Pagina 27-pagina 30

Meditatie in het kort (3)
Vervolg van vorige maand.
Spirituele en esoterische
beelden van meditatie
De lotus als metafoor voor
bevrijding
Meditatie kan vergeleken worden met het groeien van de
lotusbloem uit de modder naar
het licht. De lotus is een bloem
die onder water, in het duister,
in de modder, wortel schiet en
opgroeit naar de oppervlakte
toe. Als de plant boven water
uitkomt, ontvouwt deze zich in
het licht van de zon. De modder is symbolisch voor de moeilijkheden die men op aarde
tegenkomt, het donkere water
staat voor de pijnlijke emoties
die daardoor worden teweeggebracht. Het openvouwen van
de lotus boven het water, onder
invloed van de zon, staat voor
de bevrijding van alle zorg en
voor het vinden van het geluk,
de liefde en het licht. Van
Jezus wordt gezegd dat hij op
het water kon wandelen. Dit
zou ook gezien kunnen worden
als een overwinnen van emoties
en moeilijkheden, na het bereiken van diep inzicht. Ook in
het hindoeïsme vindt men deze
thematiek terug: de hindoegoden worden allen afgebeeld
met lotusvoeten of zittende op
een opengevouwen lotus ten
teken van bevrijding van aardse
zorg.
Meditatie als het einde van
dualiteit
Meditatie is het vinden van het
midden tussen twee tegendelen, waardoor inzicht in de
complementariteit van de
tegendelen ontstaat en de
onverzoenlijkheid van de
dualiteit in de synthese
verdwijnt. Meditatie helpt
uiteindelijk vooral bij het
DOELTREFFEND mei 2014
inzien dat de dualiteit een
subjectieve illusie is. Dit wordt
geïllustreerd door yin en yang:
dag en nacht, man en vrouw,
de tegenstellingen kunnen niet
zonder elkaar en lopen in
elkaar over. Elk bevat een
gedeelte van het ander. Het
zonlicht creëert schaduw en
's nachts creëert de zon de
reflectie van maanlicht. Elke
man bevat een vrouwelijk
aspect en elke vrouw een
mannelijk aspect. Zo loopt
alles dat is, in elkaar over.
God. Bij hen zien we dus ook
dat de heroriëntering van
zichzelf naar de anderen toe
noodzakelijk is, om als mens te
veredelen en deugdzamer te
kunnen leven. Liefde tot de
mensen en de liefde tot God, is
bij de Soefi’s wat bij de
Alchemisten de steen der
wijzen is. Volgens de Soefi’s
maakt enkel de liefde het leven
de moeite waard. Daarom
noemen zij hun methode van
meditatie "de alchemie van het
geluk".
Meditatie als alchemie
Meditatie kan een methode
zijn waarmee de mens zichzelf
veredelt en verheft. Het doet
denken aan de zoektocht van
de middeleeuwse alchemisten
naar de steen der wijzen, nodig
om lood te kunnen veranderen
in goud. Het doffe lood is een
symbool voor de toestand van
de een in zichzelf gekeerde,
egoïstische, van het licht
afgekeerde, verduisterde geest.
Het blinkende goud staat voor
de mens met een bevrijde,
ongebonden en verlichte
geest.De Soefi’s kennen dit
begrip ook. Ook bij hen staat
het zoeken naar de transformatie van een onedel metaal in
een edel metaal model voor
een spiritueel proces. In plaats
van lood gebruiken zij kwikzilver. Kwikzilver is een vloeibaar metaal, dat altijd in
beweging is, net zoals de
emoties en gedachten van
mensen. In de Soefi-alchemie
wordt van het kwikzilver eerst
zilver en daarna goud gemaakt.
De geest en de emoties worden
gestild. Het voor dit veranderingsproces onmisbare ingrediënt, de katalysator, is vuur of
warmte, wat bij de Soefi’s een
symbool is voor liefde, liefde
voor de anderen, liefde tot
Meditatie als methode van
alchemistische transformatie
ter bevrijding van de menselijke geest, kan dus ook worden
gezien als een streven naar
geluk. In Falun Gong wordt er
geen onderscheid gemaakt
tussen het spirituele hart en de
geest[bron?]. De Soefis zijn het
daarmee eens, want volgens
hen ontdekt alleen een
bevrijde geest wat liefde is,
een liefde die vervolgens
uitstraalt vanuit het gezuiverde
hart.
