Thema: - Outback Explorers

Eigenwijs
jongerenthema’s
APRIL 2014 | JAARGANG 5 | 1
voor ouders
Sport in het gezin
Actief zijn en grenzen stellen
Gezond leven
Sportiviteit als bindmiddel
Thema:
Bewegen is gezond
Vooraf
Een EigenWijs over beweging en sport. Dat is een spannende... Spannend voor ouders, kinderen, maar ook voor de
Jeugdbond zelf. Er wordt zo verschillend over sport gedacht.
Sport heeft een grote aantrekkingskracht op de meeste
jongeren, niet in het minst door de grootse prestaties van
(Nederlandse) sporthelden op topniveau. En dat is nu juist de
zorg van ouders en ambtsdragers. Want topsport is veelal afgoderij, misbruik van Gods dag en Naam, absurde beloningen
en prestatie ten koste van alles. Maar niet alle sport is topsport, en bewegen is sowieso echt noodzakelijk. Ik durf wel
te stellen dat elke jongere – en oudere trouwens ook! – regelmatig beweging nodig heeft. Dat kan een stevige wandeling
zijn, de dagelijkse kilometers naar school, een potje voetbal
op straat of het wekelijkse volleybaluurtje in een met elkaar
gehuurde gymzaal.
Veel jongeren willen graag lid worden van een sportvereniging. Dat is begrijpelijk. Zo’n vereniging biedt je alles op het
terrein van de sport die jij leuk vindt. Maar dat is niet alles. Een
club is een gemeenschap. Onkerkelijke club- en teamgenoten
bepalen veelal de sfeer. Vaak heerst er een wereldse sfeer
rond trainingen en wedstrijden. Stress en irritatie worden
geuit door middel van krachttermen en vloeken, na afloop is
er bier. En het gaat toch vooral om het winnen, om de teamen clubprestaties. De situatie zal per vereniging verschillen.
8 Sport in het gezin
Petra Jacobse-Weststrate en Gertrude de Regt
Het hangt mede af van het type sport en van de leden van de
club. Maar de bezwaren tegen sportverenigingen zijn zeker
niet ongegrond.
Ik denk dat iedereen wel het belang van voldoende beweging
voor kinderen en jongeren zal inzien, maar waar de grens getrokken wordt, zal per gezin – en ook wel per gemeente – verschillend liggen. Dat maakt deze EigenWijs een spannende.
Veel gezinnen zullen zich erg herkennen in de worsteling van
de familie Zwambach uit Hardinxveld, terwijl er aan de andere
kant JV’s zullen zijn die geen sportavond zullen organiseren.
Welke grens ook getrokken wordt, belangrijker is waar ons
hart naar uitgaat, wat onze levenshouding is. De apostel Paulus – die veel zal hebben gelopen tijdens zijn zendingsreizen
– trekt in dit kader een mooie geestelijke les uit de sport: Weet
gijlieden niet dat die in de loopbaan lopen, allen wel lopen, maar
dat één de prijs ontvangt? Loopt alzo, dat gij dien moogt verkrijgen. En een iegelijk die om prijs strijdt, onthoudt zich in alles.
Dezen dan doen wel dit, opdat zij een verderfelijke kroon zouden
ontvangen, maar wij een onverderfelijke (1 Korinthe 9: 24, 25).
Sport mag nooit doel op zich zijn, maar kan wel dienstbaar
zijn aan ons leven hier op aarde, waarbij het uiteindelijk gaat
om de genadeprijs, verdiend en toegepast door de Heere
Jezus.
Laurens Kroon
2Vooraf
Laurens Kroon
3
Bijbelstudie ‘De les van de loper’
8
Bijbelse kaders
Jaco Pons
12 Gezond leven
Raymond Warnaar
10
14
20
18 Winnen of verliezen?
Jan Möhlmann
2
23
Opvoeden en loslaten
Petra Jacobse-Weststrate en Gertrude de Regt
Adventure therapie
Bas van Hell
Sport op JV
Gertrude de Regt
Meer informatie
(leestips, websites e.d.)
De les
van de loper
Lezen: Hebreeën 12: 1-17
In de Bijbel wordt op slechts een aantal plaatsen
iets over sport gezegd. Het Bijbelgedeelte wat we
gelezen hebben is hier een voorbeeld van. Paulus
gebruikt het beeld van de loopbaan om de Hebreeën op te roepen om te strijden voor de overwinning.
Ballast weg
Een sporter denkt goed na hoe hij de beste kan worden.
Hij neemt voldoende rust, let goed op wat hij eet en
draagt kleding die hem zo min mogelijk hindert. Paulus
zegt in vers 1 zegt: ‘Laat ons afleggen allen last en de zonde,
die ons lichtelijk omringt.’
Lees Kolossenzen 3:8-10 en 1 Petrus 2:1. Welke zonden
worden hier genoemd, die afgelegd moeten worden?
Welke zonden in jouw leven, naast de in bovenstaande
teksten genoemde, hinderen jou (zie ook het Formulier
van het Heilig Avondmaal)?
Aansporing
Bij een sportwedstrijd zijn er mensen die de sporters
aanmoedigen. Ze worden aangespoord om nog harder te
lopen. Dat beeld gebruikt Paulus ook in vers 1: ‘Daarom
dan ook, alzo wij zo groot een wolk der getuigen rondom
ons hebben liggende’.
Op welke manier betekent de ‘wolk der getuigen’ een
aansporing voor jou persoonlijk?
Volhouden
Alleen de beste sporter krijgt een prijs. Een sporter mag
dus niet verslappen, maar moet vol blijven houden tot
het einde toe. Dat is het voorbeeld wat Paulus geeft in 1
Korinthe 9: 24.
Welke boodschap geeft Paulus ons in deze tekst?
De prijs
In de tijd van Paulus wordt bij de loopbaan de lauwerkrans omgehangen. Alle sporters kunnen de prijs zien.
Dat motiveert hen nog meer.
Lees 1 Korinthe 9: 25. Welke twee soorten kransen beschrijft Paulus?
Wat is het verschil tussen de kransen (vergelijk 2 Timotheüs 4: 6-8, 1 Petrus 1: 3-4, Jakobus 1: 12)?
De Overwinnaar
De overwinning kan niet gehaald worden zonder de
Heere Jezus. Hij is het enige Voorwerp van het geloof. Hij
heeft de overwinning behaald op de satan en zijn rijk. Zo
mag de gelovige ook zien op Hem, die het kruis verdragen heeft en de schande veracht heeft om de vreugde die
in Hem voorgesteld was.
Wat betekent het voor jou persoonlijk dat de Heere
Jezus het kruis gedragen heeft en de schande veracht
heeft?
Jaco Pons
3
K A DE R S
Bijbelse
Het lichaam, Gods tempel
KADERS
4
Bewegen is gezond. Daar is iedereen het wel over eens. Over sport
zijn de meningen meer verdeeld,
door de randverschijnselen die erbij
horen. Die dingen zorgen ervoor
dat christenen niet met alle vormen
van sport mee kunnen doen. Maar
wat is je richtlijn? EigenWijs zet een
aantal Bijbelse kaders op een rij.
DE BIJBEL OVER HET DOEL VAN ONS LEVEN
Het doel van de mens is: God verheerlijken. Waarom wij ook altijd bidden voor u, dat onze God u waardig achte
der roeping en vervulle al het welbehagen Zijner goedheid, en het werk des geloofs met kracht; Opdat de Naam van
onzen Heere Jezus Christus verheerlijkt worde in u, en gij in Hem, naar de genade van onzen God en den Heere Jezus
Christus (2 Thess. 1: 11). God schiep de mens voor de eeuwigheid en naar Zijn beeld. De mens viel in zonde,
doordat hij als God wilde zijn. De straf van God hierop is de dood. Uit genade geeft God zondige mensen weer
het leven. God wil de eerste plaats hebben in ons leven, ons leven moet in alle dingen gericht zijn op Zijn eer.
1
Betekenis voor dit thema:
Wij moeten alles wat we doen (ook actieve en sportieve bezigheden) zien in het licht van de eeuwigheid
en ons scheppingsdoel. Beantwoordt het daaraan?
Wij moeten ons bewust zijn van onze zondige aard en niet denken dat wij zelf de verleidingen het hoofd
kunnen bieden. Daarvoor is Gods genade en het licht van Zijn Geest nodig. Van onszelf zijn we altijd
geneigd de zonde te bagatelliseren: het is niet zo erg, iedereen doet het.
