een uitgave van buma•s te mra
wint er 2014
Nieuwe songs, nieuwe band, nieuw elan
Ad Vandenberg
 Eurosonic Noorderslag  Mozes and The Firstborn  Arrangeren met
Willem Friede  DIY muziekdistributie  Onlinelicenties en uitkeringen
 Briefwisseling PvdA - Buma  Buma Music Academy
15 - 18 januari 2014
groningen, nl
Eurosonic Noorderslag is het belangrijkste platform voor
Europese muziek. Voor veel acts was het een belangrijke
stap in hun internationale doorbraak. Tijdens Eurosonic
Noorderslag vindt overdag een conferentie plaats voor
Europese muziekprofessionals. ’s Avonds krijgt muziektalent
tijdens twee showcasefestivals, Eurosonic en Noorderslag,
de kans om zich te presenteren aan muziekliefhebbers en
professionals.
Eurosonic Noorderslag is verantwoordelijk voor het kickstarten van de carrières van
artiesten zoals Ásgeir, James Blake, Jake Bugg, Bastille, Ben L’Oncle Soul, Caro Emerald,
Chvrches, C2C, De Staat, Ewert and the Two Dragons, James Vincent McMorrow,
Kodaline, Lykke Li, Agnes Obel, Rudimental, Selah Sue, Triggerfinger en The XX.
AGENDA
WO 15 JAN
DO 16 JAN
V R 17 JAN
ZA 18 JAN
European Border Breakers Awards &
European Festival Awards & Eurosonic festival
Conference & Eurosonic festival
Conference & Eurosonic festival
Conference, Innovative Production Fair & Conference,
Music Media Conference, Noorderslag festival
Registreer nu
www.eurosonic-noorderslag.nl
EUROSONIC NOORDERSLAG WORDT GEORGANISEERD DOOR
IN SAMENWERKING MET
SPONSOREN
n In dit nummer van buma•stemra magazine
22
Steven Rieder
Over Arrangeren
Willem Friede arrangeert voor zijn eigen
New Cool Collective, het Metropole Orkest
en vele anderen. Hij vertelt over de ins en
outs van het vak.
4 Eurosonic Noorderslag
19DIY muziekdistributie
14Ad Vandenberg
En verder
4 Evenementen Buma Cultuur op komst • 8 Mozes and The
Deze conferentie annex festival betekent veel voor de in Nederland
geproduceerde pop en rock. Met behulp van ETEP waaieren de
NL-acts over de wereld uit. Mozes and The Firstborn is er een van.
Zijn eerste album sinds 17 jaar. Buma Stemra Magazine bezocht
Ad Vandenberg in de studio en sprak met de wereldberoemde
gitarist die juist de opnames met zijn nieuwe band MoonKings
had afgerond.
Hoe krijg je je muziek in al die online verkoopkanalen? Een
verhaal uit de praktijk.
Firstborn • 10 Update • 26 Briefwisseling Astrid Oosenbrug Hein van der Ree • 28 Onlinelicenties en uitkeringen • 30 Buma
Music Academy • 32 Buma/Stemra presenteert… Koffie
n Colofon
buma•stemra magazine© is een uit­
gave van auteursrechten­organisatie
Buma/Stemra. Het magazine
verschijnt vier keer per jaar en wordt
gezonden aan meer dan twintig­
duizend componisten, tekst­dichters
en muziek­uitgevers in Neder­land en
daarbuiten die hun auteurs­rechten
hebben toevertrouwd aan
Buma/Stemra. Daarnaast wordt
Buma Stemra Magazine gelezen
door ruim duizend gebruikers van
muziek en door functionarissen bij
overheid en media.
Redactieadres
Vereniging Buma/Stichting Stemra
Afdeling Communicatie & PR
Postbus 3080, 2130 KB Hoofddorp
Tel. 023 799 7999, Fax 023 799 7777
[email protected]
Tessa Jansen, Cherelle Meijer,
Monique Paauw, Layla Sala,
Juliette Tetteroo (Buma/Stemra)
Eindredactie Tineke van Brederode
Coverfoto Fred van Diem
Hoofdredactie Frank Helmink
(Buma/Stemra - Buma Cultuur)
Redactie en redactiemanagement
Erk Willemsen en Mark van Schaick
(Keijser 18 Mediaproducties bv),
Erik de Boer (Boardroom),
Vormgeving Marcel Willemsen,
Keijser 18 Mediaproducties bv
(ontwerp), Gilles Graafland,
Nils Jonkers, Lisbeth van Lintel,
LandGraphics bv (lay-out)
Druk Grafisch Bedrijf Tuijtel
Advertentieacquisitie
Keijser 18 Mediaproducties bv
Ronald Willemsen
Tel. 020 675 5308
Fax 020 531 2019
[email protected]
Publicatie van artikelen is toe­
gestaan, mits met bronvermelding
en na toestemming van de uitgever.
© 2014 Buma/Stemra
www.bumastemra.nl
Lezers van Buma Stemra Magazine
­worden van harte uitge­nodigd te
­reageren op de onderwerpen in het
magazine. U kunt dit doen door
een mailtje te sturen naar
[email protected].
winter 2014 buma•stemra magazine
3
buma•stemra magazine evenementen
Eurosonic Noorderslag - Groningen, 15 t/m 18 januari
Muzikantendag on Tour - Middelburg, 12 april
Muzikantendag on Tour - Almere, 3 mei
Evenementen Buma Cultuur
Eurosonic Noorderslag
Conferentie en showcasefestival
Brass Ensemble, Mozes and The
Firstborn, Soul Sister Dance Revolution,
Tangarine, en Thomas Azier.
European Border Breakers
De eerste avond van Eurosonic Noorderslag staat traditioneel in het teken
van de European Border Breakers
Awards. Tien Europese EBBA-winnaars, waaronder Jacco Gardner voor
Nederland, dingen hier mee naar de
EBBA Public Choice Award.
Eurosonic Air
Mike Breeuwer
E
urosonic Noorderslag vindt
dit jaar plaats van woensdag
15 tot en met zaterdag 18
januari, met onderdelen als
Eurosonic (drie dagen showcases van
bands uit heel Europa op tal van podia
in de stad), Noorderslag (louter
Nederlandse bands op de slotavond op
acht podia van De Oosterpoort),
European Border Breakers Awards en
European Festival Awards (op de
openingsavond), Eurosonic Air (groot
openluchtpodium op de Grote Markt)
en de conferentie (vier dagen netwerken,
panels volgen en prijzen uitreiken).
Eurosonic
Het Eurosonic Noorderslag festival
was wederom in één dag uitverkocht.
Het Noorderslag-gedeelte zelfs in een
paar minuten. Meer dan 120 bands uit
4
buma•stemra magazine winter 2014
heel Europa treden aan op tientallen
Groningse podia gedurende de eerste
drie Eurosonic-dagen van het festival,
met dit jaar speciale aandacht voor
Oostenrijk.
Eurosonic Noorderslag is verantwoordelijk voor het kickstarten van
de carrières van artiesten zoals Ásgeir,
James Blake, Jake Bugg, Bastille, Ben
l’Oncle Soul, Caro Emerald, Chvrches,
C2C, De Staat, Ewert and the Two
Dragons, James Vincent McMorrow,
Kodaline, Lykke Li, Agnes Obel,
Rudimental, Selah Sue, Triggerfinger,
en The xx.
De programmering van Eurosonic is
internationaal, maar ook treden een
flink aantal Nederlandse bands en
artiesten aan, zoals Birth of Joy, Jungle
by Night, Bo Saris, Eefje de Visser,
Go Back To The Zoo, Jacco Gardner,
Julien, Maison du Malheur, Broken
Net als vorig jaar is Eurosonic Air
opnieuw onderdeel van de program­
mering van Eurosonic. Op dit gratis
toegankelijke podium op de Grote Markt
in Groningen presenteert Eurosonic
Noorderslag op donderdag 16 en vrijdag
17 januari 2014 veelbelovende acts die
in 2014 de Europese markt op gaan. Met
onder meer Kensington, La Pegatina,
Navarone en De Staat.
Noorderslag
Op de zaterdag, het ‘Noorderslagdeel’ van Eurosonic Noorderslag, kan
Black Bottle Riot
Buma Cultuur ondersteunt en promoot het Nederlands muziekauteursrecht
in zowel Nederland als in de belangrijkste exportmarkten voor de Nederlandse
muziek. Het doel is enerzijds het aandeel op de Nederlandse markt te vergroten
en anderzijds een hogere inkomstenstroom door het gebruik van Nederlands
muziekauteursrecht op buitenlandse markten te stimuleren. Buma Cultuur
organiseert daartoe jaarlijks diverse evenementen, waaronder Amsterdam Dance
Event, Buma Rotterdam Beats en Buma NL. Op deze pagina’s een introductie
van Eurosonic Noorderslag en het bijbehorende ETEP-programma.
in de komende maanden
Jacco Gardner
EBBA-winnaar
Sandra van
Nieuwland
de bezoeker het actuele Nederlandse
neusje van de zalm verwachten. Met
onder meer De Staat, Kris Berry &
Perquisite, My Baby, Maydien,
BlackBoxRed, Digitzz, Knarsetand,
Chef ’Special, Adam & The Relevants,
Michael Prins, Afterpartees, Suit And
Tie Johns, Thomas Azier, Taymir, Birth
of Joy, The Future’s Dust, Black Bottle
Riot, Boaz Van de Beatz, Cairo
Liberation Front, Clean Pete, Eefje de
Visser, Sky Pilots, The Hard Way,
Wolvon, Wonder, Jebroer, Jett Rebel,
Town of Saints, Katadreuffe, MC Fit,
Mr Probz, Sandra van Nieuwland, The
Silver­faces, Nigel & Thom en When
We Are Wild.
Conferentie
Vier dagen lang confereren over de
stand van zaken in de muziekindustrie,
en netwerken met iedereen die ertoe
doet in Europa op het gebied van
Buma en Sena presenteren
Michael
Prins
Muzikantendag on Tour
 Middelburg, 12 april
 Almere, 3 mei
Tangarine
boekingen, labels en media. Dit jaar
kent de zaterdag voor het eerst een
intensiever programma, ook al om de
internationale elite langer vast te kunnen
houden, opdat ze ook het zaterdagavondprogramma van Noorderslag
zullen bezoeken. 
www.eurosonic-noorderslag.nl
www.ebba-awards.eu
Op de conferentie zal Chris
Ruen geïnterviewd worden
naar aanleiding van zijn
boek Free­loading: How Our
Insatiable Hunger for Free
Content Starves Creativity.
Het wordt de opmaat naar
het conferentieonderwerp
The ‘Free Music’ Debate Taking the creator’s side.
Na opnieuw vier succesvolle edities in
2013 komt de Muzikantendag on Tour
dit voorjaar naar Middelburg en Almere.
Met workshops, masterclasses en demopitches worden muzikanten geïnspireerd
en geïnformeerd over zowel de artis­
tieke als de zakelijke aspecten van het
muzikantschap.
Wil je een nieuwe stap zetten in je
muziekcarrière? Mensen uit de muziekindustrie ontmoeten? Of hun persoonlijke feedback op je demo krijgen? Kom
dan naar de Muzikantendag. In één dag
leer je wat je moet doen om je carrière
naar een hoger plan te tillen.
De Muzikantendag on Tour wordt
gepresenteerd door Buma en Sena.
De dag wordt georganiseerd door
Buma Cultuur en GRAP in samen­
werking met POPnl, 3FM Serious
Talent, 3voor12, KCG en KCO, met
mede­werking van De Muzikantengids.
www.muzikantendag.nl
winter 2014 buma•stemra magazine
5
buma•stemra magazine evenementen
Eurosonic Noorderslag en ETEP
Europese festivaloptredens voor Nederlandse bands
Vorig jaar presenteerden we op deze pagina’s in het kader van Eurosonic Noorderslag de
band Skip&Die. Na dit showcasefestival werden ze opgenomen in het ETEP-programma
en lukte het hen via die weg op tien Europese festivals op te treden.
Sander Baks
Skip & Die profiteerde het meest van hun
optredens op Eurosnic Noorderslag: ze
boekten tien festivalconcerten via ETEP.
D
e impact van Eurosonic
Noorderslag op Nederlandse
bands is groot. Ze presenteren zich er aan een groot
internationaal gezelschap professionals
én aan het Nederlands publiek, omlijst
door tal van activiteiten. Sinds 2003
kent Eurosonic Noorderslag het
zo­genaamde ETEP-programma, het
European Talent Exchange Programme.
De organisatie selecteert na het jaarlijkse
showcasefestival de acts die ze dat jaar
aan 82 Europese festivals voordragen.
6
buma•stemra magazine winter 2014
In de afgelopen jaren heeft dat
programma steeds meer resultaten
opgeleverd. In 2013 heeft ETEP 324
shows gegenereerd, waarvan 40 voor
Nederlandse bands.
ETEP-gegenereerde concerten
Vorig jaar was het het Ierse Villagers
dat vanuit ETEP de meeste concerten
kon boeken: vijftien stuks maar liefst.
Recordhouder van tien jaar ETEP is het
Engelse White Lies, met eenentwintig
gigs. Een aantal inmiddels heel grote
acts hebben ook geparticipeerd, waaronder Selah Sue (16x), Anna Calvi
(15x), Crystal Fighters (13x), Editors
(13x) en The xx (11x).
In 2012 was het Dope D.O.D. die als
Nederlandse formatie de meeste festival­
gigs vanuit ETEP kon boeken: maar
liefst tien optredens. In 2013 kon
Skip&Die ook op tien festivals spelen,
van Sziget en Les Ardentes tot het
Bad Bonn Kilbi Festival en The Great
Escape.
Recordhouder is ZZZ, die in 2009 elf
keer werd geboekt. De aanstormende
band Mozes and The Firstborn kon na
hun performance op Noorderslag 2013
via ETEP vier Europese festivalgigs
krijgen. Zij zullen dit jaar op Eurosonic
een showcase doen. Over hen vind je
verderop in dit artikel een portret.
Vruchtbare samenwerking
De crux van het succes van ETEP zit
hem in de combinatie met Eurosonic
• Birth of Joy
• Blaudzun
• Bombay Show
Pig
• Daily Bread
• Dope D.O.D.
• Jacco Gardner
• Kensington
Kensington
Sinds 2003 hebben tal
van Nederlandse bands
hun Europese
festival­debuut kunnen
maken met behulp van
ETEP, waaronder De
Staat (dit jaar weer op
Noorderslag te zien),
Alamo Race Track,
Gem, Go Back To The
Zoo, Moss, Kraak &
Smaak, Pete Philly &
Perquisite en Within
Temptation.
Mike Breeuwer
Nederlandse bands die in
2013 via ETEP op Europese
festivals hebben gespeeld
• Mozes and The
Firstborn
• Noisia
• Skip&die
• Soul Sister Dance
• Revolution
• The Kyteman
Orchestra
Noorderslag. Het festival wordt
ieder jaar bezocht door programmeurs
van alle grote, en een aantal kleinere
internationale festivals. Omdat
Eurosonic Noorderslag en ETEP
ook weer samenwerken met 24
Europese EBU-radio­stations, vinden
vanaf het festival door heel Europa
uitzendingen van het festival plaats,
met liveconcerten, interviews en
specials. Door ETEP worden bands
dus voorzien van zowel optredens als
media-aandacht. 
Bart Heemskerk
Blaudzun
Bart Heemskerk
Bart Heemskerk
Kyteman stond succesvol op Eurosonic Air 2013
winter 2014 buma•stemra magazine
7
buma•stemra magazine evenementen
Mozes and The Firstborn
I Got Skills
Zo’n anderhalf jaar geleden
zong het Eindhovense viertal
Mozes and The Firstborn dat ze
‘skills’ hadden. Skills om loom
rockende, rammelende gitaarliedjes te schrijven die na anderhalf jaar nog steeds in je hoofd
galmen, zoals prijsnummer I Got
Skills. 2013 zag de release van
hun titelloze debuutalbum, dat
mocht rekenen op goede recensies, en vergelijkingen opleverde
met de Rolling Stones, Black
Lips en vroege Amerikaanse
garagerock. De band deed een
uitgebreide tournee door de Verenigde Staten, en met Unknown
Mortal Orchestra door Europa,
alvorens het jaar af te sluiten
met een succesvolle tour door
Nederland.
Line-up
Mozes and The Firstborn is:
• Melle Dielesen - zang en gitaar
• Ernst-Jan van Doorn - gitaar
• Corto Blommaert - bas
• Raven Aartsen - drums
ETEP-gigs 2013
Wegens ETEP speelde Mozes and
The Firstborn in 2013
op de volgende festivals:
• Les Rencontres Trans Musicales,
Rennes, Frankrijk
• Waves, Vienna, Oostenrijk
• Reeperbahn Festival, Hamburg,
Duitsland
• Bad Bonn Kilbi Festival,
Düdingen, Zwitserland
Eindhovense garagerock
Op 20 december deden ze een homecomingshow in hun stad
Eindhoven. Mozes and The Firstborn is terug van hun lange
tournee door de VS en Europa, mede veroorzaakt door
Noorderslag 2013 en ETEP. Op 16 januari staan ze met hun
garagerock op Eurosonic. - door Ricardo Jupijn
M
ozes and The Firstborn
maakt geslepen garagerock in de lijn van The
Black Lips en The
Strokes, met een snufje Beatles en
invloeden van de beroemde sixties­
verzamelplaat Nuggets. De sound van
de band sluit naadloos aan bij de trend
8
buma•stemra magazine winter 2014
van hippe garagebands met psyche­
delische inslag. Gitarist Ernst-Jan van
Doorn: “Dat speelt inderdaad wel heel
erg mee, ja. Je merkt gewoon dat
mensen meer geïnteresseerd zijn in
DIY- en garagebands. Dat het leeft.
Daar plukken wij de vruchten van.”
Dat was twee jaar geleden toen de
band zijn debuut-ep uitbracht wel anders:
“Toen was het een stuk moeilijker. Er
waren toen überhaupt niet zo veel garageshows en -festivals als nu. Er tourden
veel minder Amerikaanse bands door
Europa. Sinds die explosie word je
bijvoorbeeld veel sneller gevraagd als
voorprogramma, omdat je er goed bij
past.”
Tussen pop en gruizig
De Eindhovense band viel binnen
de Nederlandse scene al snel op en
beweegt zich aan beide kanten van
het Nederlandse muzieklandschap:
tv, radio en grotere media enerzijds,
underground anderzijds. “Ik vind het
ook heel grappig dat het zo verloopt. Bij
gaat internationaal
de nieuwe plaat hadden we wel het idee
om een beetje een popsound aan de
nummers mee te geven. Veel garage­
platen zijn natuurlijk hartstikke gruizig
en zullen nooit op de radio komen, en
het is natuurlijk wel leuk als je gedraaid
wordt. Wij zitten daartussenin, denk ik.”
Het debuutalbum begeeft zich mu­zi­
kaal inderdaad in een plezierig middengebied. Hoe is die plaat tot stand
gekomen? “We wilden hem net als onze
ep graag zelf opnemen. Voor de pre­
productie hebben we producer Michel
Schoots (ex-drummer Urban Dance
Squad) gevraagd. Vervolgens zijn we
drie maanden lang in de kelder van de
moeder van Melle (Dielesen, zanger-­
gitarist; red.) alles op gaan nemen. Het
was allemaal vrij minimalistisch.
We namen de bas en drums op tape
op en laadden dat in de computer.
Daarna deden we dat ook met de gitaar­
partijen en de zang. Vervolgens legden
