).4%2.!4)/.!!,
)NTEGRALEZORGIN.IEUW:EELAND
Michelle ten Berge
Sinds het verschijnen van het eindrapport van de
Integrale zorg en samenwerking in NieuwZeeland
Stuurgroep zwangerschap en geboorte [1] en de oprichting
In Nieuw-Zeeland is de zorg georganiseerd rondom het
van het College Perinatale Zorg (CPZ) met als doel betere
concept van de zogeheten ‘Lead Maternity Carer’ (LMC,
samenwerking tussen gynaecologen en verloskundigen, is
hoofd verloskundig zorgverlener,). De LMC heeft de
er nog steeds geen consensus bereikt over hoe dit vorm
klinische eindverantwoordelijkheid voor alle zorg die een
moet gaan krijgen [2]. De Nederlandse Vereniging van
zwangere vrouw ontvangt. Hij/zij coördineert alle vormen
Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) stuurt aan op een
van additionele zorg die een zwangere nodig heeft en die
volledig nieuw systeem van integrale zorg binnen één
de LMC zelf niet kan verlenen. De zorg wordt betaald
Samenvatting
[3]
organisatie zonder lijnen . De KNOV wil geen grote
vanuit een vast persoonsgebonden budget waar alle
systeemverandering zonder dat eerst gedegen onderzoek
zwangeren over beschikken. Elke zwangere is vrij om zelf
is gedaan naar uitkomsten van de verschillende mogelijk-
haar LMC te kiezen, ongeacht haar ‘risicoprofiel’: dat kan
heden. Zij zet in op ‘midwife-led continuity of care’, zoals
een gynaecoloog, een verloskundige of een verloskundig
beschreven in meerdere Cochrane reviews naar het beste
actieve huisarts zijn [12, 18]. Kiest een zwangere voor een
model van verloskundige zorg
[4-7]
. In Nieuw-Zeeland vond
verloskundige LMC en is er sprake van een verhoogd
vanaf 1990 een vergelijkbare grote systeemverandering
risico, dan wordt een zwangere verwezen naar een
plaats binnen de verloskundige zorg. Dit heeft geleid tot
gynaecoloog volgens vergelijkbare richtlijnen als de
een integraal zorgmodel met midwife-led continuity of
Verloskundige Indicatie Lijst (VIL) [19]. Het verschil is echter,
care met goede uitkomsten voor moeder en kind dat ook
dat de zorg van de verloskundige niet ophoudt: deze gaat
nog kosteneffectief is
[5, 8-13]
. De eerstelijns verloskundige
mee op consult bij de gynaecoloog en houdt contact met
blijft zorg verlenen in nauwe samenwerking met gynae-
haar cliënte tijdens de rest van de zwangerschap. De
cologen en klinisch verloskundigen, ongeacht het
eigen verloskundige kan vervolgens de baring (blijven)
risicoprofiel van de zwangere. Dit is het eerste van twee
begeleiden als een klinisch verloskundige en beschikt
artikelen over het Nieuw-Zeelandse verloskundig systeem.
hiervoor over uitgebreide vaardigheden en bevoegd-
Het tweede deel zal verschijnen in een volgend tijdschrift-
heden [20]. Ook kan ze er in overleg met de barende voor
nummer dat als thema ‘de cliënte’ heeft.
kiezen de begeleiding over te laten aan de klinisch
verloskundige van het ziekenhuis en er al dan niet bij te
blijven voor emotionele ondersteuning. Dit komt zowel
de continuïteit van zorg als de samenwerking tussen de
6ERSCHILLENTUSSEN.EDERLAND
EN.IEUW:EELAND
beroepsgroepen ten goede. In 2010 (meest recente cijfers)
koos 91,6% van Nieuw-Zeelandse vrouwen voor een
verloskundige LMC en 86,9% van de barenden kende
Nieuw-Zeeland is ruim zes keer zo groot als Nederland,
degene die bij hun baring aanwezig was van tevoren [10].
met minder dan een derde van het aantal inwoners.
