Rosa Kruger en haar fascinatie voor oude wijnstokken

Rosa Kruger en haar fascinatie voor oude wijnstokken
Verslag van de presentatie voor NGS leden, gehouden door Rosa Kruger op 5 mei 2014
in The Grand te Amsterdam. Door Paul Op ten Berg.
Op uitnodiging van WOSA (Wines of South Africa) kwam Rosa Kruger naar Nederland om
voor NGS leden en andere genodigden een presentatie geven van wijnen gemaakt van
‘ou wingerde’. Dat is voor Zuid-Afrika toch wel bijzonder te noemen, want de gemiddelde
leeftijd van de wijnstokken is er nog geen twintig jaar.
Geen definitie
Hoeveel oude stokken de wereld telt is onbekend. En er bestaat geen wettelijke definitie.
Begrippen als vieilles vignes, alte Reben en viñas viejas mogen vrij worden gebruikt. In
Australië heeft Yalumba in Barossa Valley enkele jaren geleden voor hun wijngaarden een
handvest voor oude wijnstokken gemaakt, met een schaal die in Australië algemeen werd
geprezen en overgenomen. De categoriën zijn gebaseerd op menselijke generaties: old
vines (meer dan 35 jaar oud), antique of survivor (meer dan 70 jaar oud),
centenarian (meer dan 100 jaar oud) en ancestor (meer dan 125 jaar oud). Jammer
genoeg sloeg deze indeling elders niet aan.
Aandacht voor terroir en oude stokken
De grote aandacht die als vanouds in Europa bestaat voor oude wijnstokken en terroir, is
de laatste jaren ook in Zuid-Afrika ontstaan. Dit resulteert in steeds meer wijnen met een
duidelijke terroir-expressie en met veel complexiteit. Rosa Kruger heeft op dit gebied de
laatste 10 jaar baanbrekend werk verricht. Zij stond aan de wieg van een serie ZuidAfrikaanse wijnen nieuwe stijl en werd daarbij geholpen door o.a. de bekende wijnmaker
Eben Sadie.
Rosa Kruger, wijngaardmanager
Als achter-achter kleindochter van Paul
Kruger komt Rosa uit een familie van
advocaten en boeren. Na haar jeugd op
de ouderlijke boerderij studeerde zij
communicatie en werkte als journaliste.
Vervolgens begon zij een rechtenstudie
en keerde na de vrijlating van Nelson
Mandela terug naar haar land om een
praktijk te beginnen als advocaat. Toch
verliet Rosa in 1997 haar goed betaalde
job en kocht bij Elgin, een van de koele
streken van Zuid-Afrika, een boerderij
met appelboomgaarden. Ze begon
echter wijnstokken aan te planten en
werd door de buren voor gek verklaard.
Rosa hield hardnekkig vol.
Op eigen kracht
Rosa Kruger zegt geen consultant te
zijn maar wijngaardmanager. Ze is er
bijna trots op geen officiële opleiding tot
wijnbouwer te hebben genoten. Maar de
belangrijkste wetenschapper van de
universiteit van Stellenbosch, professor
Eben Archer, begon Rosa te helpen. Hij
kwam eens per maand met zijn
studenten over. In ruil voor eten en
wijn gaven zij haar les. Op den duur
kreeg Rosa het verzoek om de
wijnstokken onder handen te nemen van enkele wijnbedrijven, Uva Mira in Stellenbosch
en Cape Point Vineyards, waarvan de wijnen sindsdien erg werden geprezen.
Reizen
Elk jaar maakte Rosa 3 of 4 reizen, naar de belangrijkste wijngebieden in de wereld.
Roussillon, Californië, Priorat en Douro, Argentinië en de Alsace werden door haar
bezocht, alleen Australië en Nieuw-Zeeland ontbreken nog. Ook tijdens deze reizen hield
Rosa hardnekkig vol. Toen ze bij Didier Daguenau aan de Loire wilde werken en deze
door de telefoon zei geen tijd voor haar te hebben, belde ze de volgende dag aan zijn
deur. De volgende drie oogsten mocht ze meehelpen. In Europa maakte Rosa kennis met
oude wijnstokken en proefde ze veel wijnen ervan.
