woonruimteverdeling in een nieuwe tijd

Studiedag
Huisvestingswet 2014:
woonruimteverdeling in
een nieuwe tijd
18 juni 2014
OTB - Onderzoek voor
de gebouwde omgeving
Faculteit Bouwkunde
Faculteit Bouwkunde, TU Delft
OTB-studiedag in samenwerking met Aedes, Platform31, RIGO en VNG
Huisvestingswet 2014:
woonruimteverdeling in een
nieuwe tijd
18 juni 2014, Faculteit Bouwkunde, TU Delft
Door de nieuwe Huisvestingswet 2014 moeten gemeenten een nieuwe verordening opstellen als zij komend jaar willen
sturen in de woonruimteverdeling. Het is daarom van groot belang voor hen en corporaties om zich te bezinnen op de
woonruimteverdeling, om ervaringen en ideeën uit te wisselen en met elkaar in debat te gaan. Ook andere ontwikkelingen binnen de woonruimteverdeling spelen daarbij een rol, zoals screening van woningzoekenden om de leefbaarheid in
buurten te vergroten en de inzet om doorstroming in de woningmarkt te stimuleren door o.a. tijdelijke huurcontracten. En
ook de inkomensafhankelijke huurverhogingen en de verhuurderheffing hebben effect op de lokale situatie van vraag en
aanbod van huurwoningen.
Nieuwe huisvestingswet
Onlangs heeft de Tweede Kamer het
wetsvoorstel voor de Huisvestingswet
2014 aangenomen. De nieuwe wet zorgt
voor de nodige wijzigingen ten opzichte
van de huidige situatie. Willen gemeenten
toewijzingsregels hanteren, dan moeten
zij voortaan een huisvestingsverordening
vaststellen. Sturen via convenanten met
verhuurders vervalt als mogelijkheid. Elke
vier jaar moet de gemeente onderbouwen waarom regelgeving noodzakelijk is.
Koopwoningen vallen niet meer onder de
huisvestingswet. Gemeenten kunnen zelf,
binnen de door het Rijk voorgeschreven
kaders, huurprijsgrenzen bepalen en kunnen deels lokaal maatwerk toepassen. Er
kunnen op basis van de Huisvestingswet
evenwel geen nadere regels gesteld worden bij leefbaarheidsproblemen, daarvoor
moeten gemeenten gebruik maken van
de Wet Bijzondere Maatregelen Grootstedelijke Problematiek (de Rotterdamwet).
In de Rotterdamwet komt bovendien een
aanvullende mogelijkheid om in bepaalde
gebieden kandidaat-huurders te screenen
op basis van hun gedrag.
Ontwikkelingen op de huurwoningmarkt
Er zijn grote ontwikkelingen in gang gezet
die de huurwoningmarkt structureel zullen
wijzigen. De invoering van de verhuurderheffing heeft grote invloed op de financiën
van de corporaties en daarmee op de
aanbodzijde. De inkomensafhankelijke
huurverhoging en huursombenadering zul-
len effecten hebben op de vraagzijde van
de woningmarkt. Veel corporaties verhogen
het huurniveau waar dat maar mogelijk is
en blijven woningen verkopen om de heffingen op te kunnen brengen. Dat blijft niet
zonder gevolgen voor de beschikbaarheid
en betaalbaarheid.
Is dit de markering van een structurele
wijziging? Is het de overgang van een sociale huursector voor een brede doelgroep
als onderdeel van de verzorgingsstaat,
naar een veel kleinere corporatiesector als
vangnet voor een beperkte doelgroep, en
slechts op tijdelijke basis?
Van woonruimteverdeling naar woonruimtebemiddeling
Er zijn meer redenen voor lokale partijen
om te zoeken naar nieuwe vormen om
vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Het
gaat niet alleen maar om de verdeling van
schaarse woningen. Het gaat ook om een
betere betaalbaarheid en om beweging te
brengen in de voorraad, bijvoorbeeld door
tijdelijke huurcontracten omdat groepen
die urgent een (grotere) woning behoeven
anders niet aan bod komen. Hoe kun je bij
woonruimteverdeling niet alleen met de
nieuwe bewoner, maar ook met de huidige
bewoners in de buurt rekening houden?
