handouts hoofdstuk 4 - Redder Aan Zee

7-11-2014
1
Hoofdstuk 4
Algemene en specifieke gevaarsituaties,
maritieme meteorologie
Goethals N
7-11-2014
2
Communicatie opleiding Raz
www.redderaanzee.wobra.be
[email protected]
https://twitter.com/RedderAanZee
7-11-2014
3
Oorzaken van verdrinking ?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
7-11-2014
Niet of onvoldoende kunnen zwemmen
(Over) vermoeidheid
Zwemmerskramp
Onderkoeling
Ongevallen: auto, ijsongeval, duiken (apnoe),
duiken, scheepsrampen
Dronkenschap, drugs
Misdrijf
Moord
Zelfmoord
4
Algemene gevaarsituaties
• Niet alleen op het strand;
⇒ Situeren van de drenkeling;
⇒ Bepalen waar we te water gaan;
⇒ Benaderen en vastgrijpen;
⇒ Vervoeren van de drenkeling;
⇒ Aan wal brengen en nazorg.
Eigen veiligheid boven alles !!!
7-11-2014
5
Auto in het water
• Zelf inzittende :
Film : http://www.youtube.com/watch?v=Cc6zGBgTZ6k
⇒ Zo snel mogelijk wagen trachten te verlaten;
⇒ Deuren in drijffase zijn bijna niet te openen (druk);
⇒ Ontsnappen via : ramen, dakvenster, koffer ?
⇒ Deuren openen onder water enkel bij gelijke druk.
7-11-2014
6
Auto in het water
• Niet zelf inzittend :
⇒ Zo snel mogelijk hulpdiensten verwittigen;
• Voertuig drijft nog :
⇒ Inzittenden zo snel mogelijk uit het voertuig;
⇒ Wagen eventueel verslepen/duwen;
⇒ Altijd eerst inzittenden, auto later!!!
• Voertuig gezonken :
⇒ Zo snel mogelijk naartoe zwemmen en deuren trachten
te openen, indien niet => inslaan ruiten!
⇒ Nooit zelf in voertuig begeven!!!!!
7-11-2014
7
Ijsongevallen
• Ijsvorming
• Wak
⇒ Natuurlijk open plek;
⇒ Door bv. vogels
7-11-2014
8
Ijsongevallen
• Bijt
⇒ Kunstmatig open plek;
⇒ Bv. voor watervogels, …
⇒ Gemaakt in voldoende sterk ijs.
7-11-2014
9
Ijsongevallen
• Zelfredding bijt :
⇒ Plaats rug tegen de rand;
⇒ Zet uw benen tegen de andere kant;
• Zelfredding wak :
⇒ Ijs afbrokkelen tot je stevige dikte bereikt;
⇒ Principe van zelfredding bijt toepassen;
⇒ Plat over het ijs weg kruipen
7-11-2014
10
Ijsongevallen
• Redden iemand uit wak of bijt:
⇒ Verwittig hulpdiensten;
⇒ Eigen veiligheid boven alles;
⇒ SO geruststellen;
⇒ Omstaanders verwijderen, weg van het ijs;
⇒ Kledij aan elkaar vastknopen (sjaal, riem, jas, …)
⇒ Ketting van mensen vormen om tot bij SO te komen;
Film : http://www.youtube.com/watch?v=8KtNIOfUXe0
7-11-2014
11
Ijsongevallen
• Geraak je zelf onder het ijs :
⇒ Zoeken naar afwijkende plek;
Ijs met sneeuw => laat weinig licht door dan water
Ijs zonder sneeuw => laat beter licht door dan water
• Redden van personen onder ijs :
⇒ Verwittig hulpdiensten;
⇒ Redder beveiligen, helper moet redder na max. 30s uit
het water halen;
7-11-2014
12
Kinderen en baby’s
• Preventie :
⇒ Hou actief toezicht;
⇒ Nooit alleen in water, ook niet in bad of badzitje!!
⇒ Afsluiten van huiszwembaden en vijvers;
⇒ Maak kinderen bewust van het gevaar;
• Bewustmaking en opvoeding :
⇒ Leer kinderen zwemmen en bovenblijven;
⇒ Watergewenning vanaf 6 maanden, zwemmen 4 jaar;
⇒ Breng kinderen respect bij voor water!