Meer karakter, meer diepgang, meer uitdrukking
Rosa ging met Michel Rolland naar Argentinië. Hij liet haar een serie wijnen proeven en
ze moest elke keer raden of ze van oude wijnstokken afkomstig waren. Ze herkende de
wijnen van oude stokken aan hun bijzondere karakter. ‘Ze hebben meer structuur, meer
uitdrukking, zijn eigenwijzer en vertellen meer over de wijngaard dan over de
wijnmaker’.
Gek van wijnbouw
Rosa is gek van wijnbouw en spreekt liever over wijnstokken dan over wijnen. Ze houdt
van zwaar lichamelijk werk in de wijngaarden, waarbij in de hitte het zweet over je neus
loopt. Ze vindt het ook fijn om haar kennis over te dragen aan de wijngaardwerkers en
hen de wijnen te laten proeven als resultaat van hun werk. Ze traint de mensen, laat ze
zien hoe ze het beste kunnen snoeien en vertelt ze over alle aspecten van wijnbouw. Dit
werpt letterlijk en figuurlijk zijn vruchten af, de kwaliteit van druiven en wijn verbetert
zienderogen en de mensen krijgen meer plezier in hun werk.
Swartland
Rosa verhuisde naar het stadje Riebeek-Kasteel in Swartland, de steeds meer in de
belangstelling staande, meer in het binnenland gelegen wijnstreek met een warm
klimaat. Dwars tegen de trend van de jaren 90 met internationale druivenrassen als
cabernet sauvignon en chardonnay, ging Rosa samen met Eben Sadie in Swartland op
zoek naar percelen met oude stokken van chenin blanc, sémillon gris, sémillon blanc,
palomino en muscat voor witte wijnen en cinsault, grenache noir en tinta barroca voor
rode wijnen.
Veel gevraagd
De eerste percelen met oude wijnstokken van chenin blanc en sémillon werden door Rosa
Kruger gegund aan Eben Sadie, en de wijnen ervan waren direct zeer succesvol. Ze is nu
een veel gevraagde deskundige, bekend in de hele wijnwereld. Behalve met Sadie Family
Wines werkt Rosa Kruger samen met vier andere wijnboeren, van wie de wijngaarden
sterk verschillen: Boekenhoutskloof, Mullineux Family Wines, Rupert & Rothschild
Vignerons en Solms Delta. Oude wijnboeren bellen haar op om percelen met oude
stokken aan te bieden, mede omdat de prijs van de druiven sterk is gedaald. Maar de
nieuwe generatie wijnboeren heeft juist veel belangstelling voor oude stokken.
Project
Rosa Kruger is druk bezig met een project om alle oude wijnstokken van Zuid-Afrika in
kaart te brengen. De uiterst strenge wetgeving vormde een hinderpaal bij haar
speurtocht. SAWIS, het officiële instituut voor wijnbouw, heeft precies vastgelegd waar
de percelen met oude stokken zich bevinden, maar beschouwt de dossiers als
vertrouwelijk. Om inzage in het dossier te krijgen moest Rosa toestemming van de
eigenaars hebben. Maar zij ging zelf op zoek en vond circa 300 wijngaarden met ruim
100 jaar oude stokken, sommige daterend van vóór de Boerenoorlog (1899-1902). ZuidAfrika blijkt nu met ruim 1.000 ha ’s werelds grootste areaal van oude wijnstokken te
bezitten. De meeste percelen zijn bruikbaar en worden nog steeds bewerkt, en sommige
verwaarloosde wijngaarden werden in goede staat teruggebracht. Om te voorkomen dat
grote wijnproducenten met haar kennis aan de slag gaan, zal Rosa voorlopig niets
publiceren. Sommigen weten immers het verschil niet eens tussen goede en slechte
stokken.
Hernieuwde belangstelling
Er is in Zuid-Afrika tot nu toe nauwelijks onderzoek gedaan naar wijngaarden met oude
wijnstokken. Het onderwerp heeft eenvoudig geen belangstelling. Alle focus is er gericht
op de wijnmakers, die een enorme status hebben. Maar die maken te veel bulkwijnen en
hebben geen idee wat zich in de wijngaarden afspeelt. Toch zijn er ook gevestigde
producenten die hun oude stokken in ere hebben hersteld: AA Badenhorst, Alheit
Vineyards, Dewaldt Heyns Family Wines, Intellego en The Liberator.
