De forumkeuze in het zeevervoer

Cover Page
The handle http://hdl.handle.net/1887/29933 holds various files of this Leiden University
dissertation
Author: Eckoldt, Jan
Title: De forumkeuze in het zeevervoer
Issue Date: 2014-12-03
De forumkeuze in het zeevervoer
Serie-informatie
Dit boek is het eenentwintigste deel van een boekenreeks van Uitgeverij Paris: de
NTHR-reeks. NTHR staat voor het Nederlands Tijdschrift voor Handelsrecht. Dit
tijdschrift biedt praktische doch gedegen informatie op onder andere de volgende
rechtsgebieden: verzekeringsrecht, vervoerrecht, betalingsverkeer/zekerheden,
handelskoop, internationaal contracteren, IPR en handelsrecht, e-commerce,
geschillenbeslechting in het handelsrecht, hulp- en tussenpersonenrecht, WTO,
Europese ontwikkelingen in het handelsrecht en waardepapierenrecht.
Doelstelling van de NTHR-reeks is om praktische doch wetenschappelijk verantwoorde, niet al te omvangrijke handelsrechtelijke titels uit te brengen.
De NTHR-reeks staat onder redactie van:
prof. mr. drs. M.L. Hendrikse
prof. mr. Ph.H.J.G. van Huizen
prof. mr. J.G.J. Rinkes
prof. mr. J.B. Wezeman
In de serie zijn reeds verschenen:
1. Mr. drs. M.L. Hendrikse, mr. ing. N.J. Margetson & prof. mr. J.G.J. Rinkes,
Overzicht Verzekeringsrecht 1998-2004
2. Mr. J.A. Kruit, Avarij-grosse en de aanwezigheid van schuld
3. Mr. drs. M.L. Hendrikse & prof. mr. Ph.H.J.G. van Huizen (red.), CMR: Internationaal vervoer van goederen over de weg. Een praktische en rechtsvergelijkende benadering
4. Mr. M.J. Bruins Slot, De overeenkomst van goederenvervoer per spoor
5. Mr. I. Koning, Aansprakelijkheid in het luchtvervoer
6. Mr. B.H.G. Kruissen, Retentierechten in het vervoer
7. Mr. A.L.H. Ernes, Tussenpersonen in het handelsverkeer
8. Mr. dr. H.P.A.J. Martius, Elektronisch handelsrecht
9. Dr. M.L. Hendrikse & prof. dr. J.G.J. Rinkes (red.), Knelpunten in het verzekeringsrecht
10. Prof. mr. F.G.M. Smeele (red.), Conflictenrecht in ontwikkeling
11. Dr. M.L. Hendrikse & prof. dr. J.G.J. Rinkes, Knelpunten in het verzekeringsrecht
- deel 2
12. Mr. P.A.M. Seck, Reisbevrachting en cognossementsvervoer: een rechtsvergelijkend
onderzoek naar de verhouding tussen de reisbevrachting en het cognossementsvervoer als
gevolg van de uitgifte en de overdracht van een order-cognossement bij de uitvoering van
een reisbevrachting
13. Prof. mr. drs. M.L. Hendrikse, Eigen schuld, proportionaliteitsbeginsel en causaliteitstoerekening: een proportionele benadering bij eigen schuld in het (schade)verzekeringsrecht
14. Mr. H. Logmans, Zekerheid op lading
15. Mr. dr. A.H. Lamers, Opdracht, lastgeving en bemiddeling
16. Prof. dr. M.L. Hendrikse & prof. dr. J.G.J. Rinkes, Knelpunten in het verzekeringsrecht
- deel 3
17. Mr. drs. R. Zwitser, De rol van het cognossement als waardepapier in het handelsverkeer
18. Mr. M. Spanjaart, Vorderingsrechten uit cognossement
19. Mr. S.E. van Hall, prof. mr. drs. M.L. Hendrikse, mr. dr. ing. N.J. Margetson,
mr. H.P.D. den Teuling en mr. dr. G.J.P. de Vries, Capita Internationaal Handelsrecht