2
De Bijbel over de
doorwerking
van de zonde
De Bijbel over ons lichaam
Doorwerking van de zondeval: mens wil als God
zijn, gericht op eigen eer en roem. Maar God weet,
dat ten dage als gij daarvan eet, zo zullen uw ogen
geopend worden; en gij zult als God wezen, kennende het goed en het kwaad (Gen. 3: 5). Dit zit
in ieder van ons. Het gevaar is dat wij alle goede
dingen die wij van God ontvangen, op een zondige, verkeerde manier gebruiken, namelijk tot
onze eigen eer en geluk in plaats van tot Gods eer.
Verder hebben alle mensen diep in hun hart het
verlangen ‘als God’ te zijn: de beste, door niemand
overtroffen, degene waar anderen tegenop zien.
Ons lichaam moet een tempel van God zijn. Of weet gij
niet dat uw lichaam een tempel is des Heiligen Geestes, Die
in u is, Dien gij van God hebt, en dat gij uws zelfs niet zijt?
Want gij zijt duur gekocht; zo verheerlijkt dan God in uw
lichaam en in uw geest, welke Godes zijn (1 Kor. 6: 19, 20).
Dat betekent dat wij ons lichaam goed moeten verzorgen
en het geen ‘afgodstempel’ mogen laten zijn. Alles wat wij
met ons lichaam doen, moet gericht zijn op Gods eer. Wij
moeten ook zorg dragen voor onze gezondheid.
Want niemand heeft ooit zijn eigen vlees gehaat, maar hij
voedt het en onderhoudt het, gelijkerwijs ook de Heere de
gemeente (Ef. 5: 29).
Maar doet aan de Heere Jezus Christus, en verzorgt het vlees
niet tot begeerlijkheden (Rom. 13: 14).
Betekenis voor dit thema:
Een christen moet zich ver houden van
mensverheerlijking. Dat is een zonde waar
Gods Woord een niet mis te verstaan oordeel over uitspreekt. In de praktijk kun je
hierbij denken aan fanclubs, meedoen aan
en kijken naar wedstrijden waar de winnaars op een voetstuk worden gezet. Maar
ook bij het leiden of zelf meedoen aan een
sportactiviteit zal er op moeten worden
gelet dat het niet gaat om de eer van de
winnaar.
Betekenis voor dit thema:
Wij moeten ons lichaam gezond en fit houden.
Daarvoor zijn gezond eten, voldoende beweging
en voldoende nachtrust nodig. Er is onder ons veel
aandacht voor gezonde voeding, maar nog te weinig voor voldoende beweging.
Ons lichaam mag geen afgodstempel zijn. We kunnen ons lichaam verafgoden als we het perfect
willen maken door uren te besteden aan bodybuilding, een abnormaal slankheidsideaal of een topconditie die alleen kan worden bereikt door veel
trainen.
3
5
4
DE BIJBEL OVER
SPORT EN BEWEGING
Sport wordt in de Bijbel alleen expliciet genoemd in de
brieven van Paulus. Hij geeft het voorbeeld van de hardloopwedstrijd als aansporing om God, met alle krachten
die we hebben, te dienen: als mensen in de wereld dit al
doen voor een krans die verwelkt, hoeveel te meer moeten christenen zich dan beijveren om een kroon te ontvangen die eeuwig is.
Verder is er geen expliciete aandacht in de Bijbel voor de
noodzaak van voldoende beweging, omdat dat toen helemaal geen issue was. Beweging was in die tijd gewoon
hard, lichamelijk werken. Er werd veel gelopen van de ene
plaats naar de andere. De Bijbel spreekt van werken en
rusten. Beweging als vorm van vermaak was er in die tijd
wel, maar uit de Bijbel valt niet af te leiden dat dit iets was
waar christenen zich mee bezig hielden. Dit geldt overigens voor bijna alle tegenwoordige vormen van vrijetijdsbesteding.
Betekenis voor dit thema:
De noodzaak van voldoende beweging was in de
tijd van de Bijbel nog geen aandachtspunt, maar
in onze tijd is het dat wel. Als je niet voldoende
beweging hebt door je dagelijks werk of woonwerkverkeer, is het goed dat je die beweging wel
zoekt. Te weinig bewegen is ongezond, daarmee
verwaarloos je je lichaam. Voldoende beweging is
daarom niet alleen iets voor sportievelingen, het
hoort bij onze verantwoordelijkheid als mens.
Het competitie element in wedstrijdsport vind je
ook terug bij andere vormen van vrijetijdsbesteding, zoals gezelschapsspellen. Competitie is op
zich niet verkeerd, maar kan het wel worden als
onze eerzucht erdoor wordt aangewakkerd. In de
huidige wedstrijdsport zie je het daar vaak ontsporen.
6
De Bijbel over
omgaan met elkaar
De samenvatting van Gods geboden ‘heb God
lief boven alles en je naaste als jezelf’ heeft consequenties voor de manier waarop wij met elkaar
omgaan. Het betekent dat je God boven alles eert
en dat je een ander (minstens) net zoveel goeds
toewenst als jezelf. Doet geen ding door twisting
of ijdele eer, maar door ootmoedigheid achte de
een den ander uitnemender dan zichzelf (Fil. 2:
3). Ootmoed wordt in de Bijbel een eigenschap
genoemd die God behaagt, terwijl Hij trots en
hoogmoed verafschuwt. Zijt met de ootmoedigheid bekleed; want God wederstaat de hovaardigen,
maar den nederigen geeft Hij genade (1 Petr. 5: 5).
Betekenis voor dit thema:
Bij een sport- of spelactiviteit moet er
ruimte en respect zijn voor iedereen. Het
moet bijdragen aan de saamhorigheid in
een groep.
Het moet bij een spel of sportieve activiteit
gaan om samenspel en niet om een strijd
tegen elkaar. In Bijbels licht gezien moet
het je zelfs niet uitmaken of jij wint of de
tegenpartij. Als je allemaal genoten hebt
van een goed en sportief gespeeld spel, is
je doel bereikt.
5
De Bijbel over
staan in de wereld
6
De Bijbel is duidelijk over hoe een christen in de wereld
moet staan. Volop ‘bij de tijd’, in contact met de wereld,
maar niet behorend bij de wereld.
En wordt dezer wereld niet gelijkvormig, maar wordt veranderd in de vernieuwing uws gemoeds, opdat gij moogt beproeven welke de welbehagende en volmaakte wil van God
is (Romeinen 12: 2).
Trekt niet een ander juk aan met de ongelovigen; want wat
mededeel heeft de gerechtigheid met de ongerechtigheid,
en wat gemeenschap heeft het licht met de duisternis? En
wat samenstemming heeft Christus met Belial, of wat deel
heeft de gelovige met den ongelovige? Of wat samenvoeging heeft de tempel Gods met de afgoden? Want gij zijt de
tempel des levenden Gods, gelijkerwijs God gezegd heeft: Ik
zal in hen wonen en Ik zal onder hen wandelen, en Ik zal hun
God zijn, en zij zullen Mij een volk zijn (2 Kor. 6: 14-16).
Betekenis voor dit thema:
Deelnemen aan seculiere georganiseerde sport
heeft vaak tot gevolg dat je je verbindt aan meer
dingen dan alleen de sportieve activiteit. De seculiere sport heeft niet de Bijbel als uitgangspunt.
Hoewel de waarden en normen per sportvereniging verschillen en er soms wel rekening wordt
gehouden met christelijke principes, is het gevaar
toch groot dat je je door lidmaatschap verbindt
aan dingen die niet naar Gods Woord zijn of verkeert in een sfeer waar je je als christen niet thuis
kunt voelen. Dit pleit voor zoeken naar mogelijkheden om sportief bezig te zijn met mensen die Gods
Woord en geboden als beginsel in hun leven hebben.
Bijbelse
DE MACHT
VAN SPORT
7
Alle dingen zijn mij geoorloofd, maar alle dingen
zijn niet oorbaar; alle dingen zijn mij geoorloofd,
maar ik zal onder de macht van geen mij laten brengen (1 Kor. 6: 12). Sport op zich is niet verkeerd,
maar het heeft een macht in zich waar je makkelijk onder gebracht wordt. Een macht die je tot
zonde kan verleiden.
