Nieuwsflits 2e kwartaal 2014 - AW-DNK

H.E.T. onderzoek
Redactiebericht ...................................................................................................................... 4
Komkommertijd?
Om te beginnen ..................................................................................................................... 5
Het effectonderzoek werd goedgekeurd door de Medisch Ethische Toetsingscommissie!
Het Hersenenonderzoek ...................................................................................................... 6
De eerste deelnemers in de scanner!
Gespot! ..................................................................................................................................... 7
Theo Doreleijers in het Parool
Ondertussen bij De Nieuwe Kans ...................................................................................... 7
Uitkomsten van het pilot onderzoek zijn bekend
Over de vloer bij..................................................................................................................... 8
Deskundigheidsbevordering bij Het Jongerenloket
Een bezoek aan ...................................................................................................................... 8
Manchester! In het kader van het EFCAP congres
Hello Goodbye ........................................................................................................................ 9
We stellen twee nieuwe medewerkers en vier nieuwe stagiars aan je voor!
4
Vakantieperiode komkommertijd? Mooi niet! De afgelopen drie maanden is er enorm hard
gewerkt door de medewerkers van H.E.T. onderzoek aan het opzetten van de studie en het
werven van deelnemers bij het Jongerenloket. Inmiddels zijn er hier al 42 jongens gesproken
en willen hiervan 28 meedoen aan H.E.T. onderzoek, 9 jongens waren helaas niet geschikt
om mee te doen (o.a. omdat zij de Nederlandse taal niet beheersten of omdat zij al werk
hadden) en 5 jongens wilde niet meedoen. Dat geeft een responspercentage van maar liefst
85%. Een veelbelovend begin. Laura van Duin (AIO Traject) meldt ons dat vanaf januari 2014
vanuit De Nieuwe Kans en sinds kort dus ook vanuit het Jongerenloket bij elkaar zelfs al 84
jongens mee doen aan H.E.T. onderzoek. Marie-Jolette Luijks (AIO Effect) heeft de dagelijkse
leiding bij het Jongerenloket. Begin juli verzorgde zij samen met Reshmi Marhe (coördinator)
een workshop in het kader van de deskundigheidsbevordering bij het Jongerenloket ten
behoeve van het onderzoek. Meer hierover lees je in de rubriek ‘over de vloer bij’. Verder
werd begin augustus de definitieve toestemming voor het effectonderzoek verleend door de
Medisch Ethische Toetsingscommissie. Wat dit betekent lees je verderop. Ook het
Hersenonderzoek is inmiddels in volle gang. Josjan Zijlmans (AIO Hersenen) geeft in deze
Nieuwsflits een kijkje achter de schermen (en in de scanner). Tot slot is het onderzoeksteam
van H.E.T onderzoek flink uitgebreid; we
verwelkomden de afgelopen maanden
twee nieuwe medewerkers op een
‘werkervaringsplaats’ en maar liefst vier
nieuwe stagiairs. In de rubriek Hello
Goodbye stellen we ze voor.
5
De toestemming van de Medisch Ethische Toetsingscommissie (METC) is eindelijk compleet!
De taak van een METC is om wetenschappelijke onderzoeksvoorstellen te toetsen op
haalbaarheid en uitvoerbaarheid maar vooral ook op ethische aspecten. Eerder dit jaar
ontvingen we al toestemming voor het Hersenenonderzoek en het Trajectonderzoek. De
METC vroeg ons toen voor het Effectonderzoek om eerst uit te zoeken of het mogelijk zou
zijn om te werken met ‘random (of: willekeurige) toewijzing’ van de multiprobleem
jongvolwassenen aan ons onderzoek. Na veel gesprekken met een aantal van onze
samenwerkingspartners (De Nieuwe Kans, Het Jongerenloket, Aan De Slag Met Zorg en
Challenge Sports) en met betrokken experts bleek het mogelijk om het effectonderzoek uit
te voeren door middel van een Randomized Control Trial (RCT). Dit is de meest sterke manier
om een effectonderzoek uit te voeren. Bij een RCT worden alle multiprobleem jongeren die
binnen komen bij een centraal punt (in dit geval: het Jongerenloket) op basis van toeval
(random) naar één van de speciaal geselecteerde trajecten worden doorverwezen. Een
deelnemer aan H.E.T. onderzoek komt vanaf nu door middel van loting bij De Nieuwe Kans
of bij onze ‘vergelijkingsgroep’ (bestaat uit: Aan De Slag Met Zorg of Challenge Sports)
terecht. Iedereen heeft op deze manier een gelijke kans om in een bepaald traject terecht te
komen en op deze manier kunnen we de trajecten zo wetenschappelijk verantwoord als
mogelijk met elkaar vergelijken. Uiteraard geven de deelnemers eerst schriftelijk
toestemming voor de RCT procedure en hun deelname; zij zijn niet verplicht om mee te
doen aan H.E.T. onderzoek. Ook hebben we natuurlijk rekening gehouden met deelnemers
die acuut zorg nodig hebben. Als zij bij De Nieuwe Kans terecht komen worden zij naast hun
traject direct begeleid door samenwerkingspartner YOUZ (onderdeel van Bouman GGZ) en
als ze in de vergelijkingsgroep terecht komen worden zij altijd door de Jongerencoach
verwezen naar het programma Aan De Slag Met Zorg, waar jongeren naast het volgen van
een dagbestedingtraject ook adequate zorg en begeleiding vanuit een instelling voor
geestelijke gezondheidszorg krijgen. De METC heeft onze aanpak begin augustus
goedgekeurd en het is de bedoeling dat het effectonderzoek vanaf oktober helemaal ‘uit de
startblokken’ is!