Zorgen oude wijnstokken voor betere wijn?
Het antwoord luidt: we weten het nog niet, er is nog niet veel onderzoek naar gedaan.
 Het is mogelijk – maar moeilijk – om de groeikracht van een jonge wijnstok de
eerste 20 jaar zodanig te beperken dat het evenwicht ontstaat dat oude stokken
van nature hebben. Op die manier is het toch mogelijk om uitstekende wijn te
produceren van jonge stokken. De sleutel daarbij is evenwicht, niet een extreem
laag rendement.
 Het is duidelijk dat wijnen van oude stokken meer karakter, helderheid en
precisie hebben. Oude stokken zijn beter in balans (verhouding blad/druiven) en
voelen zich thuis, na 50 jaar of langer op de zelfde plek te staan. Ze produceren
niet meer druiven dan nodig. Door hun ‘geheugen’ hebben ze zich na vele jaren
aangepast aan landschap, klimaat, bodem en mensenwerk (wijze van snoeien). Er
is geen rendementsbeperking meer nodig. En ze zijn stressbestendig, ook in
extreme jaren. Ook zonder irrigatie wordt in de zomer het blad niet geel.
 De bekende Australische wijnproducent Robert Hill Smith heeft eens gezegd ‘Oude
stokken produceren niet perse de beste wijnen, maar wel de meest interessante’.
Wijnen van oude stokken wijnen hebben helderheid en precisie, tenzij de
wijnmaker overdrijft.
Rooien of niet?
Oude stokken hebben iets van bedreigde diersoorten. In Europa werden vrijwel alle
wijngaarden gerooid als gevolg van de phylloxera. Nieuwe aanplant gebeurde op
Amerikaanse onderstokken. Economische motieven zijn er vervolgens meestal de
oorzaak van dat oude stokken worden gerooid en vervangen door nieuwe. Ze brengen
niet meer voldoende op om rendabel te zijn, zo vinden de meeste producenten. Dat
percelen met oude stokken in Zuid-Afrika tot nu toe niet werden gerooid is te danken
aan:
 Sentiment – omdat de wijngaard al generaties lang bezit is van een familie en de
boeren ofwel te lui waren om de oude stokken te rooien, of omdat de oude
stokken jaar in jaar uit hun kwaliteit bewezen door steeds prachtige wijnen voort
te brengen;
 Apartheid – sancties hielden vernieuwing tegen, dus ook nieuwe aanplant;
 Aanpassing – wijnstokken (bush vines/gobelet, meestal met diepe wortelstelsels
en niet geïrrigeerd) die zich door de jaren heen via mutatie hebben aangepast aan
bodem en klimaat, die beter bestand zijn tegen ziektes en stress dan jonge
stokken, en die als typisch Zuid-Afrikaans kunnen worden beschouwd; steen
druiven (een mutatie van chenin blanc) zijn bijvoorbeeld anders van vorm dan
chenin blanc; ook muscat is gemuteerd, met kleinere druiven die meer zuren
hebben en meer geconcentreerd zijn; en grenache druiven van Piekenierskloof
zijn net zo groot als Zuid-Afrikaanse kruisbessen;
 Biodiversiteit – veel wijngaarden aan de Zuid-Afrikaanse westkust werden niet
zoals in Stellenbosch aangelegd als monocultuur, maar zijn omgeven door andere
gewassen, zodat insecten meer natuurlijke vijanden hebben, er minder ziekten
zijn en vooral minder verspreiding van het leaf roll virus, momenteel de grootste
vijand van de wijnbouw;
 De nieuwe hoeders – de nieuwe generatie (o.a. Eben Sadie, Chris Alheit,
Donovan Rall, Chris en Andrea Mullineux) ziet het belang van oude wijnstokken in
en koestert ze als een kostbaar erfgoed; ze spreken met bewondering over Rosa
Kruger als curator van het wijnbouwverleden van Zuid-Afrika.