Kan toewijzing op leefstijlen daarbij een
bijdrage leveren, of moeten we zelfs aan
coöptatie en bewonerszelfbeheer denken?
In sommige complexen, buurten en wijken
zijn de afgelopen jaren maatregelen genomen om de instroom van bepaalde groepen
bewoners te voorkomen. Het bekendste
voorbeeld is de huisvestingsvergunningen
in Rotterdam, waar in bepaalde wijken
nieuwe bewoners zonder inkomen uit arbeid geweerd worden. Er zijn echter meer
wijken waar aanvullende eisen worden
gesteld of huurders gescreend worden. De
zorg voor betaalbaarheid en leefbaarheid
en een efficiënte inzet van de woningvoorraad zorgen dus voor nieuwe initiatieven in
de woonruimtebemiddeling.
Van langetermijnperspectief, wetgeving tot
en met lokale ontwikkelingen
De huidige situatie maakt het meer dan
ooit van belang voor alle betrokken partijen
om zich te bezinnen op de situatie, om
ervaringen en ideeën uit te wisselen en met
elkaar in debat te gaan. Daarom organiseert het OTB van de TU Delft, in samenwerking met Aedes, Platform31, RIGO
en de VNG deze studiedag. Hierbij staat
centraal wat de wetswijzigingen betekenen voor het lokale niveau. In een tiental
verdiepingssessies komen de verschillende
aspecten van de woonruimteverdeling
verder aan bod.
Voor wie bestemd?
De studiedag is gericht op bestuurders en
beleidsmedewerkers van gemeenten, woningcorporaties, provincies en rijksoverheid
en vertegenwoordigers van bewonersorganisaties die zich met het thema woonruimteverdeling bezig houden.
Programma
Verdiepingssessies
9.00
Inloop en registratie
9.30
Opening dagvoorzitter
Peter Boelhouwer, OTB, Faculteit Bouwkunde,
TU Delft
9.40
Van breed naar smal, van permanent naar tijdelijk: een langetermijnperspectief en plaatsbepaling voor de huurwoningmarkt
Marja Elsinga, OTB, Faculteit Bouwkunde, TU Delft
10.05
Van Woningwet en Huisvestingswet tot Rotterdamwet: de kaders van het Rijksbeleid
Mark Frequin, Ministerie van Binnenlandse Zaken
en Koninkrijksrelaties
10.30
Voorrang geven, uitsluiten, screenen en matchen:
wel of niet sturen op het lokale niveau
André Ouwehand, OTB, Faculteit Bouwkunde,
TU Delft
10.55
Koffie-/theepauze
11.25
Column
Sheila Sitalsing, columniste Volkskrant
11.35
Panelgesprek: Op zoek naar de nieuwe woonruimtebemiddeling
Hoe nodig zijn lokale regels om te komen tot de meest
optimale verdeling en hoe komt men op lokaal niveau
tot een nieuwe verordening? Wat is daarbij de positie
van de woningzoekenden en van de zittende bewoners?
Kunnen we woonruimtebemiddeling wel gebruiken om
de leefbaarheid en de dynamiek op de woningmarkt te
vergroten?
Een gesprek met Jolanda Hoogeboom (Sociale
Verhuurders Haaglanden), een wethouder, Jannie
Komduur (Woonbond), Anne-Jo Visser (Platform31)
en Sjoerd Zeelenberg (RIGO).
12.15
Lunchpauze
13.15
Verdiepende sessies: ronde I
14.30
Koffie-/theepauze
15.00
Verdiepende sessies: ronde II
16.15
Netwerkborrel
De verdiepingssessies bieden alle mogelijkheid aan de deelnemers om verder in te gaan op de verschillende aspecten van
de woonruimtebemiddeling.
