D66 Zeist Debat begroting 2015

D66 Zeist – bijdrage debat algemene beschouwingen begroting 2015
1
van 3
Voorzitter,
Vandaag behandelen we een om twee redenen een bijzondere begroting. Allereerst is dit de
eerste begroting na de vorming van een nieuwe coalitie. Daarnaast is dit de eerste begroting
waarin de decentralisaties zijn verwerkt. Een nieuwe taak voor de gemeente, nieuw voor het
college en nieuw voor de raad. Daarmee kunnen we in ieder geval zeker stellen dat 2015 een
dynamisch jaar wordt.
In deze algemene beschouwing ga ik eerst in algemene zin in op de begroting en bijbehorende
stukken. Daarna zal ik stil staan bij drie specifieke punten waarvoor D66 aandacht vraagt.
D66 heeft kennis genomen van de uitwerking van het coalitieakkoord door het college. D66
ziet in grote lijnen het coalitieakkoord terug, maar ziet ook dat het college in de uitwerking
keuzes maakt die D66 anders zou maken. Dat is het gevolg van een akkoord op hoofdlijnen.
Volgens D66 niet erg; dat bevordert het dualisme en houdt zowel het college als de raad
scherp.
Waar we enthousiast over zijn is de ambitie die het collegeprogramma uitstraalt op het gebied
van versterking en vernieuwing van de lokale democratie. Het blijft een van de speerpunten
van D66 om in het kader van openheid en eerlijkheid een betere relatie met de samenleving
op te bouwen en de democratie naar een volgend niveau te brengen. De quote 'van zenden
naar betekenis geven' is uit mijn hart gegrepen. Ik heb in het duidingsdebat na de
verkiezingsuitslag al op eenzelfde wijze gesproken over deze verschuiving van onze rol in de
politiek.
Een ander belangrijk speerpunt van D66 zien we ook duidelijk terug in de uitwerking van het
programma: het creëren van een breed maatschappelijk en politiek draagvlak voor het
implementeren van de decentralisaties. Wat D66 betreft heeft de nieuwe raad al laten zien dat
de bereidheid er is om zoveel mogelijk gezamenlijk hierin op te trekken. We zien dat veel
besluiten maar ook moties en amendementen hebben kunnen rekenen op een brede steun
vanuit de raad. In 2015 zal het erop aankomen: hoe gaan de decentralisaties uitpakken en
kunnen we dan, als het nodig is, opnieuw met elkaar scherpe keuzes maken die nodig zijn om
enerzijds die zorg te kunnen bieden aan mensen die dat echt nodig hebben en dat anderzijds
zoveel mogelijk binnen de financiële kaders te doen die vanuit het Rijk daarvoor zijn
meegegeven. En als deze middelen ontoereikend zijn, verwacht D66 dat het college dat in
ieder geval tijdig meldt èn komt met oplossingsrichtingen die er voor zorgen dat aan de
zorgvraag kan blijven worden voldaan.
Voorzitter,
Ik had al gezegd dat D66 soms andere keuzes gemaakt zou hebben. Wat D66 mist in het
collegeprogramma is de kans om meer integraal beleid neer te zetten. In het coalitieakkoord
spreken we over wijkvisies. Volgens D66 de manier om integraal een aantal thema's (zoals
veiligheid, sport en beweging, verkeer, flexibele bestemmingsplannen) aan elkaar te koppelen
in de directe omgeving van de inwoners om zo als gemeente dichter bij de samenleving te
komen staan. Helaas zien we dat niet terug in het collegeprogramma.
Een zelfde constatering doen we voor Duurzaamheid, waar ik later nog op terug kom, waar we
zien dat het college niet de satéprikker door alle hoofdstukken haalt om alles wat met
duurzaamheid te maken heeft aan elkaar te koppelen.
Ook heeft D66 zicht hard gemaakt om preventie in het sociale domein als belangrijk thema op
de kaart te zetten. Immers, de samenleving is meer gebaat bij het voorkomen dat mensen een
grotere afstand krijgen tot maatschappelijke participatie dan het achteraf genezen. We zien dat
onvoldoende terug.
