Download hier de laatste SDO nieuwsbrief

Herengracht 408
e. [email protected]
1017 BX Amsterdam
t. +31(0)20-62 29 314
www.dogononderwijs.nl IBAN NL27INGB0004538261
STICHTING DOGON ONDERWIJS
nieuwsbrief #02 april 2014
oktober 2013; start schoolprogramma
terrein Lycée
Professionnel Sangha
Reisverslag april 2014
Ik kan niet genoeg benadrukken wat een
geweldig land Mali is! De reis verliep
wederom vlekkeloos. Met veel ontmoetingen
en afspraken. Bij een moordende temperatuur, soms oplopend tot 44 graden Celsius, werd
er stevig gewerkt aan wegen, schoolgebouwen,
waterdammen, voorbereidingen van restauraties of hakken van stenen voor een school. Bij
een toevallige ontmoeting met de gouverneur
van Mopti hebben we de school in Sangha
gepresenteerd. Bij een andere ontmoeting met
de directeur van het waterbedrijf, de nieuwe
ideeën over de Blue Pump besproken en het
water voor de school in Sangha geregeld. Bij
weer een andere gelegenheid heb ik gezien
dat er een indrukwekkende steenfabriek
aan het ontstaan is. Daar kunnen we mee
samenwerken. We zijn bezig met de bouw
van twee basis scholen, een dam in Yougho
en een weg naar Nando. Maar ook met het
uitzetten en opstarten van de grote nieuwe
school in Sangha. De bouw van twee putten is
ook nog steeds gaande. Het nieuwe onderwijs
programma “les mots imprimés”, in samenwerking met Stichting Bloemendaal Dogon,
krijgt steeds meer vorm. Dat geldt ook voor
andere onderwerpen als het Groene Woestijn
Initiatief en de samenwerking met het Dogon
Vrouwen Initiatief.
Les in Sevaré; Bouwen met leem.
Zaagmachine op de natuursteen fabriek.
Alles bij elkaar was het weer een vruchtbare
week. Per onderwerp zullen we nog gedetailleerder verslag doen. We hopen dat iedereen
zo een goed beeld krijgt van het groeiend
aantal activiteiten en de resultaten in 2014.
Les Mots Imprimés.
1
In gesprek voor nieuwe
basisschool in Sono Ma
De tweede school die we in 2014 willen
realiseren, staat in Sono Ma. Deze school
bestaat nu uit een oud gebouw waar het dak
vanaf gewaaid is. Daarnaast staat een blok
met traditionele lokalen. Er zijn al veel bomen
geplant bij de aanleg van het eerste gebouw
en deze zijn inmiddels behoorlijk groot. De
school telt 292 leerlingen, een directeur en
vijf leraren. Drie van hen worden door de
overheid betaald en drie door het dorp. Het
dorp toont grote inzet en bereidheid om het
noodzakelijke onderwijs te realiseren. Hun
bijdrage aan het betalen van de onderwijzers
en de grote hoeveelheid leerlingen leveren
hiervoor al een eerste bewijs. We maken zoals
gebruikelijk duidelijke afspraken over de rol
van de gemeenschap. Over de aanvoer van
water, grind en leem en over het aanplanten
van bomen en de aanleg van een schooltuin.
We hebben het contract getekend en nog dit
jaar gaan we aan de slag. Tegenover het oude
schoolgebouw komen drie nieuwe lokalen met
een grote veranda. De bestaande school gaan
we opknappen. We maken een nieuw dak
en een fijne veranda. Daarnaast beschikt de
school niet over goede sanitaire voorzieningen
en kent dus ook geen hygiëne programma!
Volgend jaar, na realisatie van het gebouw,
zullen we ook de inhoud van het onderwijs
aanpakken, samen met de school. De zeer
gemotiveerde leerkrachten zijn uiterst geïnteresseerd in het programma van “Les Mots
Imprimés”.
ADI en de zes docenten van Sono-Ma.
Het dorpshoofd ondertekent het contract.
Bestaand lokaal; scheuren in dakconstructie.
2
Op weg naar Nando
De afspraken die we ruim een jaar geleden
met Nando hebben gemaakt om mee te
werken aan de renovatie van het dorp krijgen
nu gestalte. De eerste stap is de aanleg, of
beter gezegd, het herstel van de oude weg naar
boven. Deze is de afgelopen tien jaar bijna
helemaal weggespoeld. Al het vervoer van
materiaal, hout en voedsel moet daarom op
het hoofd of met ezels. Als de weg eenmaal
hersteld is, kan dat met ezelkarretjes gedaan
worden.
