RIJKSDIENST VOOR DE IJSSELMEERPOLDERS SMEDINGHUIS L E L Y S T A D ---"-----1 I -. LbEl-lC 8 tic!.K I;IJKSUlL,~.5T VOGR DE IdSSELMEERPOLDERS Werkdocument 1 9 7 4 - 2 4 0 Bbw N d A NAAR AMLEIDING VAN HET ADVIES NR. Bbwb 1 4 1 7 7 ( D . D . 3 - 5 - 1 9 7 4 ) VAN DR. P. J . M T E INZAKE HET RUIMEN, RESPECTIEVELIJK ONDERPUIEGEN VAN STENEN IN SECTIE W I N OOSTELIJK FLEVOLAND , >. -k* NOTA n a a r a a n l e i d i n g van h e t a d v i e s n r . Bbwb 14177 (d.d. 3-5-1974) van d r . P . J . E n t e i n z a k e h e t ruimen, r e s p e c t i e v e l i j k o n d e r p l o e g e n v a n s t e n e n i n s e c t i e W i n '. O o s t e l i j k Flevoland. Op d e k a v e l s W 42, 43, 6 1 , 62 e n 6 3 ( g e d e e l t e l i j k ) komen, zowel i n concent r a t i e s a l s v e r s p r e i d , s t e n e n , p u i n , z w e r f k e i e n , b a s a l t b l o k k e n e. n ' g . r i n d voor. D e a a n w e z i g h e i d van d e s t e n e n b e p e r k t z i c h t o t e e n d i e p t e van 3 0 cm. tiet t o t a l e oppervlak bedraagt 115 ha. Op d e k a v e l s W 42 e n 4 3 komt v e r d e r p l a a t s e l i j k s t o r t g r o n d v o o r welke h o o f d z a k e l i j k b e s t a a t u i t g r o f zand. Vermoedelijk b e t r e f t h e t h i e r onderhoudsbagger u i t d e h a v e n v a n H a r d e r w i j k . U i t g e b r a c h t a d v i e s v o o r v e r b e t e r i n g d o o r d e s u b a f d e l i n g Bodemkunde. H e t ~ e r b e t e r i n ~ s a d v i eb se s t a a t u i t h e t t o e p a s s e n van d i e p p l o e g e n na h o t opruimen van d e g r o t e z w e r f s t e n e n e n v a n d e c o n c e n t r a t i e s . . , D e k o s t e n d a a r v o o r worden a l s v o l g t berekend : 1. - verzamelen + t r a n s p o r t van d e g r o t e r e verspreid liggende stenen 2. - ontg'raven' 3. - egaliseren " 200,--/ha 4. - diepploegen (met voorschaar) " 5. - begreppeling " 500,--/ha 6. - oogstderving + transport stenenconcentraties 6 0 , --/ha 750,--/ha " 640,--/ha Overhead 40 % Totaal f 2250,--/ha. I n verband met d e hoge k o s t e n voor g r o n d v e r b e t e r i n g , d e o n z e k e r h e i d t . a . v . het r e s u l t a a t en de r i s i c o ' s t.a.v. d e a a n w e z i g e d r a i n a g e wordt d o o r d e z e a f - d e l i n g i n overweging gegeven d e bestemming van d e b e t r o k k e n k a y e l s t e w i j z i g e n . . van g r a s l a n d i n bos. ~ a n v u l l e n da d v i e s s u b a f d e l i n g L a n d i n r i c h t i n g ( s e c t i e L a n d c l a s s i f i a a t i e ) . H e t w i j z i g e n van d e bestemming v a n g r a s l a n d i n bos werd d o o r d e W.I.L.G. u i t l a n d s c h a p p e l i j k e overweging n i e t w e n s e l i j k g e a c h t . t e n van f 2250,-- (+ e v e n t u e l e o o g s t d e r v i n g 2 f 1000,-- I n d a t g e v a l z i j n d e kosn e t t o overschot) toch nog v e r a n t w o o r d . W e l l i c h t k a n e c h t e r m e t minder k o s t e n h e t z e l f d e r e s u l t a a t word e n b e h a a l d . A l s a a n v u l l i n g o p h e t r e e d s u i t g e b r a c h t e a d v i e s wordt d o o r d e s e c t i e L a n d c l a s s i f i c a t i e h e t v o l g e n d e v o o r s t e l gedaan : - d e , b e s t e m m i n g g r a s l a n d handhaven na d e k o o l z a a d o o g s t ( j u l i 1 9 7 4 ) d e k a v e l s z o goed m o g e l i j k van s t e n e n z u i v e r e n Naast d e i n h e t ad;ies . van d e Bodemkundige A f d e l i n g genoemde z u i v e r i n g (1 t/m , 3) d e k a v e l s e n k e l e malen p i o e g e n e n d a a r n a opnieuw s t e n e n a f z o e k e n . II - b i j e e n e x t r a b e w e r k i n g ( p l o e g e n t o t - 2 2 cm), wat na h e t s t o p p e l p l o e g e