Wij moedigen het college daarom dan ook aan meer werk te maken om programma's te
ontwikkelingen met een meer logische samenhang. Dat maakt het voor ons als Raad
D66 Zeist – bijdrage debat algemene beschouwingen begroting 2015
2
van 3
makkelijker om goed te sturen en voor de Zeister inwoners makkelijk om het beleid te volgen.
Voorzitter,
Graag maak ik nu de stap naar de begroting zelf. Er moet me iets persoonlijks van het hart.
Afgelopen periode heb ik me verbaasd over de manier waarop de begroting tot stand komt.
Het college presenteert de begroting vaak als voldongen feit met de opmerking, dat wanneer
je iets wilt aanpassen je daar zelf mee aan de slag moet, inclusief een dekkingsvoorstel. In
mijn optiek leidt dat er juist toe dat wij ons als raad tot in detail gaan bemoeien met de
begroting, om te kijken waar we wat kunnen schuiven. Er zou veel meer ruimte moeten komen
aan de voorkant om als raad mede invulling te kunnen geven aan ONZE begroting. Met nadruk
op ONZE. De algemene beschouwingen worden als politiek hoogte punt gezien, maar bij
vaststellen van begroting is er nauwelijks tot geen ruimte tot aanpassingen. Nu kun je zeggen:
Hylke, in de voorjaarsnota geven we toch de kaders mee? Ja, dat klopt maar dat zijn vaak
weer brede kaders waarvan nog niet helder is hoe ze uiteindelijk in de begroting terecht
komen. Gelukkig zijn we met elkaar bezig om onze P&C cyclus te herzien en wat mij betreft
een aanmoediging om hier in volle vaart mee verder te gaan.
Inhoudelijk bezien kun je stellen dat de begroting degelijk in elkaar zit. Het college slikt een
aantal bittere pillen en zorgt tevens ervoor dat we een sluitende meerjarenbegroting te zien
krijgen. Wat D66 betreft is een zorgvuldige begroting van belang, dus we kunnen niet anders
dan onderschrijven dat het college er goed aan doet om niet problemen jaren door te schuiven
maar nu op te lossen. De keuzes, echter, die het college maakt, daar kun je in politieke zin wel
van mening over verschillen.
Voorzitter, dan wil ik nu over gaan tot de drie geschetste punten waar D66 de aandacht op wil
vestigen.
RIOZ
Het eerste punt dat D66 naar voren wil schuiven is de manier waarop dit college stevige
reserveringen doet in het RIOZ, voor activiteiten die of nog niet vast gesteld zijn (centrum) of
die eerder in een risicospectrum zitten dan dat we daarvoor nu een reservering moeten doen
(tunneltje den dolder). D66 realiseert zich dat uiteindelijk de Raad definitief besluit over de
benutting van het RIOZ en dat de reserveringen daarmee relatief zijn. Overigens zeggen we
niet dat we inhoudelijk die twee projecten niet belangrijk vinden. In tegendeel! Het gaat ons
om de zuiverheid waarmee we het RIOZ benutten.
In bijlage 8 staan een drietal opmerkingen die ik hier wil citeren:
1. het is overigens niet de bedoeling om de reserve als een soort 'algemene
middelenpotje' te gebruiken
2. er wordt met terughoudendheid aan de reserve onttrokken
3. er wordt gewerkt met een vierjaarlijks bestedingsprogramma
D66 ziet in de manier waarop nu het RIOZ wordt aangewend onvoldoende van deze punten
terug. D66 wil dan ook dat wij als Raad een duidelijker integraal afwegingskader opstellen
voordat we middelen uit het RIOZ gaan bestemmen. In onze optiek zou bij de bestemming van
het jaarresultaat 2014 dit afwegingskader gereed moeten zijn, samen met een goed
onderbouwd meerjarenbestedingsprogramma. D66 overweegt op dit punt een motie in te
dienen, afhankelijk van de reactie van het college.