Plantdichtheid
Algemeen wordt aangenomen dat een grotere plantdichtheid er voor zorgt dat de wortels
van de wijnstokken gedwongen worden diep naar beneden te groeien, zodat ze uit
diverse bodemsoorten met verschillende eigenschappen hun voeding halen. Daardoor
zou meer complexiteit in de wijn ontstaan en zou de plant gemakkelijker aan water
komen in droge streken en periodes. Rosa denkt hier anders over dan de meeste
deskundigen. Ook hiernaar is volgens haar nog te weinig onderzoek gedaan.
De toekomst
Omdat oude wijnstokken zo goed zijn aangepast aan bodem en klimaat, zullen ze in de
toekomst een belangrijke rol spelen, zeker als de klimaatsverandering doorzet.
Wijnstokken worden nu nog vaak geïmporteerd uit Europa, maar zullen steeds vaker via
massale selectie worden verkregen. Daardoor wordt de verwachte levensduur van de
wijnstokken, nu nog circa 20 jaar, met circa 10 jaar vergroot. Dat betekent betere wijnen
en meer milieuvriendelijke wijnbouw. Maar ook met het oog op toekomstige generaties
die over 50 jaar wellicht wijnen willen maken van oude stokken.
Betrokkenheid
Oude stokken hebben veel zorg, begrip en geduld nodig, een wijnboer moet passie
hebben. Bij nieuwe aanplant moet juist gewaakt worden tegen te veel opbrengst, omdat
de levensduur van de wijnstokken en de kwaliteit van de wijnen dan minder worden. In
de Oude Wereld is er vaak geen verschil tussen wijngaardenier en wijnmaker. Beide
disciplines zijn in de loop der eeuwen geïntegreerd, ook die van ambacht en wetenschap.
In de Nieuwe Wereld zijn ze echter meestal gescheiden. Wijnmakers komen daar vaak
nooit in de wijngaard.
Het juiste ras op de juiste plek
In Frankrijk weten de wijnboeren uit ervaring welk druivenras en welke kloon het meest
geschikt is op een bepaald terroir. Dit is in Zuid-Afrika nog niet voldoende ontwikkeld. De
Sadie familie en Kanonkop zijn wat dit betreft het verste. Hun wijnen bewijzen het. Rosa
Kruger verricht minutieus onderzoek naar terroir en komt bereikt daarmee opvallende
resultaten. Samen met Eben Sadie worden proefnemingen gedaan met druivenrassen die
goed tegen hitte kunnen, zoals het Griekse assyrtiko, hárslevelű, carignan, grenache
gris, macabeu en viura. De resultaten zijn veelbelovend.
Trend
Europa heeft niet meer alleen patent op terroir, er zijn heel veel verschillende types in
Zuid-Afrika. De nieuwe trend is dan ook wijnen met typische terroir-kenmerken.
Verrassende, delicate wijnen met verfijning, in plaats van warme wijnen met veel
extractie en hout. Met de focus op de wijngaard. Eerder plukken, beter blenden, niet te
veel nieuw hout. Afhankelijk van het druivenras: nieuwe wijngaarden landinwaarts, niet
meer met gezicht op zee. Daar is vaak een groot verschil in dag- en nachttemperatuur.
Vroeger gingen de druiven in deze streken naar de coöperatie, nu worden steeds meer
kleine wineries gevestigd.
Porseleinberg gaat het maken
Rosa gaf ons nog een tip: ‘Let op de wijnen van de Porseleinberg in Swartland. Die gaan
het in de toekomst maken!’ Boekenhoutskloof kocht er sinds 2006 syrah druiven.
Wijnmaker/eigenaar Marc Kent en wijnbouwer/wijnmaker Callie Louw hadden in 2009 de
gelegenheid om het perceel te kopen en breidden het in 2010 verder uit met syrah en
grenache noir. Daarvoor moest de steile, rotsachtige leisteenbodem van de berghelling
worden ontgonnen met tractors. Vanaf dag een is de wijnbouw biologisch. De eerste
oogst was die van 2010. www.youtube.com/watch?v=2VLefDs1lMY
De proeverij
Rosa Kruger gaf in 2006 in Zuid-Afrika een masterclass over haar werk met oude
wijnstokken. Lars Daniëls MV was daarbij en haalde Rosa over om haar verhaal in
Nederland te komen vertellen. Zij presenteerde vandaag samen met Lars 7 wijnen van
wijngaarden die zij onder haar hoede heeft. De vermelde prijzen zijn horecaprijzen ex
BTW.