Indien een zwangere vrouw kiest voor een gynaecoloog
De infrastructuur is er gecompliceerd door de
LMC, dan is deze de ‘hoofdaannemer’ van de zorg en
verschillende eilanden en bergachtige gebieden
[12-16]
.
koopt met het budget van de zwangere eveneens de
Beide landen kennen een etnische samenstelling van
aanvullende zorg in. Meestal zal dan, net als in Neder-
ongeveer 80% Kaukasisch/Europese afkomst en 20%
land, de klinisch verloskundige de bevalling begeleiden en
etnische minderheden. Nederland geeft verhoudings-
wordt het kraambed verzorgd door een huisarts en/of
gewijs meer geld uit aan gezondheidszorg (zie
een eerstelijns verloskundige.
tabel 1). Uitgaven zeggen echter niet alles over de
kwaliteit van een gezondheidszorgsysteem [17].
Tevredenheid
In beide landen zijn vrouwen zeer tevreden over hun
verloskundige zorg, hoewel het lastig is om tevredenheid
te vergelijken [5, 17, 21-22].
Michelle ten Berge is verloskundige en masterstudent European
Nieuw-Zeelandse vrouwen zijn vooral tevreden over het
Master of Science in Midwifery
‘partnership model of care’ dat de Nieuw-Zeelandse
70
4V6s+./6
).4%2.!4)/.!!,
Tabel 1: Algemene vergelijking tussen Nederland en Nieuw-Zeeland
Onderwerp
Nederland
Nieuw-Zeeland
Populatie
16,77 miljoen (2012):
sAUTOCHTOON.EDERLANDS+AUKASISCH
sETNISCHEMINDERHEDENVAN4URKSE
Marokkaanse, Indonesische, Surinaamse en
!NTILLIAANSEAFKOMST
458,2 inwoners per km2
PLATTELANDSBEVOLKING
ISJAAROUD
4,43 miljoen (2012):
sEUROPESEAFKOMST+AUKASISCH
s-ËORI
s0ACIlSCHEEILANDEN
s!ZIATEN
16,59 inwoners per km2
PLATTELANDSBEVOLKING
ISJAAROUD
Levensverwachting bij geboorte
(totaal aantal jaren)
81
81
Geboortegetal (per 1000 mensen)
11
14
Sterftecijfer (per 1000 mensen)
8
7
BNP (in US$, in miljarden)
772
167,3
BNP per capita (in US$)
46.054
37.74
5ITGAVENAANGEZONDHEIDSZORGVAN".0
Uitgaven aan gezondheidszorg per capita
5.995 US$
3.666 US$
4ABELSAMENGESTELDUITDATAVANDE@(EALTHIN4RANSITIONREVIEWSVAN.IEUW:EELAND;=EN.EDERLAND;=ENDE7ORLD"ANK;=
verloskundige biedt [11, 22, 23]. Het partnership model gaat onder
andere uit van gelijkwaardigheid tussen cliënte en zorgverlener
en van continuïteit van zorgverlener. Dit model maakt hiervoor
onder meer gebruik van Shared Decision Making [24, 25]. In deel 2
van dit artikel wordt hier verder op ingegaan.
In 2012 begon slechts 51,6% van de Nederlandse zwangeren
hun baring in de eerste lijn en 30,1% eindigde daar ook [26].
Ondanks de aanbevelingen in de KNOV-standaard ‘Niet
Vorderende Ontsluiting’ en de handreiking ’Continue
Begeleiding tijdens de Baring’ [27, 28] zijn er nog steeds niet veel
verloskundigen in Nederland die bij de bevalling van hun cliënten
(kunnen) blijven na overdracht. Hier zijn echter geen exacte
cijfers over bekend zoals in Nieuw-Zeeland. In het onderzoek
van Rijnders et al [29] is hier wel naar gekeken: 57% van de
barenden (743/1288) kenden hun zorgverlener al voor de
baring en 68,3% (875/1282) ervoer continuïteit van zorgverlener. Aangezien het aantal overdrachten sinds 2001 alleen
maar verder gestegen is, lijkt het aannemelijk dat deze percentages verder gedaald zijn.