In de sessies 1, 2 en 3 staan de gevolgen van de veranderingen in wetgeving en landelijk beleid voor het lokale niveau
centraal. Centrale vragen daarbij zijn hoe de samenwerking
tussen gemeente en corporaties is geregeld, hoe de noodzaak
tot sturen onderbouwd wordt en wat het nut is van lokaal
maatwerk. In de sessies 4, 5, 6 en 7 gaan we in op het beter
gebruikmaken van de woningvoorraad en het stimuleren van
de dynamiek op de woningmarkt. In de sessies 8, 9 en 10 ligt
de nadruk op de inzet van woonruimteverdeling bij het bevorderen van de leefbaarheid en de resultaten daarvan.
1.
Nieuwe huisvestingswet en nieuwe huisvestingsverordening in Breda: gemeentelijke verordening met samenwerkende corporaties
Tot op heden is er slechts een beperkte huisvestingsverordening,
maar er zijn goede prestatieafspraken met de corporaties. Om de
woonlastenproblematiek tegen te gaan wil men weer strakkere
passendheidscriteria invoeren.
Met: Vincent Smit, voorzitter (De Haagse Hogeschool), Bob
Biesheuvel (Gemeente Breda), Tanja Appels (Allee Wonen)
en Wil van Ruiten (Huurders Koepel Breda).
2.
Eindhoven: geen huisvestingsverordening en veel vrijheid
voor corporaties door prestatieafspraken
Eindhoven werkt al geruime tijd met alleen prestatieafspraken
voor de urgente groepen. De ‘vrije verhuur’ is ook daadwerkelijk
‘vrij’: corporaties hebben verschillende verdeelsystemen, waarbij
de ene loot en de ander toewijst op inschrijfduur. Wat gaat er nu
veranderen?
Met: Berend Jan Brijder, voorzitter (Gemeente Utrecht),
Joep Berghuis (Gemeente Eindhoven), Paul Tholenaars
(Woonbedrijf) en Ephrem Davids (Wooninc.).
3.
Lokaal maatwerk: kans of bedreiging? Casus Haaglanden
In het stadsgewest Haaglanden is ruime ervaring opgedaan met
de invulling van ‘lokaal maatwerk’. Gemeenten en corporaties
tonen u in deze workshop de (on)zin van het voorrang geven
aan lokale en regionale woningzoekenden aan. Welke kansen en
bedreigen geeft de nieuwe wet op dit punt en hoe zou u in uw
gemeente het debat over lokale voorrang kunnen voeren?
Met: Enno Vitner, voorzitter (Woonbron), Jolanda
Hoogeboom (Sociale Verhuurders Haaglanden), David
Albregts (Gemeente Pijnacker-Nootdorp) en Lida Garnier
(Stadsgewest Haaglanden).
4.
5.
6.
7.
Tijdelijke huurcontracten als gangmaker op een
gespannen woningmarkt: voor- en nadelen voor jongeren en grote gezinnen
Er komen steeds meer tijdelijke huurcontracten in omloop,
zoals verhuren op grond van de leegstandswet, bruikleenovereenkomsten bij anti-kraak woningen en het campuscontract. Wat zijn de effecten van tijdelijke huurcontracten op de
beschikbaarheid van sociale woningen en de doorstroming
op de woningmarkt? Wat zijn voor- en nadelen voor huurders en verhuurders? Onder welke condities kunnen we het
tijdelijke huurcontract een stap verder brengen?
Met: Anne-Jo Visser, voorzitter (Platform 31), Steven
Kromhout (RIGO), Perry Hoetjes (Stadgenoot), Kees
Verschoor (Gemeente Utrecht) en Jannie Komduur
(Woonbond).
Verlengde verhuisketens: doorstromen met de
seniorenmakelaar
Huurkorting voor ouderen en verhuisbegeleiding door een
seniorenmakelaar helpt gezinnen aan een grotere woning
blijkt uit een experiment onder acht corporaties. Op deze
manier komen de grotere eengezinswoningen voor jonge
gezinnen vrij en brengt het een reeks aan verhuizingen op
gang. De aanpak met huurkorting is bovendien te betalen.
De sessie gaat in op de praktijkervaring van corporaties.
Met: Annette Duivenvoorden, voorzitter (Platform31),
Sjoerd Zeelenberg (RIGO), André van Giffen (Kleurrijk
Wonen) en Maarten Vos (Vidomes).