20. Mr. dr. J. Elbers, Misbruik van het identiteitsverschil en crediteursbenadeling.
Een onderzoek naar vereenzelviging en klassieke vormen van redres
De forumkeuze in het zeevervoer
Proefschrift
ter verkrijging van
de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden,
op gezag van Rector Magnificus prof. mr. C.J.J.M. Stolker,
volgens besluit van het College voor Promoties
te verdedigen op woensdag 3 december 2014
klokke 16.15 uur
door
Jan Eckoldt
geboren te Keulen (Duitsland)
in 1976
Promotiecommissie:
Promotor:
Prof. mr. M.H. Claringbould
Overige leden: Prof. dr. F.G.M. Smeele (Erasmus Universiteit Rotterdam)
Prof. dr. L. Strikwerda (Universiteit Tilburg)
Mr. dr. H. Boonk (Rotterdam Institute for Shipping and
Transport Law)
De forumkeuze
in het
The
new Netherlands
Financial
zeevervoer
Services
Complaints Tribunal
(KiFiD)
Deel 21 NTHR-reeks
Complaints settlement in the financial services market in the
Jan Eckoldt
Netherlands
M.L. Hendrikse
J.G.J. Rinkes
Zutphen2007
2014
Zutphen
uitgeverij
Paris
De forumkeuze in het zeevervoer
ISBN 978-94-6251-055-5
NUR 822
© 2014 J.P. Eckoldt
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave
worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in
enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere
manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16h Auteurswet 1912
dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus
3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl).
Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in een bloemlezing, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting Pro (Stichting Publicatie- en
Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteurs, redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan.
Inhoudsopgave
Woord vooraf / 9
Lijst van afkortingen / 13
1
1.1
1.2
1.3
1.4
1.4.1
1.4.2
1.5
1.5.1
1.5.2
1.5.3
1.5.4
1.5.4.1
1.5.4.2
1.5.4.3
1.5.4.4
1.5.4.5
1.5.4.6
1.5.4.7
1.5.4.8
2
2.1
2.1.1
2.1.2
2.1.3
2.1.3.1
2.1.3.2
2.1.3.3
2.1.3.4
De forumkeuze in het algemeen / 17
Inleidende opmerkingen / 17
De scheiding tussen de forumkeuze en de hoofdovereenkomst; separabiliteit / 19
Verdragen die een regeling omtrent forumkeuzen bevatten / 22
De invloed van het op de vervoerovereenkomst toepasselijke materieel
verdragenrecht op de forumkeuze / 26
Schets van het probleem / 26
De invloed van het toepasselijke verdragenrecht / 28
De formulering van de forumkeuze / 32
Forumkeuze dan wel arbitraal beding? / 32
De formulering van de forumkeuze in het algemeen / 33
Is de forumkeuze exclusief ? / 35
Een specifiek geval: de forumkeuze ten gunste van de ‘principal place
of business’ / 37
Inleidende opmerkingen / 37
Het begrip ‘principal place of business’ / 38
De problemen en onduidelijkheden / 39
Hoe moet de geldigheid van dergelijke forumkeuzen worden beoordeeld? / 41
De algemene beginselen bij de beoordeling / 42
Naar wiens ‘principal place of business’ wordt verwezen? / 43
De invloed van art. 629 lid 2 Rv en art. 23 EEX-Vo/art. 25 EEX-Vo
(nieuw) / 48
Afsluitende opmerkingen / 51
De forumkeuze in de zin van art. 23 EEX-Vo/art. 25 EEX-Vo (nieuw)
in het algemeen / 53
Art. 23 EEX-Vo/art. 25 EEX-Vo (nieuw) in het algemeen / 53
Inleidende opmerking omtrent de recente wijziging van de EEX-Vo / 53
Het nieuwe art. 25 EEX-Vo (nieuw) / 54
Het toepassingsgebied van art. 23 EEX-Vo/art. 25 EEX-Vo (nieuw) / 56
Inleidende opmerkingen / 56
