NMDA prijs voor een GJ warmte

www.warmtewetforum.nl
Wat is een redelijke prijs voor een GJ warmte ?
Inleiding
Jaarlijks wordt een maximum tarief voor het leveren van warmte vastgesteld op basis van het Niet-Meer-Dan-Anders
beginsel (NMDA). De reden hiervoor is dat warmteleveranciers beschikken over een monopolypositie ten opzichte van
warmteverbruikers. Op deze wijze betaalt u als warmteklant voor een gemiddelde woning eenzelfde bedrag als wanneer u
voor diezelfde woning over een individuele gasgestookte warmte-installatie zou hebben beschikt.
Een veel gestelde vraag is hoeveel m3 gas ervoor nodig is om een GJ warmte te leveren in een woning.
Om hier meer duidelijkheid in te verschaffen is dit document samengesteld.
1
Rendement van HR-ketel
Allereerst moet worden gekeken naar welk rendement gemiddeld kan worden bereikt met de CV-ketels zoals we deze bij
een gemiddeld Nederlands huishouden aantreffen.
Meer dan 5 miljoen huishoudens in Nederland zijn voorzien van een HR-ketel. Alle verwarmingsketels met Gaskeur HR
(hoog rendement) hebben een rendement van tenminste 100% gebaseerd op de calorische onderwaarde van gas.
Tegenwoordig is een rendement van 107% al vrij standaard voor nieuwe CV-toestellen. De reden dat HR-ketels
rendementen boven de 100% halen is omdat ze warmte halen uit de waterdamp die ontstaat bij de verbranding van
aardgas. Als het aandeel teruggewonnen warmte bijvoorbeeld tien procent is en het rendement van de ketel zelf is 97
procent, dan worden die twee bij elkaar opgeteld, tot 107 procent. In praktijk is het rendement van de HR-ketel lager dan
Gaskeur aangeeft omdat de metingen bij het bepalen van het rendement van de HR-ketel plaats vinden onder
gestandaardiseerde omstandigheden. De Gaskeur HR zegt overigens alleen iets over de woningverwarming, niets over het
rendement van de warmwatervoorziening, zelfs niet als het om een combiketel gaat. Het warmwatergedeelte heeft eigen
labels: Gaskeur HRww en Gaskeur CW.
1.1
Rendement op ruimteverwarming
Omdat een CV-ketel in de dagelijkse praktijk niet functioneert zoals deze is getest tijdens onder
gestandaardiseerde omstandigheden, is het rendement lager. Uit onderzoeken is gebleken dat het rendement
circa 103% tijdens verwarmingsbedrijf haalbaar is. Dit rendement is gebaseerd op de calorische onderwaarde
van gas.
1.2
Rendement op tapwater
Het rendement op tapwater varieert afhankelijk van het gewenste tapwatercomfort, stilstand verliezen,
technologie van de ketel. Om deze reden kunnen we het best kijken naar de prestaties van veel verkochte CVketels in de Nederlandse markt. De Intergas HRE 28/24 heeftt een tapwaterrendement van 93,9 op calorische
onderwaarde en de Remeha Avanta met een tapwaterrendement van 84,7% op calorische onderwaarde. Omdat
een maximumprijs per GJ redelijk moet zijn ten aanzien van prestaties die een consument mag verwachten van
een tapwatervoorziening stellen we deze vast op 84,7% op calorische onderwaarde van gas. Na een termijn van
circa 12 jaar zou dit rendement voor de bepaling van de GJ prijs kunnen worden opgewaardeerd naar 95,8%
omdat de prestaties ten aanzien van tapwaterrendement de afgelopen periode sterk zijn verbeterd.
1
www.warmtewetforum.nl
1.3
Gemiddeld rendement per jaar
Het gemiddelde rendement is sterk afhankelijk van de gezinssamenstelling, isolatie van de woning en het
warmteafgiftesysteem. Wij gaan uit van een gemiddelde gezinssamenstelling maar kijken zowel naar oudere als
nieuwe woningen.
