Groen Aandachtspunten vooraf

Conceptexamenprogramma vmbo
Profiel: groen
Voor u ligt het conceptexamenprogramma VMBO (versie 1.0) voor het profiel GROEN. Het
totale examenprogramma bestaat uit een kern, een profiel en keuzedelen. Leerlingen kiezen
één profiel en minimaal vier keuzedelen uit het aanbod van de school.
De basis van het groene profiel bestaat uit een ordeningsprincipe, een zogenaamd scenario,
waarmee de volledige breedte van de groene sector in beeld gebracht kan worden. Het
scenario is opgebouwd uit twee assen die elkaar kruisen. Op elke as zijn uitersten benoemd.
Op de verticale as staat het landelijk gebied tegenover het stedelijk gebied. Met het landelijk
gebied wordt het gebied buiten de steden bedoeld, waar landbouw en natuur een belangrijke
rol spelen. Het stedelijk gebied staat voor: 'het alleen liggende dorp', 'de enkele stad', een
aaneenschakeling van dorpen, VINEX-locaties en de grote stad (bijvoorbeeld de Randstad).
Op de horizontale as staat de producent tegenover de consument (of afnemer).Zo ontstaan
vier kwadranten die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, een duidelijk eigen karakter
hebben en die tegelijkertijd de volledige breedte van de groene sector laten zien.
1. Groene productie
2. Tussen productie en verkoop
Nadruk op groene productie in
landelijk gebied
Nadruk op transport, verwerking,
opslag en beheer van groene
(tussen)producten
3. Vergroening stedelijke
omgeving
4. Groene vormgeving en verkoop
Nadruk op ontwerpen, inrichten,
onderhouden, beheren en
informeren van de stedelijke
omgeving
Nadruk op verkoop en vormgeving
van producten in een groene
winkel
Consument/afnemer
Producent
Landelijk gebied (grootschalig)
Stedelijk gebied (kleinschalig)
Het centrale uitgangspunt voor het groene profiel is bovenstaand scenario. De typering van
de kwadranten (gecursiveerd in bovenstaand model) is als uitgangspunt gebruikt om voor het
vmbo de profieldelen verder uit te werken, waarbij de nadruk ligt op de V van Voorbereidend.
Enkele aandachtspunten vooraf
Kern
Op verzoek van de sectorvernieuwingscommissie zijn de algemene kennis en vaardigheden
in kerndeel a vervangen door de algemene competenties gebaseerd op SHL. Ditomdat het
groene onderwijs inmiddels zeer vertrouwd is met de competenties. In het groene vmboonderwijs zijn de proeven van bekwaamheid en is het lesmateriaal gebaseerd op deze
competenties. Ook in de doorstroom van vmbo naar mbo vervullen de competenties een
1
belangrijke functie in het onderwijsleerproces. Uit het vooronderzoek is gebleken dat de
algemene competenties zoals die in het groene onderwijs gehanteerd worden voor een zeer
groot deel gelijk zijn aan de algemene kennis en vaardigheden in kerndeel a. Voor zover de
algemene vaardigheden zich niet of onvolledig lieten vergelijken met de competenties zijn
deze verwerkt in kerndeel b of terug te vinden in kerndeel c. Als service is een conversietabel
opgesteld waaruit blijkt waar de algemene vaardigheden die gehanteerd worden in de andere
profielen, precies terug te vinden zijn in het groene examenprogramma. De conversietabel is
als bijlage opgenomen.
Leerwegdifferentiatie
In de profieldelen is er sprake van differentiatie naar leerwegen. In de kern is niet
gedifferentieerd naar leerweg. De kern is voor alle leerlingen gelijk. Het is aan de school de
eindtermen te vertalen naar onderwijs dat past bij het niveau van de leerlingen. Dit zal met
name tot uiting komen in de complexiteit van de taken. In de keuzedelen is alleen
gedifferentieerd als eindtermen heel leerweg specifiek zijn. Ook hierbij geldt dat de school
onderwijs maakt dat aansluit bij het niveau van de leerling.
Keuzedelen
De opdracht om onderscheidende keuzedelen te ontwikkelen heeft geleid tot dertien
verdiepende of verbredende groene keuzedelen. Inmiddels zijn er ca. 130 keuzedelen
beschikbaar. Ook profieldelen mogen aangeboden worden als keuzedelen. In het totale
pakket aan keuzedelen zitten veel keuzedelen die ook interessant zijn voor de groene
scholen. Suggesties hiervoor zijn opgenomen in het verantwoordingsdocument dat bij deze
versie van het conceptexamenprogramma is opgesteld.
Detaillering in het conceptexamenprogramma
Let op: Dit conceptexamenprogramma voldoet nog niet aan de eisen van een geglobaliseerd
examenprogramma. In deze versie is sprake van concretisering en detaillering. Deze - niet
uitputtende - concretisering is uitgewerkt in de geel gearceerde opsommingstekens om(dat):
•
een globaal examenprogramma pas globaal te beschrijven is als eerst voldoende
inhoud is aangegeven;
•
de pilotscholen uit deze versie voldoende concrete informatie moeten kunnen halen
voor het ontwikkelen van een onderwijsprogramma en het kiezen van de
bijbehorende lesstof;
•
de syllabuscommissie over voldoende aanwijzingen dient te beschikken om op vlotte
wijze tot een uitwerking van een syllabus te komen.
Examenprogramma vmbo
Het beroepsgerichte examenprogramma van een vmbo-leerling bestaat uit een kern, een
profiel bestaande uit profieldelen en keuzedelen. Binnen het aanbod van zijn school kiest een
leerling een profiel en keuzedelen. Een BB- en een KB-leerling kiest één profiel en tenminste
vier keuzedelen. Voor een GL-leerling bestaat het examenprogramma uit twee aangewezen
profieldelen - afkomstig uit één profiel - en tenminste twee keuzedelen. De kern bestaat uit
'algemene kennis en vaardigheden/competenties', 'professionele kennis en vaardigheden' en
1
Groene examenprogramma's in lijn met de profielen? (SLO, 2013)
vaardigheden ten aanzien van 'loopbaanoriëntatie en -ontwikkeling'. Door de keuze voor een
profiel ligt de kern van het examenprogramma van de leerling automatisch vast.
De kennis en vaardigheden van de kern worden geëxamineerd in het profiel en de
keuzedelen. In het examen kunnen (voorwaardelijke) kennis, vaardigheden en houdingen
worden getoetst.
Het examen bestaat uit een centraal examen (CE) en een schoolexamen (SE). Het profiel
wordt geëxamineerd in het CE en de keuzedelen in het SE.
Dit document beschrijft de kern en de inhoud van het groene profiel in de vorm van een
conceptexamenprogramma. Daarnaast zijn er als aanvulling op de reeds ontwikkelde
keuzedelen bij de andere profielen een aantal onderscheidende groene keuzedelen
ontwikkeld. Uit het totaal aan keuzedelen kunnen scholen zelf een aanbod samenstellen. Ook
profieldelen kunnen als keuzedelen aangeboden worden.