Een oproep naar artistieke en architecturale voorstellen, installaties en provocaties voor de Brusselse kanaalzone. Naar visies die publieke ruimte maken waar weinig ruimte is. Stedelijke ruimtes voor spel, sport en ontmoeting, op maat van de vele kinderen, jongeren en gezinnen in deze centrale wijken. Voor tijdelijke transformaties tijdens de zomer 2014. Oproep Het Brusselse kanaalgebied kent veel sociale, ecologische en economische uitdagingen. Maar dit gebied, dat zich uitstrekt van het noorden tot het zuiden van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, biedt ook veel kansen, zoals de transformatie van het industriële erfgoed en de jonge bevolking. Het heeft de troeven om deze uitdagingen aan te gaan. Door de grote diversiteit van soorten ruimtes in dit stedelijk gebied kan het hele idee van de openbare ruimte opnieuw bedacht worden. Hoe laten we de verschillende functies samenleven in dezelfde ruimte? Hoe maken we een stad die open is voor jongeren, met activiteiten die hen aanspreken? Hoe leven we in de toekomst samen in de stad ? Hoe creëren we nieuwe plekken voor vrijetijd, opleiding, creativiteit, ontmoeting, spel en sport? Om de bestaande dynamiek in het gebied te begeleiden wordt een toekomstgericht traject ontwikkeld. Dat traject bestaat uit een projectoproep en de organisatie van workshops en evenementen die bedoeld zijn om de verbeelding te stimuleren en tegemoet te komen aan de noden van een jonge, dynamische en creatieve bevolking. Dit traject wordt geïnitieerd in een samenwerking tussen Platform Kanal en Architecture Workroom Brussels. De belangrijkste doelgroep voor de oproep zijn studenten, jonge professionals en “gepassioneerden” van design, kunst, architectuur, stedenbouw, landschapsarchitectuur en techniek. De projectoproep bestaat uit twee delen: een strategie voor de openbare ruimte in het hele kanaalgebied en het ontwerp van mobiele en demonteerbare installaties. Oproep 1 Een strategie voor de openbare ruimte Ontwikkel, vanuit een toekomstgerichte visie voor het volledige gebied, een realistisch & relevant project voor een specifieke locatie naar eigen keuze. Het onderzoeksgebied loopt hoofdzakelijk van de Slachthuizen van Anderlecht tot het Vergotedok, zodat de potentiële dynamiek van de centrale wijken naar voren kan worden gebracht. We gaan op zoek naar een concreet project dat is ontworpen voor een specifieke locatie. Het wordt geselecteerd omwille van zijn relevantie en exemplarisch karakter voor de beschreven context en de kansen die worden blootgelegd voor de (her)ontworpen openbare ruimte. Een visionaire verkenning van de toekomst van het kanaalgebied. Via dat eerste deel is het de bedoeling om gezamenlijk de mogelijkheden van het kanaalgebied in kaart te brengen en zo veel mogelijk mensen hun ideeën te laten formuleren. Waar is er plaats voor nieuwe en vernieuwende openbare ruimte, die rekening houdt met de behoeften van de bewoners van de wijken rond het kanaal? Het is belangrijk om het debat te stimuleren door concrete ideeën aan te dragen. Deze visies zullen worden gebruikt om de publieke opinie te beroeren, maar ook om de overheid en betrokken terreinactoren te inspireren met realiseerbare voorstellen. Een proeftuin vol ideeën om zo veel mogelijk mensen mee te nemen in een collectief stadsverhaal. Deze projecten kunnen erna ook geraliseerd worden. 2 / 12 Oproep 2 Mobiele en demonteerbare installaties 1. ontwerp een installatie die overal in de openbare ruimte een plaats kan krijgen Ontwikkel een project dat niet bedacht wordt voor een specifieke locatie en dat kan worden verplaatst afhankelijk van de behoefte. We zijn op zoek naar inspirerende ontwerpen voor “meubels” of objecten die overal in de openbare ruimte een plaats kunnen krijgen. Of welke volledig nieuwe sport kan ontwikkeld worden met de bijhorende infrastructuur? Objecten/installaties die kunnen bewegen voor evenementen, die aanpasbaar zijn voor alle ruimten, die te gebruiken zijn voor een groot publiek. Realisaties met eventueel een participatieve benadering, die geassembleerd kunnen worden door de lokale bevolking. 