Voorwoord Kracht door verbinding In veel opzichten was 2011 een moeilijk jaar. De veranderingen in de financiering van de zorg en de opmaat naar de forse bezuinigingen die ook de geestelijke gezondheidszorg treffen, hebben ervoor gezorgd dat we als organisatie moeite hebben gehad onze taakstellingen te realiseren en onze exploitatie rond te krijgen. We waren – net als onze collega-instellingen – genoodzaakt fors in te grijpen in onze financiële huishouding en via ons „Tienpuntenplan‟ te anticiperen op een veel lastiger financiële situatie in 2012 en naar verwachting ook daarna. Met een enorme inzet van velen is het ondanks de ingewikkelde omstandigheden gelukt het jaar in vele opzichten positief af te sluiten. Op financieel vlak, maar ook met een duidelijk meerjarenbeleid voor de komende 3 jaar dat onze organisatie klaarstoomt voor een sterk veranderend toekomstbeeld. Want de komende jaren zullen we het heel anders moeten gaan doen. In 2011 vierden we ons 550-jarig bestaan met elke maand een ander thema met gevarieerde en kleurrijke activiteiten. Met dit jubileumjaar hebben we ons ook nadrukkelijk naar buiten gericht, want Altrecht is tenslotte een organisatie met een belangrijke maatschappelijke functie. We hebben van de gelegenheid gebruikgemaakt om onder het motto „Geen drempel, geen stempel‟ twee belangrijke maatschappelijke én Altrecht-thema‟s uit te dragen: destigmatisering van de ggz en het wegnemen van drempels die de toegankelijkheid van de ggz belemmeren. In alle opzichten was de viering van ons jubileum een succes, met als in het oog springend hoogtepunt het bezoek van Hare Majesteit Koningin Beatrix in mei. Altrecht staat aan de vooravond van een omwenteling. De omstandigheden nopen ons tot dermate grote veranderingen dat we niet langer kunnen volstaan met kleinere aanpassingen in onze organisatie en de behandeling, maar dat we snel moeten experimenteren met geheel vernieuwende concepten. Zó vernieuwend, dat we er in veel gevallen nu alleen nog maar van kunnen dromen. We gaan hiermee naar een andere werkelijkheid. Een werkelijkheid waarin de patiënt „in de lead‟ is en wij als ggz-organisatie een bijdrage leveren aan zijn herstel. Daarbij zullen we ons steeds kritisch de vraag moeten stellen of bij datgene wat we doen, de patiënt wel echt baat heeft. Moeten we blijven behandelen of kan de patiënt meer zelf en wat kan beter door een andere instantie geboden worden? Niet voor niets is „Kracht door verbinding‟ de titel van ons nieuwe meerjarenbeleid. Alleen kunnen we het niet, verbinding is van groot belang. Verbinding met patiënten, met alle andere belanghebbenden en tussen onze professionals. We kunnen slechts ten dele zien hoe de nieuwe werkelijkheid er straks uit ziet, maar dat hij er komt, dat is zeker. Daar hebben we als raad van bestuur ook alle vertrouwen in. Over het jaardocument 2011 De informatie die in het Jaardocument is opgenomen, is de verantwoordingsinformatie opgesteld op basis van de eisen die de Wet Toelating Zorginstellingen stelt. Het jaardocument zoals dat vervolgens is ontstaan, is omvangrijk en zal op verschillende onderdelen niet altijd even toegankelijk zijn voor het brede publiek. Daarom presenteren we dit Jaardocument voor het tweede achtereenvolgende jaar ook op een overzichtelijke website, waar naast de officiële verantwoordingsinformatie ook makkelijker toegankelijk nieuws is te vinden en lezers zelf hun „eigen‟ jaarverslag kunnen samenstellen. Het Jaardocument 2011 wordt toegezonden aan het ministerie van VWS. Hiermee voldoet Altrecht aan alle formele verantwoordingsplichten van de verschillende instanties. Indeling Het Jaardocument is ingedeeld in vier hoofdstukken: • In hoofdstuk 1 worden kort de uitgangspunten van de verslaggeving toegelicht • In hoofdstuk 2 wordt aandacht besteed aan het profiel van de organisatie en een aantal kerngegevens van Altrecht • In hoofdstuk 3 komen onderwerpen aan de orde die te maken hebben met de besturing van Altrecht, de bedrijfsvoering en de wijze waarop Altrecht voldoet aan de principes van Health Care Governance. Een belangrijk onderdeel hiervan is het functioneren van de Raad van Toezicht dat in dit hoofdstuk beschreven staat 3 • In hoofdstuk 4 gaan we in op de prestaties, gekoppeld aan de doelen die we ons gesteld hebben, zowel in meerjarenperspectief als voor 2011. Daarna volgen de Jaarrekening 2011 en de verplichte bijlagen. Ten slotte willen we alle medewerkers bedanken voor hun actieve bijdrage en inzet ten behoeve van de zorgverlening aan onze patiënten. Hun inzet heeft ervoor gezorgd dat patiënten bij Altrecht in goede handen zijn. Zij bewijzen dat een uitstekende kwaliteit van zorg in de dagelijkse praktijk verworven moet worden, ook en vooral in moeilijke omstandigheden. Wij als Raad van Bestuur zijn bijzonder trots op de behaalde resultaten. Drs. R.H.M. Vernimmen, psychiater Voorzitter Raad van Bestuur Prof. Dr. R.T.J.M. Janssen Lid Raad van Bestuur 4 1. Uitgangspunten van de verslaggeving Met het jaardocument Maatschappelijke Verantwoording 2011 legt Stichting Altrecht openbaar verantwoording af over haar beleidsvoornemens, inspanningen, resultaten en beleidsbijstellingen in het kalenderjaar (tevens boekjaar) 2011. Kader Het jaardocument is gebaseerd op de voorschriften van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Altrecht heeft hieraan de paragrafen ICT en Vastgoed toegevoegd, omdat deze onderwerpen hoog op de beleidsagenda staan. Op grond van de wet WTZi en artikel 9 van de Regeling Verslaglegging Zorg wordt met ingang van het verslaggevingsjaar 2007 gerapporteerd volgens het stramien van het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording. De informatie in het jaardocument heeft betrekking op sec Stichting Altrecht aangezien alleen via deze stichting de ggz-zorgverlening plaatsvindt. Het doel van het jaardocument is het op een consistente, eenduidige wijze rapporteren over het gevoerde zorg- en financiële beleid. Altrecht hecht een groot belang aan de vergelijkbaarheid van informatie en onderlinge vergelijkingsmogelijkheden met andere zorginstellingen. Aan de voorgeschreven paragrafen heeft Altrecht er enkele toegevoegd: voorwoord, vastgoed- en huisvestingsbeleid (4.8); informatie- en communicatietechnologie (4.9) en de bijlagen. De jaarrekening 2011 is opgesteld overeenkomstig de voorschriften ingevolge de Regeling Verslaggeving WTZi, de richtlijnen voor de jaarverslaggeving (in het bijzonder RJ 655 Zorginstellingen) en bevat informatie over meerdere rechtspersonen. Binnen de consolidatie zijn betrokken alle rechtspersonen waarin feitelijk beleidsbepalende zeggenschap kan worden uitgeoefend door de bestuurders van de stichting Altrecht. Publicatiewijze Het jaardocument bestaat uit drie delen: het maatschappelijk verslag, de jaarrekening en DigiMV. In deze versie zijn het maatschappelijk verslag en de jaarrekening opgenomen. Het maatschappelijk verslag en de volledige jaarrekening zijn te raadplegen op www.jaarverslagenzorg.nl, via de speciale website www.jaarverslagaltrecht.nl en via de website van Altrecht: www.altrecht.nl. Verantwoording De wettelijk verplichte bijlagen van het jaardocument maatschappelijke verantwoording zijn aangeleverd via de webapplicatie DigiMV. Via de webpagina www.jaarverslagenzorg.nl van het CIBG is de aanvullende verantwoordingsinformatie beschikbaar die geen deel uitmaakt van het jaardocument. Het betreft informatie- en verantwoordingsplichten die voortvloeien uit: Kwaliteitswet Zorginstellingen; Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen; Wet Klachtrecht Cliënten Zorginstellingen; Wet Bijzondere Medische Verrichtingen; Wet Openbaarmaking uit Publieke Middelen gefinancierde Topinkomens; Wet op het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). 5 2. Profiel van de organisatie 2.1 Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Adres Postcode Plaats Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel E-mailadres Internetpagina Stichting Altrecht Dolderseweg 164 3734 BN Den Dolder 030-2256666 30161681 [email protected] www.altrecht.nl Altrecht is een instelling voor geestelijke gezondheidszorg waar mensen met psychiatrische problemen terecht kunnen voor specialistische hulpverlening. Ook biedt Altrecht consultatie aan collega-professionals en andere instellingen op het gebied van de (geestelijke) gezondheidszorg. 2.2 Structuur van het concern Algemeen Altrecht is een organisatie met een lange historie. Wat begon als „dolhuis‟ aan de Lange Nieuwstraat te Utrecht in 1461, is met de jaren uitgegroeid tot een innovatieve en (maatschappelijk) betrokken organisatie. Altrecht is een fusieorganisatie (in de vorm van een stichting) die in het jaar 2000 is ontstaan uit een samengaan van de toenmalige H.C. Rümke Groep (op haar beurt een fusie van de drie psychiatrische centra Willem Arntsz Hoeve te Den Dolder, het Christelijk Sanatorium te Zeist en het Willem Arntsz Huis te Utrecht) met de beide RIAGG-vestigingen in Utrecht (RIAGG Stad Utrecht en RIAGG Westelijk Utrecht). Hiermee zijn de mogelijkheden toegenomen om de patiënt meer doelmatige en op maat toegesneden zorg te bieden. In 2011 is NOAGG Utrecht BV omgezet in AZMN BV (Ambulante Zorgverlening Midden Nederland). In AZMN BV is de voormalige divisie Generalistische Zorg van Altrecht ondergebracht met ingang van 1 januari 2011. Juridische structuur De jaarrekening 2011 is opgesteld overeenkomstig de voorschriften ingevolge de Regeling Verslaggeving WTZi en bevat informatie over meerdere rechtspersonen. Binnen de consolidatie zijn betrokken alle rechtspersonen waarin feitelijk beleidsbepalende zeggenschap kan worden uitgeoefend door de bestuurders van de stichting Altrecht. Dit betreft de volgende rechtspersonen: Stichting Altrecht Stichting Herstellingsoorden Herwonnen Levenskracht (HO) Stichting Centrum voor Arbeid en Gezondheid Midden Nederland (CAGM) Stichting Beheer Cliëntengelden Altrecht (BCA) AZMN BV (100% van de aandelen) Al Schoon BV (51% van de aandelen). Op grond van artikel 7, lid 4 van de Regeling Verslaggeving WTZi (RVW) zijn de volgende stichtingen buiten de consolidatie gebleven: Stichting Cliëntensteunfonds Altrecht Stichting Het Vijfde Seizoen Stichting Kunstenaarsverblijf De genoemde stichtingen zijn als steunstichtingen te beschouwen. De activiteiten van de stichting Altrecht bestaan voornamelijk uit ambulante en klinische behandeling van personen met psychiatrische stoornissen. 6 Ten behoeve van het beheren en exploiteren van de onroerende zaken voor de functie Herstellingsoord is in 1994 een onroerend goed-stichting opgericht, te weten de Stichting Herstellingsoorden „Herwonnen Levenskracht‟. De Stichting Centrum voor Arbeid en Gezondheid Midden Nederland (CAGM) heeft als doelstelling: Het zelf begeleiden van personen en organisaties bij processen om het (dreigend) ziekteverzuim te beperken dan wel terugkeer naar de werkplek te bevorderen en dit alles in de meest ruime zin van het woord. Het oprichten van en deelnemen in andere vennootschappen die zich met bovengenoemde doelstelling bezighouden. In het kader van het tweede beoogde doel is door de stichting CAGM op 24 december 2004 de vennootschap Altaan BV opgericht, zijnde een onderneming die zich richt op advisering en behandeling van arbeidsgerelateerde psychische klachten aan personen en bedrijven in de private sfeer. De activiteiten van deze stichting zijn per 1 januari 2011 overgenomen door AZMN BV. Altaan BV verricht feitelijk geen activiteiten meer en heeft geen personeel in loondienst. De Stichting Beheer Cliëntengelden Altrecht houdt zich voornamelijk bezig met het tijdelijk beheren van gelden ten behoeve van patiënten van de stichting Altrecht, waarbij bewindvoering is uitgesloten. In 2010 heeft stichting Altrecht samen met VEBEGO Facility Services BV de joint venture Al Schoon BV opgericht waarin Altrecht een aandelenbelang houdt van 51%. De doelstelling van deze vennootschap is het verlenen van facilitaire diensten en zorgondersteunende diensten. In 2011 zal in deze vennootschap schoonmaakpersoneel worden ingebracht en zullen de activiteiten worden ontplooid. De volgende groepsmaatschappijen, waarin Altrecht een (in)direct aandelenbelang heeft, worden vanwege hun geringe omvang niet meegeconsolideerd: 1: Indigo Service organisatie BV 2: Altaan BV 3: Interapy Holding BV Vereenvoudiging juridische structuur De Raad van Bestuur heeft in 2011 opdracht gegeven aan Deloitte om advies te geven over hoe de juridische structuur vereenvoudigd kan worden. In dit proces zijn de Raad van Toezicht, de Ondernemingsraad, de Cliëntenraad en Familieraad betrokken. In december heeft in de Raad van Toezicht besluitvorming hierover plaatsgevonden. In 2012 zal dit vorm krijgen in een statutenwijziging en zullen enkele stichtingen, die zich niet bezighouden met kernactiviteiten van Altrecht, meer op afstand worden geplaatst door de betrokkenheid van bestuurders van Altrecht in het bestuur van deze stichtingen te beëindigen. Het uitgangspunt bij de inrichting van de juridische structuur is, dat er eenheid dient te zijn van bestuur en toezicht en dat met het oog hierop de rechtspersoon Altrecht in het bestuur of als aandeelhouder wordt benoemd en niet langer de individuele bestuurder. Tevens zal er gekeken worden in hoeverre de aansturing van de BV‟s verder geprofessionaliseerd kan worden door het onderbrengen van de huidige BV‟s in een holding onder de stichting Altrecht. Participaties Altrecht Interapy Indigo Service Organisatie FPC 2 Landen RPC Woerden Infant Mental Health (IMH) Zorgaanbieders Online BV Nederlandse Obesitas Klinieken (NOK) 7 Organisatorische structuur Voor een actueel organogram van Altrecht: zie bijlage 1. Altrecht kent in 2011 vijf zorgdivisies. De divisie-indeling is in belangrijke mate gebaseerd op de verschillen in marktdynamiek tussen de domeinen 'curatieve zorg' enerzijds en 'zorg voor mensen met een psychische handicap' en 'bemoeizorg' anderzijds. Een andere overweging die aan de divisiestructuur ten grondslag ligt, is de constatering dat een meer categorale benadering voor een aantal doelgroepen in de afgelopen jaren effectief is gebleken. Altrecht heeft de hulpverlening bij lichtere psychische problemen en preventieve activiteiten per 1 januari 2011 ondergebracht in AZMN BV. De vijf zorgdivisies van Altrecht Altrecht Cura hulp bij psychiatrische klachten juist als het moeilijk wordt. Bijvoorbeeld als behandeling in de eerste lijn (door de huisarts of eerstelijns psycholoog) onvoldoende resultaat heeft opgeleverd. Of als sprake is van een complexe stoornis of een combinatie van psychiatrische en somatische problematiek. Ook worden veel patiënten door andere tweedelijnsorganisaties naar Altrecht Cura verwezen. Cliënten kunnen bij Altrecht Cura terecht voor ambulante of dagbehandeling en voor klinische behandeling die maximaal een jaar duurt. Veel van onze cliënten hebben naast psychiatrische klachten ook lichamelijke klachten. Psychosomatische zorg is daarom één van de specialismen van Altrecht Cura. Altrecht Jeugd hulp aan kinderen en jongeren met psychiatrische of ernstige psychische problemen na doorverwijzing door bijvoorbeeld huisarts of Bureau Jeugdzorg. De hulp werkt het beste als het hele gezin daaraan meewerkt. Daarom worden ouders, en soms ook broers en zussen, betrokken bij de behandeling. Altrecht Senior geestelijke gezondheidszorg voor mensen van 60 jaar en ouder. Zij is één van de voortrekkers binnen de ouderenpsychiatrie in Nederland. We bieden de zorg die recht doet aan de veranderende levensomstandigheden van de ouder wordende patiënt, zonder te stigmatiseren. De ambitie van Altrecht Senior is het behandelen van zoveel mogelijk ouderen met complexe psychiatrische problematiek op een kwalitatief goede en specialistische manier. Zij ziet het als haar opdracht een toekomstbestendige, sterke en betrouwbare organisatie te bouwen. Altrecht Senior doet dit door te investeren in samenwerking, praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek, innovatie, opleiding en organisatieontwikkeling. Altrecht Willem Arntsz specialistische zorg voor mensen met een psychiatrische stoornis, die gepaard gaat met langdurige, ernstige beperkingen in hun dagelijks functioneren. Altrecht Willem Arntsz heeft aanbod in het hele gebied waarin Altrecht werkt, dat bestaat uit behandeling, rehabilitatie en maatschappelijke ondersteuning, maatschappelijke participatie en herstelondersteunende zorg. Altrecht Willem Arntsz biedt een breed pakket aan zorg en behandeling: ambulante zorg, crisisinterventie, rehabilitatie, klinische opname al dan niet in deeltijd, zorgcoördinatie, psychiatrische thuiszorg en casemanagement en diverse activiteiten en dagbestedingsmogelijkheden. Tot de doelgroep van de divisie behoren ook de zogenaamde zorgmijders. Altrecht Aventurijn het onderdeel van Altrecht dat mensen met psychiatrische ziekten behandelt en begeleidt die in de problemen zijn geraakt, omdat zij door hun gedrag andere mensen of zichzelf schade toebrengen. Bijvoorbeeld mensen die hun agressie niet kunnen controleren vanwege stemmen die hen beïnvloeden. Aventurijn richt zich op mannen en vrouwen van alle leeftijden met een IQ vanaf vijftig. Sommige mensen worden behandeld in opdracht van justitie nadat ze strafbare feiten hebben gepleegd. De factoren die hun gedrag bepalen, zijn heel verschillend. Binnen Aventurijn worden die factoren geanalyseerd en wordt bekeken hoe deze gunstig beïnvloed kunnen worden. Altrecht Aventurijn werkt aan het versterken van haar patiënten en het verminderen van het gedrag dat tot delicten leidt, zodat zij maatschappelijk kunnen reïntegreren. De behandeling wordt zowel klinisch als ambulant uitgevoerd, afhankelijk van de pathologie van de patiënt. De divisies zijn verder ingericht naar zorglijnen. Door op deze wijze specialismen te concentreren, kan de kwaliteit van zorg hoog worden gehouden en ontstaat een goede basis voor onderzoek en zorginnovatie. 8 TOPGGz Altrecht beschikt over vier afdelingen met het keurmerk Topklinische Zorg, te weten het Behandelcentrum Bipolaire Stoornissen, Rintveld Centrum Eetstoornissen, Eikenboom Centrum Psychosomatiek en Academisch Angstcentrum Altrecht. Afdelingen onder de Raad van Bestuur Onder de Raad van Bestuur ressorteerden in 2011 de afdeling Altrecht Talent en vier stafdiensten. De vier stafdiensten zijn per 1 januari 2012 opgegaan in het Servicebedrijf Altrecht. Altrecht Talent begeleidt mensen met een psychiatrische achtergrond of sociale kwetsbaarheid naar burgerschap en baan. Het doel is voor iedereen anders en varieert van maatschappelijke participatie tot (arbeids)reïntegratie met economische zelfstandigheid. Het nieuwe Servicebedrijf van Altrecht bestaat uit de volgende onderdelen: *Financiën, Control en Informatievoorziening richt zich grofweg op drie functies: - (financieel) beleid en contractering; - administratie en rapportages; - informatiebeleid en IT-beheer. *Personeel en Organisatie is verantwoordelijk voor P&O-zaken die voor geheel Altrecht van belang zijn: personeelsbeleid, organisatieontwikkeling, personeels- en salarisadministratie, werving & selectie, inzet van tijdelijke arbeidskrachten en opleidingen. *Facilitair coördineert en verzorgt zaken op het gebied van onderhoud van gebouwen en terreinen, met daarnaast een aantal centrale facilitaire zaken, zoals inkoop en beveiliging. *Bureau Vastgoed ontwikkelt het vastgoedbeleid en coördineert nieuwbouw- en renovatieprojecten in dit kader. Daarnaast wordt de organisatie ondersteund door Bureau Geneesheer-directeur, dat zich richt op de kwaliteit(-sbewaking) van de (dwang)behandeling van patiënten en het beleid hieromtrent. De afdeling Marketing en Communicatie verzorgt de interne en externe communicatie op concernniveau en heeft daarnaast een rol op het gebied van marketing en fondsenwerving. Altrecht Academie Altrecht heeft al haar activiteiten met betrekking tot de opleiding van medewerkers gebundeld in Altrecht Academie. Of het nu gaat om coaching, scholing, bijscholing, supervisie, intervisie of loopbaanbegeleiding, medewerkers kunnen voor al deze zaken bij Altrecht Academie terecht. Het aanbod aan opleidingsactiviteiten is toegankelijk via een digitale leeromgeving, het Leerportaal. Altrecht Science Zorg en behandeling bij Altrecht zijn „up-to-date‟ en gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten. Daarom speelt Altrecht een belangrijke rol in het stimuleren en uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek met als doel de zorg en behandeling continu te verbeteren. Alle activiteiten op het gebied van onderzoek heeft Altrecht gebundeld in Altrecht Science. Het bestuursbureau is verantwoordelijk voor zowel de administratieve en secretariële als de inhoudelijk beleidsmatige ondersteuning van de Raad van Bestuur en richt zich daarbij vooral op governance, kwaliteit- en veiligheidsbeleid. Voor het overige wordt de Raad van Bestuur ondersteund door een bestuurssecretaris, die het bestuursbureau aanstuurt. Besturingsmodel Altrecht hanteert als besturingsmodel het Raad van Toezichtmodel. De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor en belast met het besturen van de zorgorganisatie. Dit houdt onder meer in dat de Raad van Bestuur verantwoordelijk is voor het opstellen en de realisatie van de strategische doelstellingen, het beleid en de daaruit voortvloeiende resultaten. De Raad van Bestuur legt hierover verantwoording af aan de Raad van Toezicht. 9 De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het besturen door de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken in de zorgorganisatie. Bij de vervulling van zijn taak richt de Raad van Toezicht zich naar het belang van de zorgorganisatie, rekening houdend met het feit dat de zorgorganisatie een onderneming is met een bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid. De Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht baseren zich bij hun werk op de statuten en op respectievelijk het Reglement Raad van Bestuur en het Reglement Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur geeft leiding aan de directies van de divisies (5) en diensten (4). De directies van de divisies bestaan uit een algemeen directeur en een psychiaterdirecteur. De divisies Jeugd en Senior worden aangestuurd door één algemeen directeur en twee psychiaterdirecteuren voor de twee afzonderlijke domeinen. De directies van de diensten bestaan uit een directeur. De directies zijn verantwoordelijk voor het behalen van de doelen van hun divisie of dienst binnen de doelstellingen van het strategisch beleidsplan en overeengekomen in een managementcontract met de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur ontvangt elk kwartaal een rapportage over de realisatie van de financiële, personele en productiedoelstellingen en halfjaarlijks over de voortgang van de realisatie van het managementcontract. Een en ander is gebaseerd op de Altrecht planning- en controlcyclus (zie ook paragraaf 3.4). Toelatingen Stichting Altrecht beschikt over 2 zorgtoelatingen: Altrecht Psychiatrisch Ziekenhuis (aansluitnummer 120-903) en Altrecht locatie Wier (aansluitnummer 600-540). Verreweg de grootste zorgtoelating betreft Altrecht Psychiatrisch Ziekenhuis. Vanuit deze zorgtoelating vindt ambulante, klinische en deeltijd geestelijke gezondheidszorg plaats aan alle patiëntencircuits (jeugdigen, volwassenen en ouderen). De locatie Wier levert geestelijke gezondheidszorg voor de specifieke doelgroep SGLVG (Sterk Gedragsgestoord Licht Verstandelijk Gehandicapten). Medezeggenschapsstructuur Altrecht beschikt over een ondernemingsraad met per divisie en voor de gezamenlijke stafdiensten een onderdeelcommissie. Elke onderdeelcommissie zendt twee leden als afgevaardigden naar de ondernemingsraad. Zie voor meer informatie hoofdstuk 3, paragraaf 3.7. Altrecht beschikt over een centrale cliëntenraad met per divisie een divisie-cliëntenraad. Zie voor meer informatie hoofdstuk 3, paragraaf 3.5. Daarnaast beschikt Altrecht ook over een Familieraad; zie voor meer informatie hoofdstuk 3.6. 2.3 Kerngegevens 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering Altrecht is een geïntegreerde ggz-instelling (inclusief forensische zorg) die de volgende zorgfuncties levert: diagnostiek en behandeling, verpleging, ondersteunende begeleiding, activerende begeleiding en persoonlijke verzorging. Deze zorgfuncties worden geleverd aan patiënten met een psychiatrische aandoening, al dan niet in combinatie met een lichamelijke of verstandelijke handicap. 10 2.3.2 Patiënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Kerngegevens Patiënten Aantal patiënten in zorg/behandeling per einde verslagjaar Waarvan Zorg Zwaarte Pakket (ZZP)-patiënten in zorg/behandeling per einde verslagjaar Capaciteit Aantal beschikbare bedden/plaatsen voor verblijfszorg per einde verslagjaar, inclusief kleinschalig wonen (voorheen beschermd wonen), inclusief deeltijdplaatsen en inclusief Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ)aanmerking Waarvan kleinschalig wonen Productie Aantal dagen met verblijfszorg inclusief kleinschalig wonen en BOPZ in verslagjaar Waarvan ZZP-dagen met verblijfszorg inclusief kleinschalig wonen en BOPZ in verslagjaar Waarvan kleinschalig wonen Aantal deeltijdbehandelingen in verslagjaar Aantal ambulante contacten in verslagjaar Aantal dagdelen dagactiviteiten in verslagjaar Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro's) in verslagjaar Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten Aantal/bedrag Aantal 21.480 411 Aantal 883 Aantal 292.671 102.087 6.301 669.397 183.419 Aantal 2.840 2.206 Bedrag in euro's 199.667.000 185.497.000 14.170.000 2.3.3 Werkgebieden Het primaire werkgebied van Altrecht is de regio Midden Westelijk Utrecht, een gebied met ruim 800.000 inwoners, dat de stad Utrecht en het westelijk deel van de provincie Utrecht omvat. Het totale werkgebied van Altrecht is veel groter. Altrecht heeft een aantal zeer gespecialiseerde functies, die een bovenregionaal karakter hebben. Altrecht heeft 33 behandelafdelingen gevestigd op verschillende locaties in onder meer Utrecht, Den Dolder, Zeist, Nieuwegein en Woerden. Stichting Altrecht is gehuisvest op een groot aantal locaties. De hoofdlocaties bevinden zich in Den Dolder, Zeist en Utrecht. Een overzicht van de locaties en de bereikbaarheid is te vinden op www.altrecht.nl. 2.4 Samenwerkingsrelaties De tijd dat gezondheidszorginstellingen solistisch konden opereren, ligt al vele jaren achter ons. Altrecht werkt al geruime tijd samen met vele andere organisaties in den lande, zoals collega ggzinstellingen, andere gezondheidszorg- en welzijnsorganisaties, universiteiten, overheden, woningcorporaties, etc. Uitgangspunt is en blijft dat alleen via intensieve samenwerking in de gehele keten maximale kwaliteit en doelmatigheid van zorg bereikt kan worden. Nu Altrecht in haar nieuwe meerjarenbeleid kiest voor nog meer focus op de gespecialiseerde hulp bij complexe psychiatrische problemen, wordt samenwerking in de keten alleen maar belangrijker. Vandaar de titel van de meerjarenstrategie: „Kracht door verbinding‟. 11 Daarbij kiest Altrecht voor: Herkenbare zorgclusters die samenwerking vergemakkelijken; Complexe zorgvragen en TOPGGZ met landelijke labels; Participatie in franchise voor planbare specialistische zorg; In samenwerking zorgen dat patiënten steeds op de juiste plek behandeling en zorg krijgen; Altrecht levert ook behandeling en zorg buiten haar „muren‟. In samenwerking met ketenpartners wordt via verschillende samenwerkingsverbanden volume gecreëerd om binnen elk specialisme de juiste schaalgrootte te hebben om zo de noodzakelijke zorg voor de patiënt te borgen. Altrecht en haar samenwerkingspartners (niet volledig): 12 3. Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Normen voor goed bestuur Zorgbrede Governance Code Altrecht onderschrijft de normen met betrekking tot goed bestuur, goed toezicht en adequate verantwoording, zoals die zijn neergelegd in de Zorgbrede Governance Code en past deze toe. In 2010 zijn de wijzigingen conform de bijgestelde Zorgbrede Governance Code grotendeels geïmplementeerd. In 2011 is aan de Raad van Toezicht een nieuw beleid ten aanzien van belanghebbenden ter goedkeuring voorgelegd en deze bevoegdheid zal ook in de statuten worden aangepast (begin 2012). 3.2 Raad van Bestuur R.H.M. Vernimmen, voorzitter Raad van Bestuur Altrecht Nevenfuncties Uit hoofde van bestuursfunctie bij Altrecht/qualitate qua: Lid Raad van Bestuur Stichting Herstellingsoorden Herwonnen Levenskracht Lid Raad van Commissarissen Interapy Nederland BV Lid Bestuur Stichting Cliënten Steunfonds Altrecht Lid Raad van Bestuur FPC 2Landen Lid Bestuur Het Vijfde Seizoen Lid Bestuur Stichting De Borg Bestuurslid Stichting TOPGGz en vice voorzitter Lid Algemeen Bestuur Ambulatorium Lid Algemeen Bestuur Netwerk Utrecht Zorg voor Ouderen (NUZO) Lid Raad van Commissarissen AZMN Op persoonlijke titel: Lid Bestuur GGZ Nederland en voorzitter commissie zorgvisie en normering van GGZ Nederland Lid Bestuur Samen Sterk tegen Stigma Lid van Ledenraad NVvP Lid Raad van Toezicht Stichting Amsterdamse Gezondheidscentra (SAG) R.T.J.M. Janssen, lid Raad van Bestuur Altrecht Nevenfuncties Uit hoofde van bestuursfunctie bij Altrecht/qualitate qua: Lid Raad van Bestuur Regionaal Psychiatrisch Centrum Woerden Voorzitter Aandeelhoudersvergadering van Indigo Service Organisatie BV Lid Aandeelhoudersvergadering AZMN BV Lid Aandeelhoudersvergadering van Zorgaanbieders Online BV Lid van het Bestuur van de Gebruikersvereniging Psygis Quarant Op persoonlijke titel: Hoogleraar (deeltijd) Economie en Organisatie van de Gezondheidszorg bij de Universiteit van Tilburg, departement Tranzo Lid van Bestuur ZorgOnderzoekNederland (ZonMw) Lid van de Wetenschappelijke Adviesraad IVO (Wetenschappelijk bureau voor onderzoek, expertise en advies m.b.t. leefwijzen en verslaving) Lid van de Adviesraad Center for Knowledge Transfer (voorheen Wetenschapswinkel), Universiteit van Tilburg De Raad van Bestuur bespreekt het aangaan van nevenfuncties in het overleg van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht. De nevenfuncties die in het overzicht zijn opgenomen, zijn goedgekeurd door de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht ziet daarbij toe op het voorkomen van mogelijke belangenverstrengeling en heeft geoordeeld dat bij de huidige nevenfuncties geen sprake is van belangenverstrengeling. 13 Verdeling aandachtsgebieden De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de organisatie volgens de uitgangspunten van collegiaal bestuur en integrale aansturing. Er is een onderlinge verdeling van aandachtsgebieden, waarmee tevens is afgesproken wie voor welke onderdelen van Altrecht het aanspreekpunt is. De verdeling van aandachtsgebieden is als volgt vastgesteld: Roxanne Vernimmen, voorzitter Raad van Bestuur, met aandachtsgebieden: - Strategie, meerjarenbeleidsplan - Kwaliteit en veiligheid van zorg en behandeling (incl. behandeling van klachten) - Initiële opleidingen - Governance - Public affairs & communicatie - Altrecht Academie en Altrecht Science - Bureau Geneesheer Directeur Overlegvoerder intern: - Overlegvoerder Centrale Cliëntenraad - Overlegvoerder Familieraad - Voorzitter CMT - Voorzitter AZO (algemeen zorg overleg) Overlegvoerder extern: - RvC Interapy - RvB FPC 2 Landen - Lid bestuur stichting TOPGGz - Lid bestuur GGZ Nederland Richard Janssen, lid Raad van Bestuur, met aandachtsgebieden: - Personeel en Organisatie - Financiën, control en informatisering (FCI) - Vastgoed - Facilitair Servicecentrum - Marketing Overlegvoerder intern: - Overlegvoerder Ondernemingsraad - Voorzitter ABO (Algemeen Bedrijfsvoeringsoverleg) - Lid AVO (Altrecht Vastgoedoverleg) Overlegvoerder extern: - Aandeelhoudersvergadering Indigo Nederland - Lid RvB RPC Woerden - Vakbonden Bestuur en toezicht De taken, verantwoordelijkheden, bevoegdheden en werkzaamheden van de Raad van Bestuur zijn statutair en in het bestuursreglement vastgelegd. Het bestuursreglement is goedgekeurd door de Raad van Toezicht en zal in 2012 worden herzien. De Raad van Bestuur legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht werkt volgens een reglement Raad van Toezicht. Beide documenten dragen zorg voor een schriftelijke en inzichtelijke vastlegging van de verantwoordelijkheidsverdeling (informatieprotocol) tussen beide organen. De leden van de Raad van Toezicht hebben geen directe belangen bij de instelling. Jaarlijks voert de Raad van Toezicht evaluatie- en functioneringsgesprekken met de Raad van Bestuur. 