we alle lagen op elkaar en werd de gehele mix door een taperecorder gehaald
om het toch een analoog gevoel mee te
geven. Veel knip- en plakwerk, dus –
het voelde nogal kneuterig, haha.”
De sound en de nummers op de plaat
zijn zeer divers en omvangrijk, een
bewuste keuze: “Je kunt wel elf kneiterharde rockers opnemen, maar dan krijg
je geen dynamische plaat. We wilden
echt meerdere kanten van de band laten
zien en ik denk dat dat ons goed gelukt
is.” 
www.mozesandthefirstborn.com
Gitarist Ernst-Jan van Doorn:
“Je merkt dat mensen meer
geïnteresseerd zijn in DIY- en
garagebands. Dat het leeft”
winter 2014 buma•stemra magazine
9
buma•stemra magazine update
De opdracht, en daarmee de
missie van Buma Cultuur is
simpel en helder: het ondersteunen en promoten van het
Nederlands muziekauteursrecht
in zowel Nederland als in de
Ad Vandenberg
belangrijkste exportmarkten voor
de Nederlandse (niet per se
Nederlandstalige) muziek, met als doel enerzijds het
aandeel op de Nederlandse markt te vergroten en
anderzijds een hogere inkomstenstroom door het
gebruik van Nederlands muziekauteursrecht uit
buitenlandse markten te stimuleren. Met haar zichtbare activiteiten wil Buma Cultuur indirect het imago
van Buma positief laden. Deze inmiddels een paar
jaar geleden ingeslagen weg leggen we met z’n
allen gedreven af. Het gaat om het product van de
leden van de vereniging Buma. Inmiddels proberen
we er genre-breed voor te zorgen dat er platforms
ontstaan waar vraag en aanbod elkaar kunnen
ontmoeten.
Dat lukt bovengemiddeld goed met het Amsterdam
Dance Event, en voor (beginnende) bands is
Eurosonic Noorderslag een perfect podium om
Europees door te breken of in elk geval Europese
optredens te regelen. Maar de resultaten zijn ook
steeds zichtbaarder in Rotterdam, waar we met de
Jazzdag van improv tot moderne jazz de ruimte
geven om internationale contacten te leggen. Verder
leverde Buma Rocks een aantal deelnemende bands
een platendeal en een Amerikaanse tournee op, en
heeft Buma NL het afgelopen jaar veel aandacht
gevestigd op het Nederlandstalige lied.
In al die evenementen en projecten blijft het
Nederlands auteursrecht, uw werk, leidend. Erkenning,
aandacht, promotie van muziek uit Nederland staan
voorop. Vandaar dat voor het komend jaar een
aantal evenementen en projecten is aangepast om
nog meer de aandacht te richten op u. Zo verdween
vorig jaar het Harpen Gala van de agenda, om
begin 2014 terug te keren als de Buma Awards.
Met prijzen voor muziekauteurs en hun uitgevers.
Zo zal Buma in 2014 starten met de Componist des
Vaderlands, waarbij een componist hedendaags
klassiek middels allerlei activiteiten, waaronder
mediaoptredens en gastprogrammeurschappen,
maximale aandacht voor zijn of haar genre zal
opeisen. En vooral voor de Nederlandse heden­
daagsemuziekauteurs. Want het is dat vak, dat
ambacht, dat centraal blijft staan voor Buma en
Buma Cultuur. Op een succesvol en goed 2014!
E E N U I T G AVE VA N B U M A • S T E M R A
WINTER 2014
31 Nederlandse dj’s
in DJ Mag Top 100
DJ Hardwell
Muziekauteur
centraal
Nieuwe songs, nieuwe band, nieuw elan
Frank Helmink
Directeur Buma Cultuur
Manager PR & Communicatie
Buma/Stemra
Armin van Buuren
Tiësto
Nicky Romero
Afrojack
Dash Berlin
Showtek
Dyro
Martin Garrix
 Eurosonic Noorderslag  Mozes and The Firstborn  Arrangeren met
Willem Friede  DIY muziekdistributie  Onlinelicenties en uitkeringen
 Briefwisseling PvdA - Buma  Buma Music Academy
Dat de Nederlandse dance-scene internationaal gezien tot de absolute top
behoort, werd maar weer eens bewezen
door de poll van het Engelse blad
DJ Mag. Hun jaarlijkse Top 100 werd
bekendgemaakt op het ADE, en dit jaar
zijn maar liefst 31 Nederlandse dj’s tot
de beste honderd van de wereld gekozen,
met zes dj’s in de top-10, waar­onder de
nieuwe nummer 1, Hardwell. Armin
van Buuren moest zijn eerste plaats aan
buma•stemra magazine winter 2014
www.djmag.com
Jazzdag op 27 en 28 juni
De datum voor de Jazzdag 2014 is bekendgemaakt. Net als vorig jaar wordt de Jazzdag
uitgebreid tot twee dagen: 27 en 28 juni. De Jazzdag is hét netwerkevenement voor
alle spelers uit de Nederlandse jazzwereld: van boekers en festivals tot conservatoria,
muzikanten, belangenorganisaties en platenmaatschappijen. De Jazzdag brengt vraag
en aanbod in de Nederlandse jazzscene bij elkaar, helpt kennis en ervaring te delen, en
is aanjager van nieuwe ontwikkelingen. Tijdens het avondprogramma vindt een groot
aantal showcases plaats. Een initiatief van Buma Cultuur.
www.jazzdag.nl
10
hem afstaan. Ook in de top-10: Tiësto
(4), Nicky Romero (7), Afrojack (9) en
Dash Berlin (10). Nieuwe Nederlandse
dj/producers in de lijst dit jaar: Showtek
(27, re-entry), Dyro (30), Martin Garrix
(40), Vicetone (60), Gunz For Hire (63),
Blastejaxx (71), Dannic (74), Adaro (75),
en Ummet Ozcan (99).
releases
KiT (Kuenta i Tambú) - Tambutronic
(Jiga Musica)
KiT alias Kuenta i Tambú slecht de barrières
tussen dance en world. Roël Calister vormt
voor dit album een team met producer
Clifford Goilo, bekend van Join The Beat. Ze maakten een
geslaagde cross-over van de Antilliaanse tambú met
dubstep, reggaeton en global bass.
Taymir - Phosphene (Home Bass / Rough Trade)
Met de single AAAAAH is de toon gezet: 3FM
Serious Talent Taymir uit Den Haag speelt sixties
gitaarpop met veel enthousiasme, en schopte
het daarmee tot voorprogramma van Direct
tijdens hun clubtournee.
Ricky Koole - No Use Crying (Coolhouse / Bertus)
Het vijfde studioalbum van zangeres en actrice Koole is
weer Engelstalig en bevat zelfgeschreven
nummers en een aantal smaakvol
bewerkte covers. Centraal staat haar
liefde voor koperblazers en de romantische
melancholie van muziek uit de jaren
vijftig en begin jaren zestig.
Michael Prins - Rivertown Fairytales
(Numoonlab / B2 / Sony)
Michael Prins werd uitgeroepen tot De Beste
Singer-Songwriter Van Nederland van
2014 in het gelijknamige programma en
debuteert met twintig dromerig-verstilde
folkliedjes, die hij de laatste acht jaar
schreef. Zwaarmoedigheid ligt op de loer, maar Prins’
talent is evident.
Eller van Buuren - Presents Acoustic Dance
Music (Cloud 9)
Dertien uiterst goed verzorgde akoestische
en semi-akoestische bewerkingen van Armin
van Buuren-klassiekers door broer en gitarist
Eller. Lichtgewicht popmuziek die niet zo
akoestisch is als de titel doet vermoeden.
Bongomatik - Bongomatik Your Life
(No Can Do Music)
Misschien wel de leukste band van Nederland.
Het plezier spat van de muziek van deze door­
gewinterde muzikanten af. Van jazz tot cumbia,
van pop tot close harmony. Met altijd die knipoog.
Jan van der Smit - In de Weide (Marista)
Zanger, gitarist, liedjesschrijver, acteur, regisseur,
historicus Van der Smit speelde in The Landlords,
The Bartales, met Wally Taks, en onder eigen
naam. Na zijn debuut Zwavel uit 1990 is dit zijn
tweede album met sobere, directe en tijdloze
liedjes.
Rigby - Island on Mainland (FAM Records)
Met Earth Meets Water scoorde Rigby in 2013
hun grootste hit tot nu toe. Het trio viert zijn
vijfjarig bestaan met album Island on Mainland,
waarop alle hits in een nieuw jasje, en enkele
nieuwe tracks.
Pionier Dick Raaijmakers
overleden
Op 13 september overleed Dick Raaijmakers (1930-2013). Hij was een ware pionier
van de elektronische muziek. Philips gaf hem al in 1957 de opdracht om ‘populaire
elektronische muziek’ te componeren in hun Natuurkundig Laboratorium (NatLab).
Hij maakte (onder het pseudoniem Kid Baltan) met losse generatoren en tapeloops
Song of the Second Moon, een elektronische rumba met nog altijd verrassend actueel
klinkende elektronische percussie.
Met hetzelfde vakmanschap maakte hij in de jaren vijftig meer groovende liedjes
en ook elektronische filmmuziek voor documentaires en bedrijfsfilms. Een grote
carrière als popartiest heeft hij overigens bewust ontlopen. In de vroege jaren zestig
werd zijn muziek abstracter en begon hij aan een serie met baanbrekende werken,
gebaseerd op gedetailleerd uitgewerkte concepten over onder meer ‘het kleinste
geluid’. Zijn denken over principes van de elektronische klankproductie bracht
hem tot werken waarin je het ontstaan van de klank gedemonstreerd kreeg. Zo
maakte hij voor het Stedelijk Museum de overrompelende installaties Drie Ideofonen.
Deze zogenoemde ‘klinkende ideeën’ lieten zijn concepten op de meest pure wijze
horen en zien, en ze gelden als absolute meesterwerken.
Op het Koninklijk Conservatorium was hij vanaf de jaren zestig docent
elektronische muziek. Daar heeft hij een blijvende indruk gemaakt als begenadigd
pedagoog, maar ook als gangmaker van grote theatrale producties. Zeker twee
generaties jonge componisten zijn zo blijvend door zijn gedachtegoed beïnvloed.
Met theatergroep Hollandia realiseerde hij in de jaren negentig een aantal
grootschalige muziektheaterwerken voor onder meer het Holland Festival, zoals
Dépons/Der Fall ofwel De Val van Mussolini. De Nederlandse muziekwereld verliest
met het overlijden van Dick Raaijmakers niet alleen een bijzonder man, maar
ook een constante ideeënstroom. Gelukkig laat Raaijmakers een aantal boeken
na en is zijn muziek beschikbaar op cd’s die worden uitgegeven bij Basta. (René
Uijlenhoet)
www.bastamusic.com
winter 2014 buma•stemra magazine
11
buma•stemra magazine update
CBO-Keurmerk
voor Buma/Stemra
opnieuw verlengd
Buma/Stemra heeft opnieuw het Keurmerk voor collectieve
beheersorganisaties toegekend gekregen. De controle op
de criteria vindt jaarlijks plaats door een onafhankelijke
keurmeester. Het CBO-Keurmerk is in het leven geroepen
om voor onze belanghebbenden (rechthebbenden, gebruikers, overheid en toezichthouder) te borgen dat het collectief beheer op een goede
wijze wordt uitgeoefend. Het keurmerk bevat regels voor het omgaan met rechthebbenden: voor tijdige en volledige ver­deling van de gelden, voor normering van
kosten, voor inspraak in het beheer van gelden, en voor de eventuele besteding van
gelden aan sociaal-culturele doelen. Maar ook regels voor transparantie en service
aan muziekgebruikers, zoals voor het overleg over tarieven, regels voor volledige en
transparante informatievoorziening, en strikte regels en termijnen voor het
afhandelen van eventuele klachten van gebruikers, met zo nodig onafhankelijke
geschillen­beslechting.
Vakopleiding
Muziek­uitgever
In april start weer de jaarlijkse cursus Vakopleiding
voor de Muziekuitgever, verzorgd door de Johann
A. Alsbach Stichting. Een opgeleide muziekuitgever is
een volwaardige gesprekspartner voor onder anderen
musici, componisten, muziekdrukkers, cd-fabrikanten
en distributeurs. Hij is op de toekomst voorbereid – de
ontwikkelingen in de nieuwe media en de Europese
eenwording gaan snel –, maar heeft ook historisch
besef. Daarnaast heeft hij inzicht in de formele en
informele, bestuurlijke en financiële verhoudingen
binnen de muziekindustrie.
De opleiding is onderverdeeld in vijf hoofdstukken:
Algemeen, De Bladmuziekuitgever, De Uitgever van
Populaire Muziek, Auteursrechten, en De Praktijk van
het Muziekuitgeven, en wordt in juni afgesloten met
examens. Meer informatie kan worden ingewonnen
via [email protected].
www.vmn.nl
- advertentie -
Een hit geschreven... wat nu?
…word eerst lid van
Popauteurs.NL!
Een sterke beroepsvereniging vergroot je kansen.
Kosten: € 65,- per jaar (aftrekbaar)
JA! ik geef mij op als lid van Popauteurs.nl
Ga eenvoudig naar www.popauteurs.nl
en meld je aan!
12
buma•stemra magazine winter 2014
Jazzahead
met korting
Buma Awards
Vijftig jaar lang zijn de Gouden Harpen uitgereikt. Het werd tijd de prijs een
ander cachet te geven. Zodoende gaat Buma/Stemra vanaf 2014 de Buma
Awards uitreiken. De awards zijn bedoeld om Buma-leden te onderscheiden
voor hun werk. Op 18 maart zullen ze uitgereikt gaan worden. Voor meer
details, zie www.bumastemra.nl
30 mei. Buma Rocks! is een combinatie
van conferentie en showcasefestival. De
ondertitel van Buma Rocks! luidt ‘The
international conference and showcasefestival for loud music’ en richt zich
op internationale boekers, festivaldirecteuren en professionals uit die muziekcategorie. Informatie en registratie:
De jaarlijkse Jazzdag van Buma Cultuur vindt dit jaar plaats
op 27 en 28 juni in Rotterdam. Via de Jazzdag- en de Dutch
Performing Arts-organisaties kunnen Nederlandse jazz­
organisaties en -artiesten als co-exhibitor aan de Jazz­
ahead-beurs in Bremen deelnemen voor een gereduceerd
tarief van 115 euro (plus 19% VAT). De beurs vindt plaats
van 24 tot 27 april.
Inschrijving loopt
via de Jazzahead-­
site.
De stand zal dienen
als servicepunt om promotiemateriaal neer te leggen en
kan benut worden als meeting point voor afspraken. In de
komende maanden zal nadere informatie gegeven worden
over aanvullende promotionele activiteiten op Jazzahead.
Er zijn showcases van Estafest, Kapok, Tin Men, en Bram
Stadhouders Trio & Nederlands Kamerkoor ‘Henosis’.
www.bumarocks.nl
www.jazzahead.de
Buma Rocks op 30 mei
Buma Cultuur organiseert na een eerste
succesvolle editie afgelopen jaar, een
nieuwe editie van Buma Rocks!, op
- advertentie -
- advertentie -
BACKOFFICE MUZIEKRECHTENADMINISTRATIE
MUZIEKUITGEVER
CPI behartigt de belangen van creatieve geesten en hun
vertegenwoordigers, zoals: componist/tekstdichter, artiest, producent,
muziekstudio, boeker, management- en artiestenbureau.
YOUR CREATIVITY, OUR POWER!
Royalty
Administratie
Incasso
Muziekrechten
(in eigen)
beheer
Advies
Gebruikslicenties
Contracten
Royalty Scan *)
*) ROYALTY SCAN: scan van (inter)nationale royalty afrekeningen (o.a.
platenmaatschappij, uitgeverij, rechtenorganisatie(s)) voor optimale
inkomsten en rechtenstromen.
LAAT GEEN INKOMSTEN LIGGEN!
Neem vrijblijvend contact op:
BEZOEKADRES CPI B.V.
Crown TV & Filmstudio’s
Van Cleeffkade 15, 1431 BA Aalsmeer
TEL
WEB
+31 (0)297 361 503
[email protected]
www.copyrightpower.com
winter 2014 buma•stemra magazine
13
n interview
Ad Vandenberg komt hard terug
“Soms zelfs zo
persoonlijk
als de pest!”
Gesluimerd heeft hij, een jaar of dertien lang. Maar in 2014 gaan we weer volop
horen van gitarist, songschrijver en kunstschilder Ad Vandenberg. Een album met
zijn nieuwe band, Vandenberg’s MoonKings, en een bijbehorende internationale
tournee zijn nog maar het begin. - door Mark van Schaick
O
p 21 februari verschijnt het
titelloze debuutalbum van
Vandenberg’s MoonKings.
Het bijbehorende feestje
staat gepland in Atak in thuisbasis
Enschede, maar de verrichtingen van
Ad Vandenberg, meestal ‘Adje’ in
Nederland en ‘Adrian’ daarbuiten,
worden tot ver over de grenzen gevolgd.
Dat is mede te danken aan Mascot
Records, het Nederlandse platenlabel
dat tegen de keer van de muziekindustrie
in succesvol is. Vandenbergs label­
genoten, onder anderen Joe Bonamassa,
Robert Cray, Walter Trout en Buddy
Guy, varen wel bij het fanatisme van
gitaar- en bluesrockliefhebbers wereld­
wijd. Vandenberg: “Ed van Zijl, de baas
van Mascot, zei tegen me: ‘Ik vind dat
je nog nooit een slechte plaat hebt
gemaakt, dus ga je gang maar.’ Kun je
je bijna niet voorstellen, toch? Met
14
buma•stemra magazine winter 2014
Buma Rocks!
Ad Vandenberg
kondigde op Buma
Rocks! in mei voor het
eerst aan dat hij met
een nieuw album zou
komen.
Whitesnake stond er iedere anderhalf uur
een a&r-manager in m’n nek te hijgen.”
Echte artiesten
Zoals met wel meer in Vandenbergs
leven, kwam Mascot spontaan op zijn
pad. “Nadat er enkele labels aan mijn
deur hadden geklopt, sprak ik met
een hele goeie kennis van me, Olivier
Garnier, een independent promotor uit
Frankrijk. Hij zei uiteindelijk: ‘Je moet
eens met Mascot gaan praten.’ Kende
ik helemaal niet, maar het bleek Neder­
lands te zijn, met alleen maar goeie
muziek! Echte artiesten, weetjewel. En
Ed van Zijl was heel gemotiveerd. Een
bijzonder figuur. Hij heeft waanzinnige
luidsprekers in zijn kantoor staan. Dat
ken ik helemaal niet van platenbazen,
die hebben meestal hele andere drijf­
veren dan muziek… Hij zei: ‘Als de
mix me niet bevalt, gaat de plaat niet
uit­komen.’ Ed kickt op een goeie mix.
Enfin, het voelde helemaal goed na
dat eerste gesprek. Ik heb niet meer met
anderen gepraat.”
Vandenberg, opgevoed met klassieke
muziek en jazz – zijn zus heeft Conser­ 
Franck van der Heijden
(links op de foto) schreef
de strijkersarraangementen
voor Ad Vandenberg