Verandering van zorgsysteem
Veel landen proberen hun eigen gezondheidszorgsysteem te
monitoren en waar nodig aan te passen [17, 30]. Nederland is
hierop geen uitzondering. Deze aanpassingen zijn
meestal klein. Nieuw-Zeeland vormt hierop een
grote uitzondering, doordat zij haar verloskundig
zorgsysteem in korte tijd drastisch heeft veranderd [8, 11, 12, 18, 22]. Daarvoor was de zorg zo
georganiseerd als in de meeste andere landen: in
het ziekenhuis, met gynaecologen als supervisor
van zwangerschap en geboorte en verloskundigen
in loondienst zonder eigen autonomie.
4V6s+./6
71
).4%2.!4)/.!!,
Een model dat de NVOG ook voor Nederland lijkt te willen.
Uitkomsten
In 1990 werd na veel politieke lobby de wet aangepast.
Een reden van de stijgende zorgkosten is mogelijk gelegen
Hiermee herwonnen verloskundigen hun professionele
in de nog steeds hoge aantallen interventies in Nieuw-
autonomie. Zij mochten zich zelfstandig vestigen en hun
Zeeland. Toch zijn deze uitkomsten relatief ‘goed’ te
zorgverlening rechtstreeks declareren bij de overheid [8, 11,
noemen als je ze vergelijkt met andere westerse
12, 18, 22]
landen [5, 22]. Laten we ook niet vergeten dat Nederland
. Deze verregaande omwenteling had drie belang-
rijke oorzaken. Allereerst een sterke feministische
nog steeds zeer goede uitkomsten heeft, zeker nu we
beweging, geïnitieerd vanuit consumentenorganisaties
weten dat onze relatief hoge perinatale sterfte vooral in
die een ‘home birth’ en ‘save the midwife’ campagne
de preterme periode ligt [31, 32]. Vergeleken met Nieuw-
begonnen. Deze beweging kreeg maatschappelijk de
Zeeland heeft Nederland meer spontane vaginale
wind mee door een groot medisch schandaal (the
geboortes (NL 74,2% versus NZ 65%), meer thuisbeval-
Cartwright Inquiry) uit 1988. De voornaamste oorzaak
lingen (NL 15,7% versus NZ 3,2%) gecombineerd met
echter was de economische recessie van de jaren tachtig.
lagere percentages van inleidingen (NL 10% versus NZ
Goedkopere en vrouwvriendelijker zorg door verloskundi-
19,8%) en keizersnedes (NL 16,9% versus NZ 23,6%)
gen won politieke sympathie [8, 11, 12, 18, 22]. Dat de zorgkos-
terwijl de perinatale sterfte in Nieuw-Zeeland ondanks
ten uiteindelijk niet zouden dalen, maar blijven stijgen,
(of juist door?) de hogere interventiegraad hoger is
werd toen nog niet voorzien [18].
(NL 8,8 ‰ versus NZ 10,6 ‰) [26, 33].
Tabel 2: Verloskundige uitkomsten Nederland en Nieuw-Zeeland
Onderwerp
Nederland
Nieuw-Zeeland
174.376
64.485
Perinatale sterfte per 1000 geboortes (OECD
data)
5,6 OECD data
6,3 OECD data
Perinatale sterfte per 1000 geboortes >22
weken (NL) and 20 weken (NZ)
<28 dgn pp
8,8 PRN data
10,6 PMMRC data
Maternale sterfte per 100.000 levend geborenen
7(/'(/DATA
6
15
Maternale sterfte per 100.000 levend geborenen
(PRN and PMMRC)
7 PRN data
8 PMMRC data
2.568
2.767
(bevalling gestart in de eerste lijn)
(geregistreerd bij een eerstelijns verloskundige
TIJDENSDEBEVALLINGBIJEIGENVERLOS
kundige bij de baring)