Thuis tijdelijk: woonbemiddelingspunt voor tijdelijk
onderdak voor expats, arbeidsmigranten en urgente
woningzoekenden
Het experiment Thuis tijdelijk in Noord-Limburg leidde tot
een website met aanbod voor tijdelijk huisvesting: individuele woningen, kamergewijze verhuur, logies en pension. Dit
aanbod van corporaties, commerciële aanbieders, intermediairs en particuliere huiseigenaren voldoet aan alle lokale en
landelijke eisen. In de sessie wordt Thuis tijdelijk toegelicht
en gaat de discussie in op de wijze hoe men dit kan toepassen in andere regio’s.
Met: Annette Duivenvoorden, voorzitter (Platform31),
Dominique Cornelissen (Thuis in Limburg), Susan Geomini (Wonen Limburg), vertegenwoordiger Gemeente
Venray en Tineke Booi (Orka-advies, o.v.b.).
Woonruimteverdeling en betaalbaarheid: sturen op
inkomen?
Gemeenten en corporaties willen in de woonruimteverdeling
de keuzevrijheid van woningzoekenden groot houden. Zij
vinden het paternalistisch om die te beperken met aanvullende toegangseisen, zo blijkt uit onderzoek. De experimenten Huur op Maat en Woonlasten zijn een alternatieve kijk
op betaalbaarheid van woningen. In deze sessie worden de
inzichten uit onderzoek en experimenten belicht en staat de
vraag centraal: Moet inkomen (weer) een grotere rol spelen
bij woonruimteverdeling?
Met: Anne Jo Visser, voorzitter (Platform31), Steven
Kromhout (RIGO), Erik Maasen (Woonbond) en Maarten Vos (Vidomes).
8.
Verleiden en sturen in de woonruimteverdeling met
leefstijlen
Het rommelt in sommige stadswijken. Om meer grip te
krijgen op bewoners die zich verschillend gedragen, experimenteren corporaties met leefstijltoewijzing. In deze sessie
bespreken we nut en noodzaak daarvan. Zorgt sorteren op
leefstijlen voor meer leefbaarheid en woongenot? En mag
je daar wel op sturen in de nieuwe wet? Is het vooral een
manier om zittende bewoners tevreden te stellen ten koste
van de keuzevrijheid van woningzoekenden?
Met: André Ouwehand, voorzitter (OTB, TU Delft), Maria
Besselink (Haag Wonen), Wenda Doff (OTB, TU Delft) en
Pieter Elsinga (Ministerie BZK).
9.
De zin en onzin van het screenen van huurders in
kwetsbare wijken
Het weren van woningzoekenden met een crimineel verleden
lijkt een logische manier om de leefbaarheid in kwetsbare
wijken te verbeteren. Maar wat mogen we eigenlijk van deze
vorm van ‘screening’ verwachten? En welke wettelijke basis
hebben corporaties en gemeenten hiervoor?
Met: Sjoerd Zeelenberg, voorzitter (RIGO), Hermia
Brummelkamp (Zayaz), Edo Baart (Eigen Haard),
André Massee (Politie Amsterdam) en Gwen van Eijk
(Universiteit Leiden)
10. Het weren van nieuwe kansarme bewoners:
de werking van de Rotterdamwet
In Rotterdam heeft men nu 8 jaar ervaring met huisvestingsvergunningen om de instroom van nieuwe kansarme bewoners in zwakke wijken tegen te gaan. De maximumtermijn
van toepassing in een wijk is in de wet inmiddels verlengd
tot 20 jaar. Wat zijn de ervaringen tot nu toe? Is het ook een
goed middel voor andere gemeenten met kwetsbare wijken?
Met: Vincent Smit, voorzitter (De Haagse Hogeschool),
Pieter Bol (Gemeente Rotterdam), Kees Boeser (Havensteder), André Ouwehand (OTB, TU Delft) en Simon
Bakker (Ministerie BZK).
Meer informatie
Datum en tijdstip
Woensdag 18 juni 2014
Aanvang programma: 9.30 uur.