Afgelopen januari is men begonnen met het
hakken en verzamelen van de stenen nodig
om de opsluiting van de weg te maken. In
totaal zijn er bijna zestig mensen actief in
de hitte van ruim 40 graden. Wij volgen nu
met de aanvoer van rode aarde, grind en het
benodigde cement om de betonnen delen te
realiseren op de schuine delen. ADI organiseert het werk en zorgt voor de technische
aanwijzingen. Eind april dit jaar is de weg
gereed. Daarnaast lijkt ook het water
probleem opgelost. Een nieuwe pomp, het
openbreken van een oude fourage en meer
zonnepanelen zorgen nu voor een stevige
straal water die aankomt boven in het dorp.
In de eerste dagen werd al 100 m aangelegd.
Het opsluiten van banco met natuursteen.
Op Vimeo en onze website kunt u hiervan een
compilatie vinden, zie ‘Op weg naar Nando’.
8x per dag wordt de rode aarde aangeleverd.
3
Bouw basisschool in
Senguebengou
De bouw van de school staat onder leiding van
Isay Dara. Hij is een heel precieze bouwer en
zit vol vragen. We bespreken de voortgang en
de mogelijke verbeteringen of vereenvou
digingen. Ik blijf merken dat de tekeningen
weliswaar keurig worden gevolgd, maar dat de
reden of de samenhang niet altijd goed
begrepen wordt. Dat is ook voor ons weer
leerzaam. Er wordt veel meer gehakt aan de
HCEB (hydraulic compressed earth blocks)
stenen dan de bedoeling is. Voor de snelheid
van bouwen is dat overigens geen probleem.
De samenwerking met de bevolking is heel
goed. Ook de afspraken die in december zijn
gemaakt over de aanleg van een schooltuin
waren kennelijk goed, want deze is al klaar.
De tuin ziet er goed uit maar nu pas is mij
duidelijk wat het probleem is met het water en
waarom. Leerlingen mogen niet naar de nabij
gelegen put omdat de onderwijzers bang zijn
dat ze in de put vallen. En tijdens schooltijd
zijn zij verantwoordelijk voor de leerlingen.
De pomp “India Mali” werkt wel, maar voor
20 liter water heb je wel bijna 10 minuten
nodig en het is ontzettend zwaar. Kortom
weer veel geleerd. We zullen kijken of we deze
pomp vervangen kunnen.
De waterpomp voor het nieuwe schoolgebouw.
De gemetselde wanden van de veranda.
De staalconstructie wordt deels weg gewerkt.
4
Ontwerp
Lycée Professionnel Sangha
Na het eerste schetsplan ligt er nu een nieuw
ontwerp waarin de diverse opmerkingen
zijn verwerkt. Op de website is een prachtig
overzicht en beeld verhaal te vinden van het
uiteindelijke ontwerp dat in de komende jaren
zal worden gerealiseerd. Dat zal ook weer
wijzigen door nieuwe kennis en inzichten! De
stad leeft, het dorp leeft en zo ook de school!
Impressie: cluster Landbouw.
Impressie: Lyceum met clusters techniek, algemende kennis en landbouw in de groene schooltuinen.
5
Uitzetten van de eerste
clusters
Met het uitzetten van de eerste klaslokalen,
de woningen en het eerste kantoortje is de
bouw van de school begonnen. Op het bijna
5 hectares grote terrein zal de komende 3
jaar een school ontstaan waar de praktijk, het
ondernemerschap en de directe praktische
toepasbaarheid van een opleiding vorm gaan
krijgen. Deze school wordt de eerste in Mali
met zulke uitgangspunten voor het curriculum. Dus niet een vanuit Bamako bepaald
programma dat jarenlang onwrikbaar vastligt,
maar de vanuit de regio Sangha bepaalde
vraag die leidend is. Er mag op 22 vakgebieden les gegeven worden.
