Voorwoord De editie 2012-2014 van het standaardwerk van NANDA International, Nursing Diagnoses: Definitions & Classifications, dat hier in vertaling voor u ligt, bouwt voort op het succes van het goed ontvangen ‘nieuwe uiterlijk en gevoel’ van de editie van 2009-2011. Deze recentste uitgave bevat zestien nieuwe en elf herziene diagnoses en vele nieuwe of vernieuwde hoofdstukken. Die laatste zijn essays over best practice in de ontwikkeling, het testen en het gebruik van de Verpleegkundige Diagnoses, geschreven door vooraanstaande wetenschappers op dit gebied. Ik beveel ze u aan omdat ze ervoor zorgen dat wij allen wereldwijd de Verpleegkundige Diagnoses op een veilige en consistente manier toepassen. NANDA International is een non-profit organisatie op basis van lidmaatschap. Dat betekent dat al ons werk door vrijwilligers wordt gedaan, met uitzondering van het bedrijfsmanagement en de administratieve ondersteuning. Onder de NANDA-vrijwilligers bevinden of bevonden zich een aantal van de meest getalenteerde verpleegkundige wetenschappers en onderzoekers. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is er dus niet een kantorencomplex ergens in de Verenigde Staten met rijen verpleegkundig onderzoekers die aan de Verpleegkundige Diagnoses werken. Onze vrijwilligers zijn mensen zoals u en ik, die hun tijd en expertise aan NANDA geven vanuit hun sterke overtuigingen aangaande het belang van de patiëntenzorg en wat de verpleegkunde en verpleegkundigen daaraan kunnen bijdragen. Bij elke nieuwe editie van ons werk worden er meer vertalingen gemaakt. Tot mijn trots kan ik melden dat het werk inmiddels beschikbaar is in vele talen, zoals mag worden verwacht van een internationale organisatie gewijd aan de patiëntveiligheid en kwalitatief hoogwaardige, wetenschappelijk onderbouwde verpleegkundige zorg. De afgelopen twee jaar heeft een zeer effectieve samenwerking vorm gekregen met onze uitgeefpartner, Wiley-Blackwell. Een van de uitgesproken doelstellingen van deze samenwerking is ervoor te zorgen dat elke vertaling nauwkeurig en exact is. Samen met de uitgevers hebben we een stevig mechanisme voor kwaliteitsgarantie ingesteld, om de accuratesse van elke vertaling te verzekeren. Het brondocument van elke vertaling is altijd de Engelstalige editie. Dat lijkt wellicht dogmatisch, maar komt voort uit onze sterke motivatie om de integriteit van ons werk wereldwijd te kunnen garanderen ten behoeve van de patiëntveiligheid en de consistentie van de zorg. We nodigen u uit om ons XIX Boek_Nanda_2014.indb 19 01-04-14 15:09 daarbij te helpen. Als non-profit organisatie hebben we uiteraard ook behoefte aan een bescheiden inkomen om de organisatie te kunnen leiden. Dat inkomen komt uit de licenties die we verkopen voor de papieren uitgave van ons werk en de elektronische vormen ervan. Jaarlijks ontvang ik een aantal vragen van verpleegkundigen op alle niveaus, over de culturele toepasbaarheid van ons werk in hun eigen land of onder hun jurisdictie. Als internationale organisatie hebben we zeker oog voor culturele diversiteit en verschillen in de verpleegkundige praktijk. Echter, als leverancier van de meest succesvolle standaardterminologie voor de verpleegkundige diagnostiek is het onze plicht om u juist dat te bieden: een standaardterminologie voor de verpleegkundige diagnostiek. Wij onderschrijven dan ook geen wijzigingen van diagnoses op verzoek van vertalers of klinisch specialisten in een enkele editie voor een bepaald taalgebied, zelfs al is de betreffende diagnose niet van toepassing in de betreffende cultuur. Onze sterke motivatie om de klinische voordelen van een standaardterminologie in stand te houden is daarvoor niet de enige reden. De tweede reden is, dat we het geen goed idee vinden om censuur van de klinische informatie uit dit boek te steunen. Als geregistreerd verpleegkundige* bent u verantwoordelijk voor een juiste selectie van de diagnoses voor uw praktijk. Het zal duidelijk zijn dat geen enkele