**** Filia Brut Nature 2001, Huis van Chevallerie (magnum)
www.chevallerie.co.za
Christa von la Chevallerie volgde een wijnbouwschool in Duitsland en studeerde in daarna
Geisenheim, waar ze een project deed met Riesling Winzersekt. Ze toen daar – en
daarna in de Prosecco streek en Champagne - het idee om na 5 jaar omzwervingen zelf
mousserende wijn te gaan maken op het wijngoed dat haar vader, Juergen von La
Chevallerie, in 1956 vestigde in Nuwedam. Met behulp van Rosa Kruger werden oude
wijngaarden met niet geïrrigeerde bush vines gerehabiliteerd. Deze Vonkelwijn (Kap
Klassiek) van 100% chenin blanc van de Paardeberg in Swartland, is afkomstig van
stokken uit 1976 op hellingen met diepe, klei achtige graniet bodems. Biologische
wijnbouw met een uiterst laag rendement van circa 10 hl/ha. De kleine druiventrossen
werden in een vroeg stadium van rijpheid in 2 dagen geplukt, ’s morgens vroeg, en direct
na aankomst gekoeld. Hele trossen werden zo zacht mogelijk geperst en alleen het beste
vrije sap werd gebruikt. Vergist met wilde gisten en 4 maanden opgevoed op rvs tanks
op de lie. Daarna gebotteld voor de 2e gisting op fles, 14 maanden sur lattes. Geen
toegevoegde zwavel. Gedegorgeerd september 2012 zonder dosage. 10% alc. Minuscule
productie van 365 magnums en 430 flessen. Geen importeur.
K gemiddeld goudgeel, fijne mousse (niet gekoeld, de magnum stond al lange tijd open)
G elegant, appel, citrus, witte bloesem, biscuits, iets specerijen, veel concentraat
S strakke inzet, mineraal, fijne mousse in de mond, fris en levendig, sappige citrus door
uitstekende zuurgraad, natuurlijke balans
A zeer fris, ragfijn subtiel fruit, behoorlijke lengte
T prachtige wijn met opmerkelijk goede zuurgraad en complexe tonen
****- Aristargos 2013, David Sadie www.davidsadie.co.za
David Sadie, geboren en getogen in Swartland, studeerde oenologie en wijnbouw aan de
universiteit van Stellenbosch. Hij deed ervaring op in Zuid-Afrika bij Waterford,
Rustenberg en Saronsberg, maar ook in Nieuw-Zeeland en in Frankrijk (o.a. bij
Cuilleron). David is lid van de Swartland Independent Producers. Hij heeft een voorliefde
voor Mediterrane druivenrassen. Deze blend werd voor het eerst geproduceerd in 2010.
Van oude stokken op de hellingen van de Paardenberg, Kasteelberg en Abbotsdale Hills
ten westen van Malmesbury. Blend van 38% chenin blanc, 28% viognier, 17% clairette
blanche en 17% roussanne. De druiven worden aangeleverd door wijnboeren met 26
biologische wijngaarden met bush vines. In een gehuurde winery werden de hele trossen
geperst. Na 12 uur bezinking met weinig toegevoegde zwavel werd het sap vergist met
wilde gisten op oude vaten van Frans eiken. Natuurlijke malo, geen toegevoegde
enzymen, niet aangezuurd. Opvoeding 11-12 maanden op grote oude vaten, op de lie,
met de eerste 6 maanden batonnage. Niet geklaard, niet gefilterd, de wijn werd zo veel
mogelijk met rust gelaten. Productie 6 vaten. Alc. 13%. Importeur: Smaragd Wijnen €
24,50 ex BTW (nu nog 2012, deze zomer komt 2013).