Het internationaliteitsvereiste / 57
Het aanwijzen van ‘een gerecht of de gerechten van een lidstaat’ / 57
Het ‘woonplaatsvereiste’ bij art. 23 EEX-Vo / 59
5
INHOUDSOPGAVE
2.1.4
2.2
2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.2.4
2.2.4.1
2.2.4.2
2.2.4.3
2.2.4.4
2.2.4.5
2.3
2.3.1
2.3.1.1
2.3.1.2
2.3.1.3
2.3.2
2.3.2.1
2.3.2.2
2.3.2.3
2.3.3
2.4
2.4.1
2.4.2
2.4.2.1
2.4.2.2
2.4.2.3
2.4.3
2.4.3.1
2.4.3.2
2.4.4
2.4.5
3
3.1
3.1.1
3.1.2
3.1.3
3.2
3.2.1
3.2.2
6
Een overzicht van de vereisten van art. 23 EEX-Vo/art. 25 EEX-Vo
(nieuw) / 61
De vereiste vorm van de forumkeuze / 63
De drie vormvoorschriften / 63
Het onder a) genoemde criterium / 64
Het onder b) genoemde criterium / 68
Het onder c) genoemde criterium / 70
Inleidende opmerking / 70
De ‘internationale handel’ / 71
De ‘gewoonte’ die in de betrokken handelsbranche doorgaans in acht
wordt genomen / 72
De bekendheid met de ‘gewoonte’ / 78
Afsluitende opmerkingen omtrent het onder c) genoemde criterium / 80
De vereiste wilsovereenstemming en de ‘materiële geldigheid’ / 81
De vereiste wilsovereenstemming / 81
Het begrip ‘overeenkomst’ / 81
De relatie tussen wilsovereenstemming en de vormvereisten / 82
Hoe moet de wilsovereenstemming tot uiting komen? / 83
Art. 25 EEX-Vo (nieuw): de ‘materiële geldigheid’ van de forumkeuze / 86
Inleidende opmerkingen / 86
De ‘materiële geldigheid’ van de forumkeuze / 88
De in art. 25 lid 1 EEX-Vo (nieuw) genoemde verwijzingsregel / 91
De overige aanvullende rol van het nationale recht / 93
Art. 31 EEX-Vo (nieuw) / 95
Het nieuwe art. 31 lid 2 en 3 EEX-Vo (nieuw) / 95
De procedurele aspecten van art. 31 lid 2 EEX-Vo (nieuw) / 97
Inleidende opmerkingen / 97
Het aanhangig maken van een ‘zaak’ bij de genoemde rechter / 99
Het verzoek tot aanhouden van de procedure / 100
Geen aanhouding bij ‘tegenstrijdige forumkeuzebedingen’ en nietexclusieve forumkeuzen / 101
‘Tegenstrijdige forumkeuzebedingen’ / 101
Niet-exclusieve forumkeuzen / 103
De verdere beoordeling van het verzoek / 104
De onbevoegdverklaring overeenkomstig art. 31 lid 3 EEX-Vo
(nieuw) / 107
Art. 23 EEX-Vo/art. 25 EEX-Vo (nieuw) in het kader van verschillende zeerechtelijke situaties / 109
Bevrachtingsovereenkomsten en ‘losse’ vervoerovereenkomsten / 109
Inleidende opmerkingen / 109
Bevrachtingsovereenkomsten / 110
‘Losse’ vervoerovereenkomsten / 112
Forumkeuzen in bevrachtingsovereenkomsten / 113
Een door partijen ondertekende bevrachtingsovereenkomst / 113
Een verwijzing in een ‘fixture’ / 114
INHOUDSOPGAVE
3.3
3.3.1
3.3.2
3.3.3
3.3.4
3.3.5
3.4
3.4.1
3.4.2
3.4.2.1
3.4.2.2
3.4.2.3
3.4.2.4
3.4.2.5
3.4.3
3.4.4
3.4.4.1
3.4.4.2
3.4.4.3
3.4.4.4
3.4.4.5
3.4.5
3.5
3.5.1
3.5.2
3.5.3
3.5.4
3.5.4.1
3.5.4.2
4
4.1
4.2
4.2.1
4.2.2
De beoordeling van forumkeuzen bij ‘losse’ vervoervereenkomsten
in de verhouding tussen vervoerder en afzender / 121
Inleidende opmerkingen / 121
Een door partijen ondertekende ‘booking note’ / 121
Een verwijzing in een ‘fixture’ / 123
Een verwijzing in een boekingsbevestiging / 127
Een forumkeuze blijkt achteraf uit het cognossement of de zeevrachtbrief / 132
De gebondenheid van de derde-cognossementhouder aan een in het
cognossement opgenomen forumkeuze / 140
Inleidende opmerkingen / 140
De gebondenheid van de derde-cognossementhouder volgens het Hof
van Justitie / 141
De jurisprudentie van het Hof van Justitie / 141
De geldigheid van de forumkeuze tussen de oorspronkelijke partijen / 143
