vo-scholen - Testjeleefstijl

2 0 1 4 -2 0 1 5
n d e r w ij s
o
t
e
z
e
tg
r
Vo o
Seksualiteit
id
Eenzaamhe
Roken
BMI
Alcohol
Voeding
Fitheid
gedrag
eldscherm
Bewegen
Drugs
Be
g
n
i
l
r
e
e
l
e
l
ita
v
n
e
e
r
o
o
v
Instrument
ol
o
h
c
S
e
d
n
zo
e
G
n
e
e
n
e
Wat is Testjeleefstijl.nu?
Gezonde leerlingen hebben meer kans op goede schoolprestaties. En schoolprestaties dragen op langere termijn
bij aan een goede gezondheid en maatschappelijk succes.
Een gezonde leeromgeving bevordert ook de tevredenheid van het schoolpersoneel. Deze en andere redenen
zijn voor vo-scholen doorslaggevend om te werken
volgens de Gezonde School-aanpak (beschikbaar op www.
gezondeschool.nl). Daarmee stimuleren zij op een integrale
en structurele manier de gezondheid van hun leerlingen en
medewerkers.
Een belangrijk instrument voor de Gezonde School is Testjeleefstijl.nu. Dit is een online applicatie die leerlingen helpt
bij het maken van gezonde leefstijlkeuzes, variërend van alcoholgebruik en roken tot bewegen en ‘beeldschermgedrag’.
Hoe werkt het?
Leerlingen doorlopen met Testjeleefstijl.nu drie stappen.
1 Eerst doen ze op school een fittest (kracht en
uithoudingsvermogen) en meten ze hun lengte, gewicht
en middelomtrek. De uitkomsten vult de leerling in op
www.testjeleefstijl.nu. Het programma verwerkt de
gegevens van de fittest, waarna Testjeleefstijl.nu de
leerling op elk onderdeel feedback geeft. In de online test
beantwoorden ze vervolgens eenvoudige vragen over
hun leefstijl. De vragen gaan onder andere over bewegen,
seksualiteit, roken, voeding, middelengebruik en sociaalemotioneel functioneren. Op basis van de verzamelde
gegevens berekent de test een individueel profiel.
2 Dit profiel, weergegeven in een overzichtelijke infographic, is het uitgangspunt voor de tweede stap: de
leerling formuleert een eigen actieplan met persoonlijke
veranderdoelen. Waaraan wil hij of zij het komende jaar
werken? Dit actieplan kan de leerling bijvoorbeeld
opnemen in het portfolio en gebruiken in gesprekken met
de mentor of decaan. Testjeleefstijl.nu geeft de leerling ook
tips en suggesties over hoe de school en hulpverlenende
instanties hem of haar kunnen helpen bij de uitvoering en
het behalen van zijn of haar doelen.
3 De derde stap is de evaluatie: heeft de leerling de
veranderdoelen gehaald? Moet hij of zij de doelen bijstellen?
Wat zijn mogelijk nieuwe uitdagingen? De mentor of decaan
bespreekt met de leerling of hij of zij de veranderdoelen
heeft gehaald.
Van test naar beleid
Testjeleefstijl.nu is in de eerste plaats een hulpmiddel voor
leerlingen. Maar de online test levert ook belangrijke beleidsinformatie op voor uw school. De gegevens van de individuele profielen worden – uiteraard volledig geanonimiseerd
– verwerkt tot een gecombineerd schoolprofiel. Deze geautomatiseerde schoolspecifieke rapportage levert belangrijke
managementinformatie voor het Gezonde School-beleid van
uw school. Scholen die structureel, planmatig en integraal aan
de gezondheid van hun leerlingen en medewerkers werken,
kunnen het vignet Gezonde School aanvragen en zich profileren als Gezonde School (www.gezondeschool.nl). Daarmee
laat u zien gezondheid op school belangrijk te vinden.
Waarom meedoen?
In de kerndoelen voor het voortgezet onderwijs staat ‘het
bevorderen van lichamelijke en psychische gezondheid en de
eigen verantwoordelijkheid daarin nemen’. Een kerndoel is
ook ‘breed oriënteren op verschillende soorten bewegingsactiviteiten’. Testjeleefstijl.nu helpt leerlingen te reflecteren op
de eigen leefstijl en verantwoordelijkheid te nemen voor een
gezonde leefstijl.
Hoe ziet dat er concreet uit? Leerlingen die werken met
Testjeleefstijl.nu worden zich bewust van de eigen leefstijl.