Fred van Diem
V.l.n.r.: Mart Nijen Es, Ad Vandenberg, Jan Hoving en Sem Christoffel
“Ik dacht: ik maak
gewoon een plaat waar
ik zélf op kick”
winter 2014 buma•stemra magazine
15
n interview Ad Vandenberg
Marcel de Vré

 vatorium C Piano op zak –, behoort tot
de grote namen uit de hardrockscene
van de jaren tachtig en negentig. Ook al
kent hij half Los Angeles uit die tijd,
zijn MoonKings zijn niet de verwachte
oude rotten. De gitarist is verreweg de
oudste van het stel. “Mijn pa leerde me
jazz kennen – terwijl ik naar Hendrix
wilde luisteren, natuurlijk, maar toch!
En in een jazz- of klassiek orkest kun
je dezelfde leeftijdsverschillen tegen­
komen als binnen mijn band nu. Dat is
het mooie van muziek, het heeft niet met
leeftijd te maken. Er is een connectie of
niet, en die kun je niet bij elkaar verzin­
nen.”
Keihard gewerkt
Te zot voor woorden, zo omschrijft
Vandenberg het verhaal achter Moon­
Kings. Het begon in 2011, toen hij muzi­
kanten zocht voor een uit­voering van
het door hem geschreven clublied voor
FC Twente, A Number One. “Ik had de
smaak van het schrijven weer te pakken,
en toen begon ik over de consequenties
na te denken. Ga ik met een Ameri­
kaanse zanger aan de gang – ik had er
twee achter de hand –, dan moet ik die
heen en weer gaan vliegen of hem hier
onder mijn hoede nemen. Had ik niet
zo veel zin in. Maar wat was het alter­
natief ? Ik was sinds mijn toetreden tot
Whitesnake in 1986 totaal niet meer bij
met wat er in Nederland wel of niet
gebeurde in de rock. Toen herinnerde
ik me een voorprogramma van White­
snake in Tilburg met een fantastische
zanger.”
Na enig zoeken kwam Vandenberg
met hem in contact: Jan Hoving, eige­
Chronologie
Ad Vandenberg wordt in 1954 geboren in
Den Haag, woont vanaf 1959 in Rotterdam en na 1968 in Enschede. Eerste
band: Mother Of Pearl. Hij is later lid van
Jaap Dekkers Boogie Set, speelt als sessiegitarist en richt in 1977 bluesy hardrockband Teaser op. Hij begint dan ook zijn
studie (die hij keurig afrondt) aan kunstacademie ABK in Arnhem. Teaser
maakt één titelloos album in het pas geopende Wisseloord en tourt met
AC/DC en Frankie Miller.
Bezettingswisselingen leiden tot verandering van de bandnaam. In 1982
verschijnt album Vandenberg, met singlehit Burning Heart, dat de 39ste
plaats in de Amerikaanse Billboard Hot 100-lijst bereikt. Na tweede
album Heading For A Storm tourt de groep in de VS met Ozzy Osbourne,
na derde album Alibi idem met Kiss, en als hoofdact in Japan.
Een gastrol in het nummer Here I Go Again (een Amerikaanse nummer
16
buma•stemra magazine winter 2014
1-hit) van het album 1987 van Whitesnake, speelt Ad Vandenberg zich
internationaal weer groots in de kijker. Hij tourt met Whitesnake op het
succes van 1987: achttien miljoen verkochte cd’s wereldwijd.
Vandenberg schrijft mee aan opvolger Slip Of The Tongue. Drie hitsingles
en wederom een miljoenen­verkoop met bijbehorende wereldtournee.
In de jaren negentig speelt Vandenberg af en aan met Whitesnake,
werkt hij met zangers John Waite en Paul Rodgers en maakt hij (1994)
een album met zijn band Manic Eden.
Sinds 2006 is Ad Vandenberg een graag geziene gast tijdens Europese
shows van Whitesnake. In 2011 schrijft hij A Number One voor FC Twente
en treedt half playbackend op in stadion De Grolsch Veste in Enschede
met zijn toekomstige band. Hij wint een rechtszaak tegen ex-band­leden
van Vandenberg en mag zelf die bandnaam blijven gebruiken. Het
Nederlandse label Mascot Records neemt hem onder contract en 2013
staat in het teken van nieuwe songs, een nieuwe band en nieuwe
album­opnames.
naar van een groot boerenbedrijf ten
westen van Zwolle. Op een avond dat
het KNMI een weeralarm had uit­
gevaardigd, zocht Vandenberg hem op
in de polder. Het klikte. “En hij zong
nog beter dan ik al dacht. Hij is gewoon
dwarsgezeten door de jaren negentig,
door de grunge… Zijn stijl van zingen
was not done. Jan zal trouwens de eerste
zijn om te zeggen dat we een jaar lang
keihard hebben gewerkt om uit hem te
halen wat ik vermoedde dat erin zat. Al
toen hij het Twentelied inzong, dacht
ik: hij weet niet wat hij allemaal kan.”
In Wisseloord viel uiteindelijk alles
op z’n plek. “Tijdens het inzingen van
Lust ’n’ Lies sloeg hij vierentwintig fases
over en zat hij opeens op wereldniveau.
Moeiteloos, zoals hij zong, iedere keer
weer. Jan is iemand die van aanpakken
weet, je moet hem soms gewoon bij de
microfoon weg trékken! Niet eerst een
beetje thee met honing, dikke sjaal om
en dat soort primadonna-gedoe...”
Intuïtie
Rinze van der Wal, directeur van pop­
podium Atak in Enschede en ooit bassist
in Vandenbergs eerste jeugdbandje, wees
de gitarist op de ritme­sectie van de lokale
rockband Mandrake’s Monster: bassist
Sem Christoffel en drummer Mart Nijen
Es, beiden net klaar met de popopleiding
van het ArtEZ Conservatorium. Bij de
huldiging van FC Twente ‘deden’ ze met
Vandenberg, diens vriend Jan Vayne en
Hoving A Number One voor zestigduizend
man, op een onoverdekt podium in de
regen. Het was half playback, maar
Vandenberg was enthousiast over de
jongens, en zette ze boven aan zijn lijstje.
“Maar ik moest nog wel even wat num­
mers schrijven. Uiteindelijk heb ik Sem
en Mart een demo gegeven die ik in mijn
homestudio had opgenomen. Het eerste
moment dat we samenspeelden voelde
al beter dan menige repetitie met grote
namen die ik heb meegemaakt. Het
greep me toch een partij in mekaar!
“Muzikanten waar je op kickt, dat
doet het ’m. Sinds een beetje bekend werd
dat ik weer aan de slag wilde, via mijn
Facebookpagina en dergelijke, kreeg ik
honderden presentaties toegestuurd.
Maar ik heb eigenlijk niet eens overwogen
om met anderen in zee te gaan. Ik ben
vanaf het begin op mijn intuïtie afgegaan.
Als je de plaat maakt die je wil maken
en met muzikanten waarmee je een
intuïtieve klik hebt, kun je niks fout doen.