We beginnen met onderwijs in bouwen,
landbouw, water & sanitatie, en energie
voorziening. Daar is in deze regio vraag
naar en daar ligt heel veel werk. Behalve het
uitzetten van het terrein, worden er al flink
veel stenen gehakt. De eerste 15.000 stenen
zijn bestemd voor de eerste cluster van
gebouwen. In augustus van het lopende jaar
zullen de leerlingen die stage met begeleiding
volgen, beginnen met de woningen. Komende
oktober staan de eerste 150 leerlingen al voor
de deur. Nog niet in het nieuwe gebouw maar
vlak bij de te realiseren school. Ook zij krijgen
weer een rol in de bouw. Zo is de bouw van
de school zelf ook weer onderdeel van de
opleiding. Er zal gewerkt worden aan aanleg
van water & sanitatie, energie voorziening,
tuinen voor de landbouw maar natuurlijk ook
het construeren van de diverse noodzakelijke
gebouwen. In oktober 2015 kan de volgende
lichting van 150 leerlingen dan in het nieuwe
gebouw zijn plek vinden.
Het team zet met lint de eerste cluster uit.
Amatigue Dara (ADI) behoudt het overzicht.
Lokale bevolking hakt natuurstenen in blokken.
6
Curriculum
Lycée Professionnel Sangha
We zijn al een paar jaar aan het praten over
wat nu werkelijk een goede opleiding is in
Sangha. We zijn nu vol enthousiasme begonnen, na veel gesprekken over praktijk onderwijs waar de vakopleiding centraal staat. Een
curriculum met bouwen, water, landbouw
noem maar op. Maar hoe ziet dat er dan uit?
Afgelopen reis heeft mij helemaal gelukkig
gemaakt! Niet alleen in Sangha, Bandiagara
en Mopti maar ook bij het hoogste orgaan
van de sector onderwijs in Bamako werd ik
met open armen ontvangen! Men heeft een
nieuw onderwijs principe geïntroduceerd en
in Sangha gaan we daar de eerste school voor
bouwen. Zelden heb ik zo’n enthousiaste ambtenaar ontmoet die alles weet van bouwen met
geperste aarde stenen, die nadenkt en die een
visie heeft over hoe we er nu werkelijk voor
gaan zorgen dat jongeren lokaal een vak kunnen leren. Hij kon mij zelfs een schema laten
zien met de positie en de mogelijkheden van
het nieuwe onderwijs. Dat het gebouw er ging
komen, was weer een verrassing voor hem.
Over een directeur, leraren en zijn volle support hoefde ik me echt geen zorgen te maken!
Kortom deze ontmoeting was een feest en
gaat ons inspireren om op de ingeslagen weg
verder te gaan.
Bij Oumar Yacouba Maïga,
Directeur Nationaal Technisch Onderwijs Mali.
enseignement
marche du travail
superieur
BAC
TECH
3 jaar
BAC
PRO
3 jaar
Lycées
Lycées
techniques
profes-
BT
4 jaar
CAP
2 jaar
CFP / IFP
sionnels
enseigne-
enseigne-
ment
ment
secondaire
secondaire
technique
professionnel
titulaire du def ou equivalent
7
Nieuw organisatieschema met de Lycées
Professionnels.
Onderwijzerswoningen
Kamba
Op verzoek van een lokale ondernemer,
Seydou Nantoume, een man die heel veel
investeert in onderwijs, wegen en bedrijven,
hebben we woningen ontworpen voor leraren
in het plaatsje Kamba. Deze cluster van woningen zal in het najaar worden gerealiseerd.
Het zijn allemaal stappen om te zorgen dat
ook de kwaliteit van het onderwijs gaat verbeteren. Goede huisvesting, stabiel aanwezige
onderwijzers bij een school en een werkelijke
woon-leef-werk situatie.
De cluster van vier onderwijzerswoningen.
We hebben een mooie cluster met huizen
ontworpen rondom een gemeenschappelijk
pleintje. Het maken van traditionele muren
van gehakte stenen in combinatie met HCEB
stenen is nieuw voor ons maar is tevens de
nadrukkelijke wens van de opdrachtgever die
ook wil dat de lokale kennis en kunde van
bouwen verder wordt ontwikkeld.
Het nieuwe erf met de fornuizen van leem.
toilette
cuisine
pergola
jardin
salle de séjour
chambre
pergola
banc de pierre
chambre
place commune
salle de séjour
Logement deseignant:
ensemble
banc de pierre
jardin
Plattegrond eerste cluster + uitbreidsingsoptie.