In veel sporten staan de wetten haaks op het
gebod van de Heere. Niet zozeer in de wedstrijd,
maar wel in de wereld er om heen. De zondag is
een belangrijke dag in de wedstrijdsport. De finales van belangrijke sportevenementen zoals het
WK worden meestal op zondag gespeeld. In het
wielrennen worden jonge sporters gedwongen
doping te gebruiken. In de voetballerij worden
jonge jongetjes gescout door grote voetbalclubs.
Omkoping blijkt sinds jaren een hardnekkig probleem te zijn. Er wordt wat gelogen over zaken als
bloedwaarden en transferbedragen. Is de nummer 1 in de Tour de France echt de beste, of was
hij gewoon het beste in de leugen en het omzeilen van de dopingcontroles?
Uiteindelijk laat dit alles je leeg. Hebt de wereld
niet lief, noch hetgeen in de wereld is (...) En de wereld gaat voorbij en haar begeerlijkheid; maar die
den wil van God doet, blijft in der eeuwigheid (1 Joh.
2: 15-17). Dit geldt natuurlijk niet alleen sport,
maar alles wat in de wereld is. Wie zijn hart gezet
heeft op het maken van verre reizen, of het lezen
van boeken en het maken van muziek, zonder
eerst het Koninkrijk van God te zoeken, staat aan
het einde van de loopbaan met lege handen.
Het lichaam, Gods tempel
KADERS
7
INTERVIEW
Sport
in het gezin
Actief zijn en grenzen stellen
8
Sport heeft op veel jongeren een grote aantrekkingskracht. Jongeren bruisen van energie en
het competitie element prikkelt hen. Ouders
zijn blij als hun kind graag buiten actief is.
Maar sport heeft ook zijn grenzen. Hoe ver
gaat de betrokkenheid bij sport en de hele wereld eromheen? Dat zijn herkenbare vragen
voor de familie Zwambach uit HardinxveldGiessendam. Een gezin dat midden in de worsteling van de praktijk van elke dag staat.
Ze kunnen met recht een actief gezin worden genoemd.
Peter (vader) speelt op woensdagavond zaalvoetbal met
een aantal volwassenen uit verschillende reformatorische kerken. “Ook vind ik het leuk om met de jongens te
voetballen, bijvoorbeeld als we op vakantie zijn.” Peter
voetbalde als kind al graag. “Maar ik mocht van mijn ouders niet op voetbal. Ik heb wel aan atletiek gedaan.” Zijn
vrouw Arianne doet weinig aan sport. “Ik heb zelf nooit
veel met sport gehad, maar ik stimuleer het wel bij de
kinderen omdat het goed voor ze is. Ik heb liever dat ze
buiten actief zijn dan dat ze achter de computer zitten.”
Inzicht
De oudste jongens Coen (15) en Jop (11) lijken wat sportiviteit betreft op hun vader. Coen: “Ik vind sport heel leuk
en belangrijk. Je krijgt er inzicht door omdat je strategisch
moet zijn in een spel en je houdt ook je conditie op peil.
Bovendien is het heel gezellig.” Coen tafeltennist, voetbalt
graag en fietst elke dag zo’n dertien kilometer heen en
terug naar school. Sinds kort heeft hij een lichtgewicht
stuntstep. “Een paar van mijn vrienden hebben die ook.
We gaan naar de skatebaan om daar kunstjes te oefenen.
Ik zou nog wel een keer naar het skatepark in Rotterdam
willen, daar heb je heel veel leuke banen.” Ook Jop tafeltennist en voetbalt graag. “Op school is er een tafel waar
we in de pauzes op tafeltennissen. Mijn vriendjes gaan
ook naar tafeltennis. Verder fiets ik naar school, maar dat
is niet zo ver.” Arianne: “En hij kan heel hard rennen!”
Sophie (9) is volgens haar moeder een heel beweeglijk
meisje dat echt haar energie kwijt moet. Ze vertelt dat ze
graag de handstand doet en bijna elke dag op de trampoline springt: “Op de trampoline kan ik veel kunstjes
zoals de handstand en een kniesalto.” Zwemmen doet ze
ook graag: “Soms ga ik bij mijn vriendinnetje zwemmen
in het zwembad.” Sinds kort zit Sophie op gym. De jongste kinderen in het gezin zijn Steyn (4), Ties (2) en Jet (3
maanden).
Ook bij slecht weer hoeven de jongens niet stil te zitten.
Op de Wii kunnen ze tennissen, voetballen en andere dingen doen. Peter doet soms ook mee. Coen: “Voetbal is het
enige waarmee ik mijn vader kan verslaan.” Daar is Peter
het niet mee eens: “Met tafeltennissen kan ik niet tegen
je op.”
Winnen en verliezen
Sporten is goed voor kinderen, vindt Peter. “Het sociale
aspect vind ik heel belangrijk. Ze leren omgaan met winnen en verliezen.” Dat zie je bij tafeltennis ook terugkomen. “Je leert respect te hebben voor de andere spelers.
Bijvoorbeeld door ‘sorry’ te zeggen bij een netbal of een
hand te geven na de wedstrijd.” Coen vult aan: “Sommige
spelers gaan expres op een lager niveau spelen omdat
ze willen winnen. Dat is niet leuk voor de andere spelers.
Je moet een ander zijn winst gunnen. Als je tegenspeler
heeft gewonnen, zeg je ‘gefeliciteerd’ en als je tegenstander verliest, zeg je ‘goed gespeeld’. Jop: “Soms gebeurt het
dat kinderen niet tegen hun verlies kunnen. Laatst ging
er een meisje huilen, dat vond ik zielig.” Aan het eind van
het jaar wordt er in hun woonplaats een scholierentoernooi gehouden. Arianne: “Dat gebeurt op de dag dat het
vuurwerk wordt uitgeleverd, om jongeren van de straat te
houden.”
Sterallures
Door hun verschillende achtergrond hebben Arianne en Peter
“Sporten is gezond,
verschillende ervaringen met
maar het mag niet het
sport. Arianne: “Mij heeft sport
belangrijkste worden”
nooit zo geboeid, maar Peter
is opgegroeid in de buurt van
Amsterdam, temidden van Ajax
fans. Ik merk dat ik me altijd wat
terughoudender opstel als het over sport gaat. Peter is
zelf ook sportief en is snel ergens enthousiast voor. Dat
betekent dat we eerst samen moeten praten, zodat we
naar de kinderen toe op één lijn zitten. Overigens weten
de kinderen dit zelf ook wel, ze maken er geen misbruik
van.”
Dat kwam onder andere naar voren toen Coen enkele
jaren geleden uit school kwam met de vraag of hij lid
mocht worden van de voetbalvereniging. Een paar
vrienden gingen er heen en vroegen of hij ook kwam.
Arianne: “Een bekende vertelde me dat ze nare dingen
had gehoord over die club. Toen was het voor mij gelijk
al duidelijk dat ik Coen daar niet op wilde hebben.” Peter:
“Hij zou van mij best op voetbal mogen als het alleen om
de sport zelf ging. In onze woonplaats wordt wel rekening
wordt gehouden met christelijke jongeren. Er worden
bijvoorbeeld geen wedstrijden op zondag gespeeld en
9
ze hoeven niet mee te doen
met het verkopen van lootjes.
“We vinden het
Maar er gebeurt zoveel langs
belangrijk dat ze een
de lijn, het fanatisme, vloeken
goed geweten hebben
en schelden, die sfeer vind ik
niet goed.”
en de juiste keuzes
Een ander punt vinden de
kunnen maken”
ouders de sterallures die
voetballers krijgen van hun
publiek. Peter: “Er wordt door
veel voetballers grof geld verdiend. Voetballers staan in
de media voortdurend in de schijnwerpers. Dat zie je bij
andere sporten veel minder terug. En de druk om hogerop te gaan als je goed bent, is groot.” Arianne: “Als dat
gebeurt, weet je niet waar het uitkomt. En dan heb je als
ouders je kind wel de eerste stap laten zetten.”
Prioriteiten
Sport is niet iets nieuws. In de Bijbel wordt ook al gesproken over sport. Peter: “Paulus gebruikt de wedloop als
10
voorbeeld hoe een christen zich moet focussen op het
belangrijkste levensdoel. Maar ik denk wel dat bijvoorbeeld de voetbalwereld van nu een heel andere wereld
is. Het is een afgodische wereld. Het gaat niet meer alleen
om het spel.” Arianne: “We proberen de kinderen duidelijk
te maken dat de Heere het zo niet wil.”