Mark van Schaick
Worksheet voor het
MoonKings-album in de
Wisseloord Studio’s
rustig leven heeft geleid. “De leukste
verhalen deden de ronde. Dat ik als
kluizenaar op de hei in Drenthe woonde,
bijvoorbeeld, hahaha. Achteraf gezien
ben ik op het goede moment onder het
maaiveld gedoken. Ik wilde de schade
inhalen op schildergebied, want voor
schilderen was geen tijd in de Whitesnake­
periode. Exposities kunnen doen waar
ik maar aanbiedingen voor bleef krijgen.
Die worden veel verder vooruit gepland
dan tournees, soms wel anderhalf jaar.
Ik had te vaak afspraken afgezegd. Al­
les wel in een sympathieke sfeer en zo,
maar toch: ik wilde er gewoon eens
werk van maken. En niet wachten op
“Het mooie van muziek is dat het niet met leeftijd
te maken heeft. Er is een connectie of niet, en
die kun je niet bij elkaar verzinnen”
Je kunt wel proberen om op te vallen of
met een nieuwe stroming mee te gaan,
maar dan verlies je waarschijnlijk je oude
fans en nieuwe win je ook al niet. Dus ik
dacht: ik maak gewoon een plaat waar
ik zélf op kick en die ik zélf zou willen
kopen. Daarna lekker op tournee!”
Royalties
Vandenberg heeft een dochter van
veertien; precies het aantal jaren dat hij
een – naar rock ’n’ roll-begrippen –
misschien weer een Whitesnakealbum,
over weer vier jaar...
“Ik had nooit gedacht dat dit mijn
beroep zou worden. Ik was grafisch
ontwerper, verkocht mijn schilderijen,
dus dat ik met deze muziek… Ik kan
geen noot lezen, en kan dus ook niet
even bij een andere band gaan zitten,
jazzrock maken of zo. Daar ben ik de
muzikant niet voor. Ik vind het leuk om
muziek te maken waar ik op kick. In deze
fase van mijn leven heb ik het helemaal
gehad met dingen moéten.”

winter 2014 buma•stemra magazine
17
n interview Ad Vandenberg
David Coverdale, zanger van White­
snake en eerder Deep Purple, en een
vriend van Vandenberg, kan van zijn
royalties goed leven. Vandenberg is naar
eigen zeggen ‘niet binnen’. “Dat is ook
niet mijn ambitie, want de mensen díe
ik ken die dat zijn, zijn niet per definitie
de gelukkigste. Op vakantie naar alle
landen waar ze naartoe wilden, maar
dan? Je floreert als mens het best als je
een drive hebt om de dingen te doen die
je leuk vindt. Mijn ouders zijn inmid­
dels 88 en hartstikke happy. Zij hebben
me geleerd dat het leven een cadeautje
is, en daarom ben ik zo blij dat ik dit nu
meemaak.”

