
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
35

Quels sont les freins/obstacles rencontrés par l’école ? Aussi bien pour ceux qui
pratiquent de l’ECM que ceux qui n’en font pas ! Ex : la localisation géographique
des acteurs proposant l’offre est-elle un facteur déterminant ? Le coût financier des
projets ou actions ECM (engagées ou nécessaires) est-il un frein ? Le manque de
temps et/ou de motivation des enseignants à faire de l’ECM constitue-t-il le plus
grand obstacle ?

Quel regard l’école porte-t-elle sur les pratiques ECM ? Comment l’école va-t-elle
l’exprimer ? Le fait-elle, parce que c’est bon pour l’épanouissement personnel de
l’élève ? Ou parce qu’en tant qu’école, elle doit jouer un rôle pour changer le
monde ? Quel est l’objectif de l’école derrière le projet ECM/ED ? Et quelle est la
place de l’ED/ECM au sein de l’établissement ?

Quelles sont les modalités d’action des écoles pour mettre en place la solidarité
Nord-Sud ? L’école fait-elle quelque chose ou pas ? L’école se tourne-t-elle vers
l’extérieur, vers le monde des ONG, vers des particuliers ? Ou compte-t-elle sur ses
propres compétences internes ? Quels sont les acteurs impliqués ?

Quels sont les types de pratiques mises en place ? Il faut amener l’école à lister
toutes ses pratiques, même si elle ne les considère pas toujours comme ECM-ED,
mais qu’elle sont en lien avec la « solidarité Nord-Sud » (afin de pouvoir les utiliser
comme porte d’entrée). C’est pourquoi cette question doit rester ouverte, tout en
indiquant de quoi traite le sujet.

Quelle question poser pour obtenir le plus de réponses pertinentes ? Parle-t-on
d’ED-ECM ? De pratiques de solidarité Nord-Sud ? Est-ce qu’on prend ce qui a un
impact mondial (et donc là aussi toutes les « éducations à … ») ou ce qui est fait
dans une vision solidarité mondiale par l’école ? Est-ce qu’on utilise plutôt le terme
« pratiques de solidarité Nord-Sud » ? Est-ce qu’on donne une définition de ce
qu’est l’ECM-ED ?

Ces questions feront l’objet d’un travail de recherche préparatoire pour le prestataire,
ainsi que d’un travail de synthèse lors de la tenue d’un atelier avec le groupe de
pilotage.
Les premières questions pourraient s’inspirer fortement de l’enquête Acodev, qui
viendraient confirmer, nuancer ou infirmer les tendances qui avaient déjà été dégagées.
Cette entrée en matière permettrait aussi à l’enseignant de rentrer dans l’enquête en
constatant qu’elle vise bien le cœur de son métier.
Point d’attention spécifique : Prendre en compte les méthodes et conclusions des
études antérieures et des études pertinentes, telles que, par exemple, celles reprises
dans la bibliographie.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
36
2.4 OBJECTIFS DE L’ÉTUDE
Cette étude poursuivra deux objectifs principaux :
1. Comprendre ce qui se fait à l’école en matière d’ECM/ED, dans quel contexte et avec
quelle dynamique. L’objectif est donc d’avoir un état des lieux de « ce qui se fait » en
matière d’ECM/ED à l’école et de comprendre les dynamiques des écoles derrière ces
pratiques. L’enquête portera sur l’école en tant qu’institution, c’est notre « centre de
gravité ».
L’enquête devra déterminer une typologie d’écoles (ex : Fondation Roi Baudouin), basée
sur les pratiques, les dynamiques, le fonctionnement des écoles, les freins, etc. L’objectif
de la cartographie est de comprendre la dynamique des écoles par rapport à l’ECM/ED,
et non de créer une typologie en soi, qui n’est ici qu’un outil. Il est tout aussi important de
connaître la dynamique d’une école qui ne pratique pas ou peu d’ECM, qu’une école qui
en pratique beaucoup : l’objectif est d’avoir un état des lieux le plus large et le plus
complet possible. Enfin, il sera peut-être nécessaire de développer une typologie des
stratégies mises en place par les écoles, en parallèle à celle des pratiques des écoles,
car une école peut adopter plusieurs stratégies.
2. Identifier l’ensemble des acteurs liés au monde scolaire, afin d’avoir une vue globale
des parties prenantes, et comprendre leur rôle, leur fonctionnement et leur dynamique. Il
s’agira pour cela de réaliser une cartographie de l’ensemble des acteurs liés au monde
scolaire (les parties prenantes), que ce soient des acteurs institutionnels ou d’autres
acteurs impliqués (association de parents, etc.). La journée d’étude ED-monde scolaire
d’ACODEV avait, par exemple, ciblé 20 acteurs clés (voir note ACODEV). Les résultats
de cette cartographie serviront à cibler certains acteurs avec lesquels créer des
partenariats ou des synergies.
Seront donc menés en parallèle :
1. La création d’une typologie d’écoles et de stratégies
2. Un état des lieux des parties prenantes au sein du monde scolaire
2.5 ORGANISATION ET DÉMARCHE DE L’ETUDE
L’étude se concentrera sur deux types d’acteurs identifiés, en veillant à varier les
méthodes d’investigation du champ étudié.
1. Les Écoles : travail en 2 temps :
 TEMPS 1 – Rencontres avec quelques écoles : au sein de chaque établissement,
des rencontres seront organisées avec le directeur/l’équipe éducative (voir point sur
échantillon). Pour ces interviews, la méthode reste à déterminer (soit via un
questionnaire soit la méthode du récit). Idéalement, l’interview se fera via une
rencontre, mais on peut aussi l’envisager par mail ou par téléphone.

TEMPS 2 – Enquête par questionnaire : envoi d’un questionnaire à tous les
professeurs des écoles, où des interviews ont eu lieues, afin de recouper les
informations et d’avoir une vue globale de l’école.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
37
2. Les acteurs institutionnels
Rencontres avec quelques acteurs ciblés, stratégiques (ex : PO dans les communes,
échevins, réseaux, inspecteurs, etc.).
L'étude sera suivie par le Groupe de pilotage composé des personnes suivantes :

le Coordinateur ALC

un représentant de la CTB

une représentation du groupe de travail
Tâches du groupe de pilotage :

évaluation et validation de la méthodologie proposée ;

évaluation et validation des rapports intermédiaires et de leurs recommandations ;

estimation des investigations complémentaires ;

acceptation définitive du rapport final
2.6 RÉSULTATS ATTENDUS, LIMITES ET PHASES DE
TRAVAIL
Résultats attendus
Ils permettront d’adapter l’offre et les stratégies du secteur, mais aussi de renforcer et
d’améliorer l’appui du secteur vers les écoles, pour ancrer l’ED/ECM dans le monde
scolaire. La typologie servira donc de grille de lecture pour orienter la stratégie des
acteurs du secteur vers les écoles et connaître les leviers sur lesquels s’appuyer ainsi
que les portes d’entrées les plus pertinentes pour l’ECM/ED.
La typologie débouchera sur un certain nombre de caractéristiques propres aux écoles,
qui permettront de mieux les connaître et d’adapter l’offre en ECM/ED à leurs
caractéristiques propres.
Limites de l’enquête
Les résultats obtenus ne permettront pas d’obtenir une « formule type » à appliquer à
chaque école. En effet, les typologies identifiées serviront de cadres généraux, qu’il
faudra adapter à chaque école en fonction de ses spécificités. De même, les stratégies
ne pourront pas s’appliquer de la même manière partout, et ne conduiront pas aux
mêmes résultats.
De plus, ancrer l’ECM-ED dans le monde scolaire ne pourra se faire uniquement grâce
aux recommandations attendues de cette enquête. Celles-ci seront néanmoins le point
de départ pour un futur travail institutionnel et pour la mise en place d’une stratégie
partagée entre acteurs.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
38
Enfin, l’enquête ne sera pas exhaustive, on ne connaîtra pas tout « l’existant ». Nous
serons plutôt dans le cadre d’une définition des stratégies sur base de la typologie.
L’enquête ne sera pas quantitative, mais qualitative.
Phases de travail
À deux reprises au minimum, le prestataire de services fournit, à des dates clairement
indiquées, un récapitulatif de l'analyse et des pistes qui se présentent. Ce feed-back est
donné au Groupe de pilotage qui peut l'approuver temporairement et partiellement. Une
étude complémentaire peut être demandée sur la base de ces rapports.
1) Septembre 2014 : Sélection du bureau et début de l'étude ; réalisation d’une étude
documentaire comprenant l’analyse du matériel disponible/des études et des acteurs
(ainsi que leurs rôles) du secteur de l'ECM/ED ; constitution du groupe d'étude ; mise au
point de la méthodologie et approfondissement de la mission avec le Groupe de pilotage.
2) Fin Octobre 2014 : présentation de la version définitive du questionnaire et du rapport
intermédiaire sur la méthodologie au Groupe de pilotage.
3) Novembre/décembre 2014: réalisation de l'étude et traitement des résultats. Midécembre : présentation du rapport des résultats provisoires au Groupe de pilotage.
4) Le rapport définitif, avec ses conclusions et recommandations, devra être mis à la
disposition de la CTB pour la fin décembre. Il sera suivi d'une présentation au Groupe de
pilotage.
2.7 PRODUITS FINIS / LIVRABLES
Le soumissionnaire fournira à la CTB les produits suivants :
- le rapport final (version papier et numérique) comprenant les résultats de l’enquête et la
typologie des écoles créée.
- Un rapport final (numérique) reprenant toutes les interviews et les coordonnées de
l'ensemble des personnes de contact et écoles impliquées.
- L’ensemble des questionnaires auxquels ont répondu les participants
- Une présentation des résultats à diffuser lors d’une journée d’étude prévue par ALC, à
laquelle seront conviées les parties prenantes de l’enseignement.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
39
2.8 COMPÉTENCES ATTENDUES

Expérience avérée (et connaissance) de la recherche (minimum 5 ans), de
l’enseignement (minimum 5 ans), du secteur éducatif – et des thématiques connexes
(minimum 3 ans).