14 Bezoldiging De bezoldiging van de bestuurders is gebaseerd op de zogenaamde NVZD-adviesregeling. De personele commissie van de Raad van Toezicht bespreekt jaarlijks de aanpassingen in de remuneratie van beide bestuurders, draagt er daarbij zorg voor dat in geen geval de grenzen van de in deze adviesregeling vermelde normen (waaronder het Totaal Vast Inkomen) worden overschreden en informeert de Raad van Toezicht hierover. In de jaarrekening is, conform de door de wet voorgeschreven informatie over de hoogte en de structuur van de bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur, informatie opgenomen. Eind 2009 is het beloningsbeleid voor de Raad van Bestuursleden die vanaf 2010 bij Altrecht werken, op basis van de nieuwe beloningscode voor de zorgsector vastgesteld. In geval van voortijdig vertrek op initiatief van de Raad van Toezicht geldt een beperkte vertrekregeling voor beide leden van de Raad van Bestuur. Planning en control De Raad van Bestuur overlegt periodiek, conform de planning- en controlcyclus van Altrecht, met alle directies over beleidsvoornemens (beleidsgesprekken) en over de behaalde resultaten (realisatiegesprekken). Deze gesprekken hebben zowel betrekking op de ontwikkeling van Altrecht als geheel, als op de specifieke bijdrage van de betrokken divisie of stafdienst daaraan. Daarnaast zit de Raad van Bestuur het Centraal Management Team voor (bijeenkomst met alle directeuren) waarin beleidsvoorbereiding (thematisch geordend op basis van de prioriteiten van het lopende jaar) en – evaluatie plaatsvindt. Tweemaal per jaar is er een tweedaagse conferentie van het Centraal Management Team met de Raad van Bestuur, eveneens ingepast in de planning- en controlcyclus van Altrecht. Daarnaast vindt tenminste negen keer per jaar overleg plaats over bedrijfsvoeringskwesties tussen de divisie- en stafdirecteuren onder voorzitterschap van het Raad van Bestuurslid. Ook bespreken de psychiaterdirecteuren en de geneesheer-directeur onder leiding van de Raad van Bestuursvoorzitter tenminste eenmaal per twee maanden vraagstukken op het gebied van het zorginhoudelijke beleid. De Raad van Bestuur bezoekt afdelingen en houdt lunchbijeenkomsten waaraan medewerkers uit alle geledingen kunnen deelnemen. 3.3 Toezichthouders (Raad van Toezicht) Samenstelling De Raad van Toezicht bestond in 2011 uit zes personen. De Raad van Toezicht functioneert volgens een reglement Raad van Toezicht en hanteert de Zorgbrede Governance Code. De statuten die in 2008 voor het laatst gewijzigd zijn, zijn daarmee in overeenstemming. De leden van de Raad van Toezicht zijn onafhankelijk. Mevrouw Sanders is benoemd in de Raad van Toezicht op voordracht van de Centrale Cliëntenraad. De Raad van Toezicht voldoet qua deskundigheid in totaliteit aan het profiel dat gesteld is in de statuten van Altrecht. Ieder lid van de Raad van Toezicht voldoet aan het profiel dat voor leden van de Raad van Toezicht is opgesteld. Uit het overzicht van hoofd- en nevenfuncties van de Raad van Toezicht blijkt dat meerdere leden van de Raad van Toezicht beschikken over financiële kennis, over kennis van zorg en/of ervaring in zorgverlening en over juridische kennis. Wijzigingen in nevenfuncties van Raad van Toezichtleden worden gedeeld in de vergadering van de Raad van Toezicht. Daarmee worden mogelijke belangenverstrengelingen voorkomen. Nevenfuncties Raad van Toezicht 2011 Mw. mr. M.E.P. Sanders, vicevoorzitter Raad van Toezicht Commissie: voorzitter personele commissie, lid financiële commissie Hoofdfunctie: Managing director Business Sparring Partners Nevenfuncties: Voorzitter Raad van Commissarissen Solar Total BV Voorzitter Raad van Advies KalffendeJager BV Voorzitter Raad van Commissarissen Hoens Broadcast Facilities BV Voorzitter Raad van Advies Difrax Beheer BV Lid Raad van Commissarissen Kendrion N.V. Lid Raad van Advies De Hoge Dennen Capital BV 15 Dhr. prof. dr. A.P.W.P. van Montfort, lid Raad van Toezicht Commissie: voorzitter financiële commissie Hoofdfunctie: Directeur Kiwa Prismant (tot 1 juni 2011) Bestuursvoorzitter ActiZ (vanaf 1 juni 2011) Nevenfuncties: Bijzonder hoogleraar Bedrijfseconomie, Zorg en Medische technologie aan de Universiteit Twente. Bestuurslid Eurotransplant, Leiden Plv. lid SER Lid RvT Maxima Medisch Centrum Voorzitter Raad van Commissarissen Medinova BV, Amsterdam Bestuurslid Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties Raad van advies Medimate Dhr. dr. J. van Limbeek, lid Raad van Toezicht Commissie: lid commissie zorg en kwaliteit Hoofdfunctie: Directeur Research Development & Education (RD&E) van de St. Maartenskliniek te Nijmegen Nevenfuncties: Lid Urgentiecommissie woningtoewijzing stadsregio Arnhem-Nijmegen (Enserve) Voorzitter Raad van Toezicht KION (Kinder Opvang Nijmegen) Lid Commissie van toezicht Stichting PAON (opleiding tot Klinisch Neuropsycholoog) Lid Commissie van aanbeveling Stichting Koprol Mw. drs. Z. Guernina, lid Raad van Toezicht Commissie: lid financiële commissie Hoofdfunctie: Partner Nederlands MKB-fonds Directie Guernina Bestuur & Management (per oktober 2011) Nevenfuncties: Raad van Toezicht Stichting Altra Raad van Toezicht Hogeschool Utrecht Dhr. dr. H.A. Büller, lid Raad van Toezicht Commissie: voorzitter commissie zorg en kwaliteit Hoofdfunctie: Voorzitter Raad van Bestuur Erasmus MC Nevenfuncties: Voorzitter Raad van Advies UWV/SMZ Lid RvT Chief Marketing Office Rotterdam Bestuurslid Stichting Erasmus MC Vriendenfonds Bestuurslid Stichting Opdrachtenbank Lid RvT Stichting Alzheimer Nederland Bestuurslid Daniel den Hoed Stichting 16 Mw. drs. M.J.C. Heeremans, voorzitter Raad van Toezicht Commissie: lid personele commissie Hoofdfunctie: Burgemeester gemeente Heemstede Nevenfuncties: Lid Algemeen Bestuur Veiligheidsregio Kennemerland (VRK) Voorzitter bestuurscommissie Openbare Veiligheid, VRK Voorzitter Stuurgroep Integraal Veiligheidsbeleid, Regionaal College (RC) Voorzitter bestuur Halt Kennemerland Lid bestuurlijke werkgroep Brandweer, College voor Arbeidszaken, Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) Lid denktank uitvoering wetgeving tijdelijk huisverbod, Koninklijke Landelijke Politie Dienst (KLPD) Voorzitter vereniging OSVO (Overleg Schoolbesturen Voortgezet Onderwijs Amsterdam) Lid (directeur) Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, Haarlem. Lid adviesraad PM, hét Magazine voor de Overheid. Lid Comité van Aanbeveling Hospice Bardo, Haarlemmermeer Beschermvrouwe Koninklijke Roei en Zeilvereniging (KRZV) „Het Spaarne‟ Heemstede Evaluatie en deskundigheidsbevordering De Raad van Toezicht heeft in december 2011 een zelfevaluatie uitgevoerd. Een onderdeel van de zelfevaluatie betreft de borging van samenstelling en deskundigheid in de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht heeft daarbij geoordeeld dat de deskundigheid voldoende geborgd is en dat de samenstelling voldoet aan het profiel van de Raad van Toezicht en aan de Zorgbrede Governance code. Tenminste één lid in de Raad van Toezicht beschikt over kennis van en ervaring in de zorg. De Raad van Toezicht beschikt over een actueel profiel van de Raad van Toezicht en een rooster van aftreden (maximale zittingsduur van twee maal vier jaar). Rooster van aftreden en zittingstermijnen Naam Datum benoeming Datum (def.) aftreden Herbenoemd tot 1-1-2013 Herbenoembaar ja/nee Nee Aanwezig bij RvTvergaderingen „11 5/5 Mr. M.E.P. Sanders 15 maart 2005 Drs. Z. Guernina 1 maart 2004 Herbenoemd tot 1-3-2012 Nee 3/5 Prof. dr. A.P.W.P. van Montfort 1 september 2007 Herbenoemd tot 01-092015 nee 5/5 Dr. H.A. Büller 5 oktober 2010 5 oktober 2015 ja 4/5 Dr. J. van Limbeek 7 december 2010 1 december 2015 ja 5/5 Drs. M.J.C. Heeremans 1 januari 2011 1 januari 2015 ja 4/5 Inhoudelijke verantwoording over 2011 De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar vijf keer vergaderd, steeds in aanwezigheid van de Raad van Bestuur. De Raad van Toezicht heeft overleg met de Raad van Bestuur over de strategie en de risico‟s die daaraan verbonden zijn voor de organisatie. Het perspectief van de patiënt en de continuïteit van de zorgverlening zijn daarbij leidende perspectieven. Tevens heeft de Raad van Toezicht de jaarrekening 2010 besproken in aanwezigheid van de accountants van Ernst & Young. In het overleg van de Raad van Toezicht zijn de volgende punten aan de orde geweest. 17 De Raad van Toezicht heeft goedkeuring verleend aan alle besluiten van de Raad van Bestuur die, conform de statuten, zijn voorgelegd in 2011: Bestuurscontract 2011 Statutenwijziging Stichting Altrecht (uitvoering in 2012) Jaardocument (inclusief jaarrekening 2010) Strategisch vastgoedplan Ontwikkeling van BV AZMN Beleid ten aanzien van belanghebbenden/stakeholders Beleidsnotitie Governance Herbenoeming de heer A.P.W.P. van Montfoort. Bespreekpunten Behalve de vastgestelde besluiten/goedkeuringen zijn de volgende punten uitvoerig aan de orde geweest in de Raad van Toezicht: Inzake Kwaliteit van zorg: De Raad van Toezicht heeft in 2011 uitgebreid stilgestaan bij het verder implementeren van de aanbevelingen uit het rapport van de IGZ met de titel De vrijblijvendheid voorbij, sturen en toezicht houden op kwaliteit en veiligheid in de gezondheidszorg. Dit gebeurde vooral binnen de Commissie Zorg en Kwaliteit. Daarnaast zijn inspectierapportages en de daarbij horende plannen van aanpak besproken. Inzake financiën & control: Financieringsbeleidsplan Jaarrekening 2010 Accountantsverslag Jaarrapportage 2010 FPC 2landen Managementletter Kwartaalrapportages 2011 Kaderbrief 2012 ROM Integraal risicomanagement Verslag AVA AZMN en AZMN in 2012 10 punten actieplan vastgoed Inzake overige onderwerpen: Beleidsplan Centrale Cliëntenraad Jaarverslag PvP Consumer tour New York Presentatie wensenboom patiënten Thematisch toezicht Ouderenpsychiatrie Strategievormingsproces Governance workshop Plan van aanpak en opzet Veiligheidsmanagementsysteem Notitie Toezichtkader bestuurlijke verantwoordelijkheid voor kwaliteit en veiligheid Brandveiligheid gebouwen Altrecht Notitie aansprakelijkheid RvT m.b.t. FPC 2landen Strategische verkenning van de ontwikkeling in de ggz-markt Verzelfstandiging/outsourcing Facilitair Servicecentrum Informatievoorziening De Raad van Bestuur verschaft de Raad van Toezicht tijdig de informatie die zij nodig heeft om adequaat te kunnen functioneren. Dit gebeurt schriftelijk voorafgaand aan de vergaderingen van de Raad van Toezicht, dan wel mondeling tijdens de vergadering. Indien daartoe aanleiding is, wordt de Raad van Toezicht tussentijds op de hoogte gesteld van relevante informatie. Van alle vergaderingen van de Raad van Toezicht (en haar commissies) werd verslag gemaakt. 18 Er heeft een bijeenkomst van RvT, RvB en CMT plaatsgevonden om gezamenlijk het tienpuntenplan te bespreken. In een vergelijkbare bijeenkomst is aan de hand van een presentatie van de divisie Willem Arntsz en de afdeling Wier een discussie gehouden over de ontwikkelingen van de portfolio. De personele commissie Mevrouw M.E.P. Sanders (voorzitter) en mevrouw M.J.C. Heeremans vormen de personele commissie. De personele commissie houdt zich bezig met het voorbereiden van, dan wel het actief toezicht houden op: a) functioneren, taakverdeling, aanstelling, ontslag en beloning van de leden van de Raad van Bestuur; b) bezetting qua profielen (niet de personele invulling) van het managementniveau meteen onder de Raad van Bestuur; c) essentiële P&O-kengetallen zoals vacatures, ziekteverzuim en jaargesprekken; d) belangrijke activiteiten op P&O-gebied, zoals meerjarennota personeelsbeleid, resultaten arbeidsbelevingsonderzoek, invoeren van een beoordelingssysteem, managementontwikkelings- en cultuurveranderingstrajecten. Ondernemingsraad en Cliëntenraad zijn in beginsel geen onderwerp van bespreking in de personele commissie. De personele commissie is een voorbereidende commissie voor de (voltallige) Raad van Toezicht. De bevindingen van de personele commissie zijn via de reguliere Raad van Toezichtvergaderingen teruggekoppeld aan de voltallige Raad van Toezicht en daarmee onderdeel geworden van de discussie en besluitvorming in de Raad van Toezicht. Van elke vergadering wordt een verslag gemaakt. De financiële commissie De heer A.P.W.P. van Montfort (voorzitter), mevrouw M.E.P. Sanders en mevrouw Z. Guernina vormen de financiële commissie. De financiële commissie houdt zich bezig met (het voorbereiden van, dan wel actief toezicht houden op) de volgende onderwerpen: a) Planning en control aan de hand van kwartaalrapportages en daaraan gerelateerde onderwerpen b) jaarrekening en begroting c) controleaanpak en managementletter accountants d) accountantsselectie e) vastgoed De financiële commissie is een voorbereidende commissie voor de (voltallige) Raad van Toezicht. De bevindingen van de financiële commissie zijn via de reguliere Raad van Toezichtvergaderingen teruggekoppeld aan de voltallige Raad van Toezicht en daarmee onderdeel geworden van de discussie en besluitvorming in de Raad van Toezicht. Van elke vergadering wordt een verslag gemaakt dat wordt ingebracht in de voltallige Raad van Toezicht. De commissie Kwaliteit en Zorg De heer H.A. Büller (voorzitter) en heer J. van Limbeek vormen de commissie Kwaliteit en Zorg vanuit de Raad van Toezicht en overleggen twee maal per jaar met mevrouw R.H.M. Vernimmen, voorzitter Raad van Bestuur, M.W.J. Roeten, geneesheer-directeur en mevrouw A.E.W. Pijlman hoofd Bureau geneesheer-directeur. De commissie Kwaliteit en Zorg die in 2011 is opgericht, geeft actief inhoud aan het toezicht op kwaliteit en veiligheid en voedt de Raad van Toezicht. In de eerste vergadering is gesproken over het Toezichtkader bestuurlijke verantwoordelijkheid kwaliteit en veiligheid van de IGZ en is besproken hoe de commissie en de Raad van Toezicht invulling willen geven aan hun verantwoordelijkheid voor deze zaken. In de commissie komen in ieder geval de volgende vaste agendapunten aan bod: a) Inspectiebezoeken b) Rapportages over kwaliteit van zorg: BSC-klant en zorginhoudelijke indicatoren in (half)jaarrapportage, terugdringen dwang en drang, Meldingen Incidenten Patiëntenzorg, jaarrapportage van de PVP De commissie richt zich niet alleen op de cijfers, maar besteedt vooral ook aandacht aan trends en verbeterplannen. Er is ook steeds aandacht voor ontwikkelingen binnen Altrecht en zaken of 19 afdelingen waarover zorgen zijn, om te zorgen dat de Raad van Toezicht zich een indruk kan vormen van de kwaliteit van zorg. Ook worden inhoudelijke ontwikkelingen als VMS, de invoering van zorgpaden en de ontwikkelingen binnen de vakgroepen uitgebreid besproken. Tenslotte werd de commissie gebruikt als klankbord om mee te denken over hoe we de professional zoveel mogelijk in the lead krijgen. De commissie is een voorbereidende commissie voor de (voltallige) Raad van Toezicht. De bevindingen van de commissie Kwaliteit en Zorg zijn via de reguliere Raad van Toezichtvergaderingen teruggekoppeld aan de voltallige Raad van Toezicht en daarmee onderdeel geworden van de discussie en besluitvorming in de Raad van Toezicht. Van elke vergadering wordt een verslag gemaakt, dat is geagendeerd voor de Raad van Toezichtvergadering. Evaluatie Raad van Bestuur De Raad van Toezicht ziet toe op het functioneren van het bestuur en beoordeelt in dat kader ook expliciet het functioneren van beide leden van de Raad van Bestuur (om praktische redenen vindt de beoordeling van het algeheel functioneren van de beide Raad van Bestuursleden afzonderlijk in de personele commissie plaats, die haar oordeel evenwel voorlegt aan de voltallige Raad van Toezicht). In 2011 heeft er een 360-gradenevaluatie van de beide leden van de Raad van Bestuur plaatsgevonden. De Raad van Toezicht heeft de Raad van Bestuur over 2011 tevens beoordeeld aan de hand van het vooraf opgestelde Bestuurscontract 2011. Overleg met medezeggenschapsorganen Een delegatie van de Raad van Toezicht heeft tweemaal overlegd met de Ondernemingsraad (conform de WOR) en de Centrale Cliëntenraad. De voltallige Raad van Toezicht heeft eenmaal een (informele) bijeenkomst met het Centraal Management Team gehad. Vergoeding De vergoedingen van de Raad van Toezicht zijn vastgesteld binnen de richtlijnen van de NVTZ en zijn voor 2011 ongewijzigd ten opzichte van 2010: Voorzitter Raad van Toezicht € 8000,Voorzitter Personele- of Financiële Commissie € 6000,Lid Raad van Toezicht € 4000,- 3.4 Bedrijfsvoering Modernisering bedrijfsvoering De professional in de lead – één van de speerpunten uit het meerjarenbeleid van Altrecht – én de invoering van de prestatiebekostiging per 1 januari 2013, zijn aanleiding de bedrijfsvoering van Altrecht in 2012 verder te moderniseren. In 2011 is een inventarisatie uitgevoerd van de noodzakelijke voorwaarden en zijn de eerste stappen gezet. Doel is dat professionals en managers meer gaan opereren als zelfsturende organisatie-eenheden. Om dat doel te verwezenlijken, hebben zij goede bedrijfsinformatie, oftewel stuurinformatie nodig. Met uitstekende stuurinformatie heeft de manager optimaal inzicht in het functioneren van het team en heeft de professional inzicht in wat hij moet produceren en wat zijn resultaten zijn. Tevens zorgt dit voor duidelijke zorgpaden, op het gebied van inhoud, kosten en baten. De modernisering van de bedrijfsvoering bestaat uit het zodanig inrichten van de organisatie, dat deze in alle opzichten faciliterend is voor de zelfsturende teams. Eenvoud in het systeem staat hierbij centraal. Altrecht gaat zorgen voor een adequate koppeling van bronsystemen en optimalisering van het inzicht in de meest effectieve en efficiënte disciplinemix binnen de zorgpaden. Planning- & controlcyclus De planning- & controlcyclus is een zeer belangrijk hulpmiddel voor Altrecht om: de strategie van Altrecht te realiseren; de interne bedrijfsprocessen op de strategie te kunnen richten en op zodanige wijze in te richten dat verbinding ontstaat tussen operatie en strategie; risico‟s tijdig te kunnen onderkennen en zo goed mogelijk op te kunnen vangen; in geval van afwijkingen tijdig te kunnen bijsturen, en de samenhang tussen divisies, Servicebedrijf en afdelingen te bewaken. 20 Planning De volgende documenten vormen de basis voor planning in de jaarlijkse P&C-cyclus: 1. Strategisch beleidsplan 2. Kaderbrief 3. Jaarplan (in de vorm van BSC) van divisies en concern Control De volgende aspecten borgen op hoofdlijnen het in control zijn van Stichting Altrecht: 1. Zorgcontrol aan de hand van de Zorgmonitor, prestatie-indicatoren (afgeleid van de intern vastgestelde BSC) klanttevredenheidsonderzoek, verslagen kwaliteitscommissies en inspectierapportages 2. Social control aan de hand van rapportages over ziekteverzuim en medewerkerstevredenheidsonderzoek 3. Financial control aan de hand van de maand- en kwartaalrapportages van divisies en concern 4. Beleidscontrol kwartaalvoortgangsrapportages aan de hand van de BSC van divisies en concern alsmede de auditrapportages op basis van het audit jaarprogramma In de loop van het eerste kwartaal evalueert Altrecht aan de hand van de controlrapportages het voorgaande jaar. Op basis van deze evaluatie stelt Altrecht het Maatschappelijk Verslag en de Jaarrekening op. Zowel risicomanagement als veiligheidsmanagement (VMS) zijn, naast kwaliteitsmanagement (KMS), in grote lijnen opgenomen in de P&C-cyclus. Risicomanagement Risicomanagement wordt - dag in, dag uit- op vele plekken binnen Altrecht in standaardprocedures uitgevoerd en bewaakt. Dit in het kader van bijvoorbeeld HKZ, internal audit, procesbeheersing, periodieke rapportage, beoordeling prestatie-indicatoren, enzovoort. 21 De maand- en kwartaalrapportages en beleidsnotities bevatten inmiddels standaard een risicoparagraaf. Risico‟s worden hierdoor tijdiger gesignaleerd en indien mogelijk direct gemitigeerd. De invoering van marktwerking, vormen van prestatiebekostiging en bezuinigingen op de GGZ hebben de afgelopen jaren het risicoprofiel van Altrecht verhoogd. Denk daarbij onder meer aan het opkomen van concurrentie, de invoering van DBC‟s, ZZP‟s en DBBC‟s en de klinkkorting. Ook komende jaren zullen er nog stelselaanpassingen worden doorgevoerd die het risicoprofiel van Altrecht zullen veranderen en/of verhogen. Dit verklaart mede de extra aandacht die in het kader van de Zorgbrede Governance Code aan risicomanagement wordt gegeven. Om systematisch op het hoogste niveau zicht te houden op de risico‟s, is in 2010 in breed werkgroepverband de integrale risicomatrix Altrecht ontwikkeld. Hierin staan de risico‟s die de organisatie onderkent opgenomen met daarbij de gepaste beheersmaatregelen. Het risicobewustzijn is hierdoor al sterk gestimuleerd. Hierop volgend is in 2011, op RvB en directieniveau, in de voorjaarsconferentie aandacht besteed aan de zes belangrijkste te onderkennen corporate risico‟s. Deze aanpak past in de vastgestelde P&C cyclus 201.1 Deze zes belangrijkste geïdentificeerde corporate risico‟s zijn de volgende: Risico 1. 2. 3. 4. 5. 6. Onvoldoende veiligheid patiënt en medewerkers Tekortschieten wendbaarheid organisatie Het hebben van teveel, te weinig, onjuist vastgoed Krimpende marge en/of omzet Onvoldoende gekwalificeerd personeel Niet presteren ICT-infrastructuur Bovenstaande zes risico‟s hebben, qua impact en kans, het hoogst gescoord in de integrale risicomatrix van Altrecht. In het voorjaar van 2012 zal worden vastgesteld welke beheersmaatregelen voor deze corporate risico‟s nu afdoende zijn ingericht en welke nog aandacht nodig hebben. In de voorjaarsconferentie van RvB en directeuren in juni 2012 zal dit verkregen inzicht worden besproken. Fraudebeleid De afgelopen jaren is de aandacht die Altrecht heeft besteed aan fraudepreventie toegenomen. Zo is onder andere in het interne risicobeleid aandacht besteed aan dit onderwerp. Het fraudebeleid binnen Altrecht is met name gericht op de volgende aspecten: functies op het gebied van fraudebestrijding: met name de AO/IC- functionaris controleert de rechtmatigheid en juistheid van de geregistreerde productie en neemt indien nodig corrigerende maatregelen; voorkomen van interne fraude: ten aanzien van het aangaan van verplichtingen, het autoriseren van facturen, de betaalbaarstelling van facturen, het uitvoeren van banktransacties en het contante geldverkeer, heeft Altrecht de administratieve procedures zodanig ingericht dat de kans op fraude in belangrijke mate wordt gereduceerd; aanstellings- en personeelsbeleid: Altrecht hanteert een indiensttredingschecklist waarbij een nieuwe medewerker verplicht is een bewijs van goed gedrag aan te leveren; het toepassen van sancties: Bij het constateren van fraude wordt, indien nodig, een extern bureau ingeschakeld om de fraude te onderzoeken en ons te adviseren over het minimaliseren van herhaling daarvan; aangiftebeleid en –procedures: Altrecht voert het beleid dat van een bewezen fraude (van een medewerker) aangifte wordt gedaan bij de politie. In 2011 is géén materiële fraude geconstateerd. 22 Materiële controle zorgkantoor In 2011hebben vijf zorgverzekeraars zes materiële controles uitgevoerd op de door Altrecht gedeclareerde DBC‟s en op de productieregistratie. In 2011 zijn de controles door de zorgverzekeraars over meerdere jaren uitgevoerd. Voor het eerst heeft dit ook tot financiële correcties geleid. Het betreft de volgende controles in 2011: Agis: controle op seriële en parallelle DBC‟s. Controle over de periode 2008 t/m april 2011. Ruim 900 DBC‟s met een waarde va ruim 2 milj. Euro waren aangemerkt als eventueel afwijkend. Na controle moet een bedrag van ruim 340.000 euro aan Agis terugbetaald worden. Deze DBC‟s hebben voornamelijk betrekking op de jaren 2008/2009. CZ: controle op seriële en parallelle DBC‟s. Controle over de periode 2008 t/m april 2011.Alle DBC‟s met mogelijke afwijkingen zijn gecorrigeerd. ONVZ: controle op seriële en parallelle DBC‟s. Controle over de periode 2008 t/m april 2011.Alle DBC‟s met mogelijke afwijkingen zijn gecorrigeerd. Menzis: controle second opinion 2009. 2 DBC‟s zijn gecontroleerd en akkoord bevonden. Achmea: controle op seriële en parallelle DBC‟s. Controle over de periode 2008 t/m april 2011. Alle DBC‟s met mogelijke afwijkingen zijn gecorrigeerd Achmea: controle op medebehandeling. Hier zijn geen afwijkingen vastgesteld. Net als de voorgaande jaren heeft Altrecht in 2011 op een constructieve wijze contact onderhouden met het zorgkantoor en zorgverzekeraars. Elke zes weken vindt er technisch overleg plaats met het Zorgkantoor Agis, waarbij alle relevante issues worden besproken. Tevens hebben functionarissen van het Zorgkantoor een aantal afdelingsbezoeken afgelegd, dit is als zeer positief door zowel het Zorgkantoor als Altrecht ervaren. De periodieke aanlevering van productiegegevens aan het Zorgkantoor (care) heeft over 2011 tijdig en correct plaatsgevonden. Overleg externe accountant De Raad van Toezicht stelt de controlerend accountant aan en is derhalve ook formeel opdrachtgever. De extern accountant licht jaarlijks het controleplan toe aan de Raad van Toezicht waarbij de Raad van Toezicht vanuit haar rol de accountant expliciet kan verzoeken bepaalde risico‟s/aandachtspunten extra te bekijken in hun controle. De extern accountant licht in het najaar zijn interim managementletter toe in de Raad van Toezichtvergadering en in het voorjaar zijn accountantsverslag bij de jaarrekening. Regeling AOIC In 2011 had Altrecht van doen met vijf financierende partijen: De op genezing gerichte zorg van Altrecht wordt ingekocht door een tweetal zorgverzekeraars waarvan één penvoerder is De AWBZ-zorg wordt ingekocht door het Zorgkantoor De strafrechtelijke forensische zorg wordt ingekocht door het Ministerie van Justitie De ggz-zorg voor asielzoekers wordt ingekocht door de zorgverzekeraar Menzis Inzake de zorg uit hoofde van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) maakt Altrecht afspraken met circa 30 gemeenten in de regio. Per bekostigingsbron worden specifieke eisen gesteld aan de verantwoordingscyclus en rechtmatigheidsaspecten van de geleverde productie. Dit stelt eisen aan de interne bedrijfsvoering en de planning- & controlcyclus van Altrecht. Bovendien is wet- en regelgeving vaak niet (tijdig) uitgekristalliseerd waardoor langdurig onzekerheden bestaan omtrent de interpretatie van de vigerende wet- en regelgeving. De afgelopen jaren heeft Altrecht veel aandacht besteed aan het beheersen van het productieregistratieproces waarbij een juiste, tijdige en volledige productieregistratie wordt geborgd conform de afspraken in de Regeling AO/IC. De geïmplementeerde beheersingsmaatregelen zijn vertaald in een zogenaamd controleprogramma. Het controleprogramma valt in twee onderdelen 23 uiteen, te weten de beoordeling van de opzet van de AO/IC en een continue controle op het bestaan en de werking van de AO/IC in zowel de DB(B)C- als de AWBZ-productieregistratie en -facturering. Binnen de AO/IC-controles zijn de volgende financieringsstromen opgenomen: o AWBZ o Zorgverzekeringswet o Justitie In 2011 is de aanpak van de AO/IC-controle onveranderd doorgevoerd en ondersteund door een controleapplicatie die het controleproces en de audittrail transparant weergeeft. Dit heeft er mede toe bijgedragen dat onze externe accountant volledig heeft kunnen steunen op de uitkomst van de AO/ICcontroles. WTZI (kapitaallastendossier) Met de invoering van de WTZi per 1 januari 2006 is een eerste stap gezet in de deregulering door de overheid van bouw-, verbouw- en nieuwbouwprojecten. Een tweede stap is de wijziging van de systematiek van de vergoeding voor kapitaallasten. Niet de kapitaallasten die samenhangen met de goedgekeurde investeringsaanvragen worden vergoed, maar een landelijk vastgesteld percentage bovenop de tarieven. Vastgoedvraagstukken zoals leegstand, onderbezetting en te duur vastgoed staan de komende jaren daarom hoog op de agenda bij Altrecht. Goede huisvesting draagt tenslotte bij aan het welbevinden van patiënten, medewerkers en het imago van Altrecht. Het vormt een belangrijk aspect van de kwaliteit van de dienstverlening. Het managen van vastgoed waarbij wordt gestreefd naar een optimale afstemming van personeelsbezetting en het realiseren van productie op basis van de beschikbare capaciteit is van groot belang. Hierbij hoort ook een effectief „vierkante meterbeleid‟. Om het strategisch vastgoedbeleid verder te ontwikkelen en nog verder te laten bijdragen aan de doelstellingen van Altrecht, is door de stafdirecteur Vastgoed in 2010 een strategisch huisvestingsplan opgesteld waaraan inmiddels uitvoering wordt gegeven. Voor overige vastgoedgerelateerde zaken wordt verwezen naar hoofdstuk 4.8. Ontwikkeling van en monitoring op liquiditeitspositie Met ingang van 2008 is de financiering ten aanzien van de Zorgverzekeringswetproductie gewijzigd. Vanaf 1 januari van dat jaar vindt de financiering plaats door middel van het factureren van DBC‟s. DBC‟s worden gefactureerd nadat de behandeling is beëindigd of een periode van een jaar is verstreken. Dit betekent dat de zorgaanbieder gedurende het DBC-traject wel zorg levert, maar hiervoor nog geen betaling ontvangt. Hierdoor is de noodzaak om tijdig DBC‟s te sluiten, te valideren, te autoriseren en uiteindelijk te factureren belangrijk geworden om de liquiditeitspositie „gezond‟ te houden. Zorgverzekeraars betalen alleen correct gevalideerde, gefactureerde DBC‟s aan Altrecht. Met ingang van 2011 factureert Altrecht ook DDBC‟s (justitiële zorg) en ZZP‟s (AWBZ) waarbij de „traditionele‟ bevoorschotting stapsgewijs gaat worden afgebouwd. Tijdigheid van declaraties van DBC‟s, ZZP‟s en DDBC‟s is van groot belang voor de liquiditeitspositie van Altrecht. Altrecht voert dus de AO/IC-procesaudits uit, om het declaratieproces te verbeteren. Om dat te bereiken worden knelpunten in dat registratieproces zichtbaar gemaakt. Daarnaast wordt in de managementrapportages aandacht besteed aan het rapporteren van uitval van (D)DBC‟s en ZZP‟s, om de kwaliteit van de declaraties te verbeteren (zie ook volgende paragraaf). De huidige kredietlijn bij de huisbankier BNG garandeert voor, tenminste, het komende jaar, dat er voldoende liquiditeit aanwezig is voor de bedrijfsvoering. Met de bankier is in 2011 afgesproken dat ook de stichting Herstellingsoord in de kredietlijn wordt betrokken, waardoor van een hoger geconsolideerd solvabiliteitspercentage zou kunnen worden uitgegaan. DBC Zoals eerder aangegeven krijgt Altrecht - met ingang van 2008- geen maandelijkse voorschotten meer van het zorgkantoor voor de geleverde Zorgverzekeringswetproductie. Het is dus van groot belang om tijdig DBC‟s te sluiten en te factureren, om structureel te kunnen spreken van een goede en gezonde bedrijfsvoering binnen Altrecht. 24 Altrecht heeft onverminderd veel aandacht besteed aan het continue verbeteren van het DBCregistratie- en facturatieproces. In dit kader zijn in de management- contracten tussen de divisies en Raad van Bestuur concrete afspraken gemaakt ten aanzien van het tijdig sluiten en autoriseren van DBC‟s. Over de realisatie van deze managementafspraken wordt maandelijks en per kwartaal (via de kwartaal- rapportage) op zowel divisie- als afdelingsniveau gerapporteerd. Om de te factureren DBC‟s zo snel mogelijk te kunnen innen zal de nadruk blijven liggen op het terugbrengen van de doorlooptijd van het registratieproces. Altrecht stelt zichzelf ten doel om de periode vanaf het laatste contact met de patiënt tot het moment van autorisatie van de DBC maximaal twee weken te laten zijn. Weerstandsvermogen Het financieel beleid van Stichting Altrecht is gericht op het versterken van de huidige vermogens/solvabiliteitspositie. Als gevolg van het huidige overheidsbeleid, waarin enerzijds concurrentie en marktwerking een centrale rol vervullen en anderzijds de komende jaren structurele kortingen worden verwacht, is deze verdere versterking van de vermogenspositie noodzakelijk. De risico‟s worden voor Stichting Altrecht groter. Het huidige solvabiliteitspercentage (zijnde het eigen vermogen ten opzichte van het balanstotaal) voldoet aan de geldende normen van het Waarborgfonds voor de Zorgsector. Stichting Altrecht is bij dit fonds aangesloten. De huidige minimale norm van het Waarborgfonds van de Zorgsector bedraagt 5%. In de toekomst zullen deze normen echter op een hoger niveau worden gesteld. Percentages van 15% of meer worden in dit kader genoemd. Stichting Altrecht streeft ernaar om jaarlijks de solvabiliteitspositie te verbeteren door middel van een positief exploitatieresultaat. In het nieuwe strategisch beleidsplan is voor 2016 een solvabiliteitsdoelstelling van 20% geformuleerd. Voor een verdere verantwoording over het gevoerde financiële beleid wordt verwezen naar paragraaf 4.7. 