vruchtbaarheidscijfer (WHO)= het aantal
kinderen dat een vrouw zou krijgen als ze zou
blijven leven tot na haar menopauze
1,8
2,2
Gemiddelde leeftijd primiparae (OECD)
28,9
28,9
Percentage ‘oudere moeders’ (35+)
Tienerzwangerschap
(percentage moeders onder de 20)
Keizersneden
Thuisbevallingen
Ziekenhuisbevallingen
"EVALLINGENINGEBOORTECENTRA.:ENOF
poliklinische baringen (NL)
Aantal bevallingen per jaar
Aantal praktiserende verloskundigen
Eerstelijns verloskundige betrokken bij de
bevalling
Inleidingen
Spontane vaginale geboortes
Borstvoeding bij aanvang en na 6 maanden
AND
72
4V6s+./6
;=
;=
;=
AND
4ABELSAMENGESTELDUITDATAVAN-ALATEST)NTERNATIONAL2OWLANDETALP .IVEL /%#$ 02. 0--2# 7(/ ENDE7ORLD"ANK;=
[22]
[33]
;=
).4%2.!4)/.!!,
Conclusie
-INISTRYOF(EALTH.EW:EALAND-ATERNITY#LINICAL)NDICATORS7ELLINGTON.:
Wanneer verloskundige zorgsystemen internationaal met
-INISTRYOF(EALTH2EPORTON-ATERNITY7ELLINGTON.:
elkaar vergeleken worden, lijkt het ‘Midwife-led continuity
'UILLILAND+0AIRMAN34HEMIDWIFERYPARTNERSHIP!MODELFORPRACTICE#HRIST
CHURCH.EW:EALAND4HE.EW:EALAND#OLLEGEOF-IDWIVES
model’ de beste uitkomsten te hebben, het meest kosten-
&RENCH3/LD!(EALY*(EALTH3YSTEMSIN4RANSITION.EW:EALAND#OPENHAGEN
effectief te zijn en ook het meest vrouwvriendelijk [4, 5, 22].
%UROPEAN/BSERVATORYON(EALTH#ARE3YSTEMS2EPORT.O
Wanneer het Nederlandse verloskundige zorgsysteem
3CHËFER7+RONEMAN-"OERMA""ERG-VANDEN7ESTERT'$EVILLÏ74HE
aangepast zou moeten worden, is dit dus zeker een model
.ETHERLANDS(EALTHSYSTEMREVIEW#OPENHAGEN%UROPEAN/BSERVATORYON(EALTH#ARE
3YSTEMS2EPORT.O
wat meegenomen zou moeten worden in de diverse
)NFORMATIE2IJKSOVERHEID"ESCHIKBAARVIAHTTPWWWRIJKSOVERHEIDNL'ERAAD
opties [34]. Het Nieuw-Zeelandse model biedt kansen om
PLEEGDJANUARI
‘midwife-led contuinity of care’ te combineren met een
integrale vorm van zorg. Dit model leidt tot meer
3TATISTICS.EW:EALAND4ATAURANGA!OTEAROA"ESCHIKBAARVIAHTTPWWWSTATS
GOVTNZ'ERAADPLEEGDJANUARI
4HE7ORLD"ANK$ATA"ESCHIKBAARVIAHTTPDATAWORLDBANKORGDATACATALOG
samenwerking tussen verloskundigen en gynaecologen
WORLDDEVELOPMENTINDICATORS'ERAADPLEEGDOKTOBER
dan tot nu het geval is in Nederland, waarbij autonomie
!NELL!7ILLIS-)NTERNATIONALCOMPARISONOFHEALTHCARESYSTEMS"ULLETINOFTHE
7ORLD(EALTH/RGANIZATION
van de beide beroepsgroepen, en daarmee ook de
%XTON,4HE"ABY"USINESS7HATSHAPPENEDTOMATERNITYCAREIN.EW:EALAND
autonomie van de cliënte, bewaard blijft. Bovendien hoeft
7ELLINGTON#RAIG0OTTON0UBLISHING
niemand ruzie te maken over wie ‘de pot met geld’ beheert:
-INISTRYOF(EALTH'UIDELINESFORCONSULTATIONWITHOBSTETRICANDRELATEDMEDICAL
dat is de cliënte zelf.
SERVICESREFERRALGUIDELINES7ELLINGTON.:-INISTRYOF(EALTH
-IDWIFERY#OUNCILOF.EW:EALAND-IDWIFERY#OMPETENCE-IDWIFERY#OMPETENCE
In het algemeen zijn verloskundige zorgsystemen te
"ESCHIKBAARVIAHTTPWWWMIDWIFERYCOUNCILHEALTHNZMIDWIFERYCOMPETENCE
beschouwen als complexe interventies. Elke verandering
zou zeer zorgvuldig afgewogen moeten worden
[5, 17]
.