Expérience quantitative et qualitative de la recherche.

Compétences (connaissance et expérience) démontrables sur la base de CV des
collaborateurs concernés.

Excellente connaissance du français.
Les collaborateurs proposés dans l'offre pour les différentes parties du marché seront
également ceux en charge de leur exécution. Un responsable est désigné au sein de
l’équipe ; il est en charge :
-
du planning et de la coordination des différentes activités ;
-
de l’implication des différentes parties prenantes dans l’évaluation ;
-
du rapportage intermédiaire ;
-
de la qualité technique du rapport ;
-
du rapport définitif provisoire et de ses recommandations ;
-
du rapport définitif ;
-
de la présentation des résultats (provisoires et définitifs).
2.9 CONTENU DE L’OFFRE
Il existe des formulaires décrits en partie 4.
2.9.1 Présentation
En vue de permettre la phase de sélection, le soumissionnaire se présente :

Description de l’organisation/du bureau/du consortium si pertinent (maximum
1 page)

CV de l’équipe ou du consultant
2.9.2 Méthodologie proposée
En vue de permettre l’évaluation de la qualité de l’offre (critère d’attribution), le
soumissionnaire précise la méthodologie qu’il propose en précisant le mode
d’échantillonnage.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
40
2.9.3 Plan de travail et calendrier détaillé
En vue de permettre l’évaluation de la qualité de l’offre (critère d’attribution), le
soumissionnaire précise dans un plan de travail et un calendrier détaillé :

la manière dont l’étude sera répartie sur les différentes semaines

le nombre de jours de travail pour chacune des parties ainsi que, le cas échéant, la
répartition des jours par membre de l’équipe

les moments durant lesquels un retour sera réalisé auprès de la CTB et du Groupe
de pilotage de l’étude
2.9.4 Offre de prix
Offre à remettre sur base du formulaire en annexe.
2.10 BIBLIOGRAPHIE Lot n°1
Documents pertinents
Site Web : www.annoncerlacouleur.be
Annoncer la Couleur! L’Éducation à la Citoyenneté mondiale, document-cadre, 2011.
Décret du 12 janvier 2007 relatif au Renforcement de l'éducation à la citoyenneté
responsable et active au sein des établissements organisés ou subventionnés par la
Communauté française.
Décret du 24 juillet 1997 définissant les Missions prioritaires de l'enseignement obligatoire en
Communauté française.
Dossier technique et financier Annoncer la Couleur / Kleur Bekennen (2014-2019), Navision
BEL 12043 11, 2014.
Éducation au développement. Notions et concepts, SPF Affaires étrangères, Commerce
extérieur et Coopération au développement, 2011.
Miguel Carvalho da Silva (coordonnée par), Guide pratique pour l’éducation à la citoyenneté
mondiale. Concepts et méthodologies en matière d’éducation à la citoyenneté mondiale à
l’usage d’éducateurs et de responsables politiques, Centre Nord-Sud du Conseil de
l’Europe, Lisbonne, 2008.
Neda Forghani-Arani, Helmut Hartmeyer, Eddie O’Loughlin, Liam Wegimont (GENE), Global
Education in Europe, Policy, Practice and Theoretical Challenges, Waxmann, Münster. 2013.
Note stratégique « Éducation au développement », État belge, 2012.
Note stratégique « Harmonisation et synergie entre les ONG et ALC/KLB sur le plan de
l'éducation au développement dans l'enseignement ».
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
41
Orientations stratégiques des ONG pour l’éducation au développement 2013-2018.
Procès-Verbaux des Ateliers-Forums du 15 et 26 mai 2014 réalisés par Annoncer la Couleur.
Rapport final évaluation intermédiaire du Programme ALC/KLB, South Research, 2013.
Études pertinentes :
ACODEV (2013), Enquête online sur l’éducation à la citoyenneté mondiale solidaire en
milieu scolaire.
ACODEV-NGO Federatie (2013), Interventions des ONG dans l’enseignement, leçons tirées
des évaluations. ACE Europe – Driss – Séminaire du 10/12/2013.
AFD (2012), Cartographie de l’éducation au développement et à la solidarité internationale.
Etudes des projets cofinancés entre 2001 et 2011 par le Ministère des Affaires étrangères et
l’Agence française de développement. Synthèse.
COPROGRAM (2011), Étude d’impact de l’éducation à la citoyenneté mondiale dans les
écoles, 2010.
Fondation Roi Baudouin (2010), Scholen en burgerschapseducatie. De totstandkoming van
de vraag tot ondersteuning binnen scholen.
Pulse (2010), Baromètre des jeunes sur l’appui en matière de sensibilisation à la
coopération au développement dans le secteur scolaire en Flandres et en Wallonie.
Pulse (2012), Éducation à la citoyenneté mondiale et coopération au développement à
l’école.
Pulse (2012), L’offre concernant le soutien public pour OS 2012.
Réseau Idée (2010), Enquête sur l’Éducation relative à l’Environnement (ErE) et au
Développement Durable (DD) à l’école.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
42
3 Deel 3: Referentietermen van Perceel nr. 2 (in het
Nederlands) Cartografie van de
wereldburgerschapseducatie in het onderwijs
van de Vlaamse Gemeenschap: analyse en
behoeften
KLB/ALC
Kleur Bekennen / Annoncer la couleur
BTC
Belgische Technische Coöperatie
DGD
Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp
EDO
Educatie voor duurzame ontwikkeling
HO
Hoger Onderwijs
HRM
Human Resources Management
IKZ
Integrale Kwaliteitszorg
KBS
Koning Boudewijnstichting
MOS
Milieu Op School
MP
Mondiaal Project
ngo
Niet-gouvernementele Organisatie
ngo Federatie
Vlaamse Federatie voor ngo's Ontwikkelingssamenwerking
SO
Secundair Onderwijs
TFD
Technisch en Financieel Dossier
VGC
Vlaamse Gemeenschapscommissie
VLOR
Vlaamse Onderwijsraad
VOET
Vakoverschrijdende eindtermen
VTE
Voltijds Equivalenten
WBE
Wereldburgerschapseducatie
WBT
Wereldburgertraject
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
43
3.1 INLEIDING : KLEU BEKENNEN
Kleur Bekennen (KLB) en Annoncer la Couleur (ALC) werden in 1997 opgericht door de
voormalige
Staatssecretaris
voor
Ontwikkelingssamenwerking
als
sensibiliseringcampagnes voor internationale samenwerking. In 1999 werd de coördinatie
van de twee programma’s toevertrouwd aan de vzw MINTH (Maison Internationale –
Internationaal Huis). Sinds 2003 is BTC (het Belgisch ontwikkelingsagentschap), op
vraag van de toenmalige Staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking, belast met
de coördinatie van de educatieve programma’s Kleur Bekennen/Annoncer la Couleur.
Deze programma’s bieden ondersteuning aan wie met jongeren aan de slag wil rond
wereldburgerschap, door middel van advies op maat, begeleiding of inhoudelijke of
financiële ondersteuning. Kwaliteit en duurzaamheid staan hierbij voorop.
Om dit alles te verwezenlijken doet Kleur Bekennen/Annoncer la Couleur een beroep op
partners om de lokale verankering en uitvoering te verzekeren, om kwaliteitsvolle
projecten op lange termijn te verwezenlijken en naar jongeren toe te brengen. Een
educatief medewerker/promotor biedt in elke provincie een pedagogisch aanbod op maat
aan (opleiding, sensibiliseringsactiviteiten, uitlenen van pedagogische instrumenten,
steun aan projecten/trajecten). Dit aanbod wordt actief gepromoot bij
vormingsverantwoordelijken (in het onderwijs of via de jeugdsector) om zo onrechtstreeks
de jongeren te bereiken.
De operationele partners voor Annoncer la Couleur zijn de provincie Namen,
Henegouwen, Waals-Brabant, Luxemburg en het cultureel centrum ‘Les Chiroux’ in Luik.
In Brussel wordt de werking momenteel vanuit de BTC-coördinatie opgevolgd.
De
operationele
partners
voor
Kleur
Bekennen
zijn
de
Vlaamse
Gemeenschapscommissie (VGC), de provincies West-Vlaanderen, Vlaams-Brabant,
Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Limburg.
ALC en KLB delen dezelfde doelstellingen delen en houden rekening met de context
waarin zij werken.
In 2014 werd een nieuwe formulering gerealiseerd (door een extern bureau) die via het
TFD (Technisch Financieel Dossier) vorm geeft aan een nieuw 5-jarenprogramma
(september 2014 - augustus 2019). De nadruk ligt op een resultaatsgerichte benadering,
op basis van criteria en indicatoren, en dit zowel voor de coördinatie als voor de
operationele partners.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
44
3.1.1 De visie van Kleur Bekennen
Jongeren handelen als verantwoordelijke burgers, zich bewust van het belang van
internationale solidariteit en dragen bij tot een meer rechtvaardige wereld.
3.1.2 De missie
Scholen verankeren initiatieven van WBE in hun werking en maken gebruik van
kwaliteitsvolle middelen en ondersteuning
3.1.3 Het aanbod van Kleur Bekennen:

Advies en begeleiding op maat

Educatief materiaal

Financiële ondersteuning via projectoproepen

Nascholingen op maat en coachings

Een overzicht van kwalitatieve workshops
3.1.4 Doelgroep
De doelgroep van het programma zijn de actoren uit het onderwijs, op niveau van de
ministeries, de koepels, de inrichtende machten en de scholen :

Leerkrachten en directies basisonderwijs

Leerkrachten en directies secundair onderwijs

Docenten lerarenopleiding

Toekomstige leerkrachten

Op niveau van de ministerie(s), inspectie en inrichtende machten
Onderwijsnetten in Vlaanderen

De begunstigden: de leerlingen van 3 tot 18 jaar met een focus op de leeftijdsgroep
van 12-18 jaar

De eerstelijnsactoren in de WBE/ontwikkelingseducatie (voornamelijk de ngo's) zijn
strategische stakeholders in het bereiken van resultaten bij deze doelgroep.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
45
3.1.5 Het concept ‘Wereldburgerschap’
Wereldburgerschap (WBE/Wereldburgerschapseducatie) is het leggen van verbanden
tussen jezelf en anderen, dichtbij en ver weg. Opvoeden tot wereldburgerschap heeft tot
doel jongeren hiervan bewust te maken en ze te ontwikkelen tot actieve wereldburgers.
Op die manier zijn ze betrokken bij de wereld, dichtbij en veraf. Wereldburgerschap sluit
aan op andere educaties (oa duurzame ontwikkeling) De leerbenaderingen en de te
ontwikkelen competenties vinden veelal een gemeenschappelijke grond.
Kleur Bekennen benadert opvoeden tot wereldburgerschap vanuit 8 verschillende
invalshoeken:

Duurzame ontwikkeling

Onderlinge afhankelijkheid

Democratie en Burgerzin

Vrede

Sociale rechtvaardigheid

Diversiteit

Mensenrechten

Opvoeden tot wereldburgers
Werken aan wereldburgerschap betekent werken aan deze invalshoeken en ze met
elkaar in verband brengen. Ze zijn namelijk onderling verbonden en gaan breder dan
enkel een link met ontwikkelingssamenwerking. Door vakgebonden én vakoverschrijdend
aan deze invalshoeken te werken, voed je leerlingen op tot echte wereldburgers.
In een context van onderlinge afhankelijkheid tussen globale vraagstukken en het
dagelijks leven van individuen en gemeenschappen, zet wereldburgerschap processen
op die tot doel hebben:

een
globaal
inzicht
in
de
internationale
problematiek
en
de
ontwikkelingsproblematiek te bevorderen en kritische meningsvorming te stimuleren,

een verandering van waarden, attitudes en gedrag teweeg te brengen, zowel op
individueel als op collectief vlak,

de actieve uitoefening van rechten en plichten op lokaal en globaal niveau aan te
moedigen,
om zo te komen tot een rechtvaardige en solidaire wereld.
Deze processen steunen op een coherente en onderling afgestemde strategie die
verschillende aanpakken omvat:
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
46

sensibilisering van burgers en gemeenschappen voor de ontwikkelingsproblematiek
en voor de uitdagingen van Noord-Zuidverhoudingen,

bewustmaking van burgers en gemeenschappen van de onderlinge afhankelijkheid
tussen Noord en Zuid,

het engagement van burgers en gemeenschappen in persoonlijke of collectieve
acties ten voordele van een duurzaam en rechtvaardig ontwikkelingsmodel,

mobilisatie van de burgers en gemeenschappen om te komen tot meer
rechtvaardige en meer solidaire beleidskeuzes op lokaal, nationaal en internationaal
vlak.
3.1.6 Doelstellingen voor het nieuwe programma 01/09/201431/08/2019.
Het programma "Kleur Bekennen-Annoncer la couleur" heeft als algemeen doel
"Jongeren handelen als verantwoordelijke burgers, zich bewust van het belang van
internationale solidariteit en dragen bij tot een meer rechtvaardige wereld."
En als specifiek doel "Scholen verankeren initiatieven van WBE in hun werking en maken
gebruik van kwaliteitsvolle middelen en ondersteuning."
De uitvoering van het programma doorloopt een cyclisch leertraject dat de volgende
stappen kent : a) het identificeren van de noden, b) capaciteitsondersteuning en c)
kapitalisatie, appreciatie en innovatie op basis van "good practices"
Deze aanpak heeft het voordeel te beantwoorden aan de volgende noden :

nood aan een kwaliteitsvol aanbod ;

nood aan een structureel proces van begeleiding en capaciteitsondersteuning van
scholen

nood aan kapitalisatie van en reflectie over "good practices" ten gunste van alle
actoren van de sector van ontwikkelingseducatie.
Ter aanvulling van deze dynamiek en de complementariteit tussen de resultaten,
identificeert deze aanpak ook de activiteiten om de resultaten te bereiken, alsook de
actoren die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering ervan.

Resultaat 1: Een pertinent, kwaliteitsvol en gestructureerd aanbod aan WBE is
beschikbaar Dit resultaat laat toe om te beantwoorden aan een van de belangrijkste
noden geïdentificeerd in de contextanalyse, nl. een kwaliteitsvol pedagogisch
aanbod dat beantwoordt aan de noden van de scholen, de leerlingen en de
leerkrachten.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
47

Resultaat 2: Scholen versterken de kwaliteit van WBE in hun werking door gebruik te
maken van advies, vormingen, coaching en structurerende projecten. Er worden
activiteiten en instrumenten aangereikt met als doel om het pedagogisch aanbod
toegankelijk te maken en de capaciteiten van de actoren van WBE te versterken.
Ten slotte beoogt dit resultaat een capaciteitsversterking m.b.t. het implementeren
van initiatieven en praktijken van WBE in de scholen zelf.

Resultaat 3: De analyses, reflecties en innoverende praktijken m.b.t. WBE zijn
gedeeld met de stakeholders uit de sector en met de actoren van het onderwijs . Dit
derde resultaat heeft als doel het valoriseren van de resultaten uit 1 en 2, het
kapitaliseren van de "good practices" en ervaringen uit het programma zelf of
daarbuiten, deze te evalueren en de impact ervan te meten ten gunste van de sector
van OE en de actoren uit het onderwijs. Ter ondersteuning van dit resultaatsgebied
en ter aanmoediging van het participatieve leerproces tussen de actoren zal een
leerplatform geïnstalleerd worden.
3.2 CONTEXT VAN DEZE CARTOGRAPHIE
3.2.1 Mandaat van het programma KLB/ALC
Vanuit het mandaat van het programma KLB/ALC wordt voor 2014-2019 een coherente
(pedagogische) strategie uitgestippeld op basis van de volgende pijlers:

KLB/ALC
doet
dienst
als
een
kenniscentrum
voor
WBE
(‘Wereldburgerschapseducatie’): het is een expertisecentrum en ontmoetingsplaats
voor alle relevante actoren. De opdracht van het kenniscentrum richt zich op
volgende processen: leren, innoveren, verbeteren en verbinden.

KLB/ALC functioneert als een documentatiebank WBE: het is een vindplaats voor
het aanbod (zowel digitaal als materieel) en biedt een virtuele ontmoetingsplaats en
leeromgeving voor WBE.

KLB/ALC bevordert de coherentie met andere educaties die deel uitmaken of
aansluiten bij Wereldburgerschap.

