Toekenningen Vidi 2013

Toekenningen Vidi 2013
Toekenningen Vidi 2013
Page 1 of 19
Vernieuwingsimpuls
Meer over de Vernieuwingsimpuls
van NWO
Persbericht: '70 miljoen euro voor grensverleggende wetenschap'
Alfabetische lijst op achternaam
onderzoeker
Veroorzaakt chaos kindermishandeling?
Prof. dr. L.R.A. (Lenneke) Alink (v), UL – Pedagogische
Wetenschappen
Heeft chaos in het gezin invloed op kindermishandeling? Met een
babysimulator wordt experimenteel getoetst of chaos de kans op
mishandeling verhoogt. Ook zullen de onderzoekers het effect van een
interventie gericht op vermindering van chaos in risicogezinnen
bestuderen.
Kennis voor schone technologie
Dr. F. (Floortje) Alkemade (v), UU – Copernicus Institute of
Sustainable Development
Technologische doorbraken zoals CO2-neutrale auto's zijn nodig om tot
een duurzame samenleving te komen. De onderzoekers ontwikkelen
nieuwe methoden om systematisch te bestuderen welke mechanismen
tot technologische doorbraken in schone technologie leiden.
Het eeuwige leven van stamcellen
Dr. R. (Renée) van Amerongen (v), UvA – Moleculaire Cytologie
Stamcellen kunnen zich schijnbaar eindeloos blijven delen. Deze
bijzondere eigenschap is cruciaal voor het weefselonderhoud en
schadeherstel in ons lichaam. Tegelijkertijd wordt dit proces strak
gereguleerd. Om stamcelactiviteit beter te leren begrijpen en
beheersen, identificeren de onderzoekers de verantwoordelijke
controlemechanismen.
Rationele verwachtingen voorbij
Dr. A. (Aurélien) Baillon (m), EUR – Erasmus School of Economics
Hebben mensen perfecte (rationele) verwachtingen over hun toekomst
zoals economen doorgaans aannemen? Dit onderzoek bestudeert de
werkelijk verwachtingen van mensen. Dat leidt tot een beter begrip
waarom mensen zich te veel verzekeren en te weinig sparen voor hun
pensioen.
De geheimen van chipkaarten afluisteren en beschermen
Dr. L (Lejla) Batina (v), RUN – ICIS
Chipkaarten worden gebruikt als bankpasjes, SIM-kaarten, ovkaarten, identiteitskaarten en ook in paspoorten. Dit project
onderzoekt de beveiliging van zulke kaarten tegen de meest
bedreigende vorm van aanvallen, zogenaamde side-channnel attacks,
waarbij nauwkeurige analyse van bijvoorbeeld het stroomverbruik
geheime sleutels verraadt.
Financiële beslissingen: lessen uit de geschiedenis
Dr. F.B. (Fabio) Braggion (m), UvT – Financiering
Belastingen en bijbehorende wetgeving zijn belangrijke factoren
wanneer bedrijven besluiten tot een aandelenuitgave of
dividenduitkering. Hun werkelijke impact is echter onduidelijk. Ik
bestudeer hoe deze financiële beslissingen van bedrijven veranderden
toen overheden bedrijfsbelastingen en regelgeving invoerden in de
afgelopen eeuw.
Omzetten van biomassa met katalyse: de natuur doet het voor
Dr. P. C. A. (Pieter) Bruijnincx (m), UU – Anorganische Chemie &
Katalyse
De natuur heeft elegante oplossingen gevonden om complexe
processen mogelijk te maken en te controleren. Met deze oplossingen
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 2 of 19
als inspiratiebron gaan de onderzoekers nieuwe, dynamische
processen en katalysatoren ontwikkelen om biomassa om te zetten in
duurzame chemicaliën en brandstoffen.
Gravity as a hologram
Dr. A. (Alejandra) Castro (f), UvA – Instituut voor Theoretische Fysica
Physics Black holes give rise to a radical possibility: our universe is
like a hologram. The goal of the project is to explore the repercussions
of holography. The basic question to answer is: how does geometry
emerge from a quantum theory?
Burgerlijke Ongehoorzaamheid – Democratisch, Globaal,
Digitaal?
Dr. R. (Robin) Celikates (m), UvA – Filosofie
Burgerlijke ongehoorzaamheid speelt een belangrijke rol in de
geschiedenis van de democratie. Denk bijvoorbeeld aan Martin Luther
King, Jr. Maar hoe is deze praktijk veranderd? Dit onderzoek
bestudeert de uitdagingen van de democratisering, globalisering en
digitalisering van ongehoorzaamheid aan het begin van de 21e eeuw.
Zieke bloedvaatjes in zieke bloedvaten
Dr. C. (Caroline) Cheng (v), UMCU – Vaatwand Biologie
Aderverkalking is het dichtslippen van bloedvaten waardoor organen
niet meer voldoende zuurstof kunnen ontvangen. Bij een ernstige
vorm hiervan treedt er ingroei op van slecht functionerende
microvaatjes. Dat verergert de aderverkalking en daarom kijken de
onderzoekers hoe dit tot stand komt.
Kunnen verontreinigingen een fusieplasma in toom houden?
Dr. ir. I.G.J. (Ivo) Classen (m), DIFFER – Fusiefysica
Het succes van fusiereactoren hangt voor een groot deel af van het
onder controle krijgen van een instabiliteit die plotselinge
warmteverliezen veroorzaakt. Het is gebleken dat deze instabiliteit
beïnvloed wordt door verontreinigingen in het plasma. Dit onderzoek
gebruikt zowel een fusiereactor als een plasma-wand-simulator om de
effecten van verontreinigingen te verklaren en methodes te vinden
instabiliteit te vermijden.
Parasiteren bij een sluipend ziekteproces: atherosclerose
Dr. ir. I. (Ingrid) Dijkgraaf (f), UM – Biochemie
Atherosclerose is een chronische ziekte waarbij de interactie tussen
twee ontstekingseiwitten een oorzakelijke rol speelt. De onderzoekers
zullen deze interactie op moleculair niveau bestuderen en proberen te
verbreken met behulp van een recentelijk ontdekt tekeneiwit.