Niks gladgestreken
Fred van Diem
Met MoonKings is Vandenberg dus
heel bewust op zijn eigen muzieksmaak
afgegaan. Heavy bluesrocksongs met
goede zangmelodieën, gespeeld op
oude gitaren en versterkers, met een
beetje ondersteuning van hammond­
orgel (door DeWolff ’s Robin Piso en
Nico Brandsen), hese soul/bluesy
achtergrondzangeressen, en hier en
daar wat strijkers. Vandenberg: “Daar
18
buma•stemra magazine winter 2014
Auteursrechtsucces
Het album
Vandenberg met
hitsingle Burning
Heart (1982) en de
plaat Slip of the
Tongue met
Whitesnake (1990)
zijn de grote
auteursrechtsuccessen
van respectievelijk
Adriaan Van den Berg II
en Adriaan
Vandenberg, zoals zijn
registratienamen luiden
bij Buma/Stemra.
heeft Franck van der Heijden mooie
arrangementen voor geschreven. Mijn
nichtje dat viool speelt en cum laude
van het conservatorium is afgestudeerd
heeft meegespeeld. Ik zat trots als een
aap in de studio!
“Wat soleren betreft: ik heb zo lang
gewerkt aan nummers schrijven en
arrangeren en vervolgens instuderen,
dat ik me er totaal nog niet mee bezig
had gehouden tot het zover was. Dat
was geen frustratie, het was eerder een
zegen. Ik heb me niet bezig gehouden
met techniek maar met de expressie
en ben gewoon gaan spelen. En mijn
gitaargeluid – zie het maar als een antistatement. Goed hoor, die nieuwe ver­
sterkers, je plugt in en je wordt omver
geblazen. Maar wat maakte Page en
Hendrix en Beck nou zo te gek? Dat je
ze hóórde zoeken, dat ze hun onvolko­
menheden hadden, ook in hun geluid.
Er was niks gladgestreken door perfecte
versterkers of door rockacademies of
noem maar op. Keith Richards zei het
ooit: ‘Perfection is boring’.”
Op het nieuwe album staat één oud
nummer, Sailing Ships, dat Vandenberg
oorspronkelijk schreef voor Whitesnake.
David Coverdale zingt het, en lost daar­
mee een oude belofte aan Vandenberg
in: bijdragen aan diens soloalbum. “Ik
heb alles zelf geschreven. Jan vindt
dat fijn, die heeft niet de ambitie om
teksten te schrijven. Hij wil gewoon
zingen! En ik was benieuwd hoe het
zou gaan, omdat ik sinds mijn band
Vandenberg geen teksten meer had
geschreven. De ene keer is het pure
rock ’n’ roll, de andere keer is het
persoon­lijker. Soms zelfs zo persoonlijk
als de pest! Maar ze zijn universeel
interpre­tabel. En het is allemaal vers
bedacht. Ik heb wel ergens een map
met ideeën liggen, maar nee, dan is vers
toch lekkerder.” 
www.moonkingsband.com
“Ik had nooit gedacht dat dit mijn
beroep zou worden”
n feature
DIY met KiT’s Roël Calister
Mark van Schaick
“Ons publiek komt
niet meer in de
cd-winkel”
Zelf digitaal distribueren
DIY staat voor Do It Yourself. KiT staat voor Kuenta i Tambú, de band van Roël Calister. Ze
hebben hun eigen label, regelen hun eigen digitale distributie en staan zo model voor hoe
steeds meer bands hun muziek over het voetlicht krijgen.
K
iT presenteerde hun debuut­
album onlangs op ADE.
Mede naar aanleiding van
dat optreden op Amsterdam
Dance Event kreeg de band de gelegen­
heid de befaamde ‘minuut’ in De Wereld
Draait Door te vullen, waarna ze naar
de Sugar Factory snelden om hun
performance op ADE te starten. De
weken ervoor was bandleider Roël
Calister volop in de weer geweest om
de digitale distributie van Tambutronic
te regelen, opdat de muziek via allerlei
digitale kanalen tijdig goed verkrijgbaar
zou zijn. Hij is een exponent van de
generatie DIY-muzikanten die werkelijk
álles zelf doen, van componeren en
produceren, tot boekingen en distributie.
En hoe pittig dit alles ook is, Calister is
er monter over.
DWDD en iTunes Top 100
“Onze muziek is te nieuw en te apart
om bij de traditionele labels aan te kun­
nen slaan. Als je een platendeal hebt,
regelen ze natuurlijk alles voor je, maar 
winter 2014 buma•stemra magazine
19
n feature DIY met KiT
 er zijn maar weinig labels die de investering aandurven, dus moet je het
gewoon zelf doen. Ik heb mijn eigen
label, Jiga Muzika, waarmee ik niet
veel doe, maar wel als ik ergens een
kans zie. Voor ons nieuwe album
Tambutronic heb ik niet eens een distributeur voor de fysieke cd’s gezocht. Ons
publiek komt niet meer in de cd-winkel.
Zij komen naar onze concerten en kopen
de cd’s na het optreden. Bovendien verkopen we toch het meeste via de digi­
tale kanalen, en dan nog steeds vooral via
iTunes. Dat voelt voor de consument
nog steeds het meest vertrouwd.
“Toen we bij DWDD stonden, kwamen
we de dag erna meteen in de iTunes
Top 100. Ik ben benieuwd naar de
statements die we straks krijgen. Kijken
hoeveel het opgeleverd heeft! Wat verder
het effect van zo’n DWDD-optreden is,
blijft gissen, maar we kunnen in ieder
geval een jaar teren op het prestige dat
dat toch met zich meebrengt.”
DIY met aggregator
Dat het album Tambutronic tijdens die
uitzending op iTunes klaarstond, was
natuurlijk cruciaal. Roël Calister heeft
dat voor dit album geregeld met de
Duitse aggregator Awal. “Als je een
mp3-file van 320kbps of een wav-file
uploadt naar hun site, zorgen zij er binnen
een paar dagen voor dat je muziek via
honderden onlinekanalen verkrijgbaar
is. Je kan zelf aangeven of en wanneer
je de releaseonline wilt hebben staan;
alleen in Nederland, of in Europa, of
wereldwijd. Wij hebben de VS-release
staan voor 14 januari, want die wil ik
qua marketing nog even goed kunnen
- advertentie -
Word lid en steun onze lobby voor
een sterker en moderner auteursrecht
en een betere positie voor auteurs
En profiteer van de voordelen van zowel het VCTN- als het Ntb-lidmaatschap:
• Juridische check/screening van uitgave- en platencontracten
• Goedkoopste instrumentenverzekering (ook studioapparatuur) met werelddekking
• WA-verzekeringen voor privé en ZZP
• Beroepsinformatie via nieuwsbrieven en het Ntb-magazine Muziekwereld
Meer informatie of aanmelden: www.VCTN.nl
Leden zijn tevens lid van de Ntb (www.ntb.nl)
20
buma•stemra magazine winter 2014
voorbereiden. Awal int de inkomsten
uit al die onlinekanalen en stuurt
maandelijks een statement en betaling.
Zij houden 15 procent in voor deze
service.”
DIY via Bandcamp
Natuurlijk zijn er wereldwijd heel
veel aanbieders voor een dergelijke
service. CD Baby is daarvan de bekendste en grootste aggregator. TuneCore is
ook een veelgebruikte aanbieder.
Finetunes eveneens. Als je in Nederland
een distributeur vindt voor je in eigen
beheer gemaakte cd, bij bijvoorbeeld
Coast to Coast, Rough Trade of Bertus,
dan regelen zij dit alles in principe voor
je.
“Als je alles echt helemaal in eigen
hand wilt houden, is Bandcamp ook
een mooie oplossing. Daar bepaal je
zelf wat je wilt verdienen – of je iets
gratis of betaald aanbiedt –, en ze
bieden bovendien heel veel marketingmogelijkheden. Dat kun je ook altijd
doen naast gebruik te maken van een
aggregator. Als je het helemaal goed
wilt doen, maak je ook een SoundCloud-account aan. Je kunt volledige
tracks erop zetten of een preview met
fragmenten. Bij de streams kan je links
zetten naar iTunes, Beatport, of wat je
maar wilt, met een koopbutton.”
Tot slot zegt Calister: “Zorg dat je,
voordat je je gaat aanmelden, de juiste
codes voor je muziek hebt aangevraagd.
Een barcode voor het fysieke product en
een ISRC-code om je muziek digitaal te
kunnen identificeren. Deze International
Standard Recording Codes kun je bij
Sena aanvragen.” 
Kanalen
voor digitale
distributie
Een selectie:
• Awal
www.awal.com
• TuneCore
www.tunecore.
com
• Finetunes
www.finetunes.
net
• CD Baby
www.cdbaby.
com
KiT staat voor Kuenta i Tambú en is de formatie rond zanger/­percussionist
Roël Calister met zangeres/mc Diamanta Vonlieshde, percussionisten
Vernon Chatlein en Tshepo Pietersz, en dj PhillyM. Ze brengen een crossover van de traditionele Antilliaanse tambú met dance. Op 12 januari
staan ze op het GlobalFest in New York. De muziek van hun album
Tambutronic is digitaal verkrijgbaar op alle platforms, en te streamen via
SoundCloud, Deezer, Rdio, Spotify, et cetera.
winter 2014 buma•stemra magazine
21
n feature
Willem Friede
Over het vak
van arrangeur
De opening van de Uitmarkt wel eens bijgewoond of gekeken? Gregory Porter met het
Metropole Orkest zien optreden in Paradiso? Albums van de New Cool Collective Big Band
in huis? De arrangementen zijn allemaal van de hand van Willem Friede. Een kennismaking
met ‘de arrangeur’. - door Erk Willemsen
N
iet zelden is een arrangeur
ook een instrumentalist.
Ook Willem Friede (46) is
zo begonnen: piano studeren
aan Codarts in Rotterdam. Maar al snel
koos hij als tweede hoofdvak Arrangeren.
In beide vakken studeerde hij in 1997
af. Toen had hij al arrangementen gemaakt voor de New Cool Collective Big
Band, waarvan hij later ook de pianist
werd. Hij is dat tot op de dag van
vandaag, nu deze band met Benjamin
Herman haar 20-jarig jubi­leum viert.
Het was de praktijkleerschool voor
Friede.
We spreken met Willem Friede over
het vak van arrangeur en pluizen daarnaast uit hoe dat nou zit met arrangementen en Buma/Stemra. Want kan
een arrangeur een beroep doen op
auteursrecht? Hoe verdient een arrangeur
zijn geld? En hoe ziet die beroepspraktijk
er nou eigenlijk uit?
Willem Friede
Allround
Hij is de exponent van de moderne
arrangeur. Snelle werker. Communicator.
Een allround vakman. Willem Friede:
“Ik doe heel uiteenlopende dingen. Van
mijn eigen muziek met New Cool
Collective tot het orkestreren van filmmuziek, het bewerken van klassieke
muziek, het schrijven voor jazzbigbands, en het maken van strijkarran­
gementen bij popliedjes. Het is heel erg
allround. Mijn eigen voorkeur ligt bij
de dingen waarbij ik ook echt invloed
heb op hoe het totaal gaat klinken. Als
je strijkers schrijft bij een al redelijk
vormgegeven popliedje, is dat soms wat
minder interessant dan wanneer ik voor
buma•stemra magazine winter 2014
Steven Rieder
22
Hans van der Woerd
Gregory Porter met
het Metropole Orkest
mijn eigen bigband een arrangement
maak. Dat is te gek. Ik merk dat latinen jazzachtige muziek mij heel goed
liggen. Maar soms verbaas je jezelf.
Dan maak ik toch iets wat veel meer
een klassieke sound heeft.”
Metropole Orkest
Willem Friede’s werkenlijst bevat
een indrukwekkende hoeveelheid
arrangementen. Veel ervan heeft hij
in opdracht van het Metropole Orkest
gemaakt. Onlangs nog voor de samenwerking met Gregory Porter, bijvoorbeeld.
Als je de lange lijst op zijn site naloopt
kom je namen tegen als George Duke,
Oleta Adams, Pat Metheny, Elvis
Costello, Cliff Richard, Chaka Khan,
Bløf, Moke, en Ruben Hein. Hij arrangeerde Rames Shaffy’s Wij Zullen Doorgaan voor het orkest en Toon Hermans’
Vierentwintig Rozen, om er maar een
paar te noemen. Hij maakt muziek voor
films (Kameleon, Alles Is Liefde) en series.
Hij werkte samen met Paul Weller. En
is componist/arrangeur van alle albums
van New Cool Collective.
Hoe ga je te werk als je arrangeert?
“Het is een heel proces. Het maken
van de partijen kun je in een paar uur
doen. Maar het arrangeren zelf, het
luisteren, het overleggen, zorgen dat je
een idee van de aanpak krijgt, het
uitproberen, dat is een proces waar
veel tijd in kan gaan zitten. Als je voor
Moke (voor het album Moke & Metropole
Orkest; red.) strijkarrangementen maakt,
ben je van het begin af aan betrokken
bij het project. Eerst richt je je op het
geheel, en langzamerhand werk je toe
naar de details van elk nummer apart.
Bij Gregory Porter was de opdracht
weer heel anders. Bij hem is er veel
meer vrijheid tussen de zanggedeelten
door, voor solo’s en speciale dingen.
Met die vijf nummers ben je dan
uit­eindelijk wel twee maanden bezig.
Niet continu, natuurlijk.”
Je werkt alles uit op de computer neem ik
aan?
“Ja, heel in het begin, toen we met de
New Cool Collective Big Band wekelijks in Meander (club in Amsterdam;
red.) stonden, heb ik nog een paar
handgeschreven arrangementen gemaakt, maar inmiddels werk ik al heel
lang met Logic. Daar kan ik mee lezen
en schrijven. Maar je moet wel vrij veel
winter 2014 buma•stemra magazine
23