KLB/ALC valoriseert en promoot goede praktijken WBE ism de onderwijssector.
Deze strategie zal in nauwe samenwerking verlopen tussen de coördinatie (BTC) en de
provinciale partners en medewerkers. En daarnaast zal de samenwerking met andere
stakeholders (ngo's, onderwijsinstanties,..enz) verder worden uitgebouwd en versterkt.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
48
3.2.2 Realisatie cartografie volgens het technisch financieel dossier
ALC-KLB 2014-2019
Resultaat 1 : Een pertinent, kwaliteitsvol en gestructureerd aanbod aan WBE is
beschikbaar.
Op basis van de noden in de scholen zal een pertinent en kwaliteitsvol aanbod
geïdentificeerd, voorbereid en gestructureerd worden. De verantwoordelijkheid voor deze
taak ligt bij de coördinatie, de provincies helpen bij de uitvoering.
Onder "het aanbod", verstaan we zowel pedagogisch materiaal, workshops als
vormingen. Dit aanbod zal onderworpen worden aan een kwaliteitsscreening en moet
beantwoorden aan de noden van het onderwijs.
Onder dit resultaatsgebied zullen de coördinaties verantwoordelijk zijn voor de
voorbereiding van de projecten en procedures, de voorbereiding van het pedagogisch
referentiekader voor materiaal, vormingen, workshops enz. en voor de databanken van
pedagogisch materiaal, workshops. Ze adviseren ook de provincies in hun werk op vlak
van kwaliteit. Verder zien zijn erop toe dat de goede praktijkvoorbeelden en ervaringen
terugstromen van het terrein naar het centraal niveau.
De provincies, van hun kant, zijn verantwoordelijk voor het realiseren van die feedback
van informatie en de noden van de scholen, zodat het aanbod telkens pertinenter en
kwaliteitsvoller wordt.
Identificeren van de noden van de scholen op vlak van WBE
De eerste activiteit is erop gericht om mechanismen te installeren (continu of specifiek),
die ons in staat stellen om beter de vraag en de noden van de scholen op vlak van WBE
te begrijpen.
Meer specifiek, en op vraag van de hele sector, is het de bedoeling om, vanaf de start
van het nieuwe programma, een cartografie te maken van de sector van WBE in de
scholen. Deze cartografie zal enerzijds een overzicht geven van de verschillende
actoren in het domein van WBE in scholen (ngo's, verenigingen, enz.), en anderzijds ook
een overzicht van de scholen zelf en hun initiatieven van WBE. De scholen zouden in
deze cartografie kunnen opgedeeld worden volgens de 4 types verwijzend naar 4
verschillende noden op vlak van WBE, zoals weergegeven in de studie van de Koning
Boudewijnstichting "Scholen en Burgerschapseducatie". De methodologie van deze
cartografie zal ontwikkeld worden door de coördinatoren en de provincies in overleg met
de ngo-sector. Haar realisering, die het eerste jaar van het project zal gerealiseerd
worden, zal voornamelijk door het personeel van het programma zelf kunnen uitgevoerd
worden. Ter ondersteuning kan er beroep gedaan worden op externe expertise. Eén keer
deze cartografie gerealiseerd, is het de bedoeling dat deze regelmatig geactualiseerd
wordt.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
49
Anderzijds, vanaf het begin van het programma, is het de bedoeling om een
methodologie en bijbehorende activiteiten in het leven te roepen om op een continue
manier de noden uit de sector in kaart te brengen. Men kan zich baseren op bestaande
studies en documenten en op het ontwikkelen van een vragenlijst, gefocust op de noden.
Deze vragenlijst kan opgesteld/uitgevoerd worden door de provinciale teams, de data
kunnen op centraal niveau verwerkt worden. De verzamelde en geanalyseerde gegevens
zullen aan de basis liggen van de voorbereiding van een pertinent en kwaliteitsvol
pedagogisch aanbod.
De verzamelde en geanalyseerde resultaten kunnen het onderwerp zijn van een
seminarie ten gunste van alle stakeholders uit het domein van WBE. De resultaten
(goede praktijkvoorbeelden, ervaringen) uit resultaatsgebied 2 kunnen ook mee
opgenomen worden in dit seminarie.
3.2.3 Motivering m.b.t. deze opdracht van cartografie
Deze opdracht is een gemeenschappelijk initiatief van Kleur Bekennen en de ngo’s.
We verwijzen in de eerste plaats naar de ‘Strategische As 1 Complementariteit en
synergie’( zie TFD); Met oa de permanente zoektocht van Kleur Bekennen om synergieën
te creëren. De activiteiten zijn er ook op gericht om de actoren te mobiliseren en
stimuleren om synergieën met anderen aan te gaan. Er wordt ook beantwoord aan de
vraag uit de sector: faciliteren van de toegang tot het pedagogisch aanbod en het
functioneren als "kennisplatform" binnen de sector.
In het kader van een brede samenwerking werd de ngo-federatie uitgenodigd voor een
werkgroep om in onderling overleg en binnen gemeenschappelijke krijtlijnen deze ToR uit
te schrijven. Daarnaast werd er ook beroep gedaan op informele contacten binnen de
onderwijssector.
Veder verwijzen we naar de nota van de ngo-federatie “Ontwikkelingseducatie in het
onderwijs Gemeenschappelijk kader voor de scholenwerking van de ngo’s, als onderdeel
van de noordwerking (2014-2016)”. Hierin staan een aantal aanknopingspunten in de
uitdagingen van de ngo-sector die het belang van deze cartografie onderstrepen.
In deze werkgroep zetelden, naast Kleur Bekennen, vertegenwoordigers van de ngofederatie, Djapo, 11.11.11, PROTOS en Studio Globo. Deze werkgroep kwam 3 maal
samen in de periode juni/juli.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
50
3.2.4 Context analyse van het TFD

(zie TFD) KLB breidt in het nieuwe programma de doelgroep/begunstigden uit:
leerlingen van 3 tot 18 jaar. Dit voorstel laat toe om een dubbele ambiguïteit die
aanwezig was in het vorige programma op te heffen : "De jongeren van 10 tot 18
jaar" (begunstigden uit het vorige programma), mengde enerzijds de jeugdsector
met de onderwijssector, en bleek anderzijds ook een moeilijk werkbare leeftijdsgroep
te zijn (secundair onderwijs + de derde graad van het basisonderwijs). De
argumenten die naar boven gekomen zijn tijdens een reflectie over de begunstigden
en in het voordeel waren van een groep van leerlingen 3 tot 18 jaar: WBE is een
coherent geheel dat moeilijk op te splitsen is zonder een negatief effect te hebben op
de impact en de kwaliteit. Zelfs indien men kiest voor een kleinere leeftijdsgroep is
het nodig om, in het kader van het pedagogisch aanbod en de activiteiten, rekening
te houden met dit "pedagogisch continuüm". Het zou bijvoorbeeld niet pertinent zijn
om een aanbod voor te bereiden voor 16-18 jarigen zonder rekening te houden met
de opgedane kennis/vaardigheden uit het verleden;

Het is moeilijk om op een succesvolle manier activiteiten van WBE te realiseren bij
10-12 jarigen zonder dat deze op jongere leeftijd al een minimale sensibilisering in
het domein konden genieten;

Er is pedagogisch materiaal beschikbaar voor verschillende leeftijdsgroepen (8-12,
10-14). Opsplitsen van dat materiaal is dus moeilijk.
Ter conclusie kunnen de directe begunstigden van het programma als volgt omschreven
worden : “De leerlingen van 3 tot 18 jaar met een focus op de leeftijdsgroep van 12-18
jaar”. (zie TFD) De link met WBE in het verplicht onderwijs in de Vlaamse Gemeenschap
is minder expliciet. Bovendien refereert de Vlaamse Gemeenschap eerder naar "EDO"
als containerbegrip, dat ook de thema's van WBE kan bevatten. Anderzijds zijn er
verschillende impliciete linken te vinden in de leerplannen en dit voor alle leeftijdsgroepen
(kleuter-, lager -en secundair onderwijs). Enkele voorbeelden :

In punt 2.2.2 "milieu en duurzame ontwikkeling" van de vakoverschrijdende
eindtermen van het secundair onderwijs is er een expliciete verwijzing naar armoede
en de Noord-Zuid problematiek7 ;

In hoofdstuk 4 (wereldoriëntatie - maatschappij) van de eindtermen in het lager
onderwijs zijn er impliciete linken met interculturaliteit ("anders zijn, culturen en
uitwisseling) of met de interdependentie en de verantwoordelijkheid t.o.v. de
omgeving te maken (1.3 van hetzelfde document).
De grote autonomie van de scholen, de verschillende onderwijsnetten en koepels
bemoeilijken evenwel de vertaling van een visie op beleidsniveau en de concrete
integratie van ‘opvoeden tot wereldburgerschap’ in de scholen. Toch is er vraag om rond
‘opvoeden tot wereldburgerschap’ te werken in het onderwijs.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
51
Ook bij de hogescholen die instaan voor de basisopleiding van leerkrachten bestaat
belangstelling om te werken rond ‘opvoeden tot wereldburgerschap’. Hogescholen zijn
overigens steeds meer internationaal gericht: stages, internationale uitwisselingen,
vriendschapsbanden, projecten van ontwikkelingssamenwerking, ...

Er heerst begripsverwarring m.b.t. Wereldburgerschapseducatie (WBE),
ontwikkelingseducatie (OE), mondiale vorming (MoVo). (zie respectieve
beleidsnota’s oa De Strategienota Ontwikkelingseducatie van DGD ).

Er is een ‘overbevraging’ van scholen en leerkrachten. De aanbieders van WBE
(ngo’s en andere educatieve organisaties) zijn versnipperd en benaderen scholen in
verspreide slagorde. De verwachtingen naar scholen zijn hoog, met name meer
inbedding van WBE.

Er zijn bovendien verschillende educaties die zich richten naar het onderwijs: EDO
(Educatie duurzame ontwikkeling), Milieu-educatie (MOS); Cultuur (Canon)..enz. De
educaties vallen (meestal) onder de VOET (met een inspanningsverplichting, geen
resultaatsverplichting) , slechts gedeeltelijk onder de vakken. Dit alles heeft invloed
op de kwaliteit van de projecten. De educatieve sector heeft meer ervaring met het
basisonderwijs en heeft weinig toegang tot de vakkenstructuur.
o
Zie http://onderwijs.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/so/

De organisatiecultuur van een school is heel bepalend m.b.t. het realiseren van WBE
(engagement van leerkrachten, draagvlak- en kracht van het team en de school,
steun van de directie, beleidsvoerend vermogen van de school). Leerkrachten
verwachten vaak hapklare oplossingen ‘gesneden brood’).

Beleidsmatig is het landschap van ontwikkelingssamenwerking/educatie en
onderwijs
complex
(federaal//gemeenschapsmaterie;
onderwijsinstanties:
departement onderwijs, netten, scholen).
3.3 ONDERWERP VAN DEZE CARTOGRAFIE
Deze cartografie geeft d.m.v. een grondige, wetenschappelijk onderbouwde en
kwalitatieve studie de behoeften weer van secundaire scholen (SO) van de Vlaamse
Gemeenschap m.b.t. Wereldburgerschapseducatie.
In de eerste plaats worden verantwoordelijken van scholen/schoolteams bevraagd d.m.v.
diepte-interviews: directie; coördinatoren (VOET-, -graad, -zorg of andere mogelijk
initiatiefnemers op vlak van WBE).
In de tweede wordt een representatieve steekproef leerlingen van de respectieve scholen
bevraagd via een enquête online.
Deze studie zal zich enkel richten naar het SO en dit omwille van pragmatische redenen.
Op die manier (en omwille van de beperkte tijd) zal de studie doelgerichter kunnen
gebeuren. Zodoende zal een groter aantal SO-scholen kunnen bevraagd worden.
Bovendien komen de (beperkte) financiële middelen beter tot hun recht.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
52
Het bestaand educatief aanbod in Vlaanderen richt zich momenteel vooral naar het
BaO. Er is een effectieve nood om de achterstand m.b.t. het SO in te halen. Het SO is
extra complex omwille van de vakkenstructuur. Er is tenslotte een behoefte om de
specifieke noden van het technisch en beroepsonderwijs te kennen (zonder die samen
in één categorie te steken).
De studie gebeurt bij een representatieve staalkaart van secundaire scholen met:

alle onderwijsvormen (ASO: algemeen secundair onderwijs; BSO: beroepssecundair
onderwijs; KSO: kunstsecundair onderwijs; TSO: technisch secundair onderwijs.

alle Vlaamse provincies en Brussel.