3.5. Cliëntenraad De medezeggenschap van patiënten is geregeld in het „Reglement cliëntenmedezeggenschap Altrecht‟. Organisatie raden De cliëntenraad is georganiseerd in divisieraden. Er zijn vijf divisieraden. De divisieraden hebben structureel overleg met de divisiedirecties en geven advies conform de WMCZ op divisieniveau. Elke divisieraad vaardigt twee leden af naar de centrale cliëntenraad. De centrale cliëntenraad heeft overleg met de voorzitter van de raad van bestuur en geeft advies over onderwerpen op Altrechtbreed niveau. Ondersteuning raden De raden worden ondersteund door functionarissen die in dienst zijn van Altrecht. De ondersteuners zijn georganiseerd in een ondersteunersbureau. De ondersteuner van de centrale cliëntenraad is hoofd van het ondersteunersbureau. Het hoofd van het ondersteunersbureau valt rechtstreeks onder de Raad van Bestuur. De onafhankelijkheid van de ondersteuners is geregeld in een bijlage bij het contract waarin bij arbeidsconflicten een vertrouwenspersoon ingeschakeld wordt. De cliëntenraad heeft een projectmedewerker in dienst. Zij leidt projecten vanuit patiëntenperspectief. De Raad van Bestuur heeft een beleidsmedewerker cliëntenbelangen in dienst. Zij geeft, vanuit verantwoordelijkheid Raad van Bestuur, invulling aan de uitvoering van de WMCZ en coördineert adviesaanvragen aan CCR. Budget cliëntenraden Personeel: € 211.441 4,03 FTE ondersteuners, secretariaat en projectmedewerker Materieel € 82.442 Totaal divisieraden en CCR 25 Extra in 2011 € 15.000 € 200.000 Cliëntenfeesten Uitvoering projecten vanuit patiëntenperspectief Kwaliteitsonderzoek vanuit patiëntenperspectief In 2011 is de cliëntenraad gaan werken met een nieuw systeem van kwaliteitstoetsing dat de tevredenheid meet van patiënten over hun behandeling en verblijf. De bedoeling hiervan is, dat - in vergelijking met vorige methodes- meer afdelingen kunnen worden ondervraagd. De methode sluit nauw aan bij de afdelingsbezoeken en gebeurt door patiënten zelf (met ondersteuning). Vanuit Altrecht wordt de tevredenheid van patiënten gemeten met behulp van de GGz-thermometer. De uitkomsten op geheel Altrechtniveau worden structureel besproken met de cliëntenraad. De cliëntenraden krijgen de uitkomsten ook op afdelingsniveau. De cliëntenraad kan deze uitkomsten gebruiken bij de keuze van afdelingen die nader onderzocht worden. Bovendien is het een agendapunt op de overleggen met de divisiedirecties. Formeel uitgebrachte adviezen conform WMCZ Hieronder staan de adviesaanvragen op Altrechtbreed niveau. Daarnaast hebben de divisieraden adviesrecht op divisieniveau. Advies Tevredenheidsonderzoek maaltijdvoorziening Vernieuwing Altrecht Entree Outsourcing facilitair Uitkomsten CQ index Systeembeoordeling kwaliteitsmanagement Boventalligverklaring team re-integratie en jobcoaching Talent Subsidieaanvraag dwang en drang 2012 Aanstelling diverse divisiedirecteuren/ afdelingsmanagers Nieuwe roosterkaders en procedure nieuwe roosters Visiedocument Alcohol en drugsbeleid Ontwikkeling locatieprofielen Uitkomst + (re)actie Raad van Bestuur De CCR had aantal kritische kanttekeningen. Hierover is een aantal gesprekken geweest met directeur facilitair. Op basis hiervan is het beleid aangepast. De CCR had aantal vragen ter verduidelijking. De vragen zijn schriftelijk beantwoord, waarna de CCR positief advies gaf. Cliëntenraad is betrokken geweest bij het onderzoek outsourcing. De uitkomsten van het onderzoek zijn schriftelijk toegelicht De CCR heeft het ter kennisgeving aangenomen De CCR heeft het ter kennisgeving aangenomen De CCR is van mening dat dit besluit, gezien de huidige politieke en financiële situatie, onvermijdelijk is. CC had aantal kritische opmerkingen. De opmerkingen van de CCR zijn verwerkt in de definitieve aanvraag In laatste fase van sollicitatieronde zit kennismaking met leden cliëntenraad. CCR heeft positief geadviseerd. De CCR kan zich hierin vinden De CCR staat achter de genoemde aanbevelingen en wijst daarnaast op het belang van het opstellen van een implementatieplan De CCR kan zich hierin vinden maar vraagt ervoor te waken dat patiënten door verdergaande ambulantisering grote afstanden moeten afleggen en dat de ruimtes goed benut worden Projecten / activiteiten cliëntenraad Meldpunt ongewenste omgangsvormen tussen patiënten onderling Deelname aan menucommissie Redactie Alter (cliëntenblad) Werkgroep wonen Deelname aan Financiële commissie Projectgroep Impuls Projectgroep Weer naar huis en dan Projectgroep Wensenboom Deelname aan projectgroep Alcohol en drugsbeleid 26 Deelname aan werkgroep Zorginkoop Werkgroep kwaliteitstoetsing Commissie van vertrouwenslieden of landelijke commissie Altrecht is aangesloten bij de landelijke geschillencommissie. Individuele participatie Onder patiëntenparticipatie verstaat Altrecht deelname van patiënten in elke stap van het hulpverleningsproces en het hulpverleningsbeleid. Door te participeren bepalen patiënten mede de inhoud van de hulpverlening. Patiëntenparticipatie vindt binnen Altrecht op meerdere niveaus plaats. Dus naast de medezeggenschap door de cliëntenraden (overkoepelend niveau) stimuleert Altrecht de inspraak van cliënten op individueel niveau (eigen behandeling). 3.6 Familieraad Ook familieparticipatie wordt door Altrecht belangrijk gevonden. Altrecht wil een organisatie zijn die rekening houdt met de belangen van familieleden en heeft daarom een actieve Familieraad. Altrecht heeft in samenwerking met de Familieraad familiebeleid ontwikkeld, gebaseerd op de modelregeling „Betrokken omgeving‟. De Familieraad en de raad van bestuur hebben een overeenkomst tot samenwerking ondertekend. Hierin krijgt de Familieraad dezelfde adviesbevoegdheid als de cliëntenraad. Daarnaast heeft Altrecht een aangepaste klachtenregeling voor behandeling van klachten van familieleden en naasten. In 2011 heeft de Familieraad advies uitgebracht over onder meer de volgende onderwerpen: Apotheek Bezuinigingen CQ-index Entree Sluiting Erasmus Outsourcingstraject Participaties Altrecht Roosterkaders Sluiting Windehof Vastgoed Aanstelling verschillende afdelingshoofden Om de individuele belangenbehartiging van familieleden te verbeteren is in samenwerking met Centrum Maliebaan, Kwintes en SBWU, een familievertrouwenspersoon werkzaam. 3.7 Ondernemingsraad Als lid van de Raad van Bestuur is Richard Janssen, overlegvoerder voor de Ondernemingsraad van Altrecht. De Ondernemingsraad heeft zich uitgesproken over een aantal advies- en instemmingsverzoeken. Vaak gebeurde dit via het formuleren van schriftelijke vragen en opmerkingen, die vervolgens schriftelijk beantwoord werden, waarna - na een overlegvergadering - schriftelijk advies of instemming gegeven werd. De Ondernemingsraad heeft in 2011 over de volgende onderwerpen advies uitgebracht: Aanpassing leidinggevende structuur stafdiensten Entree Opdracht manager facilitair Servicecentrum a.i. 27 De Ondernemingsraad heeft instemmingsverzoeken ontvangen met betrekking tot de volgende onderwerpen: Pauzeplan RPC Woerden Wijziging regeling omgaan met personeelsgegevens Wijziging regeling budget personele kosten medisch specialist Aanvulling opleidingsbeleid Efficiënt roosteren in de klinieken Tijdelijke bonus nieuw personeel Wier Uitgebreid aandacht is besteed aan onder meer de invoering van personeelsbadges, het calamiteitenplan, veiligheid en oprichting van het Bureau Medezeggenschap. 3.8 Vakgroepen Binnen Altrecht zijn vier vakgroepen operationeel. Er is een vakgroep voor verpleegkundig specialisten, psychiaters, klinisch psychologen en ervaringsdeskundigen. Deze vakgroepen leveren een belangrijke bijdrage aan (de verhoging van) de kwaliteit van zorg. De Raad van Bestuur heeft periodiek overleg met de vier vakgroepen. 28 4. Beleid, inspanningen en prestaties 4.1 Meerjarenbeleid In 2011 heeft Altrecht een herijking van haar meerjarenbeleid uitgevoerd. Dit heeft geleid tot een nieuw strategisch beleidsplan voor de periode 2012 – 1214 getiteld „Kracht door verbinding‟. Verbinding die tot uitdrukking komt in het uitdrukkelijk streven van Altrecht naar samenwerking met ketenpartners en specialisten, zowel in- als extern. Daarbij neemt Altrecht verantwoordelijkheid voor de efficiënte inzet van mensen en middelen. Forse bezuinigingen, een steeds toenemende concurrentie, minder instroom van patiënten, een striktere toepassing van de ZVW en de roep om meer doelmatigheid, effectiviteit en transparantie, maken het noodzakelijk de strategie kritisch onder de loep te nemen en duidelijke keuzes te maken. Centrale vraag hierbij is hoe Altrecht onder de sterk veranderende omstandigheden een kwalitatief uitstekende en maatschappelijk verantwoorde zorg kan blijven bieden die in alle opzichten voldoet aan de verwachtingen van patiënten, familie, financiers, verwijzers, overheden en anderszins betrokkenen. In november is in een driedaagse bijeenkomst door 70 medewerkers, die een dwarsdoorsnede van onze organisatie vormen, hard gewerkt aan het formuleren van de uitgangspunten voor het nieuwe meerjarenbeleid. De gekozen uitgangspunten en daaruit voortvloeiende acties worden in 2012 (verder) concreet ingevuld, dan wel gecontinueerd. De hoofdlijnen van het nieuwe meerjarenbeleid zijn in 2011 getoetst bij de raad van toezicht, medezeggenschapsorganen en overige belanghebbenden. Uitgangspunten meerjarenbeleid 2012 – 2014 Complexe problematiek Altrecht maakt een duidelijke keuze voor de behandeling van patiënten met complexe problematiek die impact heeft op verschillende leefgebieden. Wij bieden deze groep patiënten multidisciplinaire behandeling in nauwe samenwerking met onze ketenpartners. Direct al bij het eerste contact tussen Altrecht en de patiënt of verwijzer moet duidelijk zijn of Altrecht de gevraagde behandeling kan leveren. Bij twijfel zal een snel werkend diagnostisch team uitsluitsel bieden. Bij minder complexe, eenduidige problematiek verwijst Altrecht door naar een ketenpartner. Patiënt centraal Bij alles wat Altrecht doet, wordt de vraag gesteld: „Wat heeft de patiënt hieraan en draagt dit bij aan zijn herstel?‟ Met andere woorden: Altrecht stelt de patiënt en zijn of haar herstel centraal. Onder herstel verstaan we dat de patiënt weer meer grip heeft op zijn leven, hetgeen niet betekent dat alle klachten niet meer voorkomen. We stellen de patiënt in staat persoonlijke doelen te realiseren en blijven geloven in herstelmogelijkheden en veerkracht. In samenspraak tussen patiënt, behandelaar en familie wordt een herstelplan opgesteld dat bestaat uit die zaken die bijdragen aan het herstel van de patiënt. Altrecht streeft naar de inzet van ervaringsdeskundigen (minimaal 2 parttime ervaringsdeskundigen (één fte per 10 fte), omdat deze bijdraagt aan de kwaliteit van zorg en destigmatisering van de geestelijke gezondheidszorg. Ambulante behandeling Omdat de patiënt centraal staat, kiest Altrecht voor het uitgangspunt van ambulante behandeling, tenzij gevaar dreigt voor patiënt en/of omgeving, een therapeutisch leermilieu nodig is en in het geval van respijt/terugval. In die gevallen biedt Altrecht hoogwaardige klinische zorg. Altrecht gaat haar ambulante behandeling bieden vanuit een aantal ambulante centra die gevestigd zijn op strategische plekken in midden en westelijk Utrecht. Hier kunnen patiënten in alle leeftijden terecht en de centra hebben ruime openingstijden. De keuze voor „ambulante behandeling tenzij‟, betekent dat Altrecht het aantal klinische bedden kan verminderen met mogelijk zo‟n 250 in de komende jaren. In 2011 heeft Altrecht het aantal klinische bedden afgebouwd met 84. 29 Meesterschap aan de voordeur Altrecht kiest voor een krachtige entreefunctie die ervoor zorgt dat patiënten zo snel mogelijk de juiste behandeling krijgen en die wordt bemand door een topteam van professionals die een afspiegeling vormen van de Altrechtorganisatie. Voor verwijzers is het mogelijk rechtstreeks contact op te nemen met behandelaren. Een programmavoorzitter is verantwoordelijk voor de door- en uitstroom van patiënten. Modulair zorgaanbod en structuur Structuur en beschikbare financiën staan volledig ten dienste van de patiënt en diens herstel. De zorgpaden en uitvoerende teams vormen het hart van onze organisatie. Een behandelaar heeft de beschikking over verschillende modules uit de zorgprogramma‟s, de (delen van) zorgpaden uit de eigen organisatie of van ketenpartners, zodat optimaal aan de zorgvraag van patiënten kan worden voldaan. Omgekeerd kunnen ook andere organisaties gebruikmaken van de zorgpaden van Altrecht. Zorg is onze kernactiviteit Altrecht is primair gericht op de behandeling en het herstel van de patiënt. Alle onderdelen van onze organisatie zijn daarbij faciliterend. Voorop staat dat zoveel mogelijk geld naar de behandeling van de patiënt gaat. Samenwerken De veranderingen en omstandigheden in de geestelijke gezondheidszorg zijn zodanig dat Altrecht niet alléén kan opereren, met andere woorden: Altrecht wil samenwerken. Daarbij kiest zij voor: Herkenbare zorgclusters Complexe zorgvragen en TOPGGZ met landelijke labels Participatie in franchise voor planbare enkelvoudige zorg In samenwerking zorgen dat patiënten steeds op de juiste plek behandeling en zorg krijgen; Altrecht levert ook behandeling en zorg buiten haar „muren‟. In samenwerking met ketenpartners wordt volume gecreëerd om binnen elk specialisme de juiste schaalgrootte te hebben. Onderzoek, innovatie en opleiding Altrecht blijft investeren in wetenschappelijk onderzoek, innovatie van zorg en werkprocessen en opleiding om een in alle opzichten steeds betere behandeling te kunnen leveren. Gedacht kan worden aan bijvoorbeeld e-health, doorontwikkeling van de TOPGGz, e-learning en het inzetten van data die in het kader van ROM worden verzameld in onderzoek. De uitgangspunten van het nieuwe meerjarenbeleid zijn in maart 2012 aan de medewerkers gepresenteerd tijdens vijf bijeenkomsten op de grootste locaties van Altrecht. Naast de presentatie war er ruimte voor dialoog over de wijze van invulling van de uitgangspunten. Kwartiermakers gaan aan de slag met de opzet van de nieuwe zorgclusters en vanuit de zorgteams wordt gewerkt aan de concrete invulling van de hierboven genoemde thema‟s. 4.2 Algemeen beleid verslagjaar Destigmatisering en toegankelijkheid Destigmatisering en een goed toegankelijke geestelijke gezondheidszorg zijn voor Altrecht zeer belangrijke thema‟s. In het verslagjaar is veel aandacht aan deze thema‟s besteed. Altrecht heeft de deuren van haar organisatie wijd open gezet voor de „buitenwereld‟. Vele werkbezoeken werden gehouden en Altrecht heeft frequent de media gezocht om een bijdrage te leveren aan een goede informatievoorziening over psychiatrische problemen en de taboes die daar nog steeds op rusten. Niet in de laatste plaats heeft de viering van het jubileumjaar van Altrecht, met haar motto „Geen drempel, geen stempel‟ hier in belangrijke mate aan bijgedragen. Gedurende een jaar is in 11 maanden met elk een eigen thema invulling gegeven aan activiteiten die bijdragen aan destigmatisering en toegankelijkheid. Zie ook: www.altrecht550.nl. Ervaringsdeskundigheid Binnen onze organisatie zijn steeds vaker ervaringsdeskundigen werkzaam, in verschillende functies. Altrecht streeft naar de inzet van ervaringsdeskundigen (5% Altrechtbreed), omdat deze bijdraagt aan 30 de kwaliteit van zorg (een belangrijke bijdrage aan het herstel van de patiënt) en destigmatisering van de geestelijke gezondheidszorg. In 2011 heeft Altrecht de deuren geopend van het centrum voor Ervaringsdeskundigheid aan de Oude Gracht te Utrecht. De doelstelling van dit centrum is ervaringsdeskundigen meer en beter te scholen en te trainen in hun ervaringsdeskundigheid en het werken binnen de organisatie Altrecht. Het afgelopen jaar zijn onder anderen de trainingen „Herstel doe je zelf‟ en „Samen op verhaal‟ ontwikkeld en aangeboden. In de loop van het jaar zijn specifieke functiebeschrijvingen ontwikkeld voor de ervaringswerker en coach ervaringsdeskundigheid. Met al deze activiteiten heeft Altrecht een stap vooruit gezet in de inzet van ervaringsdeskundigheid ter verbetering van de patiëntenzorg. Effectmeting integreren in behandeling Binnen de verschillende divisies is in 2011 veel aandacht gevraagd voor het meten van behandelresultaten ofwel Routine Outcome Monitoring (ROM). ROM is in 2010 op de meeste afdelingen ingevoerd, waarmee van behandelaren en/of patiënten wordt gevraagd zowel aan het begin als aan het eind van de behandeling vragenlijsten in te vullen over klachten, functioneren en kwaliteit van leven van de patiënt. Een belangrijk doel van ROM is de patiënt inzicht te geven in de resultaten van de behandeling en behandelaren een terugkoppeling te geven over het effect van hun werk, zodat zij hun werkwijze, indien nodig, bij kunnen stellen. Sinds enkele maanden is het ROM-gedeelte van het nieuwe programma Request in productie genomen en voor alle (Effect-) gebruikers beschikbaar. Request vervangt Effect 3.0. Vastgoed in transitie Altrecht bouwt in hoog tempo haar aantal vierkante meters vastgoed af (zie ook hoofdstuk 4.8). Dit gebeurt enerzijds om financiële redenen, maar ook vanwege de steeds sterkere gerichtheid van Altrecht op haar kerntaak, de behandeling van complexe problematiek. Door een goede samenwerking met ketenpartners slagen wij er in - veel sneller dan verwacht – de langdurige verblijfsfunctie en het aantal klinische bedden te verminderen. De zorg wordt ambulanter en meer patiënten maken gebruik van beschermd wonen. Altrechtbrede projecten: Zorgpaden Altrecht implementeert zorgpaden in haar organisatie. Wat zijn zorgpaden? De kern van het werken met zorgpaden is als eerste het goed beschrijven van bepaalde patiëntgroepen. Vervolgens maken zorgverleners afspraken over de zorg voor deze groepen van patiënten en het gewenste resultaat hierbij. Altrecht is de eerste ggz-instelling in Nederland die dit in vijf niveaus vormgeeft. Het minst uitgewerkte niveau is alleen het beschrijven van de patiëntgroepen, de meest gedetailleerde uitwerking beschrijft exact wat de geplande inzet is per patiënt. Het niveau moet uiteraard passend zijn voor de zorg die wordt verleend; psychosezorg verschilt in planbaarheid nu eenmaal sterk van bijvoorbeeld angst en eetstoornissen. Altrecht heeft daarom gekozen voor een op maat gesneden aanpak per Altrecht-onderdeel. We streven hierbij naar verbetering van de voorspelbaarheid van de zorgvraag en verhogen van het inzicht in het effect ervan om zo nog meer kwaliteit en service te kunnen leveren. EVS Met de implementatie van het Elektronisch Voorschrijfsysteem voor medicatie wil Altrecht de volgende doelstellingen realiseren: het verbeteren van de elektronische ondersteuning van het voorschrijfproces het toegankelijk maken van accurate medicatie-informatie in het EPD E-health en Mijnaltrecht.nl Altrecht ontwikkelt in hoog tempo digitale voorzieningen om de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg te verbeteren. Met de ontwikkeling van Mijnaltrecht.nl heeft Altrecht een platform ontwikkeld waar straks e-health-interventies onder kunnen worden gebracht. Patiënten kunnen via MijnAltrecht afspraken te maken of verzetten, hun eigen dossier inzien en de ROM invullen. Dit is uniek in de ggz. Vanaf januari 2011 wordt tevens fors geïnvesteerd in e-health. Dit heeft onder andere geresulteerd in 31 het aannemen van een projectmanager en de instelling van een stuurgroep en in een aantal toepassingen van e-health waar op dit moment mee geëxperimenteerd kan worden. Blended e-health De kern is dat Altrecht investeert in blended e-health: dat is een combinatie van face-to-face-contact en online-contact. Projecten die in 2011 zijn opgestart en waarbij wordt gewerkt met blended e-health zijn: Begeleiding via een online behandelprogramma. Thuis via de pc maakt een patiënt oefeningen en heeft contact met de behandelaar naast de reguliere face-to-face-contacten. Er zijn ongeveer 30 behandelaars getraind. In 2011 volgden in 7 maanden bijna 200 patiënten een blended behandeling op de afdelingen Rintveld Eetstoornissen, Polikliniek Nieuwegein team Stemming en het Centrum voor Jongvolwassenen. De (subjectieve) contacttijd per contact daalde met ongeveer 50% aldus de behandelaars. Behandelaars en patiënten waren enthousiast over deze manier van werken. In 2012 wordt dit project opgeschaald en zal beeldbellen als optie worden toegevoegd. Ook zal er in 2012 met twee concurrerende leveranciers worden gewerkt om de kans op succes te vergroten. E-health beeldbellen voor mensen met een ernstige psychiatrische ziekte: Via een beeldscherm met aanraakscherm hebben patiënt en behandelaar contact met elkaar. Dit wordt afgewisseld met reguliere huisbezoeken. In dit project werkt Altrecht samen met GGZ NHN, InGeest en PBG. In 2011 zijn bij FACT Willem Arntsz en FACT Senior alle voorbereidingen gestart om medio 2012 met deze methode te kunnen gaan werken. Uit de inventarisatie onder de groep patiënten met een ernstige psychiatrische ziekte bleek dat bij senioren 95% van de patiënten geen computer of internet heeft, bij de volwassenen was dit 40 tot 60%. De Lifechart is een stemmingsmeter die wordt gebruikt voor mensen die (manisch) depressief zijn. De Lifechart is door Altrecht samen met UMCG en InGeest gedigitaliseerd. In 2011 is de installatie uitgevoerd. In 2012 wordt de lifeChart in gebruik genomen. SiB de SignalBuddy: een 24 uurs signaleringsplan via een WebApp of game. De (Web)App nodigt patiënten actief uit om zelf signalen bij te houden. Dit kan via een smartphone, tablet of pc. Via een computerprogramma krijgen behandelaars een overzicht van de signalen en de „status‟ van de patiënt. Altrecht werd met dit project genomineerd voor de Swift prijs van de King Boudewijn Foundation. Uiteindelijk doel is terugval en agressie/incidenten terugdringen, betere overdracht, meer eigen regie bij patiënten en meer caseload voor behandelaars. In 2011 zijn de voorbereidingen gestart en is samenwerking aangegaan met de Hogeschool van de Kunsten. Medio 2012 wordt de eerste demo opgeleverd. Zorgaanbieders Online Ook op het gebied van e-zorg ondersteuning (platforms zoals MijnAltrecht) blijft Altrecht actief. Van de ontwikkeling van het MijnAltrecht-platform heeft Altrecht geleerd dat je tijdig moet nadenken over de techniek van morgen. Er wordt daarom nu al gewerkt aan een opvolger van het huidige MijnAltrechtplatform. Deze opvolger heeft de werktitel Zorgaanbieders Online (ZO). Dit platform heeft veel overlap met MijnAltrecht, maar heeft daarnaast als doel een digitale samenwerkingsplek te worden voor alle ggz-instellingen. Ggz-instellingen moeten door Zorgaanbieders Online sneller samen e-healthinterventies kunnen ontwikkelen en uitwisselen. Ten slotte participeert Altrecht in Interapy, online therapie bij psychische klachten. Nieuw stakeholderbeleid Het dragende principe onder het stakeholderbeleid vormt de overtuiging dat wij dienen te kruipen in de huid van onze stakeholder. Goed luisteren is niet voldoende. Vanuit inleving verstaan en begrijpen wij wat de stakeholder tegen ons zegt, wat zijn behoeften en vragen zijn. Onze antwoorden en acties passen daar op. Als er sprake is van de noodzaak of zinnigheid van aanpassingen van aanbod, beleid, organisatie zijn wij de eerste om dat inhoud te geven. Op die manier genereert ons stakeholderbeleid de gewenste en noodzakelijke (continue) waardevermeerdering op het gebied van klantwaarden en operationele/financiële prestatieindicatoren uit de BSC. Ons „human capital‟ zal bij deze werkelijk dienstverlenende opstelling groeien. 32 Communicatie en informatie (intern en extern) zijn voor de realisatie van het beleid een kwalitatieve randvoorwaarde. Daarom is een belangrijk thema in het nieuwe stakeholderbeleid van Altrecht „relatiemanagement‟. Dankzij het contact met en delen van kennis met de betreffende stakeholder(s) kan Altrecht (beter) inspelen op de behoeften van de stakeholder en vergroot zij dus het belang van de stakeholder. Daarmee kunnen we ook ons eigen belang vergroten, want dankzij het inspelen op de behoeften van de stakeholder, zal de stakeholder naar verwachting gaan bijdragen aan de realisatie van de doelstellingen van Altrecht. Stakeholders Plan ter verbetering doelmatigheid Vanuit doelmatigheidsoverwegingen en met het oog op komende bezuinigingen, heeft Altrecht per 1 juni 2011 een plan ter verbetering van de doelmatigheid in werking gesteld. De belangrijkste maatregelen daaruit: Besparingen door Inkoopscan: Hoe kunnen we nog slimmer inkopen? Versnelling Strategisch Vastgoedplan: zie hoofdstuk 4.8 Portfolioanalyse per zorgactiviteit: op basis van deze analyse zijn reeds voor 2012 gefundeerde keuzes gemaakt ten aanzien van ons zorgaanbod. Dit krijgt een vervolg in de nieuwe clusterindeling van Altrecht, voortvloeiend uit het nieuwe meerjarenbeleid. Vacaturestop: In het kader van de vacaturestop monitoren we vanaf juni 2011 de gerealiseerde FTE ten opzichte van de begrote FTE. Maandelijks rapporteert P&O hierover en wordt in de rapportage ook een terugkoppeling gegeven van de ontstane vacatures binnen Altrecht. Door deze actie hebben we zicht op de plaats van overschrijdingen en kunnen de managers beter sturen op de eigen formatie. In oktober was er voor het eerst een daling waarneembaar, eind november was het aantal gerealiseerde FTE gelijk aan de begrote FTE (exclusief medewerkers a.i.). Het aantal gestelde vacatures was wisselend het afgelopen jaar en bedroeg de laatste twee maanden van het jaar 27. Dit waren bijna allemaal vervangingsvacatures. 33 Doelmatigheidsslag klinieken: In het kader van het vergroten van de doelmatigheid van de personele inzet in Altrecht startte het deelproject Disciplinemix. Dit project heeft tot doel een verkenning uit te voeren naar functiedifferentiatie en formatiesturing. Daarbij wordt gekeken naar de inzetbaarheid van verschillende behandel- en zorgdisciplines en het tot stand brengen van een optimale disciplinemix. De doelmatigheid van de formatie van klinische eenheden, en in het bijzonder taken die op een te hoog of te laag expertiseniveau worden uitgevoerd, worden in deze verkenning in beeld gebracht. Daarnaast wordt verkend hoe afdelingen het best kunnen worden ondersteund in het tot stand brengen van een optimale disciplinemix en het beleid dat daartoe kan bijdragen. Dit pilotproject zal aan het eind van de eerste helft van 2012 worden afgerond waarna de resultaten beschikbaar zijn. Tevens is in het kader van efficiënte roostering een aantal maatregelen genomen. 4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid Altrecht streeft naar voortdurende verbetering van de kwaliteit, zowel wat betreft de zorg- en dienstverlening, als wat betreft de sturing en de inrichting, uitvoering, transparantie en evaluatie van ondersteunende processen. Altrecht richt haar zorg- en dienstverlening op de verwachtingen van haar klanten. Behalve de verwachtingen van de patiënt zijn ook de verwachtingen van de directe omgeving van de patiënt en de maatschappij van belang. Zo stellen stakeholders, zoals de overheid, zorgverzekeraars, patiëntenorganisaties en partners (in de keten) steeds meer eisen aan de te leveren prestaties en de wijze waarop deze tot stand komen. Altrecht stelt evidence-based behandelen en het versterken van de invloed van patiënten en professionals centraal. In het strategisch beleid van Altrecht zijn uitgangspunten voor het kwaliteitsbeleid aangegeven. Voor Altrecht betekent kwaliteit dat de geleverde zorg volgens de laatste inzichten wordt ontwikkeld en uitgevoerd en tot stand komt door een doelmatige inzet van middelen en menskracht. Het in- en extern inzichtelijk maken van resultaten staat daarbij momenteel sterk in de aandacht. Dat geldt in het bijzonder voor de effectiviteit van zorg en behandeling. Altrecht investeert daarom ook in onderzoek en de ontwikkeling van meetinstrumenten en het creëren van goede randvoorwaarden op het gebied van definities, meetprocedures en terugkoppeling van resultaten naar professionals. Ook het gebruik van effectmeting voor externe verantwoording maakt een sterke ontwikkeling door, zie ook paragraaf 4.2. Bij de sturing ten aanzien van kwaliteit vervult het kwaliteits(management)systeem een belangrijke rol. In 2011 zijn initiatieven gestart om het kwaliteitssysteem te optimaliseren. Deze initiatieven betroffen o.a. het invoegen van veiligheidsmanagement in het kwaliteitsmanagement, het centraliseren van de auditplanning en -coördinatie, het vereenvoudigen en verbeteren van de toegankelijkheid van documenten en het herstructureren van de procesinrichting. Daarnaast is in 2011 het kwaliteitssysteem van RPC Woerden, dat vanwege de bijzondere positie (samenwerkingsverband Altrecht en het Hofpoortziekenhuis) een eigen kwaliteitssysteem (en HKZcertificaat) had, samengevoegd met het kwaliteitssysteem van Altrecht. Interne audits spelen, naast evaluaties en risicoanalyses, een cruciale rol in het cyclische proces van kwaliteits- en veiligheidsmanagement. Er werden audits van uiteenlopende aard uitgevoerd, onder andere op het gebied van zorgverlening in daluren, medicatieveiligheid, somatische zorg, personeelsdossiers en vervolgacties naar aanleiding van incidentmeldingen. Met het centraliseren van de planning en coördinatie van interne audits werd een grote stap gezet in het verbeteren van de doelmatigheid. Bovendien werd hierdoor beter zichtbaar welke inspanningen er in de organisatie plaatsvinden op auditgebied en konden de resultaten van audits beter zichtbaar worden gemaakt voor de belanghebbenden. Aan de auditplanning werden in 2011 structureel alle initiatieven en acties op gebied van risico-inventarisatie en -analyse toegevoegd. Voor de evaluatie van de (kwaliteit van de) zorg- en dienstverlening is onderzoek naar de tevredenheid en de ervaringen van patiënten essentieel. Altrecht besteedt hieraan doorlopend aandacht, onder meer door continue metingen met de Thermometer Cliëntwaardering (zie voor de resultaten paragraaf 4.4). Ook nam Altrecht in 2011 deel aan landelijke, aandoeningspecifieke metingen in de ambulante zorg met de CQ-index. In 2011 is daarnaast in samenwerking met de Familieraad de voorbereiding gestart van een tevredenheidmeting onder familieleden van en betrokkenen bij patiënten, welke in maart 2012 wordt uitgevoerd. 34 In juni 2011 voerde de Raad van Bestuur een systeembeoordeling kwaliteitsmanagement uit, waarvoor vanuit alle divisies en verschillende stafonderdelen input werd geleverd. Altrecht behaalde in 2010 de hercertificering voor HKZ voor een periode van 3 jaar. In september 2011 heeft de certificerende instelling een 6-daagse herhalingsaudit uitgevoerd. Deze audit is goed verlopen. Er werden geen ernstige tekortkomingen vastgesteld. Wel werden enkele „lichte‟ tekortkomingen vastgesteld, waarvoor oorzaakanalyses en reikwijdteonderzoeken zijn uitgevoerd en verbeteracties in gang zijn gezet. Certificaat HKZ Per 31-12-2011: - Altrecht, nr. 2137824, d.d. 29-11-2010 (vervalt 29-11-2013) 4.3.1 Veiligheid Ontwikkeling veiligheidsmanagement In voorgaande jaren zijn de verschillende aspecten van veiligheidsmanagement in kaart gebracht en zijn uitgangspunten voor het beleid en de inrichting van een veiligheidsmanagementsysteem (vms) vastgesteld. Een vms ondersteunt en bevordert een systematische benadering van de beschreven veiligheidsaspecten en is bedoeld om de gedefinieerde veiligheid (van patiënten, bezoekers, medewerkers en omwonenden) blijvend te bewaken en waar mogelijk te verhogen. Deze benadering krijgt onder meer vorm door het gebruik van de pdca-cyclus. In 2011 is stafcapaciteit vrijgemaakt om invulling te geven aan de inrichting van het veiligheidsmanagement. Als uitgangspunt hierbij gold dat het veiligheidsmanagement een (herkenbaar) onderdeel vormt van het kwaliteitsmanagement en daarmee tegelijkertijd onlosmakelijk is verbonden. De visie van Altrecht ten aanzien van veiligheid is gericht op het zorg dragen voor een behandel-, verblijf- en werksituatie, waarin zowel patiënten als medewerkers zich veilig voelen, in hun waarde worden gelaten en de ruimte krijgen om zich te ontplooien. Tevens streeft Altrecht ernaar voor de directe omgeving van de instellingslocaties een veiligheid biedende en betrouwbare partner te zijn. Teneinde hier concreet invulling aan te geven, onderscheidt de organisatie de volgende deelterreinen: patiënten, medewerkers, omgeving, informatieveiligheid, technische veiligheid en gebouwen en terreinen. Voor elk deelterrein is in 2011 vastgesteld welke veiligheidsaspecten van belang zijn en in hoeverre daarin al is voorzien. Daarnaast is de doorontwikkeling geïntegreerd in het kwaliteitsmanagement. Enkele onderdelen stonden in 2011, mede onder invloed van incidenten (ook in andere instellingen), gerichte aandacht van externe partijen (o.a. IGZ) en afspraken op brancheniveau, in het bijzonder in de aandacht: onderzoek en risicoanalyse brandveiligheid klinieken; verbeteren calamiteitenbeheersing en bedrijfshulpverlening (incl. oefening ontruiming); kennisontwikkeling en methodiekbeheersing t.a.v. risico-inventarisatie en -analyse; medicatieveiligheid; separeerbeleid en verminderen toepassing dwangmaatregelen; uitval van (ict-)systemen; veiligheidsaspecten van de zorgverlening in daluren; toetsing op normenkaders voor veiligheid (o.a. Veiligheidsmodule HKZ). Met betrekking tot enkele genoemde onderwerpen werden interne audits uitgevoerd. Het jaar 2011 kan ten aanzien van veiligheidsmanagement worden getypeerd als een aanloopjaar op weg naar structurele borging van de verschillende aspecten van veiligheid in kwaliteits- en veiligheidsmanagement. Er zijn op verschillende gebieden verkenningen uitgevoerd en voorbereidingen getroffen, die in 2012 moeten resulteren in een adequate en afdoende risicobeheersing en borging. 35 Een onderdeel van die verkenning betreft ook de vraag hoe de medewerkers zo goed mogelijk geïnformeerd worden over en betrokken worden bij het optimaliseren van de veiligheid in de instelling. Veiligheid vormt inmiddels een vast onderdeel van het introductieprogramma voor nieuwe medewerkers, waarbij wordt gewezen worden op zowel (brand)veiligheidsaspecten als op geldende gedragsregels en procedures. De veiligheidscoaches van de afdelingen spelen hierin eveneens een belangrijke rol. Daarnaast werd de jaarlijkse veiligheidsweek in 2011 opnieuw gehouden. Hiermee onderschrijft Altrecht ook het belang van structurele aandacht van medewerkers voor veiligheidsaspecten. 