Logement deseignant:
Logement deseignant:
ensemble 4 maison
ensemble 8 maison + place commune
1000m2 - 35*50m
2400m2 - 60*50m
maison + jardin
maison
250m2
50m2
ensemble 4 maison, option A
8
Logement deseignant:
ensemble 4 m
Tweede stageproject,
koepelconstructie
Voor het tweede stage project van de ETJS
werd een geheel nieuwe bouwmethode bedacht. Deze was ook door ons nog niet eerder
toegepast. De koepels bestaan uit gestapelde
HCEB stenen. Er zijn twee gebouwtjes getekend die de studenten gebouwd hebben op het
terrein van de steenfabriek. Volgend jaar gaan
we op deze manier de woningen maken op het
terrein van het Lycée Professionel in Sangha.
v
Wat de leerlingen nog niet weten, is dat we
ze allemaal na hun opleiding voor drie tot
vier maanden in dienst gaan nemen om ook
werkelijk woningen te maken in Sangha. Ik
heb de uitkomst van de proef bezocht en het is
werkelijk prachtig.
Een heel belangrijk resultaat is dat we met een
zeer eenvoudige hulpconstructie ter ondersteuning in staat zijn om koepels te maken.
Na deze proef met een gebouwtje van 1800 bij
1800 gaan we voor de grotere koepels!
Resultaat van het tweede stageproject.
Bamboo stokken ondersteunen de stenen.
Op de website is een uitgebreid verslag te
vinden van het gehele stageproces, met de
daarbij horende tekeningen en foto’s.
Zeven jongens en drie meisjes participeerden.
9
Mali natuursteen
Altijd interessant om te ontdekken: bij Bandiagara is Seydou Nantoume ook begonnen
met een heuse steenzagerij. Ook hier moeten
lokale mensen nog worden opgeleid. Er zijn
weer mogelijke vormen van samenwerking te
bedenken met de vakopleiding in Sangha. De
lokale directeur is tevens directeur van het
hotel. Hij heeft zich bij gebrek aan toeristen in
dit nieuwe avontuur gestort. Hij is ook bezig
met de aanschaf van machines om zelf naar
water te gaan boren en zo niet afhankelijk
te zijn van Fransen of Chinezen. Ook weer
interessant natuurlijk voor onze afspraken
en ideeën over de Blue Pump en het lokaal
initiatief!
Voorraad natuursteen op de steenfabriek.
Lessen in leem architectuur
Mijn eerste les op de ETSJ (technische school)
in Sévaré. Met een kleine beamer projecteer ik
vele voorbeelden van leem architectuur over
de hele wereld. Basil, hoofd afdeling bouwen
en metselen, pikt het weer geweldig op. Als
een echte leraar betrekt hij de leerlingen bij
de les. Wat hebben ze gezien, wat hebben ze
gehoord, wat vinden ze belangrijk. Belang en
kwaliteit van bouwen met leem, samenwerken, de metselaar als architect, en toekomst
kansen. Alle leerlingen van groep 3 zijn
aanwezig. Veel interesse voor de handpers,
omdat ze daar zelf mee aan de slag kunnen.
Het blijkt dat er al twee groepen leerlingen
hebben besloten om in een soort associatie te
gaan samen werken. Ze hebben nog geen weet
van het plan om hen na hun DEF in te zetten
voor Sangha.
Variateit in natuursteen patronen en vormen.
Les in Sevaré; Bouwen met leem.
10
Blue Pump Mali
Water en drinkwater, blijven de eerste
voorwaarden ter verbetering van de leefomstandigheden. Er zijn wel duidelijke verbeteringen zichtbaar. Op diverse plekken worden
voorzieningen aangelegd en ook in “steden”
of grotere dorpen zijn die aan het ontstaan.
Overal moet men betalen voor het water, 10
FrancsCfa per 20 liter. Het geld gaat naar de
watercomités die zorgen voor het onderhoud.
Tien procent hiervan, dus 1 FrancCfa gaat
naar de pomp beheerder. Van 6.00 uur tot
18.00 uur kan men water halen. Wat blijft,
zijn de vele kleine dorpen die nog handpompen en putten nodig hebben. Er zijn veel
“forages” (“waterboringen”) met handpompen
van twintig jaar en ouder die inmiddels zijn
vastgeroest of niet goed meer werken.
Bij ons bezoek aan de directeur Hydrologie
regio Mopti in Bandiagara hebben we afspraken gemaakt voor de water voorziening van het
lyceum van Sangha. We krijgen de beschikking over een niet meer in gebruik zijn de
forage die twee m3 water per uur levert! Daarmee kunnen we goed aan de slag. Daarnaast
hebben we de nieuw ontwikkelde handpomp
getoond. Deze is oerdegelijk, zwaar uitgevoerd
maar heel licht in gebruik. Deze pomp maakt
het mogelijk water van 100 meter diep met
de hand op te pompen. De combinatie van de
school, het opleiden van pompinstallateurs en
het onderhoud bracht de directeur in extase.