Meditatie en hersenfuncties
Gamma-golven in het EEG
Vanuit het standpunt van de
neurowetenschap kan meditatie worden beschouwd als
een serie oefeningen waardoor
iemand controle krijgt over zijn
of haar eigen hersenprocessen.
(wordt vervolgd)
27
Info ... het been
SCHEMA’s
menselijk been
Info..., rubriek waarbij o.a. bepaalde
medische zaken, psychische aandoeningen
en aanverwante onderwerpen beknopt
worden besproken
De redactie van Doeltreffend tracht in deze
rubriek psychische aandoeningen en overige
lichamelijke defecten begrijpelijker te maken
voor een groter publiek. De meeste lezers van
Doeltreffend zijn immers geen arts of medisch
specialist. In dit kader gebruikt de redactie
diverse hulpbronnen aanwezig op het internet.
Net zoals bij andere vakgebieden, is het altijd
handig om bepaalde termen snel te kunnen
opzoeken of zelfs uit het hoofd te leren.
Het kan geen kwaad om als mens zoveel
mogelijk medische kennis te leren, of te
refreshen.
heupgewricht
Bovenbeen
femur
Knie
patella
Onderbeen
Fibula
tibia
Botten
Allereerst bevat het been botten, namelijk:
ü femur (dijbeen)
enkelgewricht
calcaneus
Enkel
Voet
phalanges digitorum
pedis
5
voetgewrichten
Botten en gewrichten
Deze maand gaan we het hebben over het menselijk been, waarvan we er, als we geboren worden
en als er géén exemplaar geamputeerd wordt
tijdens ons leven, er in beginsel twee van hebben.
Een been is een ledemaat zoals dat heet. Been is
bij de mens de aanduiding voor een onderste
ledemaat, hetgeen bij andere dieren het equivalent is van de achterpoot. De benen bevinden zich
onderaan de romp en er bestaat een functionele
en anatomische analogie met de arm. De functie
van de benen is de voortbeweging.
Anatomie
Bij de mens wordt het been verdeeld in vijf
gedeelten:
01. bovenbeen, incl. heupgewricht;
02. knie;
03. onderbeen;
04. enkel;
05. voet.
In het dagelijks spraakgebruik wordt de voet niet
tot het been gerekend, maar binnen de medische
wetenschappen wordt de voet tot het been
gerekend.
kniegewricht
Spieren onderbeen
ü tibia (scheenbeen)
ü fibula (kuitbeen)
ü calcaneus (hielbeen)
ü talus (sprongbeen)
ü os naviculare
ü os cuneiforme mediale
ü os cuneiforme intermedium
ü os cuneiforme laterale
ü os cuboides
ü ossa metatarsii (middenvoetbeenderen)
ü phalanges digitorum pedis
(teenkootjes)
ü patella (knieschijf)
28
DOELTREFFEND mei 2014
Gewrichten
Het eerste gewricht dat tot het been wordt
gerekend is het heupgewricht. Het heupgewricht of de articulus coxae is een
kogelgewricht, dat de verbinding vormt
tussen het dijbeen en het bekken. Een
kogelgewricht is een gewricht dat bestaat uit
een kom en een bolvormige kop. Een dergelijk gewricht heeft meerdere graden van
vrijheid. De kom en de kop hebben een
laagje kraakbeen aan het oppervlak,
waardoor deze soepel over elkaar heen
kunnen schuiven.
Slijtage. Als het laagje kraakbeen versleten
raakt, dan wordt het oppervlak ruw, waardoor bewegen stroever en daardoor pijnlijker wordt. Dit proces staat bekend als
artrose. Met een heupprothese ('nieuwe
heup') kan de functie van het heupgewricht
weer hersteld worden.