“Soms levert je werk iets op dat je zelf nog niet
kent en niet van plan was te maken. Wat niet
met iets anders te vergelijken is. Daar kan ik
ongekend blij van worden”
n feature Over arrangeren
New Cool Collective Big Band
 zelf instellen om er goed mee te
kunnen werken. Met de Logic-software
kan je ook heel goede demo’s maken.
Vanuit de score die je maakt, kun je de
audio erbij plakken. Dan kan je je
arrangementen hoorbaar maken. Dat is
vaak voor jezelf niet eens zo belangrijk,
maar voor opdrachtgevers heel handig.
Dan kan je ze in ieder geval een idee
geven waar het heen gaat. Zeker voor
de grotere commerciële dingen is het
onprettig als ze er pas ter plekke achter
zouden komen dat ze niet helemaal
tevreden zijn. Af en toe werk ik ook
wel met Sibelius- of Finale-software.”
Speel je de arrangementen in vanaf
je keyboard of schrijf je de noten op de
computer?
“Soms speel je het in, maar als je iets
Arrangementen Willem Friede
We noteren hier slechts een heel kleine
greep uit de composities die Willem Friede
arrangeerde voor orkesten of bigbands, om
een indruk te geven van zijn werk.
Met het Metropole Orkest
Gregory Porter & The Metropole Orchestra,
Full concert, Paradiso (2013, YouTube)
Ruben Hein - Traffic Jam (2011, YouTube)
Moke & Metropole Orkest (cd, maar ook:
2010 Pinkpop, YouTube)
24
George Duke - Anticipation (2009, YouTube)
Elvis Costello (cd My Flame Burns Blue)
Pat Metheny - First Circle (2003, YouTube)
Met Zuco 103
Vier albums: After the Carnival, Outro Lado, The
Other Side of Outro Lado, Tales of High Fever
Met New Cool Collective (Big Band)
Elf cd’s, van Big in 1998 tot en met Chin Chin,
die onlangs uitkwam
Met Paul de Leeuw
Twee cd’s: MetroPaul en Duizel Mij
Met Paul Weller
Drie albums: 22 Dreams, As Is Now en
Studio 150
buma•stemra magazine winter 2014
Ga naar www.lotusmusic.nl/
willemfriede-works.html en vind de
eindeloos lange lijst arrangementen,
composities en opnames van Willem Friede.
moet uit harmoniseren, bijvoorbeeld
een lintharmonisatie voor vijf saxen,
dan is dat toch een soort puzzeltje wat
je notenschrijvend moet doen. Het is niet
zo dat je bij zo’n harmonisatie meteen
alle stemmen in je hoofd hebt en je ze
alleen nog maar hoeft in te spelen. Je
moet dan wel de harmonieën checken.
Wat sinds een jaar of twintig natuurlijk
wel heel handig is, is dat je zelf de
partijen kunt printen zodra je klaar bent
met het arrangement. Vroeger moest
je dan nog een tussentraject in en een
copyist de partijen laten uitschrijven.”
Welke arrangeurs inspireren jou?
“Toen ik arrangementen van iemand
als Claus Ogerman hoorde, begon er bij
mij het idee te ontstaan dat al die stijlwerelden veel met elkaar te maken hebben. Gil Evans bij Miles Davis liet ook
horen dat er veel overlap zit tussen de
klassieke wereld en de jazzwereld. Clare
Fisher was ook een voorbeeld voor mij.
Hij was heel breed ont­wikkeld. Deed
zelf veel eigen latin­projecten, maar
heeft ook voor Prince gearrangeerd.”
Star Trek-suite
“Jules Buckley (chef-dirigent van het
Metropole Orkest; red.) heeft prima
ideeën over hoe je als arrangeur popmuziek kan benaderen en vormgeven.
Wat ik in hem herken, is dat hij met
zijn arrangementen probeert popmuziek
pop te laten blijven, maar wel in de
orkestsituatie iedereen probeert bij te
laten dragen qua instrumentatie en
participatie. Het heeft namelijk niet zo
heel veel zin bij een rockband Mozartachtige virtuositeit te plakken. Dat is
helemaal niet wat degene die je vraagt
als arrangeur voor ogen heeft. Hij is
daar heel goed in. Hij voelt het aan.
Dat is het uiteindelijk.”
Welke van jouw arrangementen vind je
extra geslaagd als je erop terugkijkt?
“Met New Cool hebben we in 1998
de plaat Big gemaakt. Daarop staat een
Star Trek-suite (het nummer NCC 1701;
red.). Als ik die nu hoor, ben ik daar
nog steeds trots op. Dat heeft ook te
maken met hoe hij tot stand is gekomen,
de sfeer eromheen. Het was in de tijd
dat we in Meander speelden. De
composities konden toen langzaamaan
groeien. Op ons album Patchinko staan
ook een aantal dingen die ik mooi vind.
Soms levert je werk iets op dat je zelf
nog niet kent en niet van plan was
te maken. Wat niet met iets anders te
vergelijken is. Daar kan ik ongekend
blij van worden.”
Gregory Porter
“Je leert het pas door het te doen: als
je wat je bedacht hebt voor het orkest
klopt met hoe de artiest het voor ogen
had. Dit jaar heb ik dus voor Gregory
Porter gearrangeerd. En daar ben ik
heel trots op. Daar had ik het gevoel dat
“Het is het componistenwerk dat vooral
oplevert voor mij bij Buma/Stemra”
het klopte. Dat komt niet altijd voor.
Soms is er de ruimte niet voor. Soms is
het beperkt tot het uitwerken van een
bestaand idee. Dat doe je dan zo goed
mogelijk, maar dan heb je minder eer
van je eigen input.”
Houd je rekening met wat een orkest aankan?
“Bij het Metropole Orkest is ‘aankunnen’ niet eens meer de vraag. In principe
kunnen ze alles aan. Waar je over moet
nadenken is hoe het gaat klinken. Want
dat ze de noten kunnen spelen hoef je
je niet af te vragen. Dat kunnen ze.
Maar dan gaat het over intentie, of bij
de ritmesectie over sound. En dan zit je
op een grensgebied met de dirigent. Dat
hangt ook weer van de situatie af. Op
welke manier je erbij betrokken bent.
Wat ik prettig vind is als ik in overleg
met de dirigent bepaalde aanwijzingen
kan geven. Dat is ook handig voor de
dirigent, voor het orkest en voor de
artiest, als je op die manier erbij bent.
Soms pas je nog wat aan. En soms doet
de dirigent dat. Daar moet je dan laconiek
over kunnen zijn. Uiteindelijk gaat het
erom of de muziek goed gaat klinken
en niet om jouw ego.”
Hoe werkt dat met het auteursrecht bij
compositie versus arrangement?
“Bij New Cool Collective zijn we
altijd samen de componist, acht man.
Het idee daarachter is dat je er uiteindelijk met z’n allen even hard aan werkt
om de muziek tot stand te brengen. In
de praktijk is dat natuurlijk niet altijd
zo, maar het is wel redelijk om het zo te
zien, zeker in het geval van een band
als de onze. Mijn arrangementen staan
er dan wel bij als bewerkersaandeel.
Daar krijg ik dan Stemra-gelden voor.”
Flat fee of bewerkersaandeel
“Voor orkestarrangementen krijg je
heel vaak een flat fee, die afhangt van de
complexiteit van de opdracht. Het heeft
meestal niet zo veel zin je arrangement
als bewerkersaandeel op te voeren, omdat
er verder geen geld meer mee gemoeid is.
Maar soms is dat wel het geval, en dan
word je in de opgave als bewerker mee­
genomen en is er via Stemra geld mee te
verdienen. Maar het is natuurlijk het
componistenwerk dat vooral oplevert voor
mij bij Buma/Stemra.”
Heb je jezelf nog doelen gesteld voor de
komende jaren?
“Eigenlijk niet. Ik kan momenteel in
mijn werk veel kwijt van wat ik zelf
leuk vind. Ik heb geen verlanglijstje van
mensen voor wie ik zou willen schrijven.
Toen ik begon had ik een droom dat ik
ooit iets voor Pat Metheny zou willen
doen en via het Metropole Orkest is dat
gebeurd, in 2003.
“Al toen ik jong was luisterde ik naar
Paul Weller. Als je daar dan opeens
naast zit en met hem aan het werk bent,
zit je wel even te kijken. Dat is te gek.
Ik neem het zoals het komt. Maar je
bepaalt wel voor jezelf de richting.
Mijn passie voor muziek speelt een heel
belangrijke rol. Als arrangeur sta je niet
aan de voorkant, maar je kan toch echt
heel trots zijn als een arrangement in de
praktijk blijkt te werken. Als ik iets maak
voor een popliedje, dan wil ik dat door
de strijkers die ik arrangeer het liedje
mooier wordt. Dat is mijn doel.” 
Arrangeren en bewerken bij Buma/Stemra
Een muziekwerk van een ander kan de basis zijn van jouw werk; je
hebt het werk van een ander gebruikt en gewijzigd. Een bewerking is
dus een verveelvoudiging van een al bestaand werk in gewijzigde vorm.
Een bewerker vult in ieder geval het oorspronkelijke werk zo aan dat
er een nieuw werk ontstaat. Niet iedere wijziging of toevoeging levert
namelijk een nieuw werk op.
Voor het maken van een bewerking heb je vooraf toestemming
nodig van rechthebbenden. Hierbij geldt als uitgangspunt: bij bewer­
king van de tekst vraag je toestemming aan de tekstschrijver en bij
bewerking van de muziek vraag je toestemming aan de componist.
Als een bewerker een vergoeding wil ontvangen voor het gebruik
van zijn bewerking, moet de bewerker lid zijn van Stemra, zijn be­
werking bij Stemra aanmelden, en toestemming hebben van de recht­
hebbenden van het oorspronkelijke werk om het te mogen bewerken.
winter 2014 buma•stemra magazine
25
n achtergrond
Briefwisseling PvdA - Buma/Stemra
Astrid Oosenbrug
schrijft met
Hein van der Ree
Buma/Stemra is jaar en dag in gesprek met de politiek. Over auteursrechten, maar
ook over de rol van muziek in de maatschappij. Directievoorzitter van Buma/Stemra
Hein van der Ree nodigde de vorige editie Tweede Kamerlid Vera Bergkamp van
D66 uit tot een openbare briefwisseling. Deze editie correspondeert hij met Astrid
Oosenbrug, Tweede Kamerlid voor de PvdA.
Geachte heer Van der Ree,
Graag wil ik u bedanken voor de
mogelijkheid om een briefwisseling
met u aan te gaan in Buma Stemra
Magazine. Na de briefwisseling met
Vera in het vorige magazine is het aan
mij nu de eer om dit over te nemen.
Mijn naam is Astrid Oosenbrug, ik ben
Tweede Kamerlid voor de PvdA en ik
ben onder andere woordvoerder op het
gebied van auteursrecht.
Hoewel auteursrecht niet altijd boven
aan de politieke agenda staat, ben ik erg
blij dat ik dit onderwerp voor de PvdA
mag vertegenwoordigen. De PvdA wil
een moderner auteursrecht, dat beter
aansluit bij onze digitale samenleving.
Wij willen dat creatieve prestaties
beloond worden zonder de gebruiks­
mogelijkheden van consumenten in het
gedrang te laten komen.
Wij vinden dat de popmuziek actief
ondersteund moet worden en dat
26
buma•stemra magazine winter 2014
Nederlandse artiesten hulp verdienen
om voet aan de grond te krijgen in het
buitenland. Ook veelbelovende, startende
muzikanten en bands. Voor de ontwik­
keling van nieuwe Armin van Buurens
en Caro Emeralds is het clubcircuit
enorm belangrijk. Maar met de ge­
meentelijke bezuinigingen en de druk
op de landelijke subsidie is het belang­
rijk dat de lokale overheid, de landelijke
overheid en de sector samenwerken om
talentontwikkeling optimaal te blijven
bevorderen. Kunt u mij vertellen wat
Buma/Stemra doet aan investeren in
de popmuziek en dan met name op het
gebied van talentontwikkeling?
Omdat wij het goed vinden dat de
muziek in Nederland ondersteund wordt
door de overheid, hebben wij in april dit
jaar een hoorzitting gehouden in de
Tweede Kamer. Ondanks de dalende
muziekverkopen in de afgelopen jaren,
gaat het hartstikke goed met de Neder­
landse muziek. Helaas laat Nederland
zeker op het gebied van promotie veel
liggen. Er wordt minder verdiend met
de verkoop van muziek, maar meer met
optredens en digitale verspreiding. Dat
geeft nieuwe risico’s maar ook kansen
voor beginnende bands. Zo kunnen die
door middel van sociale media een veel
persoonlijker band opbouwen met hun
fans en vormen de verschillende digitale
kanalen mogelijkheden om hun muziek
te laten zien. Wat is uw visie hierop?
Met vriendelijke groet,
Astrid Oosenbrug, lid Tweede
Kamer, PvdA
foto PvdA
Rob Becker
Geachte mevrouw Oosenbrug,
Allereerst hartelijk bedankt dat u in
Buma Stemra Magazine met mij een
briefwisseling wilt aangaan.
Wij hebben in april de hoorzitting,
onder andere georganiseerd door de
PvdA, met veel belangstelling gevolgd.
Behalve dat wij van mening zijn dat
de overheid moet investeren in de pop­
sector, erkennen wij dat de sector zelf
zich ook moet inspannen. Dit is overi­
gens niet nieuw: al decennialang wordt
door Buma/Stemra in de promotie van
Nederlandse muziek geïnvesteerd. Het
succes hiervan is vooral te zien op het
terrein van de populaire festivals. Verre­
weg het grootste en populairste festival
is het Amsterdam Dance Event, geheel
georganiseerd en gefinancierd door
Buma via Buma Cultuur.
Daarnaast kent u Eurosonic Noorder­
slag, maar weet u misschien ook dat wij
op middelbare scholen met het populaire
Buma Music Academy scholieren ken­
nis laten maken met muziek. Daarnaast
organiseren wij Muzikantendagen
en Town Hall Meetings, waarmee we
investeren in de kennis en het netwerk
van onze leden. Ten slotte kunnen jonge,
beginnende componisten en tekst­
schrijvers lid worden van Jong Buma
en houden wij lezingen op hogescholen
en universiteiten.
De investeringen in de popsector van­
uit Buma/Stemra staan op dit moment
ontzettend onder druk. Door de gevol­
gen van de Richtlijn Collectief Beheer
die op dit moment in het Europees
Parlement behandeld wordt, kan het
gebeuren dat Buma/Stemra, en daar­
mee dus ook Buma Cultuur, minder
kan investeren in de popsector. Wij
hopen dus op steun vanuit de Kamer
om de Nederlandse muziekmarkt daar­
om alleen al meer te beschermen.
Om succes te kunnen genereren is
het voor de muziekindustrie van groot
belang om ook in het buitenland resul­
taten te boeken. Vanwege de terug­
lopende muziekverkopen zijn buiten­
landse optredens nodig om te kunnen
overleven in de huidige muziekmarkt.
Hierin is daarom een rol weggelegd
voor de overheid om het voorbeeld van
het buitenland te volgen: Nederland
is het enige EU-land zonder export­
bureau, terwijl bijvoorbeeld de Neder­
landse dancemuziek een zeer belangrijk
exportproduct is. In 2011 was de export­
waarde van de Nederlandse popmuziek
ruim honderd miljoen euro!
Investeringen van de overheid in de
popsector zijn dus heel belangrijk.
Maar investeren in de popsector is niet
genoeg. Het is in het belang van onze
leden dat ook in het digitale tijdperk
muziek op zo’n manier verspreid
wordt, dat zij een vergoeding voor
gebruik kunnen krijgen. Buma/Stemra
is betrokken bij allerlei discussies over
toepassing van het auteursrecht in het
digitale tijdperk, en onderhandelt met
professionele muziekgebruikers zoals
Spotify en Deezer over vergoedingen
voor het gebruik van materiaal, en over
de manier waarop wij gegevens over
muziekgebruik ontvangen en kunnen
verwerken. Dat daar goede afspraken
over komen is belangrijk, want het gaat
over gigantische hoeveelheden data, die
wij terug moeten rekenen naar bedragen
per componist en tekstschrijver. Met
innovatie op het gebied van het ver­
werken van ‘big data’ stimuleren wij
legaal muziekgebruik.
Naast stimuleren is het beschermen
van de rechten van onze auteurs net zo
belangrijk. Platforms die illegaal muziek
van onze auteurs aanbieden verdienen
heel veel geld zonder dat onze auteurs
hier iets van zien. Het is uitermate
belangrijk dat de overheid komt met
een effectief handhavingsbeleid gericht
op partijen die illegale files aanbieden.
Hoe ziet u dit?
Met vriendelijke groet,
Hein van der Ree, directievoorzitter
Buma/Stemra 
winter 2014 buma•stemra magazine
27
n achtergrond
Inkomsten en uitkeringen
De toekomst van on
Dat de omzet van de muziekindustrie voor het eerst weer groeide
halverwege 2013, is te danken aan de onlineverkopen van
streams en downloads. Wat betekent dit voor muziekauteurs?
V
ijf jaar geleden was het nog
ondenkbaar dat de online­
verkopen van muziek zouden
zorgen voor een opleving
van de muziekindustrie. Inmiddels is
het tij aan het keren door de gelden
die diensten als Spotify, YouTube en
iTunes binnenhalen en weer doorzetten
naar labels en auteurs en uitgevers. Het
eerste halfjaar van 2013 groeide de
muziekindustrie voor het eerst weer.
Minimaal, maar toch. Buma/Stemra
kan inmiddels behoorlijke bedragen
incasseren door die groei, en sluit boven­
dien de ene na de andere auteursrechtlicentie met onlinediensten af, zowel
met nationale diensten als met inter­
nationale diensten. In augustus werd
het lopende contract met You­Tube
vernieuwd.
Inkomsten
Bij Buma/Stemra is het Kajal
Gayadien, Head of Digital & Audiovisual Licensing, die samen met haar
team verantwoordelijk is voor het
afsluiten van die contracten. Het is niet
voor niets dat haar titel hier in het
Engels staat, want ze is voornamelijk
aan de slag met internationale partijen.
Een nieuwe partij als Netflix, waar
inmiddels ongeveer 6 procent van de
Nederlanders een abonnement bij heeft,
behoort tot haar klantenkring. Zij ziet
een tendens dat on demand-diensten
steeds belangrijker worden. “Wat
muziek betreft zijn bepaalde partijen zo
sterk dat anderen daar momenteel wat
achterblijven. Het is niet makkelijk daar
tussen te komen. Maar toch zie je dat
er steeds weer nieuwe partijen bij komen
die zich op een nichemarkt richten, op
een specifiek genre. En ook video-ondemand groeit hard. Netflix is er daar
een van, maar ook iTunes en Microsoft
28
buma•stemra magazine winter 2014
bieden het aan, en Pathé Thuis, zo zijn
en komen er nog een aantal.”
Het licenseren van onlinegebruik is
geen sinecure. Het terrein verandert
razendsnel. Gayadien: “Om een voor­
beeld te geven: MyRadio was een nieuw
soort onlinedienst waarvoor we geen
model hadden klaarliggen. Zij streamen
muziek, maar niet on demand, maar
weer wél gericht op de specifieke online­
gebruiker. Dat zit tussen radio en on
demand-streaming in. Dus dan moet je
Buma/Stemra kan inmiddels
behoorlijke bedragen
incasseren door de groei
van de onlineverkopen
de bestaande onlinetarieven opnieuw
onder de loep nemen.”
Uitkeringen
Buma/Stemra kan er prat op gaan
dat met zo’n beetje alle in Nederland
actieve onlinediensten een overeen­
komst is afgesloten. Er komt dus geld
binnen. Dan rijst natuurlijk bij de
muziekauteurs de vraag hoe dat geld
dan verdeeld wordt. Net als bij alle
andere uitkeringen kan ook bij online
meestal heel precies vastgesteld worden
voor welk liedje het geld bestemd is.
Een klein deel – denk aan de online­
hobbyradiostations – wordt uitgekeerd
op basis van referentierepertoire; zie daar­
voor het artikel in het vorige magazine
(ook op de website in te zien).
Via radio of tv bereikt een liedje in
één keer duizenden luisteraars. Wat
onlinegebruik onderscheidt van muziek
luisteren via radio of tv, is dat je online
altijd maar één luisteraar tegelijk bereikt.
Dat werkt natuurlijk door in het tarief
dat je er als muziekauteur voor kunt
ontvangen.
Afspelen of vastleggen
Om te weten hoeveel geld precies naar
de rechthebbende gaat, is het van
belang te weten of de muziek gestreamd
of gedownload wordt. Bij streamen ligt
de nadruk op het afspelen, wat van
oudsher het domein van Buma is. De
verhouding afspelen-vastleggen is bij
streamen 75%-25%. Bij downloaden
ligt de nadruk op vastleggen – denk aan
downloaden via iTunes. Dit was altijd
het domein van Stemra. De verhouding
afspelen-vastleggen is bij downloaden
25%-75%.
Dit alles verschilt ook weer per online­
aanbieder. We noemen hier drie aanbie­
ders, namelijk die waar Buma/Stemra de
meeste vragen over krijgt: iTunes, Spotify
en YouTube. Bij alle drie is het zo dat
hun aanbod gigantisch is. Dat loopt in de
miljoenen tracks. Van al die liedjes wordt
maar een klein deel – ongeveer 10 pro­
cent – door de overgrote meerderheid
van de mensen gedownload of ge­
streamd. Al die andere miljoenen liedjes
worden maar weinig gedownload. Per
liedje is dat soms maar een handvol keer.
Het gevolg is dat er online veel meer
verschillende liedjes worden geluisterd
dan bij de radio. Daarom is het proces
om te kunnen uitkeren relatief kostbaar­
der. Vanaf welk bedrag is het verant­
woord om geld een-op-een aan een
rechthebbende uit te keren? Dat is een
lastige afweging voor Buma/Stemra.
Bottomline is dat de uitkering minimaal
hoger moet zijn dan de administratieve
kosten van die uitkering.
Bundelen en matchen
De drie genoemde onlinediensten
sturen maandelijks een overzicht naar
Buma/Stemra van alle gedownloade
nlinemuziek