4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten 4.4.1 Kwaliteit van zorg Naast het algemene kwaliteitsbeleid in het kader van HKZ dat hiervoor is besproken, wordt in deze paragraaf beschreven hoe de beleidscyclus rond de kwaliteit van zorg binnen Altrecht is ingericht. Tevens wordt een toelichting gegeven op de prestatie-indicatoren die worden aangeleverd aan Zichtbare Zorg en wordt uitgebreid ingegaan op het terugdringen van dwang en drang en op effectmetingen. Ook wordt toegelicht hoe patiënttevredenheid wordt gemeten en worden de werkzaamheden van de kwaliteitsbevorderende commissies beschreven. Beleidscyclus kwaliteit van zorg De sturing op de kwaliteit van zorg en behandeling is expliciet geïntegreerd in de planning & controlcyclus (zie paragraaf 3.4). De Raad van Bestuur heeft een aantal prestatie-indicatoren opgenomen in de Balanced Score Card zoals patiëntwaardering, verandering ernst problematiek en vervulling zorgwensen en de daling van het aantal en de duur van de separaties. Daarnaast rapporteren de directies aan de Raad van Bestuur over trends ten aanzien van incidenten, de afhandeling van klachten en de opvolging van aanbevelingen van de Inspectie, de MIP-commissie, de klachtencommissie en de rapportages van de patiëntenvertrouwenspersoon (PVP) en de familievertrouwenspersoon. Ook de Raad van Toezicht wordt over deze onderwerpen geïnformeerd. Prestatie-indicatoren in 2011 In 2011 wordt in de basisset vaak gevraagd informatie aan te leveren voor 2 specifieke doelgroepen, namelijk patiënten waarbij sprake is geweest van een vrijheidsbeperkende maatregel, zoals een separatie of afzondering, en de langdurig zorgafhankelijke patiënten. De cijfers over 2010 hebben vaak betrekking op heel Altrecht, waardoor het lastig is een vergelijking te maken. Daarnaast bemoeilijkt de verzelfstandiging van Indigo in AZMN begin 2011, een vergelijking met de cijfers van 2010. Prestatie-indicatoren 1.2.a Percentage patiënten positief over verandering ernst problematiek Score 2011 74% Score 2010 77% 1.3 Percentage patiënten dat vooruitgang in dagelijks functioneren aangeeft (HONOS) 49% 24% 1.3 Percentage patiënten dat stabilisatie van dagelijks functioneren aangeeft (HONOS) 10% 60% 1.2.d Percentage patiënten met schizofrenie en andere psychotische aandoeningen dat klachtenvermindering aangeeft 41,7% 32% 1.2.d Percentage patiënten met schizofrenie en andere psychotische aandoeningen dat stabilisatie klachten aangeeft 21,5% 49% 1.4 Ervaren kwaliteit van leven (MANSA) gestegen bij patiënten divisie Willem Arntsz 49,3% 45% 1.4 Ervaren kwaliteit van leven (MANSA) gelijk gebleven bij patiënten divisie Willem Arntsz 6,8% 19% 36 1.7 Drop-out: -Schizofrenie -Delier -Stemmingsstoornissen -Jeugd 7,5% 3,4% 7,4% 5,9% 6% 1% 11% 10% 1.8 Somatische screening bij opname bij: -patiënten divisie Senior met middel/maatregel -patiënten divisie WA met middel/maatregel -langdurig zorgafhankelijke patiënten divisie Senior -langdurig zorgafhankelijke patiënten divisie WA 93,5% 96,5% 100% 67,8% Overallpercentage Altrecht: 82% 1.11 Ambulant contact binnen 2 weken na de opname: -bij patiënten divisie WA met middel/maatregel -bij patiënten divisie Senior met middel/maatregel -bij langdurig zorgafhankelijke patiënten divisie WA -bij langdurig zorgafhankelijke patiënten divisie Senior 81% 59% 89% 74% - 2.1 Actueel medicatieoverzicht beschikbaar op moment van voorschrijven medicatie bij: -patiënten met vrijheidsbeperkende maatregelen divisie WA -patiënten met vrijheidsbeperkende maatregelen divisie Senior -langdurig zorgafhankelijke patiënten divisie WA -langdurig zorgafhankelijke patiënten divisie Senior -ambulante patiënten 93,3% 98% 100% 100% 84,6% 2.4 Vrijheidsbeperkende maatregelen: -aantal separaties per gedwongen opgenomen patiënt -aantal afzonderingen per gedwongen opgenomen patiënt -gemiddelde duur separatie gedwongen opgenomen patiënt -gemiddelde duur afzondering gedwongen opgenomen patiënt -gemiddelde duur separatie vrijwillig opgenomen patiënten -gemiddelde duur afzondering vrijwillig opgenomen patiënten 0,79 0,05 43 uur 38 uur 22 uur 33 uur 0,86 0,06 94% 85% 75% 69% 90% 66% 95% 85% 85% 79% 92% 71% Percentage patiënten tevreden over*: -informed consent (3.3) -keuzevrijheid (3.4) -vervulling zorgwensen (3.5) -woonomstandigheden (3.9) -bejegening door hulpverlener (3.10) -informatieverstrekking hulpverlener (3.11) 78% * Een kanttekening bij de gepresenteerde cijfers is dat de tevredenheidsmetingen bij ambulante patiënten nog niet zijn meegenomen in de berekening, omdat deze door een extern meetbureau worden verwerkt en pas na het schrijven van het jaardocument terug worden gekoppeld naar de instelling. De cijfers hebben nu dus alleen betrekking op klinisch opgenomen patiënten. 37 Prestatie-indicatoren forensische zorg 1.1 Percentage patiënten waarbij ernst problematiek is gemeten 1.2 Percentage patiënten waarbij verandering delictrisico is gemeten met HCR-20 Score 2011 72% Score 2010 83% 82% 63% 1.4 Drop-out: -tijdens behandeling -na afgesloten behandeling 1% 2% 1% 3% 2.2 Totaal aantal separaties FPA 23 2.2 Gemiddeld aantal separaties: -per behandelde patiënt -per gesepareerde patiënt 0,14 1,6 2.2 Gemiddelde duur separatie 67 uur 2.3 Percentage patiënten met somatische screening in eerste maand opname 86% 2.3 Percentage patiënten met DM II Percentage patiënten met cardiovasculaire aandoeningen 0% 0% 2.3 Percentage patiënten met jaarlijkse somatische screening 50% 87% 60% Het monitoren van recidive/strafbare feiten gedurende de behandeling vinden wij van groot belang. Ons staat helaas geen functionele mogelijkheid ter beschikking om de registratie van justitiële contacten tijdens de opname te vernemen. Zo ontbreekt toegang tot of gegevensuitwisseling met de WODC-database. Kennis van (vermeende) recidive/strafbare feiten tijdens de behandeling leggen we vast in ons dossier. Wij maken hier melding van bij de betrokken autoriteiten indien de ernst van het (vermeende) feit of de rechtspositie van de betrokken patiënt dit vereist. Als zorgaanbieder willen wij graag meewerken aan de totstandkoming van een adequaat systeem voor registratie van recidive gedurende de behandeling. Op basis van onze beperkte informatie is er bij 2 klinische patiënten en bij geen ambulante patiënten sprake van een recidive. 38 Prestatie-indicatoren SGLVG 1.1 Percentage patiënten waarbij effectmeting met MOAS+ werd gedaan Score 2011 100% 1.2 Percentage patiënten waarbij verandering in delictrisico met HKT-30 werd gemeten 42% 1.4 Drop-out behandelde patiënten 5,6% 1.5 Percentage patiënten (langer dan een jaar opgenomen) met behandelplan minder dan 1 jaar oud 90% 2.1 Percentage patiënten met polyfarmacie (tegelijkertijd 4 psychofarmaca) 11% 2.2 Gemiddeld aantal separaties per patiënt 0,47 2.2 Gemiddelde duur separatie 2.3 Percentage patiënten met somatische screening -bij aanvang opname -herhaling na een jaar 3.2 Percentage patiënten waarbij na afloop opname een warme overdracht heeft plaatsgevonden Score 2010 100% 36% 91% 19 uur 90% 90% 73% 33% 97% 96% Routine Outcome Monitoring in 2011 Hoewel de doelstelling ten aanzien van de aanlevering van ROM-data aan de Stichting Benchmark GGZ dit jaar niet is gehaald, was 2011 een productief en leerzaam jaar. Altrecht is voor 2011 op een ROM-responspercentage uitgekomen van 71,3%. Van de 11.364 afgesloten DBC‟s in 2011 heeft bij 8100 patiënten een ROM-meting plaatsgevonden. Het aantal metingen is in 2011 nagenoeg verdubbeld ten opzichte van 2010. Binnen Altrecht wordt het routinematig monitoren van de uitkomsten van zorg ingezet ter ondersteuning van de behandeling. Afgelopen jaar is sterk ingezet op het verbeteren van het Altrechtbrede logistieke en administratieve proces. De informatiseringsystemen die datacollectie en processen faciliteren zijn daartoe momenteel sterk in ontwikkeling. Effectmeting met de Utrechtse Zorgmonitor Sinds 2008 worden binnen de divisie Willem Arntsz Routine Outcome Metingen (ROM) uitgevoerd met de Utrechtse Zorgmonitor. Patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) worden jaarlijks uitgenodigd voor een vraaggesprek over hun zorgbehoeften en kwaliteit van leven. Het doel hiervan is de zorg te evalueren. Patiënten worden door hiervoor getrainde interviewers of hulpverleners gevraagd naar de hulp en de ondersteuning die ze denken nodig te hebben, de tevredenheid met de kwaliteit van leven en de tevredenheid met de begeleiding die ze ontvangen. Daarnaast wordt aan de centrale hulpverleners van patiënten gevraagd om het algemeen functioneren en de zorgbehoeften van hun patiënten te beoordelen. Van de gegevens uit de zorgmonitor wordt op basis van een digitaal systeem een feedbackverslag voor de hulpverlener gemaakt, dat in het EPD wordt opgeslagen. De feedback helpt de hulpverleners om de zorg waar nodig beter af te stemmen. Het aantal maal dat de kwaliteit van leven en de zorgbehoeften bij patiënten gemeten werden, nam toe van 801 metingen in 2010 naar 926 in 2011. Het aantal metingen via hulpverleners was in 2010 al fors gestegen ten opzichte van voorgaande jaren (1.250 in 2009 en 1.640 in 2010). Dit niveau werd in 2011 vastgehouden met 1.662 metingen van het algemeen functioneren, de symptomatologie en (in veel gevallen ook) zorgbehoeften. 39 Terugdringen dwang en drang Binnen Altrecht is veel aandacht voor het terugdringen van dwang en drang. Sinds 2007 nemen we deel aan het Doorbraakproject Separatie. In dit kader wordt de toepassing van dwang geregistreerd conform de ARGUS-dataset. Elk kwartaal wordt per afdeling en voor heel Altrecht een overzicht gemaakt over het aantal, de duur van en de mate van verzet tegen het gebruik van dwangmiddelen. Deze overzichten worden besproken in het teamoverleg en de stuurgroep. Afdelingen waar dwangmiddelen worden toegepast, hebben een aandachtsfunctionaris en hebben een startanalyse gemaakt met behulp van een vragenlijst (ingevuld door medewerkers) en interviews (van patiënten door ervaringsdeskundigen). Vervolgens heeft elke afdeling een eigen projectplan opgesteld. Als hulpmiddel is een „Toolkit‟ gemaakt, een map met hulpmiddelen en methodieken om het separeren te verminderen. Voor 2011 is in de managementcontracten opgenomen, dat in duur en aantal 10% minder gesepareerd moet worden. Het verminderen van het aantal blijkt moeilijker te zijn dan het verminderen van de duur ervan. Zo is het aantal separaties gestegen met 5%, maar is de duur van de separaties in uren gedaald met 15%. De meeste separaties vinden plaats op de opnameafdelingen en de afdeling voortgezette klinische behandeling. Al eerder is besloten dat er een intensive-care-afdeling gaat komen voor de acute afdelingen. Door het bieden van zeer intensieve behandeling en meer ruimtelijke mogelijkheden moet het mogelijk zijn om het separeren daar bijna uit te sluiten. De realisatie van deze afdeling is gepland in 2013. In 2011 is wederom extra subsidiegeld verkregen voor het uitvoeren van deelprojecten. Er is een implementatieplan gemaakt om in februari 2012 op de opnameafdelingen te gaan starten met de crisismonitor. De verwachting is, dat het aantal separaties hierdoor zal afnemen. Ook zijn er dossieronderzoeken gedaan bij alle langdurige separaties. Een flink deel van het aantal en de duur van de separaties wordt bepaald door een paar patiënten. Tien patiënten realiseren 34% van het totaal aantal separeeruren en 31% van het aantal separaties. De uitkomsten van deze dossieronderzoeken worden gebruikt om deze langdurige separaties te verkorten. In 2012 is nieuw beleid, dat er al na zeven dagen een interne consultatie zal plaatsvinden. Meten patiënttevredenheid Altrecht voert doorlopend onderzoek uit naar de tevredenheid van patiënten, familieleden en betrokkenen (de laatste groep vanaf 2012). Bij het onderzoek onder patiënten werd in 2011 gebruikgemaakt van de Thermometer Patiëntwaardering (TCW) en de Consumer Quality Index (CQI) voor ambulante ggz. De resultaten van deze metingen worden gebruikt voor de externe verantwoording over de prestatie-indicatoren. Daarnaast leveren de uitkomsten voor interne sturing belangrijke informatie op. Thermometer Patiëntwaardering Aantal vragenlijsten 2011 Totaal: 2596, waarvan 2322 patiënten en 274 familieleden en betrokkenen 2010 Gemiddelde waardering 7,5 7,6 Percentage tevreden patiënten 75% 77% Altrecht nam begin 2011 deel aan een landelijke CQI-meting onder ambulant behandelde patiënten met een stemmingsstoornis, een angststoornis of een persoonlijkheidsstoornis. Bij dit onderzoek waren in totaal 905 patiënten betrokken. De uitkomsten voor Altrecht van deze (voor Zichtbare Zorg) verplichte CQI-metingen lieten voor alle aangegeven diagnosegroepen ten opzichte van het gemiddelde resultaat van de aan het onderzoek deelnemende instellingen geen significante afwijkingen zien. Ook in 2011 ondersteunde Altrecht opnieuw de uitvoering van tevredenheidonderzoek door de Cliëntenraad in specifieke afdelingen. Voorts werd in 2011 in samenwerking met de Familieraad 40 gestart met de voorbereiding van een grootschalig familietevredenheidsonderzoek, dat in april 2012 werd uitgevoerd. Kwaliteitsbevorderende commissies Binnen Altrecht zijn de volgende kwaliteitsbevorderende commissies actief. De MIP-commissie (Melding Incidenten Patiëntenzorg), de Geneesmiddelencommissie, de Commissie somatische zorg, de Infectiepreventiecommissie en de Klachtencommissie die in paragraaf 4.4.2 aan bod komt. MIP-commissie Altrecht werkt al sinds 2009 met een geautomatiseerd meldingssysteem, dat we samen met de leverancier hebben ontwikkeld. Hierin zijn voor de verschillende categorieën incidenten, namelijk agressie, medicatie, valincidenten en overige incidenten, aparte vragen opgenomen, zodat meer relevante informatie over incidenten beschikbaar komt. Dit ondersteunt de MIP-commissie, waarvan de leden specialisaties op bovengenoemde gebieden hebben, bij de analyse van de gegevens en het signaleren van trends. De gebruiksvriendelijkheid van het systeem blijkt ook uit het feit dat er in de eerst twee jaren na de invoering een toename van het aantal incidentmeldingen te zien is. In 2011is er voor het eerst een afname van het aantal incidenten. De MIP-commissie analyseert de incidentmeldingen, signaleert trends en bezoekt afdelingen die een groot of juist een laag aantal meldingen hebben of waar de ernst van meldingen opvalt. Ernstige medicatie-incidenten worden gemeld aan de Centrale Medicatiefouten Registratie. Om te zorgen voor een goede rapportage over acties naar aanleiding van meldingen, wordt het systeem in 2012 zo aangepast dat leidinggevenden bij incidenten met een bepaalde ernst of frequentie verplicht zijn te melden welke acties zij hebben ondernomen. Daarnaast zal de medewerker zicht krijgen op de opvolging van de incidenten. Geneesmiddelencommissie Acties in 2011: Farmacotherapeutisch overleg (FTO): per divisie twee maal per jaar; voor huisartsen zes bijeenkomsten. Nascholingsactiviteiten over psychofarmaca. Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen. Quickscan medicatieveiligheid: toetsing opslag van geneesmiddelen en uitvoering van de handleiding medicatieproces. De uitkomsten en verbeteracties zijn besproken in het Algemeen Zorg Overleg. Advies aan Raad van Bestuur betreffende de Richtlijn Overdracht van Medicatiegegevens. Handreiking Psychofarmacotherapie Altrecht. Commissie somatische zorg De commissie heeft minimale kwaliteitseisen geformuleerd waaraan somatische zorg binnen de instelling moet voldoen, zodat ook in tijden van financiële krapte helder is welke zorg we willen bieden. Deze minimale eisen zijn in het Algemeen Zorg Overleg (AZO) van Altrecht geaccordeerd. De commissie informeert de Raad van Bestuur en het AZO bij dreigende tekorten in de somatische zorg. Via een enquête heeft de commissie zich een beeld gevormd van de kwaliteit van somatische zorg op de klinische afdelingen van Altrecht. De aanbevelingen zijn aangeboden aan de divisiedirecties. Om de somatische dossiervoering te verbeteren, heeft de commissie een somatisch tabblad ontwikkeld voor het Elektronisch Patiëntendossier (EPD). Dit tabblad omvat ook de „somatische screening bij opname’ en „jaarlijkse somatische screening’. Hierdoor zijn somatische gegevens completer en veel sneller en overzichtelijker in het EPD terug te vinden. Omdat het Metabool Syndroom wordt gezien als één van de belangrijkste risicofactoren bij patiënten met langdurig anti-psychoticagebruik, is een projectgroep Metabool Syndroom gestart, waaraan leden van de commissie somatische zorg zijn verbonden. Een richtlijn Metabool Syndroom is in ontwikkeling. 41 Om de somatische consumptie van patiënten die in zorg zijn bij Altrecht in kaart te brengen, heeft de commissie een onderzoek uit laten voeren door het Psychiatrisch Casusregister Midden Nederland. Infectiepreventiecommissie De Infectiepreventiecommissie is verantwoordelijk voor de advisering over het beleid en de uitvoering van infectiepreventie. De commissie beantwoordt ook vragen vanuit de afdelingen over verschillende infectieziekten, zoals kinkhoest, noro-virus, ESBL, MRSA en dergelijke. Dit kan zowel ambulante als klinische patiënten betreffen. In 2011 heeft de commissie de toegankelijkheid van de informatie op het intranet van Altrecht verbeterd. 4.4.2 Klachten Klachtenbehandeling 2011 De Commissie Klachtenbehandeling Cliënten/Patiënten Altrecht behandelt zowel klachten op basis van de Wet Klachtrecht Cliënten Zorginstellingen (WKCZ) als de Wet Bijzondere Opneming Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ). De commissie bestaat uit een externe voorzitter, externe juristen en Altrecht-medewerkers uit verschillende disciplines. De commissie behandelt klachten op grond van het Klachtenreglement en publiceert ieder jaar een eigen jaarverslag, waarmee wordt voldaan aan de verplichting uit artikel 2, lid 7 van de WKCZ. Op de website van Altrecht, www.altrecht.nl, is alle informatie over de klachtenbehandeling voor patiënten beschikbaar, inclusief het klachtenreglement. Ook is een papieren folder beschikbaar die, eventueel samen met het reglement, op aanvraag aan patiënten wordt toegezonden. Op verzoek van de Raad van Bestuur behandelt de klachtencommissie ook klachten die door familie of naastbetrokkenen zijn ingediend. Het betreft hier klachten van familie over de wijze waarop zijzelf worden geïnformeerd of worden betrokken bij de behandeling van hun familielid. Ook over de bejegening van medewerkers jegens henzelf hebben zij klachtrecht. Dit zijn geen klachten op basis van de WKCZ of de BOPZ. In 2011 ontving de klachtencommissie 105 klachtmeldingen, ten opzichte van vorig jaar een lichte daling. Per klachtmelding werden geregeld meerdere klachten ingediend; het aantal van 185 klachten is ook iets lager dan in 2010. Voor een vergelijk met voorgaande jaren: Jaar 2011 2010 2009 2008 2007 Klachtmeldingen 105 111 120 149 107 Klachten 185 189 184 255 180 Hoorzittingen 29 29 37 46 30 Bemiddelingsgesprekken 24 22 16 18 19 Een analyse van de klachten maakt duidelijk dat de klachten betrekking hebben op alle terreinen waarop de organisatie haar diensten verleent. Opvallend is dat er in het verslagjaar een toename te zien is van relationele klachten (bejegening, behandelrelatie) en organisatorische klachten (dossier/inzagerecht, overplaatsing, faciliteiten/omstandigheden) en een vermindering van vaktechnische klachten (diagnose, behandeling/verpleging/ verzorging). 42 Afhandeling van de (185) klachten Bemiddeld Gegrond verklaard Ongegrond verklaard Deels gegrond/deels ongegrond verklaard Geen uitspraak Niet ontvankelijk Behandeld op basis van schriftelijke informatie Klacht ingetrokken door klager Klacht ingetrokken door klager nadat hoorzitting/bemiddeling was gepland Klacht intern opgelost na tussenkomst CKC/P Afhandeling anderszins, o.a. door derden (BGD, externe instanties) Opgelost via PVP 2011 45 13 48 4 13 10 11 13 2 2010 37 32 45 4 5 11 10 9 3 19 4 17 5 3 5 De Commissie heeft in 2011 29 hoorzittingen gehouden: 8 (in 2010: 4) hoorzittingen in een BOPZ-klacht 10 (in 2010:14) hoorzittingen in een WKCZ-klacht 6 (in 2010: 6) hoorzittingen in een familieklacht 4 (in 2010: 5) hoorzittingen waarin zowel BOPZ-klachten als WKCZ-klachten zijn behandeld. 1 zitting waarin WKCZ-klachten en een art. 15.5 zijn behandeld. Zes keer was een hoorzitting (3) of bemiddelingsgesprek (3) georganiseerd en weer geannuleerd omdat de klager niet kwam opdagen. Er zijn 6 schorsingsverzoeken, alle met betrekking tot dwangmedicatie, ingediend, die door de voorzitter afzonderlijk als schorsingsverzoek of in een hoorzitting zijn behandeld. Daarnaast zijn diverse bezwaren tegen dwangmedicatie in hoorzittingen of bemiddelingsgesprekken behandeld. Bij 4 klachtmeldingen heeft de commissie in totaal 7 aanbevelingen aan de RvB gedaan. Regulier overleg vond plaats tussen de voorzitter van de Raad van Bestuur, de Geneesheer-directeur en de voorzitter van de commissie. In dit overleg wordt gesproken over het werk van de commissie en door de commissie geconstateerde knelpunten. Conform de vereisten van de Wet Klachtrecht cliënten zorgsector (WKCZ) is Raad van Bestuur verplicht om binnen een maand na verzenddatum van de uitspraak van de klachtencommissie aan klager, verweerders en klachtencommissie in een schriftelijke reactie mee te delen of zij naar aanleiding van de uitspraak maatregelen zal treffen om te voorkomen dat soortgelijke klachten worden ingediend. Als er maatregelen getroffen worden, moet worden aangegeven welke maatregelen dit zijn. De Raad van bestuur heeft hiertoe de divisiedirecties gemachtigd. Het overleg met de (o.a.) binnen Altrecht werkende PVP-functionarissen werd gecontinueerd. Binnen dit overleg informeren commissie en PVP‟en elkaar over ontwikkelingen en knelpunten. Indeling klachten (185) op basis van wetgeving WKCZ BOPZ 2011: 2010: 108 123 41 29 Familieklacht 28 34 Niet ontvankelijk 5 11 Overig 3 2 43 Klachtonderwerpen van (185) klachten Vaktechnisch handelen 2011: 82 2010: 105 Relatie Organisatie Anders 51 39 45 38 7 7 Vaktechnisch handelen: bijvoorbeeld klachten over diagnose/onderzoek, behandeling/verpleging/verzorging, separatie, (dwang)medicatie, second opinion Relatie: bijvoorbeeld klachten over bejegening, communicatie, schending van privacy, niet nakomen van afspraken, gebrek aan begeleiding/aandacht, behandelrelatie. Organisatie: bijvoorbeeld klachten over wachtlijsten, dossier/inzagerecht, zoekraken dossier, overplaatsing/overname, wegraken goederen, bereikbaarheid/beschikbaarheid, reorganisatie, afdelingsregels, rookoverlast, ontslag Anders: bijvoorbeeld klachten over geldgebrek, curatele, niet nader omschreven. 4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Duurzame inzet van medewerkers Altrecht vindt de duurzame inzet van medewerkers van groot belang. Dit wordt onder andere vormgegeven door medewerkers goede opleidingsmogelijkheden te bieden en hen te ondersteunen bij ontwikkelingsvragen en loopbaanvragen middels coaching en intervisie in teamverband. Altrecht betrekt haar medewerkers bij het ontwikkelen van nieuw beleid en stelt professionals in het bedrijfsproces centraal om de kwaliteit van zorg verder te verbeteren in een omgeving die stimulerend en uitdagend is. Op deze wijze investeert Altrecht in haar medewerkers waardoor de verbinding met Altrecht wordt vergroot en organisatieontwikkelingen duurzaam tot stand komen. Altrecht Academie Altrecht heeft als ambitie een lerende en kennisintensieve ggz-organisatie te zijn. Altrecht Academie en Altrecht Science (zie verder hoofdstuk 4.10) hebben in 2011 meerdere projecten en initiatieven ontwikkeld om bij te dragen aan deze Altrecht-ambitie. Een belangrijk resultaat is de introductie van E-learning in de organisatie via het Leer Management Systeem Ilias. Een pilot met de e-module „Injecteren‟ is positief geëvalueerd. Daarnaast is gestart met de modules „Medicatieverstrekking door anders opgeleiden‟ en „Seksespecifieke Hulpverlening‟. In 2011 is de GGZ Ecademy een feit geworden, met de lancering van een website en de ontwikkeling van vijf e-modules die in 2012 beschikbaar komen. Het zij-instroom project, waarbij anders opgeleiden de kans krijgen zich op te leiden tot verpleegkundige, liep ook in 2011 door en het project „Kenniskringen‟ is succesvol afgerond met een goed bezocht symposium in november. Een andere belangrijke mijlpaal was de oprichting van het Kennisnet Culturele Psychiatrie. Daarnaast is de Academie betrokken geweest bij advies over opleidingsbeleid en –plannen binnen de organisatie, zoals het kenniscentrum agressiemanagement van de divisie Aventurijn. De opleidingsvisie 2011-2013 is door de Academie samen met andere organisatieonderdelen ontwikkeld en beschreven. 44 Aanbod en diensten op het gebied van opleiding & ontwikkeling Het aantal trainingen is van 341 in 2010 gestegen naar 382 in 2011 (12%), de gemiddelde waardering is gelijk gebleven (8.0). Altrecht Academie verzorgde onder meer de volgende trainingen: Weerbaarheid MO-programma voor afdelings- en teammanagers en voor (beleids)psychiaters Competentieontwikkeling- en Prestatiegesprekken Education Permanente: kennis op het gebied van Culturele Psychiatrie Coaching blijft onderdeel van het aanbod van de Academie en is ook in 2011 veelvuldig ingezet. Een groot opleidingsbehoefteonderzoek is uitgevoerd met een respons van 45%. In 2012 worden de resultaten hiervan verder uitgewerkt en gebruikt voor de ontwikkeling van nieuw opleidingsaanbod door de Academie. Op de externe inkoop van opleidingen heeft de Academie inkoopvoordelen behaald door kortingen te bedingen bij samenwerkingspartners en bepaalde activiteiten in eigen hand te nemen. Per 1 januari 2012 is hierop aanvullend met een tweetal opleidingsaanbieders een raamovereenkomst afgesloten waarbij scherpe kortingen zijn bedongen. De opleidingen tot Gezondheidszorgpsycholoog, Psychotherapeut, Klinisch Psycholoog, Verpleegkundig Specialist en Psychiater zijn in omvang nagenoeg gelijk gebleven. De opleiding tot Verpleegkundige is in 2011 licht in omvang afgenomen als gevolg van de krimpende organisatie. Verder zijn stappen gemaakt op het gebied van leerklimaat, ervaringsdeskundigheid, stagebeleid en diversiteitbeleid. Het collegiaal opvangteam In 2011 zijn 3141 incidenten gemeld, een daling ten opzicht van 2010 (3302 meldingen). Opvallend is, dat de opvang door het collegiaal opvangteam (89 keer) dalende is ten opzichte van 2010 (155 keer). Het feit dat afdelingen de opvang op de afdeling zelf in veel gevallen goed hebben georganiseerd, heeft hieraan vermoedelijk bijgedragen. Uit de resultaten van het arbeidsbelevingsonderzoek blijkt, dat de opvang op de afdeling goed is ingebed en dat de verschillende mogelijkheden elkaar goed aanvullen. Items arbeidsbelevingsonderzoek opvang door directe collega‟s begeleiding na traumatische ervaringen op de afdeling collegiaal opvangteam meldingsbereidheid Score 7.8 7.1 7.0 7.7 Interculturalisatie Altrecht bouwde verder aan een cultuursensitieve organisatie, onder andere door de realisatie van het interne Kenniscentrum Culturele Psychiatrie. Dit kenniscentrum biedt doelgerichte informatie en direct inzetbare kennis voor zowel individuele hulp als zorgverleners en directie. Het is een bundeling van expertise binnen Altrecht op het gebied van cultuur, gender en religie. Arbeidsbelevingsonderzoek In november 2011 heeft Altrecht weer een arbeidsbelevingsonderzoek gehouden. De respons was 59,3%; iets minder dan in 2009. Op onderdelen zijn de uitkomsten reden tot zorg, maar er zijn ook positieve resultaten te melden. De algemene tevredenheid over Altrecht is gedaald: van een 7,0 in 2009 naar een 6,7 nu. Daarmee scoort Altrecht ook lager dan het gemiddelde in de ggz (benchmark) dat op een 6,9 staat. In vergelijking met vorige onderzoeken geven nu meer collega‟s aan dat zij zich niet betrokken voelen bij de organisatie Altrecht. Het item „betrokkenheid‟ scoort Altrechtbreed een 6,0 (benchmark 6,7). Ook de waardering voor de organisatie, de ontwikkelingsmogelijkheden en vooral de baanzekerheid zijn duidelijke dalers. Daar staat tegenover dat op onderdelen als „collega‟s‟, „effectiviteit‟, efficiëntie‟ en „werksfeer‟ positief en beter gescoord wordt dan in het verleden. Volgens de invullers van de vragenlijst heerst er een goede werksfeer en feedbackcultuur. Medewerkers voelen zich gewaardeerd binnen hun afdeling. Ook zijn medewerkers nóg meer tevreden over het competentie-ontwikkelgesprek. De uitkomsten van het arbeidsbelevingsonderzoek zullen de komende maanden onderwerp van gesprek zijn binnen de afdelingen en teams. Op basis hiervan zullen op afdelingsniveau tussen 45 directies en management verbeteracties afgesproken worden. Monitoring hiervan vindt plaats door de directeuren. Arbeidsmarkt In 2011 zijn er 489 vacatures uitgezet. Hiervan zijn er 358 ingevuld, 40% met een interne en 60% met een externe kandidaat. In totaal hebben 4444 mensen gesolliciteerd bij Altrecht waarvan 3696 externe sollicitanten. Veruit de grootste groep sollicitanten is academisch geschoold. Altrecht Select doet de centrale werving voor een 3-tal functies binnen Altrecht waardoor de procedures sneller worden doorlopen. In 2011 waren er 129 verpleegkundige vacatures waarvan er 119 ingevuld zijn, 24 SPV-vacatures waarvan er 21 ingevuld zijn en 34 ANIOS-vacatures. Hiervan zijn er 32 ingevuld. Mobiliteit Door de veranderingen binnen de organisatie zijn de activiteiten bij het Mobiliteitcentrum in 2011 toegenomen. In 2011 hebben zich 70 boventallige medewerkers ingeschreven/gemeld bij Altrecht Select. 26 medewerkers zijn in 2011 herplaatst (wisselend extern en intern), 17 medewerkers zijn tijdelijk herplaatst. Op 31 december 2011 had Altrecht 34 boventallige medewerkers die (nog) niet herplaatst zijn. Loopbaancoaching Loopbaancoaching helpt medewerkers bij loopbaan-(her)oriëntatie, re-integratie, boventalligheid en arbeidsconflicten. Door middel van vertrouwelijke gesprekken kunnen medewerkers zicht krijgen op onderwerpen als zelfsturing, kwaliteiten en competenties, persoonlijke ontwikkeling en solliciteren in samenhang met hun positie op de regionale arbeidsmarkt. Vanuit een intensieve samenwerking met het Regionaal Mobiliteits Centrum Midden-Nederland (RMC-MN) worden diverse trainingen verzorgd; de website biedt informatie over interne vacatures bij collega-instellingen. Aanmelding bij het RMC biedt een voorrangspositie aan boventallige- en reintegratiekandidaten bij solliciteren. Het totaal aantal aanmeldingen bij het RMC is in 2011 bijna verdubbeld naar 43. In 2011 zijn in totaal 95 loopbaantrajecten gestart; een toename van bijna 15%. Het aantal aanmeldingen voor reïntegratie is iets teruggelopen. De waardering voor loopbaancoaching in 2011 is een 7,6. Vrijwilligers Eind 2011 waren er 249 vrijwilligers binnen Altrecht werkzaam; 240 vrijwilligers hebben in dat jaar Altrecht verlaten. Op 1-1-2012 stonden er 47 vacatures open. Het betreft voor 90% „maatjes‟aanvragen. Gesprekscyclus binnen Altrecht In 2011 heeft 77% van de medewerkers een competentieontwikkel- of prestatiegesprek gehad. Altrecht streeft naar minimaal 90% gevoerde gesprekken. In 2011 heeft Altrecht een incompany training georganiseerd voor managers, zodat zij beter in staat zijn om een goed gesprek te voeren. Overige projecten Voorts is in 2011 gewerkt aan de volgende projecten: Digitalisering P&O-processen Roosterefficiency Functieontwikkeling Arbobeleid: beleidsplan Arbozorg 2012-2014 Arbodienstverlening: nieuw contract met ArboUnie Risico-inventarisaties & -evaluaties Onderzoek naar „eigen risicodragerschap‟ WGA Besparingsonderzoek Sociale Verzekeringen Verzuim Personeelsbadges Nieuw Sociaal Plan Organisatieontwikkeling In maart 2011 is het doorlopend Sociaal Plan 2009-2011 opgezegd, met als doel om in overleg met de werknemersorganisaties tot een nieuw doorlopend Sociaal Plan te komen. Mobiliteit en inzetbaarheid van medewerkers waren hierbij de uitgangspunten. 46 Om op een adequate, zorgvuldige en tijdige wijze in te spelen op veranderingen, waarbij zowel recht wordt gedaan aan de continuïteit van de bedrijfsvoering alsook de rechtspositie van de medewerkers, is het Sociaal Plan Organisatieontwikkeling 2011-2013 uiteindelijk in december, na een lange periode van onderhandelen met de werknemersorganisaties, tot stand gekomen. Het Sociaal Plan heeft tot doel eventuele nadelige gevolgen van organisatieontwikkelingen voor medewerkers zo goed mogelijk te voorkomen, weg te nemen of te verminderen. Een belangrijke verandering ten opzichte van het oude Sociaal Plan is dat het afspiegelingsbeginsel wordt toegepast; het criterium dat wordt gebruikt bij het bepalen van de boventalligheid onder medewerkers bij organisatieaanpassingen, waarbij sprake is van een krimp van arbeidsplaatsen en/of verminderen respectievelijk verdwijnen van functies. Boventalligheid wordt nu verdeeld over leeftijdsgroepen binnen uitwisselbare functies. Er zijn nadere afspraken gemaakt over de wijze waarop mobiliteit van medewerkers – in geval van boventalligheid - vorm krijgt; deze zijn vervat in een mobiliteitsplan. Klachtencommissie individuele medewerkers In het arbeidsbelevingsonderzoek, dat eind 2011 onder de medewerkers van Altrecht is gehouden, is gevraagd naar de bekendheid van de klachtencommissie en naar eventuele drempels die worden ervaren om naar een van de vertrouwenspersonen of de klachtencommissie toe te stappen. Daaruit blijkt dat 1 op de 3 medewerkers niet op de hoogte is van het bestaan van de klachtencommissie individuele medewerkers. Ongeveer 1 op de 7 medewerkers voelt zich niet voldoende veilig om naar een vertrouwenspersoon of de klachtencommissie te stappen. De klachtencommissie ziet het als haar taak om te werken aan een grotere bekendheid van de klachtencommissie onder medewerkers. Daar zal in 2012 extra aandacht aan worden besteed. Het is primair de taak van het management om te werken aan de ervaren veiligheid om naar een vertrouwenspersoon of de klachtencommissie te stappen. Op dat vlak zijn in 2011 in samenspraak met de klachtencommissie en de Ondernemingsraad eerste initiatieven genomen. 