Lawines in de donkere diepe zee
Dr. J.T. (Joris) Eggenhuisen (m), UU – Sedimentologie
Wervelende lawines voeren sediment 1000 km ver door meanderende
geulen op de bodem van de oceanen. Deze lawines worden
nagemaakt in het laboratorium om erachter te komen hoe dat kan, en
te voorspellen waar in oceanen zand afgezet wordt.
Experimentele kosmologie met supergeleidende nano-circuits
Dr. A. (Akira) Endo (m), TUD – Kavli Institute of Nanoscience
De gevoeligheid van supergeleiders voor straling wordt gebruikt om de
kosmos te ontrafelen. Een nano-gestructureerde supergeleidende chip
geplaatst in een telescoop zal onthullen waar en hoe diep weg de
sterrenstelsels aan de rand van het universum zitten.
New Catalysts for the sustainable production of chemicals
Dr. M. A. (Tati) Fernández (f), RUG – Chemistry
The sustainable synthesis of organic molecules provides innumerable
benefits for the environment and economy. The researchers will
develop new catalysts for the direct and selective functionalization of
C-H bonds, a highly attractive strategy to achieve green, clean and
efficient transformations.
Van mutatie tot ziekte
Dr. L.H. (Lude) Franke (m), UMCG – Genetica
Voor veel ziekten zijn nu genetische risicofactoren bekend. Voor de
meeste ziekten blijft het echter onduidelijk hoe deze mutaties
uiteindelijk tot ziekte leiden en welke biologische processen zij
verstoren. De onderzoekers gaan dit uitzoeken met behulp van 'big
data'.
De invloed van darmbacteriën op onze vetstofwisseling
Dr. J. (Jingyuan) Fu (v), UMCG – Genetica
Darmbacteriën en mensen hebben een symbiotische relatie. Dit
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 3 of 19
project zal uitzoeken hoe darmbacteriën onze vetstofwisseling
beïnvloeden en welke rol genetische variatie daarin speelt. Dit
onderzoek zal aanknopingspunten bieden voor nieuwe mogelijkheden
voor behandeling door gebruik te maken van darmbacteriën.
Onzekerheid in ranglijsten zichtbaar maken
Dr. J. J. (Jelle) Goeman (m), UMC St. Radboud – Biostatistiek
Een ranglijst heeft altijd een winnaar en een verliezer, maar als de
werkelijke verschillen klein zijn speelt het toeval hierbij vaak een grote
rol. De onderzoekers ontwerpen methoden om aan te geven hoe zeker
we zijn over een gevonden rangorde.
Nieuws uit de Nieuwe Wereld
Dr. M. (Michiel) van Groesen (m), UvA – Geschiedenis
De eerste gedrukte kranten stonden vol met nieuws uit de Nieuwe
Wereld. De strijd om Brazilië en de komst van de jaarlijkse zilvervloot
werden thuis nauwlettend gevolgd. Dit onderzoek bestudeert de
dynamiek van trans-Atlantische berichtgeving in de nieuwe media van
de Gouden Eeuw.
Rol van bindweefsel bij boezemfibrilleren
Dr. J.R. (Joris) de Groot (m), AMC/UvA – Cardiologie
Boezemfibrilleren is de meest voorkomende hartritmestoornis en
ontstaat door bindweefselvorming in de linker hartboezem. De
onderzoekers zullen de bindweefselopbouw en -afbraak in de boezem
van patiënten bestuderen en onderzoeken of boezemfibrilleren te
genezen is door het bindweefsel te behandelen.
Sleutelen aan de motoren van de spier
Dr. J. (Joris) Hoeks (m), UM – Humane Biologie
In de spieren van type-2 diabetespatiënten is het functioneren van
mitochondria, de cellulaire energieleveranciers, verminderd. Het
verbeteren van deze mitochondriële capaciteit kan daarom bijdragen
aan de behandeling van diabetes. Dit onderzoek bestudeert nieuwe
regulatiemoleculen die de werking van spiermitochondria kunnen
beïnvloeden.
Spontane vorming van complexe batterijen
Dr. ir. M. (Mark) Huijben (m), UT – Anorganische Materiaalkunde
Batterijen spelen een belangrijke rol in de huidige energieopslag, maar
voldoen nog niet aan onze wensen. De onderzoekers gaan de interne
verbindingen verbeteren door middel van complexe, 3-dimensionale
structuren. Deze vormen zich spontaan uit de losse onderdelen door
zelforganisatie.
Modelling Surface Processes in Quantum Dot Solar Cells by
First Principles
Dr. I (Ivan) Infante (m), VU – Theoretical Chemistry
Inexpensive and high-performance solar devices that convert light into
electricity efficiently are of crucial importance for society. Quantum
dot solar cells are cheap, flexible and reliable devices that are
expected to play a major role in future solar technologies. In this
project, my group will develop and apply versatile computational tools
to speed-up the development of this emerging technology.
Verbouwing van ingepakt DNA
Dr H. (Hugo) van Ingen (m), UU – NMR Spectroscopy Research Group
Ons DNA wordt beschermd door het stevig in te pakken. Om het DNA
te kunnen aflezen, wordt het weer uitgepakt. De onderzoekers
ontwikkelen nieuwe technieken om het mechanisme van deze
verbouwing te achterhalen, met nadruk op het samenspel van
moleculaire structuur, dynamica en interacties.
De toekomst van de sterfte ontrafelt
Dr. F. (Fanny) Janssen (v), RUG – Demografie
Sterftevoorspellingen zijn cruciaal voor sociale zekerheid en de
gezondheidszorg, maar worden continue bijgesteld. Dit onderzoek
verbetert de sterfteprognose door nieuwe inzichten over
ontwikkelingen in roken, obesitas, alcohol en het uitstel van het ouder
worden te verkrijgen en gelijktijdig te beschouwen.
3D-eiwitmodellen in evolutionair perspectief
Dr. R.P. (Robbie) Joosten (m), NKI-AvL – Biochemie
Kristallografische 3D-eiwitmodellen helpen het leven in de cel te
begrijpen en medicijnen te ontwikkelen. In dit onderzoek worden
nieuwe computertechnieken ontwikkeld om, continu en systematisch,
kennis uit evolutionair verwante eiwitten te gebruiken om betere,
informatievere 3D-eiwitmodellen te maken.