De ouders zijn blij dat hun kinderen hun argumenten
begrijpen. Coen: “Eerst wilde ik uit alle macht op voetbal
omdat mijn vrienden dat ook deden. Maar ik ben een
keer mee geweest en ik heb gezien dat het wel waar is
wat mijn ouders zeggen. Als je een goal scoort, ben je een
held, maar als je mist, wordt er van alle kanten ‘boe’ geroepen. Je ziet ook dat jongens elkaar de winst niet gunnen als ze elkaar niet mogen. Dat vind ik niet sportief.”
Uiteindelijk kwamen de jongens via school en vrienden
bij tafeltennis terecht. Dat bleek voor iedereen een goed
alternatief. De jongens voetballen nog steeds heel graag,
maar doen het niet in verenigingsverband. Arianne: “Bij
Jop merk ik dat voetbal als sport nog wel op nummer één
staat, hij kan het heel goed. Hij is via vrienden ook nog
door de voetbalvereniging benaderd. Maar als ik zie hoe
voetbal dan het gezinsleven beheerst, ben ik blij dat ze
er niet op zitten. Dan sta je elke zaterdagochtend aan de
lijn en moet er ook door de week nog verschillende keren
worden getraind.” Niet iedereen maakt dezelfde keuzes
op dit gebied. Peter en Arianne hebben daar wel eens
gesprekken over met ouders van vriendjes: “Die staan er
soms anders tegenover dan wij. Er zijn vriendjes die wel
op voetbal zitten. Voor ons moet sport ontspanning blijven en het mag ons gezinsleven niet beheersen.”
Sporten kost, hoe dan ook, tijd. Zijn er grenzen aan de tijd
die je met sport doorbrengt? Arianne: “Ik vind dat je wel
prioriteiten moet stellen. De jongens moeten hun huiswerk maken, Coen gaat naar catechisatie en heeft een
folderwijk. Die dingen gaan voor. Volgens Jop is dat helemaal geen probleem: “Tafeltennis kost je maar een uurtje
per week, dat is niet zo lang.”
Sport in de media
De jongens sporten actief, af en toe volgen ze sport ook
via de media. Coen: “Op maandag wordt er op school wel
over sport gepraat, maar niet heel uitgebreid. Soms hoor
ik dat er een goede wedstrijd is gespeeld of een mooie
goal is gescoord. Ik kijk niet op zondag en ik heb ook
geen behoefte om alle wedstrijden te volgen. Sommige
kijk ik wel even na. Ik kijk wel eens naar een tafeltennistoernooi en naar snowboarden. Dat zijn mooie sporten
om te zien.”
Moet je naar sport kijken om er op school bij te horen?
“Het is wel stoer om erover mee te kunnen praten en je
weet zo ook welke clubs en spelers goed zijn. Maar er
wordt niet heel lang over gepraat. In de eerste en tweede
klas hadden we het vaker over sport dan nu.”
Geweten
Sporten is gezond, maar het mag niet het belangrijkste
voor je worden, zeggen Peter en Arianne. “Je probeert je
kinderen nu zo goed mogelijk te begeleiden, maar je ervaart ook dat je ze zelf niet vast kunt houden. Er komt een
moment dat je ze los moet laten. We vinden het belangrijk dat ze dan een goed geweten hebben en de juiste
keuzes kunnen maken.”
Petra Jacobse-Weststrate
Gertrude de Regt
11
ARTIKEL
Gezond leven
“Bewegen is voor de psyche net zo belangrijk als voor het lichaam”
Sla een krant of tijdschrift open en de kans is
groot dat je een artikel tegenkomt over gezond
leven. De aandacht daarvoor is niet onterecht.
Een behoorlijk percentage Nederlanders is te
dik. In de reformatorische achterban wordt
veel geschreven over gezonde voeding. Maar
hoe staat het met de aandacht voor voldoende
beweging? EigenWijs ging hierover in gesprek
met huisarts J.P. Peters uit Beekbergen.
Om maar met de deur in huis te vallen, welke positieve effecten heeft beweging op je gezondheid?
Er zijn veel positieve effecten op te noemen voor alle leeftijden. Door te bewegen ontwikkelen je spieren zich en
word je lichamelijk sterker. Hierdoor is er veel minder kans
op vallen en als je valt is dat vaak met minder ernstige gevolgen. Maar beweging heeft natuurlijk ook een gunstige
invloed op het functioneren van hart en bloedvaten, op
het verbranden van overtollig vet, het cholesterolgehalte
en bijvoorbeeld ook het tegengaan van botontkalking.
Met andere woorden, mensen die meer bewegen dan
hun buurman, zijn over het algemeen gezonder?
Ja, afgezien van erfelijke factoren en speciale omstandig-
12
heden kunnen we dit inderdaad zo constateren en is het
ook wetenschappelijk vastgesteld. Zelfs mensen die ongezonde gewoonten handhaven kunnen met beweging
een gedeelte van de schade aan hun lichaam compenseren. Bij iemand die te maken heeft met dichtgeslibde
aders maar relatief veel beweegt, zie je dat het lichaam
vaak zelf in staat is om een nieuw netwerk van kleine (bypass) adertjes aan te maken, waardoor het bloed verder
kan blijven stromen. Voldoende beweging beschermt
ook tegen overgewicht. Bewegen betekent trouwens niet
altijd gewicht verliezen. Weliswaar wordt vet verbrand,
maar zal de spiermassa toenemen.
En als we letten op de psychische gezondheid, wat is
dan het effect van bewegen?
Bewegen is voor de psyche net zo belangrijk als voor het
lichaam, ze zijn niet los te koppelen van elkaar. Bij mensen
die depressief zijn, is vaak het eerste advies: ga regelmatig
fietsen, zwemmen, hardlopen, of zoek een andere vorm
van beweging. Want door te bewegen maakt ons lichaam
het stofje endorfine aan. Endorfine heeft een positief
invloed op onze stemming en heeft daardoor een zelfde
soort effect als een antidepressief medicijn.
Kunnen we ook teveel in beweging zijn?
Ik ben huisarts en geen arts van topsporters die wellicht
hun lichaam op sommige momenten kunnen overbelasten. Maar bij gewone mensen is dit vrijwel ondenkbaar.
Integendeel, dan ontstaan blessures juist vanwege te
weinig beweging of training. Dus mijn pleidooi is er juist
op gericht om voldoende beweging te zoeken. Ook de
Bijbelse uitspraak dat de ‘lichamelijk oefening tot weinig
nut zou zijn’ (1 Timotheüs 4: 8) is geen argument om
minder te bewegen. Het gaat Paulus hier niet om minder
lichaamsbeweging, maar om te waarschuwen tegen mensen die door ascetisch vasten, waardoor ze veel gewicht
verliezen, denken heiliger te kunnen leven.
En te weinig beweging?
De gevaren van te weinig beweging worden onderschat.
Immobiliteit is een groot risico voor de gezondheid. Van
mensen die door ziekte gedwongen zijn in bed te liggen,
neemt de spiermassa per week met tien procent af! Sinds
de intrede van auto’s, brommers, wasmachines, drogers
en andere machines in onze maatschappij is er een bewegingsarmoede ontstaan. Door de welvaart en verhaasting
van de maatschappij nam vervolgens ook het roken en
slechte eetgewoonten toe. Met als gevolg meer gewicht
en minder beweging. Gelukkig zien we de laatste jaren
weer een omslag in het denken van mensen en wordt er
ook in de media meer aandacht gegeven aan de noodzaak van dagelijkse beweging. Gezond leven houdt trou-
wens niet alleen bewegen in. Het betekent ook slechte
gewoontes laten en gezonde matigheid betrachten. Dus
een balans van inspanning en ontspanning.
Is er binnen de gereformeerde gezindte voldoende
aandacht voor deze balans?
Ja, steeds meer, ik denk trouwens dat er weinig verschil is
tussen mensen uit onze gezindte en daarbuiten. Mensen
krijgen in de gaten dat je door beweging je prettiger voelt
en het op een positieve manier verslavend kan werken.
Vroeger moest je een sportieveling zijn om een trainingspak aan te trekken, maar vandaag de dag zie je in de
vooravond op verschillende straathoeken hardloop- of
wandelgroepjes zich verzamelen.
Welke praktische adviezen wilt u meegeven?
Er is een heel heldere handreiking zoals deze door de Nederlandse hartstichting wordt gegeven, namelijk om ons
minimaal drie keer per week matig tot redelijk in te spannen. Dat kan dan gaan om flink wandelen, hardlopen,
zwemmen, fietsen of sporten. Zoek iets dat bij je past. Ga
dus niet zwemmen als je een hekel aan water hebt. Bouw
de fysieke inspanning ook gecontroleerd op. Zorg ervoor
dat je tijdens de inspanning gewoon kunt blijven praten.