verpleegkundige ooit alle diagnoses in dit boek zal gebruiken, aangezien niemand op alle deelgebieden van de verpleegkunde tegelijk voldoende competentie kan hebben. Een verpleegkundige die klinisch veilig handelt, is een reflectieve zorgaanbieder. Centraal daarbij staat dat men de eigen klinische competentie zeer goed kent. Zeer waarschijnlijk staan er vele diagnoses in dit boek die u nooit zult gebruiken in de eigen praktijk; andere zult u wellicht dagelijks gebruiken. Dit sluit aan op de overwegingen aangaande culturele aansluiting: komt u bij het bestuderen van deze editie een diagnose tegen die niet van toepassing is op uw praktijk of cultuur, dan is het aan u om deze eenvoudig niet te gebruiken. Op basis van mijn eigen brede klinische ervaring als geregistreerd verpleegkundige echter, raad ik u aan deze diagnoses niet geheel te negeren als ze door culturele verschillen onwennig lijken. Wij leven in een transculturele maatschappij met grote mobiliteit. Kennis nemen van diagnoses die in eerste instantie ongebruikelijk lijken, kan inspirerend zijn en leiden tot nieuwe mogelijkheden en inzichten. Ook dat vormt onderdeel van het werk van een reflectief zorgverlener die een leven lang blijft leren. Elke diagnose is gemaakt door een van de vele vrijwilligers van NANDA International. De meeste zijn wetenschappelijk gedefinieerd. Zowel alle nieuwe als herziene diagnoses zijn door het Diagnosis Development Committee besproken en waarschijnlijk verfijnd voordat ze aan de leden van NANDA International ter stemming zijn voorgelegd. Alleen na een positieve stemmingsuitslag voor opname van een nieuwe of verfijnde diagnose ‘haalt’ het werk het tot opname in de uitgave. Toen ik lid werd van NANDA International sprak deze mate van democratie mij aan en ook nu nog doet het me goed, dat we van die oorspronkelijke waarden niet zijn afgestapt. Maar mocht u vinden dat een bepaalde diagnose toch niet goed is of herziening behoeft, dan is uw inbreng welkom. Neem dan * Wij gaan ervan uit dat verpleegkundigen in opleiding gesuperviseerd worden door een geregistreerd verpleegkundige bij de ontwikkeling van hun diagnostische vaardigheden en dat de verpleegkundige daarbij verantwoordelijk is. XX Boek_Nanda_2014.indb 20 Voorwoord 01-04-14 15:09 via de website contact op met de voorzitter van ons Diagnosis Development Committee. Lever daarbij zoveel mogelijk bewijsmateriaal aan ter ondersteuning van uw inbreng. Als we op die manier werken, in plaats van alleen een enkele uitgave of vertaling te veranderen, kunnen we de integriteit en consistentie van onze standaardterminologie handhaven en ervoor zorgen dat iedereen profiteert van de kennis en het werk van individuele onderzoekers. Tevens zouden we uw inbreng van nieuwe diagnoses uiteraard op prijs stellen. De richtlijnen voor indiening daarvan staan in dit boek en op onze website www.nanda.org. Een van de belangrijkste veranderingen in het lidmaatschap de afgelopen jaren, is de inauguratie van Membership Network Groups geweest. Deze groepen van leden van NANDA International, die bijeenkomen om wetenschappelijk werk te bevorderen en de Verpleegkundige Diagnoses te promoten, zijn zeer succesvol gebleken. Momenteel hebben we dergelijke groepen in Brazilië, Peru, Ecuador, Nigeria-Ghana, en een groep voor het Duitse taalgebied. Aanvragen voor nieuwe groepen zouden we ten zeerste verwelkomen: zie voor meer informatie onze website www.nanda.org. Ik wil mijn waardering uitspreken voor het werk van alle vrijwilligers van NANDA International, evenals van de commissieleden, voorzitters en de leden van de raad van bestuur voor hun tijd, toewijding en enthousiasme, maar ook voor hun steun. Ik wil ook onze medewerkers bedanken, onder leiding van mijn voorganger dr. Heather Herdman, die nu onze uitvoerend directeur is. De manier waarop de samenwerking met onze uitgeefpartner, Wiley-Blackwell, vorm heeft gekregen is maar een enkel voorbeeld van de vele ontwikkelingen die we de afgelopen