2011 2010 2009 2008 2007 Ingediende klachten 4 3 4 5 2 Meldingen bij vertrouwenspersonen en klachtencommissie 37 25 20 15 13 Aantal meldingen en klachten Bij het hoge aantal meldingen in 2011 moet worden opgemerkt dat in drie gevallen een aantal medewerkers van eenzelfde afdeling zich bij de vertrouwenspersoon heeft gemeld. In elk van deze gevallen waren de meldingen vanuit hetzelfde team aan elkaar verwant. Inhoud ingediende klachten Roddelen collega over privésituatie medewerker Wijze beëindiging dienstverband en opstelling werkgever (2x) Beslissing leidinggevende Drie van de vier klachten zijn (deels) gegrond verklaard. In één zaak heeft de betreffende directeur het advies van de klachtencommissie niet overgenomen. In twee zaken is de klager in beroep gegaan bij de raad van bestuur. In deze beide beroepszaken heeft de raad van bestuur geoordeeld in lijn met het advies van de klachtencommissie. Aard van de meldingen Opvallend is dat in veel meldingen het als onveilig ervaren werkklimaat op de afdeling een rol speelde. Opnieuw signaleert de klachtencommissie dat dit medewerkers ervan weerhoudt om een klacht in te dienen. De overige meldingen hadden betrekking op de volgende onderwerpen: • seksuele intimidatie • grensoverschrijdend gedrag door een meerdere • gebrek aan steun door teamleden in geval van discriminatie door patiënt • slecht management met negatieve consequenties voor kwaliteit van zorg en werkklimaat • niet verlengen van contract 47 • onder druk zetten van medewerker door leidinggevende over functioneren • gebrek aan steun door leidinggevende bij gezondheidsproblemen. In vijf gevallen is de melding door bemiddeling opgelost. In één geval heeft de betreffende medewerker besloten Altrecht te verlaten. Een enkele melding is nog niet afgerond. In de meeste gevallen hebben de betreffende medewerkers besloten niets te doen. Klokkenluiderregeling Vanaf eind 2010 heeft Altrecht een officiële klokkenluiderregeling. De regeling biedt bescherming aan medewerkers die een misstand signaleren en melden, waaronder de mogelijkheid deze bij een vertrouwenspersoon én anoniem te melden. De Zorgbrede Governancecode regelt onder meer dat „een organisatie aanspreekbaar is op te goeder trouw gedane meldingen van redelijke vermoedens van onregelmatigheden dan wel misstanden binnen de organisatie door werknemers zonder dat de melder daardoor wordt geschaad in zijn of haar positie‟. Om dit te realiseren is een klokkenluiderregeling tot stand gekomen. Deze regeling is gepubliceerd op het intranet. De klokkenluiderregeling bestaat naast de klachtenregeling medewerkers. 4.6 Samenleving en belanghebbenden Maatschappelijk verantwoord ondernemen Patiënt en maatschappelijke rollen centraal Bij alles wat Altrecht doet, wordt de vraag gesteld: „Wat heeft de patiënt hieraan en draagt dit bij aan zijn herstel?‟ Met andere woorden: Altrecht stelt de patiënt en zijn of haar herstel centraal. Onder herstel verstaan we dat de patiënt weer meer grip heeft op zijn leven, hetgeen niet betekent dat alle klachten niet meer voorkomen. We stellen de patiënt in staat persoonlijke doelen te realiseren en te blijven geloven in herstelmogelijkheden en veerkracht, zodat hij zo snel mogelijk zijn maatschappelijke rollen kan oppakken en volwaardig deel uit kan maken van de samenleving. In samenspraak met patiënt, behandelaar en familie wordt een herstelplan opgesteld dat bestaat uit die zaken die bijdragen aan het herstel van de patiënt. Altrecht streeft naar de inzet van ervaringsdeskundigen (5% Altrechtbreed), omdat deze bijdraagt aan de kwaliteit van zorg en destigmatisering van de geestelijke gezondheidszorg. Rehabilitatie is belangrijk onderdeel van de totale behandeling van Altrecht die in principe ambulant wordt aangeboden, met andere woorden in de eigen omgeving van de patiënt. Alleen als het niet anders kan, wordt een klinische opname geboden die echter niet langer duurt dan strikt noodzakelijk. Een klinische opname immers werkt meer ontwrichtend in het leven en de samenleving dan de ambulante behandeling waarbij de patiënt deel blijft uit maken van zijn eigen omgeving. In het verlengde hiervan werkte Altrecht ook in 2011 aan een verdere afbouw van het aantal klinische bedden, met als doel deze op langere termijn met minimaal 25% terug te brengen. Bovengenoemde doelen kan Altrecht niet alleen realiseren, vandaar dat zij nauw samenwerkt met sterke partners in de keten om het hulpaanbod en de wijze waarop dat wordt verleend, voortdurend af te stemmen op de ontwikkelingen in de samenleving en daarmee samenhangende wensen, behoeften en nieuwe mogelijkheden. Voor meer informatie over deze samenwerking: zie hoofdstuk 2.4. De omgeving Altrecht heeft een goed nabuurschap hoog in het vaandel staan. Om die reden wordt vanuit de verschillende locaties gewerkt aan een goede relatie met de omwonenden. Dat gebeurt onder andere door middel van een goede informatievoorziening over de activiteiten op de locatie, het actief betrekken van omwonenden bij nieuwe plannen en werkwijzen, informatieavonden en periodieke nieuwsbrieven. Uiteraard staat in dit contact ook het onderwerp veiligheid centraal. In overleg met omwonenden en bijvoorbeeld politie wordt de veiligheid van belanghebbenden bewaakt en waar nodig worden concrete maatregelen genomen. Daarnaast is Altrecht met regelmaat betrokken bij overleg over de (her)inrichting van de (directe) omgeving van haar locaties, zoals bijvoorbeeld bij het zuidelijk Museumkwartier in Utrecht. 48 Milieu en duurzaamheid Het Facilitair Servicecentrum (per 1 januari 2012 onderdeel van het Servicebedrijf van Altrecht) faciliteert, ondersteunt en schept voorwaarden waarbinnen zorgen, behandelen, wonen en werken in Altrecht mogelijk en aangenaam wordt. Eén van de beleidsonderdelen is een continue verbetering van de milieuprestatie, het bevorderen van duurzaamheid en het voorkomen van risicovolle situaties. Daartoe werd in 2011 het milieukader geactualiseerd. Doelen Binnen het milieukader zijn de volgende doelen gesteld: Het borgen van en voldoen aan de geldende milieuwet- en regelgeving. Het onderzoeken en waar mogelijk gebruiken van minder milieubelastende alternatieven bij onderhoud gebouwen en terreinen, (ver)bouw en renovatie. Het inkopen en gebruik van duurzame materialen en goederen. Het bevorderen van afvalscheiding en hergebruik. Het bevorderen van bewust en zuinig energiegebruik. Het bevorderen van een minder milieubelastend wagenpark (incl. vervoersbewegingen). Met bovenstaande doelen beoogt het Facilitair Servicecentrum op een verantwoorde manier invulling te geven aan de milieuwet- en regelgeving binnen de grenzen van haar kernactiviteiten en de beschikbare financiële middelen. In 2012 zal gestart worden met de beschrijving van het Altrechtbrede milieubeleid. Omdat een integrale benadering van de zorg voor milieu en duurzaamheid ontbrak, is begin 2011 besloten op één centrale plaats binnen het Facilitair Servicecentrum, bij de specialist bedrijfshygiëne, alle informatie op het gebied van milieu en duurzaamheid te laten samenkomen. Hierdoor is er overzicht, kan structureel gecommuniceerd worden met de organisatie en is informatie makkelijker te verkrijgen. Acties in verslagjaar Het aantal bedrijfsauto‟s binnen Altrecht is gereduceerd. Efficiënter en effectiever omgaan met de bedrijfsauto‟s leidt tot minder vervoersbewegingen en daardoor minder CO2-uitstoot. Afvalscheiding is op diverse manieren uitgebreid. Er is een milieustraat gekomen waar materialen verder worden gescheiden en in aparte containers worden verzameld en afgevoerd. Er is een afvalscheidingskalender voor de afdelingen gemaakt waardoor medewerkers en patiënten in één oogopslag kunnen zien hoe afval verzameld en afgevoerd moet worden. Het bestrijden van de processierups gebeurt succesvol met biologische bestrijdingsmiddelen. Op enkele plekken binnen Altrecht is gestart met proefplaatsing van LED-verlichting (naast het gebruik van spaarlampen). De eerste resultaten zijn positief waardoor in 2012 een grotere pilot wordt uitgevoerd. De voorbereidingen voor „videoconferencen‟ hebben plaatsgevonden. Inmiddels zijn de systemen operationeel waardoor het aantal vervoerbewegingen tussen de locaties vermindert. Onderzocht is de mogelijkheid om logistieke activiteiten te bundelen waardoor er minder logistiek transport nodig is. In 2012 zal dit stapsgewijs in de praktijk worden gebracht. Voor wat het energiebeheer betreft, heeft in de laatste weken van 2011 een inspectie en een benchmark plaatsgevonden van de bestaande „actieve‟ gebouwen. Voor de hoofdlocatie Zeist wordt een energiebesparingsplan opgesteld. Het te renoveren hoofdgebouw in Zeist wordt als voorbeeld gesteld voor energiebeheer in de toekomst. Er wordt onderzocht wat de mogelijkheden zijn op het gebied van warmteterugwinning, het gebruik van LED-verlichting en overige mogelijkheden. 49 Samenleving als geheel Altrecht spant zich in om haar relatie met het „algemene publiek‟ te onderhouden en te verbeteren. Door transparantie en een goede voorlichting over geestelijke gezondheidszorg willen wij een bijdrage leveren aan de destigmatisering van de psychiatrie en de geestelijke gezondheidszorg optimaal toegankelijk maken voor mensen die haar nodig hebben. In 2011 vierde Altrecht haar 550-jarig jubileum. Onder het motto „geen drempel, geen stempel‟ is in 11 maandthema‟s extra aandacht aan de toegankelijkheid en destigmatisering van de ggz besteed en zijn vele boeiende, inspirerende, leerzame, ontspannende en vooral verbindende activiteiten uitgevoerd. Voor een terugblik en overzicht zie: www.altrecht550.nl. Belanghebbenden Altrecht rekent de volgende groepen mensen en organisaties tot haar stakeholders: Patiënten Familie Medewerkers Verwijzers Overheden Politieke partijen Financiers Samenwerkingspartners (Centrale) Cliëntenraad, Familieraad en Ondernemingsraad Omwonenden Het algemeen publiek Nieuw stakeholderbeleid Altrecht hecht grote waarde aan een goede relatie met al haar stakeholders. Hieraan is de afgelopen tijd veel aandacht besteed, resulterend in nieuw stakeholderbeleid dat in het verslagjaar werd geïmplementeerd. In het nieuwe stakeholderbeleid staan de logistieke processen beschreven, zijn verantwoordelijkheden vastgelegd, zijn de typen communicatie bepaald en wordt aangegeven hoe we onze organisatie en haar activiteiten zo transparant mogelijk kunnen maken voor onze stakeholders. Meer informatie over het nieuwe stakeholderbeleid vindt u in paragraaf 4.2. Patiënten De Centrale Cliëntenraad adviseert de Raad van Bestuur over beleid dat voor alle patiënten van Altrecht belangrijk is en behartigt daarmee de patiëntenbelangen. Elke twee maanden voert de Raad van Bestuur overleg met de Centrale Cliëntenraad. De verschillende afdelingen van Altrecht voeren waar mogelijk en gewenst verbeteracties uit naar aanleiding van onderzoek uitgevoerd op initiatief van de Cliëntenraad. Voor de organisatie van de Cliëntenraad en een concreet overzicht van de activiteiten van de raad zie hoofdstuk 3.5 in dit jaardocument. Altrecht onderhoudt contact met haar patiënten via de website www.altrecht.nl en het cliëntenblad Alter. Op de website is behalve algemene informatie ook ruimte voor bijvoorbeeld weblogs van patiënten. Het cliëntenblad Alter wordt ook verspreid via huisartsenposten en de wachtkamers van ziekenhuizen. Op die manier wil Altrecht ook potentiële patiënten en het algemeen publiek met het blad bereiken. De inbreng van patiënten in de redactieraad van Alter wordt verzorgd door de Centrale Cliëntenraad. Altrecht onderhoudt contacten met en stelt regelmatig faciliteiten ter beschikking aan verschillende landelijke en regionale patiëntenorganisaties en plaatselijke initiatieven door bijvoorbeeld ervaringsdeskundigen. Ook onderhoudt Altrecht nauwe banden met onder andere het Steunpunt GGz in Utrecht. Deze onafhankelijke, laagdrempelige organisatie, biedt vanuit ervaringsdeskundigheid ondersteuning aan mensen die zelf of in hun omgeving te maken hebben met psychische, psychosociale of psychiatrische problematiek. Er zijn verschillende folders beschikbaar voor patiënten en hun vertegenwoordigers met algemene informatie en informatie over de afdelingen. De cliëntenraad heeft een brochure over haar werkwijze. Deze informatie is ook op de website te vinden. Familiebeleid Familieleden kampen regelmatig met veel vragen en problemen met betrekking tot hun familielid met psychiatrische problemen. Altrecht neemt ook ten aanzien van deze groep haar verantwoordelijkheid 50 en heeft voor hen onder andere een familievertrouwenspersoon aangesteld. Familieleden kunnen bij deze functionaris terecht voor informatie, verwijzing naar instanties, een luisterend oor en advies bij het indienen van een klacht. De familievertrouwenspersoon brengt bovendien de problematiek van familie en direct betrokkenen onder de aandacht van de Raad van Bestuur. Belangenbehartiging van familieleden in het algemeen vindt plaats via de Familieraad van Altrecht (zie hoofdstuk 3.6). Deze raad voert drie maal per jaar overleg met de Raad van Bestuur. Ook de Familieraad heeft een informatiebrochure beschikbaar die via www.altrecht.nl te downloaden is. Daarnaast heeft Altrecht een coördinator Familiebeleid. Deze functionaris heeft als taken: advies en voorlichting geven; ontwikkelen van cursussen; ondersteuning van de Familieraad; ontwikkelen van familie-ervaringsdeskundigheid; fungeren als familiecoach; verzorgen van PR. In 2011 zijn de voorbereidingen getroffen voor een familietevredenheidsonderzoek dat in het voorjaar van 2012 wordt uitgevoerd. Medewerkers De ruim 2800 medewerkers van Altrecht hebben belang bij de organisatie als werkgever. Omgekeerd geldt hetzelfde: Altrecht beschouwt haar medewerkers als hét kapitaal van de onderneming. De dialoog met deze belangrijke groep belanghebbenden verloopt in de regel via het werkoverleg op afdelings- en teamniveau. Altrecht belegt bovendien bij alle ingrijpende en veelomvattende projecten aparte informatiebijeenkomsten voor alle medewerkers, dan wel specifieke deelgroepen. Voorbeeld daarvan zijn de speciale informatiebijeenkomsten die in maart van dit jaar zijn georganiseerd om het nieuwe meerjarenbeleid van Altrecht toe te lichten en van gedachten te wisselen over de concrete uitvoering daarvan. Nieuwe medewerkers krijgen een introductiebijeenkomst op één van de locaties. Deze bijeenkomsten worden circa tien keer per jaar gehouden. Altrecht heeft in 2011 opnieuw een arbeidsbelevingsonderzoek gehouden. Bespreking van de resultaten vindt vanaf maart 2012 plaats. Verbeteracties worden rond de zomer van 2012 gepresenteerd en vanaf die tijd organisatiebreed en op afdelingsniveau uitgevoerd. Verwijzers Om de samenwerking en vooral ook serviceverlening richting verwijzers te verbeteren, houdt Altrecht met enige regelmaat verwijzersbijeenkomsten, op centraal en op afdelingsniveau. Op de centrale verwijzersbijeenkomsten staan de gemeenschappelijke belangen en vragen van verwijzers centraal. In 2010 heeft Altrecht opnieuw een verwijzerstevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Daaruit bleek dat verwijzers over het algemeen tevreden zijn over de kwaliteit van dienstverlening zoals deze geleverd wordt door Altrecht Entree en ook door Indigo. Ook zijn zij tevreden over de deskundigheid van de behandelaren en de kwaliteit van de zorg die geleverd wordt door Altrecht en de kwaliteit van de terugkoppeling. Dit zijn tegelijkertijd de aspecten die de verwijzers het meest belangrijk vinden. Ook de kwaliteit en bereikbaarheid van de crisisopvang scoren goed. Het onderzoek leverde ook een aantal verbeterpunten op. Deze aspecten van onze hulp- en dienstverlening zijn nadrukkelijk meegenomen in het nieuwe meerjarenbeleid dat in 2011 op hoofdlijnen is vastgesteld (zie hiervoor de beschrijving van de uitgangspunten in hoofdstuk 4.1). In het bijzonder gaat het om duidelijkheid over het zorgaanbod en verwijzingscriteria, tijdigheid van terugkoppeling en een betere telefonische bereikbaarheid van behandelaren. In 2011 is Altrecht aangesloten op zorgdomein. Verwijzers kunnen nu, rechtstreeks vanuit hun HuisartsenSysteem, digitaal doorverwijzen naar Altrecht. Uit een door Altrecht georganiseerde evaluatiebijeenkomst in november bleek grote tevredenheid over deze maatregel. Betrokkenen waren unaniem positief over de invoering van Zorgdomein. Ook is op 1 juni 2011 de Entree Nieuwe Stijl van start gegaan. Deze nieuwe Entree is gaan toe‟wijzen‟ in plaats van „toeleiden‟, op basis van getrapte screening met het oog op de diverse zorgpaden. Het team als geheel kan het totale zorgaanbod van Altrecht overzien en is dus de voordeur van en voor heel Altrecht (met uitzondering van crises, justitie en Top ggz). Hiermee kwam een einde aan alle alternatieve (zo‟n 35!) aanmeldroutes in de organisatie. Minimaal vier maal per jaar ontvangen verwijzers een digitale nieuwsbrief met relevante actuele informatie over Altrecht. Specifieke informatie over het aanbod van Altrecht vinden zij op de website waar een speciale „afdeling‟ voor verwijzers is te vinden. 51 Overheden en politieke partijen De overheden, zowel landelijk, provinciaal als lokaal, hebben grote invloed op de vormgeving van het beleid van gezondheidszorginstellingen. Altrecht besteedt daarom in ruime mate aandacht aan de contacten met ministeries, provincie en gemeenten. Behalve de veelvuldige reguliere contacten, geeft Altrecht ook periodiek informatie over de geestelijke gezondheidszorg en zal niet schromen de belangen van haar patiënten onder de aandacht te brengen tijdens bezoeken aan Den Haag of via werkbezoeken van betrokken ministers en Tweede Kamerleden aan Altrechtlocaties. Vaak zijn actuele onderwerpen als veiligheid, psychiatrie en verslaving of dwang en drang leidraad bij bezoeken over en weer. Daarbij staat behalve informatievoorziening ook het debat hoog in het vaandel. De Raad van Bestuur heeft in 2011 stevig geïnvesteerd in haar contacten met externe belanghebbenden, op basis van het nieuwe stakeholdersbeleid. Hiertoe werden door het hele jaar heen werkbezoeken met voor Altrecht relevante partijen georganiseerd. Zo kwam in 2011 de gehele ambtelijke top van het ministerie van VWS bij Altrecht op bezoek. Het bestuur van de NZa, Agis, CZ en van ZonMW mochten wij ontvangen. Voorts zijn diverse gemeentebesturen uit de eigen regio op werkbezoek geweest. Vanuit de landelijke politiek kregen wij mevrouw Hanke Bruins Slot (CDA) en de heer Anne Mulder (VVD) op bezoek. Daarnaast zijn er overleggen gevoerd met huisartsenverenigingen en ziekenhuizen in de regio. Financiers Gemeenten Vanwege de overheveling van gelden van de AWBZ naar de WMO worden gemeenten een steeds belangrijker partner voor Altrecht. De gemeente is nu stakeholder, financier en samenwerkingspartner. Via accountmanagement blijft Altrecht gemeenten informeren over en betrekken bij haar hulp- en dienstverlening. Via het accountmanagement wordt ook de samenwerking met gemeenten verder vormgegeven. Doel is samen met de gemeenten te zorgen voor meer wijkgerichte dagactiviteiten en zorg voor welzijn zodat de kans op herstel van de patiënt groter wordt. Ook patiëntgestuurde activiteiten nemen hier een belangrijke plaats in. Altrecht Talent is binnen Altrecht de belangrijkste partner voor de gemeenten. Talent voerde in het verslagjaar de voorbereidingen uit voor de start van patiëntgestuurde activiteitencentra in Utrecht, Nieuwegein en Woerden en speelt hiermee in op de wens van de gemeenten om kleinschalige, laagdrempelige en wijkgerichte activiteiten te realiseren die grotendeels zelfsturend zijn en minder kosten met zich meebrengen. Banken Door de marktontwikkelingen en de groeiende bedrijfsrisico‟s, worden banken in toenemende mate belangrijke stakeholders. Altrecht is aangesloten bij het Waarborgfonds waarvoor één keer per jaar een beoordeling plaatsvindt. Via kwartaaloverleggen, waarbij met name financiële informatie (kwartaalrapportages en jaarrekeningen) als uitgangspunt dient, vindt periodiek overleg plaats met onze huisbankiers. Zorgkantoor en zorgverzekeraars In 2011 is verder geïnvesteerd in het relatiemanagement naar verzekeraars en Zorgkantoor. Het relatiemanagement is gevoerd voor AGIS, UVIT en Multizorg. De contactpersonen van deze verzekeraars woorden betrokken bij het regulier overleg, de zogenaamde Technische overleggen. Deze overleggen vinden ongeveer 1 keer per 6 weken plaats en hebben zowel betrekking op de ZvW als op de AWBZ. Ook in 2011 is Achmea veelvuldig in de gelegenheid gesteld om kennis te maken met de verschillende soorten zorg die Altrecht biedt. Tevens hebben overleggen plaatsgevonden op niveau van de Raad van Bestuur en AGIS. In deze overleggen komen met name de Altrechtbrede en strategische issues aan de orde. Gezien de veelheid aan ontwikkelingen en het tempo waarin zaken veranderen in de ggz is het hebben van een goede en open relatie met de verschillende financiers (zoals verzekeraars en Zorgkantoor) van essentieel belang. Justitie Altrecht heeft een aantal afdelingen die voor hun financiering afhankelijk zijn van het ministerie van justitie. Hier worden mensen met een forensische titel behandeld. Met name de divisie Altrecht Aventurijn onderhoudt intensieve contacten met de directie van DJI van het ministerie van Justitie en met andere keyplayers binnen het ministerie. 52 Ondernemingsraad De ondernemingsraad geeft in het kader van de Wet op de Ondernemingsraden vorm aan de medezeggenschap binnen Altrecht en oefent hiermee invloed uit op het beleid van Altrecht en de uitvoering van dat beleid. Tevens draagt de ondernemingsraad bij aan een goede communicatie met de medewerkers over relevante ontwikkelingen binnen Altrecht. Naast de ondernemingsraad heeft iedere zorgdivisie alsmede de stafdiensten een eigen onderdeelcommissie met een afvaardiging in de ondernemingsraad. De ondernemingsraad heeft één maal per zes weken regulier overleg met de Raad van Bestuur, de onderdeelcommissies gemiddeld vier keer per jaar met de divisie- en stafdirecties. De resultaten van het overleg tussen de ondernemingsraad en de raad van bestuur in 2011 staan beschreven in paragraaf 3.7. 4.7 Financieel beleid Ontwikkeling resultaat over de jaren Altrecht besteedt voortdurend aandacht aan het doelmatiger omgaan met tijd en geld, dit met behoud van dezelfde of betere zorgresultaten. Intern uitgangspunt hierbij is uiteraard dat de zorg zoveel mogelijk middelen ter beschikking krijgt. Ook in 2011 zijn we, door de inzet van alle medewerkers, niet alleen in staat gebleken om kwalitatief goede zorg aan velen te bieden maar ook om dit op een financieel verantwoorde manier te doen. Onderstaande tabel laat de financiële ontwikkeling van de opbrengsten, kosten en resultaten over de afgelopen vijf jaar zien (bedragen in duizenden €): Bedragen in duizenden € Wettelijk budget Overige opbrengsten Totale opbrengsten Kosten Resultaat 2011 185.497 14.170 199.667 196.773 2.894 2010 184.433 12.806 197.239 194.523 2.716 2009 178.755 12.132 190.887 189.309 1.578 2008 168.201 10.134 178.335 174.348 3.987 2007 161.347 7.108 168.455 168.600 -145 % resultaat vs opbrengsten 1,4 % 1,4% 0,8% 2,2% -0,1% Over 2011 bedraagt het enkelvoudig resultaat € 2,2 miljoen (2010: € 2,4 mln). Het genormaliseerde resultaat bedraagt € 2,9 mln (2010: € 5,9 mln). Belangrijke plus- en minposten in het genormaliseerde resultaat 2011 zijn onder meer de opbrengst verkoop onroerend goed, overschot op de OVAvergoeding, impairment op onroerend goed, niet behalen ROM-afspraak en lagere rente en hogere vergoeding kapitaalslasten. Altrecht heeft over 2011 de productieafspraken van de zorgkavels ZVW (-425k), AWBZ (–264k), Justitie (-130k) niet geheel gehaald. WMO wel. Medio 2011 is naar aanleiding van de resultaten van de eerste twee kwartalen, een zogeheten Tienpuntenplan voor de organisatie in gang gezet. Dit plan is er onder meer op gericht om de formatie te beheersen, het vastgoed versneld te reduceren, de roostering van de diensten te verbeteren en de inkoop verder te professionaliseren. De eerste resultaten hiervan hebben we eind 2011 kunnen vaststellen. Medio 2012 zal de balans worden opgemaakt. De onderproductie ZVW is mede veroorzaakt door tussentijdse overheveling van AWBZ-kader naar ZVW-kader. Tevens heeft het niet halen van de afgesproken score ROM/Effectmeting een negatief effect gehad op het ZVW-resultaat. De onderproductie AWBZ wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door onderproductie in de kliniek, vanwege de transitie van kliniek naar ambulant en het daarmee gepaard gaande afstoten van bedden. Dit sluit aan bij het landelijke beeld. Behaalde omzet, kosten en resultaten Met ingang van 1 januari 2011 is de generalistische zorg met overheveling van het wettelijk budget van Altrecht ondergebracht in AZMN BV. Dit heeft geleid tot daling van het wettelijk budget van Altrecht enkelvoudig met € 9,5 mln naar € 174 mln. Capaciteitsuitbreiding bij justitie en prijsstijgingen hebben daarentegen geleid tot een wat hoger wettelijk budget. 53 De omzet is ten opzichte van 2010 met 5,4% afgenomen. Hoofdoorzaak hiervan is het onderbrengen van de generalistische zorgactiviteiten in een 100% dochter AZMN BV. De personeelskosten zijn met 4,2% gedaald. Vanwege de langzamere daling van de personeelskosten en overige kosten dan de omzet, is er in 2011 een tienpuntenplan in werking gesteld om de kosten te beheersen. Onderdeel daarvan is een vacaturestop (ingegaan juli 2011). Het aantal fte‟s enkelvoudig ultimo 2011 bedraagt 2206 (gemiddeld in 2010: 2248 fte) De afname in fte‟s wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de overheveling van de generalistische zorgactiviteiten naar AZMN BV. Bij de divisie Aventurijn is het aantal fte‟s licht toegenomen door de uitbreiding van de beddencapaciteit. De financiële positie (solvabiliteit en liquiditeit) De ontwikkeling van het weerstandsniveau (solvabiliteit) over de afgelopen jaren kan als volgt worden weergegeven: Bedragen in duizenden € Geconsolideerd eigen vermogen (EV) Totale bedrijfsopbrengsten (TO) Balanstotaal (BT) Opbrengstratio (EV/TO) Solvabiliteit (EV/BT) 2011 29.242 2010 26.315 2009 23.597 2008 22.019 2007 18.032 199.667 176.090 197.239 175.459 190.887 174.239 178.335 187.080 168.455 120.761 14,6% 16,6% 13,3% 15,0% 12,4% 13,5% 12,3% 11,8% 10,7% 14,9% Tot enkele jaren geleden was de maatstaf voor zorginstellingen inzake het bepalen van het weerstandsniveau de budgetratio (EV/TO), waarbij werd aangesloten bij de definitie van het Waarborgfonds van de Zorgsector (WfZ). Er valt een tendens te bespeuren waarbij wordt geconstateerd dat stakeholders (zorgkantoren en bankiers) „afstand‟ nemen van dit kengetal. De stakeholders hechten in toenemende mate meer belang aan het, voor het bedrijfsleven al langer geldende, traditionele solvabiliteitspercentage (EV/BT). Deze ontwikkeling manifesteert zich met name in de eisen die zorgverzekeraars stellen voordat zij overgaan tot het verstrekken van permanente voorschotten en het continueren van kredietovereenkomsten met de huisbankier. In 2011 is Altrecht er in geslaagd om te voldoen aan de geformuleerde doelstellingen ten aanzien van het financiële beleid. Dit beleid is gericht op het maximaal faciliteren van de zorg met een positieve marge, waarbij het streven is om het weerstandsniveau jaarlijks met minimaal 1% te laten toenemen. Als gevolg van enerzijds het positieve resultaat 2011 (zijnde € 2,2 mln) en anderzijds afname van het balanstotaal ultimo 2011 is het solvabiliteitspercentage (EV/BT) gestegen met 1,6 %. Het boekjaar 2011 heeft daarmee een goede bijdrage geleverd aan het halen van de doelstelling om het weerstandsvermogen te versterken. In het, in het najaar van 2011, geformuleerde strategisch beleid voor de periode 2012 – 2015 is geformuleerd dat de solvabiliteit eind 2015 minimaal 20% zal moet bedragen. De kasstromen en financieringsbehoeften Met ingang van 2008 factureert Altrecht haar cure-activiteiten in DBC‟s en sinds 2011 ook de DBBC‟s voor deze activiteiten in de forensische sfeer. De traditionele bevoorschotting is vervangen door financiering op basis van de facturatie. Het tijdig sluiten, valideren en factureren van D(B)BC‟s is daarmee een managementinstrument geworden om het werkkapitaal te beheren en te beïnvloeden. De in euro‟s gewogen gemiddelde duur van een DBC (openen – sluiten) bedraagt binnen Altrecht circa 9 à 10 maanden. Deze lange doorlooptijden hebben een nadelig effect op het werkkapitaal. Het optimaliseren van de doorlooptijd van D(B)BC‟s en een optimaal afsluit- en facturatieproces hebben ook in 2011 de nodige aandacht gevergd. Net zoals over 2010 heeft Altrecht over 2011 nog een verschil tussen de productie op basis van NZAparameters en gerealiseerde DBC-productie. Op het financieel resultaat heeft dit nog geen effect. Op de liquiditeitspositie van Altrecht heeft dit een omvangrijk negatief effect, hetgeen door bancaire financiering is opgevangen. Medio 2011 is een Taskforce ingesteld om dit verschil te gaan mitigeren, vanwege het financieel risico dat ontstaat bij daadwerkelijke afrekening op basis van DBC‟s. 54 Bij optimaal beheer van de financiële positie behoren ook de treasurywerkzaamheden. In het kader van de treasury vinden periodiek onder meer de volgende werkzaamheden plaats: per kwartaal een liquiditeitsprognose voor minimaal 12 maanden na het rapportagemoment. Op deze wijze kunnen knelpunten in de liquiditeit beter worden voorspeld, zodat corrigerende maatregelen kunnen worden getroffen; jaarlijkse actualisatie van het financieringsbeleidsplan met een toekomstige scope van minimaal 5 jaar; scherp toezicht op de incassering van vorderingen uit hoofde van DBC‟s als wel overige reguliere debiteuren. Gebeurtenissen na balansdatum Na balansdatum is de participatie in Interapy BV voor een deel verkocht. Er resteert nu een kapitaalbelang van 6% in Interapy BV. Voor het overige hebben zich na balansdatum geen gebeurtenissen voorgedaan die nadere informatie geven over de feitelijke situatie per 31 december 2011 en die verwerking en/of toelichting in de jaarrekening 2011 behoeven. Toekomstparagraaf De periode na 2012 staat in het teken van de nodige veranderingen. In het oog springende veranderingen zijn: De ontwikkelingen ten aanzien van de bekostiging ggz Per 1 januari 2013 zal, zoals het er nu uitziet, de DBC-bekostiging worden ingevoerd. De NZA is in overleg met DBC-onderhoud, ZN en GGZn over de aanpassingen die nog voor dit onderdeel nodig zijn. Altrecht participeert op proactieve wijze in de landelijke overlegstructuren, waardoor op adequate wijze op de veranderende regelgeving kan worden ingespeeld. Knip ZVW/AWBZ De ggz-instellingen, en dus ook Altrecht, hebben te kampen met productieverantwoordingsproblematiek als gevolg van de splitsing van de AWBZ en ZVW. Overproductie in de ZVW wordt niet gehonoreerd en onderproductie in de AWBZ wordt wel afgeroomd. Voor de NZA was dit aanleiding om hiervoor een beleidsregel uit vaardigen. Deze beleidsregel maakt het mogelijk om productiegelden van de ene wet over te hevelen naar de andere wet. Altrecht heeft in 2011 gebruikgemaakt van deze regeling. De voorwaarden hiervoor waren onder meer, dat er sprake moet zijn van afbouw van bedden en dat er overeenstemming moet zijn tussen instelling, verzekeraar en zorgkantoor. Aan beide voorwaarden heeft Altrecht kunnen voldoen. Prognose 2012: begroting In februari 2012 is de (financieel sluitende) begroting 2012 vastgesteld. De belangrijkste uitgangspunten bij de totstandkoming hiervan waren: Krimp ZVW door bezuinigingsmaatregelen overheid Afbouw AWBZ-bedden Omzetting klinische in ambulante zorg Krimp op basis van portfoliokeuzes Uitkomsten begroting: Het geprognosticeerde positieve exploitatieoverschot 2012 bedraagt € 2,2 mln. Over 2012 is een innovatiefonds gecreëerd van € 1,2 mln waarmee de zorgafdelingen van Altrecht nieuwe, innovatieve zorginitiatieven kunnen ontwikkelen, waaronder e-health. Voor 2012 is op centraal niveau een frictiekostenpot van € 4,1 miljoen gecreëerd. De gemaakte keuzes ten aanzien van krimp, het omzetten van klinisch naar ambulant en benodigde doelmatigheid zullen namelijk naar verwachting leiden tot frictiekosten als afvloeiing en herscholing. De ontwikkelingen op de instroom van patiënten door de eigen bijdragemaatregel en de gevolgen daarvan op de productie, zullen nauwgezet worden gevolgd en indien noodzakelijk leiden tot aanpassingen in de begroting 2012. Voor 2013 verwachten we dat de budgetten mogelijk nog verder onder druk zullen komen te staan, zeker gezien de signalen van de overheid om tot een verdere bezuiniging in de gezondheidszorg te komen. Denk hierbij ook aan de beoogde verschuiving van ggz-zorg van tweede naar eerste lijn. 55 Belangrijke gevolgen voor het personeel In 2011 is de optimale sourcing van het Facilitair Servicecentrum van Altrecht concreet onderzocht. De uitkomsten van dit onderzoek door een extern bureau hebben tot het besluit geleid, dat bepaalde niet-kernactiviteiten mogelijk worden uitbesteed aan externe partijen. Dit zal personele consequenties met zich meebrengen die zo zorgvuldig mogelijk ten uitvoer worden gebracht. De druk op verdergaande doelmatigheid zal zeker ook voor de overhead in de komende jaren voortduren. De financiële onzekerheden en toegenomen marktrisico‟s leiden ertoe dat flexibilisering van arbeid de komende jaren een prominente plaats zal innemen. Het wervingsbeleid van Altrecht is gericht op het creëren en instandhouden van de flexibele schil van werknemers. Vastgoed Het ministerie van VWS heeft besloten de huidige financiering van vastgoed op basis van nacalculatie los te laten en over te laten aan de marktpartijen. Dit met een overgangstermijn van 8 jaar. Aangezien deze maatregel financiële gevolgen heeft voor Altrecht, wordt voor het vastgoedbeleid verwezen naar het volgende hoofdstuk 4.8. 