Ze leren gezondheidsrisico’s inschatten en kunnen op basis
daarvan verantwoorde leefstijlkeuzes maken op terreinen als
bewegen en sport, voeding, roken, alcohol, drugs en seksualiteit. De school krijgt op haar beurt beter zicht op de gezondheidsproblemen die spelen bij de leerlingen. Daardoor kan
de school scherper prioriteiten stellen voor gezondheidsbevordering. Ook kan zij eventuele problemen bij leerlingen
eerder onderkennen, zodat zij gericht actie kan ondernemen. Deze vroegsignalering van problemen
kan bijdragen aan het voorkomen van
schoolverzuim en -uitval.
Psychosociaal: onderwerpen aan- of uitzetten
Voor het onderwerp ‘psychosociaal’ zijn diverse vragenclusters beschikbaar
in Testjeleefstijl.nu: SDQ (Strengths and Difficulties Questionnaire), pesten,
agressie en veiligheid.Vanuit wetenschappelijk oogpunt kunnen we de
verschillende vragen niet combineren. Daarom kunt u zelf kiezen welke
onderdelen uw school aan- of uitzet.TNO adviseert om uw leerlingen alle
vragen te laten beantwoorden, maar Stichting Testjeleefstijl.nu begrijpt
dat uw leerlingen dan wel erg veel vragen moeten beantwoorden.
De SDQ-vragenlijst is de meest complete vragenlijst en daardoor
geschikt om een overzicht te krijgen. Als u meer wilt weten over
een specifiek onderwerp, zoals pesten, kunt u ervoor kiezen dat
onderwerp ook aan te zetten.
• draagt bij aan het behalen van het vignet
Wat levert het op?
Scholen kunnen Testjeleefstijl.nu gebruiken
als een instrument voor de Gezonde Schoolaanpak (www.gezondeschool.nl). Wat levert
Testjeleefstijl.nu concreet op voor de school
en natuurlijk ook voor de leerling?
Voor de vo-school
Testjeleefstijl.nu:
• helpt om de onderwijsdoelen te behalen:
•bevorderen lichamelijke en psychische
gezondheid
•verantwoordelijkheid nemen voor
lichamelijke en psychische gezondheid
•breed oriënteren op verschillende
soorten bewegingsactiviteiten
• levert, via de schoolrapportage, input
voor beleid op het gebied van gezondheid. Deze rapportage geeft inzicht in:
•leefstijl, risicofactoren, fitheid en
gezondheid van de leerlingenpopulatie
•hoe de eigen leerlingen scoren (interne
benchmark)
•hoe de school scoort ten opzichte van
andere vo-scholen (externe benchmark)
•de effectiviteit van het beleid rond
gezondheid
Voeding
Voor de leerling
Testjeleefstijl.nu:
• biedt inzicht in de eigen leefstijl en in
mogelijke gezondheidsrisico’s;
• geeft directe feedback over het eigen gedrag;
• biedt een concreet actieplan, inclusief
suggesties voor steun door hulpverlenende
instanties en school;
• helpt bij het vinden van actuele informatie over leefstijlthema’s, tips en trucs;
• biedt gerichte steun, bijvoorbeeld persoon lijke stimulans op het gebied van relaties
en seksualiteit via smartphone-app
(vanaf eind 2014).
Seksualiteit
id
Eenzaamhe
Roken
Gezonde School;
• is een belangrijk instrument om gezond heid binnen uw organisatie te promoten;
• geeft handvatten voor de begeleiding van
studenten via de schoolloopbaanbegeleider,
mentor/decaan en zorgcoördinator en passend in de bestaande zorgstructuur;
• wordt ondersteund met lesmateriaal:
•databases met lessen, filmpjes en ander
materiaal over de verschillende leefstijl thema’s: www.leraar24.nl, www.wikiwijs.nl
en www.vitaalmbo.nl (ook geschikt voor vo)
•portal met gezondheidsinformatie voor
studenten: www.testjeleefstijl.nl.
BMI
Alcohol
Fitheid
Drugs
Bewegen
Hoe kunt u meedoen?
Wilt u met uw school meedoen met Testjeleefstijl.nu? Koop dan een pakket licenties voor het gebruik (e3,50 per leerling,
inclusief btw). Elke licentie is geldig gedurende de gehele schoolperiode van de leerling, met een maximum van zes jaar voor
vwo-leerlingen. Doe een ‘inkoopaanvraag’ bij Stichting TJL (zie de contactgegevens op de laatste pagina van deze folder).
1
2
U ontvangt de volgende documenten:
• Handleiding (inclusief inkoopaanvraag en testprotocol) met informatie over de fittest.
• Excelbestanden voor de gegevens van deelnemende leerlingen en medewerkers die beheerrechten
moeten krijgen.
• U retourneert de ingevulde inkoopaanvraag per post of e-mail naar de administratie van Stichting TJL.