Het kan ook goed zijn om in groepsverband bezig te zijn
om elkaar te stimuleren. Behalve het zoeken van meer
beweging is het ook van groot belang om slechte (eet)
gewoonten op te geven. Vermijd luiheid en zoek een natuurlijke balans tussen inspanning en ontspanning.
Het is ook belangrijk dat ouders en leidinggevenden hier
voldoende aandacht voor hebben door jongeren op vrije
dagen in te schakelen bij klusjes in en rond huis, maar ook
door met elkaar iets sportiefs te gaan doen. Ook zie ik hier
goede mogelijkheden voor het verenigingsleven. Staat
bij catechisatie Gods Woord centraal, probeer dan op de
vereniging ook gezelligheid, samen zijn of samen dingen
doen een plaats te geven. Dit kan ook door een gezamenlijke fietstocht of voetbalpartijtje.
Tenslotte, bent u zelf ook voldoende in beweging?
Ja, elke zaterdagochtend ben ik samen met een enthousiaste groep vrienden en andere mannen aan het
voetballen. We doen dit in weer en wind altijd buiten. Er
is een hele hoge drempel om af te zeggen. Een goede
onderlinge sfeer is heel belangrijk, maar iedereen is razend fanatiek. Eerlijk gezegd leef ik de hele week naar dat
moment toe. Ik zou het iedereen gunnen om in zijn eigen
omgeving met vrienden iets te doen.
Raymond Warnaar
13
INTERVIEW
14
Adventure
therapie
LEREN DOOR ACTIE
Karel Post helpt als adventure therapeut
jongens met een gedragsprobleem door
ze in actie te laten komen. Vuur stoken,
mountainbiken, met boomstammen sjouwen,
aan het werk dus. En ondertussen af en toe
even stil staan en naar jezelf kijken.
Een stuk buiten Kootwijkerbroek heeft Karel Post zijn therapieruimte, ‘The Ranch’. Dat is geen steriele ruimte met
een sofa in het midden, maar een blokhut met een houtkacheltje, een paar boomstronken om op te zitten en aan
de muur een oude zaag en een paar houten ski’s. En niet
te vergeten de praktijkruimte buiten: een grasveld voor
de blokhut. Op de Ranch ontvangt hij vaak jongens van
acht tot twintig jaar met een gedragsprobleem.
Leren door bewegen
Als gymleraar was hij gefascineerd door gedrag en beweging en hoe dit bijdraagt aan de ontwikkeling van
het kind. In de studie psychomotorische therapie (PMT)
die hij is gaan volgen staat dit centraal. Hij noemt een
voorbeeld uit de adventure therapie: “Als ik een jongen
vraag om een plank te zagen en halverwege loopt het
wat stroef, is de vraag wat hij gaat doen. Gaat hij steeds
wildere zaagpogingen doen of neemt hij afstand om te
kijken wat er aan de hand is.”
Tijdens deze studie werkte Post bij Eleos. “Daar merkte ik
dat jongens met opstandig gedrag moeite hebben met
praten over hun problemen. Bij adventure therapie zet
je ze aan het werk. Ik begon met mountainbiketochten.
Daar blijkt in een paar uur wie voor elkaar zorgt en wie
niet. En wat de schuld krijgt als het misgaat: de fiets,
het pad, het zand. Zo was er een jongen die midden in
de winter gelijk al kletsnat was omdat hij door een plas
reed en vervolgens in de eetpauze van een zandheuvel
sprong. Leuk, maar ruim voor het einde van de tocht was
zijn energie op. Op zo’n moment kun je terugkijken op de
consequenties van zijn keuzes: “Weet je nog dat je gelijk
door de plas reed en van die zandheuvel sprong? Wat als
je dat niet had gedaan?”
In de adventure therapie komt het steeds terug: je leert
de jongeren kijken naar hun eigen gedrag door het zelf te
ervaren. Bij therapie is het vaak moeilijk om het geleerde
ook thuis en op school toe te passen. Daarom werkt Post
het liefst met één van de ouders erbij. Een vader kan zijn
zoon er dan later nog eens aan herinneren: weet je nog
van het mountainbiken?
Erkenning geven
Het is belangrijk om de jongens de ruimte te geven. Dat
merkt hij ook in de vader-zoon-weekenden die hij voor
de Jeugdbond organiseert. “Als vader moet je vooral
afvragen wat het met je kind doet en wat hij er op lange
termijn van leert. Als je zoon de tent aan het opzetten
is, is de verleiding soms groot om hem te corrigeren op
de punten waar het beter kan. Toch is het beter je waardering uit te spreken voor wat wel goed gaat. Dat levert
hem erkenning op.”
Eigenheid ontwikkelen
Het brengt de therapeut op een belangrijke vraag voor
ouders: “Wat wil je met je kinderen? Moeten het kopieën
van jezelf worden of wil je ze leren op eigen benen te
staan en eigen keuzes te maken? Tot twaalf jaar zie je dat
kinderen vooral veel in zich opnemen en willen weten
hoe het zit. Daarna komt een fase van verkennen waar
ze zelf staan ten opzichte van
wat ze meegekregen hebben.
Waarom mag ik geen alcohol
“Geef ze vertrouwen.
drinken? Waarom moet ik op
Geef ze verantwoordelijktijd thuis zijn? Ouders zijn
heid. Laat ze fouten
geneigd om daartegen in verweer te gaan. Maar die jongen
maken, als ze er maar
is aan het zoeken waar voor
van leren.”
hem de waarde ligt en hoe hij
dit overbrengt naar zijn vrienden. Dat sparren, schuren, trekken hoort erbij, want uiteindelijk worden ze er sterker van
en gaan ze het ook zelf uitdragen.”
Post erkent dat dit niet makkelijk is. Het vraagt namelijk
van ouders om te accepteren dat kinderen een andere
keuze maken. Zeker bij zaken rond het geloof is dat ingewikkeld. Post heeft daar geen pasklaar antwoord op, maar
vindt het vooral belangrijk dat ouders zich ervan bewust
zijn. Uit zijn praktijk weet hij dat dit (op latere leeftijd) in
een relatie tot spanningen kan leiden. “Daar komen twee
mensen bij elkaar. Heb je je eigen identiteit niet scherp,
dan gaat dat wringen. Mensen gaan die zoektocht vaak te
laat aan. Het is mooi als daar in de puberteit ruimte voor
is.”
Informatie verzamelen
In de therapieën ziet Post jongens met autisme, ADHD,
problemen met autoriteit, maar die diagnose relativeert
hij. Uiteraard houdt hij rekening met de specifieke problemen die bij de diagnose horen, maar de methode is
steeds dezelfde: door ze dingen te laten doen vormt hij
zich een beeld van de jongen en wat hij nodig heeft om
15
te ontwikkelen. De binnenkomst is vaak al even wennen
voor ze. Het is geen standaard therapieruimte. “Soms laat
ik ze het vuur aansteken. Dan zie je ineens dat een boom
van een kerel bang is voor het vuur.”
Vaak begint Post met de jongens zelf naar hun problemen
te vragen. Zo probeert hij te ontdekken hoe ze tegen hun
eigen probleem aankijken. Loopt het gesprek even niet,
dan bedenkt hij een opdrachtje. Hij geeft ze bijvoorbeeld
een blokje hout waar een grote spijker een klein stukje
in geslagen is en een handvol losse spijkers. Vervolgens
vraagt hij ze zoveel mogelijk spijkers op die ene spijker
te leggen, een schijnbaar onmogelijke opdracht. “Ik kijk
dan wat de jongen doet. Gaat hij het proberen? Vindt hij
het een belachelijke opdracht? Vraagt hij of het anderen
16
wel lukt?” Dit soort opdrachtjes leveren de therapeut veel
informatie over de jongen. Het biedt ingangen om over
hun gedrag te praten. “Hoort dit bij jou? Doe je dit vaker?”
Herkennen waar het misgaat
In de therapie houdt Post in de gaten wat de jongen nodig
heeft. “De een moet leren zijn mond te houden, de ander
moet leren praten. Ik ben gespitst op het probleem van de
jongens en het herkennen waar het misgaat. Zo’n jongen
is dan tijdens het vlotten bouwen bezig met een touw en
dat wordt afgepakt. Je ziet hem even opkijken, een zwaaibeweging met zijn hand maken en weer doorgaan. Ik leg
dan de activiteit stil en vraag die jongen wat er gebeurde:
Jongen: Niks, niks.