K vrij geconcentreerd goudgeel
G mineraal, perzik, abrikoos, iets honing, veldboeket, noten, toast, zeer aromatisch
S wat restzoet, mooi in balans, perzik en rijpe appel, zeer elegant, iets boter
A romig, verteerbaar en loepzuiver, lange finale, blijft boeien met frisse zuren
T prachtige gastronomische blend, sterke wijn met veel karakter en ondersteunend hout
****(*) Pofadder Cinsault 2012, Sadie Family Wines
Uit de serie Die Ouwingerdreeks van Eben Sadie, een van de meest spraakmakende
wijnproducenten van dit moment. Van 100% cinsault op de westhelling van de zwarte
Kasteelberg in Swartland, met een bodem van leisteen en verweerde schalie. De berg
doet denken aan een zwarte opgerolde pofadder die klaar ligt om aan te vallen. Dit is een
van de favoriete wijnen van Rosa. Je proeft de hitte van het landschap, maar ook veel
frisheid. Hoe meer hitte, hoe kleiner het bladerdak van de wijnstok. Cinsault is lastig in
wijngaard en kelder: teveel groeikracht, rijpt lastig, erg oxidatief. Streng sorteren is een
must. Rendement 28 hl/ha. De hele trossen worden vergist in open kuipen van oud hout.
Een of twee maal daags onderdompelen met de voeten, een maand lang op de schillen.
Een jaar rijping op oude vaten. Niet geklaard, niet gefilterd. Decanteren wordt
aanbevolen. Alc. 14%. Importeur: Wijnkooperij De Lange € 23,20 ex BTW.
K gemiddeld geconcentreerd robijnrood
G rokerig bosfruit, leer, specerijen, diep, fris, elegant, complex en karaktervol
S verfijnde inzet, souplesse met frisse kracht, heerlijk delicaat bosfruit met zachte
tannines, veel expressie
A energieke, zeer lange finale met drop, kruidnagel en kaneel
T prachtige complexe wijn met perfect houtgebruik, lijkt op een cool climate wijn, een
prestatie in dit klimaat!
**** Skurfberg Chenin Blanc 2012, Sadie Family Wines
Eveneens uit de serie Die Ouwingerdreeks. Van 100% chenin blanc – ruim 30 jaar oude
stokken, bush vines, geen irrigatie – uit 3 wijngaarden op de helling van de Skurfberg in
Olifantsrivier. Vanaf de top kun je de zee zien. Het is hier ’s nachts erg koud. ’s Winters
regent het soms, ’s zomers nooit. In deze wijngaarden, met een bodem van rood
verweerd zand afkomstig van de Tafelberg, werd een begin gemaakt met het Old Vines
Project. Biologische wijnbouw, niet beïnvloed door chemicaliën van buren. Weinig
neerslag, maar geen irrigatie. Rendement 18-22 hl/ha. De druiven van de 3 percelen
werden apart vergist en 12 maanden opgevoed op oude vaten. Niet geklaard, niet
gefilterd. Decanteren wordt aanbevolen. Alc. 14,5%. Importeur: Wijnkooperij De Lange
€ 21,60 ex BTW.
K gemiddeld geconcentreerd groengeel
G zeer expressief, zuiver en elegant, honing, kweepeer, iets rokerig, bloemen
S zachte, schone inzet met weelderig fruit van perzik, abrikoos, appel, sinaasappel en
limoen, iets restzoet is erg mooi in evenwicht met zachte zuren
A zilte, zeer minerale, krachtige en lange finale met citrus, rook en iets merkbare alcohol
T tamelijk complex en zeer verfijnd
**** Tin Soldier 2013, Thorne & Daughters http://thorneanddaughters.com
Opgericht in 2012 door John and Tasha Seccombe. Zowel percelen met oude stokken als
met nieuwe aanplant. Eenvoudige benadering met eerlijke, zachte wijnen, geen
wedstrijdbeesten. Dit is een field blend van sémillon blanc en semillon gris (sémillon
rouge), een natuurlijke mutatie van sémillon blanc die in enkele oude wijngaarden van
Zuid-Afrika nog tussen de sémillon blanc staat. Sémillon rouge heeft een roze schil. Een
eeuw geleden was 95% van de Zuid-Afrikaanse wijn afkomstig van sémillon,
waarschijnlijk het meeste rouge. De druiven voor deze wijn – van 30 jaar oude stokken
op alluviale bodem - werden tegelijk geplukt en samen op de schillen vergist (met wilde
gisten en zorgvuldige extractie). Alc. 13%, restsuiker 2 g/l, zuren 4,8 g/l. Te bestellen bij
Wine Matters, € 14,75 ex. (niet op voorraad).