4.8 Vastgoed Het vastgoed is de komende jaren een prominente factor voor zorginstellingen. In het vervolg van dit hoofdstuk worden de belangrijkste aspecten ten aanzien van het vastgoed uiteengezet en toegelicht. Stichting Altrecht beschikt over vastgoed waar zorg wordt verleend waarop aanspraak bestaat ingevolge artikel 6 van de AWBZ. Voor dit vastgoed zijn in 2011 de bekostigingsregels aangepast. Volledige nacalculatie van kapitaallasten van goedgekeurde investeringen is vervangen door prestatiebekostiging met een overgangstermijn van 6 jaar (tot en met 2017 waarin deze overgang gefaseerd wordt doorgevoerd). Als gevolg van deze wijziging in de bekostiging, in samenhang met de beleidsvoornemens van het kabinet inzake de hervorming van de langdurige zorg, is geconcludeerd dat sprake kan zijn van indicaties die kunnen duiden op een mogelijk duurzame waardevermindering. Als gevolg hiervan dient Stichting Altrecht overeenkomstig RJ 121 te toetsen of de boekwaarde nog kan worden gerealiseerd uit de toekomstige opbrengsten. Stichting Altrecht heeft op basis van haar strategisch vastgoedplan een onderscheid gemaakt tussen vastgoed dat geacht wordt duurzaam aan de bedrijfsdoelstelling bij te dragen en vastgoed waarbij dat niet het geval is. Voor die laatste categorie is op individueel niveau getoetst of sprake is van een impairmentrisico, gegeven de mogelijkheden tot het realiseren van een verkoop, de huidige boekwaarde van het pand en de resterende gebruiksduur. Voor de eerste categorie heeft Stichting Altrecht een bedrijfsbrede analyse gemaakt van de realiseerbare contante waarde van toekomstige kasstromen, op basis van de volgende variabelen: - een resterende levensduur gebaseerd op het huidige strategische vastgoedplan - gehanteerde restwaarden van nihil - een duurzaam gemiddeld rendement van de instelling die bijdraagt aan de continuïteitsstrategie - uit de meerjarenbegroting afgeleide en genormaliseerde kasstromen voor de jaren tot einde levensduur - vervangingsinvesteringen tot het niveau welke noodzakelijk wordt geacht om het betreffende vastgoed tot aan einde levensduur in gebruik te houden - een disconteringvoet van 4,77%. De jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling en in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Om deze redenen en ingevolge artikel 3 sub h van de Regeling Verslaglegging WTZI is bij de waardering van de nacalculeerbare (materiële) vaste activa uitgegaan van het bestaande systeem van integrale vergoeding voor werkelijke afschrijvingskosten en rentelasten van de vaste activa. Er heeft derhalve een impairmenttoets (=bedrijfswaardeberekening) plaatsgevonden op Stichtingsniveau. Op basis van de huidig bekende informatie en uitgevoerde berekeningen 56 concluderen wij dat geen impairment noodzakelijk is op die activa die geacht worden duurzaam bij te dragen aan de bedrijfsdoelstellingen. Op basis van de huidig bekende informatie concluderen wij dat naar schatting een bedrag van vergelijkbare omvang beschikbaar is voor afschrijvingen, rente en huurlasten van vastgoed. Het risico op toekomstige impairment van het vastgoed wordt daarom voorlopig ingeschat als beperkt. Voor een aantal panden, waarbij een risico bestaat dat de boekwaarde niet goed wordt gemaakt, is een voorziening opgenomen. Onzeker blijft evenwel hoe de werkelijke exploitatie zich ontwikkelt, zolang de nieuwe bekostigingssystematiek voor ZVW en Justitie niet definitief vaststaat. Afhankelijk van de definitieve vaststelling en de bijbehorende overgangsregeling kan alsnog in de komende jaren een impairment noodzakelijk blijken. Vastgoedtransitie De wens tot het bieden van meer kwaliteit en uitstraling en een veranderende financiering van onze huisvesting, is aanleiding geweest kritisch naar ons huidige vastgoed te kijken en een gedegen plan te ontwikkelen voor de toekomst. Dit heeft in 2010 geresulteerd in het nieuwe strategisch vastgoedplan van Altrecht. Onderstaand wordt een beknopte samenvatting van de belangrijkste inhoudelijke punten van het strategisch vastgoedplan gegeven. Omdat de kosten voor onze huisvesting binnenkort uit de zorgtarieven betaald moeten gaan worden, mag het vastgoed uiteraard geen onnodige kosten met zich meebrengen om zoveel mogelijk geld rechtstreeks naar de zorg te kunnen laten gaan. Op dit moment heeft Altrecht volgens de normen te veel vloeroppervlak en bovendien leegstand. Altrecht brengt het aantal klinische bedden terug met zo‟n 25%. Berekend is dat Altrecht ca. 100.000 m2 bvo nodig heeft nadat de beddenreductie en ambulantisering heeft plaatsgevonden. Dit betekent dat er in de komende 10 jaar een ruimtereductie nodig is van circa 60.000 m2 bvo. Bij de (her)inrichting van het vastgoed van Altrecht en de ontwikkeling van nieuwe centra, zullen nieuwe werkconcepten leidend zijn. Uitgangspunten daarbij zijn een goede multidisciplinaire zorg, optimale communicatie en efficiënt ruimtegebruik bij een goede prijs-kwaliteitverhouding. De andere doelstellingen bij de (her)inrichting van het vastgoed zijn, dat: - de uitstraling en opzet van onze gebouwen moet bijdragen aan de klantwaarde, onder meer door middel van „healing environment‟ (een omgeving waar de klant zich prettig voelt en die bijdraagt aan herstel en welbevinden) en duurzaamheid; - we onze zorg minder versnipperd aanbieden en een eenduidige kwaliteit en efficiëntie in de zorg realiseren; - we de toegankelijkheid van de zorg door e-health en verdergaande ambulantisering vergroten; - extra aandacht uitgaat naar nieuwe behandelvormen, preventie, psyche en somatiek en een thematische aanpak; - we onnodige kosten zoveel mogelijk voorkomen. Altrecht gaat in een periode van 10 jaar haar vastgoed herinrichten. Op korte termijn houdt dit in, dat het aantal vierkante meters vastgoed wordt gereduceerd. Op middellange termijn wordt de kwaliteit van het vastgoed versterkt, zodat de aantrekkelijkheid van panden wordt vergroot. Verder zal er een concentratie van het vastgoed plaatsvinden. De lange termijn focus ligt onder andere op een goede spreiding en toegankelijkheid van de locaties van Altrecht. Er ligt dus een omvangrijke taak om panden af te stoten (verkopen), het opzeggen van huurcontracten, het verbouwen van vastgoed, het herinrichten van locaties en het realiseren van 5 tot 7 ambulante centra, waarvan 1 of 2 nieuwe voor het concentreren van ambulante zorg. In 2011 is hierin een forse slag geleverd. Zo is in 2011 8.141 m2 bruto vloeroppervlak afgestoten en door verkoop van panden een netto opbrengst gerealiseerd van € 2.013.885. In het 10-punten plan van 2011 is opgenomen dat overmaat en leegstand van vastgoed niet in 10 jaar, maar in 5 jaar zal worden gerealiseerd. Versneld afstoten van circa 17.000 m2 BVO extra is mogelijk in de periode 2011-2015 met name door het invoeren van een andere werkwijze (nieuwe 57 werken). De versnelde vastgoedtransitie zorgt voor een versnelde versterking van de solvabiliteit en leidt tot balansverkorting. De voorbereiding voor de herontwikkeling van de grote locaties (WA Hoeve Den Dolder, WA Huis Utrecht en Sanatoriumterrein Zeist) is in 2011 gestart. Per locatie is een locatieprofiel opgesteld, dat kaders biedt voor de herinrichting. Verder zijn (vastgoed)partijen voorgeselecteerd die de herontwikkeling kunnen uitvoeren en af te stoten panden op deze locatie kunnen overnemen. Ten aanzien van de af te stoten panden op locatie WA Huis Utrecht is de biedingsprocedure halverwege 2011 gestart. In maart 2012 zal naar verwachting een partij worden geselecteerd waarmee de intentiefase wordt gestart. Daarnaast is in 2011 gestart met de voorbereiding van de uitvraag en de ontwikkelingstrategie voor de WA Hoeve Den Dolder. Ook de voorbereiding van de renovatie van het hoofdgebouw Zeist, waar een nieuw ambulant centrum wordt gerealiseerd, is in het verslagjaar van start gegaan. 4.9 Informatisering Informatisering (c.q. ICT) is kostbaar. Enerzijds omdat het aanzienlijk veel geld kost en anderzijds omdat het ons veel waard is. De organisatie van Altrecht wordt, net zoals alle zorginstellingen, steeds afhankelijker van ICTproducten en -diensten. De toepassing van ICT zorgt er niet alleen voor dat de organisatie kan doen wat nodig is in relatie tot de dagelijkse zorg en dienstverlening, maar ook dat zij kan innoveren, kosten kan terugdringen en effectiviteit kan verhogen. Dat gaat beter naarmate Informatisering erin slaagt de technologie in lijn te brengen met de informatievraag en de bedrijfswaarden van vandaag en morgen. Het beheersen van informatiestromen, bedrijfsprocessen, applicaties en technologieën is voor Altrecht geen bijzaak, maar een kerncompetentie. Alle activiteiten van Informatisering zijn gericht op het samen met onze zorg- en bedrijfseenheden bedenken, ontwerpen, realiseren, integreren, implementeren, optimaliseren en beheren van digitale informatiestromen binnen en buiten Altrecht. Altrecht Informatisering is georganiseerd in 3 afdelingen: de afdeling Informatie en Communicatie Technologie (ICT), de afdeling Informatiebeheer (IB) en de afdeling Innovatie en Onderzoek (I&O). Afdeling Informatie en Communicatie Technologie (ICT) Voor Altrecht is ICT het fundament van zorgverlening, de bedrijfsvoering en de serviceverlening. De afdeling ICT omvat het technisch zenuwcentrum waarin zorg -en bedrijfsinformatie ligt opgeslagen, automatische zorg- , bedrijfs- en serviceprocessen draaien en waarin het communicatieplatform geborgd is. Altrecht moet hierop kunnen vertrouwen. ICT maakt het mogelijk dat onze patiënten, medewerkers en relaties efficiënt, tijd- en plaatsonafhankelijk kunnen werken met integere, tijdige en veilige informatie. Dat brengt substantiële investeringen en kosten met zich mee in materieel, maar ook in kennis en kunde. In nauwe samenwerking met de andere afdelingen van Informatisering ziet de afdeling ICT dit als haar primaire verantwoordelijkheid. Afdeling Informatie Beheer (IB) De diensten die de afdeling Informatiebeheer (IB) levert omvat een serviceconcept dat gericht is op de ondersteuning van applicaties inclusief de daaraan ten grondslag liggende bedrijfsprocessen en het gebruik van informatie daarbij. De ondersteuning bestaat uit het helpen en trainen van gebruikers en beheren van applicaties, het interpreteren en implementeren van regels en wetten, het ontwerpen en implementeren van zorgadministraties en de interne controle hierop. De afdeling IB ziet deze verantwoordelijkheid als haar primaire verantwoordelijkheid die ze niet zonder de andere afdelingen van Informatisering kan waarmaken. Afdeling Innovatie en Ontwikkeling (I&O) Het applicatielandschap van Altrecht zal nog lang, en als het goed is altijd, in ontwikkeling zijn. Innovatie vraagt aandacht, betrokkenheid, inzicht in en invloed op de gang van zaken. De kleine vaste innovatiestaf (I&O) zal innovatie blijven stimuleren en nauw samenwerken met partners en collega-instellingen. Logischerwijs zijn zorgdivisies meer georiënteerd op de zorgverlening aan onze patiënten en zijn er daarom weinig specialisten in de zorgdivisies van Altrecht die over voldoende expertise en tijd beschikken om proces-, informatie- en functionele modellen te maken, te lezen of 58 detaillistisch te redigeren. De innovatiestaf moet aan een half woord genoeg hebben. Zij moeten snel stimulerende resultaten kunnen laten zien. Zij kunnen dat omdat ze Altrecht, de patiënt, de markt en onze informatiearchitectuur kennen. De afdeling I&O ziet dit als haar primaire verantwoordelijkheid en werkt altijd samen met de andere afdelingen van Informatisering. Op basis van de Altrecht-strategie die begin 2012 wordt vastgesteld, zal het Informatiebeleidsplan voor de komende 3 jaar verder geconcretiseerd worden vanuit onze basismissie “Wij begrijpen, ontwerpen, implementeren en perfectioneren de informatiestromen van Altrecht en haar partners!” De komende jaren zullen wij, samen met onze collega‟s binnen en buiten Altrecht, deze missie steeds beter gaan vervullen. Zorg en Bedrijfsvoering Processen en Informatie Applicaties Technologie Om dit te kunnen realiseren zullen we onze professionele en flexibele capaciteit steeds meer samen met derden organiseren omdat: • • • • • Het tekort aan Informatiseringsgeneralisten en -specialisten vraagt om een andere manier van organiseren van capaciteit; De leveranciers nog onvoldoende kostenreductie en vernieuwing realiseren en het toch goedkoper moet; De vraagkant en opdrachtgevers nog kunnen groeien in hun rol; Infrastructuur volwassen is geworden en het accent steeds meer is verschoven naar informatie en functionaliteit in plaats van de software en hardware; Er grote behoefte is aan kaders zoals governance en architectuur waardoor capaciteit gericht kan worden. In 2011 zijn onder andere de volgende resultaten geboekt: 1. De basis voor de externe samenwerking op het gebied van ons kernsysteem voor het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) is uitgebreid van 3 naar 10 GGZ-instellingen. 2. De totale kosten van ICT (TCO) scoorde ook in 2011 op het landelijk gemiddelde van 4,2% van de omzet. Deze benchmark is uitgevoerd in samenwerking met 10 collega GGZ-instellingen. 3. Het centrale EPD is organisatiebreed ingezet 4. Onze dochteronderneming (Indigo) is ontsloten van het standaard EPD en is in productie gegaan met een alternatief EPD 5. Samen met 5 ander GGZ-instellingen en 1 softwarehuis is gestart met de ontwikkeling van een Internet Portaal voor digitale interventies voor en informatie-uitwisseling tussen patiënten en zorgverlener. 6. E-health heeft als onderdeel van de behandeling haar strategische positie verworven. Patiënten kunnen via MijnAltrecht toegang krijgen tot hun dossier en hun afspraken. Beeldbellen is in samenwerking met andere GGZ-instellingen in ontwikkeling. Digitale interventies zijn sterk in aantal uitgebreid. 59 7. BI heeft een sleutelpositie verworven binnen Altrecht en zal zich verder blijven ontwikkelen in de richting van interne sturing en externe verantwoording. Steeds meer niet-financiële toepassingen zullen in productie gaan. Zorgprogrammering, zorgmanagement en bedrijfsvoering zijn nog volop in ontwikkeling en zullen een beroep blijven doen op BI. Voor de niet-operationele zaken zal BI steeds vaker de „centrale waarheid‟ worden. Daarnaast zal BI actief de controle op de kwaliteit van informatie tussen de verschillende systemen steeds meer gaan faciliteren. 8. Informatiebeveiliging (o.a. NEN 7510) heeft continu onze aandacht en wordt samen met de zorgdivisies en andere bedrijfseenheden steeds nauwkeuriger ingesteld. Een strikt autorisatiebeleid, mede gekoppeld aan training, voorkomt oneigenlijke toegang en gebruik van patiëntinformatie. 9. Onder meer vanwege de financiële risico‟s door te lage ZZP‟s (Zorgzwaartepakket) of te laat aangevraagde ZZP‟s, is de administratie betreffende indicatieaanvragen gecentraliseerd. De controle op en het doen van indicatieaanvragen wordt nu vanuit Informatisering uitgevoerd, waarmee ook het accountmanagerschap voor het CIZ en een vraagbaak voor behandelaren van Altrecht geregeld is. Inhoudelijke kennis en vaardigheden is nu op één serviceplek geborgd. 10. Voor de training betreffende het gebruik van ons EPD en andere zorginformatiesystemen is in 2011 een toekomstbestendig leermodel ontwikkeld. Vanuit dit model zal in de loop van 2012, tezamen met een aantal andere GGZ-instellingen en de Altrecht Academie, een aantal e-learning modules worden ontwikkeld. Deze modules moeten vooraf, tijdens, na of in plaats van klassikale sessies inzetbaar zijn met het doel om de tijd van zorgmedewerkers efficiënt te gebruiken bij het verkrijgen en behouden van kennis en kunde. Belangrijkste speerpunten 2012: A. Patiënt steeds meer informatie geven over en invloed op zijn behandeling B. Direct samenwerken met zorgverlener om zijn individuele en collectieve verantwoordelijkheid te kunnen waarmaken, nu en in de toekomst. C. Samenwerking derden om innovatiekracht te verhogen en kosten laag te houden. D. Stabiliseren en uitbreiden EPD en andere zorginformatiesystemen zoals EVS en ROM E. Flexibiliseren en toekomstvast maken van technische infrastructuur. F. Kwaliteit van informatie verhogen en borgen. 4.10 Wetenschappelijk onderzoek Altrecht Science coördineert en faciliteert alle activiteiten die te maken hebben met wetenschappelijk onderzoek binnen Altrecht. Onder de vlag van Science vinden alle wetenschappelijke onderzoeksactiviteiten plaats van de ongeveer 100 onderzoekers van Altrecht. In 2011 heeft het takenpakket zich verder uitgebreid: de Wetenschappelijke Advies Raad is van start gegaan en op het gebied van de TOPGGZ is de rol van instellingscoördinator bij Science gelegd. Ondersteunen en faciliteren van onderzoekers Op 24 mei 2011 vond de cursus “Beschrijvende en toetsende statistiek” plaats die door Altrecht Science en de Faculteit Sociale Wetenschappen van de UU is georganiseerd i.s.m. Altrecht Academie. Met een gemiddelde beoordeling van 7,5 is de cursus goed geëvalueerd. De voorbereidingen zijn gestart voor een “Mediatraining voor Onderzoekers” die in maart 2012 zal worden aangeboden en voor een vervolgcursus over methoden en technieken van onderzoek. Op 15 december vond het derde Altrecht Science symposium plaats, dit jaar rond het thema “550 jaar kennis(-)maken”. Het thema refereert naar het jubileumjaar, de rol en het belang van onderzoek binnen Altrecht en de samenwerking met de Universiteit Utrecht door de tijd. Het symposium vond plaats in het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht, voorafgaand aan de oratie van de hoogleraar “Academisering van de GGZ”, Iris Engelhard, getiteld „Werk maken van wetenschap in de GGZ‟, die zeer goed werd ontvangen. Dit jaar waren ook externe relaties uitgenodigd voor het symposium. Ongeveer een kwart van de aanwezigen kwam van buiten Altrecht. 60 Altrecht Science heeft een organisatorische en adviserende functie met betrekking tot subsidie- en fondsenwerving. In 2011 werden de onderzoekers maandelijks via e-mail op de hoogte gesteld van lopende subsidies via de Altrecht “Subsidiealert”. Verschillende onderzoekers zijn er in 2011 in geslaagd een subsidie te verwerven voor onderzoek; in een aantal gevallen betreft het multicenter onderzoek waar Altrecht één van de deelnemers is. Subsidieverstrekkers waren onder andere ZonMW, NWO, Fonds Nuts Ohra, Landelijk Innovatiefonds Ziektekostenverzekeraars. Ook uit het Altrecht Innovatiefonds is subsidie verstrekt. Regelmatig hebben onderzoekers Altrecht Science benaderd met vragen over medisch-ethische toetsing, methodologie, statistiek, schriftelijke rapportage in wetenschappelijke tijdschriften en presentaties bij congressen. Zij zijn geadviseerd door de beleidsmedewerker en de hoogleraar Academisering of doorverwezen naar collega‟s van de afdeling Methodologie en Statistiek van de Faculteit Sociale Wetenschappen/UU. De vakbibliotheek is regelmatig door onderzoekers verzocht om hulp bij het doen van literatuuronderzoek en biedt hiermee een belangrijke ondersteuning voor onderzoekers. De dienstverlening van de vakbibliotheek is uitgebreid: alle leners worden voortaan per e-mail geïnformeerd over nieuwe aanwinsten en nieuws van de bibliotheek. Op verschillende afdelingen is een demonstratie van de Digitale Bibliotheek gegeven. OVID heeft twee trainingen voor medewerkers verzorgd over het gebruik van databases. De afspraken met Centrum Maliebaan over toegang tot de vakbibliotheek zijn geëffectueerd: medewerkers van CM kunnen nu gebruik maken onze bibliotheek. CM betaalt hiervoor een vergoeding. Een zelfde soort afspraak met FPC 2Landen is gecontinueerd. De voorbereidingen om de vakbibliotheek op één locatie onder te brengen zijn in gang gezet. Interne en externe presentatie van het onderzoek en de onderzoekers Altrecht Science heeft een communicatieplan opgesteld in overleg met de afdeling Communicatie. Een belangrijk onderdeel van het plan is het zichtbaar maken van het onderzoek bij Altrecht, zowel intern als extern. Dit krijgt prioriteit in 2012. Bij het werkbezoek van ZonMW op 29 maart zijn door Altrecht Science presentaties gegeven over praktijk en onderzoek bij Altrecht. In 2011 hebben veel Altrecht medewerkers artikelen gepubliceerd in internationale en nationale wetenschappelijke tijdschriften en presentaties gegeven bij (inter)nationale congressen (zie bijlage 2). Ook waren onderzoekers van Altrecht zichtbaar in de populaire media, waaronder de Volkskrant, NRC en de Altrecht special bij de regionale Wegener huis-aan-huiskranten. Ook op regionale (RTV e Utrecht) en nationale televisie was Altrecht zichtbaar, bijvoorbeeld over het 1 landelijke congres „Lichaam en geest, één zorg!‟, dat door Altrecht Psychosomatiek was georganiseerd. Wetenschappelijke Advies Raad De Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) is in februari ingesteld. Ter voorbereiding is er door de voorzitter WAR met de hoogleraar Academisering een verkenning in de organisatie geweest, die heeft geleid tot een aantal actievoorstellen die door de Raad van Bestuur zijn overgenomen. De voltallige WAR heeft drie keer vergaderd. Daarnaast zijn twee voorbereidingsgroepen bij elkaar gekomen, elk bestaand uit een aantal WAR-leden plus de voorzitter en de hoogleraar Academisering. Eén groep heeft het thema „onderzoekslijnen‟ voorbereid voor het plenaire WAR-overleg, de ander het punt „implementatie en disseminatie van onderzoek‟. De onderzoekslijnen zijn een belangrijk agendapunt van de WAR. Beoogd wordt in 2012 te komen tot bundeling in een beperkt aantal onderzoekslijnen. Commissie Wetenschappelijk Onderzoek De Commissie Wetenschappelijk Onderzoek (CWO) is samengesteld uit (senior)onderzoekers van elke divisie. In 2011 heeft de CWO 10 reguliere vergaderingen gehad, waarvan één gecombineerd met een beleidsoverleg. In het beleidsoverleg, waarbij ook de voorzitter van de WAR aanwezig was, heeft de CWO o.a. gezamenlijk een onderzoeksvoorstel beoordeeld teneinde de CWO-procedure te evalueren. Conclusie was dat de procedure geen bijstelling behoeft. Wel is er als hulp voor de referenten een beoordelingsformulier gemaakt om meer eenduidigheid in de beoordelingen van de referenten te creëren. 61 Het beoordelen en afhandelen van onderzoeksvoorstellen is een vast agendapunt van elke vergadering. Er zijn 38 voorstellen ter beoordeling aangeboden, waarvan er eind december 27 waren goedgekeurd. Een belangrijk punt dat regelmatig aan bod is gekomen in de CWO betreft de privacywaarborg van patiëntgegevens, de wijze van uitwisseling van deze gegevens, en daarmee samenhangende zaken. Zowel met betrekking tot het PCR als de ROM-metingen is dit als probleem gesignaleerd naar de Raad van Bestuur. Ook allerlei aspecten van de ethische toetsing van onderzoek kwamen op diverse momenten ter sprake. Het betrof bijvoorbeeld onderzoek bij minderjarigen, de inhoud van de informatiebrief en het informed consent formulier voor patiënten en de vraag of behandelaren op de hoogte moeten worden gesteld als hun patiënt deelneemt aan een onderzoek. Informatie over deze zaken zal in 2012 worden toegevoegd aan het intranet. Top GGZ Eind 2011 werd bekend dat het TOPGGz keurmerk is toegekend aan Altrecht Academisch Angstcentrum, waar ook de hoogleraar Academisering, Iris Engelhard, actief is in onderzoek en patiëntenzorg. De uitreiking van het TOPGGz-certificaat vond in januari 2012 plaats. De hoogleraar Academisering nam in 2011 namens Altrecht deel aan de commissie „Kwaliteit en doelmatigheid‟ van de Stichting TOPGGz en onderhoudt vanuit Altrecht regelmatig contact met de directeur van de Stichting TOPGGz. De beleidsmedewerker van Altrecht Science fungeert sinds juni als contactpersoon voor Altrecht voor de TOPGGz en is betrokken geweest bij de aanvraag voor TOPGGz-erkenning en de visitatie van het Angstcentrum. Psychiatrisch Casus Register Midden Nederland Altrecht Science heeft onderzoekers en divisiedirecteuren geïnformeerd over de nieuwe aanvraagronde van het Psychiatrisch Casus Register Midden Nederland (PCR-MN) en heeft de aanvragen geïnventariseerd en ingediend bij het Julius/UMCU. Bevorderen van samenwerking en uitwisseling met universiteiten en onderzoeksinstellingen Samenwerking en uitwisseling vindt vooral plaats op het niveau van individuele onderzoekers en met vakgenoten. Door Altrecht Science zijn de samenwerkingsmogelijkheden met Trimbos verkend. Deze verkenning krijgt eventueel een vervolg in 2012. In de WAR is gesproken over een samenwerkingsovereenkomst voor onderzoeksprojecten waarin rechten en plichten worden vastgelegd. Er is vastgesteld welke onderdelen er in zo‟n overeenkomst moeten staan; er is afgezien van een format. 62 Jaarrekening 2011 Stichting Altrecht Stichting Altrecht INHOUDSOPGAVE Pagina 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.1.4 6.1.5 6.1.6 6.1.7 6.1.8 6.1.9 6.1.10 6.1.11 6.1.12 6.1.13 6.1.14 Jaarrekening 2011 Geconsolideerde balans per 31 december 2011 Geconsolideerde resultatenrekening over 2011 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2011 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2011 Mutatieoverzicht materiële vaste activa(/financiële vaste activa) Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereedgekomen projecten Overzicht langlopende schulden ultimo 2011 Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2011 Balans per 31 december 2011 Resultatenrekening over 2011 Toelichting op de balans per 31 december 2011 Mutatieoverzicht materiële vaste activa(/financiële vaste activa) Toelichting op de resultatenrekening over 2011 1 2 3 4 9 21 26 27 28 34 35 36 44 48 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.2.4 6.2.5 6.2.6 Overige gegevens Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Statutaire regeling resultaatbestemming Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Controleverklaring 52 52 52 52 52 53 Stichting Altrecht 6.1 GECONSOLIDEERDE JAARREKENING Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1 GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 6.1.1 GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2011 (na resultaatbestemming) Ref. 31-dec-11 € 31-dec-10 € 1 2 3 14 110.735 1.605 112.354 365 113.890 1.201 115.456 4 5 6 7 8 231 23.995 22.429 9.951 7.130 63.736 226 18.434 22.840 12.632 5.871 60.003 176.090 175.459 31-dec-11 € 31-dec-10 € 9 6.035 23.095 112 29.242 5.733 20.469 113 26.315 Voorzieningen 10 11.086 9.048 Langlopende schulden 11 76.022 81.035 Kortlopende schulden Kortlopende schulden en overlopende passiva 12 59.740 59.061 176.090 175.459 ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's Vorderingen en overlopende activa Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal activa Ref. PASSIVA Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen Totaal passiva Pagina 1 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.2 GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2011 Ref. 2011 € 2010 € BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten (uit AWBZ/Zvw-zorg, exclusief subsidies) 14 185.497 184.433 Overige bedrijfsopbrengsten 15 14.170 12.806 199.667 197.239 Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten 16 150.808 147.709 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 17 12.537 9.950 Overige bedrijfskosten 18 29.448 32.531 Som der bedrijfslasten 192.793 190.190 BEDRIJFSRESULTAAT 6.874 7.049 -3.980 -4.331 2.894 2.718 0 0 2.894 2.718 2011 € 2010 € 2.608 0 -4 290 2.457 -96 1 356 2.894 2.718 Financiële baten en lasten 19 RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Buitengewone baten en lasten RESULTAAT BOEKJAAR RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld: Toevoeging/(onttrekking): Reserve aanvaardbare kosten Bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen Niet collectief gefinancierd gebonden vermogen Kapitaal Pagina 2 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.3 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT Ref. € 2011 € € 2010 € Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat 6.874 Aanpassingen voor: - afschrijvingen - mutaties voorzieningen 11.934 3.083 7.049 9.901 2.642 15.017 Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - mutatie onderhanden projecten DBC's - vorderingen - vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot - Opgenomen RC-krediet - kortlopende schulden (excl. schulden aan kredietinstellingen) -5 -5.560 411 10 -1.135 -4.786 2.681 -1.320 9.490 -24.991 1.999 Kasstroom uit bedrijfsoperaties 31 -1.794 -21.381 20.097 -1.789 187 -4.167 Ontvangen interest Betaalde interest Buitengewoon resultaat 12.543 Totaal kasstroom uit operationele activiteiten 349 -4.680 -3.980 -4.331 16.117 -6.120 Kasstroom uit investeringsactiviteiten -12.849 3.984 -877 -103 Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Mutatie leningen u/g deelnemingen Overige investeringen in financiële vaste activa -10.668 -14 -9.845 Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten -10.682 Kasstroom uit financieringsactiviteiten 0 -5.013 Nieuw opgenomen leningen Aflossing langlopende schulden Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen 25.000 -4.180 -5.013 20.820 1.259 4.018 Er is gebruik gemaakt van de indirecte methode. Pagina 3 1.259 Stichting Altrecht 6.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 6.1.4.1 Algemeen De activiteiten van de stichting Altrecht bestaan voornamelijk uit ambulante en klinische behandeling van personen met psychiatrische stoornissen en dienstverlening. De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de voorschriften ingevolge de Regeling Verslaggeving WTZi. Binnen de consolidatie zijn betrokken alle rechtspersonen waarin feitelijk beleidsbepalende zeggenschap kan worden uitgeoefend door de bestuurders van de stichting Altrecht. Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling en in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Consolidatie De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met de toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van de stichting Altrecht. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie betrokken rechtpersonen en vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Belangen van derden in het vermogen en in het resultaat van de groepsmaatschappijen zijn afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. Dit betreft de volgende stichtingen en vennootschappen: Stichting Altrecht Stichting Herstellingsoorden Herwonnen Levenskracht (HO) AZMN BV Al Schoon BV Stichting Centrum voor Arbeid en Gezondheid Midden Nederland (A&G) Stichting Beheer Cliëntengelden Altrecht ( BCG) Op grond van artikel 7, lid 4 van Regeling verslaggeving WTZi zijn de volgende stichtingen buiten de consolidatie gebleven: Stichting Cliënten- Steunfonds Altrecht Stichting Het Vijfde seizoen Stichting Kunstenaarsverblijf De genoemde stichtingen zijn als steunstichtingen te beschouwen. Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in paragraaf consolidatie, evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd. Eind 2008 hebben Stichting Altrecht en Stichting Kijvelanden gezamenlijk de Stichting FPC2 Landen opgericht, waar forensische zorg wordt geleverd (55 TBS-plaatsen). Het bestuur van FPC2 landen wordt gevormd door de voorzitter van de Raad van Bestuur van Altrecht en Kijvelanden. Door zowel Altrecht als Kijvelanden kan géén beslissende zeggenschap worden uitgeoefend op het beleid van FPC2 Landen. Daarnaast hebben Altrecht en Kijvelanden ultimo 2011 géén garant- en/of borgstellingen verstrekt inzake FPC2 Landen. Om de voorgaande redenen is de jaarrekening van FPC2 landen niet proportioneel geconsolideerd in de jaarrekening 2011 van Altrecht. 6.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 6.1.4.2 Grondslagen van waardering van activa en passiva Activa en passiva Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Toelichtingen op posten in de balans, resultatenrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd. Pagina 4 Stichting Altrecht Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Immateriële en materiële vaste activa De immateriële en materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van immateriële en materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief. Stichting Altrecht heeft de tot en met 2010 gehanteerde afschrijvingstermijnen herijkt en hierbij geconcludeerd dat de afschrijvingstermijnen van gebouwen, rekening houdend met de onder de categorieen 'trekkingsrechten' en 'gebouw Riagg' opgenomen gebouwen en gebouwdelen, gemiddeld uitkomen op 27 jaar. Met de huidige inzichten worden deze termijnen vooralsnog als aanvaardbaar en in overeenstemming met de economische levensduur beschouwd. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op onderhanden projecten en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: • Bedrijfsgebouwen : 2 -5% • Machines en installaties : 4-10% • Andere vaste bedrijfsmiddelen : 8-20%. Voor zover subsidies of daaraan gelijk te stellen vergoedingen zijn ontvangen als eenmalige bijdrage in de afschrijvingskosten, zijn deze in mindering gebracht op de investeringen. Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa dienen te worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen met een duurzaam karakter. Dit doet zich voor bij wijzigingen in omstandigheden die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige netto-kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren, of de bij verkoop te realiseren directe opbrengstwaarde indien deze hoger is. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde (= de hoogste van enerzijds de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen en anderzijds de directe opbrengstwaarde), worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Stichting Altrecht beschikt over vastgoed waar zorg wordt verleend waarop aanspraak bestaat ingevolge artikel 6 van de AWBZ. Voor dit vastgoed zijn in 2011 de bekostigingsregels aangepast. Volledige nacalculatie van kapitaallasten van goedgekeurde investeringen is vervangen door prestatiebekostiging met een overgangstermijn van 6 jaar (tot en met 2017) waarin deze overgang gefaseerd wordt doorgevoerd. Als gevolg van deze wijziging in de bekostiging, in samenhang met de beleidsvoornemens van het kabinet inzake de hervorming van de langdurige zorg is geconcludeerd dat sprake kan zijn van indicaties die kunnen duiden op een mogelijk duurzame waardevermindering. Als gevolg hiervan dient Stichting Altrecht overeenkomstig RJ 121 te toetsen of de boekwaarde nog kan worden gerealiseerd uit de toekomstige opbrengsten. Stichting Altrecht heeft op basis van haar strategisch vastgoedplan een onderscheid gemaakt tussen vastgoed dat geacht wordt duurzaam aan de bedrijfsdoelstelling bij te dragen en vastgoed waarbij dat niet het geval is. Voor die laatste categorie is op individueel niveau getoetst of sprake is van een impairmentrisico, gegeven de mogelijkheden tot het realiseren van een verkoop, de huidige boekwaarde van het pand en de resterende gebruiksduur. Voor de eerste categorie heeft Stichting Altrecht een bedrijfsbrede analyse gemaakt van de realiseerbare contante waarde van toekomstige kasstromen, op basis van de volgende variabelen: - een resterende levensduur gebaseerd op het huidige strategische vastgoedplan; - gehanteerde restwaarden van nihil; - een duurzaam gemiddeld rendement van de instelling die bijdraagt aan de continuiteitsstrategie; - uit de meerjarenbegroting afgeleide en genormaliseerde kasstromen voor de jaren tot einde levensduur; - vervangingsinvesteringen tot het niveau welke noodzakelijk wordt geacht om het betreffende vastgoed tot aan einde levensduur in gebruik te houden; - een disconteringvoet van 4,77%. Pagina 5 Stichting Altrecht Ingeval opbrengstwaarden zijn gehanteerd, zijn deze gebaseerd op de huidige inzichten in de realiseerbare verkoopwaarde, afhankelijk van de fase van het afstotingsproces. Hierbij is zoveel mogelijk gebaseerd op concrete biedingen respectievelijk taxaties van onafhankelijke en beëdigde makelaars. Op basis van de huidig bekende informatie en uitgevoerde berekeningen concluderen wij dat geen impairment noodzakelijk is op die activa die geacht wordt duurzaam bij te dragen aan de bedrijfsdoestellingen. Op basis van de huidige bekende informatie en uitgevoerde berekeningen ten aanzien van het vastgoed waarvan het de doelstelling is deze te vervreemden, is - aanvullend op in voorgaande jaren getroffen voorzieningen van circa € 8 miljoen een afwaardering uitgevoerd van € 2,1 miljoen ten laste van het resultaat 2011. Onzeker blijft evenwel hoe de werkelijke exploitatie zich ontwikkelt, wegens de verdergaande ambulantisering van de zorg, onzekerheden over de instroom bij toepassing van eigen bijdragen en de verwachte beperkingen in de financiele macrokaders voor de zorg. Deze en andere ontwikkelingen maken continue aanpassingen in het vastgoedbeleid noodzakelijk waardoor in de toekomst nadere inzichten zullen ontstaan in mogelijke boekwaardeproblematiek. Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening. Voorraden Voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs onder aftrek van een voorziening voor incourantheid. Onderhanden werk DBC's Het onderhanden werk uit hoofde van DBC's wordt gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, zijnde de kostprijs van de reeds bestede verrichtingen of tegen de opbrengstwaarde van de DBC indien deze lager is. De productie van het onderhanden werk is bepaald door de openstaande verrichtingen te koppelen aan de DBC's die ultimo boekjaar openstonden. Op het onderhanden werk worden de voorschotten die ontvangen zijn van verzekeraars in mindering gebracht. Vorderingen en verstrekte leningen Vorderingen en verstrekte leningen worden opgenomen tegen de geamortiseerde kostprijs (nominale waarde). Een voorziening wordt getroffen op de vorderingen op grond van verwachte oninbaarheid. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen met langlopend karakter worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. Voorzieningen waarvan de afwikkeling op korte termijn wordt verwacht worden gewaardereerd op nominale waarde. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting. Pagina 6 Stichting Altrecht Voorziening voor leegstaande panden wordt gevormd voor de boventallige m2 die indirecte kosten als huur, afschrijving, licht, gas en water worden aan deze voorziening toegerekend. De voorziening wordt op nomimale waarde gewaardeerd. Voorziening groot onderhoud De voorziening groot onderhoud wordt gevormd voor verwachte kosten inzake periodiek onderhoud van panden, installaties, e.d., gebaseerd op een meerjaren onderhoudsplan. Voorziening persoonlijk budget levensfase (toerekening aan jaren) De voorziening persoonlijk budget levensfase (PBL) betreft een voorziening uit hoofde van een CAO verplichting in het kader van de overgangsregeling 45+. Het persoonlijk budget levensfase kwalificeert als een beloning met opbouw van rechten. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst eenmalig uit te keren PBL-uren. De berekening is gebaseerd op de CAO-bepalingen, blijfkans, leeftijd en resterende dienstjaren tot het bereiken van de 55-jarige leeftijd. Voorziening persoonlijk budget levensfase (zonder toerekening aan jaren) De voorziening persoonlijk budget levensfase (PBL) betreft een voorziening uit hoofde van een CAO verplichting in het kader van de overgangsregeling 45+. Het persoonlijk budget levensfase kwalificeert als een beloning met opbouw van rechten. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst eenmalig uit te keren PBL-uren. De berekening is gebaseerd op de CAO-bepalingen, blijfkans en leeftijd. Voorziening jubileumverplichtingen De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd. Voorziening langdurig zieken De instelling is eigen risicodrager voor de eerste twee jaar ziekte van langdurig zieke werknemers. De voorziening wordt berekend op basis van de per werknemer verwachte uitgaven gebaseerd op salaris en verwacht herstelmoment en herstelpercentage. De voorziening is gewaardeerd op nomimale waarde aangezien het eigen risicodragerschap zich beperkt tot de eerste twee jaar. Financiele instrumenten Financiele instrumenten omvatten handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, schulden en overige te betalen posten. Na de eerste opname worden de financiele instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd. Verstrekte leningen en overige vorderingen Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieverente-methode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Overige financiele verplichtingen Financiele verplichtingen die geen deel uitmaken van een handelportefeuille worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd op effect-rente-methode. 6.1.4 GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING 6.1.4.3 Grondslagen van resultaatbepaling Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend. Pagina 7 Stichting Altrecht Pensioenen Als werkgever in de geestelijke gezondheidszorg is Stichting Altrecht en haar werknemers verplicht aangesloten bij Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW). Dit is een bedrijfstakpensioenfonds. De belangrijkste kenmerken van deze pensioenregeling zijn: - Er is sprake van een ouderdoms- en nabestaandenpensioen. - Er is sprake van een middelloonregeling met voorwaardelijke indexering op basis van de loonontwikkeling in de sector. - De pensioenleeftijd is 65 jaar. - De regeling kent zowel een levenslang als een tijdelijk partner- en wezenpensioen, waarbij het partner- en wezenpensioen is verzekerd op risicobasis. Als de middelen van het pensioenfonds het toelaten, zal het bestuur van het pensioenfonds de ingegane pensioenen en de premievrije aanspraken van gewezen deelnemers aanpassen overeenkomstig de consumentenprijsindex voor alle huishoudens. De toeslagverlening is voorwaardelijk. Er is geen recht op toeslagverlening en het is voor de langere termijn niet zeker of en in hoeverre toeslagverlening zal plaatsvinden. Het bestuur van het pensioenfonds beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenuitkeringen en pensioenaanspraken worden aangepast. De belangrijkste kenmerken van de uitvoeringsovereenkomst zijn: - Deelneming in het bedrijfstakpensioenfonds is verplicht voor de werknemers en bestuurders van de stichting. - De stichting is uitsluitend verplicht tot betaling van de vastgestelde premies; er is geen verplichting tot bijstorting. - Er is geen sprake van recht op teruggave/premiekorting. Voor 2011 heeft het bestuur van PFZW drie maatregelen genomen: de pensioenen gaan niet omhoog (geen indexering), de pensioenpremie stijgt licht en het opbouwpercentage gaat omlaag. Bij alle drie maatregelen staat het zoveel mogelijk delen van de lasten voorop. Omdat de dekkingsgraad onder de 105% ligt (eind maart 2012: 96%), wat voor een belangrijk deel veroorzaakt wordt door een lage rente, mogen wettelijk de pensioenen niet verhoogd worden. Om tot een kostendekkende premie te komen is besloten de premie per 1 januari 2011 te verhogen met 0,3%, van 23,1 naar 23,4%. De arbeidsongeschiktheidspremie blijft gehandhaafd op 0.5%. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de lage rente en de stijgende levensverwachting. Door de langere levensverwachting en in afwachting van het Pensioenakkoord heeft het pensioenfonds de tijdelijke maatregel genomen om de pensioenopbouw in 2011 te verlagen van 2.05% naar 1.95%. Maatregelen pensioenfonds 2012 Het bestuur van PFZW heeft besloten dat er geen ruimte is om de pensioenen in 2012 te laten meegroeien met de lonen. Dat betekent dat de pensioenuitkeringen niet omhoog gaan. Ook de opgebouwde pensioenen van werknemers worden in 2012 niet verhoogd. Daarnaast is besloten dat de pensioenpremie die werknemers en werkgevers samen betalen in totaal stijgt met 0,4%. Het is niet nodig om extra maatregelen te nemen, zoals het verlagen van de pensioenen. Wel is het belangrijk dat de economische crisis tot rust komt, zodat de rente weer kan stijgen. Dat is echt nodig om het pensioenfonds te laten herstellen. Als dat niet gebeurt, kan eind 2012 blijken dat alsnog extra maatregelen nodig zijn. Pagina 8 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 1. Immateriële vaste activa De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Goodwill Licentiekosten Overige 0 14 0 0 365 0 Totaal immateriële vaste activa 14 365 2011 € 2010 € 365 0 351 479 156 270 14 365 Het verloop van de immateriële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven: Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de inmateriële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.6 2. Materiële vaste activa De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Grond Terreinvoorzieningen Gebouwen Semi permanente gebouwen Verbouwingen Installaties Onderhanden projecten Voorziening Genius Trekkingsrechten Instandhouding Inventaris Automatisering 2.830 866 48.919 5.157 9.071 7.176 4.355 -6.179 26.880 4.995 5.285 1.380 2.835 969 48.030 5.525 9.683 8.340 5.449 -5.576 26.095 5.167 5.773 1.600 Totaal materiële vaste activa 110.735 113.890 2011 € 2010 € 113.890 11.320 12.137 3 0 0 3.984 1.649 110.735 112.853 10.668 9.631 3.767 3.767 0 0 0 113.890 Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven: Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde Bij: terugname geheel afgeschreven activa cumulatieve afschrijvingen Af: mutatie voorziening leegstand Af: desinvestering aanschafwaarde Bij: desinvestering afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de WTZi-vergunningplichtige vaste activa, de WTZimeldingsplichtige vaste activa en de WMG-gefinancierde vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.6. In toelichting 5.1.7 zijn overzichten opgenomen voor de onderhanden en gereedgekomen projecten. Pagina 9 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 3. Financiële vaste activa De specificatie is als volgt: Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen Reactivering voormalige immateriele vaste activa Totaal financiële vaste activa 31-dec-11 € 31-dec-10 € 87 496 37 985 70 57 40 1.034 1.605 1.201 Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: € Boekwaarde per 1 januari 2011 1.201 Bij: kapitaalstorting Bij: verstrekte lening Af: voorziening deelneming Af: afschrijving immateriele vaste activa 18 877 442 49 Boekwaarde per 31 december 2011 1.605 Toelichting: Alg gevolg van de aanpassing van de RJ richtlijn655 Zorginstellingen per 31 januari 2008 (RJ uitinmg 2008-2) dient op de immateriële vaste activa jaarlijks een impairmant test te worden uitgevoerd. Dientengevolge is in de jaarrekening 2011 € 985 aan immateriële vaste activa, onder aftrek van nog verwachte afschrijvingsvergoedingen over 2011, verantwoord onder de financiële vaste activa. Van de zijde van de rijksoverheid is aangeduid, dat men wellicht op korte termijn met een definitieve oplossing voor de geactiveerde kosten komt. Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon Kapitaalbelang (in %) Eigen vermogen € Resultaat € Generalistische zorg 100% 440 422 Schoonmaak GGZ (e-health) 51% 6,25% 52 40 Kernactiviteit Verschaft kapitaal Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20%: AZMN BV Zeggenschapsbelangen: Al Schoon BV Interapy Holding BV Pagina 10 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 4. Voorraden De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Medische middelen Voedingsmiddelen Hulpmiddelen Overige voorraden: 120 88 19 4 102 104 20 0 Totaal voorraden 231 226 31-dec-11 € 31-dec-10 € Onderhanden projecten DBC's Onderhanden werk DBC's COA gelden Onderhanden werk Justitie Onderhanden werk overig Af: ontvangen voorschotten 52.143 97 4.870 228 33.343 49.715 98 0 0 31.379 Totaal onderhanden projecten 23.995 18.434 Toelichting: De voorziening die in aftrek op de voorraden is gebracht, bedraagt € 30 5. Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's De specificatie is als volgt: De specificatie van de onderhanden DBC's per verzekeraar is als volgt weer te geven: Gerealiseerde projectStroom DBC's en zorgverzekeraar kosten en Af: toegerekenverwerkte de winst verliezen € € Aegon ziektekosten 29 Aevitae (Avéro Achmea) 348 Aevitae (De Goudse) 107 Aevitae (VGZ) 268 Agis Zorgverzekeringen U.A. 22.339 Anderzorg Zorgverzekeraar 1.032 ASR Ziektekostenverzekeringen 492 Avero Achmea 4 Avéro Achmea Zorgverzekeringen NV 736 AZIVO De Volharding U.A. 50 Centrale Verwerkingseenheid CZ: CZ, Delta Lloyd en OHRA 5.565 Condior Zorg en Inkomen 1 CZ groep Roermond 1 De Friesland Zorgverzekering 307 Delta Lloyd Zorgverzek. 21 DVZ 9006 4 FBTO Zorgverzekeringen N.V. 787 Groene Land Achmea 13 HollandZorg 1 IAK Verzekeringen (Avero Achmea) 24 IAK Verzekeringen (Fortis ASR) 24 Pagina 11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Af: ontvangen voorschotten € 0 0 0 272 20.721 0 0 0 0 0 4.713 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Saldo per 31-dec-2011 € 29 348 107 -4 1.618 1.032 492 4 736 50 852 1 1 307 21 4 787 13 1 24 24 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS IAK Verzekeringen B.V. (VGZ) Industrieel Ass. Kantoor Interpolis Zorgverzekeringen NV IZA Gemeenten (VNG) IZA Zorgverzekeraar NV IZZ Zorgverzekeraar Kettlitz & Deenik Anno 1892 B.V. Menzis Zorgverzekeraar Nationale Nederlanden Nedasco Assuradeuren BV (Avero Achmea) Nedasco Assuradeuren BV (De Amersfoortse) Nedasco Assuradeuren BV (VGZ) Nedasco verzekeringsmaatschappij Nedasco GIZ Ond. ONVZ Zorgverzekeraar OZF Achmea PNO Onderl. Ziektekostenverzekeraar Promovendum PWZ Achmea Ziekenfonds Salland Zorgverzekeringen Stad Holland Zorgverzekeraar UA Stichting Ziektekostenverzekering Krijgsmacht TRIAS Zorgverzekeraar Turien & Co. Assuradeuren (Avéro Achmea) Turien & Co. Assuradeuren (VGZ) Turien/IZA Cura Den Haag Unive Zorg Assen Verzekeringscombinatie Univé-VGZ-IZA-Trias VGZ (SIZ) VGZ zorgverzekeringen VPZ Assuradeuren BV VPZ Assuradeuren BV (VGZ) VVAA Zorgverzekeringen WBD Lippmann Groep BV Zekur Zilveren Kruis Achmea Zorgverzekeringen NV Zorg en zekerheid U.A. Zorgverzekeraar DSW U.A. Zorgzaam Verzekerd Totaal (onderhanden projecten) 146 1 618 625 1 1181 14 3.168 4 18 4 52 4 15 731 41 146 2 120 80 320 112 6 87 419 91 12 4445 218 1454 20 77 60 2 1 4668 701 298 18 52.133 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 148 0 0 633 0 0 0 0 0 0 0 52 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 425 92 12 4.503 221 1.473 0 78 0 0 0 0 0 0 0 33.343 -2 1 618 -8 1 1.181 14 3.168 4 18 4 0 4 15 731 41 146 2 120 80 320 112 6 87 -6 -1 0 -58 -3 -19 20 -1 60 2 1 4.668 701 298 0 18.772 Toelichting: Deze post bevat het onderhanden werk DBC's ultimo boekjaar. Aangezien Altrecht voor 2011 nog wordt bekostigd op traditionele NZA parameters is ultimo 2011 geen voorziening onderhanden werk getroffen. Diverse verzekeraars hebben Altrecht een permanent voorschot verstrekt waarbij zij al hun 'labels' hebben betrokken. In het overzicht van het onderhanden werk per verzekeraar zijn de ontvangen voorschotten pro rato verdeeld naar de labels van de betreffende zorgverzekeraars. De zorgverzekeraars die een permanent voorschot hebben verstrekt stellen hieraan de volgende voorwaarden: * Altrecht dient zorg te leveren aan de verzekerden van de zorgverzekeraar; * Het voorschot/renteloze lening is opeisbaar bij de afloop van de overeenkomst tot het leveren van zorg; * Veranderingen in de wet- en regelgeving (bijvoorbeeld afschaffing van de DBC's); * Indien de solvabiliteit lager dan 8% is dient Altrecht een bankgarantie te overleggen ter hoogte van de verstrekte voorschotten. * Als handhaving van het permanente voorschot om andere redenen redelijkerwijs niet meer kan worden verlangd. Pagina 12 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 6. Vorderingen en overlopende activa De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Vorderingen op debiteuren Nog te factureren omzet DBC's Overige vorderingen: 17.597 586 4.246 17.596 4.399 845 Totaal vorderingen en overlopende activa 22.429 22.840 Toelichting: De voorziening dubieuze debiteuren die in aftrek op de vorderingen op debiteuren is gebracht, bedraagt € 2.041 De sterke daling van de post nog te factureren omzet DBC's is het gevolg van het verbeterde dbc facturatieproces. Pagina 13 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS Onderhanden projecten 7. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot t/m 2008 € 2009 € 2010 € -699 -4.961 18.292 0 19 19 1.068 3.703 4.771 -390 -19.162 -19.552 12.081 12.081 678 -15.440 -2.681 -680 -190 -1.260 12.081 9.951 c c c c c c c c a a c a a a a a Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Subtotaal mutatie boekjaar Saldo per 31 december Stadium van vaststelling (per erkenning): Altrecht AWBZ Altrecht WIER (VGZ) Altrecht ZVW Altrecht Justitie 2011 € totaal € 12.632 12.081 a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa Specificatie financieringsverschil in het boekjaar Wettelijk budget aanvaardbare kosten AWBZ Wettelijk budget aanvaardbare kosten ZVW Wettelijk budget aanvaardbare kosten COA Wettelijk budget aanvaardbare kosten VGZ Wettelijk budget aanvaardbare kosten Justitie Af: ontvangen voorschotten Af: gefactureerde DBC's ZvW Af: overige ontvangsten mutatie onderhanden werk ZvW mutatie onderhanden werk Justitie mutatie onderhanden werk overig Totaal financieringsverschil Specificatie financieringsverschil per financieringsvorm Financieringsverschil AWBZ Financieringsverschil VGZ Financieringsverschil Justitie Financieringsverschil COA Financieringsverschil DBC-financiering Financieringsverschil overig Totaal financieringsverschil 2011 € 2010 € 24.888 139.576 0 9.540 11.638 46.732 122.065 -2.760 2.426 4.870 228 27.866 137.405 0 9.965 8.757 46.732 121.953 -2.760 -224 0 0 12.081 18.292 2011 € 2010 € -4.306 -22 -5.302 0 19.809 -228 9.951 -4.515 690 -2.002 24 18.435 0 12.632 Toelichting: De stijiging van de post Financieringsverschil Justitie met € 2,3 mio wordt verklaard doordat over de productie 2010 nog geen afrekening heeft plaatsgevonden. Normaliter vindt afrekening plaats binnen 10 a 11 maanden na afloop van het productiejaar. Pagina 14 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS ACTIVA 8. Liquide middelen De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Bankrekeningen Kassen 7.035 95 5.820 51 Totaal liquide middelen 7.130 5.871 Toelichting: De onder de post bankrekeningen opgenomen saldi bevatten rekening courantsaldi bij Rabobank, C&E en de INGbank ultimo 2011. Pagina 15 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 9. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten: Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen 31-dec-11 € 31-dec-10 € 6.035 23.095 112 29.242 5.733 20.469 113 26.315 Kapitaal Het verloop is als volgt weer te geven: Saldo per Resultaat- Overige Saldo per 1-jan-2011 € bestemming € mutaties € 31-dec-2011 € 186 0 5.547 0 40 250 0 12 0 186 52 5.797 5.733 290 12 6.035 Saldo per 1-jan-2011 € Resultaatbestemming € Overige mutaties € Saldo per 31-dec-2011 € 17.529 2.186 0 19.715 0 422 18 440 100 0 0 100 1.323 875 0 0 0 0 1.323 875 642 0 0 642 20.469 2.608 18 23.095 Kapitaal Stichting Altrecht Kapitaal Al schoon BV Kapitaal Stichting Herstellingsoorden Collectief gefinancierd gebonden vermogen Het verloop is als volgt weer te geven: Reserve aanvaardbare kosten: Stichting Altrecht AZMN B.V. Bestemmingsreserves: Egalisatie afschrijvingen instandhouding Altrecht Egalisatie afschrijvingen instandhouding Herstellingsoorden Egalisatie afschrijvingen inventaris Bestemmingsfondsen: Research & development Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Het verloop is als volgt weer te geven: Saldo per Resultaat- Overige Saldo per 1-jan-2011 € bestemming € mutaties € 31-dec-2011 € 38 75 -1 -3 0 -3 37 75 113 -4 -3 112 Algemene reserves: Stichting Arbeid en gezondheid Stichting beheer clientengelden Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Toelichting: Met ingang van 2008 vallen de egalisatierekeningen afschrijvingen instandhouinginvesteringen rechtstreeks onder het eigen vermogen (onder de post: Collectief gefinancierd gebonden vermogen). Dit is het gevolg van de afschaffing van het bouwregime, waardoor op deze middelen geen bestedingsklem meer ligt vanuit de NZA-beleidsregels. Pagina 16 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 10. Voorzieningen Saldo per 1-jan-2011 € Dotatie Onttrekking € € Saldo per 31-dec-2011 € Onderhoudsvoorziening Leegstaande panden Voorziening personeel 1.703 590 6.755 1.320 0 1.753 768 25 242 2.255 565 8.266 Totaal voorzieningen 9.048 3.073 1.035 11.086 Het verloop is als volgt weer te geven: Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd: 31-dec-2011 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar) 4.641 6.445 1.879 Toelichting per categorie voorziening: Onderhoudsvoorziening: Deze voorziening dient om de lasten van cyclisch onderhoud aan gebouwen en installaties gelijkmatig over de jaren te verdelen. Eind 2010 is een nieuw onderhoudsplan opgesteld voor de jaren 2011 tot en met 2013. De uitgaven van groot onderhoud worden in mindering gebracht op de voorziening. Leegstaande panden: De vergoeding die Altrecht ontvangt voor vaste lasten inzake onroerend goed (onroerend zakenbelasting, energiekosten en onderhoudskosten) zijn gebaseerd op een normatief aantal m2 panden volgens de rekenstaat. Altrecht heeft structureel meer m2 aan panden in gebruik dan waarop deze normatieve vergoeding is gebaseerd. Omdat tegenover deze kosten geen financiële dekking staat, is een voorziening gevormd voor de vaste lasten van de boventallige m2 voor de komende 5 jaar, waarbij tevens rekening is gehouden met een afbouw van het aantal bovennormatieve m2 in de de komende 5 jaar, waarbij tevens rekening is gehouden met een afbouw van het aantal bovennormatieve m2 in de komende jaren. Voorziening personeel: Voor een nadere uiteenzetting wordt verwezen naar de grondslagen. De voorziening personeel heeft betrekking op een getroffen reservering voor de verplichting van Altrecht tot het doorbetalen van loon gedurende de eerste 2 jaar ziekte van de medewerkers. Daarnaast is conform de regelgeving is met ingang van 2005 een voorziening voor jubileum verplichtingen (conform CAO GGZ) opgenomen onder deze post. De verwachte uitkeringen zijn contant gemaakt tegen 4% (rekenrente) en daarnaast is een inschatting gemaakt voor het verwachte personeelsverloop. Met ingang van 2010 is een voorziening gevormd cf de gemaakte CAO afspraken waarbij bepaalde medewerkers bij het bereiken van de 55-jarige leeftijd eenmalig 200 LFB-uren ontvangen. Pagina 17 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 11. Langlopende schulden De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Schulden aan kredietinstellingen 76.022 81.035 Totaal langlopende schulden 76.022 81.035 2011 € 2010 € Stand per 1 januari Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen 86.048 0 5.013 65.228 25.000 4.180 Stand per 31 december 81.035 86.048 5.013 5.013 Stand langlopende schulden per 31 december 76.022 81.035 Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar) 5.013 76.022 55.965 5.013 81.035 60.149 Het verloop is als volgt weer te geven: Af: aflossingsverplichting komend boekjaar Toelichting: Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlage overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden. Pagina 18 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.5 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PASSIVA 12. Kortlopende schulden en overlopende passiva De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Schulden aan kredietinstellingen Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen Bouwcrediteuren Overige kortlopende schulden 26.476 5.097 5.013 6.623 1.345 1.001 4.942 2.080 119 7.044 27.796 4.840 5.013 6.105 1.311 819 4.959 1.805 234 6.179 Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva 59.740 59.061 Toelichting: De post Schulden aan kredietinstellingen heeft betrekking op een rek-courant en een kredietfaciliteit bij de BNG bedoeld om fluctuaties in kredietbehoefte tijdelijk op te kunnen vangen. 13. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Verloopoverzicht investeringsruimte trekkingsrechten Het verloop is als volgt weer te geven: 2011 € 2010 € Nog niet bestede investeringsruimte per 1 januari Bij: indexering niet-bestede investeringsruimte Bij: investeringsruimte verslagjaar Altrecht Bij: investeringsruimte verslagjaar Wier Af: investeringen verslagjaar 25.674 478 2.658 166 3.235 25.134 425 2.609 163 2.657 Beschikbare investeringsruimte 31 december 25.575 25.674 Naast het bovengenoemde overzicht zijn de niet uit de balans blijkende verplichtingen ultimo 2011 als volgt weer te geven: * Met de huisbankier is een bankkrediet van € 66 mln voor Stichting Altrecht overeengekomen. Hiervoor is als zekerheid zowel een positieve als negatieve hypotheekverklaring afgegeven op alle onroerende zaken. De huisbankier stelt dat de solvabiliteit (eigen vermogen/balanstotaal) niet onder de 10% mag komen en de DSCRratio (Debt Service Coverage Ratio) niet onder de 1,4 (ultimo 2011 bedraagt deze ratio 2,06). Aan beide eisen wordt ruimschoots voldaan. Pagina 19 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) Stichting Altrecht heeft langlopende verplichtingen lopen ten behoeve van: * lease auto's, jaarbedrag leaseverplichtingen € 487; * huren; jaarbedrag huurverplichtingen € 2.288 adres Marterlaan 12 Portocabins Roosenburg Prins Bernhardweg 69 Brinkwal Vredebestlaan 23 ('t Kluster) Zoutkamperschans 6 Rijnstraat 20 Rijnstraat 22 Keistraat nr 3 Mimosastraat 2-4 Nieuwe Houtenseweg 2-16 Zorgpassage v.Oldenbarneveltlaan 22 unit 30 Griffensteijnselaan Schermerlaan 5 Schermerlaan 3 Laan van Vollenhove 3033 Whir Whar/Oude Gracht 386 Parmetiersvak 32 t Kluster (80%) Meerstroom plaats Den Dolder Den Dolder Houten Nieuwegein Nieuwegein Nieuwegein Rhenen Rhenen Utrecht Utrecht Utrecht Woerden Woerden Zeist Zeist Zeist Zeist Utrecht Zeist Nieuwegein Vleuten Jaarbedrag x 1000 € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € € 39 257 24 268 46 26 10 10 132 141 652 115 9 173 32 44 37 22 61 47 143 2.288 expiratie 29-04-2016 01-01-2013 31-05-2013 01-10-2018 onbepaald 30-04-2012 onbepaald onbepaald 01-02-2014 01-06-2018 30-06-2016 01-01-2017 31-08-2014 31-12-2012 31-01-2014 31-01-2014 31-01-2014 30-06-2016 onbepaald onbepaald 25-09-2026 Al Schoon B.V. De vennootschap heeft een managementovereenkomst gesloten met Hago Nederland BV, waarbij Hago Nederland BV het managen van de schoonmaakactiviteiten en uitvoeren van de backoffice activiteiten die van kracht zijn op zich neemt. De overeenkomst is aangegaan voor onbepaalde duur. De jaarlijkse vergoeding voor Hago Zorg BV bedraagt op basis van de staffel 14% van de herberekende contractwaarde volgens de schoonmaakovereenkomst exclusief BTW, met een minimum van € 158 Pagina 20 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.6 GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT IMMATERIELE VASTE ACTIVA Niet - WTZi/WMG -gefinancierde vaste activa Goodwill Licentiekosten Totaal € Overige voorzieningen € € Stand per 1 januari 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen 0 0 1.113 748 0 0 1.113 748 Boekwaarde per 1 januari 2011 0 365 0 365 Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen 0 0 0 351 0 0 0 351 - terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Mutaties in boekwaarde (per saldo) 0 -351 0 -351 Stand per 31 december 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen 0 0 1.113 1.099 0 0 1.113 1.099 Boekwaarde per 31 december 2011 0 14 0 14 0,0% 25,0% 0,0% per saldo Afschrijvingspercentage € Pagina 21 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.6 GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA/FINANCIELE VASTE ACTIVA op grond van art. 5a Regeling verslaggeving WTZi 6.1.6.1 WTZi-vergunningplichtige vaste activa Verbouwingen € Installaties € Semi perm. gebouwen € € Onderhanden Projecten € 2.080 1.111 61.708 22.962 10.163 4.741 16.693 7.424 18.665 10.589 5.449 0 2.808 969 38.746 5.422 9.269 8.076 0 0 0 0 0 103 6.160 3.032 0 324 183 809 - terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 - desinvesteringen/dotatie aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.765 406 1.359 Mutaties in boekwaarde (per saldo) 0 0 -103 Stand per 31 december 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen 0 0 2.808 0 Boekwaarde per 31 december 2011 0 0,0% NZa-IVA Grond Gebouwen € Terreinvoorzieningen € € Stand per 1 januari 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen 0 0 2.808 0 Boekwaarde per 1 januari 2011 0 Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen Afschrijvingspercentage Voorziening Genius Subtotaal vergunning € Totaal -5.576 0 111.990 46.827 191.304 77.414 5.449 -5.576 65.163 113.890 0 856 -1.094 0 0 603 5.249 5.727 11.320 12.137 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 131 95 36 126 114 12 961 702 259 0 0 0 0 0 0 2.983 1.317 1.666 3.984 1.649 2.335 1.769 -360 -638 -1.115 -1.094 -603 -2.144 -3.155 2.080 1.214 66.103 25.588 10.032 4.970 16.750 8.119 17.704 10.743 4.355 0 -5.576 603 114.256 51.237 198.637 87.902 2.808 866 40.515 5.062 8.631 6.961 4.355 -6.179 63.019 110.735 0,0% 5,0% 2,0% 2,5-5% 5,0% 5,0% 0,0% Pagina 22 € Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.6 GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA/FINANCIELE VASTE ACTIVA op grond van art. 5a Regeling verslaggeving WTZi 6.1.6.2 WTZi-meldingsplichtige vaste activa Trekkings rechten Onderhanden Projecten Subtotaal Instandhouding Onderhanden Projecten € € € € € Stand per 1 januari 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen 38.215 12.120 0 0 38.215 12.120 10.097 4.930 0 0 10.097 4.930 48.312 17.050 Boekwaarde per 1 januari 2011 26.095 0 26.095 5.167 0 5.167 31.262 3.235 2.367 0 0 3.235 2.367 1.214 1.131 0 0 1.214 1.131 4.449 3.498 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 87 4 83 0 0 0 87 4 83 286 31 255 0 0 0 286 31 255 373 35 338 785 0 785 -172 0 -172 613 Stand per 31 december 2011 aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen 41.363 0 14.483 0 0 41.363 0 14.483 11.025 0 6.030 0 0 11.025 0 6.030 52.388 0 20.513 Boekwaarde per 31 december 2011 26.880 0 26.880 4.995 0 4.995 31.875 5,0% 0,0% 5,0% 0,0% Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen - terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen - desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo Mutaties in boekwaarde (per saldo) Afschrijvingspercentage Pagina 23 Subtotaal Subtotaal meldingsplichtige activa € € Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.6 GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA/FINANCIELE VASTE ACTIVA op grond van art. 5a Regeling verslaggeving WTZi 6.1.6.3 WMG-gefinancierde vaste activa Stand per 1 januari 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2011 Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen - terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen - desinvesteringen aanschafwaarde cumulatieve afschrijvingen per saldo Mutaties in boekwaarde (per saldo) Stand per 31 december 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2011 Afschrijvingspercentage Gebouwen Verbouwingen Inventaris € Automatisering € Subtotaal WMG € € € 11.483 3.748 699 285 11.897 6.124 3.406 1.806 27.485 11.963 7.735 414 5.773 1.600 15.522 0 644 106 80 725 1.133 697 917 1.528 2.774 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 292 102 190 0 0 0 336 195 141 0 0 0 628 297 331 -834 26 -549 -220 -1.577 11.191 4.290 805 365 12.286 7.062 4.103 2.723 28.385 14.440 6.901 440 5.224 1.380 13.945 4-10% 10,0% 10,0% 25-33% Pagina 24 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.6 GECONSOLIDEERD MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA/FINANCIELE VASTE ACTIVA op grond van art. 5a Regeling verslaggeving WTZi 6.1.6.4 Niet WTZi/WMG gefinancierde materiele vaste activa Grond Gebouwen Semi perman. Gebouwen Installaties € € € € 109 82 2.177 628 261 158 970 706 0 0 3.517 1.574 27 1.549 103 264 0 1.943 Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen 0 5 0 43 0 8 0 49 94 33 94 138 - terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 -5 -46 -8 -49 61 -47 109 87 2.174 671 261 166 970 755 94 33 3.608 1.712 22 1.503 95 215 61 1.896 5,0% 2,0% 2,5-5% 5,0% 0,0% Stand per 1 januari 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2011 per saldo Mutaties in boekwaarde (per saldo) Stand per 31 december 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 2011 Afschrijvingspercentage Pagina 25 Inventaris Subtotaal Niet WTZi/WMG € € Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.7.1 SPECIFICATIE ULTIMO BOEKJAAR ONDERHANDEN PROJECTEN (GECONSOLIDEERD) Projectgegevens Nummer Brief-nummer 5100 GVM/2417695 5110 5500 9100 9150 9200 9300 9500 Datum Omschrijving 15-10-2003 Nieuwbouw Barentsz van Swieten Wier + sloop Bellenbergh sloop Erasmus Ambulant centrum Zeist Onttrekking panden WA Hoeve vierde kwadrant Herontwikkeling terrein WA Huis verkoop panden Landschapsparken Investeringen WTZi-type vergunning onderzoek vergunning melding melding melding vastgoed vastgoed vastgoed vastgoed vastgoed Voorziening Totaal t/m 2010 € Goedkeuringen t/m 2011 ondergereed handen € € 2011 € Indexering € 1.491 67 4.027 0 0 0 19 0 4.633 2 4 291 686 0 8.660 0 0 0 824 67 0 2 4 291 1.770 365 41 77 0 0 1.811 442 345 2 569 0 -2 0 0 0 0 345 0 569 -5.576 -603 0 -6.179 3.060 4.462 9.346 -1.824 0 Aangepast Jaar van oplee vering € € 0 0 5.1.7.2 SPECIFICATIE IN HET BOEKJAAR GEREEDGEKOMEN PROJECTEN (GECONSOLIDEERD) Projectgegevens Nummer 5500 Brief-nummer Datum Omschrijving Wier + Investeringen WTZi-type vergunning Activapost 6.160 Totaal Pagina 26 WTZi € WMG € Overige € Totaal € Toekomstige lasten Afschrijving WTZi Rentekosten € € 6.160 0 0 6.160 0 0 205 197 6.160 0 0 6.160 205 197 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) BIJLAGE 6.1.8 Overzicht langlopende schulden ultimo 2011 Leninggever Datum Hoofdsom Totale looptijd Soort lening € BNG BNG BNG BNG BNG Ned Waterschapsbank Ned Waterschapsbank Ned Waterschapsbank Ned Waterschapsbank Ned Waterschapsbank Ned Waterschapsbank Totaal 2001 2001 2001 2003 2010 2002 2002 2003 2006 2007 1998 11.345 11.345 3.403 4.875 25.000 5.000 8.100 7.000 12.000 10.800 13.613 Werke- Restschuld Nieuwe lijke- 31 december leningen in rente 2010 2011 % 40 40 30 15 15 25 30 20 40 20 20 Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair 5,635 5,295 5,35 4,12 3,51 4,78 4,68 4,485 4,055 4,66 4,548 € 8.790 8.790 2.384 2.600 24.167 3.400 5.940 4.550 10.800 9.180 5.447 86.048 Restschuld Aflossing Restschuld 31 december in 2011 over 5 jaar 2011 € 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Pagina 27 € 284 284 113 325 1.667 200 270 350 300 540 680 5.013 € 8.506 8.506 2.271 2.275 22.500 3.200 5.670 4.200 10.500 8.640 4.767 81.035 Resterende looptijd in jaren eind 2011 Aflossingswijze € 7.086 7.086 1.706 650 14.165 2.200 4.320 2.450 9.000 5.940 1.362 55.965 Aflossing 2012 Gestelde zekerheden € 30 30 20 7 14 16 21 12 35 16 7 Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair Lineair 284 284 113 325 1.667 200 270 350 300 540 680 5.013 Borging WfZ Borging WfZ Borging WfZ Borging WfZ Borging WfZ Borging WfZ Borging WfZ Borging WfZ Borging WfZ Borging WfZ Borging WfZ Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 14. Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten (uit AWBZ/Zvw-zorg, exclusief subsidies) € Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar Productieafspraken verslagjaar Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Prijsindexatie materiële kosten Groei normatieve kapitaalslasten 2011 € € 184.433 178.755 1.857 0 2.734 735 0 2.606 -49 0 3.469 Uitbreiding erkenning en toelating: capaciteitstoename COA capaciteitstoename 0 0 0 2.557 -291 2.210 0 0 Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente - afschrijvingen - overige 668 -39 0 1.919 487 241 -198 629 Overige mutaties: kortingsmaatregel GGZ -4.745 Subtotaal wettelijk budget boekjaar Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Pagina 28 2010 € 530 0 -4.745 0 185.643 183.761 -146 672 185.497 184.433 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING BATEN 15. Toelichting overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt: 2011 € 2010 € Diverse subsidies en bijdragen Overige opbrengsten/doorberekende kosten 5.820 8.350 5.320 7486 14.170 12.806 Totaal Toelichting: Diverse subsidies en bijdragen Hieronder zijn opgenomen de ontvangen subsidies/bijdragen voor specifieke projecten zoals wetenschappelijke onderzoeken, opleidingsgelden van het COBG, het opstellen van zorgprogramma’s en loonkostensubsidies ten behoeve van opleidingen en tevens de ontvangen bijdragen voor de ID–banen medewerkers. Overige opbrengsten en doorberekende kosten Onder deze rubriek worden verantwoord alle overige opbrengsten en aan derden doorberekende kosten. Hieronder vallen onder andere de interne opbrengsten voor personeelsrestaurants, kinderdagverblijf, verkoop uit therapieactiviteiten, terwijl tevens de aan externen doorberekende salariskosten en dergelijke binnen deze rubriek zijn opgenomen. Verder is onder deze post opgenomen de boekwinsten uit verkoop van een aantal panden. Pagina 29 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING LASTEN 16. Personeelskosten De specificatie is als volgt: 2011 € 2010 € Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Andere personeelskosten: Subtotaal Personeel niet in loondienst 104.784 23.982 10.234 5.680 144.680 6.128 104.251 23.595 9.678 4.569 142.093 5.616 Totaal personeelskosten 150.808 147.709 2.270 2.248 Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden Toelichting: De sterke stijging van de post andere personeelskosten wordt voornamelijk verklaard door toename van opleidingskosten € 0,6 mio, door kosten van feest ter viering van 550 jr bestaan € 0,25 mio en door extra juridische kosten, kosten arbeidsbegeleiding en -bemiddeling. 17. Afschrijvingen vaste activa De specificatie is als volgt: 2011 € 2010 € Nacalculeerbare afschrijvingen: - immateriële vaste activa - materiële vaste activa 0 5.836 0 5.070 Overige afschrijvingen: - immateriële vaste activa - materiële vaste activa - afschrijving financiele activa 351 5.560 49 270 4.561 49 11.796 9.950 Totaal afschrijvingen Aansluiting afschrijvingen resultatenrekening - verloopoverzichten materiele vaste activa - Afschrijving immateriele vaste activa - Afschrijving WTZi-vergunningplichtige vaste activa - Afschrijving WTZi-in standhoudings vaste activa - Afschrijving WMG-gefinancierde vaste activa - Afschrijving niet WTZi/WMG gefinancierde vaste activa Totaal afschrijvingen volgens verloopoverzichten - dotatie voorziening bouwprojecten - Afschrijving financiele activa Totaal afschrijvingen resultatenrekening 2011 € 351 5.727 3.498 2.774 138 12.488 603 49 13.140 Pagina 30 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 18. Overige bedrijfskosten De specificatie is als volgt: 2011 € 2010 € Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten Onderhoud en energiekosten: Huur en leasing Dotaties / vrijval voorzieningen 6.379 12.186 2.440 3.489 3.443 1.511 9.054 13.514 2.559 3.741 3.663 0 Totaal overige bedrijfskosten 29.448 32.531 Toelichting: De daling van de post Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten wordt voornamelijk verklaard door dat schoonmaakkosten ad 2,1 mio € bij Altrecht worden geelimineerd door opbrengsten bij Al schoon BV De daling van de post Algemene kosten wordt voornamelijk verklaard door: - vrijval van voorziening dub.debiteuren ivm FPC 2Landen 0,8 mio € - afrek rekcrt RPC Woerden (per 31-12-2010) 0,5 mio € 19. Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt: 2011 € 2010 € Rentebaten Resultaat deelnemingen Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Overige opbrengsten financiële vaste activa en effecten Subtotaal financiële baten 187 0 0 0 187 349 0 0 0 349 Rentelasten Resultaat deelnemingen Waardeveranderingen financiële vaste activa en effecten Overige financiële lasten Subtotaal financiële lasten -4.167 0 0 0 -4.167 -4.680 0 0 0 -4.680 Totaal financiële baten en lasten -3.980 -4.331 Toelichting: Pagina 31 Stichting Altrecht 6.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 20. Bezoldiging bestuurders en toezichthouders De bezoldiging van de bestuurders van de zorginstelling over het jaar 2011 is als volgt: Naam 1 Vanaf welke datum is de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 2 Maakt de persoon op dit moment nog steeds deel uit van het bestuur? 3 Tot welke datum was de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 4 Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van het bestuur geweest? 5 Zo ja: hoeveel maanden is de persoon voorzitter geweest in het verslagjaar? 6 Wat is de aard van de (arbeids)overeenkomst? 7 Welke salarisregeling is toegepast? 8 Wat is de deeltijdfactor? (percentage) 9 Bruto-inkomen, incl. vakantiegeld, eindejaarsuitkering, salaris en andere vaste toelagen a. Waarvan: verkoop verlofuren b. Waarvan: nabetalingen voorgaande jaren 10 Bruto-onkostenvergoeding 11 Werkgeversbijdrage sociale lasten 12 Werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU 13 Ontslagvergoeding 14 Bonussen 15 Totaal inkomen (9 t/m 14, excl. 9a en b) 16 Cataloguswaarde auto van de zaak 17 Eigen bijdrage auto van de zaak R.H.M. Vernimmen 2011 01-08-2007 2010 01-08-2007 R.T.J.M. Janssen 2011 01-05-2010 2010 01-05-2010 Ja Ja Ja Ja 31-dec-11 31-dec-10 31-dec-11 31-dec-10 Ja Ja Nee Nee 12 12 0 0 Vast NVZD 111% 211.609 Vast NVZD 111% 218.919 Vast NVZD 111% 193.818 Vast NVZD 111% 119.591 0 0 2.887 7.217 25.057 0 0 246.770 52.000 0 0 0 3.487 7.265 24.005 0 0 253.676 52.000 0 0 0 2.760 7.217 21.779 0 0 225.574 56.000 0 0 0 11.840 4.843 14.029 0 0 150.303 56.000 0 De bezoldiging van de leden van de raad van toezicht van de zorginstelling over het jaar 2011 is als volgt: Naam Functie C. Kervezee M. Heeremans M.E.P. Sanders F.B.M. Sanders J.Walburg Z. Guernina A.P.W.P. van Montfort H. Büller J. van Limbeek Voorzitter RvT Voorzitter RvT Vz Personele Commissie Lid RvT Lid RvT Lid RvT Vz Financiele commissie Vz commissie Zorg&Kwaliteit Lid RvT Bezoldiging € 2011 0 8.000 6.000 0 0 4.000 6.000 6.000 4.000 2010 7.200 0 5.400 3.600 3.600 3.600 5.400 0 0 Toelichting: De remuneratie van de bestuurders is al jaren gebaseerd op de NVZD-adviesregeling. De personele commissie van de Raad van toezicht bespreekt jaarlijks de aanpassingen in de remuneratie van beide bestuurders, draagt er daarbij zorg voor dat in geen geval de grenzen van het in deze adviesregeling vermelde norminkomen wordt overschreden en informeert de Raad van Toezicht hierover. Pagina 32 Stichting Altrecht 6.1.9 TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING 21. Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt) De bezoldiging van de functionarissen die over 2011 in het kader van de Wopt verantwoord worden, is als volgt: 1 2 3 4 5 Functionaris (functienaam) In dienst vanaf (datum) In dienst tot (datum) Belastbaar loon (in €) Voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (in €) Uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband (in €) 6 R.H.M. Vernimmen 1-aug-07 31-dec-11 202.746 0 0 0 0 Totaal beloning in kader van de Wopt (4, 5 en 6) 202.746 7 209.684 Beloning 2010 R.T.J.M. Janssen 1-mei-10 31-dec-11 183.151 0 183.151 0 114.938 Motivatie overschrijdingen van het gemiddelde belastbare loon per jaar van ministers: Toelichting: Conform de Wet ‘Openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens’ (WOPT) wordt hieronder verantwoording afgelegd over de functionarissen die over 2011 meer dan € 188.000 aan belastaar inkomen/beloning hebben genoten. De remuneratie van de bestuurders is al jaren gebaseerd op de NVZD-adviesregeling. De personele commissie van de Raad van Toezicht bespreekt jaarlijks de aanpassingen in de remuneratie van beide bestuurders, draagt er daarbij zorg voor dat in geen geval de grenzen van het in deze adviesregeling vermelde norminkomen wordt overschreden en informeert de Raad van Toezicht hierover. 22. Honoraria accountant 2011 € 2010 € 113.467 58.331 26.707 0 90.321 53.745 28.091 0 198.505 172.157 De honoraria van de accountant over 2011 zijn als volgt: 1 2 3 4 Controle van de jaarrekening Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie) Fiscale advisering Niet-controlediensten Totaal honoraria accountant 23. Financiële instrumenten en financieel risicobeleid Algemeen De instelling maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de instelling blootstellen aan markt- en/of kredietrisico's. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. De instelling handelt niet in financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan de instellingen verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voorvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. Kredietrisico De vorderingen uit hoofde van handelsdebiteuren hebben hoofdzakelijk betrekking op te ontvangen gelden via zorgverzekeraars uit ZVW en AWBZ. Gezien de aard van de debiteuren wordt het kredietrisico verondersteld nihil te zijn. Renterisico en kasstroomrisico Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze leningen is sprake van een vast rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. De instelling heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Reële waarde De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, effecten, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. De reële waarde van de overige in de balans verantwoorde financiële instrumenten wijkt niet materieel af van de boekwaarde. Pagina 33 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.10 ENKELVOUDIGE BALANS PER 31 DECEMBER 2011 (na resultaatbestemming) Ref. 31-dec-11 € 31-dec-10 € 14 108.839 1.605 110.458 365 111.947 1.201 113.513 227 21.971 24.668 8.553 350 55.769 226 18.434 22.834 12.632 648 54.774 166.227 168.287 31-dec-11 € 31-dec-10 € 186 19.146 0 19.332 ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa 1 2 3 Vlottende activa Voorraden Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's Vorderingen en overlopende activa Vorderingen uit hoofde van financieringstekort Liquide middelen Totaal vlottende activa 4 5 6 7 Totaal activa Ref. PASSIVA Eigen vermogen Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen 8 186 21.332 0 21.518 Voorzieningen 9 10.637 9.048 76.022 81.035 58.050 58.872 166.227 168.287 Langlopende schulden Kortlopende schulden Kortlopende schulden en overlopende passiva Totaal passiva Pagina 34 10 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.11 ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING OVER 2011 Ref. 2011 € 2010 € BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten (uit AWBZ/Zvw-zorg, exclusief subsidies) 11 174.849 184.433 Overige bedrijfsopbrengsten 12 13.793 12.806 188.642 197.239 Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten 13 140.160 147.709 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa 14 12.420 9.866 Overige bedrijfskosten 15 29.907 32.837 Som der bedrijfslasten 182.487 190.412 BEDRIJFSRESULTAAT 6.155 6.827 -3.969 -4.382 2.186 2.445 0 0 2.186 2.445 2011 € 2010 € 2.186 0 2.457 -12 2.186 2.445 Financiële baten en lasten 16 RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Buitengewone baten en lasten RESULTAAT BOEKJAAR RESULTAATBESTEMMING Het resultaat is als volgt verdeeld: Toevoeging/(onttrekking): Reserve aanvaardbare kosten Bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen Pagina 35 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.12 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 1. Immateriële vaste activa De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Goodwill Licentiekosten Overige 0 0 0 0 365 0 Totaal immateriële vaste activa 0 365 2011 € 2010 € 365 0 351 0 479 156 270 0 14 365 Het verloop van de immateriële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven: Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: desinvesteringen Boekwaarde per 31 december Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de immateriële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 5.1.14 2. Materiële vaste activa De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Grond Terreinvoorzieningen Gebouwen Semi permanente gebouwen Verbouwingen Installaties Onderhanden projecten Voorziening Genius Trekkingsrechten Instandhouding Inventaris Vervoermiddelen Automatisering 2.808 866 47.416 5.062 9.071 6.961 4.355 -6.179 26.880 4.995 5.224 0 1.380 2.808 969 46.481 5.422 9.683 8.076 5.449 -5.576 26.095 5.167 5.773 0 1.600 Totaal materiële vaste activa 108.839 111.947 2011 € 2010 € Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: afschrijvingen Af: terugname geheel afgeschreven activa aanschafwaarde Bij: terugname geheel afgeschreven activa cumulatieve afschrijvingen 111.947 12.755 11.999 5.513 1.649 110.802 10.668 9.523 3.767 3.767 Boekwaarde per 31 december 108.839 111.947 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen 195.029 86.190 187.787 75.840 Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven: Pagina 36 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.12 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 3. Financiële vaste activa De specificatie is als volgt: Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen Reactivering voormalige immateriele vaste activa Totaal financiële vaste activa 31-dec-11 € 31-dec-10 € 87 496 37 985 70 57 40 1.034 1.605 1.201 Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: € Boekwaarde per 1 januari 2011 1.201 Bij: kapitaalstorting Bij: verstrekte lening Af: ontvangen aflossing leningen Af: voorziening deelneming Af: afschrijving immateriele vaste activa 21 876 -2 -442 -49 Boekwaarde per 31 december 2011 1.605 Toelichting: Als gevolg van de aanpassing van de RJ richtlijn 655 Zorginstellingen per 31 januari 2008 (RJ Uiting 2008-2) dient op de immateriële vaste activa jaarlijks een impairment test te worden uitgevoerd. Dientengevolge is in de jaarrekening 2011 € 985 aan immateriële vaste activa, onder aftrek van nog verwachte afschrijvingsvergoedingen over 2011, verantwoord onder de financiële vaste activa. Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon Kernactiviteit Verschaft kapitaal Kapitaalbelang (in %) Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20%: Altaan BV GGZ 18 100% Zeggenschapsbelangen: Al Schoon BV Interapy Holding BV AZMN BV Schoonmaak GGZ (e-health) 51% 17% 100% Pagina 37 Eigen vermogen Resultaat € € Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.12 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 4. Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Onderhanden projecten DBC's Onderhanden werk DBC's COA gelden Onderhanden werk Justitie Onderhanden werk overig Af: ontvangen voorschotten 48.619 97 4.870 228 31.843 49.715 98 0 0 31.379 Totaal onderhanden projecten 21.971 18.434 De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Vorderingen op debiteuren 16.495 17.596 Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Nog te factureren omzet DBC's 3.574 586 42 4.399 Overige vorderingen en overlopende activa 4.013 797 24.668 22.834 5. Vorderingen en overlopende activa Totaal vorderingen en overlopende activa Toelichting: De voorziening voor dubieuze debiteuren die in mindering is gebracht op de vorderingen debiteuren, bedraagt € 1.639 (2010: € 1.774) Pagina 38 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.12 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 6. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en/of schulden uit hoofde van financieringsoverschot t/m 2008 € 2009 € 2010 € 2011 € totaal € -699 -4.961 18.292 0 12.632 10.683 19 19 1.068 3.703 4.771 -390 -19.162 -19.552 10.683 10.683 678 -15.440 -4.079 -680 -190 -1.260 10.683 8.553 c c c c c c c c a a c a a a a a Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Subtotaal mutatie boekjaar Saldo per 31 december Stadium van vaststelling (per erkenning): Altrecht AWBZ Altrecht WIER (VGZ) Altrecht ZvW Altrecht Justitie a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa Specificatie financieringsverschil in het boekjaar Wettelijk budget aanvaardbare kosten AWBZ Wettelijk budget aanvaardbare kosten ZvW Wettelijk budget aanvaardbare kosten COA Wettelijk budget aanvaardbare kosten VGZ Wettelijk budget aanvaardbare kosten Justitie Af: ontvangen voorschotten AWBZ, VGZ, COA en Justitie Af: gefactureerde DBC's ZvW Af: overige ontvangsten mutatie onderhanden werk ZvW mutatie onderhanden werk overig mutatie onderhanden werk Justitie Totaal financieringsverschil Specificatie financieringsverschil per financieringsvorm Financieringsverschil AWBZ Financieringsverschil VGZ Financieringsverschil Justitie Fiancieringsverschil COA Financieringsverschil DBC-financiering ZvW Financieringsverschil overig Totaal financieringsverschil Pagina 39 2011 € 2010 € 24.888 128.928 0 9.540 11.638 46.732 118.647 -5.068 -1.098 228 4.870 27.866 137.405 0 9.965 8.757 46.732 121.953 -2.760 -224 0 0 10.683 18.292 2011 € 2010 € -4.306 -22 -5.302 0 18.411 -228 -4.515 690 -2.002 24 18.435 0 8.553 12.632 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.12 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS ACTIVA 7. Liquide middelen De specificatie is als volgt: 03-jul-05 € 02-jul-05 € Bankrekeningen Kassen 293 57 597 51 Totaal liquide middelen 350 648 Toelichting: De onder de post bankrekeningen opgenomen saldi bevatten ultimo 2011 rekening courantsaldi bij Rabobank C&E en de ING Bank Pagina 40 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.12 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 8. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten: 31-dec-11 € 31-dec-10 € 186 21.332 0 21.518 186 19.146 0 19.332 Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen Kapitaal Saldo per Resultaat1-jan-2011 bestemming € € Het verloop is als volgt weer te geven: Kapitaal Overige Saldo per mutaties 31-dec-2011 € € 186 0 0 186 186 0 0 186 Collectief gefinancierd gebonden vermogen Saldo per Resultaat1-jan-2011 bestemming € € Het verloop is als volgt weer te geven: Overige Saldo per mutaties 31-dec-2011 € € Reserve aanvaardbare kosten: Reserve aanvaardbare kosten Stichting Altrecht 17.529 2.186 0 19.715 Bestemmingsreserves: Egalisatie afschrijvingen instandhouding Altrecht Egalisatie afschrijvingen inventaris 100 875 0 0 0 0 100 875 Bestemmingsfondsen: Research & development 642 0 0 642 19.146 2.186 0 21.332 Eigen vermogen € Resultaat € 21.515 2.186 Stichting Herstellingsoord Herwonnen Levenskracht Stichting Beheer Cliëntengelden Stichting Arbeid en Gezondheid AZMN BV Al Schoon BV 7.122 75 37 440 52 250 -3 -1 422 40 Totaal geconsolideerd eigen vermogen en resultaat 29.241 2.894 Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen Specificatie aansluiting geconsolideerd - enkelvoudig vermogen 31 december 2011 en resultaat over 2011 De specificatie is als volgt : Enkelvoudig eigen vermogen en resultaat: Pagina 41 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.12 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 9. Voorzieningen Saldo per 1-jan-2011 € Dotatie Onderhoudsvoorziening Leegstaande panden Voorziening personeel 1.703 590 6.755 1.320 0 1.238 768 25 176 2.255 565 7.817 Totaal voorzieningen 9.048 2.558 969 10.637 Het verloop is als volgt weer te geven: € Onttrekking Saldo per 31-dec-2011 € € Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd: 31-dec-2011 Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.) Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.) Hiervan langlopend (> 5 jaar) 4.456 6.181 1.830 Pagina 42 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.12 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE BALANS PASSIVA 10. Kortlopende schulden en overlopende passiva De specificatie is als volgt: 31-dec-11 € 31-dec-10 € Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan groepsmij Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen Bouwcrediteuren Overige kortlopende schulden 26.476 199 4.816 5.013 6.163 1.340 767 4.628 1.879 119 6.650 27.796 0 4.840 5.013 6.105 1.311 819 4.959 1.805 234 5.990 Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva 58.050 58.872 Pagina 43 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.13 ENKELVOUDIG MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA/FINANCIELE VASTE ACTIVA op grond van art. 5a Regeling verslaggeving WTZi 6.1.13.1 niet WTZ/WMG gefinancierde vaste activa Goodwill Licentiekosten Overige Totaal € € € € Stand per 1 januari 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen 0 0 1.113 748 0 0 1.113 748 Boekwaarde per 1 januari 2011 0 365 0 365 Mutaties in het boekjaar - afschrijvingen 0 351 0 351 Mutaties in boekwaarde (per saldo) 0 -351 0 -351 Stand per 31 december 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen 0 0 0 1.113 0 1.099 0 0 0 1.113 0 1.099 Boekwaarde per 31 december 2011 0 14 0 14 20-33% 0,0% Afschrijvingspercentage Pagina 44 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.13 ENKELVOUDIG MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA/FINANCIELE VASTE ACTIVA op grond van art. 5a Regeling verslaggeving WTZi 6.1.13.2 WTZi-vergunningplichtige vaste activa Verbouwingen € Installaties € Semi perm. gebouwen € € Onderhanden Projecten € 2.080 1.111 61.708 22.962 10.163 4.741 16.693 7.424 18.665 10.589 5.449 0 2.808 969 38.746 5.422 9.269 8.076 5.449 0 0 0 0 0 103 6.160 3.032 0 324 183 809 0 856 435 - terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen 0 0 0 0 0 0 1.765 406 131 95 126 114 961 702 1.529 0 Mutaties in boekwaarde (per saldo) 0 0 -103 1.769 -360 -638 -1.115 -1.094 Stand per 31 december 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen 0 0 0 2.808 0 0 2.080 0 1.214 66.103 0 25.588 10.032 0 4.970 16.750 0 8.119 17.704 0 10.743 Boekwaarde per 31 december 2011 0 2.808 866 40.515 5.062 8.631 0,0% 5,0% 2,0% 2,5-5% 5,0% NZa-IVA Grond Gebouwen € Terreinvoorzieningen € € Stand per 1 januari 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen 0 0 2.808 0 Boekwaarde per 1 januari 2011 0 - investeringen afschrijvingen - extra afschrijvingen NZa-goedgekeurd Afschrijvingspercentage Pagina 45 Voorziening Genius Subtotaal vergunning € Totaal -5.576 111.990 46.827 187.787 75.840 -5.576 65.163 111.947 6.778 5.727 0 0 0 4.512 1.317 12.755 11.999 0 -603 -2.144 -3.108 4.355 0 0 -5.576 0 603 114.256 0 51.237 195.029 0 86.190 6.961 4.355 -6.179 63.019 108.839 5,0% 0,0% 603 € 5.513 1.649 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.13 ENKELVOUDIG MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA/FINANCIELE VASTE ACTIVA op grond van art. 5a Regeling verslaggeving WTZi 6.1.13.3 WTZi-meldingsplichtige vaste activa Onderhanden Projecten € Subtotaal € Instandhouding € € Subtotaal meldingen € 0 0 0 38.215 12.120 26.095 10.097 4.930 5.167 0 0 0 10.097 4.930 5.167 48.312 17.050 31.262 3.235 2.367 0 0 3.235 2.367 1.214 1.131 0 0 1.214 1.131 4.449 3.498 87 4 0 0 87 4 286 31 0 0 286 31 373 35 785 0 785 -172 0 -172 613 Stand per 31 december 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen 41.363 0 14.483 0 0 0 41.363 0 14.483 11.025 0 6.030 0 0 0 11.025 0 6.030 52.388 0 20.513 Boekwaarde per 31 december 2011 26.880 0 26.880 4.995 0 4.995 31.875 Stand per 1 januari 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per 1 januari 2011 Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen - terugname geheel afgeschreven activa .aanschafwaarde .cumulatieve afschrijvingen Mutaties in boekwaarde (per saldo) Afschrijvingspercentage Trekkings rechten € Onderhanden Projecten € Subtotaal 38.215 12.120 26.095 5,0% 10,0% Pagina 46 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.13 ENKELVOUDIG MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA/FINANCIELE VASTE ACTIVA op grond van art. 5a Regeling verslaggeving WTZi 6.1.13.4 WMG-gefinancierde vaste activa Gebouwen Verbouwingen Inventaris Automatisering € € € € € € € Subtotaal WMG € 0 0 11.483 3.748 699 285 11.897 6.124 3.406 1.806 0 0 0 0 27.485 11.963 Boekwaarde per 1 januari 2011 Mutaties in het boekjaar - investeringen - afschrijvingen .aanschafwaarde 0 7.735 414 5.773 1.600 0 0 15.522 0 0 0 0 644 292 106 80 0 725 1.133 336 697 917 0 0 0 0 0 0 0 1.528 2.774 628 Mutaties in boekwaarde (per saldo) Stand per 31 december 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen - cumulatieve afschrijvingen 0 -834 26 -549 -220 0 0 -1.577 0 0 0 11.191 0 4.290 805 0 365 12.286 0 7.062 4.103 0 2.723 0 0 0 0 0 0 28.385 0 14.440 Boekwaarde per 31 december 2011 0 6.901 440 5.224 1.380 0 0 13.945 0,0% 4-10% 10,0% 10,0% 25-33% 0,0% 0,0% Stand per 1 januari 2011 - aanschafwaarde - cumulatieve afschrijvingen Afschrijvingspercentage Pagina 47 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.14 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING 14. Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten (uit AWBZ/Zvw-zorg, exclusief subsidies) € Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar Productieafspraken verslagjaar Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Prijsindexatie materiële kosten Groei normatieve kapitaalslasten 2011 € € 184.433 178.755 1.857 0 2.734 735 0 2.606 -49 0 3.469 Uitbreiding erkenning en toelating: - capaciteitstoename COA - capaciteitstoename - normatieve kapitaalslasten 0 0 0 2.557 -291 2.210 0 0 Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente - afschrijvingen - overige 668 -39 0 1.919 487 241 -198 629 Overige mutaties: kortingsmaatregel GGZ Overheveling productiebudget AZMN -4.745 -10.648 Subtotaal wettelijk budget boekjaar Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Pagina 48 2010 € 530 0 0 -15.393 0 174.995 183.761 -146 672 174.849 184.433 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.14 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING BATEN 12. Overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt: 2011 € 2010 € Diverse subsidies en bijdragen Overige opbrengsten (waaronder vergoeding voor uitgeleend personeel en verhuur onroerend goed): 5.820 5.320 7.973 7.486 13.793 12.806 2011 € 2010 € Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies Andere personeelskosten Subtotaal Personeel niet in loondienst 97.120 22.526 9.479 5.116 134.241 5.919 104.251 23.595 9.678 4.569 142.093 5.616 Totaal personeelskosten 140.160 147.709 2.076 2.248 2011 € 2010 € Nacalculeerbare afschrijvingen: - immateriële vaste activa - materiële vaste activa 0 5.836 0 5.070 Overige afschrijvingen: - immateriële vaste activa - materiële vaste activa - financiële vaste activa 351 5.560 49 270 4.477 49 11.796 9.866 Totaal Toelichting: 13. Personeelskosten De specificatie is als volgt: Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden 14. Afschrijvingen vaste activa De specificatie is als volgt: Totaal afschrijvingen Aansluiting afschrijvingen resultatenrekening - verloopoverzichten materiele vaste activa 2011 € Totaal afschrijvingslasten resultatenrekening 11.796 - Afschrijving immateriele vaste activa - Afschrijving WTZi-vergunningplichtige vaste activa - Afschrijving WTZi-instandhoudings vaste activa - Afschrijving WMG-gefinancierde vaste activa 351 5.124 3.498 2.771 11.744 603 49 24 12.420 - dotatie voorziening bouwprojecten - Afschrijving financiele activa - Afschrijving materiele vaste activa HO Pagina 49 Stichting Altrecht (alle bedragen in duizenden €) 6.1.14 TOELICHTING OP DE ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING LASTEN 15. Overige bedrijfskosten De specificatie is als volgt: 2011 € 2010 € Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten Patiënt- en bewonersgebonden kosten Onderhoud en energiekosten: Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen 8.432 11.192 2.437 3.489 2.909 1.448 9.054 13.506 2.559 3.741 3.977 0 Totaal overige bedrijfskosten 29.907 32.837 De specificatie is als volgt: 2011 € 2010 € Rentebaten Subtotaal financiële baten 198 198 298 298 Rentelasten Subtotaal financiële lasten -4.167 -4.167 -4.680 -4.680 Totaal financiële baten en lasten -3.969 -4.382 16. Financiële baten en lasten Pagina 50 Stichting Altrecht 6.2 OVERIGE GEGEVENS Pagina 51 Stichting Altrecht 6.2 OVERIGE GEGEVENS 6.2.1 Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De raad van bestuur van Stichting Altrecht heeft de jaarrekening 2011 vastgesteld in de vergadering van 8 mei 2012. De raad van toezicht van de Stichting Altrecht heeft de jaarrekening 2011 goedgekeurd in de vergadering van 22 mei 2012, 6.2.2 Resultaatbestemming Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in de resultatenrekening. 6.2.3 Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich na balansdatum geen gebeurtenissen voorgedaan die in de jaarrekening vermeld dienen te worden. 6.2.4 Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Uit privacyoverwegingen en fraudegevoeligheid zijn de handtekeningen van zowel de Raad van Bestuur als van de Raad van Toezicht niet opgenomen in de te publiceren digitale versie van de jaarrekening. Dit is conform het door het CIBG verstrekte advies. Drs. R.H.M. Vernimmen Voorzitter Raad van Bestuur Prof. Dr. R.T.J.M. Janssen Lid Raad van Bestuur Drs. M.J.C. Heeremans Voorzitter Raad van Toezicht Mr. M.E.P. Sanders Vice voorzitter Raad van Toezicht Drs. Z. Guernina RE CISA Lid Raad van Toezicht Prof. Dr. A.P.W.P. van Montfort Lid Raad van Toezicht Dr. H.A. Büller Lid Raad van Toezicht Dr. J. van Limbeek Lid Raad van Toezicht 6.2.5 Controleverklaring De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina. Pagina 52 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Pagina 53
© Copyright 2024 ExpyDoc