Hij bood spontaan aan om persoonlijk les
te komen geven op de school! Kortom, Blue
Pump Enterprises Mali lijkt geboren!
11
In overleg met Djibrilla Boubeye Samake,
hoofd onderwijs Douentza in Bandiagarra.
Jurriaan en ADI in overleg met Abdoulaye
Mahamane, chef Service Hydraulique.
www.bluepump.nl
www.fairwater.org
Tweede dam bij Yougho
Het experiment van vorig jaar voor een
nieuwe locatie voor een dam is geslaagd. De
gevonden plaats die afgesloten is met een
kleine dam heeft goed gewerkt. De dam wordt
nu verhoogd en uit het natuurlijke bassin
wordt de daar aanwezige leem verwijderd. Er
zal in totaal een waterbekken ontstaan van
1.200 m3. Voorwaarde is wel dat het moet
gaan regenen!
Het tweede natuurlijke waterbassin in Yougho.
De werkzaamheden worden gecoördineerd
door Kenneko Dara. Als het bekken in het
najaar volstaat, gaan we kijken naar een
eenvoudige methode om het water naar
het lager gelegen dorp te brengen. Het is
ongeveer 5-10 minuten naar beneden lopen,
een stuk beter dan de nu 40 minuten durende
wandeling omhoog vanuit de vlakte die vereist
is als het water bij het eerste bassin uitgeput
is.
Music for Mali
June 2013, lokale bevolking hakt natuursteen.
Vorige maand zijn de 200 opgehaalde gitaren
aangekomen in Bamako, waar SDO het
transport en de lokale afhandeling op zich
heeft genomen. De instrumenten worden
gedoneerd aan stichting Instruments4Africa
onder toezicht van muziek leraar Paul
Chandler. De eerste 10-tal gitaren zijn eind
april in gebruik genomen door muzikale
leerlingen die in samenwerking met de Ali
Farka Toure Foundation zullen deelnemen
aan de komende muziek festivals in Mali.
Paul Chandler en de Ali Farka Toure Foundation testen de instrumenten.
12
Restauraties Mali
Dogon Culture loopt eigenlijk bijna als
vanzelf. De waarde die mensen hechten aan
hun eigen geschiedenis, familie altaren en
gebouwen blijft ondanks alle tegenslagen
bij de oogsten en het toerisme intact. De
gezamenlijke aanpak van dorpen of families
bij het herstel van het verleden of bij het
signaleren van dreigend verlies, is alom
aanwezig.
Mijn twijfels zijn wegenomen als ik zie dat
in Yendouma Ato de mooiste familie huizen,
van zowel de Tellem als de Dogon weer zijn
hersteld. In Arou woont weer een Hogon! Ook
hier is alles weer hersteld onder de bezielende
leiding van Keneko Dara, MCB en Createrre.
Ook in Koundou Komokan is alles uitgevoerd
door de lokale bevolking met financiële steun
van de zoon van Asama Dara (uit Koundou
Dogomo). Hij is in Parijs werkzaam als
chirurg, maar is zijn verleden niet vergeten.
In Touloy, bij de grot die Herman Haan zo
mooi in beeld bracht in de jaren 60, is ook een
aantal Tellem huizen ingestort. De bevolking
van Pégué wil deze monumenten heel graag
herstellen! Het is dus geen ver weg bedacht,
‘Europees’ idee!
De Hogon voor het herstelde huis in Arou.
Eerste resultaten van het herstel in Yendouma
Ato.
Touloy wacht op herstel.
13
Alleen al hierom zullen de restauraties van
Yougho en Nando er dus komen. Maar op
deze plaatsen vraagt dit bijna het onmogelijke
door de problemen met bereikbaarheid en
water van de dorpen. In Yougho maken we
daarom een nieuw, groot water bassin van
1.200 m3. In Nando zijn we gestart met de
aanleg van een weg van 860 meter de berg op.
Beide zijn noodzakelijke voorwaarden om de
restauraties te vergemakkelijken, maar zeker
ook in het dagelijks bestaan.
Amatigue Dara verwijst naar de oorspronkelijke metselverbanden van de Tellem.
Al de Tellem torens in Koundou zijn weer aangeheeld.
14

Download Report