De bevraagde scholen vormen een representatieve vertegenwoordiging van netten
& koepels
 Netten: GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap; Gesubsidieerd Officieel
Onderwijs: dat omvat de scholen van het stedelijk en gemeentelijk onderwijs en
van het provinciaal onderwijs; Gesubsidieerd Vrij Onderwijs: het katholiek
onderwijs met daarnaast de protestantse, joodse, orthodoxe, islamitische scholen
en de niet-confessionele scholen. Ook een aantal methodescholen situeren zich
hier.
 De 4 grootste onderwijskoepels zijn: VSKO: Vlaams Secretariaat van het
Katholiek Onderwijs; OVSG; Onderwijssecretariaat voor Steden en Gemeenten
van de Vlaamse Gemeenschap; POV: Provinciaal Onderwijs Vlaanderen, het
vroegere CVPO; GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap (het vroegere
Gemeenschapsonderwijs; Daarnaast bestaan nog een aantal kleinere koepels:
het VOOP (het Vlaams Overlegplatform, dat een 16 - tal vrije niet-confessionele
scholen groepeert) en de koepels van de methodescholen.

De bevraagde scholen vormen een representatieve vertegenwoordiging van
platteland/steden.
Door middel van een brede bevraging worden de antwoorden in kaart gebracht
m.b.t. drie hoofdvragen:
1) Wat verstaat de doelgroep onder ‘Wereldburgerschap?

Wat begrijpen scholen bij het begrip WBE?, hoe vullen zij het in, hoe definiëren zij
het?

Welk doel koppelen zij eraan vast?

Wat doen ze om WBE te realiseren? (binnen de vakken of via het informeel leren?)

Waar halen zij nu hun mosterd?

Welk belang hechten ze aan WBE?
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
53
2) Wat zijn noden en behoeften m.b.t. WBE?

Wat hebben scholen nodig / wat zijn hun noden op vlak van WBE?

Welke factoren, interne & externe actoren spelen een rol / Wat zijn obstakels / Wat
maakt dat het goed werkt en WAAROM? Welke rol spelen directies in de
procesbepaling?
3) Op welke manier wordt WBE structureel ingebed of verankerd op school
(pedagogisch/didactisch en beleidsmatig).

Wat verstaan ze onder ‘structurele inbedding of verankering’?

Op welke manier gebeurt dit in de praktijk? Wat zijn minimum voorwaarden om over
inbedding of verankering te spreken.
4) Voor wat de online-bevraging betreft naar jongeren:

Voor de bevragingen m.b.t. jongeren worden de vragen aangepast aan hun
leefwereld (even open bevragen zoals bij de leerkrachten):

wat begrijpen zij onder wereldburgers, WBE? Hebben zij reeds aan WBE gedaan?
(thema’s naar voor schuiven?)

welke activiteiten kennen ze?

wat zijn hun wensen op vlak van WBE? Wat verwachten jongeren van WBE op
inhoudelijk/vormelijk/didactisch vlak?

Andere elementen: engagement, de rol van het gedrag van de leerkracht (didactisch,
hoe is de activiteit overgekomen?), eventueel elementen van andere studies over de
leefwereld van jongeren gebruiken?
Aandachtspunten voor de bevraging:

Het geselecteerde bureau hanteert specifieke vragenlijsten m.b.t. de verschillende
onderwijsvormen voor ASO/technisch/beroeps/kunst, omwille van de specifieke
vakkenstructuur (bv. PAV), ook de samenstelling van de populatie en de
schoolculturen zijn anders.

De bevraging wordt zo breed mogelijk opgevat, een heel open bevraging (vakken,
niet-formeel leren enz.).

Er wordt een statistisch relevante steekproef gebruikt voor de deze bevraging. Het
aantal scholen wordt bepaald door het geselecteerde bureau met een motivering.
Zie: http://onderwijs.vlaanderen.be/onderwijsaanbod/so/

Kunnen de eindconclusies geclusterd worden via een bepaalde typologieën? (cfr.
KBS studie over burgerschap). Het bureau gaat na of bepaalde correlaties kunnen
gelegd worden bij een beperkt aantal scholen.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
54

Aandacht hebben voor verschillende dimensies van educatie. (“Hoofd-HartHanden”)(“Savoir – savoir-faire & savoir-être” (Ook m.b.t. nieuwe kennis,
systeemdenken, socio-emotionele aspecten, zie EDO, acties, waarden (ethiek),
competenties).

Eventueel kan het bureau zich inspireren op het ‘8veldenmodel’ van Kessels-Smit
dan eventueel als leidraad voor de bevraging kan gebruikt worden (zie bibliografie)
(‘wat wil je bereiken, vragen & achterliggende behoeften, ook andere
belanghebbenden’).

Oog hebben voor de win-win van de bevraging voor de school (bv. Via een
terugkoppeling na de bevraging). Scholen worden namelijk vaak bevraagd en krijgen
nooit de resultaten te zien.).

Rekening met conclusies van andere relevante studies (zie bibliografie).
3.4 DOELSTELLINGEN VAN DEZE STUDIE

Deze studie is een multi-levelonderzoek (wat begrijpt men onder WBE/wat leeft er op
scholen / wat is er nodig m.b.t. WBE/ wat met structurele verankering/ op
verschillende niveaus op school?)

met de bedoeling te luisteren naar de behoeftes en met als resultaat een
representatief antwoord.

N.a.v. de conclusies kunnen nieuwe visies volgen, hefbomen voor vernieuwing m.b.t.
WBE voor de educatieve sector. Welke bijdrage kunnen ngo’s en educatieve
organisaties leveren? Op welke manier kan er meer synergie gebeuren?, Hoe kan
WBE(nog) meer verankerd worden?

De werking, werkwijze en korte- en lange termijnstrategie van KLB kunnen waar
nodig concreter ingevuld en aangepast worden (zie resultaatsgebieden in het TFD).

Educatieve organisaties krijgen moeilijk voet aan grond in het SO, via de bevraging
willen we meer zicht krijgen op de mogelijkheden/noden; op welke manier kan er
vakoverschrijdend gewerkt worden. SO blijft voor een deel onontgonnen terrein voor
de meeste ngo’s.

De resultaten van deze studie zijn een input voor de kwaliteitscommissie en het
kennisbeheer/leerplatform (zie TFD).

De
samenwerking
en
de
gemeenschappelijk
partners/stakeholders wordt verbeterd en versterkt.
strategie
tussen
de
Ter info : De conclusies van deze studie zullen met andere stakeholders besproken
worden dmv een studiedag in het voorjaar 2015. Oa beleidsmensen, de educatieve
sector en vertegenwoordigers van onderwijs (inspectie, pedagogische begeleiders,
docenten en studenten lerarenopleiding).
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
55
3.5 METHODOLOGIE EN ORGANISATIE EN AANPAK VAN
DEZE STUDIE

D.m.v. diepte-interviews (voor directie/leerkrachten) en online enquête voor
leerlingen.

Kwalitatief en kwantitatief onderbouwd

Representatief aantal scholen.

Conclusies die worden getrokken zijn voor het hele secundaire onderwijs in
Vlaanderen.

(zie doelstellingen van deze studie).
De studie wordt opgevolgd door de Stuurgroep; Deze is samengesteld uit volgende
personen:

de coördinator Kleur Bekennen

een vertegenwoordiger van BTC

een vertegenwoordiging van de operationele partners van KLB
Taken van de Stuurgroep

beoordelen en valideren van voorgestelde methodologie

beoordelen en valideren van tussentijdse verslagen en aanbevelingen

afwegen bijkomende onderzoeksdaden

definitieve aanvaarding eindverslag
3.6 VERWACHTE RESULTATEN EN FASES
De dienstverlener geeft minstens 2 maal, op duidelijk aangegeven tijdstippen een
overzicht van het onderzoek en de pistes die zich aandienen. Deze terugkoppeling
gebeurt aan de stuurgroep die een voorlopige en gedeeltelijke aanvaarding kan doen.
Op basis van deze verslagen kan bijkomende onderzoek gevraagd worden.
1) September 2014: Selectie van het bureau en start van de studie: opdracht finetunen.
Desk studie: beschikbaar materiaal/studies en actoren (en hun rollen) van de sector
WBE/OE/MoVo analyseren, onderzoeksgroep samenstellen, methodologie op punt
stellen en opdracht verder uitdiepen met de stuurgroep.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
56
2) Oktober 2014: definitieve versie vragenlijst, eerste tussentijds rapport, resultaten
tussentijds rapport bespreken, evalueren en bijsturen (bureau met de stuurgroep).
3) November/December: onderzoek uitvoeren, resultaten verwerken: voorlopig
resultatenrapport. Half-december 2014 wordt een ontwerprapport met voorlopige
aanbevelingen voorgelegd en voorgesteld aan de stuurgroep.
4) Eind december wordt het definitieve rapport ter beschikking gesteld van BTC, met
conclusies en aanbevelingen. Dit wordt gevolgd door een presentatie aan de stuurgroep.
3.7 EINDPRODUCTEN / DELIVERABLES
1) Eindrapport (digitaal) met alle resultaten van de studie en conclusies of
aanbevelingen. de bevraagde scholen worden achteraf geclusterd (volgens
typologieën en behoeften).
2) Bij het eindrapport horen alle interviews en contactgegevens van alle betrokken
contactpersonen en scholen.
3) Schriftelijke terugkoppeling met een samenvatting van de gesprekken en de
eindresultaten mbt de geïnterviewde scholen (als feedback voor deze
geïnterviewde scholen). Een nog te bepalen aantal casussen wordt verzameld
n.a.v. het onderzoek (good practices).
4) Resultaten van de online enquête (mbt leerlingen).
5) Een beknopte presentatie (pppt) van de studie en de eindresultaten.
NB: KLB voorziet een terugkoppeling van de onderzoeksresultaten dmv studiedag, waar
stakeholders van het onderwijs worden uitgenodigd (docenten lerarenopleiding, inspectie,
pedagogische begeleiders..).
3.8 VERWACHTE COMPETENTIES

Aantoonbare ervaring (en kennis van) met onderzoek (minimum 5 jaar), met
onderwijs (minimum 5 jaar), met educatie-sector(-en aanverwante thema’s –
minimum 3 jaar).