Drastisch veranderen van zorgmodel is een zeer uitdagende operatie. Al het huidige wetenschappelijke
'ERAADPLEEGDFEBRUARI
2IJNDERS-)NTERVENTIONSINMIDWIFELEDCAREINTHE.ETHERLANDSTOACHIEVEOPTIMAL
BIRTHOUTCOMESEFFECTSANDWOMENSEXPERIENCES5NIVERSITYOF!MSTERDAM
"ESCHIKBAARVIAHTTPDAREUVANLRECORD'ERAADPLEEGDDECEMBER
2OWLAND4-C,EOD$&ROESE"URNS.#OMPARATIVESTUDYOFMATERNITYSYSTEMS
onderzoek zou hierbij meegenomen moeten worden.
-ALATEST)NTERNATIONAL.OV"ESCHIKBAARVIAHTTPWWWHEALTHGOVTNZPUBLICA
Het is daarom opmerkelijk dat de NVOG sterk stuurt op
TIONCOMPARATIVESTUDYMATERNITYSYSTEMS'ERAADPLEEGDJANUARI
een ‘shared model of care’ terwijl de uitkomsten daarvan
op zijn minst twijfelachtig zijn. Q
&REEMAN,-4IMPERLEY(!DAIR60ARTNERSHIPINMIDWIFERYCAREIN.EW:EALAND
-IDWIFERY-ARn
&REEMAN,-'RIEW+%NHANCINGTHEMIDWIFEnWOMANRELATIONSHIPTHROUGHSHARED
DECISIONMAKINGANDCLINICALGUIDELINES7OMEN"IRTH-ARn
Referenties
3TUURGROEPZWANGERSCHAPENGEBOORTE%ENGOEDBEGIN6EILIGEZORGRONDZWANGER
SCHAPENGEBOORTE5TRECHT
+./66ERSLAG@WITTEROOKDAG(ETINRICHTENVANINTEGRALEZORGKUNJEMAARÏÏNKEER
GOEDDOEN"ESCHIKBAARVIAHTTPWWWKNOVNLACTUEELOVERZICHTNIEUWSOVER
ZICHTDETAILHETINRICHTENVANINTEGRALEZORGKUNJEMAAREENKEERGOEDDOEN
'ERAADPLEEGDMAART
2ENTES,3AMENWERKINGMETDE.6/'"ESCHIKBAARVIAHTTPUSCAMPAIGNAR
CHIVECOMUEBDEAFECBIDFFAEFBEE
'ERAADPLEEGDMAART
(ATEM-3ANDALL*$EVANE$3OLTANI('ATES3-IDWIFELEDVERSUSOTHERMODELS
OFCAREFORCHILDBEARINGWOMEN)N4HE#OCHRANE#OLLABORATION3ANDALL*EDITORS
#OCHRANE$ATABASEOF3YSTEMATIC2EVIEWS#HICHESTER5+*OHN7ILEY3ONS,TD
"ESCHIKBAARVIAHTTPDOIWILEYCOM#$PUB
'ERAADPLEEGDJANUARI
3ANDALL*3OLTANI('ATES33HENNAN!$EVANE$-IDWIFELEDCONTINUITYMODELS
VERSUSOTHERMODELSOFCAREFORCHILDBEARINGWOMEN)N4HE#OCHRANE#OLLABORATION
3ANDALL*EDITORS#OCHRANE$ATABASEOF3YSTEMATIC2EVIEWS#HICHESTER5+*OHN
7ILEY3ONS,TD"ESCHIKBAARVIAHTTPDOIWILEYCOM
#$PUB'ERAADPLEEGDJANUARI
(ODNETT%#ONTINUITYOFCAREGIVERSFORCAREDURINGPREGNANCYANDCHILDBIRTH)N
4HE#OCHRANE#OLLABORATIONEDITOR#OCHRANE$ATABASEOF3YSTEMATIC2EVIEWS
#HICHESTER5+*OHN7ILEY3ONS,TD"ESCHIKBAARVIAHTTPDOIWILEY
COM#$'ERAADPLEEGDJANUARI
(ODNETT%$$OWNE3%DWARDS.7ALSH$(OMELIKEVERSUSCONVENTIONALINSTITUTIO