Sociale domein
Al eerder heb ik stilgestaan bij de decentralisaties. De gedachte om zorg dichter bij mensen te
organiseren, waarbij we nadrukkelijk ook meer een beroep doen op de eigen inzet en
verantwoordelijkheid van de samenleving past bij de ideologie waarvoor D66 staat. Wat echter
daarbij een belangrijke voorwaarde is, en dat zit ook in de ideologie van D66, is dat je mensen
wel de gelegenheid moet bieden om die eigen verantwoordelijkheid te nemen. Preventie is
daarbij een belangrijke rode draad waaraan D66 vasthoudt. Preventieve maatregelen die erop
gericht zijn om te voorkomen dat de zorgvraag van mensen gaat toenemen valt wat ons
D66 Zeist – bijdrage debat algemene beschouwingen begroting 2015
3
van 3
betreft in de lijn om mensen te ondersteunen bij het kunnen (blijven) nemen van de eigen
verantwoordelijkheid.
Het is ook om die reden dat D66 moeite heeft met het schrappen van de stelpost WSW en
compensatie WWB. De redenering van het college rondom stelpost WSW kunnen we op zich
volgen, waarbij we wel vinden dat het college meer expliciet zou moeten maken welke effecten
de nieuwe wetgeving vanaf 2015 heeft. We maken ons zorgen over de opmerking van het
college, dat voor 2015 'de financiële effecten gedekt LIJKEN'. We willen het college vragen, om
ook voor behandeling van de voorjaarsnota een duidelijke visie neer te leggen over de
toekomst van mensen die nu gebruikmaken van de WSW.
Het schrappen van compensatie WWB, met deels als redenering dat een deel van de voordelen
niet 1 op 1 terugvloeien naar Zeist, zonder dat er een goede evaluatie aan ten grondslag ligt
vinden wij uiterst teleurstellend. Het college gaat wat D66 betreft teveel voorbij aan de
maatschappelijke opbrengst van deze investering. D66 stelt dan ook voor om in 2015 deze
post te laten staan en 2015 te gebruiken om te evalueren en eventueel met een ander voorstel
te komen hoe de mensen die nu profiteren van de compensatie WWB op andere wijze te
ondersteunen.
Tot slot: had ik de ombudsman al genoemd? Bij deze: de ombudsman. Of scherper, de
ombudsfunctie. Die gaat komen en dat is goed ook. We gaan veel op ons afkrijgen, er gaan
ongetwijfeld dingen mis en de zorgvragers moeten ervan uit kunnen gaan dat zij met een
geschil bij een onafhankelijke partij aan kunnen kloppen: de ombudsman.
Duurzaamheid
Tot slot het thema duurzaamheid. D66 is eigenlijk teleurgesteld wat terug te vinden is van
onze ambitie op het gebied van duurzaamheid in zowel het collegeprogramma als in de
begroting. Tijdens de ronde tafel heeft mijn collega Dick van Ginkel al aangegeven dat in deze
begroting aanzienlijk minder het woord Duurzaamheid voorkomt dan in de vorige begroting.
Ook de vragen van GroenLinks duiden erop dat anderen vinden dat de ambitie niet zo scherp
terug te zien is in de nu voorliggende stukken.
Nu gaat het niet om de term an sich, maar we zien ook onvoldoende terug van de afspraken in
het coalitieakkoord. Duurzaamheid is niet zozeer een verzameling activiteiten, bijvoorbeeld
gericht op het terugdringen van energiegebruik. Het gaat veel verder. Het gaat om een
fundamenteel andere manier kijken naar de samenleving, waarbij je je ervan bewust bent dat
wij de wereld achter moeten laten zoals wij deze gekregen hebben, liefst eigenlijk nog een
stukje beter.
D66 denkt er daarom aan om een motie in te dienen die grofweg 2 zaken voorstelt:
1. Er komt een apart programma Duurzaamheid, in de begroting vanaf 2016. We zien dat
vooral ook in samenspraak met de samenleving tot stand komen en daarom stellen we
voor om een Duurzaamheidsdialoog te organiseren.
2. We vragen het college om bij de voorjaarsnota een volledig uitgewerkt voorstel te
presenteren om de ambitie om 3000 woningen te verduurzamen. We kunnen dan bij de
integrale afweging voor het RIOZ deze plannen in het meerjarenbestedingsprogramma
meenemen.
De fractie gaat ervan uit dat Zeist door deze maatregelen flink zal stijgen op de gemeentelijke
duurzaamheidsindex, misschien wel tot een plek in de top 10. Zeist verdient dat!
Voorzitter,
Ik kom tot een einde. Bij dezen.
Hylke Warners, namens de fractie van D66 Zeist.

Download Report