Download de FAQ [PDF, 252.45 KB]

De nieuwe berekening van de sociale
bijdragen van de zelfstandigen in 20 vragen
*
Als u nog vragen heeft na het lezen van dit document kan u die stellen via
www.attentia.be /socialebijdragen2015.
1. Wanneer wordt de nieuwe berekening van de sociale bijdragen van
kracht?
De nieuwe regeling gaat in op 1 januari 2015 voor de bijdragen vanaf het eerste
kwartaal 2015.
2. Wat wijzigt in vergelijking met de huidige berekening?
Het algemeen principe is dat de definitieve sociale bijdragen berekend worden op het
inkomen van het bijdragejaar zelf en niet meer op het inkomen van 3 jaar terug. Het
inkomen van drie jaar terug zal alleen nog gebruikt worden om een voorstel te doen
tot betaling van voorlopige bijdragen.
3. Welke keuzemogelijkheden heeft de zelfstandige om zijn bijdragen
aan te passen?
Het sociaal verzekeringsfonds zal de zelfstandige uitnodigen om voorlopige sociale
bijdragen te betalen. De voorlopige bijdragen worden berekend op het inkomen van
drie jaar terug (= het inkomen van 2012) zoals gekend op 1 januari 2015.
De zelfstandige heeft dan de keuze uit 3 mogelijkheden:
-
De voorlopige bijdragen betalen.
De zelfstandige betaalt de voorlopige bijdragen wanneer hij vermoedt dat zijn
inkomen hetzelfde zal zijn als dat van 3 jaar terug.
-
De voorlopige bijdragen verhogen.
De zelfstandige kan zijn voorlopige bijdragen verhogen als hij weet dat zijn
inkomen hoger zal liggen als dat van 3 jaar terug.
-
De voorlopige bijdragen verlagen (onder bepaalde voorwaarden).
De zelfstandige kan zijn voorlopige bijdragen verlagen als hij weet dat zijn
inkomen lager zal liggen als dat van 3 jaar terug.
Van zodra het definitieve inkomen van 2015 gekend is -normaal zal dat 2 jaar later
zijn- volgt een regularisatie. Bij de regularisatie in 2017 worden de voorlopige
bijdragen van 2015 omgezet naar definitieve bijdragen, berekend op het inkomen van
2015. De zelfstandige zal dan bijdragen moeten bijbetalen of teveel betaalde
bijdragen terugkrijgen.
Voorlopige bijdragen
berekend op
Bijdragejaar
inkomen
2015
2012
2016
2017
2013
2014
Definitieve bijdragen
berekend op
Regularisatiejaar
inkomen
2017
2015
2018
2019
2016
2017
* Dit overzicht is de stand van zaken in april 2014. De cijfers zijn gebaseerd op de bijdrageberekening van 2014. De
definitieve bedragen zullen pas gekend zijn in 2015. De voorbeelden betreffen enkel zelfstandigen in hoofdberoep.
ATTENTIA Sociaal Verzekeringsfonds
Torhoutsesteenweg 384 | 8200 Brugge
050 40 65 65 | [email protected]
www.attentia.be
4. Kan een zelfstandige vrij bepalen op welk inkomen hij sociale
bijdragen zal betalen?
Het verhogen van de sociale bijdragen kan zonder veel formaliteiten gebeuren.
Het verlagen van de sociale bijdragen is gebonden aan bepaalde voorwaarden (zie
vraag 6).
5. Wat zijn de formaliteiten en voorwaarden om hogere sociale bijdragen
te betalen?
De zelfstandige kan verhoogde bijdragen betalen op eenvoudige aanvraag of door een
spontane storting. De zelfstandige kan voor een bepaald jaar evenwel nooit meer
bijdragen betalen dan de maximumbijdragen.
Wanneer een zelfstandige een verhoogde bijdrage betaalt, en er zijn nog onbetaalde
bijdragen dan zal het sociaal verzekeringsfonds eerst de nog openstaande schulden
aanzuiveren. Enkel het eventuele saldo zal dan als een verhoogde bijdrage worden
beschouwd bovenop de voorlopige bijdragen.
6. Wat zijn de formaliteiten en voorwaarden om lagere sociale bijdragen
te betalen?
De zelfstandige moet bewijsstukken en objectieve elementen voorleggen aan zijn
sociaal verzekeringsfonds waarmee hij aantoont dat zijn inkomen in 2015 lager zal
uitvallen dan in 2012. Praktische richtlijnen hierover zijn nog in de maak.