Het tweede gewricht is het kniegewricht of
articulus genus, is het grootste en meest
complexe gewricht van het menselijk
lichaam. Het is een synoviaal gewricht en
het bestaat uit drie botdelen: het
scheenbeen, het dijbeen en de knieschijf.
Ten derde is er dan het enkelgewricht. In de
menselijke anatomie is de enkel het gebied
dat de voet en het onderbeen verbindt.
Met de enkel wordt dit gebied bedoeld zoals
het zich uitwendig vertoont. De enkel is
herkenbaar aan twee zichtbare knobbels.
De knobbel aan de buitenzijde van het been
(of malleolus lateralis) is het onderste
uiteinde van het kuitbeen, de knobbel aan
de binnenzijde van het been (of malleolus
medialis) is het onderste uiteinde van het
scheenbeen. Het woord enkel is
waarschijnlijk afgeleid van het Latijnse
angulus of Griekse ? γκύλος ankúlos, wat
'gebogen' betekent. De enkel is een
gewricht. In de medische wereld wordt met
de enkel alleen het bovenste spronggewricht aangeduid. In het algemene
spraakgebruik worden beide spronggewrichten gezamenlijk beschouwd als de
enkel.
beenderen, 33 gewrichten (en meer dan 100 spieren,
pezen en ligamenten).
Spieren
Naast botten en gewichten bevat het been een groot
aantal spieren. We hebben ze even voor u in een schema gezet om te laten zien hoe complex een been is.
Beenspieren
Dijbeen voorzijde
musculus quadriceps femoris
(vierhoofdige dijbeenspier)
musculus vastus lateralis
(zijdelingse brede spier)
musculus vastus medialis
Onderbeenspieren
4Strekgroep
musculus tibialis anterior
musculus extensor digitorum longus
musculus extensor hallicis longus
4Peroneusgroep
musculus peronaeus longus
(binnenste brede spier)
(musculus fibularis longus)
musculus vastus intermedius
musculus peronaeus brevis
(middelste brede spier)
(musculus fibularis brevis)
musculus rectus femoris
4Achterste spieren, oppervlakkige laag
(rechte dijbeenspier)
musculus gastrocnemius
musculus sartorius
(kuitspier)
(kleermakersspier)
musculus plantaris
musculus adductor longus
(voetzoolspier)
(lange aanvoerder van het dijbeen)
musculus soleus
musculus adductor brevis
(scholspier)
(korte aanvoerder van het dijbeen)
4Achterste spieren, diepe laag
musculus adductor magnus
musculus popliteus
(grote aanvoerder van het dijbeen)
musculus tibialis posterior
musculus gracilis
musculus flexor digitorum longus
(slanke spier)
musculus flexor hallicis longus
musculus pectineus
Korte spieren van de voet
(schaambeenkamspier)
musculus glutaeus maximus
(grote bilspier)
musculus glutaeus medius
(middelste bilspier)
musculus glutaeus minimus
(kleine bilspier)
musculus tensor fasciae latae
(peesblad van het bovenbeen)
Dijbeen achterzijde
(hamstrings:)
musculus biceps femoris
(tweehoofdige dijbeenspier)
musculus semimembranaceus
(halfvliezige spier)
Musculus extensor digitorum brevis
Musculus extensor hallicis brevis
Musculus abductor hallicis
Musculus abductor digiti minimi pedis
Musculus flexor hallicis brevis
Musculus adductor hallicis
Musculus opponens digiti minimi
Musculus flexor digiti minimi
Musculi lumbricales pedis
Musculus quadratus plantae
Musculi interossei dorsales pedis
Musculi interossei plantares pedis
Musculus flexor digitorum brevis
·
musculus semitendineus
(halfpezige spier)
Overige onderdelen
Verder kunnen we over het been nog zeggen dat er
uiteraard een stelsel voor de bloedvoorziening,een
zenuwstelsel en huid aan de oppervlakte aanwezig is.