K bijzonder: heel licht roze/brons, als van vin gris
G gemiddelde intensiteit van fijn rood fruit, drop, witte peper, zeer schoon en zuiver
S delicaat mondgevoel van aardbeien met spel van zoet, fris zuur en ziltheid
A de rijke, lange, vrij droge voortzetting met veel structuur en wat tannine uit de schillen
geeft aan dat de wijn nog 2 jaar verder kan (en volgens sommigen moet) rijpen
T enige complexiteit is zeker aanwezig in deze subtiele, spraakmakende wijn, die tijdens
de proeverij de meeste discussie opriep; een wijn voor kenners die in een zwart glas voor
menigeen als rode wijn zal overkomen
****(*) Schist Syrah 2010, Mullineux Family Wines http://mullineuxwines.com
Mullineux Family Wines in Riebeek Kasteel, Swartland is een van de meest
spraakmakende producenten. Hun drie wijnen kregen elk 5 sterren in de Platter gids van
2011. Chris en Andrea Mullineux werkten tot 2007 bij Tulbagh Mountain Vineyards, het
huidige Fable Wines. Deze wijn komt van 15 jaar oude stokken in een steile wijngaard op
het oosten, met een bodem van schalie en verweerd graniet, die kleine druiven geeft met
een dikke schil. Milieuvriendelijke wijnbouw, er wordt zo natuurlijk mogelijk gewerkt in
de kelder. Niet ontsteeld, spontaan vergist, opgevoed op 2 eiken vaten van 500 liter (1 x
nieuw hout). Alc. 13,5%. Importeur: Wine Matters (uitverkocht, nu 2011 € 55,00 ex BTW
horeca).
K diep tot zeer diep robijnrood
G complex geheel met krachtig bosfruit, pioenrozen, specerijen (typisch voor Swartland),
leer en teer
S krachtig, gespierd en breed, sappig fruit van bramen, kersen en aardbeien met zwarte
olijven en kreupelhout, vrij hoge zuurgraad, rijpe tannines, fraai houtgebruik, iets
animaal (leer en wild), niet jammy
A zeer lang, blijft fris en gespierd, voorbeeldige tannines
T machtige, energieke wijn, duidelijk syrah, enorm concentraat, Franse stijl: het warme
klimaat is niet merkbaar, maar deze wijn is wel vrij kostbaar…..
**** Grenache 2012, AA Badenhorst Family Wines http://aabadenhorst.com
De familie Badenhorst houdt niet van experimenten en maakt serieuze bewaarwijnen.
Deze wijn komt van 15 jaar oude stokken op de Paardenberg, met arme, zoute bodems
van schist en verweerd graniet, die de wijnen frisheid en ruggengraat geven. Voor zover
bekend is dit de Zuid-Afrikaanse wijngaard met de oudste grenache noir stokken. Tot
voor kort was er in het land slechts grenache noir één kloon, maar nu worden er 3
andere klonen geïmporteerd. Adi Badenhorst heeft een winery uit de jaren 50, met oude
betonnen tanks en houten gistkuipen. De druiven worden nooit gekneusd of ontsteeld.
De tijd op de schillen bedraagt maar liefst een half jaar. Daardoor komen tannines uit de
pitten in de wijn, waardoor deze zeer lang houdbaar is. Voor de topwijnen worden geen
eiken vaten geselecteerd, want onvolkomenheden van de vaten geven de wijn karakter.
Verder wordt zo natuurlijk mogelijk gewerkt, alleen de druiven doen het werk.
Vatmonster. Geen importeur voor deze wijn, richtprijs € 30,00 (Gall&Gall heeft de
Secateurs serie à € 9,99).