De verlaging van de sociale bijdrage kan niet vrij worden gekozen. Verlaging is maar
mogelijk als het inkomen daalt onder één van de drempels :
o
o
Minimumdrempel: € 12.830 (= € 727 bijdragen per kwartaal) of
Dubbele minimumdrempel: € 25.660 (= € 1.454 bijdragen per kwartaal).
Het is dus niet voldoende dat het inkomen van de zelfstandige gedaald is, maar wel
dat het gedaald is onder één van deze drempels.
Het sociaal verzekeringsfonds beoordeelt de voorgelegde elementen.
Als het sociaal verzekeringsfonds een ongunstige beslissing neemt, wordt de
zelfstandige gevraagd zijn voorlopige bijdragen te betalen.
Als het sociaal verzekeringsfonds een positieve beslissing neemt, wordt de voorlopige
bijdrage van het betrokken jaar verlaagd.
Voor andere categorieën zelfstandigen zoals bijberoep, meewerkende echtgenoten of
gepensioneerden zijn er andere drempels.
Voorbeeld
Een zelfstandige moet in 2015 voorlopige bijdragen betalen, berekend op zijn inkomen
van 2012 dat toen € 30.000 was. De zelfstandige kan alleen een verlaging vragen
indien zijn inkomen daalt tot onder één van de drempelbedragen: € 12.830 of
€ 25.660.
p. 2/8
7. Wordt een verlaagde of verhoogde bijdrage verrekend per kwartaal of
op jaarbasis?
Een verlaagde bijdrage wordt herrekend op jaarbasis, dus voor alle kwartalen.
Voorbeeld
Een verlaging van de bijdragen in het derde kwartaal zal leiden tot een herberekening
van de bijdragen voor alle kwartalen in dat jaar.
Een vrijwillig verhoogde bijdrage wordt niet herrekend op jaarbasis maar vormt een
‘reserve’ die de zelfstandige tot 31 december kan terugvragen. Na die datum zal de
reserve aangewend worden voor een latere regularisatie.
Voorbeeld
In 2015 betaalt een zelfstandige voorlopige bijdragen van € 1.800 per kwartaal. In de
loop van het jaar betaalt hij bovenop deze bijdrage € 1.200 extra sociale bijdrage
omdat hij denkt dat zijn inkomen in 2015 hoger zal zijn.
Deze extra bijdrage van € 1.200 heeft geen impact op de betaalde bijdragen van het
eerste en tweede kwartaal, ze worden dus niet verhoogd met telkens € 1.200. Het
gestorte bedrag van € 1.200 vormt een reserve voor een latere regularisatie.
In 2017 is het definitief inkomen van 2015 gekend en blijkt dat het inkomen in 2015
inderdaad hoger was. De zelfstandige moet € 1.200 bijdragen meer betalen. De extra
bijdrage van € 1.200, die de zelfstandige in 2015 betaalde, en een reserve vormde
voor deze regularisatie, zal hiervoor worden gebruikt.
8. Kan de zelfstandige betaalde verhoogde bijdragen terugvragen?
Een zelfstandige die vrijwillig meer bijdragen betaalt kan in het bijdragejaar zelf
steeds een terugbetaling van deze verhoogde bijdrage vragen. Er zijn twee
voorwaarden:
o
o
Er zijn geen onbetaalde bijdragen
De terugbetaling gebeurt ten laatste op 31 december van het bijdragejaar.
Een terugbetaling in de daaropvolgende jaren kan enkel indien vaststaat dat de
zelfstandige een materiële vergissing heeft begaan: inversie van cijfers, foutief bedrag
gestort, overschrijving op een verkeerde rekening,…
9. Wat als de zelfstandige in de loop van het jaar verlaagde bijdragen
betaalt
en
daardoor
een
overschot
aan
eerder
betaalde
kwartaalbijdragen ontstaat?
Indien een zelfstandige in de loop van het jaar de toestemming krijgt om verlaagde
bijdragen te betalen zullen alle voorlopige bijdragen van dat jaar verlaagd worden,
wat tot gevolg heeft dat er een teveel aan bijdragen betaald werd.
De som van de teveel betaalde bijdragen mag door het sociaal verzekeringsfonds niet
worden terugbetaald. De regularisatie zal pas geschieden op het ogenblik dat het
definitief inkomen gekend is.
Het positief saldo zal eerst worden gebruikt om nog openstaande schulden aan te
zuiveren, te weinig betaalde bijdragen bij te passen als gevolg van een regularisatie,
of aan te wenden om een dwangbevel te vermijden. Pas indien er dan nog een
overschot is zal de zelfstandige een terugbetaling ontvangen.