Karel: Nee, niks?
J: Nou ja, hij pakte het touw af.
K: En wat gebeurde er toen met jou?
J: Gewoon, ik zwaaide met mijn hand en ging weer verder.
K: Wat betekent het dat je met je hand zwaaide?
J: Ja, dat ik ervan baal.
K: Aha, dan moet je voortaan opletten wanneer je met je
hand zwaait, want dan baal je ergens van. Daar moet je
dan iets mee doen.
“Als therapeut hoef ik de jongens er niet van te overtuigen dat het misgaat. De kans is groot dat het op school
of thuis al genoeg is geprobeerd. Ik moet proberen uit de
gebaande patronen te blijven. Ik probeer nieuwe ervaringen mee te geven. Dus een verwende jongen zal ik eerder
wat extra regels meegeven en een jongen die vaak kort
wordt gehouden, geef ik meer ruimte binnen de therapie.”
Dankbaarheid
Het is lastig als een jongen er zelf geen zin in heeft. Het
is volgens Post van belang dat de jongens op de Ranch
komen. “De omgeving en eerste aanpak breekt vaak al
wat weerstand. Daarna moeten we in het pantser een
klein gaatje boren. Weet ik dat een jongen met brommers
werkt, dan begin ik daar over. Het is zoeken naar de juiste
aansluiting. Het is dan belangrijk om steeds het gevoel te
geven dat ze welkom zijn. Bovendien hoeven ze niks af te
leren, ze mogen vooral iets bijleren. Een grote mond kan
heel handig zijn, alleen is het wel fijn als je ook kunt kiezen voor rustig praten.”
Karel Post spreekt met grote verwondering en dankbaarheid als hij het heeft over de gevallen waarin hij echt iets
kon toevoegen. Het ontroert hem als hij ziet dat een jongen die een paar jaar eerder in een schreeuw om gezien
te worden alles in zijn leven kapot maakt, nu verantwoordelijkheid neemt en voor zijn medegezinsleden zorgt.
“Zulke jongens moeten erkenning krijgen voor hun pijn
en zichzelf leren begrijpen. Dan ontstaat er ruimte om op
een goede manier de aandacht op zich te vestigen.”
Tips
Gevraagd naar tips voor ouders komt er een heleboel los:
kinderen hebben de behoefte om gezien te worden
lichamelijk contact is belangrijk (knuffelen en stoeien ligt dicht tegen elkaar)
stimuleer je kinderen
vraag je regelmatig af: moeten mijn kinderen kopieën
van mij worden of zelfstandige mensen?
wees aanwezig en beschikbaar
als je met je kinderen aan de slag bent: sluit aan
bij wat ze doen en denk niet te snel dat ze iets niet
kunnen
Post merkt zelf hoe mooi zijn zoontje het vindt om de
open haard aan te steken. “Dan laat ik hem zijn gang
gaan, prachtig! Maar ik zeg wel dat ik er altijd bij wil zijn
als hij het aansteekt.” Volgens de therapeut is het belangrijk om aan je kinderen over te brengen dat je in ze gelooft. “Geef ze vertrouwen. Geef ze verantwoordelijkheid.
Laat ze fouten maken, als ze er maar van leren.” Tegelijk
benadrukt Post dat het belangrijk is jezelf te blijven en er
niet al te krampachtig mee om te gaan. Een prachtige les
van een bevlogen therapeut en vader.
Bas van Hell
Het bedrijf van Karel Post heet
Outback Explorers en hij werkt
daarin samen met Bas van Dijk. Naast
jongenshulpverlening en coaching
doen ze ook teamtrainingen. Of het nu
individueel is of in een groep: in alles
staat het ervaringsgericht leren door
outdooractiviteiten centraal.
Meer informatie: outbackexplorers.nl
en Twitter: @OutbackXplorers.
17
Winnen of verliezen?
Beste jongere,
ARTIKEL
en of samen met
Het is geweldig om alle
n.
rte
spo
te
om
ijk
rk- of
Wat is het heerl
om na een drukke we
. Je kijkt er naar uit
zijn
te
ief
Op die
act
n.
n
rte
ere
and
te gaan spo
verzetten door even
te
ten
ach
ged
r tot rust.
je
oo
ag
erd
schoold
Je komt
zijn een gave van God.
ig
bez
ief
act
weer
is
er
ien
al’ kun je
manier gez
dat ‘heerlijk potje voetb
na
nt
wa
n,
ade
gel
op
op winst. Maar,
Je bent weer
Dan sta je figuurlijk
n.
rte
spo
van
el
do
t
de sport jezelf
tegenaan. Dat is he
l dingen kun je ook in
vee
bij
als
Zo
e.
zijd
er is ook een schaduw
verliezen.
d ‘disportare’, wat
van het Latijnse woor
ijk
ijnl
ch
ars
wa
mt
ko
van sporten:
Het woord ‘sport’
men. Dat is het doel
ko
en
hav
de
in
n,
me
nnen doen.
betekent: tot rust ko
erk weer goed te ku
ol)w
ho
(sc
je
rna
daa
an
aam om
bezig zijn met je lich
het middelpunt te sta
t, komt de sport in
lies
ver
g
oo
t
he
uit
Als je dat doel
k.
en daarmee jijzelf oo
?
mijn leven. Sport
Wat levert het je op
rt was de hartslag van
spo
nt
wa
,
van
s
alle
ke Oefening en
Ik weet er
voor leraar Lichamelij
ing
leid
op
n
ee
e
lgd
vo
, competitie
was mijn doel. Ik
n: competitie volleybal
rte
spo
de
en
hill
sc
ver
en dat ik
beoefende daarbij zelf
veldvoetbal. Op de dag
enden en competitie
vri
t
me
ash
rt ging
squ
spo
r
al,
zaalvoetb
aar. Zonde
sport of keek ik ern
aan
ik
ht
dac
e,
rtt
ijk
g je: “Heerl om
niet actief spo
rken je het wel en ze
he
n
hie
sc
Mis
j.
mi
t
ig om te sporten,
het niet goed me
ijk, het is ook geweld
gel
bt
he
Je
n.”
rte
ef voordat
zoveel te kunnen spo
levert het je op? Ge
n vraag stellen: wat
ee
ch
to
je
ik
e? Het
wil
erd
maar dan
t mij oplev
ord. Weet je wat he
wo
ant
rlijk
ee
ns
ee
kwam niet tot
je verder leest
een versleten knie. Ik
En
.
op
en
lev
ds
rel
, sneller. Ik miste
leverde mij een we
hoger, beter, harder
er,
me
de
wil
Ik
.
rust, niet in de haven
mezelf.
aide eigenlijk allemaal om
echt het doel! Het dra
dame (nu mijn
Genade
met een leuke jonge
pen
lkam
nië
Da
de
via
g
Door een ontmoetin
had iets gemerkt aan
jn leven radicaal. Ik
vrouw) veranderde mi
heeft de Heere willen
n van de Heere en dat
je
haar van het liefhebbe
dan gaat ervaren dat
heilig jaloers. En als je
rd
we
Geef jezelf punten
Ik
n.
dan
ike
n,
ru
nde
geb
per
te betalen voor je zo
(1 t/m 5) hoe belang vraag
bent en niets hebt om
ijt
kw
d
over: wees
Go
ed
geb
n
rijk de
Dan blijft er éé
er.
me
t
woorden in jouw le
nie
ht
ec
je
helpt sport
ven zijn.
de Heere daar iets
g! Wat een wonder als
mij de zondaar genadi
iemand die het niet
Hoe meer punten ho
ere is dan goed voor
He
De
n.
are
erv
et
e meer je in
van do
de gevarenzone zit!
!
verdient. Dat is genade
over. Met een
is het sporten zeker
dan
“en
n,
gge
ze
je
doen,
“Ja,” hoor ik
heel belangrijk
orten moet je blijven
” Zo is het niet. Sp
niet belangrijk
e…
ekj
ho
n
ee
ns
in
ee
e
t
ekj
tes
bo
Doe ook de
richtlijnen meegeven.
t
wa
l
we
je
wil
ik
maar
5......................... Winst?V
erlies.........................1
5..........................
op deze pagina.
18
Zelf sporten..................
