• • nrc next next doen 18 11 doen JUNI 2 014 WO E N S DAG 19 Souvenirs // Bijna met vakantie! // En dan natuurlijk weer prullaria kopen // Zijn souvenirs nutteloos of verlengen ze het vakantiegevoel echt? Ook jij lijdt aan een Dat vroeg Marga van Praag vijftig jaar geleden aan The Beatles PAGINA 20 I see you Door Frascati Producties/ Naomi Velissariou. T/m 19/6. Frascati.nl souvenir verslaving LENNY TAMERUS E en magneet met de Zwitserse vlag erop, een Texaanse cowboyhoed en een uit hout gesneden dolfijn uit Tenerife die een echt flipperend geluid maakt. Huizen liggen vol met souvenirs. Zijn dat zinloze impulsaankopen of is het aanschaffen van een foute kandelaar op een vakantieplek zo gek nog niet? De traditie van souvenirs is eeuwenoud. Bedevaartgangers die naar heilige plaatsen gingen zoals Jeruzalem, Rome en Santiago de Compostela, namen in de Middeleeuwen al een insigne mee naar huis. Schelpen uit Santiago, of dunne, metalen plaatjes met een christelijke afbeelding die ze op hun kleding speldden. Een soort voorloper van de badges met ‘I LOVE NY’. De insignes werden volop geproduceerd in de bedevaartsoorden. Historici spreken vanaf eind twaalfde eeuw zelfs van massaproductie. Een insigne werd gekocht vanuit de behoefte aan een persoonlijke herinnering, maar gaf de pelgrim ook sociaal aanzien. Bovendien was het een soort amulet. Militairen deden het ook Wie stopt jullie sokken eigenlijk? Theater // In de zeventiende tot negentiende eeuw gingen jongeren uit adellijke families op ‘grand tour’ door Europa. Zij verzamelden onderweg munten, medailles en kunst. Ook handelaren en militairen sleepten door de eeuwen heen allerhande zaken mee naar huis. Anno 2014 kopen toeristen graag foto’s, kaarten en schilderijen van de vakantieregio. Daarnaast zijn regionaal handwerk en lokale specialiteiten geliefd. T-shirts en petjes bungelen onderaan op het lijstje van populaire souvenirs. Waar komt die ‘verslaving’ aan souvenirs vandaan? Volgens psychologen hebben mensen de neiging om herinneringen aan speciale momenten in hun leven te beschermen. Eén strategie is om niet terug te keren naar een bijzondere plek wanneer deze veranderd is. Je gaat bijvoorbeeld niet terug naar dat intieme strandje van het huwelijksaanzoek als je het vermoeden hebt dat de horizon tegenwoordig bestaat uit een betonnen keten van appartementencomplexen en hamburgertentjes. Een andere strategie is het verzamelen van zogeheten memory pointers om ons heen. Dat zijn foto’s en dingetjes die ervoor zorgen dat de herinnering levend blijft. Souvenirs dus. Wanneer je thuis je biertje op dat viltje uit die Ierse pub zet, hoor je het klinken van de glazen en de gesprekken van de locals weer. Een souvenir helpt je niet alleen de vakantie te herinneren, je kunt er zelfs gelukkiger door worden. „Op vakantie voelen we ons gemiddeld gelukkiger dan in het gewone leven”, zegt Jeroen Nawijn, lector toerisme, aan de internationale hogeschool in Breda. „Dat komt door de vrijheid die we ervaren.” Je kiest zelf met welke bezigheden je je tijd vult en brengt een vakantie vaak door met mensen die je graag mag: je partner, je vrienden, je familie. Helaas is de afterglow kort, zegt Nawijn. Zodra je aan het werk gaat, val je binnen een week terug naar je gebruikelijke geluksniveau. Maar als je terugdenkt aan een vakantie, voel je je op dat moment wel gelukkiger. „Daarbij herinner je je vooral het begin, het eind en de pieken. Zoals de euforie na een parachutesprong, het geweldige etentje in dat authentieke restaurantje of de gezelligheid bij het kampvuur.” Je kunt daarom het beste een souvenir meebrengen dat je aan zo’n positieve piek herinnert, zegt Nawijn. Overigens is het niet zo dat je een herinnering kunt zien als iets wat je in een kast plaatst en eruit haalt wanneer je dat wilt. Door terug te denken aan die vakantie, verandert de herinnering ook, zegt Nawijn. Gelukkig is dit meestal positief. Vakantieherinneringen zijn rooskleurig getint. Mensen hebben meer negatieve gedachten tijdens de vakantie dan ze zich achteraf herinneren, zo blijkt uit onderzoek. Souvenirs kunnen zelfs gevoelens van eenzaamheid verminderen, zegt Paul van Lange, hoogleraar sociale psychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. „Uit onderzoek naar ALS JE TERUGDENKT AAN EEN VAKANTIE, VOEL