n wordt u i t g e v o e r d kan z o m o g e l i j k t . h . v . d e t o e k o m s t i g e g r a s l a n d e x p l o l t a t l e e e n be- g i n worden gemaakt met h e t r o n d l e g g e n van d e a k k e r s . Een voorwaarde i s e c h t e r d a t d e b e s t a a n d e b e g r e p p e l i n g , a l s m e d e d e d r a i n s l e u v e n , mogen worden g e d i c h t ( a f d . Waterhuishouding). Omdat e e n e v e n t u e l e u i t g i f t e n i e t v o o r november 1976 z a l p l a a t s v i n d e n , kan d i t r o n d p l o e g e n ook t o t e e n l a t e r t i j d s t i p worden v e r s c h o v e n . ~ ek'o s t e n worden i n . d i t g e v a l : 1. 2. . 3. 4. 5. - - + verzamelen uitgraven + t r a n s p o r t van g r o t e s t e n e n f 1 0 0 , --/ha t r a n s p o r t van g r o t e v e r s p r e i d l i g g e n d e s t e n e n 60,--/ha " egaliseren " 2 0 0 , --/ha eenmaal e x t r a p l o e g e n " 100,--/ha a f z o e k e n van d e k a v e l s na h e t ploegen (2 x na h e i ~ t 6 ~ p e l ebni 1 x na h e t p l o e g e n ) " 150,--/ha f 610,--/ha Overhead 40 % " 244,--/!la ~otaal f 8 5 4 , --/ha. H i e r b i j worht opgemerkt d a t e e n j u i s t e k o s t e n b e c i j f e r i n g m o e i l i j k is t e g e v e n , omdat n i e t e x a c t kan worden berekend wat h e t a f z o e k e n voor t i j d z a l v e r n a a r boven gen. Er z a l dus' met e e n z e k e r e marge/in d e kosten r e k e n i n g moeten worden gehouden. ~ e r d e rz a l b i j e e n e v e n t u e l e u i t v o e r i n g van d i t a d v i e s a a n d e b e d r i j f s l e i d i n g van b e d r i j f W 26 na d e k o o l z a a d o o g s t ( d u s u i t e r l i j k p e r 1 a u g u s t u s a . s . ) d e n o d.i g e . t i j d , machines e n mankracht ter b e s c h i k k i n g moeten worden g e s t e l d . Voor h e t u i t g r a v e n e n a f v o e r e n van d e s t e n e n wordt verwezen n a a r d e i n h e t a d ; v i e s van d e bodemkundige a f d e l i n g gegeven w e r k w i j z e . Worden d e s t e n e n a f g e g r a v e n m e t e e n z e k e r e h o e v e e l h e i d g r o n d , d a n zou men er b i j v o o r b e e l d e e n o f a n d e r e " r e c r e a t i e " - h e u v e l u a n kunnen maken i n h e t Har- derhos. .. , M o t i v e r i n g van d i t a d v i e s -- I n d e eerste p l a a t s z a l men n i e t met 1 0 0 % z e k e r h e i d kunnen g a r a n d e r e n d a t door diepploegen a l l e s t e n e n naar d e ondergrond verdwijnen, d a a r - h e t . d i e p p l o e g e n . . e e n mengende w e r k i n g h e e f t . Deze o n z e k e r h e i d wordt ook i n h e t a d v i e s van d e Rodemkundige A f d e l i n g n a a r v o r e n g e b r a c h t . Bovendien z a l b i j g e b r u i k van e e n v o o r s c h a a r d e z e l a a t s t e z e k e r b r e k e n b i j h e t s t o t e n o p e e n zware s t e e n . door ons v o o r g e s t e l d e I n d e tweede p l a a t s i s d e k a n s d a t na de./ bewerkingen v e e l meer s t e n e n i n d e b o u w o o r (22 cm) a c h t e r b l i j v e n d a n na u i t v o e r i n g van d i e p p l o e g e n g e r i n g . Voor , tueideboiw i s h e t bezwaar v a n eeri a a n t a l s t e n e n i n d e b o u w o o r ook g c r i n g e r d a n voor akkerbouw w a a r b i j j a a r l i j k s moet worden g e p l o e g d e n g e r o o i d . Een v o o r d e e l van h e t n i e t d i e p p l o e g e n is bovendien d a t g e e n o o g s t d e r v i n g (met e e n v e r l i e s van e e n n e t t o - o v e r s c h o t van f 1000,-- per j a a r ) o p t r e e d t . , H e t k o s t e n v o o r d e e l van d e g e a i e n d e e r d e werkwijze t . 