K vrij licht tot gemiddeld robijnrood
G zeer levendig en fris, opwekkend, met een klein spoortje groen, noten en bloesem
S gespierde tannines, frisse zuren, veel structuur
A aardbeien en bramen (iets jammy, maar niet zoet)
T uitgesproken grenache, zeer frisse eetwijn: heeft een gerecht nodig, koel schenken
Lunch
In Restaurant Bridges genoten wij van een heerlijke lunch, bereid door de brigade van
chef-kok Joris Bijdendijk en begeleid door wijnen die deskundig werden uitgekozen en
geschonken door sommelier Jasper van den Hoogen. Na een serie zeer smakelijke en
oogstrelende amuses kwamen de volgende gerechten en wijnen op tafel:
Geroosterde langoustine
forel-eitjes, currycrème, gepofte wilde quinoa
Mooi gegaarde, nog iets rauwe en zeer verse langoustine
met knisperend contrast van de quinoa
Wijn:
Resonance 2012, Newton Johnson www.newtonjohnson.com
84% sauvignon blanc uit het hoge deel van de Hemel-en-Aarde Vallei, 16% sémillon uit
Elgin, van 10 jaar oude stokken op een zandsteen bodem met stukjes kwarts. Na de
handmatige pluk gekoeld tot 8°C, daarna gesorteerd, gekneusd en na enkele dagen
vergist op rvs tanks bij 12°C (16-20 dagen, sémillon met wilde gisten). Transport via
zwaartekracht. De sauvignon blanc rijpte op rvs tanks, de sémillon kreeg 3 maanden
nieuwe barrique met 1 x per 2 weken batonnage. Alc. 12,3%. Imp. Wine Matters € 9,20
ex BTW. Stuivende geur van wit fruit met uitgesproken sauvignon blanc karakter. Fris en
knapperig qua smaak, met fijne details van groene kruiden. Past met zijn levendige
expressie erg goed bij het gerecht
Kempisch zuiglam
Geroosterde witte asperge, gehakte noten,
schapenyoghurt met groene kruiden, wilde munt, daslook
Plakjes lamsvlees met precies de juiste cuisson, ragout van lam met rijpe tonen,
zuivere lamsjus, pittig gegrilde asperges en frisse yoghurt
Wijn:
Kloof Street Swartland Rouge 2012, Mullineux Family Wines
83% syrah, 13% cinsault, 4% carignan. Van 12-42 jaar oude stokken uit 5 percelen van
Swartland. Handmatige pluk, spontaan vergist bij maximaal 30°C met 5-25% hele
trossen, met picheage 1-2 maal per dag. In totaal 3-6 weken op de schillen. 11 maanden
barrique (3e en 4e jaars eiken) en demi-muid, daarna geblend 12 maanden op rvs tank.
Niet geklaard, niet gefilterd. Alc. 13,5%. Importeur: Wine Matters € 8,00 ex BTW. Florale
aroma’s kenmerken de fruitige, kruidige geur. Gespierde smaak met lenige tannines.
Sluit goed aan bij zowel rosé vlees als ragout: de tannines worden zacht. Wijn en gerecht
zijn aan elkaar gewaagd.
Tulband van passievrucht en kokos
Wilde waterkers, karnemelk-basilicumijs
Een heerlijk dessert met krachtig passiefruit, pittige kokos en fris en kruidig ijs
Wijn:
Delaire Graff Noble Late Harvest www.delaire.co.za
53% sémillon uit Stellenbosch, 47% sauvignon blanc uit Olifantsrivier. Beide geoogst met
botrytis en apart vergist (de sémillon 2 jaar en de sauvignon blanc 1 jaar) op Frans
eiken, en daarna geblend. Zonder jaartalvermelding. Alc. 9%. Importeur Kwast
Wijnkopers 0,375 liter € 13,70 ex BTW. Heerlijke dessertwijn met o.a. rijpe perzik,
abrikoos, lychee en specerijen. Frisse zuren in de lange finale. De wijn heeft niet al te
veel moeite met de passievrucht van het dessert, waarbij de kokos voor een goede
match zorgt.
Met dank aan:
 Rosa Kruger voor haar fantastisch en uiterst leerzame presentatie;
 Sara Channell, Market Manager WOSA Benelux (afwezig, zwangerschapsverlof)
voor de organisatie van dit evenement en het sponsoren van de wijnen van
proeverij en lunch;
 Lars Daniëls MV voor de deskundige wijze waarop hij Sara Channell heeft
vervangen.
Tot slot
Rosa Kruger heeft ons op overtuigende wijze laten proeven dat het mogelijk is om in het
hete klimaat van Zuid-Afrika dit soort wijnen te produceren. Wij vonden het fascinerend
om kennis te maken met deze nieuwe stijl van Zuid-Afrikaanse wijnen.

Download Report