Verslag van regionale bijeenkomst in Zeist 24 juni 2014. Deze regionale bijeenkomst waren we te gast bij Inloophuis Vollenhove te Zeist. Het inloophuis is in een woning op de begane grond van een flat die qua afmetingen aan de Amsterdamse Bijlmer doet denken. Aanwezig zijn zeven personen van drie inloophuizen. Vijf inloophuizen hebben zich afgemeld. Door de start met soep en brood was er de tijd om dieper de vragen rondom identiteit in te gaan. En echt met elkaar in gesprek te gaan. Behalve gastvrouw Ina Duit, zijn aanwezig Mien Dittmar van Zeist West. Marjan Kip en Gerrit Jan Romein zijn van inloophuis De Ruimte in Almere. Gerrit Jan werkt voor 0,1 fte, en Marjan voor 0,6 fte. Marjan werkt al dertien jaar voor De Ruimte. Fokje Wierdsma van Trainingscentrum Kor Schippers, Jan van Opstal en Helma Hurkens van Netwerk DAK Inloophuis Vollenhove Gastvrouw Ina Duit vertelt over het inloophuis Vollenhove. Aan de Laan van Vollenhove staan een aantal grote flats gebouwd in de jaren zestig. Het doet een beetje denken aan de Bijlmer. De flats hebben allemaal een opknapbeurt gekregen, dubbel glas, nieuwe balkons enzovoort. In de flats wonen veel gezinnen, alle nationaliteiten. Die gezinnen willen dan graag doorschuiven naar een grotere woning, maar daar zijn lange wachtlijsten voor. Verder veel alleenstaanden, ook wel studenten, maar die zijn voor hun sociale leven georiënteerd op Utrecht. De huur voor het inloophuis wordt niet in rekening gebracht door de woningcorporatie, zij hechten er belang aan dat dit inloophuis er is. Het inloophuis is een ruime flat op de begane grond. Aan de ene kant kijk je uit op de entree van de flat, je ziet steeds mensen naar binnen en naar buiten gaan. Aan de andere kant kijk je uit op het groen. Het is een fris ogende ruimte en verder een keukentje en twee kleine werkkamers. Inloophuis Vollenhove is een van de drie inloophuizen in Zeist, de andere twee zijn het Lindenhuis en Zeist West. Alle drie maken zij deel uit van de Stichting Kerk en Samenleving. Activiteiten Elk inloophuis heeft een eigen programma, de openingstijden en de activiteiten zijn verschillend. Het programma is afgestemd op de behoeften in de wijk. Tijdens de inloop kunnen buurtbewoners komen voor een kopje koffie of thee, een gezellig praatje, een spelletje of samen met anderen iets creatiefs doen. Mensen komen tussendoor binnen lopen met uiteenlopende vragen. Daarnaast zijn er activiteiten zoals taalles, naailes, huiswerkbegeleiding, diverse creatieve activiteiten, Bijbelkring, ontmoetingsavonden, kaarten, volksdansen. Belangrijk zijn voorts de formulierenbrigade en de voedselbank. Klanten van de voedselbank wonen onder andere in de flat. Bezoekers en vrijwilligers bepalen samen het programma. Zij zijn vijf dagen per week open: ‘s ochtends, ’s middags en soms ook 's avonds. Buurtbewoners kunnen bij hen voor veel zaken terecht. En Ina gaat ook naar de mensen toe om hen te bezoeken. Deelnemers moeten betalen, zo kost naailes 1 euro per keer. Die keuze is gemaakt om te laten zien dat de activiteiten niet vrijblijvend zijn. Activiteiten lopen niet altijd makkelijk in deze wijk. Een groep begint enthousiast, maar na een tijdje blijven de mensen weg. Dat zie je op de basisschool en dat zie je in het inloophuis. Het bestuur zorgt voor de financiering. Het zal ik de komende jaren spannend worden. Financiën In het afgelopen jaar boog het bestuur zich over de vraag: wat zijn je doelgroepen, er komt meer op je af en hoe stel je grenzen? Wat pak je wel op en wat niet? Geen hulpverleners Marjan heeft heel duidelijk: wij zijn geen hulpverleners. Bij ons kunnen mensen een plek vinden om hun verhaal te vertellen, er is aandacht voor iedereen. Er komen mensen die behoorlijk wat met zich mee slepen. Als iemand met een hulpvraag komt, dan luisteren we wel, maar we zeggen dat het loket van het Leger des Heils er is om er mee aan de slag te gaan. Je ziet wel dat mensen elkaar helpen. Ze delen ervaringen en wijzen elkaar de weg. Dat kunnen zij veel beter dan wij, omdat ze er zelf ervaring mee hebben opgedaan. Wij kiezen er duidelijk voor om geen hulpverlening te doen. We kiezen voor presentie. Luisteren en aandacht geven. Marjan vertelt: “De vrijwilligers doen het. Maar dat is soms wel spannend voor ze. Ik ben op de achtergrond, vaak zit ik boven te werken. Als er spanningen zijn, dan word ik er wel eens bij geroepen. Ik ga dan niet de beslissing nemen. Ik blijf er wel bij staan om te zorgen dat de vrijwilligers zich gesteund voelen. Maar ik laat de vrijwilligers zelf het conflict oplossen. Anders ondermijn je hun gezag. Achteraf bespreek