2. ontwikkel een idee voor een specifieke locatie Er zijn twee locaties geselecteerd omwille van hun ligging en de mogelijkheden van een samenwerkingsverband: de slachthuizen van Anderlecht en de boot van het Huis van Culturen en Sociale Samenhang die ligt aangemeerd aan de Becokaai. • De boot 'Molenbeek' : Het Huis van Culturen en Sociale Samenhang van Molenbeek transformeert een aak in een drijvende multifunctionele culturele ruimte. In afwachting van de definitieve aanpassing zal de boot dienen als laboratorium voor originele, vernieuwende, participatieve en culturele projecten. Een leeg scheepsruim dat erom vraagt om speels ingericht te worden. Wat zouden we kunnen doen op een boot dat we niet op de vaste grond kunnen? Of wat kunnen we doen op de vaste grond dat leuker is op een boot? De oproep is gelanceerd! Voor alle bijkomende info zie 'links en bijlagen'. • De hal van de slachthuizen: De markthal van de slachthuizen in Anderlecht is een indrukwekkende ruimte van 100 x 100 meter. Op vrijdag, zaterdag en zondag vormt deze hal het decor en het dak voor de meest populaire markt van Brussel, met gemiddeld meer dan honderdduizend bezoekers per week. Cultureghem wil deze ruimte tijdens de andere vier dagen van de week een speelse invulling te geven, om er een open ruimte voor de wijk van te maken. Ze zijn dus op zoek naar speeltuigen die gemakkelijk te verplaatsen zijn (bvb. in de hoogte met behulp van katrollen) en die de ruimte van dit unieke gebouw ten volle benutten, rekening houdend met de beperkingen die voortvloeien uit de erkenning als 'cultureel en historisch erfgoed'. Op zoek naar speeltuigen die gebruikt kunnen worden door zo veel mogelijk mensen, zonder begeleiding en vanaf 4 jaar. We willen 5 à 10 ideeën selecteren om ze erna concreet te realiseren. De gerealiseerde projecten moeten schommelen binnen een prijsbestek van 5 euro tot 20.000 euro maximaal. Deze realisaties zullen het voorwerp zijn van een cocreatieproces, waaraan designers, technische experts, lokale betrokkenen, sociale-economiebedrijven en technische scholen deelnemen. 3 / 12 Jury Markus Bader (architect Raumlabor – Berlijn), Olivier Bastin (bouwmeester van Brussel), Lowie Vermeersch (vormgever), Anna Rispoli (kunstenaar), Joachim Declerck (Architecture Workroom Brussel), Wim Embrechts (Platform Kanal), evenals vertegenwoordigers uit de artistieke, maatschappelijke, administratieve en politieke wereld. Kalender 2013 08/10: Café Kanal – SAMEN SPEL MAKEN 24/10: informatiesessie 01/12/2013 > 15/01/2014: ontvangst van kandidaturen en documenten 2014 02: bekendmaking van de winnaar + start werkgroepen voor de cocreatie van projecten 03: start workshops lente-zomer: realisatie 4 / 12 Reglement Info Een inschrijving voor de nieuwsbrief is mogelijk via een email aan [email protected]. In deze nieuwsbrief staat alle bijkomende communicatie over deze oproep. Voorwaarden De voorstellen worden ingediend via het inschrijvingsformulier dat op de website staat. Het formulier en de plaats om bestanden te uploaden zullen beschikbaar zijn op de website vanaf 01/12/2013. De inzending van de deelnemers bestaat uit de volgende elementen: • verzending van 2 affiches op A1-formaat: een samenvattend beeld & een overzichtsplan (ter attentie van Platform Kanal – Barthélémylaan 13 – 1000 Brussel); • introductie van het presentatieformulier dat te vinden is op www.kanalplayground.be • plaatsing van een pdf van maximaal 5 pagina's op A3-formaat en een duidelijk beeld van het project in jpeg-formaat (300 dpi - A4) op www.kanalplayground.be De affiches, A3-documenten en de foto worden in de rechteronderhoek voorzien van een geheime code die de deelnemers zelf kunnen kiezen en die bestaat uit 3 letters en 3 cijfers (van het type ABC123). Op de website kan een voorbeeldetiket worden gedownload. De documenten worden opgemaakt in één enkele taal: Nederlands, Frans of Engels. Het selectieproces gebeurt anoniem op basis van de genoemde criteria. De geselecteerde projecten moeten de link maken