Kwantitatieve en kwalitatieve onderzoekservaring.

Competenties (kennis en ervaring) aantoonbaar via cv’s van de betrokken
medewerkers.

Excellente kennis van het Nederlands.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
57
De medewerkers die in de offerte voor de verschillende deelaspecten van de opdracht
worden voorgesteld, zijn verantwoordelijk voor de uitvoering. Binnen het team wordt een
verantwoordelijke aangeduid die instaat voor:
-
de planning en coördinatie van de verschillende activiteiten,
-
de betrokkenheid van de verschillende belanghebbenden bij de evaluatie,
-
de tussentijdse rapportering,
-
de technische kwaliteit van het rapport,
-
het voorlopig eindrapport met aanbevelingen,
-
het definitieve rapport
-
de voorstelling van de resultaten (voorlopig en definitief).
3.9 INHOUD VAN DE OFFERTE
(Zie « formulieren » in bijlage DEEL4)
3.9.1 Voorstelling
Voor de selectiefase is het nodig dat de inschrijver zich voorstelt:

Beschrijving van de organisatie/het bureau/het consortium indien relevant (maximum
1 bladzijde)

cv van het team of van de consultant
3.9.2 Voorgestelde werkwijze
Voor de beoordeling van de kwaliteit van de offerte (gunningscriterium), verduidelijkt de
inschrijver de werkwijze die hij voorstelt door de steekproefwijze te verduidelijken.
3.9.3 Werkplan en gedetailleerde planning
Voor de beoordeling van de kwaliteit van de offerte (gunningscriterium), verduidelijkt de
inschrijver in een werkplan en een gedetailleerde kalender het volgende:

de manier waarop de studie verspreid zal worden over de verschillende weken

het aantal werkdagen voor elke partij, alsook, indien nodig, de verdeling van de
dagen per teamlid

de momenten waarop een terugkoppeling zal uitgevoerd worden bij BTC en het
stuurcomité van de studie
3.9.4 Prijsofferte
(zie bijlage)
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
58
3.10 BIBLIOGRAFIE Lot n_°2
www.kleurbekennnen.be
TFD
www.ngo-federatie.be
Onderzoeksplatform PULSE is afgerond: 4 jaar onderzoek naar het draagvlak voor
ontwikkelingssamenwerking werd afgerond met een boek "The drive to Global Citizenship"
en met twee rapporten: eentje over de zogenaamde "wezen" van de ontwikkelingseducatie,
en een eindrapport rond effectiviteitsmeting van draagvlakversterkende activiteiten.
Andere relevante studies
'Vakoverschrijdende eindtermen in het secundair onderwijs: een onderzoek naar de
maatschappelijke en onderwijskundige relevantie van vakoverschrijdende eindtermen en de
haalbaarheid ervan' (M. Elchardus - V. U. Brussel)
http://www.ond.vlaanderen.be/obpwo/projecten/2006/0601/default.htm:
Prof. D. Kavadias naar de manier waarop in scholen de vraag tot ondersteuning inzake
burgerschapseducatie tot stand komt en op welke manier scholen een beroep doen op een
externe aanbod Zie http://www.kbs-frb.be/publication.aspx?id=270652&LangType=2067.
Dat Vlaanderen op deze thema’s internationaal niet zo goed scoort, weten we eigenlijk nu al
vrij goed uit de resultaten van het ICCS onderzoek (International Civic and Citizenship
Education Study) in 2010. In zekere zin kun je dit dus al een soort nulmeting beschouwen.
http://www.ond.vlaanderen.be/obpwo/links/ICCS/default.htm
Raamadvies VLOR: http://www.vlor.be/sites/www.vlor.be/files/advies/ar-adv002-0910.pdf
Uit Nederland:
http://www.ncdo.nl/artikel/leraren-en-mondiaal-burgerschap
http://www.ncdo.nl/wereldburgerschap-op-pabos
8veldenmodel’ van Kessels-Smit:
http://www.kessels-smit.com/files/Het_acht_velden_instrument_NL_3.pdf
Beleidsnota’s / federaal en Europees:
http://diplomatie.belgium.be/nl/binaries/strategienota_ontwikkelingseducatie_tcm314176764.pdf
http://diplomatie.belgium.be/nl/binaries/europese_ontwikkelingsconsensus_tcm31463699.pdf
This GENE publication (Global Education Network) provides an overview of evaluation
policy, practice and key trends, in the field: http://www.gene.eu/publication/
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
59
4 Deel 4: Formulieren
4.1 Instructies om de offerte op te stellen
In principe moet de offerte opgesteld worden op de originele offerteformulieren die bij het
bestek gevoegd zijn. Indien zij evenwel opgesteld is op andere formulieren (bv. op een
gescande versie van die formulieren), dient de inschrijver te verifiëren of die formulieren
overeenstemmen met de originele formulieren en moet hij op elke pagina vermelden dat
de gebruikte formulieren conform de originele offerteformulieren zijn.
De offerteformulieren zijn beschikbaar in het Nederlands en het Frans. Slechts één versie
(Nederlands OF Frans) dient ingevuld te worden. De louter technische gedeelten mogen
echter opgesteld worden in het Nederlands, Frans, Duits of Engels.
De offerteformulieren moeten ingediend worden in twee exemplaren, waarvan een met
de vermelding ‘origineel’ en het ander met de vermelding ‘duplicaat’ of ‘kopie’. Het
origineel moet ingediend worden op papier. Het duplicaat mag een eenvoudige fotokopie
zijn, maar mag ook ingediend worden in de vorm van een of meerdere bestanden op cdrom.
De verschillende delen en bijlagen van de offerte moeten genummerd zijn.
Alle prijzen worden vermeld in euro (€) tot twee cijfers na de komma. Indien nodig kunnen
ze nauwkeuriger vermeld worden tot vier cijfers na de komma.
Naast elke doorhaling, verbetering, aanvulling of wijziging in de offerteformulieren moet
een handtekening staan.
Dat geldt ook voor doorhalingen, verbeteringen en aanvullingen of wijzigingen met
correctielint of -vloeistof.
De offerte moet de originele handgeschreven handtekening van de inschrijver of van
zijn gemachtigde dragen.
Wanneer
de
inschrijver
een
handelsvennootschap/vereniging
is
zonder
rechtspersoonlijkheid, gevormd tussen meerdere natuurlijke of rechtspersonen (tijdelijke
handelsvennootschap of tijdelijke vereniging), moet de offerte door ieder van die
personen ondertekend worden.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
60
4.2 Gegevens van de inschrijver
Naam en voornaam van de inschrijver
of bedrijfsnaam en rechtsvorm
Nationaliteit van de inschrijver en van
het personeel (indien verschillend)
Domicilie/Maatschappelijke zetel
Telefoon- en faxnummer
RSZ-inschrijvingsnummer of equivalent
Ondernemingsnummer
Vertegenwoordigd
ondergetekende(n)
door
(naam, voornaam en hoedanigheid)
Contactpersoon
(telefoonnummer,
faxnummer, eventueel e-mailadres)
Indien
verschillend:
projectleider
(telefoonnummer,
faxnummer,
emailadres)
Rekeningnummer voor de betalingen
Financiële instelling
Op naam van
Handtekening(en):
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
61
4.3 Offerteformulier - Prijzen
De inschrijver verbindt zich ertoe de overheidsopdracht uit te voeren conform de
bepalingen van het bijzonder bestek, aan de volgende prijzen, uitgedrukt in euro en excl.
btw:
Nr. en benaming van het perceel : ………………………………………………………..
Prijs voor het perceel : : ……………………………………………………………………
Btw-percentage: ........................ %.
In de bijlage ………………….., voegt de inschrijver bij zijn offerte ……………..
Voor waar en echt verklaard,
Handtekening(en):
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
62
4.4 Integriteitsverklaring voor de inschrijvers
Betreft inschrijver:
Domicilie/Maatschappelijke zetel:
Referentie overheidsopdracht:
Aan de Belgische Technische Coöperatie,
Hierbij verklaar ik / verklaren wij, handelend in mijn / onze hoedanigheid van
rechtsgeldig(e) vertegenwoordiger(s) van bovenvermelde inschrijver, hetgeen volgt:



Noch de leden van het bestuur, noch werknemers of andere personen of
rechtspersonen waarmee de inschrijver een overeenkomst met het oog op de
uitvoering van de opdracht heeft gesloten, hebben voor zichzelf of voor andere
personen of rechtspersonen een op geld waardeerbaar voordeel (zoals giften,
beloningen of voordelen van alle aard) van derden bedongen of aanvaard, dat
direct of indirect verband houdt met werkzaamheden van de betrokkene voor de
Belgische Technische Coöperatie.
Bestuurders, medewerkers of hun partners hebben geen financiële of andere
belangen in ondernemingen, organisaties e.d. die een directe dan wel indirecte
relatie met de Belgische Technische Coöperatie hebben (die bijvoorbeeld een
belangenconflict zouden kunnen veroorzaken).
Ik heb / wij hebben kennis genomen van de artikelen betreffende deontologie en
anticorruptie opgenomen in het bestek en verklaren deze volledig te
onderschrijven en te respecteren.
Ik ben / wij zijn tevens bewust van het feit dat de personeelsleden van de Belgische
Technische Coöperatie gebonden zijn aan een ethische code waarin het volgende staat:
“Om de onpartijdigheid van de personeelsleden te waarborgen, mogen zij geen giften,
beloningen of voordelen vragen, eisen of aannemen bestemd voor henzelf of voor derden
tijdens de uitoefening van hun functie noch daarbuiten als voornoemde giften, beloningen
of voordelen verbonden zijn aan die uitoefening. Het is in deze problematiek niet enkel de
verrijking die voortvloeit uit giften, beloningen of voordelen van alle aard die belangrijk is,
maar vooral het verlies van de onpartijdigheid die van het personeelslid wordt vereist bij
de uitoefening van zijn functie. De personeelsleden aanvaarden ten persoonlijke titel
geen beloningen, giften noch financiële of andere voordelen voor de dienstverlening”.
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
63
Indien de bovenvermelde opdracht mij/ons wordt toegewezen, verklaar ik/wij bovendien
akkoord te zijn met volgende bepalingen:

Om elk risico van partijdigheid of samenspanning te vermijden in de opvolging en
controle van de uitvoering van de opdracht, in het de uitvoerder strikt verboden
om rechtstreeks of onrechtstreeks geschenken, maaltijden of een ander materieel
of immaterieel voordeel, ongeacht de waarde ervan, aan te bieden aan de
aangestelden van de aanbestedende overheid, die rechtstreeks of onrechtstreeks
betrokken zijn door de opvolging en/of controle van de uitvoering van de
opdracht, ongeacht hun hiërarchische rang.

Elk contract (overheidsopdracht) wordt verbroken zodra zou blijken dat de
gunning van het contract of de uitvoering ervan aanleiding zou gegeven hebben
tot het verkrijgen of aanbieden van bovenstaande op geld waardeerbare
voordelen.
Indien een of meerdere van de deontologische bepalingen niet gerespecteerd
wordt, kan dit leiden tot de uitsluiting van de uitvoerder van deze en van andere
overheidsopdrachten voor de Belgische Technische Coöperatie.
De uitvoerder van de opdracht verbindt zich ertoe om op vraag van de
aanbestedende overheid alle bewijsstukken m.b.t. de uitvoeringsvoorwaarden
van het contract te leveren. De aanbestedende overheid zal kunnen overgaan tot
alle vormen van controle, van stukken en ter plaatse, die zij nodig zou achten om
bewijsmateriaal te verzamelen bij een vermoeden van ongewone commerciële
kosten.