Verhouding tapwaterbedrijf / verwarmingsbedrijf CV-ketel:
Oudere woningen:
25% tapwaterbedrijf
75% verwarmingsbedrijf
Nieuwe woningen: 50% tapwaterbedrijf
50% verwarmingsbedrijf
Gemiddelde rendement HR-ketel oudere woningen: 98,43 % op calorische onderwaarde
Gemiddelde rendement HR-ketel nieuwere woningen: 93,85 % op calorische onderwaarde
Omdat de NMDA principe op alle situaties toepasbaar moet zijn, is het rendement van 93,85% op calorische
onderwaarde de meest logische keus om als uitgangspunt te nemen bij het bepalen van het maximum tarief
per GJ warmte.
2
Toelichting begrip calorische onder en bovenwaarde
Omdat er in verschillende documenten op internet wordt gesproken over rendementen van een CV-ketel zonder dat
hierbij wordt verteld van welke calorische waarde van het gas is uitgegaan. De calorische waarde geeft aan hoe snel een
brandstof een kilo water bij atmosfeerdruk van 14,5 naar 15,5 graden Celsius kan verwarmen. Dit wordt ook wel de
energie-inhoud genoemd. Hiermee wordt de hoeveelheid energie in een kubieke meter aardgas bedoeld.
Bij de verbranding van koolwaterstoffen (dus ook bij aardgas) is waterdamp één van de verbrandingsproducten. Bij het
condenseren van deze waterdamp komt warmte vrij welke bij HR-ketels onder de juiste bedrijfsomstandigheden ten goede
komen de warmtelevering.
2.1
Calorische onderwaarde (Hi)
Als bij het vaststellen van de energie inhoud van 1m3 aardgas wordt uitgegaan van de warmte die vrijkomt bij de
verbranding van het aardgas (en dus de warmte van de waterdamp als restproduct wordt gezien), spreekt men van de
onderwaarde. De calorische onderwaarde van aardgas is 31,65 MJ/m3. Zoals omschreven in de norm EN 677, word bij het
bepalen van het rendement van een ketel wordt uitgegaan van deze calorische onderwaarde.
2.2
Calorische bovenwaarde (Hs)
Als bij het vaststellen van de energie inhoud van 1 m3 aardgas uitgegaan wordt van de warmte die vrijkomt bij de
verbranding en de warmte die vrijkomt bij het condenseren van de waterdamp, spreekt men van de bovenwaarde. De
calorische bovenwaarde van aardgas is 35,17 MJ/ m3.
2
www.warmtewetforum.nl
2.3
Verschil in rendement afhankelijk van gekozen calorische waarde
Rendement Hs
90%
94%
96%
97%
98%
99%
100%
3.
Rendement Hi
100%
104%
107%
108%
109%
110%
111%
Een redelijk prijs per GJ warmte volgens het NMDA principe
Altijd valt er te redentwisten over wat redelijk is per GJ warmte. De maximum GJ prijs door de overheid wordt immers
vastgesteld voor zowel collectieve installaties met CV-ketels en stadswarmte waar gebruik wordt gemaakt van
“restwarmte”. Het moet dus redelijk zijn en niet als gevolg hebben dat er op korte termijn onredelijk investeringen
moeten worden gedaan om de opwekking van warmte en verkoop ervan rendabel te houden. Er moet echter wel degelijk
een stimulans blijven om te investeren in de efficiency van dergelijke installaties met als doel een bijdrage te leveren aan
de Europese doelstelling om de uitstoot van broeikasgassen met 20% te verminderen.
Op basis van de hierna volgende berekening kan in 2014 een prijs van € 21,89 per GJ als redelijk worden beschouwd.
Alhoewel veel bestaande installaties in Nederland niet efficiënt genoeg zijn om voor deze GJ prijs warmte te leveren,
mogen investering om de efficiëntie van deze installatie te verbeteren als redelijk worden aangemerkt.
Gemiddelde rendement HR-ketel nieuwere woningen: 93,85 % op calorische onderwaarde
De calorische onderwaarde van aardgas:
31,65 MJ/m3
Prijspeil aardgas 2014
0,65 Euro
Uitwerking:
Gemiddelde hoeveelheid afgegeven energie per m3 gas HR-ketel = 0,9385 · 31,65 = 29,70 MJ/m3
Aantal m3 gas nodig voor 1 GJ warmte = 1000 / 29,70 = 33,67 m3 gas
Prijs per GJ warmte = 33,67 · 0,65 = 21,89 Euro
3