tussen de artistieke, architecturale, maatschappelijke kwaliteit en de toeeigening door de bewoners en tegelijk getuigen van een zekere dosis pragmatisme op het vlak van de technische aspecten, de opbouwtermijn… Selectiecriteria Voor elke oproep worden de projecten bestudeerd vanuit de volgende criteria: Oproep 1 Visie: Inzicht in de uitdagingen en de mogelijke waarde voor de stad en de wijken van het kanaalgebied; Innovatie, creativiteit, kwaliteit en technologie: originaliteit van het concept, de aanpak, de uitvoering, het gebruik van de ruimten, de keuze van de materialen, de vervaardiging, de vorm, het gebruik, het soort vervaardiging, geschikt gebruik van materialen, eenvoudige opbouw, ontwikkeling van nieuwe procedés ...; Antwoord op menselijke factoren en respect voor het milieu: kwaliteit en gebruiksgemak van de ruimten (ruimtelijke indeling), integratie in de omgeving, ergonomie, functionaliteit, duurzaamheid, energiezuinigheid, impact op het milieu, op de omgeving, op de levenskwaliteit .... 5 / 12 Oproep 2 Visie: Inzicht in de uitdagingen en de waarde die het project daarvoor heeft; Innovatie, creativiteit, kwaliteit en technologie: originaliteit van het concept, de aanpak, de uitvoering, de keuze van de materialen, de vervaardiging, de vorm, het gebruik, het soort vervaardiging, geschikt gebruik van materialen, eenvoudige opbouw, ontwikkeling van nieuwe procedés ...; Antwoord op menselijke factoren en respect voor het milieu: ergonomie, functionaliteit, duurzaamheid, energiezuinigheid, impact op het milieu, op de omgeving, op de levenskwaliteit ...; Haalbaarheid: realistisch budget, beroep op lokale partners voor de uitvoering; Veiligheid: rekening houden met de veiligheidsvoorschriften (info in de brochure 'Speel op veilig' op: http://economie.fgov.be/fr/entreprises/securite_produits_et_services/aires_jeux_equipements_ aires_jeux/); Doelgroep: mogelijkheid van het project om een grote doelgroep te bereiken (bvb. mensen met verminderde mobiliteit ...). Rechten De deelnemers zijn verantwoordelijk voor de verzending van het materiaal. De organisatoren behouden zich het recht voor het materiaal te reproduceren met vermelding van het copyright van de auteurs, die de intellectuele eigendom van hun werken behouden. Het materiaal kan worden gebruikt voor tentoonstellingen, publicaties, openbare debatten … Planning 08/10/2013: Café Kanal – SAMEN SPEL MAKEN (19:00 in het Huis der Culturen – Mommaertsstraat 4 - 1080 Brussel) over samen groot worden, dromen, vooruit gaan … door samen te spelen in de kanaalzone? Welke ruimtes zijn er voor uitgerust of kunnen hiervoor betekenis krijgen? Hoe kan de stedelijke openbare ruimte speelser worden? Welke verrassende nieuwe spelinfrastructuur brengt deze buurten extra in beweging? Wie heeft welke rechten en waar? 24/10/2013: informatiesessie (19:00 in La Raffinerie / Charleroi Danse – Manchesterstraat 21 – 1080 Brussel) over de stand van zaken, voorzieningen, lopende projecten, toekomst en uitdagingen van de kanaalzone en de uitdaging en verwachtingen van de oproep. De uiterlijke datum voor deze oproep is vastgelegd op 15/01/2014. De resultaten worden bekendgemaakt in de loop van de maand februari. De selectie wordt gevolgd door werksessies / workshops om de aansluiting te maken van het project op papier naar de concrete realisatie. Daarom zullen tijdens die dag(en) vormgevers, technische experts en productiepartners de koppen bij elkaar steken. In de vorm van een uitgebreide workshop wordt dan de haalbaarheid van elk project onder de loep genomen, met het oog op een optimale productie en een resultaat dat tegemoetkomt aan de genoemde criteria. Een workshop voor de oplossing van problemen, onderzoek van het ontwerp, keuze van materialen … SAMEN op zoek 6 / 12 gaan naar oplossingen. Expertise verzamelen om verder te gaan, sneller te gaan. De workshop zal helpen om de onderzoeksfase te stroomlijnen en kostbare tijd te winnen in het productieproces. Na deze workshop zal per project een werkgroep worden opgericht. Voor de zomervakantie van 2014 