Het opvolgen in de ‘rechten en verplichtingen’ / 144
Het ‘toepasselijke nationale recht’ / 146
Complicaties met het ‘woonplaatsvereiste’ van art. 23 EEX-Vo / 148
Korte schets van verschillende rechtsstelsels / 152
Situaties waarin niet is voldaan aan de door het Hof van Justitie genoemde vereisten / 157
Inleidende opmerkingen / 157
Geen opvolgen in de rechten en verplichtingen / 157
Een andere vervoerder onder cognossement / 159
Aparte beoordeling van de gebondenheid van de derde-cognossementhouder / 161
Het moment van overeenkomen van de forumkeuze: de presentatie
van het cognossement in de loshaven / 163
Verwijzing in het cognossement naar een bevrachtingsovereenkomst,
waarin een forumkeuze is opgenomen / 179
De gebondenheid van de geadresseerde aan een forumkeuze in een
zeevrachtbrief / 190
Inleidende opmerkingen omtrent zeevrachtbrieven / 190
De relatie tussen de geadresseerde en de vervoerder / 191
De afzender heeft de geadresseerde vertegenwoordigd / 192
De gebondenheid van de geadresseerde / 193
De gebondenheid van de geadresseerde wordt apart beoordeeld / 193
Is voldaan aan de vereisten van art. 23 EEX-Vo/art. 25 EEX-Vo
(nieuw)? / 195
Een forumkeuze buiten het toepassingsgebied van art. 23 EEXVo/art. 25 EEX-Vo (nieuw) / 205
Inleidende opmerkingen / 205
De beoordeling van de forumkeuze in het algemeen / 207
Aan de hand van welk recht moet de forumkeuze worden beoordeeld? / 207
De relevante bepalingen van Nederlands recht: art. 8 en 629 Rv / 212
7
INHOUDSOPGAVE
4.2.3
4.3
4.3.1
4.3.2
4.3.2.1
4.3.2.2
4.3.2.3
4.3.3
4.3.3.1
4.3.3.2
4.4
4.4.1
4.4.1.1
4.4.1.2
4.4.1.3
4.4.2
4.4.3
4.4.3.1
4.4.3.2
4.4.3.3
4.4.3.4
4.4.3.5
4.4.4
De systematiek bij de beoordeling van de derogerende werking / 213
De beoordeling in het licht van art. 8 lid 2 Rv / 214
Art. 8 lid 2 Rv in het algemeen / 214
Partijen hebben ‘bij overeenkomst’ een rechter aangewezen / 215
De ‘preliminaire’ beoordeling van de vereiste ‘overeenkomst’ / 215
Kan aan de hand van een ‘geschrift’ aannemelijk worden gemaakt
dat er sprake is van een ‘overeenkomst’? / 217
De verdere ‘preliminaire’ toets: is aannemelijk dat er sprake is van
wilsovereenstemming? / 218
De vereisten ten aanzien van de formulering / 224
Het aanwijzen van ‘een rechter of de rechter van een vreemde
staat’ / 224
De rechter moet ‘bij uitsluiting’ zijn aangewezen / 225
De beoordeling in het licht van art. 629 lid 2 Rv / 227
Het toepassingsgebied van art. 629 Rv / 227
Inleidende opmerkingen / 227
‘[…] een ontvanger, die niet de afzender was […]’ / 229
‘[…] vervoer geheel of gedeeltelijk per schip […] naar een in Nederland
gelegen plaats van eindbestemming […]’ / 231
De aan de derogerende forumkeuze te stellen vereisten / 233
De onder a genoemde voorwaarden / 234
Inleidende opmerkingen / 234
Het aanwijzen van ‘een rechter van een met name genoemde
plaats’ / 236
De ‘woonplaats’ van de vervoerder / 239
Het bepalen van de relevante ‘woonplaats’ bij meerdere passief gelegitimeerde vervoerders / 242
Verwijzing naar een bevrachtingsovereenkomst in een cognossement / 250
De onder b genoemde voorwaarden / 252
Samenvatting / 257
Summary / 275
Curriculum vitae / 287
Lijst van aangehaalde literatuur / 289
Rechtspraakregister / 301
8
Woord vooraf
Zoals blijkt uit de titel staat in dit boek de forumkeuze in het zeevervoer centraal,
dus forumkeuzen die worden gesloten in verband met zeevervoerovereenkomsten.
