brief - CBG-MEB

10 december 2014
Aangescherpte waarschuwingen bij het gebruik door vrouwen en
meisjes voor valproaat bevattende geneesmiddelen, zoals Depakine,
Propymal, Orfiril en generieke valproaat producten
Geachte heer, mevrouw,
In overleg met het Europees geneesmiddelenagentschap(European Medicines Agency, EMA), het College
ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) willen wij u
informeren over belangrijke nieuwe informatie en aangescherpte waarschuwingen met betrekking tot de
risico’s van geneesmiddelen die valproaat bevatten (natriumvalproaat, valproïnezuur,
valproaatseminatrium en valpromide).
Samenvatting

Kinderen die in de baarmoeder worden blootgesteld aan valproaat hebben een hoog
risico op ernstige ontwikkelingsstoornissen (tot 30-40% van de gevallen) en/of
congenitale misvormingen (bij ongeveer 10% van de gevallen).

Valproaat mag niet worden gebruikt voor de behandeling van epilepsie en bipolaire
stoornis bij meisjes of vrouwen in de vruchtbare leeftijd of tijdens de zwangerschap
tenzij andere behandelingen niet helpen of niet worden verdragen.

De behandeling moet worden gestart en gecontroleerd door een arts die bekend is met
de behandeling van deze aandoeningen.


De voordelen en risico’s van de behandeling moeten zorgvuldig worden afgewogen:
o
Bij het eerste voorschrift
o
Bij regelmatige evaluaties van de behandeling
o
Wanneer een meisje in de puberteit komt
o
Wanneer een vrouw van plan is zwanger te worden of zwanger wordt
Alle vrouwelijke patiënten dienen de volgende informatie te ontvangen en te begrijpen:
-
de risico’s van valproaat tijdens de zwangerschap;
-
de noodzaak van het gebruik van doeltreffende anticonceptie;
-
de noodzaak van een regelmatige evaluatie van de behandeling;
-
de noodzaak van snelle consultatie van de behandelaar indien de patiënte
van plan is zwanger te worden of zwanger wordt.
NL.GNL.14.12.03 Aanvullende informatie omtrent de risico’s en aanbevelingen
Risico op aangeboren afwijkingen bij een zwangerschap
Valproaat is geassocieerd met een dosisafhankelijk negatieve uitkomsten van zwangerschap, ongeacht of
valproaat alleen of in combinatie met andere geneesmiddelen gebruikt wordt. De gegevens suggereren
dat het risico op aangeboren afwijkingen bij een zwangerschap groter is, indien valproaat voor epilepsie
samen met andere geneesmiddelen wordt gebruikt dan wanneer valproaat alleen wordt ingenomen.

Onderzoek bij voorschoolse kinderen die in de baarmoeder aan valproaat werden blootgesteld,
laat zien dat 30-40% van hen vertraging oploopt bij de vroege ontwikkeling, zoals later leren
lopen en/of spreken, lagere intellectuele vaardigheden, beperkte taalvaardigheden en
1 2,3,4,5
geheugenproblemen. Het risico op congenitale misvormingen is ongeveer 10% ,
.

Het intelligentiequotiënt (IQ) gemeten in een onderzoek met kinderen van 6 jaar met een
voorgeschiedenis van blootstelling aan valproaat in de baarmoeder lag gemiddeld 7-10 punten
6
lager dan bij kinderen die aan andere anti-epileptica werden blootgesteld .

De beschikbare gegevens laten zien dat kinderen die in de baarmoeder aan valproaat werden
blootgesteld een hoger risico lopen op autismespectrumstoornis (ongeveer 3 keer hoger) en
autisme bij kinderen (ongeveer 5 keer hoger) dan de algemene onderzoekspopulatie.