Einde: 16.15 uur
Locatie
Faculteit Bouwkunde, TU Delft
Julianalaan 134
2628 BL Delft
Tel. (015) 278 98 05
www.bk.tudelft.nl
Kosten
De deelnamekosten bedragen € 395,per persoon (over dit bedrag is geen
BTW verschuldigd). Leden van Aedes
of VNG en partners van Platform31
betalen een gereduceerd tarief van
€ 295,-. Er geldt een kortingsregeling
voor bewonersorganisaties (€ 95,-),
Nethurpromovendi (€ 95,-) en studenten (€ 50,-).
10 werkdagen vóór aanvang van de
studiedag ontvangen te zijn.
Indien vanwege onjuist ingevulde gegevens de factuur opnieuw verzonden
dient te worden, wordt € 25,- aan
administratiekosten doorberekend.
Verdiepingssessies
In het programma worden 10 verschillende sessies aangeboden.
Afhankelijk van de belangstelling
worden sessies één keer en zo nodig 2
keer gehouden. U kunt tijdens de studiedag deelnemen aan twee sessies.
U kunt bij uw inschrijving 3 voorkeuren aangeven. Uiteraard probeert
de organisatie bij de indeling zoveel
mogelijk rekening te houden met uw
eerste en tweede voorkeur. Tijdens de
dag zelf wordt u geïnformeerd over de
definitieve sessie-indeling.
Annulering
Aanmelding en betaling
U kunt zich voor deze studiedag aanmelden via www.otb.tudelft.nl/agenda.
De registratie sluit op 17 juni 2014.
Kies voor studiedag ‘Huisvestingswet
2014: woonruimteverdeling in een
nieuwe tijd’. U treft daar een omschrijving van de studiedag en een link naar
het aanmeldformulier.
Bij de bevestiging van uw inschrijving
ontvangt u tevens een routebeschrijving. U kunt online betalen of per factuur. Indien u kiest voor betaling per
factuur, wordt deze apart toegezonden
door de financiële administratie van de
TU Delft. Het deelnamebedrag dient
U kunt alleen schriftelijk annuleren.
Afmelding zonder verplichting tot betaling kan slechts indien de annulering
schriftelijk is ontvangen vóór woensdag 4 juni 2014. Bij afmelding tussen 4
en 11 juni 2014 is 50% van de kosten
verschuldigd. Daarna wordt het gehele
deelnamebedrag in rekening gebracht.
Bij verhindering is het mogelijk een
collega gebruik te laten maken van uw
reservering.
De organisatie behoudt zich het recht
voor bij onvoldoende belangstelling de
studiedag te annuleren. Hiervan ontvangt de deelnemer tijdig bericht. Bij
annulering van de studiedag door de
organisatie ontvangen de deelnemers
direct het deelnamebedrag terug.
Informatie
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met het secretariaat van het
OTB-congresbureau:
Tel. (015) 278 30 05
E-mail: [email protected]
Adres: Jaffalaan 9, 2628 BX Delft.
Organisatie
Het OTB, onderdeel van de Faculteit
Bouwkunde van de TU Delft, organiseert deze studiedag in samenwerking
met Aedes, Platform31, RIGO en VNG.
Cursus-/studiedagprogramma 2014
Cursus/studiedag
Data
Kosten
4-daagse cursus Portefeuille- en Assetmanagement bij woningcorporaties
23/24 september en 28/29 oktober 2014
€ 2.195,-
4-daagse cursus Nieuwe wegen in technisch
beheer van woningen
8/9 oktober en 19/20 november 2014
€ 2.195,-
OTB/Platform31 Wooncongres
12 november 2014
n.t.b.
2-daagse cursus De markt van koopwoningen
26/27 november 2014
€ 1.095,-
2-daagse cursus Trends in de woonruimteverdeling
najaar 2014
€ 1.095,-
Kijk voor een actueel overzicht op: www.otb.tudelft.nl/agenda. U kunt zich hier ook inschrijven.
Kies dan studiedag ‘Huisvestingswet 2014: woonruimteverdeling in een nieuwe tijd’.
Projectcode: AOS702-2014
www.otb.tudelft.nl/agenda

Download Report