6
De eerste deelnemers van H.E.T. onderzoek doen inmiddels mee aan het Hersenonderzoek.
Josjan (AIO Hersenen) ging één voor één met ze naar de fMRI-scanner van het Erasmus MC.
Dat veel mensen nieuwsgierig zijn naar dit deel van het onderzoek bleek wel uit de wachtlijst
die ontstond toen Josjan aankondigde de scanprocedure eerst uit te proberen op
vrijwilligers. Nanne Boonstra (hoofd onderzoek bij onze subsidiegever Stichting De Verre
Bergen) was één van de gelukkigen die het Hersenonderzoek als niet-deelnemend
proefpersoon mocht ondergaan. Hij vond het een sensationele ervaring. Ook de eerste
deelnemers die een traject volgden bij De Nieuwe Kans waren onder de indruk van het
proces. Josjan vertelt: ‘Het fMRI onderzoek is een zeer kostbare manier van onderzoek doen,
één proefpersoon in de scanner kost ongeveer 250 euro. Toch is dit onderzoek het geld
dubbel en dwars waard. Door middel van verschillende taken die we een deelnemer laten
uitvoeren tijdens de scanprocedure krijgen wij inzicht in hersenprocessen die niet op een
andere manier te onderzoeken zijn. Bijvoorbeeld: in welk deel van de hersenen vindt
emotieherkenning plaats om vervolgens vast te stellen hoe goed herkennen multiprobleem
jongvolwassenen emoties eigenlijk? Dit zijn belangrijke vragen om te beantwoorden als je
het gedrag van deze groep wil begrijpen’.
7
Theo Doreleijers (directeur AW-DNK) schreef een opiniestuk voor het Parool (26 augustus
2014) over justitiële jeugdinrichtingen in Nederland. De aanleiding van het stuk is het sluiten
van de Justitiële Jeugdinrichting Amsterbaken in Amsterdam per 1 januari 2016 op last van
staatssecretaris Teeven. Theo pleit in dit stuk voor het behouden van het alternatief dat juist
deze inrichting biedt: een instelling waar jongeren het contact met de familie behouden en
naar school gaan tijdens hun detentieperiode. Op dit moment is dat nog een uitzondering in
jeugdgevangenisland. Theo stelt een nieuw soort jeugdinrichting voor: klein, lokaal, onder de
verantwoordelijkheid van gemeente én justitie en met voldoende expertise om binnen een
korte tijd een waterdicht begeleidingstraject voor de jongere op de rails te krijgen. Pas na
deze broodnodige hervormingen zal het Nederlandse justitiesysteem in staat zijn om
jeugdige delinquenten effectief de weg te wijzen naar een toekomst zonder criminaliteit.
Het krantenartikel is hier te lezen.
Van half januari tot half maart 2014 is een uitgebreid pilot-onderzoek uitgevoerd bij 30
nieuw aangemelde deelnemers van De Nieuwe Kans. Het belangrijkste doel van deze pilot
was om een eerste beschrijving van de onderzoeksgroep van H.E.T. onderzoek te krijgen. De
deelnamebereidheid aan het onderzoek bleek groot; maar liefst 92% was bereid mee te
werken aan dit onderzoek. Het pilot onderzoek bestond uit het afnemen van groot aantal
vragenlijsten over verschillende onderwerpen zoals psychische gezondheid,
zelfredzaamheid, crimineel en detentieverleden, vrienden en drugsgebruik. De meest
opvallende resultaten waren: het percentage deelnemers met een aanwijzing voor minimaal
één psychische stoornis is zeer hoog (76%), het opleidingsniveau is zeer laag (slechts 40%
heeft de basisschool afgerond), de helft van de groep scoort bij screening positief op een
licht verstandelijke beperking, zeer veel deelnemers hebben schulden (83%), de helft van de
groep heeft geen inkomen (ook niet uit zwart werk of criminaliteit), en tot slot is het
cannabisgebruik bij de deelnemers groot: 75% gebruikt hasj en/of wiet, waarvan de helft
dagelijks. Dit pilot onderzoek geeft een duidelijk beeld van de zware problematiek waar de
doelgroep van H.E.T. onderzoek dagelijks mee te maken heeft.