⇒ Leer ze vroeg om de ogen te openen OW, leer ze op de
rug te draaien;
⇒ http://www.youtube.com/watch?v=v0mUPr68x2U
7-11-2014
13
Waarin verschilt de zee van een
zwembad ?
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Getijden
Weer
Stromingen
Te bewaken oppervlakte
Helderheid: GEVOLG ???
Hulpmiddelen (Boot, Reddingsvest, Pocket Mask,...)
Strandhoofden, kunstwerken
Organisatievorm
Temperatuur van het strandwater: 16 - 22°C
7-11-2014
14
Definitie strandhoofd
• Strandhoofd :
Een strandhoofd is een dwars op de kust staande
stenen constructie, meestal gebouwd om het ontzanden
van de stranden tegen te gaan. Een strandhoofd wordt
in de volksmond meestal een "golfbreker" genoemd,
maar strikt genomen is dit onjuist. Golfbrekers staan
per definitie parallel met of schuin ten opzichte van het
strand.
7-11-2014
15
Vb. Mogelijke organisatievorm
7-11-2014
16
Vb. Strand
van Zeebrugge
Organisatievorm
7-11-2014
17
Vb. Strand
van Zeebrugge
Organisatievorm
7-11-2014
18
Het Weer
• Wind (windrichting, windkracht)
• Zon (preventie)
• Bliksem
• Golven, branding
• Meteogegevens:
http://www.kustweerbericht.be/
7-11-2014
19
Het Weer
• Wind (windrichting, windkracht)
- Belangrijke invloed op drijvende
voorwerpen
- Grootste energiebron voor golven
- Benaming volgens streken en graden
- Meest gebruikte eenheid om windkracht
uit te drukken Schaal van Beaufort
7-11-2014
20
Het Weer
• Wind (windrichting, windkracht)
7-11-2014
21
Het Weer
• Wind (windrichting, windkracht)
- Benaming volgens streken en graden
7-11-2014
22
Het Weer
• Wind
- Onstaat door verschillen in luchtduk
- Steeds van hoge druk naar lage druk
- Warme lucht stijgt Lagedrukgebied
- Koude lucht daalt Hogedrukgebied
7-11-2014
23
Het Weer
• Wind - Zeebries
- Ontstaat door temp. verschil tussen zee
en land
- Hogere temp. op land – koele zee
7-11-2014
24
Het Weer
• Wind - Landwind
- Temp op land is frisser dan de temp
boven zee
7-11-2014
25
Het Weer
• Onweer (Donder en bliksem)
- Elektrisch geladen wolken kunnen
ontladen onderling of naar aarde
- Ontlading Bliksem en donder
- Snelheid licht groter dan geluid
Eerst bliksem dan donder
7-11-2014
26
Het Weer
• Onweer (Donder en bliksem)
- Snelheid licht = 300.000.000 m/s
- Snelheid geluid ong. 300 m/s
- Afstand = tijdsverschil x 300 m/s
7-11-2014
27
Het Weer
• Onweer (Donder en bliksem)
- Open vlaktes zijn onveilige plaatsen, dus
ook het strand!!
- Ifv de ernst zal hoofdredder bepalen wat
moet gebeuren, vb :
eventueel baders uit het water halen
+ overgaan tot rode vlag
7-11-2014
28
Het Weer
• Zon (preventie)
- Zorgt voor opwarming en dus
temperatuurs- en drukverschillen
- Verwachte hoeveelheid UV-straling
uitgedrukt volgens UV-index
- Zie hoofdstuk 7 voor gedetailleerde uitleg
7-11-2014
29
Het Weer
• Meteogegevens:
http://www.kustweerbericht.be/
- Analyse weerbericht
- Voorbeeld weerstation
7-11-2014
30
Complexe problematiek
• Zien – waarnemen :
⇒ Hoe sneller het zien, hoe vlugger de reactie;
⇒ Naast de zee ook andere
verantwoordelijkheden;
⇒ Aandacht- en concentratievermogen
Gradaties van aandacht
PREVENTIEF ANTICIPEREN VERONDERSTELT
VROEGTIJDIG OPMERKEN
7-11-2014
31
Complexe problematiek
• Zien – waarnemen ???