De inschrijver neemt ten slotte kennis van
Coöperatie zich het recht voorbehoudt om
gerechtelijke instanties voor elke vaststelling
verklaring en dat alle administratieve en andere
vallen van de inschrijver.
het feit dat de Belgische Technische
klacht in te dienen bij de bevoegde
die ingaat tegen de inhoud van deze
kosten die daaruit volgen ten laste zullen
Ondertekening met de handgeschreven vermelding ‘Gelezen en goedgekeurd' door:
met vermelding van naam en functie
……………………………..
Plaats, datum
CSC Bxl 1528 (BEL 1405611)
64
4.5 Onderaannemers
Naam en rechtsvorm
CSC Bxl 1528 (BEL1405611)
Adres/maatschappelijke zetel
Voorwerp
65
4.6 Ondertekenen van de offerte
Door deze offerte in te dienen, verbindt de inschrijver zich ertoe onderhavige opdracht uit
te voeren overeenkomstig de bepalingen van het bijzonder bestek ..............… en
verklaart hij expliciet alle voorwaarden te aanvaarden die worden opgesomd in het
bijzonder bestek en af te zien van eventuele afwijkende bepalingen zoals de eigen
voorwaarden.
Opgesteld in tweevoud in ………………………, op…………………20…
Handtekening(en):
Na(a)m(en):
CSC Bxl xxx (BEL1405611)
66
4.7 Selectiedossier
Met oog op de kwalitatieve selectie van de inschrijvers, moeten de hierna vermelde
inlichtingen en documenten bij de offerte gevoegd worden (zie ‘Kwalitatieve selectie').
De inschrijver zal telkens het nummer van de bijlage vermelden.
Toegangsrecht - zie art. 61 e.v. van het KB van 15.07.2011
Overeenkomstig artikel 20 van de wet van 15 juni 2006 wordt in
elk stadium van de gunningsprocedure uitgesloten van de
toegang ertoe, de kandidaat of inschrijver die bij rechtelijke
beslissing die in kracht van gewijsde is gegaan en waarvan de
aanbestedende overheid kennis heeft, veroordeeld is voor:
1° deelname aan een criminele organisatie als bedoeld in artikel
324bis van het Strafwetboek;
2° omkoping als bedoeld in artikel 246 van het Strafwetboek;
3° fraude als bedoeld in artikel 1 van de overeenkomst
aangaande de bescherming van de financiële belangen van de
Gemeenschap, goedgekeurd door de wet van 17 februari 2002;
4° witwassen van geld als bedoeld in artikel 3 van de wet van 11
januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financieel
stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van
terrorisme.
Met het oog op de toepassing van deze paragraaf vraagt de
aanbestedende overheid aan de kandidaten of inschrijvers om de
noodzakelijke inlichtingen of documenten over te leggen. Indien
zij twijfels heeft over de persoonlijke situatie van die kandidaten
of inschrijvers, kan zij de bevoegde binnenlandse of buitenlandse
autoriteiten verzoeken om de inlichtingen die ze ter zake nodig
acht.
CSC Bxl xxx (BEL1405611)
67
Overeenkomstig artikel 20 van de wet kan in elk stadium van de
gunningsprocedure worden uitgesloten van de toegang ertoe, de
kandidaat of inschrijver die:
1° in staat van faillissement of van vereffening verkeert, die zijn
werkzaamheden heeft gestaakt, die een gerechtelijke
reorganisatie ondergaat, of die in een vergelijkbare toestand
verkeert als gevolg van een gelijkaardige procedure die bestaat
in andere nationale reglementeringen;
2° aangifte heeft gedaan van zijn faillissement, voor wie een
procedure van vereffening aanhangig is, die een gerechtelijke
reorganisatie ondergaat, of die het voorwerp is van een
gelijkaardige procedure bestaande in andere nationale
reglementeringen;
3° bij rechterlijke beslissing die in kracht van gewijsde is gegaan,
veroordeeld is geweest voor een misdrijf dat zijn professionele
integriteit aantast;
4° bij zijn beroepsuitoefening een ernstige fout heeft begaan;
5° niet voldaan heeft aan zijn verplichtingen inzake betaling van
zijn sociale zekerheidsbijdragen, overeenkomstig de bepalingen
van artikel 62;
6° niet in orde is met de betaling van zijn belastingen volgens de
Belgische wetgeving of die van het land waar hij gevestigd is,
overeenkomstig de bepalingen van artikel 63;
7° zich in ernstige mate heeft schuldig gemaakt aan het afleggen
van valse verklaringen bij het verstrekken van inlichtingen,
opeisbaar bij toepassing van dit hoofdstuk, of die deze
inlichtingen niet heeft verstrekt.
CSC Bxl xxx (BEL1405611)
68
§ 1.
De kandidaat of inschrijver die personeel tewerkstelt dat
onderworpen is aan de wet van 27 juni 1969 tot herziening van
de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de sociale
zekerheid der arbeiders, moet voldaan hebben aan zijn
verplichtingen aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid.
§ 2.
De buitenlandse inschrijver moet, uiterlijk de dag voor de
uiterste datum voor de ontvangst van de offertes:
1°
voldaan hebben aan zijn verplichtingen inzake het
betalen van de bijdragen voor de sociale zekerheid
overeenkomstig de wettelijke bepalingen van het land waar hij
gevestigd is.
2°
voldaan hebben aan de verplichten van § 1, indien hij
personeel tewerkstelt dat onderworpen is aan de wet van 27 juni
1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944
betreffende de sociale zekerheid der arbeiders.
§ 3.
De aanbestedende overheid kan in welk stadium van de
procedure ook, met alle middelen die zij dienstig acht inlichtingen
inwinnen over de stand van de betaling van de bijdragen voor de
sociale zekerheid van om het even welke inschrijver.
Voor de buitenlandse inschrijver, een attest uitgereikt door de
bevoegde overheid waaruit blijkt dat hij voldaan heeft aan zijn
verplichtingen inzake het betalen van de bijdragen voor de
sociale zekerheid, overeenkomstig de wettelijke bepalingen van
het land waar hij gevestigd is.
Wordt uitgesloten van deelneming aan de overheidsopdracht, de
inschrijver die bij rechterlijke beslissing die in kracht van gewijsde
is gegaan, veroordeeld is geweest voor een misdrijf dat zijn
professionele integriteit aantast.
CSC Bxl xxx (BEL1405611)
69
De inschrijver mag bij zijn beroepsuitoefening geen ernstige fout
hebben begaan, vastgesteld op elke grond die de
aanbestedende overheid aannemelijk kan maken.
Bovendien, verbindt de inschrijver door de ondertekening van zijn
offerte zich tot het naleven van de normen bepaald in de
basisconventies van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO)
en, in het bijzonder:
1°
het verbod op dwangarbeid (overeenkomst nr. 29
betreffende de gedwongen verplichte arbeid, 1930, en verdrag
nr. 105 betreffende de afschaffing van gedwongen arbeid, 1957);
2° het recht op vakbondsvrijheid (verdrag nr. 87 betreffende de
vrijheid tot het oprichten van vakverenigingen en bescherming
van het vakverenigingsrecht,1948);
3° het recht van organisatie en collectief overleg (verdrag nr. 98
betreffende het recht van organisatie en collectief overleg, 1949);
4° het verbod op discriminatie inzake tewerkstelling en verloning
(verdrag nr. 100 betreffende de gelijke beloning, 1951, en
verdrag nr. 111 betreffende discriminatie (beroep en
beroepsuitoefening), 1958);
5° de minimumleeftijd voor kinderarbeid (verdrag nr. 138
betreffende de minimumleeftijd, 1973), alsook betreffende het
verbod op de ergste vormen van kinderarbeid (verdrag nr. 182
over de ergste vormen van kinderarbeid, 1999).
Het niet-naleven van de hierboven voormelde verdragen zal dus
worden beschouwd als een ernstige fout bij de
beroepsuitoefening in de zin van artikel 61, § 2, 4° van het
koninklijk besluit van 15 juli 2006. De hierboven voormelde
voorschriften zijn van toepassing ongeacht de andere
voorschriften opgenomen in artikelen 61 van het hierboven
vermeld besluit.
De inschrijver moet in orde zijn met de betaling van zijn
belastingen volgens de Belgische wetgeving of die van het land
waar hij gevestigd is, overeenkomstig de bepalingen van artikel 63
van het koninklijk besluit van 15 juli 2011.
Wordt uitgesloten van deelneming aan de overheidsopdracht, de
inschrijver die zich in ernstige mate heeft schuldig gemaakt aan
het afleggen van valse verklaringen bij het verstrekken van
inlichtingen, opeisbaar bij toepassing van dit hoofdstuk, of die deze
inlichtingen niet heeft verstrekt.
CSC Bxl xxx (BEL1405611)
70
Economische en financiële draagkracht – zie art. 67 van het KB van 15.07.2011
De inschrijver moet tijdens één van de laatste drie boekjaren
een totale omzet hebben gerealiseerd van ten minste
200.000€ (indien de inschrijver zich inschrijft voor de 2
percelen moet hij een omzet hebben van 400.000 €). Hij voegt
bij zijn offerte een verklaring inzake de totale omzet
gerealiseerd tijdens de laatste drie boekjaren, tenzij de totale
omzet vermeld staat op de goedgekeurde jaarrekeningen die
via het elektronisch loket kunnen worden geraadpleegd (dit
zijn de jaarrekeningen neergelegd bij de Nationale Bank van
België, opgesteld volgens het volledig boekhoudkundig
schema, of volgens het verkort boekhoudkundig schema
waarop de facultatieve vermelding van de gerealiseerde totale
omzet ingevuld werd).
De inschrijver moet tijdens één van de laatste drie boekjaren
een omzet van ten minste 200.000€ gerealiseerd hebben
rechtstreeks met betrekking tot de diensten beschreven in
onderhavig bestek (indien de inschrijver zich inschrijft voor de
2 percelen moet hij een omzet hebben van 400.000€). Hij
voegt bij zijn offerte een verklaring betreffende deze omzet
gerealiseerd tijdens de laatste drie boekjaren.
CSC Bxl xxx (BEL1405611)
71
De inschrijver dient tevens
slagkracht te beschikken.
over
voldoende
financiële
Deze financiële slagkracht zal worden beoordeeld op basis
van de goedgekeurde jaarrekeningen van de laatste drie
boekjaren neergelegd bij de Nationale Bank van België. De
inschrijvers die de goedgekeurde jaarrekeningen hebben
neergelegd bij de Nationale Bank van België hoeven deze niet
bij hun offerte te voegen, aangezien de aanbestedende
overheid deze jaarrekeningen kan raadplegen via het
elektronisch loket van de federale overheid.
De inschrijvers die de goedgekeurde jaarrekeningen van de
laatste drie boekjaren niet bij de Nationale Bank van België
hebben neergelegd, zijn verplicht om deze bij hun offerte te
voegen. Deze verplichting geldt ook voor de jaarrekening die
onlangs werd goedgekeurd en die nog niet bij de Nationale
Bank van België werd gedeponeerd, omdat de wettelijk
voorziene termijn voor het neerleggen ervan nog niet
verstreken is. Voor eenmanszaken dient een staat van alle
activa en passiva door een IAB-boekhouder of een
bedrijfsrevisor te worden opgesteld. Deze staat dient door een
erkend IAB-boekhouder of door de bedrijfsrevisor, naargelang
het geval, voor echt te worden verklaard. Het document moet
een recente financiële toestand weerspiegelen (maximum 6
maanden oud te rekenen vanaf de datum van de opening van
de offertes). Indien de onderneming nog geen jaarrekening
heeft gepubliceerd, volstaat een tussentijdse balans voor echt
verklaard door de IAB-boekhouder of door de bedrijfsrevisor.
Voor de buitenlandse ondernemingen dienen tevens de
goedkeurende jaarrekeningen van de drie laatste jaren of een
staat van alle activa en passiva van de onderneming bij de
offerte te worden gevoegd. Indien de onderneming nog geen
jaarrekening heeft gepubliceerd, volstaat een tussentijdse
balans voor echt verklaard door de boekhouder of door de
bedrijfsrevisor of door de persoon of organisme dat een
soortgelijke functie in zijn land uitoefent.
CSC Bxl xxx (BEL1405611)
72
Een kandidaat of een inschrijver kan, indien nodig en voor een
bepaalde opdracht, een beroep doen op de capaciteiten van
andere entiteiten, ongeacht het juridisch karakter van de
banden die tussen hem en die entiteiten bestaan. In dat geval
moet hij aan de aanbestedende overheid bewijzen dat hij,
voor de uitvoering van de opdracht, zal beschikken over de
nodige middelen door een verbintenis van die entiteiten voor
te leggen waarin ze beloven die middelen ter beschikking te
stellen van de dienstverlener.
Volgens dezelfde voorwaarden kan een groep kandidaten of
inschrijvers een beroep doen op de capaciteiten van de
deelnemers aan de groep of de capaciteiten van andere
entiteiten.
Handtekening(en):
CSC Bxl xxx (BEL1405611)
73
Technische bekwaamheid - zie art. 72 e.v. van het KB van 15.07.2011
De inschrijver dient over voldoende bekwaam personeel te
beschikken om de opdracht naar behoren te kunnen uitvoeren.
De inschrijver voegt bij zijn offerte een opgave van het
personeel dat zal ingezet worden voor de uitvoering van de
opdracht, alsook de cv's. In dit document vermeldt de inschrijver
de diploma's alsook de beroepskwalificaties en de ervaring
waarover dit personeel beschikt, overeenkomstig de
referentietermen van de verschillende percelen.
De inschrijver dient over de volgende referenties aan diensten
te beschikken die werden uitgevoerd tijdens de laatste drie jaar:
- Minimum 2 studies op basis van enquêtes (incl.een
uittreksel)
-
Aantoonbare ervaring in de samenstelling van strategische
nota’s in de onderwijssector
De inschrijver voegt bij zijn offerte een lijst van de belangrijkste
diensten die tijdens de laatste drie jaar werden uitgevoerd met
vermelding van het bedrag en de datum en de begunstigden in
de publieke of privésector. Indien het diensten aan overheden
betreft, worden de diensten aangetoond door certificaten die
door de bevoegde overheid zijn opgesteld of goedgekeurd.
Indien het gaat om privaatrechtelijke personen worden de
diensten aangetoond d.m.v. een attest opgesteld door deze
personen, of bij ontstentenis, door een verklaring van de
dienstverlener.
De opgave van het gedeelte van de opdracht dat de
dienstverlener desgevallend voornemens is in onderaanneming
te geven.
Een kandidaat of een inschrijver kan, indien nodig en voor een
bepaalde opdracht, een beroep doen op de capaciteiten van
andere entiteiten, ongeacht het juridisch karakter van de banden
die tussen hem en die entiteiten bestaan. In dat geval moet hij
aan de aanbestedende overheid bewijzen dat hij, voor de
uitvoering van de opdracht, zal beschikken over de nodige
middelen door een verbintenis van die entiteiten voor te leggen
waarin ze beloven die middelen ter beschikking te stellen van de
dienstverlener.
Volgens dezelfde voorwaarden kan een groep kandidaten of
inschrijvers een beroep doen op de capaciteiten van de
deelnemers aan de groep of de capaciteiten van andere
entiteiten.
CSC Bxl xxx (BEL1405611)
74

Klik hier voor de uitnodiging WBE dag 4-10-2014

Beroep op derden onder de Aanbestedingswet 2012

klik hier voor de offerte, exclusief BTW

E-aanbesteding Waarom is elektronisch aanbesteden

reparatie-KB van 7 februari 2014

Folder onderhoud PH-schuiframen

ALGEMENE VOORWAARDEN VAN DE CG ENERGIE

volledige tekst - Tijdschrift voor Psychiatrie

Een structureel uitdagend concept met behulp van

Vervoersregeling ACV Brussel-Halle