0 . v . v i e s b e l o o p t d u s f 2250,-- min f 850,-- geen oogstderving het bestaande ad- = f 1400,--/ha + " - Totaal voordeel 1000,--/ha f 2400,--/ha. B l i j k e n d e m a a t r e g e l e n n i e t a f d o e n d e d a n kan b i j gegronde k l a c h t e n p a c h t v e r m i n d e r i n g worden o v e G o g e n . na i n t e n s i e f a f z o e k e n - In a l l e gevallen - d u s zowel na d i e p p l o e g e n a l s z a l nog we1 e n i g e p a c h t v e r m i n d e r i n g n o d i g b l i j k e n . B i j d e h u i d i g e r e n t e v o e t van 1 0 % Z a l i . p . v . h e t a d v i e s van d e Bodemkundige A f d e l i n g een j a a r l i j k s e p a c h t v e r m i n d e r i n g van f 325,--/ha kunnen worden gegeven. Uitvoe- . . r i n g van h e t d o o r o n s geamcindeerde v o o r s t e l s t a a t g e l i j k met e e n pachtvermind e r i n g van f 8 5 , - - . p e r f 240,-- ha p e r j a a r , h e t g e e n i n h o u d t d a t i n h e t g u n s t i g s t e g e v a l per ha p e r j a a r k a n worden b e s p a a r d . Overwogen zou kunnen worden an voor h e t a f z o e k e n ( c . q . stenen . . een apparaat . bovenhalen) van d e t e ontwerpen; b i j v o o r b e e l d e e n w e r k t u i g e n b a l k ( b i j v . van e e n R i p p e r ) m e t a a n g e p a s t e "ganzevoet" 0 . i . d . Gezien d e k o s t e n d i e h e t d i e p p l o e g e n met z i c h b r e n g t is d a t z e k e r v e r a n t w o o r d . Grondsoort, ontwateringstoestand e n produktieniveau D e g r o n d s o o r t b e s t a a t voor wat d e bouwvoor b e t r e f t u i t zware z a v e l B (code 7 ) ; o n d e r d e b o u w o o r b e s t a a t h e t p r o f i e l voor c a . zwak humeuz; '. 6 0 cm u i t k l e i ( c o d e 8 ) op t o t humeuze k l e i ( c o d e 8h t o t 8 h). D e o n t w a t e r i n g s t o e s t a n d i s voldoende; voor k a v e l W 4 4 v o l d o e n d e t o t goed. D e k a v e l s z i j n o n t s l o t e n d o o r h e t g r a v e n van s l o t e n i n . d e p e r i o d e van e i n d 1967 t o t e i n d 1968. I n , m e i . l 9 6 9 v o l g d e - v o o r d e k a v e l s W 42 t / m 44 d e b e g r e p p e l i n g e n o p d e k a v e l s W 6 0 en 6 1 i n h e t n a j a a r van 1969; o p W 62 g e b e u r d e d i t i n d e zo- mer van 1969. I n 1973 werden d e k a v e l s W 6 0 en 6 1 v o o r z i e n van t u s s e n d r a i n a g e . In h e t g e b i e d komt e e n v r i j s t e r k e t o t s t e r k e kwel voor. Het p r o d u k t i e n i v e a u . Met u i t z o n d e r i n g ' v a n d e k a v e l s w 44 e n w 6 3 met v i e r c u l t u u r j a r e n hadden d e k a v e l s e i n d 1973 d r i e c i l t u u r j a r e n ; A l s eerste g e s a s . werd k o o l z a a d g e z a a i d , gevolgd door w i n t e r t a r w e e n z o m e r g e r s t , t e r w i j l voor d e eerstgenoemde k a v e l s i n 1973 h a v e r v o l g d e . D e o p b r e n g s t e n l a g e n , met u i t z o n d e r i n g van h e t k o o l z a a d e n d e w i n t e r t a r w e o p W 4 2 , a l l e beneden h e t gemiddelde. A l s o o r z a k e n h i e r v a n kunnen worden genoemd : m a t i g e s t r u c t u u r a l s g e v o l g van o n g e r i j p t e g r o n d , t u s s e n d r a i n a g e i n h e t 1 1 gewas, t e r w i j l . i n 1972 d e w i n t e r t a r w e o p W 60. 6 1 e n 62 e e n dunne s t a n d had a l s g e v o l g van eenden- e n f a z a n t e n s c h a d e . H e t gemiddelde p r o d u k t l e n l v e a u u i t g e d r u k t i n procinten . van .de o v e r i g e k a v e l s b i j d e C u l t u u r t e c h n i s c h e A f d e l i n g was voor d r i e , r e s p e c t i e v e l i j k v i e r o o g s t e n o p W 44 enW 6 3 : W 44 W 61 W63 43 42 85 62 ""Lo ::1 , 85.1. Afdeling Landinrichting Sectie Landclassificatie i n g . N. Drok i r . H . Hoeve. I I