ik dan hoe het ging.” Marjan onderhoudt de contacten met de netwerken in de wijk. Gerrit Jan speelt een rol in de Arme Kant van Almere. De Ruimte is wel uitdeelpunt voedselbank en kan mensen aanmelden voor de voedselbank. Inloophuis De Ruimte is ontstaan vanuit de Doopsgezinde Zending. Van daaruit wordt het ook grotendeels gefinancierd. Bij veranderingen binnen de Doopsgezinde Zending, heeft dat ook zijn weerslag op de Ruimte. Maar de inkomsten staan onder druk. Het is aan het bestuur om te zorgen voor de inkomsten de komende jaren. Van huis uit maatschappelijk werker Mien Dittmar werkt in een inloophuis op ongeveer tien fietsminuten afstand. Het is ook een flat maar toch weer anders en een andere wijk dan in Vollenhove. Mien is maatschappelijk werkster van huis uit. Maar ze kiest er duidelijk voor om geen hulpverlening te doen. Daarvoor zijn andere organisaties. Eigen kwaliteit Minder belangrijk dan wat je doet, is de manier waarop je het doet. Uitgangspunt bij kerkelijke organisaties is dat ieder mens telt, dat er aandacht is, ook al komen mensen steeds met het zelfde verhaal. Ook als we mensen niet kunnen helpen, dan blijven we wel met hen optrekken. Dat is kenmerkend voor inloophuizen en buurtpastoraat. Dat vind je terug, ook als er wel aan hulpverlening wordt gedaan, en je vindt het terug in de inloop en in andere activiteiten. Er is dus geen tegenstelling tussen presente en hulpverlening, maar een herkenbare kwaliteit waarmee relaties met mensen worden aangegaan. Ander kenmerk is dat er steeds wordt gewerkt van onder op, vanuit de vragen van de mensen. Sociaal geïsoleerden Helma verwijst naar de uitwisselingsmiddag rondom sociaal isolement van onlangs. Door onderscheid te maken tussen mensen die eenzaam zijn en de aanwezigheid van een sociaal netwerk waar mensen op terug kunnen vallen, krijg je meer zicht op de problematiek. Er zijn interventieprofielen ontwikkeld die helpen om te kijken welke benadering past bij welke vormen van sociaal isolement. Als je daar meer zicht op hebt, dan kun je ook beter beschrijven voor welke doelgroepen het inloophuis juist meer of minder geschikt is. Dat helpt voor jezelf om het helder te krijge n en het kan ook helpen om het helder naar buiten te communiceren. Het zou een hulpmiddel kunnen zijn om de grenzen te bepalen. Te gek voor de GGZ Dan gaan we dieper in op de eigen kwaliteit. Minder dan reguliere de hulpverlening werken we kaders en hokjes waar veel mensen niet in passen. Marjan vertelt over een meneer met psychiatrische klachten die bij hen in het inloophuis komt. Hij huilt heel veel. Tegen de hulpverleners heeft hij gezegd dat hij het liefste dood wil. Die weten niet wat ze er mee aan moeten. Die meneer komt dan in het inloophuis en de vrijwilligers daar voelen zich machteloos. Een aai over de bol en een warm woord, is alles wat ze kunnen bieden. “deze meneer is te gek voor de GGZ. Je moet tegenwoordig op een aangepaste manier gek zijn…” Leren van elkaar Fokje vertelt over Rotterdam. Daar is het al verplicht om een tegenprestatie te doen. Zij is begonnen met vrijwilligers die eerst een cursus volgden over financiën op orde. Daarna over gezond eten Uitgangspunt is steeds dat men van elkaar kan leren. Zeker waar het gaat om rondkomen van weinig geld en regelingen die gelden als je in de bijstand zit, weten mensen vaak uit ervaring hoe het werkt en waar je op moet letten. Het leren van elkaar speelt dan ook een belangrijke rol. Vrijwilligerswerk De aanwezigen zien allemaal de spanning tussen het toenemend beroep dat op vrijwilligerswerk wordt gedaan en de eigen aard van het vrijwilligerswerk. Als het een tegenprestatie is voor een uitkering, dan is het toch niet vrijwillig, dan is het een soort onbetaalde arbeid. Dan is het toch anders dan dat je daar vanuit je zelf voor kiest. Vrijwilligers komen vanuit hun eigen motivatie. vinden het belangrijk om contact te leggen met anderen, iets voor hen te betekenen. Ze krijgen er ook contacten en waardering voor terug. Dat is iets waar je aandacht aan moet geven. Dat kleurt mede de kwaliteit van je organisatie. Dat vraagt een intensieve begeleiding. Het is goed om dat in de huidige hype rond vrijwilligers goed te kunnen verwoorden. Met een rondvraag besluiten we de bijeenkomst. Inloophuis De Ruimte heeft op 1 november een jubileumconferentie met Stuart Murray en Andries Baart. Zij hopen op veel aanwezigheid van elders in het land. Het is nuttig om zo bij elkaar te komen en uit te wisselen. Helma kijkt nog even goed naar de regio indeling. Aan Ina Duit hartelijk dank voor de geweldige ontvangst met de heerlijke maaltijd!