Zeevervoerovereenkomsten kunnen op sterk uiteenlopende manieren tot stand
komen. Hetzelfde geldt voor de met deze overeenkomsten samenhangende forumkeuzen. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een forumkeuze, die wordt gesloten
in verband met een vervoerovereenkomst met betrekking tot het vervoer van enkele
containers. Dit zou een forumkeuze kunnen zijn die tot stand komt bij het sluiten
van de vervoerovereenkomst door middel van het sturen van een standaardboekingsbevestiging of een forumkeuze die is opgenomen in een cognossement of
zeevrachtbrief. Ook kan worden gedacht aan een forumkeuze die opduikt in een
bevrachtingsovereenkomst of aan een in een cognossement opgenomen verwijzing
naar een bevrachtingsovereenkomst met een forumkeuze.
Juist vanwege de hiervoor genoemde diversiteit kies ik er regelmatig voor
om – anders dan in andere leerboeken, waarin de forumkeuze wordt behandeld – bepaalde zeerechtelijke praktijksituaties nader onder de loep te nemen. In
dit boek wordt dus niet slechts in het algemeen ingegaan op de relevante wettelijke
bepalingen, zoals bijvoorbeeld art. 23 EEX-Vo/art. 25 EEX-Vo (nieuw) en art. 629
Rv, maar is juist ervoor gekozen om de relevante bepalingen te bespreken tegen
de achtergrond van specifieke zeerechtelijke praktijksituaties. Dit gebeurt in het
bijzonder in hoofdstuk 3.
Ik pretendeer overigens niet alle relevante zeerechtelijke praktijksituaties, waarin
sprake kan zijn van een forumkeuze, te behandelen. Hiervoor verandert de dagelijkse praktijk te snel en zijn er bovendien te veel specifieke situaties, waarbij partijen conform een bepaald gebruik handelen. Een vervoerovereenkomst ten aanzien
van een speciale projectlading wordt immers op een andere manier gesloten dan
een vervoerovereenkomst ten aanzien van het vervoer van enkele containers. Ik
ben wel van mening dat ik de belangrijkste standaardsituaties in dit boek de revue
laat passeren.
Het feit dat ik onder andere kijk naar forumkeuzen in verschillende praktijksituaties
heeft tot gevolg dat bepaalde herhalingen niet kunnen worden vermeden. Immers,
vaak moeten per verschillende praktijksituatie dezelfde vereisten worden langsgelopen. Hier komt nog bij dat het boek is geschreven voor ‘praktijkjuristen’, die
waarschijnlijk snel een antwoord willen hebben op een bepaalde vraag. (Hierbij is
vooral de vraag of in een bepaalde situatie wel of niet een forumkeuze tot stand
is gekomen en, zo ja, of deze forumkeuze in de weg staat aan het voeren van een
procedure bij de Nederlandse rechter.) Door op verschillende plaatsen kort te wijzen
op algemene onderwerpen die in andere hoofdstukken zijn besproken, maak ik
het de lezer mogelijk sneller de weg te vinden naar het antwoord op zijn vraag.