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 4 of 19
Sticky when wet
Dr. M.M.G. (Marleen) Kamperman (v), WUR – Physical Chemistry and
Colloid Science
Borstelwormen leven onder water en bouwen cilindervormige huisjes
door stukjes schelp en steen aan elkaar te plakken. De onderzoekers
gaan het mechanisme nabootsen dat de borstelworm gebruikt om de
lijm onderwater uit te scheiden, en gaan een sterke, taaie lijm
ontwikkelen, die bijvoorbeeld als biomedische lijm toegepast kan
worden.
Tomaten uit de houdgreep
Dr. M. (Merijn) Kant (m), UvA – Moleculaire en Chemische Ecologie
Sommige parasieten kunnen de natuurlijke afweer van gewassen
onderdrukken. De onderzoekers gaan deze achilleshiel in kaart
brengen en tomatenplanten selecteren die niet onderdrukt kunnen
worden. Deze eigenschappen gaan ze inzetten om gecultiveerde
tomaten te bevrijden uit de houdgreep van plagen.
Wervelend de diepzee in
Dr. C.A. (Caroline) Katsman (v), UU/NIOZ – Oceanografie
In de Noord-Atlantische Oceaan zinkt zeewater naar de diepzee. Dit
proces stokt in een warmer klimaat, wat leidt tot extra
zeespiegelstijging. Effecten van wervels in oceaanstromingen
ontbreken echter in dit toekomstbeeld. Door te analyseren wat
wervels doen verbeteren oceanografen klimaatvoorspellingen.
Paying for All the King's Horses and All the King’s Men – Een
belastinggeschiedenis van het Oud-Perzische Rijk
Dr. K. (Kristin) Kleber (v), VU – Geschiedenis
Het Oud-Perzische Rijk (550-330 v.Chr.) was het eerste 'wereldrijk'
met vele culturen, dat zich uitstrekte van Griekenland tot het huidige
Afghanistan. De bestudering van het belastingstelsel helpt ons de
stabiliteit van dit rijk te verklaren.
Het uiteenvallen van de Indo-Europese moedertaal
Dr. A. (Alwin) Kloekhorst (m), UL – Taalwetenschap
Alle talen van Europa tot aan India stammen af van één moedertaal,
die duizenden jaren geleden gesproken werd. In dit project zal door
middel van taalkundig stamboomonderzoek achterhaald worden hoe
de allereerste opsplitsing van die Indo-Europese moedertaal precies
gegaan is.
Aanpak klimaatverandering kan niet zonder vastgoed
Dr. N. (Nils) Kok (m), UM – Finance
Mensen verbruiken het meeste energie in woningen, kantoren en
winkels. Om dit te veranderen moeten we investeren in gebouwen of,
bijvoorbeeld met slimme technologieën, ons gedrag aanpassen. De
onderzoekers kijken naar de effectiefste methoden en de gevolgen
voor economische waarde.
Over Malaria, Mitochondriën, Modellen & Medicijnen
Dr. T.W.A. (Taco) Kooij (m), – Medische Microbiologie
De malariaparasiet bezit slechts één mitochondrion voor zijn gehele
energiehuishouding, wellicht de achilleshiel van deze moordenaar op
wereldformaat. Een multidisciplinair onderzoeksteam gaat deze
huishouding ophelderen en een compleet malaria mitochondrion model
bouwen. Dit zal aangrijpingspunten voor broodnodige nieuwe
medicijnen opleveren.
Efficiënte organische zonnecellen
Dr. L. J. A. (Jan Anton) Koster (m), RUG – Photophysics and
Optoelectronics (natuurkunde)
Organische zonnecellen zijn een veelbelovend, nieuw type zonnecel.
Om ze commercieel toe te kunnen passen moet hun efficiëntie worden
verbeterd. Daarom gaan de onderzoekers uitzoeken hoe het
weglekken van ladingen in zulke zonnecellen kan worden onderdrukt.
Emoties en economische beslissingen
Dr. G. (Gijs) van de Kuilen (m), UvT – Economie
Emoties zijn van invloed op economische beslissingen van mensen,
maar hoe en welke emoties precies een rol spelen is grotendeels
onbekend. In dit project gaan de onderzoekers de relatie tussen
emoties en keuzegedrag in kaart brengen met een nieuwe
meetmethode.
'Mamma, bier is niet voor jou, dat is voor pappa's!'
Dr. E. (Emmanuel) Kuntsche (m), RU – Behavioural Science Institute
Nederlandse jongeren drinken hun eerste glas alcohol vaak al op
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 5 of 19
jonge leeftijd. Dit onderzoek richt zich op de rol van blootstelling aan
het drinkgedrag van ouders in de ontwikkeling van kennis over alcohol
in de kindertijd (4-8 jaar) en verwachtingen van alcohol en motieven
om te drinken in de vroege adolescentie (9-13 jaar).
Wegennet van het brein in beeld
Dr. A. (Alexander) Leemans (m), UMCU – Image Sciences Institute
De connecties in het brein zijn te vergelijken met een snelwegennet.
De onderzoekers gaan dit wegennet van verbindingen in kaart
brengen door het diffusieproces van watermoleculen in hersenweefsel
te bestuderen.
Taai biokeramiek voor botherstel
Dr. ir. S.C.G. (Sander) Leeuwenburgh (m), Radboudumc –
Biomaterialen
Calciumfosfaat biokeramiek wordt veelvuldig toegepast als kunstmatig
materiaal voor botvervanging. Helaas is biokeramiek bros en daardoor
niet geschikt voor lastdragende toepassingen. De onderzoekers gaan
een nieuwe klasse van taai calciumfosfaat keramiek ontwikkelen dat
wel aangebracht kan worden in lastdragend bot.
Een navigatiesysteem in iedere cel
Dr. S.M. (Simone) Lemeer (f), UU – Scheikunde
Kankercellen zijn meester in het omzeilen van blokkades (medicijnen)
die hun groei belemmeren. Hoe werkt dit interne navigatiesysteem?