Ten vierde kennen we nog de gewrichten
van de voet en enkel. De voet en enkel zijn
een complexe samenstelling van beenderen
en gewrichten. De voet bestaat uit 26
DOELTREFFEND mei 2014
29
Kort nieuws van o.a. het internet
INTER
Nieuwsrubriek,
waarin we uiteenlopende nieuwtjes van o.a. het internet voor u hebben verzameld.
april 2014. Regeneratie menselijke
lichaamsdelen weer iets dichterbij
gekomen
Wetenschappers zijn er voor het eerst in geslaagd
om een oud orgaan in het lichaam van muizen weer
jong te maken. Het onderzoek maakt mogelijk de
weg vrij voor regeneratie van menselijke lichaamsdelen, waarbij de reparatiemechanismen van het
lichaam zelf gebruikt worden om tot een verjonging
te komen.
De onderzoekers trekken hun conclusies op basis van
experimenten met muizen. Ze richtten zich op de
thymus – ook wel zwezerik genoemd. Een orgaan dat
zich naast het hart bevindt en belangrijke immuuncellen produceert. De onderzoekers reactiveerden
een natuurlijk mechanisme dat wanneer muizen
ouder worden, stopt met werken. Ze verjongden zo
de thymus van oude muizen.
Na de behandeling had het geregenereerde orgaan
dezelfde structuur als de thymus van jonge muizen.
De thymus functioneerde ook weer en de muizen
begonnen meer T-cellen aan te maken. Dit zijn
belangrijke cellen die infecties bestrijden. Onduidelijk is echter nog of het immuunsysteem van de muizen daarmee ook daadwerkelijk verbeterde.
Hoe zijn de onderzoekers tot hun ontdekking
gekomen? De onderzoekers richtten zich op een eiwit dat geproduceerd wordt door cellen van de thymus en mede de manier waarop belangrijke genen
worden aangezet, controleert. Door de hoeveelheid
van dit eiwit te verhogen, kregen stamcelachtige
cellen de opdracht om het orgaan – de thymus – als
het ware te herbouwen.
Parallel met mensen
Hoewel het onderzoek zich beperkt tot muizen,
hebben onderzoekers goede hoop dat de resultaten
ook gelden voor mensen. “Onze resultaten
suggereren dat het focussen op dezelfde reeks
stofwisselingen in mensen de functie van de thymus
verbetert,” vertelt onderzoeker Clare Blackburn.
Dat is goed nieuws voor ouderen. De thymus takelt
na de puberteit namelijk af en dat is de reden
waarom ouderen vaak vatbaarder zijn voor infecties.
Maar de ontdekking kan ook belangrijk zijn voor
mensen die lijden aan het DiGeorge-syndroom: een
syndroom waarbij de thymus zich niet goed
ontwikkelt.
30
NET
april 2014. Themadag autisme
bij TU Delft
Op de TU Delft is op 3 april, in het kader
van de autismeweek 2014, een zeer
interessante themadag geweest.
Slogan was: "Ontmoet autisme" Werken en
studeren met autisme. De dag, het was
een middag en avond, werd georganiseerd
door AIC Delft, TU Delft, DIVA Delft, VTV
Delft, MEE ZHN en Autismeteam
Volwassenen GGZ Delfland.
Het programma was voor iedereen die te
maken heeft met autisme of er meer over
wilde weten. Het Autismeteam Volwassenen GGZ Delfland heeft samen met ITB
DOEL op de info-markt goede informatie
kunnen geven over onze behandeling en
begeleiding.
Er waren verschillende lezingen en
informatieve sessies zoals van het
Steunpunt Autisme: Studeren met autisme
en van Werkpad, een specialistisch reintegratiebedrijf: Werken met autisme.
Diederik Weve, senior consultant bij Shell
en ervaringsdeskundige, hield een
boeiende lezing over zijn ervaringen als
autistische medewerker binnen het
bedrijf Shell.
Op de informatiemarkt was er gelegenheid om vertegenwoordigers van diverse
organisaties op het gebied van wonen,
werken en studeren te ontmoeten.
Je kon er ook terecht voor informatie
over diagnostisering, behandeling,
lotgenoten contact, ondersteuning door
vrijwilligers en vrije tijdsbesteding.
DOELTREFFEND mei 2014