Voorbeeld
De zelfstandige betaalt in het eerste en tweede kwartaal van 2015 telkens € 1.800
voorlopige bijdragen (=berekend op het inkomen van 2012 dat toen € 30.000
bedroeg) In het derde kwartaal krijgt hij toestemming voor verlaging van zijn
voorlopige bijdragen tot € 1.450.
p. 3/8
Deze aanpassing wordt verrekend voor het ganse jaar. Dit houdt dus in dat hij in het
eerste en tweede kwartaal € 350 teveel betaald heeft (€ 1.800 i.p.v. € 1.450). De
€ 700 die teveel werd betaald
kan in 2015 niet worden teruggevorderd. De
regularisatie gebeurt op het ogenblik dat het definitief inkomen gekend is en er geen
onbetaalde bijdragen zijn.
10. Kan
de
voorlopige
fiscaal geschil?
bijdrage
worden
aangepast
bij
een
Het sociaal verzekeringsfonds zal de voorlopige bijdrage bepalen op basis van het
inkomen van 3 jaar terug zoals dat gekend is op 1 januari van het bijdragejaar.
Wanneer dit inkomen nog zou wijzigen gedurende het jaar dan zal er, ongeacht de
reden van de wijziging, met deze wijziging geen rekening worden gehouden.
Hetzelfde geldt wanneer er over het inkomen van 3 jaar terug nog een fiscaal geschil
hangende zou zijn. De zelfstandige kan in zo’n geval vragen om zijn voorlopige
bijdragen te verminderen met inroeping van het fiscaal geschil als objectief element.
11. Wat gebeurt er wanneer het definitief inkomen gekend is?
Als het inkomen definitief vaststaat zullen de voorlopige bijdragen geregulariseerd
worden (in principe 2 jaar later). De zelfstandige die te weinig sociale bijdragen
betaalde, zal moeten bijbetalen. De zelfstandige die teveel bijdragen betaalde, zal de
teveel betaalde sociale bijdragen terugkrijgen.
12. Moet een zelfstandige boetes betalen wanneer hij te weinig bijdragen
heeft betaald?
Indien de zelfstandige zijn voorlopige sociale bijdragen betaalt en achteraf blijkt dat
zijn inkomen hoger was dan voorzien en hij dus te weinig bijdragen betaalde, worden
er geen boetes aangerekend.
Indien de zelfstandige zijn voorlopige bijdragen verlaagt en achteraf blijkt dit ten
onrechte, loopt hij risico op boete. De boete bedraagt 3% per kwartaal te rekenen
vanaf 31 december van het bijdragejaar en een eenmalige boete van 7%.
Deze boetes staan los van de reeds bestaande intresten van 3% wanneer de
zelfstandige op het einde van het kwartaal zijn voorlopige bijdrage niet betaald heeft.
Ook de eenmalige intrest van 7% op het einde van het kalenderjaar blijft bestaan.
Er kunnen zich 2 mogelijkheden voordoen (afgeronde bedragen):
Voorbeeld 1
De definitieve bijdrage is hoger dan de verlaagde bijdrage en hoger dan de
voorlopige bijdrage.
Een zelfstandige in hoofdberoep had in 2012 een inkomen van € 35.000. Op basis van
dit inkomen zal het sociaal verzekeringsfonds voorlopige bijdragen vragen van € 2.100
per kwartaal (€ 8.400 op jaarbasis).
De zelfstandige meent dat zijn inkomen in 2015 zal dalen tot onder € 25.660 (= één
van de twee drempels waarnaar het inkomen kan worden verlaagd). Hij krijgt de
toestemming om verlaagde bijdragen te betalen van € 1.450 per kwartaal (€ 5.800 op
jaarbasis).
In juli 2017 is het definitief inkomen van 2015 gekend: € 40.000. De zelfstandige
moet € 2.400 definitieve bijdragen per kwartaal (€ 9.600 op jaarbasis) betalen voor
2015.
p. 4/8
Soort bijdrage
Op jaarbasis
A
Voorlopige bijdragen
€ 8.400
B
Verlaagde bijdragen
€ 5.800
C
Definitieve bijdragen
€ 9.600
Er worden boetes aangerekend op het verschil tussen de voorlopige bijdrage (A) en de
verlaagde bijdrage (B), dus op € 2.600 (A-B).
De boete bedraagt in totaal € 728 zijnde € 546 (7 kwartalen x 3% x 2600) en € 182
(7% x 2600).
Er worden geen boetes aangerekend op het verschil tussen de definitieve bijdrage (C)
en de voorlopige bijdrage (A).