Kan door het aanbrengen van meerdere blokkades de kankercel
alsnog gedood worden? Dit onderzoek zal het uitwijzen.
Europa en de civiele rechtspraak
Dr. C. (Chantal) Mak (v), UvA – Centre for the Study of European
Contract Law
Het publieke belang begrenst de vrijheid van private partijen. Wat
betekent dit voor rechters die EU-doelstellingen tegen nationaal beleid
moeten afwegen? De onderzoekers ontwikkelen een theoretisch kader
voor de invulling van het publieke belang in Europese en nationale
civiele rechtspraak.
Wat maakt de mens zo sociaal?
Dr. R.B. (Rogier) Mars, RUN, Donders Instituut voor Brein, Cognitie en
Gedrag
Wij mensen zijn sociale wezens. Onze sociale vermogens zorgen
ervoor dat wij de aardbol domineren. In dit onderzoek kijken we welke
veranderingen in ons brein ertoe geleid hebben dat juist wij zo sociaal
geworden zijn.
DNA-reparatie onder de loep
Dr. ir. J.A.F. (Jurgen) Marteijn (m), Erasmus MC – Genetica
DNA-schade verstoort transcriptie. Hierdoor kunnen cellen sneller
dood gaan wat kan leiden tot versnelde veroudering. De onderzoekers
zullen de werking van eiwitten betrokken bij reparatie van deze DNAschade in levende cellen bestuderen met geavanceerde microscoop en
eiwitanalyses.
Geluidsverwerking in de menselijke hersenen
Dr. F. (Federico) De Martino (m), UM – Cognitive Neuroscience
Om de geluiden die ons in het dagelijkse leven omringen te begrijpen,
moeten de akoestische aspecten van een geluid (zoals de frequenties)
geanalyseerd worden. Dit project onderzoekt hoe akoestische
informatie verwerkt wordt binnen de verschillende stadia van de
menselijke hersenen en hoe de interactie van deze processen tot
geluidsperceptie leidt.
Verkeerschaos in darmcellen veroorzaakt ernstige diarree
Dr. S. (Sabine) Middendorp (v), UMC Utrecht – Kindergastroenterologie
Darmcellen hebben een gespecialiseerd transportmechanisme om
vertering en opname van voedingsstoffen efficiënt te laten verlopen.
Verstoring in dit transport leidt tot levensbedreigende diarree bij heel
jonge kinderen. De onderzoekers bestuderen hoe dit werkt en zoeken
naar nieuwe therapieën.
Op zoek naar oorzaak en gevolg
Dr. J.M. (Joris) Mooij (m), UvA – Instituut voor Informatica
Welke advertenties kan een website het beste tonen? Verlagen
bezuinigingsmaatregelen de staatsschuld? Hoe reageert een tumorcel
onder invloed van een bepaalde chemische stof? De onderzoekers
ontwikkelen nieuwe theorie en efficiënte algoritmes voor het maken
van dergelijke causale voorspellingen.
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 6 of 19
De politiek van het economische meten
Dr. D.K. (Daniel) Mügge (m), UvA – Politicologie
Kencijfers zoals inflatie of werkeloosheid staan centraal in economisch
beleid. Die cijfers blijken vaak objectief, maar in de praktijk is het
allesbehalve vanzelfsprekend hoe we onze economieën moeten meten.
Dit project onderzoekt waarom overheden bepaalde meetformules
boven anderen verkiezen.
Bacteriën: Van ongewenste darmbewoners tot veroorzakers
van suikerziekte
Dr. M. (Max) Nieuwdorp (m), AMC/UvA – Inwendige en Vasculaire
Geneeskunde
Overgewicht veroorzaakt vaak een ontsteking in het buikvetweefsel.
Deze ontsteking bevordert het ontstaan van suikerziekte bij mensen
met overgewicht. De onderzoekers proberen te ontrafelen of
specifieke darmbacteriën de bron van deze ontsteking vormen en of er
mogelijke behandeling tegen is.
Staan koudwaterkoraalriffen in de diepzee op rantsoen?
Dr. ir. D. (Dick) van Oevelen (m), NIOZ – Ecosysteem Studies
Koudwaterkoraalriffen zijn ware hotspots van biodiversiteit in de
donkere diepzee. Echter, slechts weinig voedsel bereikt de
oceaanbodem. Het bestaan van koraalriffen in de diepzee lijkt daarom
een paradox. Dit onderzoek zoekt uit hoe deze diepzeeriffen aan een
rantsoen ontsnappen.
Origins of super-Earths
Dr. C.W. (Chris) Ormel (m), UvA – Astronomy
Super-Earths are a new and very common class of exo-planets. They
are big and orbit close to their host star. The researchers aim to
understand the origins of these planets and the diversity in
architectures of planetary systems.
Licht laten schijnen op hartritmestoornissen
Dr. D.A. (Daniël) Pijnappels (m) UL – Hartziekten, Hart Long Centrum
Leiden, LUMC
Bij ritmestoornissen is de elektrische stroom in het hart verstoord. Dit
komt veel voor en kan dodelijk zijn. Algen produceren elektrische
stroom middels licht-gevoelige ionkanalen. Biologen en artsen gaan
deze ionkanalen gebruiken om hartritmestoornissen te onderzoeken
én te behandelen met lichtpulsen.
Over- en onderschatters vallen vaker
Dr. M. (Mirjam) Pijnappels (v) VU – Bewegingswetenschappen
In ons dagelijks bewegen stemmen we ons gedrag af op wat ons
lichaam kan. In dit project wordt onderzocht of ouderen vaker vallen
omdat zij zichzelf overschatten of onderschatten. Een verkeerde
inschatting zou tot een hoog valrisico of tot inactiviteit kunnen leiden.
Complexe elektrische geleiding in het hart
Dr. C.A. (Carol Ann) Remme (v) AMC – Experimentele Cardiologie
Natriumkanalen in hartspiercellen zorgen voor een normale elektrische
geleiding in het hart. Een verstoorde functie van deze kanalen kan
levensbedreigende hartritmestoornissen veroorzaken. Dit onderzoek
zal de complexiteit en diversiteit in samenstelling, structuur en functie
van natriumkanalen in het hart in kaart brengen.