Het volledige rapport is binnenkort te downloaden op: aw-dnk.nl
8
AW-DNK zat in de afgelopen twee jaar al met een behoorlijk aantal netwerkpartners om
tafel. Met een aantal van deze gesprekspartners is de intentie om in de toekomst samen te
gaan werken uitvoerig besproken. In het najaar gaat AW-DNK opnieuw met de Reclassering
Rotterdam-Rijnmond en met de afdeling het DOK (onderdeel van de Kijvelanden) om de
tafel om deze plannen te concretiseren. We streven ernaar om over een aantal jaar met hulp
van elkaar de groep multiprobleem jongvolwassenen in Rotterdam zo volledig en
gedetailleerd mogelijk te kunnen beschrijven. Meer informatie over de invulling van deze
onderzoeksplannen volgt in de volgende Nieuwsflits!
Begin juli gaven Marie-Jolette (AIO Effect) en Reshmi (coördinator) een workshop over H.E.T.
onderzoek bij het Jongerenloket in het kader van deskundigheidsbevordering. De
jongerencoaches konden op deze manier nog een keer kennis maken met de procedure van
ons onderzoek. Ook werd de onderzoeksdefinitie voor ‘multiprobleem jongvolwassene’
definitief door iedereen geadopteerd en stond de Zelfredzaamheidsmatrix centraal in een
quiz. Wij kregen tijdens deze middag zeer nuttige feedback van de jongerencoaches om
H.E.T. onderzoek te optimaliseren!
Het vierde congres European Association for Forensic Child & Adolescent Psychiatry
Congress (EFCAP) in Manchester. Onze onderzoekers reisden in mei samen met Nanne
Boonstra en Frank van Roest (Stichting de Verre Bergen) en enkele honderden forensische
collega’s af naar het Verenigd Koninkrijk om onze Rotterdamse bijdrage te leveren aan dit
gerenommeerde congres. Het drie dagen durende programma zat vol met bekende
(inter)nationale sprekers, inspirerende lezingen over ontwikkelingen in de forensische
kinder- en jeugdpsychiatrie en psychologie en interessante posterpresentaties over lopend
onderzoek in deze tak van wetenschap.
H.E.T. onderzoek werd
vertegenwoordigd door drie posters
(zie foto). Theo (directeur aw-dnk) nam
tijdens dit congres afscheid als
oprichter en president van de EFCAP en
hij werd benoemd tot ere president
‘for life’. Arne (hoofd onderzoek awdnk) is de nieuwe voorzitter van de
Nederlandse afdeling van EFCAP.
9
In augustus werd het onderzoeksteam van H.E.T. onderzoek uitgebreid met twee nieuwe
collega’s: Anne Verduin en Suzanne Louwen. Zij werden aangenomen voor een
werkervaringplek (WEP) voor minimaal een half jaar. Anne kennen we natuurlijk nog! Zij
was stagiaire was op het effectonderzoek en heeft inmiddels haar scriptie over de
methodiek van DNK afgerond. Anne studeert zeer binnenkort af aan de Universiteit van
Amsterdam als forensisch orthopedagoog. Suzanne is aan de universiteit Leiden
afgestudeerd in klinische neuropsychologie en zij rondde daarnaast recent de
masteropleiding brein en cognitiepsychologie aan de Erasmus Universiteit af. Anne en
Suzanne doen de komende maanden werkervaring op bij H.E.T. onderzoek door als collega’s
mee te draaien in de dagelijkse gang van zaken. Anne’s voornaamste taak is het coördineren
van de verwijzingen vanuit het Jongerenloket naar de vergelijkingsgroepen en de
bijbehorende vervolgmetingen en Suzanne neemt voor een groot deel de coördinatie van de
eerste metingen vanuit het Jongerenloket voor haar rekening. Welkom allebei!
Anne Verduin
&
Suzanne Louwen
Naast onze nieuwe twee WEPPER’s zijn er ook een aantal nieuwe stagiairs bij H.E.T.
onderzoek die we graag aan jullie voorstellen. Eline Knoester en Mireille Meeuwis zijn
masterstudenten forensische criminologie van de Universiteit Leiden en zij zijn stagiairs bij
het Trajectonderzoek. Fayrouz Akoudad en Josepha Kuhn zijn stagiairs bij het
Hersenenonderzoek en komen beiden van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Fayrouz is
bezig met de afronding van haar master klinische psychologie en Josepha rond de brein- en
cognitie-master binnenkort af.
Eline Knoester
&
Mireille Meeuwis
&
Fayrouz Akoudad
&
Josepha Kuhn