Een beperkt aantal studies suggereert dat kinderen die in de baarmoeder aan valproaat werden
blootgesteld mogelijk meer kans lopen op het ontwikkelen van symptomen van ADHD
7,8,9
(aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit)
.
Valproaat mag niet worden gebruikt voor de behandeling van epilepsie en bipolaire stoornis bij meisjes of vrouwen in de vruchtbare leeftijd of tijdens de zwangerschap tenzij andere behandelingen niet helpen of niet worden verdragen.
Bij het eerste voorschrift dienen de voordelen en de risico’s van een behandeling met valproaat
zorgvuldig afgewogen te worden tegen de risico’s wanneer iemand valproaat voor het eerst krijgt
voorgeschreven, bij regelmatige evaluaties van de behandeling, wanneer een meisje in de puberteit komt
en wanneer een vrouw van plan is om zwanger te worden of zwanger wordt.
Indien u beslist valproaat voor te schrijven aan een vrouw die zwanger kan worden, dient de patiënt
tijdens de behandeling doeltreffende anticonceptie gebruiken en volledig op de hoogte zijn van de risico’s
voor het ongeboren kind.
1
Meador K, Reynolds MW, Crean S et al. Pregnancy outcomes in women with epilepsy: a systematic review and meta-analysis
of published pregnancy registries and cohorts. Epilepsy Res. 2008;81(1):1-13.
2
Meador KJ, Penovich P, Baker GA, Pennell PB, Bromfield E, Pack A, Liporace JD, Sam M, Kalayjian LA, Thurman DJ, Moore E,
Loring DW; NEAD Study Group. Antiepileptic drug use in women of childbearing age. Epilepsy Behav. 2009;15(3):339-43.
3
Bromley RL, Mawer G, Clayton-Smith J, Baker GA; Liverpool and Manchester Neurodevelopment Group. Autism spectrum
disorders following in utero exposure to antiepileptic drugs. Neurology. 2008;71(23):1923-4.
4
Thomas SV, Sukumaran S, Lukose N, George A, Sarma PS. Intellectual and language functions in children of mothers with
epilepsy. Epilepsia. 2007 Dec;48(12):2234-40.
5
Cummings C, Stewart M, Stevenson M, Morrow J, Nelson J. Neurodevelopment of children exposed in utero to lamotrigine,
sodium valproate and carbamazepine. Arch Dis Child 2011 July;96(7):643-7.
6
Meador KJ, Baker GA, Browning N, Cohen MJ, Bromley RL, Clayton-Smith J, Kalayjian LA, Kanner A, Liporace JD, Pennell PB,
Privitera M, Loring DW; NEAD Study Group. Fetal antiepileptic drug exposure and cognitive outcomes at age 6 years (NEAD
study): a prospective observational study. Lancet Neurol. 2013;12(3):244-52.
7
Christensen J, Grønborg TK, Sørensen MJ et al. Prenatal valproate exposure and risk of autism spectrum disorders and
childhood autism. JAMA. 2013; 309(16):1696-703.
8
Cohen MJ, Meador KJ, Browning N, May R, Baker GA, Clayton-Smith J, Kalayjian LA, Kanner A, Liporace JD, Pennell PB,
Privitera M, Loring DW; NEAD study group. Fetal antiepileptic drug exposure: Adaptive and emotional/behavioral functioning
at age 6years. Epilepsy Behav. 2013;29(2):308-15.
9
Cohen M.J et al. Fetal Antiepileptic Drug Exposure: Motor, Adaptive and Emotional/Behavioural Functioning at age 3 years.
Epilepsy Behav. 2011; 22(2):240-246
NL.GNL.14.12.03 Behandeling tijdens de zwangerschap
Indien een vrouw met epilepsie of een bipolaire stoornis die met valproaat behandeld wordt van plan is
om zwanger te worden of zwanger wordt, moeten andere behandelingen overwogen worden.
Indien de behandeling met valproaat wordt voortgezet tijdens de zwangerschap:

Gebruik de laagst werkzame dosis en verdeel de dagelijkse dosis valproaat in verschillende kleine
doses om verdeeld over de dag in te nemen. Gebruik bij voorkeur een formulering met verlengde
afgifte.