JE JE GELUKKIGER nostalgie blijkt dat mensen vooral terugdenken aan gezellige sociale gebeurtenissen.” Foto’s en souvenirs werken als een trigger voor de herinnering, zegt Van Lange. Bovendien kun je een gebeurtenis zo concreter terughalen. Je stemming verbetert daardoor op momenten van overpeinzing of als je je wat eenzaam voelt. Het herinnert je mogelijk aan bijzondere ontmoetingen met mensen die je normaal gesproken nooit meer tegenkomt of aan je vrienden met wie je op vakantie was. „Het bevestigt dat je onderdeel bent van een groep, een zeer belangrijke psychische behoefte van mensen.” We kopen niet alleen souvenirs vanwege de herinneringen, blijkt uit Australisch onderzoek. We hebben ook de behoefte om te bewijzen dat het moment echt heeft plaatsgevonden. Voor onszelf en voor anderen. Het doet ons zelfbeeld en onze sociale *4 Ze willen allemaal wegvliegen Er hangt een magische sfeer van vervreemding in de voorstelling I see you van Naomi Velissariou. Drie personages, in het wit gekleed, glijden rond op rolschaatsen. Ze zijn zowel handelend personage als verteller. Ze verhalen over hun lotgevallen: een getrouwde, veertigjarige man wenst desperaat een one night stand met een verdoold meisje. Uiteindelijk bemint hij haar op het bed van zijn dochter. De broer van het meisje bevindt zich ergens op een pervers feesteiland waar hij niet wil zijn. Theatermaakster Velissariou vond bij Huis Clos, Sartres spel van de menselijke hel, inspiratie voor deze beklemmende voorstelling. Samen met schrijver Rik van den Bos en regisseur Eric de Vroedt geeft zij vorm aan Sartres hedendaagse inferno. status goed, net als de bedevaartinsigne uit de Middeleeuwen. En souvenirs worden als cadeautje gekocht. Wat vooral de gever een voordeel oplevert: het delen van vakantieherinneringen met anderen maakt gelukkiger en door erover te vertellen blijft de herinnering levendig. Deze souvenirs wil je kopen Dit alles is helaas geen vrijbrief om je deze zomer eens goed te buiten te gaan in de plaatselijke shops. Een gevonden schelpje werkt net zo goed als een duur, handgeschilderd masker. Je kunt ook een gebruiksvoorwerp kopen, maar kies niet iets wat je dagelijks gebruikt want dan treedt gewenning en slijtage op en worden je hersenen niet meer automatisch geprikkeld. Het gevoel dat bij die herinnering hoort, kan dan snel vervagen. Een souvenir kan ook andere zintuigen stimuleren, zoals je gehoor. Draai onderweg in de auto naar je werk nog eens dat nummer uit die Franse strandtent bijvoorbeeld. Vooral geur is een sterkte prikkel voor het herbeleven van emoties. Een goede tip komt uit het boek van Jessica Bloom De kunst van het vakantie vieren: smeer je thuis nog eens in met de zonnebrandcrème. Die bijna lege verpakking dus niet weggooien, maar terugstoppen in je koffer. Een gratis restje instant geluk. Twee spelers dragen met Velissariou het drama, Bram Coopmans en Sadettin Kirmiziyüz. De hunker van de man naar de liefdesnacht vertolkt Coopmans onnavolgbaar goed: ongeduldig, verleidelijk, egoïstisch. Kirmiziyüz houdt een symbolisch betoog over een koffer die op de luchthaven in cellofaan wordt gewikkeld. Met haar krachtige, geëmotioneerde stem geeft Velissariou diepte aan haar rol. Prachtig is de scène waarin ze verhaalt over de marmeren engel in het Louvre, de Nikè van Samothrace. In beeldende taal zet ze de engel voor onze ogen neer. Als ze aan het slot haar armen spreidt en vliegbewegingen maakt, toont ze de kern van haar rol: weg willen vliegen. KESTER FRERIKS ADVERTENTIE Hoe jeans het nieuwe maatpak is geworden. Deze souvenirs zijn verboden ■ Souvenirs van bedreigde plant- en diersoorten zoals: koraal, ivoor, grote schelpen, het schild van zeeschildpadden, papegaaienveren en slangen- hagedissen- of krokodillenleer. ■ Cultuurhistorische goederen: oude stenen, beelden en munten, wanneer het vakantieland uitvoer hiervan verbiedt. ■ Archeologische vondsten zijn Nieuw bijna altijd verboden. ■ Vlees- en melkproducten van buiten de EU. NRC Q is wakker voor de wekker en kijkt vooruit. Vertelt ook wat er dagelijks gaat spelen en houdt het liever kort. NRC Q is net als jij. ■ Namaakartikelen:nepmerk- kleding en horloges. Maximaal drie artikelen voor eigen gebruik mag wel. Ga naar nrc .nl FOTO HOLLANDSE HOOGTE
© Copyright 2025 ExpyDoc