9
WOORD VOORAF
Wat het vinden van het gezochte antwoord betreft merk ik het volgende op. Ik heb
ervoor gekozen om geen trefwoordenregister op te nemen en ook geen paragrafen
te vermelden bij het overzicht van de aangehaalde jurisprudentie. Zoals hiervoor
gezegd was het niet mogelijk om enige herhaling te voorkomen. Dus soms worden
dezelfde begrippen in verschillende paragrafen weer kort besproken en worden
dezelfde uitspraken op verschillende plaatsen aangehaald. De lezer kan de weg in
dit boek, dus de weg naar het antwoord op een bepaalde vraag, snel vinden aan
de hand van de inhoudsopgave. Hierbij moet de lezer rekening houden met het
feit dat ik bij de indeling een onderscheid maak tussen onderwerpen die samenhangen met forumkeuzen binnen het toepassingsgebied van art. 23 EEX-Vo/art. 25
EEX-Vo (nieuw) en forumkeuzen die buiten het toepassingsgebied van dit artikel
vallen. In hoofdstuk 2 en 3 wordt de forumkeuze in de zin van de EEX-Vo behandeld. In hoofdstuk 2 wordt meer in het algemeen ingegaan op art. 23 EEX-Vo/art. 25
EEX-Vo (nieuw) en andere relevante bepalingen van de EEX-Vo, zoals art. 31 EEXVo (nieuw). De verschillende praktijksituaties komen, zoals reeds opgemerkt, aan
bod in hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 ziet op forumkeuzen buiten de EEX-Vo. In dit
hoofdstuk staan art. 8 en 629 Rv centraal. Verder is van belang dat hoofdstuk 1
ziet op de forumkeuze in het algemeen. In dit hoofdstuk wordt geen onderscheid
gemaakt tussen bepaalde forumkeuzen. Dus de in dit hoofdstuk besproken onderwerpen zijn van belang onaf hankelijk van de vraag of de forumkeuze in kwestie
wel of niet valt binnen het toepassingsgebied van art. 23 EEX-Vo/art. 25 EEX-Vo
(nieuw).
De lezer, die op zoek is naar een antwoord op een concrete vraag, moet zich dus
in eerste instantie afvragen of in de voor hem van belang zijnde situatie sprake is
van een forumkeuze binnen of buiten de EEX-Vo. De af bakening geschiedt aan de
hand van het toepassingsgebied van art. 23 EEX-Vo/art. 25 EEX-Vo (nieuw), hetgeen
nader wordt uiteengezet in paragraaf 2.1.3. Simpelweg zou je kunnen zeggen dat
voor de af bakening van belang is of er sprake is van een forumkeuze ten gunste
van een rechter van een EU-lidstaat dan wel ten gunste van een rechter buiten de
EU. Hierbij moet echter niet worden vergeten dat er ook situaties zijn, waarbij het
minder relevant is of de forumkeuze wel of niet valt binnen de EEX-Vo. Ik denk
hier bijvoorbeeld aan de in het zeevervoer vaak voorkomende forumkeuze ten
gunste van de ‘principal place of business’ van de vervoerder. Omdat vaak pas
achteraf duidelijk wordt of de ‘principal place of business’ binnen of buiten de EU
ligt, moeten sommige met deze specifieke forumkeuze samenhangende problemen
onaf hankelijk van het hiervoor genoemde toepassingsgebied worden beoordeeld
en is derhalve ervoor gekozen om dit onderwerp te bespreken in het algemene
hoofdstuk 1.
Voor de minder gehaaste lezer heb ik nog een aanbeveling. Naast de inhoudsopgave
kan de lezer zich een goed overzicht verschaffen van de in dit boek behandelde
onderwerpen indien hij of zij de achter hoofdstuk 4 opgenomen samenvatting
leest. In deze samenvatting komen beknopt alle in dit boek behandelde onderwerpen aan bod en wordt dus duidelijk hoe dit boek is opgebouwd.
Tot slot wil ik nog opmerken dat in dit boek weliswaar de forumkeuze in het zeevervoer centraal staat, maar dat dit niet noodzakelijkerwijs betekent dat dit boek
niet kan worden geraadpleegd in verband met een forumkeuze die niet samenhangt
met een zeevervoerovereenkomst. In hoofdstuk 1 wordt immers in het algemeen
10
WOORD VOORAF
naar de forumkeuze gekeken. Hetzelfde geldt ten aanzien van hetgeen in hoofdstuk
2 wordt uiteengezet omtrent de forumkeuze in de zin van art. 23 EEX-Vo/art. 25
EEX-Vo (nieuw) en de nieuwe litispendentieregeling, zoals opgenomen in art. 31
lid 2 en 3 EEX-Vo (nieuw). Hetgeen in deze hoofdstukken wordt betoogd kan dus
veelal ook worden toegepast op bijvoorbeeld forumkeuzen in verband met koopovereenkomsten of dienstverleningsovereenkomsten.