Start gespecialiseerde prenatale controle (inclusief het mogelijke optreden van afwijkingen aan
de neurale buis en andere misvormingen) om de ontwikkeling van het ongeboren kind te volgen.

Foliumzuur voorafgaand aan de zwangerschap kan zorgen voor een verlaging van het risico op
afwijkingen aan de neurale buis dat kan optreden bij alle zwangerschappen. Op basis van de
beschikbare gegevens lijkt foliumzuur echter niet preventief te werken tegen de
geboorteafwijkingen of misvormingen die het gevolg zijn van een blootstelling aan valproaat.
De productinformatie zal worden bijgewerkt conform de meest recente inzichten.
Voor zwangerschappen waarbij de vrouwen valproaat gebruiken voor de indicatie epilepsie, wordt
geadviseerd de gegevens op te nemen in registers van anti-epileptica en zwangerschap. Bespreek met
zwangere vrouwen deelname aan EURAP (European Register of Antiepileptic drugs and Pregnancy).
Vrouwen die willen deelnemen kunnen aangemeld worden via e-mail: [email protected], telefoon: 0736469700 (vraag naar medewerker van het EURAP-onderzoek). Vermeld hierbij naam, geboortedatum,
telefoonnummer en/of e-mailadres.
Er zal educatief materiaal ter beschikking worden gesteld aan professionele zorgverleners en patiënten
om hen te informeren over de risico’s van valproaat bij meisjes, vrouwen die zwanger kunnen worden en
zwangere vrouwen.
Melden van bijwerkingen
▼Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel nieuwe
veiligheidsinformatie worden vastgesteld.
Voor het snel onderkennen van bijwerkingen blijven spontane meldingen van groot belang. In Nederland
kunt u vermoede bijwerkingen melden bij het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb. U kunt daarvoor
gebruik maken van het meldingsformulier dat u op internet kunt vinden (www.lareb.nl) of in het
Farmacotherapeutisch kompas. Bijwerkingen kunnen ook altijd gemeld worden bij de houder van de
handelsvergunning van het product.
Vanaf 1 augustus 2013 is het verplicht om de reden van voorschrijven van dit geneesmiddel op het
recept te vermelden.
NL.GNL.14.12.03 Contactinformatie:
Indien u vragen heeft of meer informatie wenst met betrekking tot de producten die valproaat bevatten, kunt u contact opnemen met (de medische afdeling van) de desbetreffende registratiehouders hieronder voor de contactgegevens. Hoogachtend namens Apotex Europe B.V., Darwinweg 20, 2333 CR LEIDEN The Nederland. Telefoon: 071-5657777
Koos van der Plas, MSc.
Manager EU Pharmacovigilance, EU QPPV
_____________________________________________________________________________________
Centrafarm B.V., Nieuwe Donk 3, 4879 AC, ETTEN LEUR Nederland. Telefoon 076-508 10 00
Mw. Marian Verbruggen, MSc
Drug Safety Officer
_____________________________________________________________________________________
Pharmachemie B.V., Swensweg 5, 2031 GA HAARLEM Nederland. Telefoon: 0800-022 84 00
Karien Lieverse MSc DVM, Pharmacovigilance Manager
_____________________________________________________________________________________
Sandoz B.V., Veluwezoom 22, 1327 AH ALMERE Nederland. Telefoon: 036 524 16 00
Carmen Huisman
Manager Drug Safety
sanofi-aventis Netherlands B.V., Kampenringweg 45 D-E, 2803 PE, GOUDA Nederland. Telefoon: 0182-557.755
Raquel RAMKISOEN, M.Sc. MBA
Head Regulatory Affairs, Pharmacovigilance & Quality Medical & Market Access
_____________________________________________________________________________________
Teva Nederland B.V., Swensweg 5, 2031 GA HAARLEM Nederland. Telefoon: 0800-022 84 00
Karien Lieverse MSc DVM, Pharmacovigilance Manager
_____________________________________________________________________________________
NL.GNL.14.12.03

Download Report