Software snapt normen en waarden
Dr. M.B. (Birna) van Riemsdijk (v), TUD – Interactive Intelligence
Technologie raakt steeds meer verweven met ons dagelijks leven. Om
ervoor te zorgen dat dit gebeurt met respect voor belangrijke waarden
zoals privacy en vrijheid, ontwikkelen onderzoekers slimme software
die zich aanpast aan normen en waarden van mensen.
Regels zijn (taal)regels! Maar hoe leer je ze?
Dr. J. E. (Judith) Rispens (v), UvA – Taalwetenschap
Jonge kinderen zijn in staat om de regels van hun moedertaal te leren,
zonder dat het nodig is om hun expliciet deze regels uit te leggen. In
dit onderzoek wordt nagegaan welk neurocognitief proces daaraan
bijdraagt.
Wat zeggen de medische gegevens?
Dr. D. (Dimitris) Rizopoulos (m), Erasmus MC – Biostatistiek
Tegenwoordig beschikken artsen over veel medische gegevens voor
elke patiënt. In dit project ontwikkelen we innovatieve statistische
modellen om op basis van deze gegevens op een optimale wijze de
prognose te bepalen.
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 7 of 19
Deel en heers
Dr. ir. B.P.M. (Bert) De Rybel (m), WUR – Biochemie
Om weefsels een juiste driedimensionale vorm te geven, moeten
plantencellen op heel precieze manier delen tijdens de vroege
ontwikkeling. De onderzoekers gaan na hoe de plant controleert welke
cellen mogen delen en hoe de richting van deze deling wordt bepaald.
Reading through proteins with graphene
Dr G.F. (Grégory) Schneider (m), UL, Leiden Institute of Chemistry
Graphene – a single layer of graphite – is a sheet that is only one
carbon atom thick at its edge. This research project aims to find out
whether this atomically thin edge can be used to ultimately read-off
the structure and chemical sequence in proteins with atomic precision.
Immuuncellen in het hart ontmaskerd
Dr. B.L.M. (Blanche) Schroen (v), UM, CARIM, department of
Cardiology
Ondanks de aanwezigheid van immuuncellen in gezonde en zieke
harten, is hun bijdrage aan het (dis)functioneren van de hartspier
onderbelicht. De onderzoekers vonden dat recent-ontdekte nietcoderende genen zoals 'mascRNA' immuuncelgedrag aansturen.
Onderzocht wordt of mascRNA in immuuncellen bijdraagt aan
hartfalen.
Stamcellen programmeren
Dr. R. I. (Richard) Sherwood (m), Hubrecht Institute
Stamcellen kunnen zich ontwikkelen tot iedere cel in het menselijk
lichaam, alleen weten wij nog niet hoe we ze hierin kunnen sturen. De
onderzoekers bouwen computermodellen die vertellen hoe we
stamcellen kunnen programmeren naar ieder gewenst celtype.
Effecten van klimaatsverandering op dierpopulaties
Dr. I.M. (Isabel) Smallegange (v), UvA – Theoretische
Ecologie/Populatie Biologie
Wat zijn de gevolgen van klimaatsverandering voor plant- en
dierpopulaties? Dit onderzoek richt zich op het opstellen en testen van
een wiskundig model dat zowel de ecologische als evolutionaire
gevolgen van klimaatsverandering voor dierpopulaties in kaart kan
brengen.
Het kopieerapparaat van een ziekteverwekker
Dr. W.K. (Wiep Klaas) Smits (m), LUMC – Medische Microbiologie
De machinerie waarmee bacteriën hun DNA kopiëren is een belangrijk
doelwit voor de ontwikkeling van nieuwe antibiotica. De onderzoeker
gaat analyseren waaruit de machinerie bestaat en hoe deze werkt in
de bacterie Clostridium difficile, die wereldwijd steeds vaker ziektes
veroorzaakt.
Wormen als middel tegen astma
Dr. H.H. Smits (v) LUMC – Parasitologie
Astma is een ontstekingsziekte aan de longen. Wormen onderdrukken
juist ontstekingsreacties door de aanmaak van speciale B-cellen die
tolerantie opwekken. De onderzoekers gaan uitzoeken welke
wormmoleculen deze B-cellen activeren. De wormmoleculen kunnen
vervolgens voor nieuwe therapiedoeleinden ingezet worden.
Making Scientific Inferences More Objective
Prof. dr. J.M. (Jan) Sprenger (m), UvT – Filosofie
The authority of science with the general public depends on the
objectivity of scientific inferences. This research projects rethinks the
foundations of statistical reasoning in order to make scientific
inferences more objective.
Listening to quantum sound
Dr. G. A. (Gary) Steele (m), TUD – Quantum Nanoscience
In quantum mechanics, objects move in counterintuitive ways:
quantum footballs can 'tunnel' through walls while classical footballs
always bounce back. Here, new experiments will listen to the quantum
sounds of carbon nanostrings and nanodrums, exploring quantum
motion and its applications.
Een stabiele visuele wereld
Dr. S. (Stefan) van der Stigchel (m), UU – Psychologische Functieleer
Ondanks dat we continu oogbewegingen maken, ervaren we een
stabiele visuele wereld. Na een hersenbeschadiging kan deze stabiliteit
echter verstoord zijn en ervaren patiënten problemen in het dagelijks
leven. Dit onderzoek gaat na hoe visuele stabiliteit in het brein werkt.
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 8 of 19
Het verminderen van door turbulentie veroorzaakte wrijving
Dr. C. (Chao) Sun, (m) UT – Technische Natuurkunde
Meerfasenstromingen met deeltjes of belletjes zijn komen overal voor,
vooral in industriële toepassingen. Deze systemen lijden grote
verliezen door wrijving die wordt veroorzaakt door turbulentie. Het
doel van dit project is het fysische mechanisme van
wrijvingsvermindering metbellen, druppen, en deeltje te begrijpen,
wat mogelijkheden biedt om de huidige industriële processen te
verbeteren.