zal een reeks concrete resultaten tot stand komen. De realisaties zullen op poten staan voor de opening van Festival Kanal in het midden van september 2014. Rond de installaties zullen activiteiten en artistieke activiteiten plaatsvinden tijdens het festival. Proces & partnerschap Het concept van partnerschap, van cocreatie, is van groot belang in deze projectoproep. Deze benadering legt de link tussen de vele partners die actief zijn in het gebied. Daarom opereren alle betrokken partijen bij deze oproep en bij de toekomstige realisaties in een grootschalig samenwerkingsverband: vormgevers, lokale verenigingen, sociale-economieorganisaties, artistieke en economische structuren, scholen en doelgroepen, jong en oud … De realisatie van projecten gebeurt zo veel mogelijk in coproductie met lokale bedrijven / organisaties uit de sociale economie, technische scholen … Dit is de kans voor lokale mensen om hun talent te laten zien, een podium te krijgen, zich te ontplooien. Ze krijgen de mogelijkheid om mee te werken aan de verbetering van hun stad. Een van de doelstellingen is dan ook rekening te houden met de technische vaardigheden en kennis die lokaal ter beschikking is. Er nemen diverse overheden en overheidsinstanties deel aan dit cocreatieve proces, waardoor de realisatie van een zeker aantal installaties mogelijk is. Deze oproep wordt gelanceerd door Platform Kanal en Architecture Workroom Brussels. • De burgerbeweging Platform Kanal wil SAMEN STAD MAKEN in de centrale wijken rond het Brusselse kanaal. Samen werken aan een geïntegreerde, breed gedragen visie en aan een geïnspireerd stadsproject. • Architecture Workroom Brussels is een do-and-thinktank voor innovatie in de architectuur, stedenbouw en andere vakgebieden op het vlak van ruimtelijke ontwikkeling. Architecture Workroom werkt mee aan een context die innovatie in de praktijk van de vormgeving bevordert. 7 / 12 Context Een uitgestrekt en veelzijdig gebied in het middelpunt van de gewestelijke uitdagingen Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest staat voor een aantal grote sociale, ecologische en economische uitdagingen. Er is een zeer sterke bevolkingsgroei waarvoor de komende tien jaar veel nieuwe woningen nodig zijn. De werkloosheid onder jongeren is een van de hoogste in Europa. In sommige delen van het gebied is een gebrek aan stedelijke cohesie als gevolg van de industriële teloorgang. Al deze uitdagingen komen samen in het kanaalgebied, dat zich uitstrekt langs het kanaal, van het noorden tot het zuiden van het gewest. Het gebied wordt vaak ‘de arme sikkel van het Brussels Gewest’ genoemd, hoewel er veel potentieel aanwezig is door het voormalige industriële karakter en de jonge bevolking. Hiermee kan het kanaalgebied een antwoord bieden op die vele uitdagingen. De overheid heeft het gebied geïdentificeerd als één van de prioritaire ontwikkelingszones van het gewest. De laatste jaren zijn er veel nieuwe projecten ontstaan als gevolg van private of publieke initiatieven. Deze dynamiek wordt nog niet in banen geleid. © ADT/ATO 8 / 12 De jeugd: een belangrijk onderdeel Het jongste gedeelte van het gewest valt samen met het kanaalgebied. De gemiddelde leeftijd schommelt er rond de 30 jaar, in vergelijking met 37 jaar in het hele gewest. Ook het geboortecijfer is het hoogste in de gemeenten rond het kanaal en de verwachte bevolkingsgroei is hier het grootste. Jongeren uit verschillende gemeenschappen en jonge gezinnen die worden aangetrokken door de sociale mix leven hier naast elkaar. Door deze jonge mensen bestaat er een enorme creatieve vitaliteit. Die vormt een groot menselijk potentieel waaruit de bestaande initiatieven en de overheden moeten putten. Gemiddelde leeftijd (2011 – bron Wijkmonitoring) Aandeel 18-29 jarigen % (2011 – bron Wijkmonitoring) 9 / 12 Openbare ruimte: gemengd gebruik voor een jonge doelgroep Het kanaalgebied is 14 km lang en bestaat uit heel diverse ruimtes binnen een dicht stedelijk weefsel. De wijkcontracten hebben veel bijgedragen aan de herwaardering van de openbare ruimte