........ 1
5..........................Sport
volgen.........................1
5...............Meedoen m
et de groep...............1
1.......................... Gods
Woord.......................... 5
1.................... Gods Wo
ord ‘doen’....................5
5........................Het ‘hier
en nu’........................1
Waarom sporten?
1. De Heere heeft veel aandacht besteed
aan de schepping van jouw lichaam.
Daarom moet je er goed voor zorgen.
Het lichaam is een tempel van de Heilige Geest. Onthoud daarom ook het
belangrijkste: dat je enige troost moet
zijn ‘dat ik met lichaam en ziel het eigendom ben van Christus’.
2. Gezondheid: veel mensen hebben te
weinig lichaamsbeweging.
- Conditie opbouwen
= lekkerder in je vel
- Verlaagde bloeddruk
- Gunstig effect op cholesterol en
overgewicht
- Minder kans op hart- en vaatziekten
af
- Remt het natuurlijke afbraakproces
en)
(broze bott
3. Pedagogische gevolgen:
a.Zelfbeheersing
b.Geduld
c.Volharding
d.Samenwerking
e. Omgaan met winnen en verliezen
f.Zelfvertrouwen
g.Ontspanning
Richtlijnen
Tijd: reken de tij
d eens uit dat je
met sport bezig
doen, het volgen
bent. Zowel in he
van sport(ers) en
t zelf
het erover nadenk
af die je besteedt
en. Trek daar de
aan serieus Bijbe
tijd eens
llezen en gebed.
Prestatie mag nie
Tel uit je winst
t belangrijker zijn
of
verlies.
da
n
de persoon: moe
tegenstander neer
t jij de doorgebr
halen als hij alleen
oken
op het doel afga
sporter ook in jo
at? Mag die mind
uw team meedo
er
go
ede
en? Of wil je alle
spelletje of alleen
en winnen? Gaat
om de winst?
het om het
Gods geboden: zo
maar twee eruit
gehaald: Staat sp
Is de zondag ee
ort op de eerste
n rustdag zonder
plaats?
sport?
Je boezemzonden
: is de sport die
jij doet een hinde
kunnen dienen? He
rnis om de Heer
eft de sport jou
e te
zo in de greep?
Dan stoppen!
Tot rust komen
Zelf probeer ik
nog twee keer pe
r week te sporte
en zaalvoetbal m
n. Volleybal op din
et collega’s op vr
sdagavond
ijd
agmiddag. Preste
koste van alles.
ren is gezond, m
aar niet ten
Ik speel liever ee
n goede wedstrij
d die ik verlies da
Heerlijk om dan na
n een slechte die
afloop een friss
ik win.
e douche te nem
weer aan de slag
en en met nieuw
te kunnen gaan!
e energie
Door inspanning
tot rust gekom
en.
Jan Möhlmann
Jan Möhlmann is
docent bewegings
onderwijs
aan het Driestar
College in Gouda
19
ARTIKEL
Sportiviteit
als bindmiddel
“Jongeren zien
elkaar op een heel
andere manier”
De JV is de ontmoetingsplek voor jongeren in de gemeente.
Maar niet iedere jongere is gemotiveerd voor het inhoudelijke programma van de JV en ook trouwe bezoekers komen
niet alleen voor de Bijbelstudie. Leidinggevende Jan Verbaas:
“We proberen in ons programma een balans te vinden en elke
jongere iets te bieden. Juist een sportactiviteit levert hieraan
een belangrijke bijdrage.
20
De Goudse +14 JV Timotheüs kan elke twee weken rekenen op zo’n 20-25 jongeren. Ze komen er om hun vrienden te ontmoeten, maar niet alleen daarom. Jan Verbaas:
“Wij willen de jongeren een gezellige sfeer bieden waarin
ze zich kunnen ontspannen, maar waarin ook serieus met
elkaar gesproken, nagedacht en gelezen wordt. We proberen daarin een goed evenwicht te vinden. Dat betekent
dat we naast reguliere avonden met Bijbelstudie ook een
sportieve avond inplannen. Ook een sportavond wordt
altijd begonnen met bezinning rond de Bijbel. Dat doen
we meestal in de sportzaal, voorafgaand aan het actieve
programma. We proberen dan een link te leggen met het
samen sportief bezig zijn. De laatste keer hebben we het
bijvoorbeeld gehad over 1 Korinthe 9: 16-27. Je leest daar
hoe sporters zich van alles ontzeggen en hun leven helemaal inrichten om de topprestatie te kunnen leveren. Dat
is voor ons een les. Wij weten dat we moeten strijden om
in te gaan, maar we zijn zo lauw en laconiek in vergelijking
met de topsporter. Kunnen en mogen we dan verwachten
dat we de prijs behalen? We bespraken ook vragen als:
hoe richt je je leven in als christen, welke plaats mag sport
daarin innemen, hoeveel energie mag je daaraan geven
en hoeveel tijd en energie geef je aan je hoogste levensdoel, namelijk God leren kennen en dienen.”
Doen jullie vaak sportieve activiteiten?
“We proberen in ons programma zeker een keer per
seizoen een sportavond in te plannen. Dat zijn druk
bezochte avonden. In De Driestar hebben we dan twee
sportzalen tot onze beschikking. Het eerste deel van de
avond zorgen we voor sportactiviteiten waarbij alle jongeren betrokken zijn. Meestal is dat een balspel. Later op
de avond geven we ze de ruimte om zelf te bepalen wat
ze doen.
Dit soort activiteiten geeft een extra dynamiek in de
groep. Het is de ontspanning, het samen bezig zijn en de
onderlinge positieve competitie die meerwaarde geeft
aan het JV zijn. Het is een totaal andere setting. We kiezen
bewust voor activiteiten waaraan iedereen mee kan doen.
Eén van de laatste keren hebben we zitvoetbal gedaan.
Iedereen heeft dan letterlijk en figuurlijk hetzelfde uitgangspunt. Als je gewoon voetbal doet, zijn de kaarten
in feite al geschud; dan zijn er jongeren die er goed in
getraind zijn en jongeren die nooit voetballen en dus op
achterstand staan. Jongeren kunnen dat ook wel waarderen. Na het potje zitvoetbal hebben we geen enkele
jongere gehoord die zei dat dit geen leuk spel was. Het
gaat ons niet om de sport of om het winnen, maar om de
sociale kant, het samenbindende van een spel. We doen
ook regelmatig activiteiten als een strandwandeling of
bowlen. Wat minder uitgesproken sportief, maar zeker
ook goed voor de groepsband.”
Hebben sportieve activiteiten invloed
op de sfeer?
dat zulke activiteiten meer openheid geven in de groep
en dat ook teruggetrokken jongeren zelfverzekerder worden.
Verder trekken we met sportieve activiteiten ook jongeren die niet zo snel naar een gewone JV avond komen.
Een sportavond kan daar wel eens verandering in brengen. Als leiding zoek je contact met alle jongeren.”
Jullie zijn na de Bondsdag in april gaan poldersporten. Waarom kozen jullie daarvoor?
“Na de het ochtendprogramma zijn we vertrokken naar
Hazerswoude voor boerengolf. Een aantal jaren geleden
zijn we er met een andere groep geweest en daar hadden we goede herinneringen aan. In het weiland van
hole naar hole, althans als de bal niet in de sloot kwam of
er overheen ging… Aansluitend hebben we McDonalds
aangedaan voor een lekker hapje eten en om gezellig
met elkaar te kletsen.”
Wat vonden de jongeren ervan?
“Tja, zo midden in de polder waren er toch wel een aantal
die het niet warm hadden en het is ook geen sport waar
je het heel warm van krijgt. Maar toch heeft de hele groep
genoten. Deze sport, boerengolf, biedt van zichzelf een
ontspannen en soms hilarische sfeer. Het gaat dan ook
niet zozeer om de sport als wel om met elkaar gewoon
gezellig bezig zijn.”
Hebben jullie wel eens gesprekken met jongeren
over de grenzen van sport?
“Het verschilt per groep hoe sterk sport een rol speelt in
het leven van de jongeren. Het is wel iets waar we als leiding steeds alert op moeten zijn: welke items spelen in de
leefwereld van deze groep een rol en hoe spelen we daar
op de JV op in?
Twee jaar geleden hebben we aandacht aan sport besteed op een JV avond waarbij we een sportdocent hebben uitgenodigd. De jongeren waardeerden het dat we
aandacht aan dit onderwerp besteedden en dat er met
hen werd meegedacht. De invloed van sport kan groot
zijn in het leven van jongeren. De JV is de plek om daarover met hen in gesprek te gaan.”