jaren doorgemaakt hebben. Deze ontwikkelingen maken dat we een alerte, moderne en goed geleide organisatie kunnen blijven. Mijn speciale dank gaat uit naar de leden van het Diagnosis Development Committee en vooral naar de voorzitters, dr. Geralyn Meyers (tot 2010) en dr. Shigemi Kamitsuru (vanaf 2010). Deze commissie is de ‘generator’ van NANDA International en ik ben altijd zeer onder de indruk van het buitengewoon knappe werk van deze vrijwilligers. Als laatste voeg ik graag toe dat ik, toen ik bijna twintig jaar geleden lid werd van NANDA International, nooit had kunnen dromen dat ik gekozen zou worden tot President van deze organisatie. Ik ben de eerste niet-Amerikaanse en de eerste mannelijke President! Deze functie is me tot nu toe een grote eer geweest. Zo lang wij ons blijven inspannen voor kwalitatief hoogwaardige, wetenschappelijk onderbouwde en veilige patiëntenzorg, heeft NANDA International een belangrijke rol en vormt ons werk zelfs de kern van de verpleegkunde van de toekomst. Professor Dickon Weir-Hughes President, NANDA International XXI Boek_Nanda_2014.indb 21 01-04-14 15:09 Boek_Nanda_2014.indb 22 01-04-14 15:09 Inleiding Dit boek bestaat uit vier delen. UÊ Deel 1 is de inleiding tot de taxonomie van verpleegkundige diagnoses van NANDA International. In Taxonomie II zijn de diagnoses in domeinen en klassen onderverdeeld en wordt een multiaxiale structuur gebruikt voor de ontwikkeling van diagnostische conceptfoci. UÊ Deel 2 bevat de hoofdstukken over de verpleegkundige beoordeling en klinische interpretatie, verpleegkundige diagnostiek in het onderwijs, het elektronisch patiëntendossier, onderzoek, management, en de criteria voor de evaluatie van verpleegkundige classificaties. Deze hoofdstukken zijn bedoeld voor studenten, klinisch werkzame verpleegkundigen en opleiders. Op de website van NANDA International is educatief materiaal te vinden dat hierop aansluit en dat studenten en medewerkers helpt bij het leren en doceren van deze onderwerpen. UÊ Deel 3 bevat de traditionele inhoud van de boeken NANDA International Verpleegkundige Diagnoses: Definities & Classificatie, namelijk de diagnoses zelf met hun definities, bepalende kenmerken, risicofactoren en samenhangende factoren, waar van toepassing. De diagnoses zijn gegroepeerd in domeinen die weer onderverdeeld zijn in klassen. Binnen de klassen is de volgorde van diagnoses alfabetisch op basis van het diagnostische focus in het Engels. In de vertalingen wordt deze volgorde aangehouden, zodat bespreking van de materie tussen internationale groepen gemakkelijker wordt. Aan het eind van dit deel staat de informatie over diagnoses die in de laatste herziening zijn verwijderd. UÊ Deel 4 gaat specifiek over NANDA International. Hierin staan de resultaten van een internationale Think Tank Meeting en twee position statements, over raamwerken voor de verpleegkundige beoordeling/anamnese en over de structuur van verpleegkundige diagnosestelling. Het hoofdstuk over alle stappen voor de indiening van een diagnose is herzien. Alle processen en procedures bij de herziening van NANDA International diagnoses, het indieningsproces en de criteria voor het bewijsniveau (level of evidence) zijn hierin behandeld. Tevens bevat dit deel een verklarende woordenlijst. Als laatste zijn hier alle commissieleden binnen NANDA International vermeld en is de specifieke informatie over de organisatie en de voordelen van het lidmaatschap opgenomen. XXIII Boek_Nanda_2014.indb 23 01-04-14 15:09 Gebruik van dit boek Zoals hierboven vermeld, zijn de diagnoses per domein in dit boek opgenomen, en binnen dat domein gesorteerd op klasse en vervolgens op alfabetische volgorde van de Engelse naam voor het diagnostische focus. Onvoldoende moedermelk is bijvoorbeeld vermeld onder Domein 2 (Voeding), Klasse 1 (Voedselinname): Domein 2: Voeding Klasse 1: Voedselinname Onvoldoende moedermelk Insufficient Breast Milk (00216) Ik hoop dat deze uitgave van NANDA-I Verpleegkundige