op wijkniveau, maar het is ook belangrijk om op dezelfde lijn een meer globale visie uit te werken voor de verbetering van de leefomstandigheden, het creëren van verbanden, het mogelijk maken van een nieuw gebruik van de ruimte, dat inspeelt op deze jonge en creatieve bevolking. Densiteit van de bevolking (2011 – bron Wijkmonitoring) Toegankelijkheid van de groene ruimten (bron ADT/ATO) De vraag naar het gebruik sluit aan op die naar de gebruikers. Een groot deel van de terreinen langs het kanaal is afgesloten voor het publiek en versterkt het beeld van het kanaal als breuklijn in de stad. Hoe kunnen we verschillende functies naast elkaar laten bestaan en nieuwe plaatsen creëren voor ontspanning, opleiding, creativiteit, ontmoeting, sport en spel? De bestaande openbare ruimte is van ongelijke kwaliteit en veel te klein. Het is belangrijk om een innovatieve strategie te ontwikkelen om de te weinig zichtbare openbare of ‘potentieel openbare’ ruimte (opnieuw) tot leven te wekken en een netwerk van openbare plaatsen van gelijke kwaliteit te creëren. De ruimte waarover het gaat bestaat uit plaatsen die geschikt zijn voor verschillende vormen van gebruik: de klassieke openbare ruimte van straten, kaaien, lanen, pleinen en parken; de zogenaamd ‘openbare’ ruimte die echter moeizaam toegankelijk is voor het publiek, zoals de haveninfrastructuur (sluizen, kades), knooppunten in de infrastructuur die ontoegankelijk, onontwarbaar of onoverbrugbaar zijn; maar ook publieke/private locaties die te vinden zijn op het terrein van Thurn & Taxis of UpSite. 10 / 12 Ambitie De ambitie van het project van Platform Kanal sluit aan op zijn oorspronkelijke doelstellingen, namelijk SAMEN STAD MAKEN in de centrale wijken rond het kanaal, met het oog op een breed gedragen, geïntegreerde visie en een geïnspireerd stedelijk project. Festival Kanal biedt de mogelijkheid om de ontwikkelingsdynamiek in het gebied naar voren te brengen (zoals Masterplan Kanaal, het netwerk van speelpleinen, het masterplan van de haven, …) en om de bestaande synergie te benutten. DynamoWerkstatt (Arch.Phalt) Zürich in samenwerking met jeugdhuis Dynamo In het kader van een tijdelijk festival wordt een sociaal-ruimtelijk project ontwikkeld dat een gezamenlijke projectie in de toekomst mogelijk maakt, met behulp van speelse projecten en uitwisselingen, die tegemoetkomen aan de verwachtingen van de lokale bevolking. Project ‘Les berges’ in Parijs: Bewoners van de metropool en alle liefhebbers van Parijs kunnen de oevers van de Seine en het hart van de stad voor zich terugwinnen. Als onderdeel van het werelderfgoed van de mensheid wordt de linker- en rechteroever ingericht, met een gezamenlijk doel: een unieke ruimte voor activiteit en ontspanning creëren die openstaat voor iedereen. 11 / 12 Aanpak: toekomstgericht & operationeel traject De ambitie van het platform wordt gegoten in een toekomstgericht en operationeel traject rond een ideeënwedstrijd en workshops. De ideeënwedstrijd bestaat uit twee delen: een strategie voor de openbare ruimte in het hele kanaalgebied en het ontwerp van mobiele en demonteerbare installaties op twee karakteristieke plaatsen in het kanaalgebied: de slachthuizen van Anderlecht en de aak ‘Molenbeek’. De slachthuizen van Anderlecht De aak Molenbeek - Bécodok De workshop of Kanal Lab zal het traject begeleiden door een visie op kleine schaal te ontwikkelen. De verschillende geselecteerde voorstellen schetsen samen een ‘kaart van mogelijkheden’ waarop de potentiële plaatsen van verandering zijn gemarkeerd. Meer informatie Meer inlichtingen, informatie, foto's en plannen over de kanaalzone en het gebied van de oproep kan u op de website vinden of via de volgende link: https://www.dropbox.com/sh/xy9z60revgk28gy/jXTcUbsiSN PLATFORM KANAL Boulevard Barthélémylaan 13 1000 Brussels T +32 (0)2 411 64 12 ARCHITECTURE WORKROOM BRUSSELS Boulevard Barthélémylaan 5 1000 Brussels T +32 (0)2 204 07 104 www.platformkanal.be www.architectureworkroom.eu contact: Elise François / [email protected] 12 / 12
© Copyright 2024 ExpyDoc
