Download

Tools voor afdelingen m.b.t. het omgaan met Ontmoetingscentra in relatie tot de Alzheimer
Cafés.
Inleiding
Verschillende afdelingen hebben te maken met het ontwikkelen van ontmoetingscentra in hun regio.
Nogal eens krijgen ze daarbij vragen om daar in mee te denken, in mee te doen, convenanten te
tekenen wanneer het een maal zo ver is, sprekers te leveren voor speciale bijeenkomsten die zij
organiseren etc. Nogal eens komt daar ook de vraag bij hoe een ontmoetingscentrum gezien moet
worden in relatie tot een Alzheimer Café. In onderstaande notitie geven we een aantal handreikingen
hoe met bovenstaande vragen om te gaan. Maar eerst geven we een begripsomschrijving van het
een en het ander.
Wat is een ontmoetingscentrum?
Er bestaan in den lande veel definities van het ontmoetingscentrum, van inloophuis tot
dagbehandeling. Alzheimer Nederland verstaat onder een ontmoetingscentrum het concept zoals
bedoeld en opgezet door prof. dr. Rosemarie Droës. Dit concept dient te voldoen aan een aantal
criteria die zijn terug te vinden op www.ontmoetingscentradementie.nl. Zo werkt een
ontmoetingscentrum volgens de filosofie van het adaptatie-coping model, is standaard een
bewegingsprogramma opgenomen en wordt zowel een programma voor de persoon met dementie
als zijn mantelzorger aangeboden. Een overzicht van alle ontmoetingscentra die volgens dit concept
werken, zijn op genoemde website opgenomen. Alzheimer Nederland stimuleert startende
ontmoetingscentra zich hier aan te melden, zodat wij weten dat volgens dit concept wordt gewerkt. Uit
onderzoek van R. Droes blijkt immers dat het ontmoetingscentrum bewezen effectief is.
Een ontmoetingscentrum wordt vanuit de keten dementie opgezet, het is dus een “zorgproduct” en
wordt betaald vanuit de AWBZ en Wmo. Het ontmoetingscentrum is altijd in de wijk gesitueerd ( niet
in een zorginstelling). Daarnaast zijn er steeds meer gemeentes die ontmoetingscentra gaan
stimuleren in het kader van de komende overgang van de AWBZ –functie Begeleiding naar de Wmo.
Gemeenten proberen zo vorm te geven aan hun nieuwe Wmo-taken.
Waarin verschilt het Ontmoetingscentrum dementie (OC) van een Alzheimer Café (AC)?
Het OC levert een dagelijks aanbod op maat voor een vaste groep mensen met dementie en hun
mantelzorgers. Het is een z.g. zorg- en welzijnsproduct. Het AC is een maandelijks aanbod voor een
wisselende groep van mensen met dementie, hun mantelzorgers,, maar ook hulpverleners en andere
belangstellenden zijn welkom en kunnen van elkaar leren. Het AC wordt betaald en ondersteund door
meerdere organisaties (ook vanuit de keten) en Alzheimer Nederland is eigenaar van de naam
Alzheimer Café, samen met Bere Miesen. Het OC biedt dagelijkse concrete ondersteuning op
verschillende gebieden en men heeft er een indicatie voor nodig, bovendien is de informatie meestal
eenzijdig gericht, d.w.z. naar een van de doelgroepen. Het AC is een maandelijkse bijeenkomst voor
informatie, voorlichting, contact en bevordering van de emancipatie, de toegang is vrij voor iedereen,
alle doelgroepen zijn er gezamenlijk. Het AC kan worden gezien als het voorportaal van het OC. In
het AC wordt dementie bespreekbaar gemaakt, kan men horen wat voor ondersteuning er is, worden
ervaringen uitgewisseld. Een van de doelen van het AC is om mensen gericht door te verwijzen naar
hulp, begeleiding en zorg, bijvoorbeeld naar het ontmoetingscentrum. Het is dus van groot belang dat
er een goede relatie is tussen OC en AC.
Zijn er overeenkomsten tussen een OC en een AC?
Ja, m.n. voor de patiënt en zijn mantelzorger zijn er overeenkomsten op het gebied van informatie,
voorlichting en ondersteuning. Er zijn mogelijkheden voor gesprekken, maar zoals gezegd deze zijn in
een OC meer per doelgroep, in een AC gezamenlijk. Vanuit de ketengedachte is het onwenselijk dat
er versnippering in de zorg en begeleiding optreedt. Dit geldt zeker ook voor de programma’s van het
OC en AC. Daarom is het van belang om de verschillen goed te kennen tussen beide voorzieningen
en waarin ze elkaar aanvullen.
Het verschil: Het AC als voorportaal en het OC als zorg-welzijnsvoorziening.
De overeenkomst: de thematische voorlichting voor breed publiek
Zit het elkaar in de weg?
Nee, dat hoeft helemaal niet, zie boven. Het kan elkaar eerder versterken doordat beide naar elkaar
kunnen verwijzen, de patiënt en zijn mantelzorger aan beide behoefte kunnen hebben en het 1
specifiek iets anders biedt dan het ander. Daardoor raden we aan dat een afdeling zich als volgt
opstelt wanneer er beide aanbiedingen geboden gaan worden:
1. Bespreek in de ketenzorg dementie welke behoeftes er zijn vanuit de persoon met dementie
en zijn mantelzorger en hoe men dus tot een optimale verdeling van AC en OC kan komen .
Als een gemeente u dus vraagt voor welke voorziening u subsidie vraagt, bespreek deze
vraag dan in het ketenoverleg, omdat hier de verantwoordelijkheid ligt voor een
samenhangend aanbod van diensten.
2. Geef aan de gemeente aan dat beide aanbiedingen aangeboden kunnen worden en dat er
voor beide dus geld beschikbaar gesteld wordt.
3. Neem verantwoordelijkheid voor een AC en biedt zo mogelijk ondersteuning en advies bij het
opzetten van een ontmoetingscentrum (uitgangspunt: ontmoetingscentrum dementie van het
VUmc).
4.
Als afdelingsbestuur ben je niet (mede-) verantwoordelijk voor een Ontmoetingscentrum, je
hebt dus alleen een adviesrol bij de oprichting en totstandkoming van een
ontmoetingscentrum en je bent geen participant.
5. Stem goed af tussen AC en het Ontmoetingscentrum waarbij je elkaar kunt ondersteunen en
aanvullen t.a.v. het inhoudelijke programma wat door beiden geboden wordt. Immers op het
thema voorlichting aan een brede groep raken het OC en AC elkaar. Hier kunnen
dubbelingen in programma voorkomen. Daarom is het van belang om dit uit te wisselen en af
te stemmen.
6. Kijk of het verstandig is in eventueel dezelfde locatie het AC en het OC te huisvesten; zie dit
vooral in het kader van efficiëntie, meerwaarde voor de patiënt en zijn mantelzorger en
herkenbaarheid in het algemeen.
7. Overleg en vraag advies van Alzheimer Nederland waar nodig bij uw regiocoördinator.

Download Report