Rechtspraak en literatuur zijn verwerkt tot medio 2014.
Amsterdam, augustus 2014
11
Lijst van afkortingen
APP.L.R.
art.
bijv.
BGHZ
BIMCO
BW
CA
CIF
CMI
CMR
Arbitration, Practice & Procedure Law Reports
artikel
bijvoorbeeld
Entscheidungen des Bundesgerichtshofes in Zivilsachen
Baltic and International Maritime Council
Burgerlijk Wetboek
Court of Appeal
cost insurance freight
Comité Maritime International
Convention Relative au Contrat de Transport International de
Marchandises par Route
COGSA
Carriage of Googs by Sea Act
ECLI
European Case Law Identifier
EEX-Verdrag
Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken
EEX-Vo
Verordening (EG) 44/2001
EEX-Vo (nieuw) Verordening (EG) 1215/2012
EFTA
European Free Trade Association
EG
Europese Gemeenschap
EPR
eenvormig privaatrecht
ETL
European Transport Law
EU
Europese Unie
EuGVVO
Duitse aanduiding van de EEX-Vo
EuGVÜ
Duitse aanduiding EEX-Verdrag
EuIPR
europäisches Internationales Privatrecht
EuZPR
europäisches Zivilprozessrecht
e.v.
en volgende
EVEX
Europese Vrijhandelsassociatie
EVEX-Verdrag Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken, gedaan
te Lugano op 16 september 1988
FOB
free on board
HamR
Hamburg Rules
HanseLR
Hanse Law Review
HFV
Haags Forumkeuzeverdrag
HGB
Handelsgesetzbuch
HL
House of Lords
HmbSchRZ
Hamburger Zeitschrift für Schifffahrtsrecht
13
LIJST VAN AFKORTINGEN
HR
HR
HvJ EG
HvJ EU
HVR
H(V)R
JBPR
JIML
JutD
IPR
IPRax
LMCLQ
Lloyd’s Rep.
m.nt.
m.s.
MvV
NIPR
NJ
NJB
NJF
NJW
nr.
NTBR
NtER
NTHR
NVOCC
OLG
p.
Parl. Gesch.
PbEG
PbEU
PC
QB
Rb.
RCR
RR
Rv
RvdW
S&S
T&C
TCR
TranspR
TVR
TVVS
US COGSA
VersR
VS
14
Hague Rules
Hoge Raad der Nederlanden
Hof van Justitie van de Europese Gemeenschap
Hof van Justitie van de Europese Unie
Hague Visby Rules
Hague Rules en Hague Visby Rules
Jurisprudentie Burgerlijk Procesrecht
Journal of International Maritime Law
Juridisch up to Date
internationaal privaatrecht
Praxis des Internationalen Privat- und Verfahrensrechts
Lloyd’s Maritime and Commercial Law Quarterly
Lloyd’s Law Report
met noot
motorschip
Maandblad voor Vermogensrecht
Nederlands Internationaal Privaatrecht
Nederlandse Jurisprudentie
Nederlands Juristenblad
Nederlandse Jurisprudentie Feitenrechtspraak
Neue Juristische Wochenschrift
nummer
Nederlands Tijdschrift voor Burgerlijk Recht
Nederlands Tijdschrift voor Europees Recht
Nederlands Tijdschrift voor Handelsrecht
non vessel operating common carrier
Oberlandesgericht
pagina
Parlementaire Geschiedenis
Publicatieblad van de Europese Gemeenschap
Publicatieblad van de Europese Unie
Privy Council
Queen’s Bench Division
Rechtbank
Rechtspraak Contractenrecht. Praktisch bewerkt
Rotterdam Rules
Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering
Rechtspraak van de Week
Schip en Schade
Tekst & Commentaar
Tijdschrift voor Civiele Rechtspleging
Transportrecht
Tijdschrift Vervoer & Recht
Tijdschrift voor Vennootschappen, Verenigingen en Stichtingen
US Carriage of Goods by Sea Act
Versicherungsrecht
Verenigde Staten
LIJST VAN AFKORTINGEN
VWEU
WPNR
ZPO
Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie
Weekblad voor Privaatrecht, Notariaat en Registratie
Zivilprozessordnung
15

Download Report