(iTunes), gestreamde (Spotify) en bekeken
(YouTube) liedjes. De liedjes worden ge­
bundeld, zodat precies wordt vastgesteld
hoe vaak een liedje ‘gebruikt’ is. De
gedownloade liedjes worden gematcht
met de werkendatabase. Uit deze data­
base blijkt welke werken Buma/Stemra
vertegenwoordigt – belangrijk, want
juist voor onlinekanalen geldt dat grote
internationale uitgevers er steeds vaker
toe over gaan om zélf de onlinerechten
te beheren en het geld te innen. Het be­
palen aan wie wordt uitgekeerd is hier
dus complexer dan bij andere kanalen.
Kajal Gayadien, Head
of Digital & Audiovisual
Licensing: “Er komen
steeds weer nieuwe
partijen bij die zich
bijvoorbeeld op een
nichemarkt richten,
op een specifiek
genre. En ook
video-on-demand
groeit”
Drempel verlagen
Bij onlinediensten heb je bovendien te
maken met een behoorlijk aantal toch
nog handmatig te matchen liedjes. Er
hoeft maar één afwijkende spelling
tussen de Buma-database en die van de
onlinedienst te zitten, en de geautomati­
seerde match kan niet gemaakt worden.
Neem bijvoorbeeld ‘love you’ en ‘love u’.
Wat het beeld ook complexer maakt is
dat Buma/Stemra met bijvoorbeeld
YouTube alleen een overeenkomst voor
in Nederland bekeken video’s heeft.
Voor video’s die buiten Nederland zijn
bekeken is Buma/Stemra afhankelijk
van zusterorganisaties en de door hen
gemaakte afspraken met YouTube.
Daar komt tot slot nog bij dat Buma/
Stemra voor ieder liedje moet toetsen
wat de actuele verdeling van rechtheb­
benden onderling in een muziekwerk is.
Dit alles maakt het uitkeren een relatief
tijdrovend proces, en werkt daarmee
kostenverhogend. Natuurlijk is dit alles
voor Buma/Stemra reden om te blijven
zoeken naar nieuwe oplossingen waar­
mee het proces kan worden verbeterd
en de drempel om een-op-een te kun­
nen uitkeren wordt verlaagd. 
Een nauwgezette en steeds groeiende beschrijving van
hoe het uitkeringsproces voor onlinediensten werkt kun
je vinden op de website van Buma/Stemra.
www.bumastemra.nl/over-bumastemra/zo-keren-wij-uit/
winter 2014 buma•stemra magazine
29
n achtergrond
interview xxx
Lange Frans
Shary-An
Buma Music Academy
Inmiddels 150 participeren
Het blijkt een succesformule. Muziekonderwijs is terug op de middelbare scholen dankzij
Buma Music Academy. Dit tweede seizoen doen maar liefst 150 middelbare scholen mee, zijn
er partnerships aan­gegaan en sluit het lespakket nog beter aan.
T
ussen november 2013 en
maart 2014 loopt de tweede
editie van het interactieve
lesprogramma Buma Music
Academy (BMA). Inspiratie opdoen
van professionele artiesten, een pop­
quiz spelen met de hele klas, zelf een
songtekst schrijven en het formeren van
een eigen schoolact maken allemaal
deel uit van het muzikale lespakket dat
speciaal voor middelbare scholieren
door Buma Cultuur is ontwikkeld. Een
waardevol initiatief voor het muziek­
onderwijs in tijden van grote cultuur­
bezuinigingen.
manier komen jonge mensen op tijd in
aanraking met muziek.” Helmink:
“Dance is de nieuwe pop­muziek, zeker
bij de groep waar we het hier over
hebben, de twaalf- tot veertienjarigen.
Hoe leuk is het dan om tijdens Buma
Music Academy te zien hoe jouw
helden muziek maken.”
Op school, thuis én live
Ook de samenwerking met muziek­
softwaremerk Ableton past bij deze ont­
Aansluiten bij behoeftes
30
buma•stemra magazine winter 2014
www.bumamusic
academy.nl
wikkeling. Deze marktleider heeft maar
liefst vijfduizend officiële licenties van
Ableton Live 9 Intro verstrekt aan de aan
BMA deelnemende leerlingen. Die
kunnen op school én thuis met de soft­
ware muziek componeren, produceren,
en remixen. Het pakket is ook geschikt
voor creatief gebruik bij liveoptredens.
Helmink: “Van die geste van Ableton
gaat natuurlijk een enorme stimulans
uit. Die jongens en meisjes van 11, 12 en
13 vinden dat te gek.” Ableton brand­
manager Benelux Jan van der Gaag:
Deelnemers aan de Buma
Music Academy proberen
Ableton Live 9 uit.
Sophie Keurentjes
In het eerste jaar deden 50 scholen
mee. Dit jaar zijn dat er al 150. Direc­
teur Buma Cultuur Frank Helmink:
“Ons doel is natuurlijk op een gegeven
moment alle 650 middelbare scholen
mee te laten doen. Ook hopen we een
brug te slaan naar lagere scholen. Dat
krijgt nu al vorm in Amsterdam-Noord
waar Hallo Muziek een project voor
groep drie tot en met acht gaat starten.”
Het lespakket van vorig jaar is geëva­
lueerd en hier en daar aangepast. Door
ook dance erbij te betrekken, sluit het
pakket nog beter aan bij de behoeftes
van de leerlingen. De kersverse samen­
werking van BMA met ID&T past daar
uitstekend bij. Duncan Stutterheim,
CEO van ID&T: “Elektronische muziek
maakt nu ook onderdeel uit van de popmuziek. Daar hoort goede op­leiding
van muziekkennis ook bij, en op deze
Music masters
De scholen krijgen
begeleiding van ‘music
masters’, dit jaar zijn
dat opnieuw Lange
Frans en Shary-An, en
voor het eerst Willie
Wartaal van De Jeugd
van Tegenwoordig.