Voorbeeld 2
De definitieve bijdrage is hoger dan de verlaagde bijdrage en lager dan de
voorlopige bijdrage
Een zelfstandige in hoofdberoep had in 2012 een inkomen van € 35.000. Op basis van
dit inkomen zal het sociaal verzekeringsfonds voorlopige bijdragen vragen van € 2.100
per kwartaal (€ 8.400 op jaarbasis).
De zelfstandige meent dat zijn inkomen in 2015 zal dalen tot onder € 25.660 (= één
van de twee drempels waarnaar het inkomen kan worden verlaagd). Hij krijgt de
toestemming om verlaagde bijdragen te betalen van € 1.450 per kwartaal (€ 5.800 op
jaarbasis).
In juli 2017 is het definitief inkomen van 2015 gekend: € 30.000. De zelfstandige
moet € 1.800 definitieve bijdragen per kwartaal (€ 7.200 op jaarbasis) betalen voor
2015.
Soort bijdrage
Op jaarbasis
A
Voorlopige bijdragen
€ 8.400
B
Verlaagde bijdragen
€ 5.800
C
Definitieve bijdragen
€ 7.200
Er worden boetes aangerekend op het verschil tussen de definitieve bijdrage (C) en de
verlaagde bijdrage (B), dus op € 1.400 (C-B).
De boete bedraagt in totaal € 392 zijnde € 294 (7 kwartalen x 3% x 1400) en € 98
(7% x 1400).
Er worden geen boetes aangerekend op het verschil tussen de definitieve bijdrage (C)
en de voorlopige bijdrage (A).
13. Zijn er inkomensjaren die als gevolg van de nieuwe regeling nooit als
basis zullen dienen voor de definitieve bijdrageberekening?
Ja, het inkomen van 2012, 2013 en 2014 zal nooit als basis dienen voor de definitieve
bijdrageberekening. Het inkomen van die jaren dient alleen nog om de voorlopige
bijdragen te berekenen in 2015, 2016 en 2017. Het definitief inkomen uit 2015, 2016
en 2017 zal bepalen welke sociale bijdragen in die 3 jaren definitief moeten worden
betaald.
p. 5/8
14. Verandert de berekeningswijze van de sociale bijdragen
startende zelfstandigen (=minder dan drie jaar actief)?
Het principe van
ongewijzigd.
voor
de berekening van de voorlopige bijdrage voor starters blijft
Voor startende zelfstandigen is er geen inkomen gekend van 3 jaar geleden. Er kan
dus geen voorlopige bijdrage worden voorgesteld op basis van het inkomen van 3 jaar
terug.
Voor startende zelfstandigen zijn de verschuldigde bijdragen voor elk van de drie
eerste jaren, een forfaitair minimum of een vrijwillig verhoogde bijdrage. Deze
bijdragen zullen later geregulariseerd worden als het inkomen van het jaar zelf gekend
is.
Loopbaan
jaar
1
2
3
4
Voorlopige bijdragen
Bijdrage
Bijdrage
jaar
forfaitaire
minimumbijdrage of
2015
vrijwillig verhoogde
bijdrage
forfaitaire
minimumbijdrage of
2016
vrijwillig verhoogde
bijdrage
forfaitaire
minimumbijdrage of
2017
vrijwillig verhoogde
bijdrage
2018
berekend op inkomen
2015
Definitieve bijdragen
RegularisatieBerekend op
jaar
inkomen van
2017
2015
2018
2016
2019
2017
2020
2018
15. Wat gebeurt er bij stopzetting van de zelfstandige activiteit?
Een gevolg van de nieuwe berekeningswijze is dat de zelfstandigen nog regularisaties
kunnen ontvangen na de stopzetting van hun activiteit.
Voorbeeld
Een zelfstandige stopt in 2015 met zijn activiteit. In 2017 is het definitief inkomen van
2015 gekend. Dit heeft tot gevolg dat er in 2017 een regularisatie in plus of in min zal
gebeuren.
16. Wat gebeurt er bij stopzetting ten gevolge van pensionering?
Voor zelfstandigen die met pensioen gaan en hun activiteit op dat ogenblik stopzetten,
werd een bijzondere regeling uitgewerkt. Normaal zullen zij in het nieuwe systeem van
bijdrageberekening ook nog regularisaties ontvangen na hun pensioen. Zij kunnen
echter kiezen om hun bijdragen voor het jaar waarin hun pensioen ingaat, en de 3
voorafgaande jaren, niet meer te regulariseren. Dan ontvangen zij na hun
pensionering geen regularisaties meer.
Deze regeling geldt voor de jaren die nog niet geregulariseerd werden op het moment
van de ingang van het pensioen. Deze regeling kan niet worden gebruikt wanneer voor
één van deze jaren een verminderde bijdrage werd verkregen.