7-11-2014
32
Complexe problematiek
• Weinig baders
⇒ Individuele controle (tellen);
⇒ Redders kunnen samen staan ?
⇒ Meestal bij rustige omstandigheden, vb.
voormiddag, minder gunstig weer;
7-11-2014
33
Complexe problematiek
• Veel baders
⇒ Tellen moeilijk uit te voeren;
⇒ Baders groeperen en binnen gevaarsvelden houden;
⇒ Sociale controle onder de baders;
⇒ Strategische opstelling van alle redders;
⇒ Elke redder heeft een eigen deelzone;
⇒ In de mate van het mogelijke baders
individueel in de gaten houden;
7-11-2014
34
Complexe problematiek
• Andere verantwoordelijkheden
⇒ Gedeelte achter waterlijn;
⇒ Fietsen/voertuigen;
⇒ Honden;
⇒ Surfers/kiters;
⇒ Diepe putten ;
⇒ EHBO;
⇒…
=> Politiereglement
7-11-2014
35
Naamgeving
Stroming - Wind
Naamgeving in de
richting naar waar
het water stroomt
7-11-2014
Naamgeving naar
de richting van
waaruit de wind
waait
36
Windstreken
zee
noord
no
nw
Nl
west
oost
FR
zw
zo
zuid
7-11-2014
STRAND
37
Hoe verloopt dan de kustlijn van
Fr naar Nl ?
Van
7-11-2014
WZW
naar
ONO
38
Opgave
• In een bewaakte badzone met strandhoofden
•
•
en aan weerszijden een onbewaakt gedeelte
heerst er een ono-stroming en wzw-wind.
Geef een schematische weergave van dit
gegeven en geef bovenaan de tekening stroomen windrichting weer (pijlen).
Bepaal de drie belangrijkste gevaarsvelden.
7-11-2014
39
Schema Opgave
Grensboeien
ZEE
WR
STR
STRANDHOOFD FR
7-11-2014
STRANDHOOFD NL
40
Schema Opgave
Grensboeien
ZEE
WR
STR
STRANDHOOFD FR
7-11-2014
STRANDHOOFD NL
41
Diverse soorten gevaarssituaties
• oorsprong bij de mens (bader + redder)
• oorsprong buiten de mens om
•Aanwezigheid van strandhoofden
•Bodemconfiguratie (zwin, mui ???)
•Wind en stroming (landwind ??)
7-11-2014
42
Diverse soorten gevaarssituaties
• oorsprong bij de mens (bader) :
⇒ Onwetendheid;
(onvoldoende weten wat mag en niet,
onvoldoende de gevaren kennen, …)
⇒ Overschatting;
⇒ Drugs/alcohol;
⇒ Zie tevens oorzaken van verdrinking;
⇒…
7-11-2014
43
Diverse soorten gevaarssituaties
• oorsprong bij de mens (redder) :
⇒ Vermoeidheid;
⇒ Aandacht/concentratie;
⇒ Ervaring (jonge redder samen op post ?)
Kennisoverdracht !!
⇒ Praten met vrienden en collega’s;
⇒ Conditie;
⇒…
7-11-2014
44
Soorten gevaarssituaties
• oorsprong bij de mens
• oorsprong buiten de mens om
•Aanwezigheid van strandhoofden
•Bodemconfiguratie (zwin, mui ???)
•Wind en stroming (landwind ??)
7-11-2014
45
Vb. Strandhoofd bij laagwater
7-11-2014
46
Vb. Zwin
7-11-2014
47
Vb. Mui
7-11-2014
48
Vb. Uithollingen op het strand
7-11-2014
49
Vb. Uithollingen rond strandhoofden
7-11-2014
50
Vb. Uithollingen rond strandhoofden
7-11-2014
51
Soorten gevaarssituaties
• oorsprong buiten de mens om
Zwinnen – gevaar :
• bij overgang van LW naar HW
• kleine kinderen verliezen grond
bij terugkeer naar strand
7-11-2014
52
Soorten gevaarssituaties
• oorsprong buiten de mens om : ZWIN
7-11-2014
53
De Opstelling - DOELSTELLING
• Verhogen van het visueel comfort!
Kan ik het allemaal goed zien
• Verhogen van de herkenbaarheid!