Motieven als de ondeelbare deeltjes van de rekenkunde
Dr. L.D.J. (Lenny) Taelman (m), UL – Wiskunde
Veel moeilijke rekenkundige problemen over bijvoorbeeld
priemgetallen kunnen in principe opgelost worden door de bijhorende
meetkundige structuren te splitsen in 'motieven'. De onderzoekers
proberen meer over deze mysterieuze motieven te leren door ze
uitgebreid in een eenvoudigere context te bestuderen.
Shaping Segregation
Dr. A.R. (Anthony) Thornton (m), UT – Mechanical Engineering and
Applied Mathematics
Granular segregation is a major problem to numerous industries who
often rely on empirical rules of thumb. The researchers will develop a
model of this effect allowing us for the first time to control and shape
segregation to our will.
Grote roofdieren en het natuurbeschermingsrecht
Mr. dr. A. (Arie) Trouwborst (m), UvT – Tilburg Law School
Wolven, beren en lynxen zijn in Europa bezig met een terugkeer. Goed
nieuws voor de natuur, maar het leidt ook tot conflicten met de mens.
Dit onderzoeksproject zoekt uit hoe het natuurbeschermingsrecht de
'carnivore comeback' in goede banen kan leiden.
Paramilitarisme, georganiseerde misdaad en de staat
Dr. U.Ü. (Uğur) Üngör (m), UU – Geschiedenis
Paramilitairen zijn speciale eenheden die tijdens etnische conflicten
geweld tegen burgers begaan. Deze groepen onderhouden nauwe
banden met politieke elites, maar ook met de georganiseerde
misdaad. Dit onderzoek verklaart hoe en waarom paramilitarisme
ontstaat en hoe het bijdraagt aan etnisch conflict.
Het Darwinizeren van cultuur
Dr. K. (Krist) Vaesen (m), TUE – Filosofie & Ethiek
Cultuur onderscheidt de mens van andere biologische soorten. Toch
wordt taal, techniek en religie tegenwoordig vaak bestudeerd aan de
hand van methodes uit de evolutionaire biologie. De onderzoekers
bepalen de (on)zin van zulk gebruik van Darwin's ideeëngoed.
Analyse van vergelijkingen met ruis
Dr. ir. M.C. (Mark) Veraar (m), TUD – Analyse
Modellen uit de praktijk zijn meestal onderhevig aan ruis. Wiskundig
worden zulke modellen beschreven door een stochastische partiële
differentiaalvergelijking. In dit onderzoek worden nieuwe klassen van
vergelijkingen met ruis onderzocht die tot nu nog vrijwel onbegrepen
zijn.
Kijken naar een kwantumstemvork
Dr. E. (Ewold) Verhagen (m), AMOLF – Center for Nanophotonics
Ook 'grote' objecten – die bestaan uit vele atomen – zouden een
extreem kleine 'kwantumbeweging' moeten uitvoeren. Door met
laserlicht heel snel en precies de positie van een trillend bruggetje op
een chip te bepalen, gaan de onderzoekers de kwantumtrillingen van
het bruggetje bekijken en zelfs beïnvloeden.
Praten met de buren
Dr. ir. J.E.M. (Joop) Vermeer (m), WUR – Planten Celbiologie en
Moleculaire Biologie
Plantencellen staan onder hoge druk en zitten aan elkaar vast via de
celwand. De onderzoekers gaan analyseren hoe planten cellen met
elkaar communiceren tijdens de initiatie en ontwikkeling van nieuwe
organen.
Nanodeeltjes verbeteren efficiëntie van kankertherapie
Dr. ir. T (Tina) Vermonden (v), UU – Biofarmacie & Farmaceutische
Technologie
Geneesmiddelen tegen kanker moeten kankercellen doden, maar ze
vernietigen ook gezonde cellen waardoor ernstige bijwerkingen
optreden. In dit project worden biomaterialen ontwikkeld waaruit
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 9 of 19
nanodeeltjes beladen met geneesmiddelen gedurende een langere
periode vrijkomen. Hierdoor verbetert de efficiëntie, terwijl de
gebruikte dosis lager kan zijn.
Het toegevoegde risico van grootte
Dr. M.G. (Martina) Vijver (v), UL – Ecotoxicologie
Nanodeeltjes worden verwerkt in allerlei producten om ze bijvoorbeeld
krasbestendiger, zonwerend of lichter te maken. Ondanks het
grootschalige gebruik kennen we de risico’s van deze deeltjes niet. De
onderzoekers gaan ecotoxicologische kennis combineren met
geavanceerde microscopie om te bepalen hoe deeltjes worden
opgenomen, waar ze zich gaan bevinden in een lichaam en in een cel
en of ze schade veroorzaken.
Rol van de media in de economische crisis
Prof. dr. R. (Rens) Vliegenthart (m), UvA – Amsterdam School of
Communication Research
Veel van wat mensen merken van de economische crisis is niet
gebaseerd op directe ervaring, maar via de nieuwsmedia. Dit project
gaat over hoe die berichtgeving tot stand komt en hoe het
economische en politieke percepties beïnvloedt.
Beschadigde bloedvaten in het brein
Dr. ir. L. (Louise) van der Weerd, LUMC, Radiologie & Humane
Genetica
Eiwitophopingen in de hersenvaten kunnen hersenbloedingen
veroorzaken. De onderzoekers gaan met beeldvormende technieken
zoals MRI bekijken hoe dit proces verloopt, en welke bestaande
geneesmiddelen zouden kunnen helpen om de eiwitophopingen te
verminderen of de bloedvaten sterker te maken.
Shedding light on dark matter
Dr. C. (Christoph) Weniger (m), UvA – Physics
The Universe is dominated by dark matter, a puzzling substance that
is not made of anything we know. I will use telescopes and particle
colliders to search for telltale signs of dark matter and figure out what
it is.
Spiraalvormige elektronen worden supergeleidend
Dr. J. (Jasper) van Wezel (m), UvA – Instituut voor Theoretische
Fysica
De elektronen in sommige metalen kunnen zodanig met elkaar
samenwerken dat ze allemaal tegelijk de vorm van een kurkentrekker
aannemen. De elektronen zien er dan uit als links- of rechtsdraaiende
spiralen. Dit onderzoek gaat bekijken welke rol zulke spiraalvormige
elektronen spelen in de formatie van supergeleiders: metalen die, als
je ze afkoelt, elektrische stroom kunnen geleiden zonder weerstand.