Diagnoses: Definities en Classificatie 2012-2014 met deze indeling een efficiënt en effectief te gebruiken naslagwerk is geworden. Uw feedback is welkom. Heeft u suggesties, stuur deze dan per mail naar: [email protected]. Veelgestelde vragen 1 Bij bestudering van de informatica-code bij elk label, zie ik dat er codes ontbreken. Betekent dit dat er nog diagnoses ontbreken? Nee, de ontbrekende codes zijn nooit toegewezen of horen bij een diagnose die inmiddels is verwijderd uit de taxonomie. Zie de inleiding bij deel 1, tabel I.1 voor een overzicht van de codes die nooit zijn toegewezen of niet meer voorkomen in de Taxonomie. Een code wordt nooit hergebruikt, maar verdwijnt samen met de diagnose. En evenzo wordt een code die niet is toegewezen nooit later alsnog toegewezen, omdat dit de volgorde aantast. Daarom blijven ze permanent niet-toegewezen. 2 Hoe weten we bij een herziene diagnose wat er is veranderd? Ik heb ook veranderingen in diagnoses gevonden die niet in de lijst ‘herziene diagnoses’ staan. Waarom is dat? In dit boek is een tabel opgenomen met veranderingen die volgens de DDC als herzieningen worden aangemerkt (definitie veranderd, bepalende kenmerken toegevoegd/verwijderd, etc.). De beste manier echter om alle afzonderlijke veranderingen te zien, is door de huidige editie met de vorige te vergelijken. Wij beschouwen kleine redactionele veranderingen in een diagnose niet als een herziening. Als bijvoorbeeld wordt gezien dat een bepalend kenmerk twee afzonderlijke foci bevat, dan kan dit worden gesplitst in twee afzonderlijke kenmerken. Omdat hierbij niet de inhoud verandert maar enkel de presentatie van die inhoud, beschouwen we dit niet als een herziening. Dergelijke veranderingen kunnen zijn gemaakt omwille van een makkelijkere codering van onderdelen van de diagnose (bepalende kenmerken, samenhangende of risicofactoren) in elektronische gezondheidsdossiers, of om de terminologie binnen de onderdelen van de diagnoses meer te standaardiseren. In deze gevallen is er geen sprake van een formele herziening en is dus geen herzieningsdatum toegevoegd. Hieronder een voorbeeld van een redactionele verandering van een bepalend kenmerk: XXIV Boek_Nanda_2014.indb 24 Inleiding 01-04-14 15:09 Risico op elektrolytenstoornis (00195) editie 2009 – 2011 editie 2012-2014 verstoorde vochthuishouding (bijv. dehydratie, waterintoxicatie) vochttekort overvulling van vocht 3 Waarom hebben niet alle diagnoses een bewijsniveau (LOE: level of evidence)? NANDA International is pas in 2002 begonnen met de toepassing van LOEcriteria. Diagnoses die voor die tijd zijn opgenomen in de taxonomie, hebben geen LOE omdat deze niet is bepaald bij de indiening van de diagnose. Alle diagnoses die in 2002 reeds in de Taxonomie bestonden, zijn ‘geadopteerd’, waarbij de diagnoses die duidelijk niet voldeden aan de criteria (bijv. geen samenhangende factoren, meerdere diagnostische foci in het label, etc.) aangemerkt werden voor herziening of verwijdering in een van de volgende edities. In de huidige editie is de laatste van deze diagnoses verwijderd. 4 Sommige diagnoses hebben literatuurverwijzingen, andere niet. Waarom vermeldt NANDA-I niet bij elke diagnose alle referenties? NANDA-I is pas zeer recent begonnen met het publiceren van referenties. Daarbij vroegen we in eerste instantie bij de indiening alleen om de belangrijkste drie bronnen en die werden gepubliceerd. Pas sinds de vorige editie (2009-2011) zijn we de volledige lijst referenties gaan publiceren, vanwege het grote aantal individuele verzoeken om literatuurlijsten dat we kregen. Uiteraard veroudert de literatuurlijst naarmate een diagnose veroudert tenzij deze wordt herzien. Naar verwachting zullen we na twee of drie cycli de referenties niet meer plaatsen, maar op het gedeelte Members Only van de website van NANDA International handhaven voor onderzoekers en andere geïnteresseerden. Inleiding Boek_Nanda_2014.indb 25 XXV 01-04-14 15:09
© Copyright 2024 ExpyDoc