Gertrude de Regt
Jongeren zien elkaar tijdens zo’n avond op een heel andere manier. Er komen verrassende kanten van jongeren
naar voren die je op een gewone JV avond niet ziet. Een
jongere die verbaal heel sterk is, moet soms een stapje terug doen voor een jongere die heel behendig blijkt te zijn.
Er komt op een andere manier waardering voor elkaar.
Hoewel het effect niet concreet meetbaar is, merken we
21
Word steunpilaar van het jeugdwerk!
“ Wat is de overeenkomst tussen
waterbouw en
jeugdwerk?”
Sjaak Jacobse, jeugdwerkadviseur
ar
wor
teunpila
S
d
Verbinding dankzij pijlers!
Als jeugdwerkers zetten wij ons in om bruggen te slaan tussen jongeren onderling, tussen kinderen en hun ouders en andere opvoeders, zoals ambtsdragers.
ge
ef o
33
We verdiepen ons in hun leefwereld, geven Daniël uit, organiseren vakanties en
p 2361
1
rusten jongeren, leidinggevenden en opvoeders op allerlei manieren toe.
Jongeren zijn de toekomst van de kerk. De Jeugdbond wil, in het besef dat alleen
de Heere écht de brug kan slaan naar het hart, hen verbinden aan de kerk waarin
de Heere hen een plaats geeft. Wanneer u ‘pijler’ wordt, kunnen wij doorgaan
met verbinden.
Steunpilaren zijn onmisbaar!
Word voor € 3 per maand Steunpilaar van de Jeugdbond
Meer
informatie
Leestip
Handboek christelijke
opvoeding, deel 3
Waarom is de ene puber zoveel
lastiger dan de andere? Hoe los ik
die ruzie met mijn dochter op?
Waarom vind ik het moeilijk om
mijn bijna volwassen kind los te
laten? Vragen waar je als ouders
van pubers tegenaan kunt lopen.
De puberteit wordt door veel ouders als een lastige periode ervaren. Kinderen zoeken de grenzen op en houden
ouders, soms meer dan hen lief is, een spiegel voor.
In dit derde deel van het Handboek Christelijk Opvoeding
krijgen ouders praktisch handvatten aangereikt om ook
te genieten van de periode waarin hun kind zich ontwikkelt tot een volwassene. Het handboek is gebaseerd op de
eerder uitgegeven tiendelige serie Christelijke Opvoeding.
Oude hoofdstukken zijn herzien, nieuwe zijn toegevoegd.
Ook de lay-out en illustraties zijn nieuw.
Een team van deskundigen heeft de nieuwste pedagogische inzichten in dit handboek verwerkt. Het bevat een
breed scala aan onderwerpen; van christelijk opvoeden in
een samenleving zonder God tot emotionele problemen
van jongeren en van de impact van een scheiding tot alcoholverslaving. De vragen bij elk hoofdstuk helpen ouders
om samen na te denken over de opvoeding in hun gezin.
De redactie van het handboek bestaat uit:
drs. P.A.J. van Dijke-Reijnoudt, preventiewerker bij Eleos
dr. A. de Muynck, lector Christelijk Leraarschap, verbonden
aan Hogeschool Driestar educatief
dr. J. Stolk, emeritus hoofddocent Orthopedagogiek van de
Vrije Universiteit te Amsterdam.
Sport (Mivo +16, Jeugdbond Ger. Gem. 1999).
Te downloaden via jbgg.nl, zoekterm ‘sport’.
Internet
Jongenshulpverlening door buitensport:
www.outbackexplorers.nl
Werkmateriaal voor tieners over sport:
www.jbgg.nl/leiding/werkmateriaal/treffer
Informatie over sport en beweging:
www.nisb.nl
Informatie over gezond leven en bewegen:
www.hetgezondevoorbeeld.nl
Colofon
Uitgever:
Jeugdbond Gereformeerde
Gemeenten
Houttuinlaan 7
3447 GM Woerden
Postbus 79
3440 AB Woerden
T (0348) 48 99 48
F (0348) 48 34 66
E [email protected]
I www.jbgg.nl
Giften:
3642.79.095 t.n.v. Jeugdbond
Ger. Gem., Woerden o.v.v. ‘gift’.
Directeur:
L.A. Kroon
Eindredacteur:
G.M. de Regt
T (0348) 48 99 48
E [email protected]
Commissie EigenWijs:
P.M. Jacobse-Weststrate, R.H.
Warnaar en G.M. de Regt
EigenWijs is een vrijwilligers-
Jaargang 5 (2014), nummer 1
blad. Medewerkers ontvangen
dus geen vergoeding.
Fotografie in dit nummer:
Indien u rechten denkt te
kunnen ontlenen aan (foto)
materiaal in deze EigenWijs,
kunt u contact opnemen met
de eindredacteur.
Advertenties:
Prijzen op aanvraag; plaatsing
in overleg.
E [email protected]
Abonnementen
en adreswijzigingen:
EigenWijs is een gratis bijlage
bij Daniël en verschijnt twee
keer per jaar.
Voor alle aankondigingen
geldt: Deo volente
Vormgeving en druk:
Drukkerij Verloop,
Alblasserdam
Indien u rechten denkt te kunnen ontlenen aan (foto)materiaal in deze EigenWijs, kunt u
contact opnemen met de eindredacteur.
Leestip
23
N
E
M
2014
SA
R
E
K
R
E
T
S
E
AAGS
D
E
I
R
D
N
O
O
DER-Z
VA
14 jaar)*
maximaal twee (12–
)
(s
on
zo
n
hu
et
Vaders m
Wie?
mma
Adventure progra
Wat?
n
Belgische Ardenne
Waar?
akantie)
tober 2014 (herfstv
ok
5
-2
23
en
r
be
to
)
Wanneer? 16-18 ok
en vader en zoon(s
ss
tu
e
ti
la
re
e
ed
go
sterker. Naar een
Waarover? Samen
g van zijn
al in de ontwikkelin id, mania
uc
cr
is
r
de
va
de
ijkhe
van
Waarom? De rol ): nemen en dragen van verantwoordel relatie,
in
(s
g
zoon
ikkelin
seksualiteit, ontw
zijn, omgaan met
eding.
godsdienstige opvo
en,
ieloop, bivak bouw
at
nt
rië
-o
PS
G
,
en
ez
, highrope
Kaart- en kompasl
n, mountainbiken
ke
ko
Hoe?
e
tj
po
,
en
lgische
uw
kampvuur bo
llen’ in de ruige Be e
va
vi
ur
‘s
ng
la
n
ge
. Ontdek ho
parcours. Drie da
erker uit te komen
st
en
m
sa
er
om
en, met het oog op
do
Ardennen,
te
on
zo
en
r
de
t als va
waardevol het is di
de toekomst!
Info of aanmelden?
www.jbgg.nl
iedaagse
organiseert deze dr
en
nt
ee
em
G
e
rd
eformee
De Jeugdbond Ger
ers.
et Outback Explor
ar af.
in samenwerking m elstudie en toepassing wisselen elka
Bijb
druk geen
Theorie, praktijk,
driedaagse is met na
De
et onderwijs zitten.
opvoeding.
val op het voortgez
ge
de
n
er
aa
ied
e
in
ag
)
dr
(en
bij
et
ve
* De zoon(s) mo
sitieve en sportie
po
n
ee
ar
ma
,
eit
vit
hulpverleningsacti
Info of aanmelden? www.jbgg.nl
25
26
Eigenwijs
J O NGERE N THE MA’S
VOOR OUDE R S
APRIL 2014 | JAARGANG 5 | 1
Thema:
Bewegen is gezond
Sport
in het gezin
Actief zijn en grenzen stellen
Gezond leven
Sportiviteit als bindmiddel
28
Eigenwijs
J O NGERE N THE MA’S
VOOR OUDE R S
APRIL 2014 | JAARGANG 5 | 1
Sport
in het gezin
Actief zijn en grenzen stellen
Thema:
Bewegen
is gezond
Gezond leven
Sportiviteit als bindmiddel
29
30
Eigenwijs
jongerenthema’s
APRIL 2014 | JAARGANG 5 | 1
voor ouders
Thema:
Bewegen is gezond
Gezond leven
Sportiviteit als bindmiddel
Sport
in het gezin
Actief zijn en grenzen stellen
31

Download Report