Deze mogelijkheid maakt het voorwerp uit van een officiële aanvraag van de
zelfstandige die dient te gebeuren uiterlijk op het moment van ingang van het
pensioen.
p. 6/8
Dit uitzonderingsysteem loopt tot 1 januari 2019, maar kan verlengd of opgeheven
worden bij koninklijk besluit.
Voorbeeld
Een zelfstandige waarvan het pensioen ingaat op 1 januari 2018 kan tot uiterlijk op
die datum vragen om de uitzonderingsregeling toe te passen. Deze regeling geldt voor
2015, 2016 en 2017.
Indien op het moment van pensionering blijkt dat de sociale bijdragen voor 2015
reeds geregulariseerd werden dan wordt de specifieke regeling enkel toegepast op de
bijdragen van 2016 en 2017. De nog niet geregulariseerde bijdragen worden
onmiddellijk definitief.
De definitieve bijdragen voor deze zelfstandige zijn:
voor 2017 op het inkomen 2014
voor 2016 op het inkomen 2013
voor 2015 op het inkomen 2015.
17. Moeten
er
sociale
stopzettingsmeerwaarden?
bijdragen
worden
betaald
op
Stopzettingsmeerwaarden zijn inkomsten die gerealiseerd worden naar aanleiding van
de volledige en definitieve stopzetting van een bedrijf of bedrijfstak. Er moeten geen
sociale bijdragen worden betaald op stopzettingsmeerwaarden die werden gerealiseerd
in het jaar van de stopzetting of pensionering of in het jaar voordien. De zelfstandige
moet aan zijn sociaal verzekeringsfonds de nodige bewijsstukken bezorgen om het
inkomen te laten aanpassen. Hij mag zijn activiteit niet hervat hebben op 31
december van het jaar volgend op het jaar waarin hij de stopzettingsmeerwaarde
heeft gerealiseerd.
Voorbeeld
Een zelfstandige die een stopzettingsmeerwaarde realiseert in 2015 en nog in 2015
stop zet zal het voordeel van deze regeling verliezen wanneer hij in 2016 een
zelfstandige beroepsactiviteit herneemt en op 31 december 2016 nog steeds
onderworpen is aan het sociaal statuut van de zelfstandigen.
18. Moeten
er
sociale
stopzettingsvergoedingen?
bijdragen
worden
betaald
op
Het betreft hier de vergoeding die een bedrijfsleider krijgt naar aanleiding van de
stopzetting
van
zijn
activiteit
als
bedrijfsleider.
De
regeling
van
de
stopzettingsmeerwaarden is niet van toepassing op stopzettingsvergoedingen van
bedrijfsleiders. Er moeten dus wel sociale bijdragen worden betaald op de
stopzettingsvergoedingen. Deze werkwijze werd ook vroeger zo toegepast.
19. Hoe worden de bijdragen berekend voor een onvolledig kalenderjaar?
Wanneer de zelfstandige ten vroegste vanaf het tweede kwartaal zijn activiteit
aanvangt wordt het inkomen van dat onvolledige kalenderjaar omgezet in een
jaarinkomen.
Voorbeeld
Een zelfstandige start in het tweede kwartaal en heeft een definitief inkomen van €
15.000. Hij zal sociale bijdragen betalen op een inkomen van € 20.000. De
berekeningswijze ziet er als volgt uit:
15.000 x 4
3
p. 7/8
20. Hoe worden de bijdragen berekend bij een
hoofdberoep naar bijberoep (of omgekeerd) ?
verandering
van
Bij verandering van hoofdberoep naar bijberoep (of omgekeerd) zal de
bijdrageberekening gebeuren op het globale inkomen van dat jaar, deels in
hoofdberoep, deels in bijberoep.
Voorbeeld
Een zelfstandige had in 2012 een inkomen van € 5.000 als hoofdberoep. Hij zal in
2015 voorlopige bijdragen betalen op dit inkomen. Op 1 juli 2015 gaat hij over van
hoofd- naar bijberoep. Hij is de eerste twee kwartalen bijdragen als zelfstandigen in
hoofdberoep verschuldigd (=de minimumbijdrage van ongeveer € 730) en de twee
laatste kwartalen als bijberoep (=bijdrage van ongeveer € 300). De bijdragen voor
beide categorieën worden berekend op het globale inkomen als zelfstandige van het
volledige bijdragejaar.
Bijkomende vragen kan u stellen via www.attentia.be/socialebijdragen2015.
p. 8/8

Download Report