NALSETTINGSFORBIRTH)N4HE#OCHRANE#OLLABORATIONEDITOR#OCHRANE$ATABASEOF3YS
TEMATIC2EVIEWS#HICHESTER5+*OHN7ILEY3ONS,TD"ESCHIKBAARVIAHTTP
DOIWILEYCOM#$PUB'ERAADPLEEGDJANUARI
'UILLILAND+-IDWIFERYIN.EW:EALAND!USTRALIA"ESCHIKBAARVIAHTTPS
WWWBIRTHINTERNATIONALCOMARTICLESMIDWIFERYMIDWIFERYINNEWZEALAND'ERAAD
PLEEGDOKTOBER
&REEMAN,-#ONTINUITYOFCARERANDPARTNERSHIP7OMEN"IRTH*ULn
3TICHTING0ERINATALE2EGISTRATIE.EDERLAND0ERINATALE:ORGIN.EDERLAND
5TRECHT3TICHTING0ERINATALE2EGISTRATIE.EDERLAND"ESCHIKBAARVIAHTTPWWW
PERINATREGNLJAARBOEKEN?ZORG?IN?NEDERLANDWIDFUNCVIEW3UBMISSIONSID
PAGE)DNO#ACHE'ERAADPLEEGDJANUARI
/FFERHAUS0"OER*DE$AEMERS$+./6STANDAARD.IETVORDERENDEONTSLUITING
+./6
+./6(ANDREIKING#ONTINUEBEGELEIDINGTIJDENSDEBARING
2IJNDERS-"ASTON(0RINS-3CHÚNBECK90AL+VANDE'REEN*ETAL0ERINATAL
FACTORSRELATEDTONEGATIVEORPOSITIVERECALLOFBIRTHEXPERIENCEINWOMENTHREEYEARS
POSTPARTUMINTHE.ETHERLANDS"IRTH*UNn
"USSE2,ESSYSTÒMESDESANTÏEN%UROPEDONNÏESFONDAMENTALESETCOMPARAISON
6IE³CONOMIQUE2EV0OLIT³CONOMIQUEn
*ONGE!DE"ARON27ESTERNENG-4WISK*(UTTON%+0ERINATALMORTALITYRATEIN
THE.ETHERLANDSCOMPAREDTOOTHER%UROPEANCOUNTRIES!SECONDARYANALYSISOF%URO
0%2)34!4DATA-IDWIFERY!UGn
6RIES2'DE.IEUWENHUIJZE-"UITENDIJK3%7HATDOESITTAKETOHAVEASTRONG
ANDINDEPENDENTPROFESSIONOFMIDWIFERY,ESSONSFROMTHE.ETHERLANDS-IDWIFERY
/CTn
0ERINATALAND-ATERNAL-ORTALITY2EVIEW#OMMITTEE3EVENTH!NNUAL2EPORTOF
THE0ERINATALAND-ATERNAL-ORTALITY2EVIEW#OMMITTEE2EPORTINGMORTALITY
7ELLINGTON.EW:EALAND"ESCHIKBAARVIAHTTPWWWHQSCGOVTNZOUR
PROGRAMMESMRCPMMRC'ERAADPLEEGDJANUARI
0RINS-*ONGE!DE$ILLEN*VAN6OORDELENVANCONTINUEZORGDOORVERLOSKUNDIGEN
.ED4IJDSCHR'ENEESKD!"ESCHIKBAARVIAHTTPWWWNTVGNLPUBLICATIE
VOORDELENVANCONTINUEZORGDOORVERLOSKUNDIGENVOLLEDIG'ERAADPLEEGDJANUARI
.)6%,.EDERLANDSINSTITUUTVOORONDERZOEKVANDEGEZONDHEIDSZORG"ESCHIKBAAR
VIAHTTPWWWNIVELNLDATABANK'ERAADPLEEGDJANUARI
/%#$HEALTHSTATUS"ESCHIKBAARVIAHTTPSTATSOECDORGINDEX
ASPX$ATA3ET#ODE(%!,4(?34!4'ERAADPLEEGDJANUARI
7(/'LOBAL(EALTH/BSERVATORY$ATA2EPOSITORY"ESCHIKBAARVIAHTTPAPPSWHO
INTGHODATANODEMAIN'ERAADPLEEGDJANUARI
4V6s+./6
73
© Copyright 2024 ExpyDoc