• Per e-mail stuurt u het ingevulde Excelbestand naar [email protected]. De administratie stuurt
het bestand door naar Computron, die de gegevens vervolgens importeert in de online test.
Dit duurt minimaal twee werkdagen.
3 •U neemt de fittest op school af bij de deelnemende leerlingen.
4 •De deelnemende leerlingen maken de online test. Zij krijgen feedback en maken een persoonlijk actieplan.
• Uw school kan op elk moment een schoolspecifieke rapportage uitdraaien. Deze wordt samengesteld
op basis van geanonimiseerde gegevens van de deelnemende leerlingen. U kunt de gegevens ook filteren,
bijvoorbeeld per klas, geslacht of leeftijd(scategorie).
5
6
• Uw school (bij voorkeur de mentor of decaan) ondersteunt leerlingen individueel bij de uitvoering
van hun actieplan en evalueert de resultaten met hen.
• U herhaalt bij voorkeur elk volgend schooljaar de test (en desgewenst ook de fittest). Zo realiseert u
naast de 0-meting aan de start van het traject ook meerdere metingen om de voortgang te meten.
7
• U kunt deelnemen aan de gebruikersgroep van Testjeleefstijl.nu.
Privacygarantie voor elke deelnemer
Stichting TJL hecht grote waarde aan de privacy van deelnemende
leerlingen en garandeert hun anonimiteit. De stichting gebruikt
de geanonimiseerde gegevens van leerlingen alleen voor wetenschappelijk onderzoek en uitsluitend als zij hier in de test toestemming
voor hebben gegeven (informed consent). De leerling kan deze
verklaring te allen tijde weer intrekken. Data worden dus nooit
tegen de zin van de deelnemer gebruikt.
Enkele voordelen op een rij
• Lage kosten (€ 3,50 inclusief btw) per leerling voor
de gebruiksduur van de gehele schoolperiode
(vier jaar voor vmbo-leerlingen, vijf jaar voor
havo-leerlingen en zes jaar voor vwo-leerlingen).
• Wetenschappelijke borging door TNO.
• De school kan, tegen geringe meerkosten,
schoolspecifieke informatie of extra tests
toevoegen aan de applicatie.
• Schoolspecifieke rapportage maakt gericht
gezondheidsbeleid en effectmeting mogelijk.
• Ontwikkelingen en trends zijn over langere
termijn te volgen.
• De leerling is ‘eigenaar’ van zijn of haar eigen
verbeterproces en voelt zich zelf verantwoordelijk.
• Leerlingen en docenten krijgen korting op
Nike-artikelen via de Testjeleefstijl-webshop.
Meer informatie
• Neem een kijkje op www.testjeleefstijl.nl voor
meer informatie over het instrument en de
leefstijlthema’s, tips, adviezen, filmpjes en Apps.
Contact (ook voor doen van inkoopaanvraag)
Stichting Testjeleefstijl.nu
p/a MBO Diensten
Houttuinlaan 6
3447 GM Woerden
E: [email protected]
T: 0348-75 35 45
https://twitter.com/testjeleefstijl
Lespakket DOiT
Als vervolg op Testjeleefstijl.nu
kan uw school ervoor kiezen om
via lessen aandacht te besteden aan
leefstijlonderwerpen. DOiT (Dutch
Obesity Intervention on Teenagers)
is een lespakket dat tot doel heeft
overgewicht bij leerlingen vanaf
twaalf jaar in het voortgezet
onderwijs te voorkomen.
Meedoen aan DOiT leert de
schoolgaande jongeren dat ze zelf
de regie hebben over hun eeten beweeggedrag. Het lespakket
bestaat uit twaalf theorielessen,
vier bewegingslessen en drie
verdiepingslessen, verdeeld over
de eerste twee schooljaren.
Uit onderzoek blijkt dat DOiT
effectief is. Leerlingen die het DOiTprogramma doorlopen hebben,
drinken minder frisdrank, besteden
minder tijd aan tv-kijken en
computeren, en hebben minder
overgewicht.
Colofon
Deze folder is een uitgave van Stichting Testjeleefstijl.nu (TJL), een
initiatief van ROC Nijmegen, het Deltion College en ROC van
Amsterdam, in samenwerking met TNO en Computron Automatisering.
Testjeleefstijl.nu wordt uitgevoerd door MBO Diensten.
Tekst: Marc van Bijsterveldt en Stichting TJL
Redactie: Stichting TJL
Vormgeving: Ben Koch (MBO Raad)
Fotografie: RIVM, archief KVLO en Ineke Dijkstra
Meer informatie over dit lespakket
vindt u op www.sportsmedia.nl/
gezondheid-en-beweging/doit/