Coevolution for Autonomous Systems
Dr. S.A. (Shimon) Whiteson (m) , University of Amsterdam –
Informatica
Making intelligent systems like robots autonomous requires algorithms
for automatically discovering rules governing their behaviour. This
project will develop such algorithms by exploiting the principle of
coevolution to simultaneously optimise both behavioural rules and the
way those rules are tested.
De natuurlijke rem gesaboteerd
Dr. F (Femke) van Wijk (v) UMC Utrecht – Pediatrische Immunologie
Het afweersysteem bij kinderen met een jeugdreuma is verstoord. Op
de plaats van ontsteking wordt de natuurlijke rem van het
afweersysteem gesaboteerd. De onderzoekers gaan uitzoeken wie er
verantwoordelijk is voor de sabotage en hoe dit werkt.
The importance of export
Dr. C. P. (Chris) Williams (m), RUG – Moleculaire Celbiologie
Eiwit export uit celcompartimenten is cruciaal om defecte eiwitten te
vervangen of signalen naar buiten te sturen. De onderzoeker gaat
biochemische en microscopische technieken gebruiken om het
recentelijk ontdekte exportsysteem van eiwitten uit peroxisomen te
bestuderen.
Het brein op automatische piloot
Dr. S. (Sanne) de Wit (v), UvA – Psychologie
Goede voornemens sneuvelen omdat het inspanning vergt om oude
gedragspatronen af te leren en nieuwe patronen geleidelijk te
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 10 of 19
automatiseren. Dit onderzoek gaat na of het brein dit moeizame
proces over kan slaan door strategisch op de automatische piloot te
gaan.
Chronische infecties sussen het afweersysteem in slaap
Dr. M.C. (Monika) Wolkers (v) Sanquin Research – Hematopoiese
Tijdens chronische infecties verliest het afweersysteem het van de
ziekteverwekker doordat steeds minder afweerstoffen worden
aanmaakt. Dit onderzoek zal ontrafelen hoe de eiwitproductie wordt
geremd, en zal bestuderen of men daarop therapeutisch in kan spelen.
Helden Hoezo?
Dr. J. (Joanne) van der Woude (v), RUG – American Studies
Zeelieden, ontdekkers en Indianenopperhoofden: we kennen ze als
helden of schurken. Maar waarom worden ze zo weergegeven? Dit
onderzoek legt het politieke nut bloot van helden in Engelse,
Nederlandse, Spaanse, en Nahuatl poëzie uit vroeg-Amerika.
Nano-goud belicht individuele enzymen in een levende cel
Dr. P. (Peter) Zijlstra (m), TU/e – Molecular Biosensors
Enzymen reguleren biochemische processen in een cel. De
onderzoekers gaan een klein gouden nanodeeltje gebruiken om de
biochemische activiteit van een enkel enzym te bestuderen.
Hoe ontcijferen cellen zonder fouten van ruizige signalen?
Dr. J.S. (Jeroen) van Zon (m), AMOLF – Systems Biophysics
In het embryo moet iedere cel het juiste celtype kiezen op basis van
moleculaire signalen die vaak willekeurige variatie vertonen. De
onderzoekers gebruiken nieuwe microscopietechnieken en
informatietheorie om te begrijpen hoe zulke 'ruizige' signalen toch tot
extreem betrouwbare celtypekeuzes leiden.
Gesorteerd op NWO-onderdeel
Aard- en Levenswetenschappen
Chemische Wetenschappen
Exacte Wetenschappen
Geesteswetenschappen
Maatschappij- en Gedragswetenschappen
Technologiestichting STW
ZonMw
Aard- en Levenswetenschappen
Het eeuwige leven van stamcellen
Dr. R. (Renée) van Amerongen (v), UvA – Moleculaire Cytologie
Stamcellen kunnen zich schijnbaar eindeloos blijven delen. Deze
bijzondere eigenschap is cruciaal voor het weefselonderhoud en
schadeherstel in ons lichaam. Tegelijkertijd wordt dit proces strak
gereguleerd. Om stamcelactiviteit beter te leren begrijpen en
beheersen, identificeren de onderzoekers de verantwoordelijke
controlemechanismen.
Lawines in de donkere diepe zee
Dr. J.T. (Joris) Eggenhuisen (m), UU – Sedimentologie
Wervelende lawines voeren sediment 1000 km ver door meanderende
geulen op de bodem van de oceanen. Deze lawines worden
nagemaakt in het laboratorium om erachter te komen hoe dat kan, en
te voorspellen waar in oceanen zand afgezet wordt.
De invloed van darmbacteriën op onze vetstofwisseling
Dr. J. (Jingyuan) Fu (v), UMCG – Genetica
Darmbacteriën en mensen hebben een symbiotische relatie. Dit
project zal uitzoeken hoe darmbacteriën onze vetstofwisseling
beïnvloeden en welke rol genetische variatie daarin speelt. Dit
onderzoek zal aanknopingspunten bieden voor nieuwe mogelijkheden
voor behandeling door gebruik te maken van darmbacteriën.
Wervelend de diepzee in
Dr. C.A. (Caroline) Katsman (v), UU/NIOZ – Oceanografie
In de Noord-Atlantische Oceaan zinkt zeewater naar de diepzee. Dit
proces stokt in een warmer klimaat, wat leidt tot extra
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 11 of 19
zeespiegelstijging. Effecten van wervels in oceaanstromingen
ontbreken echter in dit toekomstbeeld. Oceanografen verbeteren
klimaatvoorspellingen, door te analyseren wat wervels doen.
Over Malaria, Mitochondriën, Modellen & Medicijnen
Dr. T.W.A. (Taco) Kooij (m), UMC St. Radboud – Medische
Microbiologie
De malariaparasiet bezit slechts één mitochondrion voor zijn gehele
energiehuishouding, wellicht de achilleshiel van deze moordenaar op
wereldformaat. Een multidisciplinair onderzoeksteam gaat deze
huishouding ophelderen en een compleet malaria mitochondrion model
bouwen. Dat zal aanknopingspunten opleveren voor broodnodige
nieuwe medicijnen.