Ben ik voldoende herkenbaar
• Oordeelkundige opstelling voor ideale
uitgangspositie van eventuele redding!
7-11-2014
54
De Opstelling - SOORTEN
• Centrale opstelling
Iedereen bewaakt de volledige zone
Vooral bij rustige zee en weinig baders
• Verdeelde opstelling
Iedere redder heeft een zone
+ tevens aandacht voor de andere delen van
bewaakte zone
7-11-2014
55
Vb. Centrale opstellingsvorm
7-11-2014
56
Vb. Centrale opstellingsvorm
7-11-2014
57
De Opstelling - SOORTEN
• Verhoogde opstelling
Beter overzicht door gebruik te maken van
hulpmiddelen (bv. mirador,…)
Verbetert het zicht en verhoogt de herkenbaarheid
Mirador centraal opstellen
• Combinatieopstelling
combinatie voorgaande opstellingen + boot
boot centraal opstellen en gebruiken als lokmiddel
7-11-2014
58
Vb. Centraal verhoogde opstellingsvorm
7-11-2014
59
Vb. Centraal verhoogde opstellingsvorm
7-11-2014
60
Grensboeien
ZEE
WR
STR
STRANDHOOFD FR
7-11-2014
STRANDHOOFD NL
61
Beachflag
7-11-2014
62
Grensboeien
ZEE
WR
STR
STRANDHOOFD FR
7-11-2014
STRANDHOOFD NL
63
Het Optreden
• Bewaakte zone is hoogste prioriteit !!!!
• Optreden in onbewaakte zone enkel
indien bewaakte zone in orde is.
• Nooit zone alleen laten!!!
• Altijd collega’s inlichten van je
handelingen
Een redder werkt in teamverband!!
7-11-2014
64
Interventies
• Onderscheid Redding - Tussenkomst
• Organisatie van de interventie
Nooit andere baders uit het oog verliezen
Op voorhand bespreken met je postoverste
hoe er dient gehandeld te worden i.g.v. nood.
7-11-2014
65
Interventies - Zweminterventie
LOOPFASE (tot op lendenhoogte):
• te water gaan, waar?
• snelle vordering
• continue lokalisatie van drenkeling
indien weerstand te groot wordt
ZWEMFASE
7-11-2014
66
Interventies - Zweminterventie
ZWEMFASE:
• Steeds ONDER de golven duiken (in
branding)!!
• Armen gestrekt;
• Buiten branding, over golven zwemmen;
• Borstcrawl met opgeheven hoofd!
Des te sneller de redding, hoe meer kans op
een positieve afloop.
7-11-2014
67
Golven – drenkeling zien/niet zien
NIET ZIEN
7-11-2014
WEL ZIEN
68
Interventies - Zweminterventie
Benadering en vervoer drenkeling:
• Drenkeling langs achteren benaderen
• Aanspreken van de drenkeling
• Bij vervoer drenkeling -->> steeds hoofd
BOVEN water!!
• Kopgreep meest aangewezen
vervoergreep;
• Stevige vervoersgreep toepassen.
7-11-2014
69
Transport en nazorg
• Zo snel mogelijk starten met nazorg (HF7)!!
• Plaats drenkeling met hoofd naar waterlijn;
• Plaats drenkeling op een veilige plaats;
• Drenkeling transporteren met draagberrie
of Rautek (1 of 2 redders);
• Neem geen onnodige risico’s en verplaats
het slachtoffer niet tenzij echt
noodzakelijk!!
7-11-2014
70
Hulpmiddelen (zie HF 5)
• Boot
• Signalisatie- en informatiemateriaal
• Reddingsmateriaal
(reddingsvest,koorden,boeien,mirador,ver
rekijker, vlaggen, ………..)
• Reanimatie en EHBO (pocketmask)
•…
7-11-2014
71
Vervoergrepen
• Hoofdgreep
• Okselgreep
• Schoudergreep
• Bovenarmgreep
• Kin-pols greep
• Zeemansgreep
POLLEKE PER POLLEKE
7-11-2014
72
Knopen
• Mastworp
• Platte knoop
• Schootsteek
• Paalsteek
• Boeireepsteek met slipsteek
• Kikker
7-11-2014
73