n column
Willie Wartaal
de scholen
“Wij waren onmiddellijk enthousiast
over dit schoolproject en hebben besloten
dit Nederlandse initiatief fors te onder­
steunen. We vinden muziekonderwijs
op scholen heel belangrijk. Momenteel
zijn we meer dan vijfduizend pakketten
aan het uit­leveren. BMA zorgt vervolgens
voor de tutorials en video’s. Mogelijk is
dit voor ons ook een voorbeeld voor wat
we in andere Europese landen kunnen
doen.”
Investeren in onderwijs
Helmink geeft aan dat de samenwer­
king met deze partners een eerste stap
is: “Buma neemt het initiatief en inves­
teert fors in het muziekonderwijs. Maar
met de positieve effecten die muziek­
onderwijs heeft op alle kinderen, kan
het niet anders dat zowel marktpartijen
als de overheid graag willen bijdragen
aan dit project. Ik ben momenteel
intensief op pad met de resultaten van
het eerste pilotjaar en heb de groeicijfers
van het tweede jaar op zak. Iedereen
met een hart voor muziek en muziek­
onderwijs en die daar ook serieus in wil
investeren mag zich melden.”
Tijdens het algemeen overleg in de
Tweede Kamer over popmuziek onder­
streepten zowel minister Bussemaker
(Onderwijs Cultuur en Wetenschappen)
als minister Kamp (Economische
Zaken) het belang van de Buma Music
Academy. 
A
an het eind van een jaar neem je – ook als organisatie –
altijd even de tijd om terug te kijken. 2013 was het
jaar waarin Buma 100 jaar bestond. We hebben dat
gevierd met een serie Buma 100-evenementen die in
mei begon met het Jazz Event in Laren; via het Dance Event in
Almere, het Pop Event in Groningen, gevolgd door het Holland
Event in Nijmegen, Kleinkunst in Den Haag, een Klassiek Event
op Schiphol, en een symposium over de toekomst van het auteursrecht samen met de Vereniging van Auteursrecht, eindigden we
begin november in het Amsterdamse Eye met het Multimedia
Event. De opbrengsten van al deze Buma 100-evenementen zijn
ten goede gekomen aan de Buma Music Academy, die inmiddels
zijn tweede seizoen is ingegaan. Met de BMA brengen we dit
schooljaar muziek(onderwijs) terug op 150 (van de 650) middelbare scholen in Nederland.
Dat een honderdjarig jubileum niet zomaar garanties biedt voor
een bestendige toekomst van de organisatie, is dit afgelopen jaar
gebleken. De wereld om ons heen verandert en dit noodzaakt ons
om ook binnen de organisatie voorbereid te zijn op die toekomst.
Verschillende maatregelen zijn nodig om Buma/Stemra de komende jaren bestaansrecht te geven. Hiervoor zijn diverse projecten
in gang gezet. Om te beginnen: ICE, waarbij Noord-Europese
CBO’s samenwerken om het beheer van muziekwerken ge­
zamenlijk in een database uit te voeren. Er is hard gewerkt om
dit project, dat er mede voor zorgt dat wij onszelf internationaal
op de kaart zetten, te brengen naar waar het nu staat. Ook een
investering in een Global Repertoire Database draagt op termijn
bij aan kostenefficiëntie, om het vooral online snel toenemende
muziekgebruik goed te kunnen blijven verwerken en ervoor te
zorgen zo veel mogelijk geld aan onze rechthebbenden
uit te kunnen keren.
Met name een aanzienlijke toename van
de Online-uitkering – in 2013 keerden we
bijna vijf miljoen euro aan u uit – en ook
een forse AR-uitkering in november, laten
zien dat we nog steeds actief en gedreven
doen waarvoor wij bestaan: het exploiteren van de auteursrechten van de leden
van onze vereniging.
Terugkijkend hebben we veel om
trots op en dankbaar voor te zijn.
Wij danken u voor het vertrouwen
en zullen ook in 2014 weer
gezamenlijk aan het werk gaan
voor u en voor de toekomst
van onze organisatie. Wij
wensen u en uw gezinnen en
families fijne feestdagen en
een fantastisch 2014!
Hein van der Ree
Directievoorzitter Buma/Stemra

winter 2014 buma•stemra magazine
31
Rob Becker
Frank Helmink (directeur
Buma Cultuur): “Buma neemt
het initiatief en investeert
fors in het muziekonderwijs”
PS.
Actief en gedreven 2014 in
Buma/Stemra presenteert...
Koffie
A
ls opvolger van hun indrukwekkende debuut Koffie (maart
2013), lanceerden de versgemalen afrobeatgroovers van de
gelijknamige band eind november hun nieuwe album Éh Lady
(Dox Records). Voor het altijd moeilijke tweede album reisde de
Amsterdamse band naar de Lovelite-studio in Berlijn. Drummer Abe van
der Woude: “De studio waar we ons debuut opnamen was helemaal
gesetteld voor een modern geluid. We hebben nu gekozen voor een andere
sound. Minder perfect, minder nieuw, en meer old school.” Van der
Woude – voor vrienden die regelmatig op de koffie komen ook wel Otto
van der Wotto – begon in 2006 aan het Conservatorium van Amsterdam.
‘Dit conservatorium is erop gericht om je als muzikant zo breed mogelijk
op te leiden. Dus een drummer leert niet alleen zijn drumstel beheersen,
maar ook songs schrijven, teksten schrijven, et cetera. Zo heb ik voor Koffie
ook ideeën aangedragen. Voor Berlin Baby heb ik bijvoorbeeld de basis van
de song verzonnen en het thema. Daar gaan we dan met z’n allen weer op
voortborduren. We hebben onze eigen ruimte in het Volkskrantgebouw in
Amsterdam. Daar maken we de songs gezamenlijk. Willen we songs schrijven
met serieuze energie, dan moet die energie ook echt beleefd worden
tijdens het schrijven. Kan dus wel een gekkenhuis zijn in de oefenruimte.”
- door Danny Rombout

Opnieuw Buma NL Award voor Django Wagner

Neherkade: Aanvraag watervergunning i.v.m. dempen

20140326 CV kort Fiumara

CV Frank van Wanrooij

Zit er muziek in uw praktijk - Van Den Bosch Bode Tandartsen

Kamerbrief - Pensioenfederatie

Begroting 2014-2015 Inkomsten Contributie leden Totaal

Annie MG Schmidtprijs 2013 uitgereikt op 6 april 2014

Festivalprogramma Amsterdam Dance Event compleet

De nieuwe serie SM-cursussen gaat van start 3

thé Lau en the scene