DNA-reparatie onder de loep
Dr. ir. J.A.F. (Jurgen) Marteijn (m), Erasmus MC – Genetica
DNA-schade verstoort transcriptie. Hierdoor kunnen cellen sneller
dood gaan, wat kan leiden tot versnelde veroudering. De
onderzoekers bestuderen met geavanceerde microscoop- en
eiwitanalyses, in levende cellen de werking van eiwitten betrokken bij
reparatie van deze DNA-schade.
Geluidsverwerking in de menselijke hersenen
Dr. F. (Federico) De Martino (m), UM – Cognitive Neuroscience
Om de geluiden die ons in het dagelijkse leven omringen te begrijpen,
moeten de akoestische aspecten van een geluid (zoals de frequenties)
geanalyseerd worden. Dit project onderzoekt hoe akoestische
informatie verwerkt wordt binnen de verschillende stadia van de
menselijke hersenen en hoe de interactie van deze processen tot
geluidsperceptie leidt.
Staan koudwaterkoraalriffen in de diepzee op rantsoen?
Dr. ir. D. (Dick) van Oevelen (m), NIOZ – Ecosysteem Studies
Koudwaterkoraalriffen zijn ware hotspots van biodiversiteit in de
donkere diepzee. Echter, slechts weinig voedsel bereikt de
oceaanbodem. Het bestaan van koraalriffen in de diepzee lijkt daarom
een paradox. Dit onderzoek zoekt uit hoe deze diepzeeriffen aan een
rantsoen ontsnappen.
Deel en heers
Dr. ir. B.P.M. (Bert) De Rybel (m), WUR – Biochemie
Om weefsels een juiste driedimensionale vorm te geven, moeten
plantencellen op heel precieze manier delen tijdens de vroege
ontwikkeling. De onderzoekers gaan na hoe de plant controleert welke
cellen mogen delen en hoe de richting van deze deling wordt bepaald.
Stamcellen programmeren
Dr. R. I. (Richard) Sherwood (m), Hubrecht Institute
Stamcellen kunnen zich ontwikkelen tot iedere cel in het menselijk
lichaam, alleen weten wij nog niet hoe we ze hierin kunnen sturen. De
onderzoekers bouwen computermodellen die vertellen hoe we
stamcellen kunnen programmeren naar ieder gewenst celtype.
Effecten van klimaatsverandering op dierpopulaties
Dr. I.M. (Isabel) Smallegange (v), UvA – Theoretische
Ecologie/Populatie Biologie
Wat zijn de gevolgen van klimaatsverandering voor plant- en
dierpopulaties? Dit onderzoek richt zich op het opstellen en testen van
een wiskundig model dat zowel de ecologische als evolutionaire
gevolgen van klimaatsverandering voor dierpopulaties in kaart kan
brengen.
Het kopieerapparaat van een ziekteverwekker
Dr. W.K. (Wiep Klaas) Smits (m), LUMC – Medische Microbiologie
De machinerie waarmee bacteriën hun DNA kopiëren is een belangrijk
doelwit voor de ontwikkeling van nieuwe antibiotica. De onderzoeker
gaat analyseren waaruit de machinerie bestaat en hoe deze werkt in
de bacterie Clostridium difficile, die wereldwijd steeds vaker ziektes
veroorzaakt.
Praten met de buren
Dr. ir. J.E.M. (Joop) Vermeer (m), WUR – Planten Celbiologie en
Moleculaire Biologie
Plantencellen staan onder hoge druk en zitten aan elkaar vast via de
celwand. De onderzoekers gaan analyseren hoe planten cellen met
elkaar communiceren tijdens de initiatie en ontwikkeling van nieuwe
organen.
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 12 of 19
Het toegevoegde risico van grootte
Dr. M.G. (Martina) Vijver (v), UL – Ecotoxicologie
Nanodeeltjes worden verwerkt in allerlei producten om ze bijvoorbeeld
krasbestendiger, zonwerend of lichter te maken. Ondanks het
grootschalige gebruik kennen we de risico’s van deze deeltjes niet. De
onderzoekers gaan ecotoxicologische kennis combineren met
geavanceerde microscopie om te bepalen hoe deeltjes worden
opgenomen, waar ze zich gaan bevinden in een lichaam en in een cel
en of ze schade veroorzaken.
Beschadigde bloedvaten in het brein
Dr. ir. L. (Louise) van der Weerd (v), LUMC - Radiologie & Humane
Genetica
Eiwitophopingen in de hersenvaten kunnen hersenbloedingen
veroorzaken. De onderzoekers gaan met beeldvormende technieken
zoals MRI bekijken hoe dit proces verloopt en welke bestaande
geneesmiddelen zouden kunnen helpen om de eiwitophopingen te
verminderen of de bloedvaten sterker te maken.
Chemische Wetenschappen
Omzetten van biomassa met katalyse: de natuur doet het voor
Dr. P. C. A. (Pieter) Bruijnincx (m), UU – Anorganische Chemie &
Katalyse
De natuur heeft elegante oplossingen gevonden om complexe
processen mogelijk te maken en te controleren. Met deze oplossingen
als inspiratiebron gaan de onderzoekers nieuwe, dynamische
processen en katalysatoren ontwikkelen om biomassa om te zetten in
duurzame chemicaliën en brandstoffen.
Parasiteren bij een sluipend ziekteproces: atherosclerose
Dr. ir. I. (Ingrid) Dijkgraaf (f), UM – Biochemie
Atherosclerose is een chronische ziekte waarbij de interactie tussen
twee ontstekingseiwitten een oorzakelijke rol speelt. De onderzoekers
zullen deze interactie op moleculair niveau bestuderen en proberen te
verbreken met behulp van een recentelijk ontdekt tekeneiwit.
New Catalysts for the sustainable production of chemicals
Dr. M. A. (Tati) Fernández (f), RUG – Chemistry
The sustainable synthesis of organic molecules provides innumerable
benefits for the environment and economy. The researchers will
develop new catalysts for the direct and selective functionalization of
C-H bonds, a highly attractive strategy to achieve green, clean and
efficient transformations.
Modelling Surface Processes in Quantum Dot Solar Cells by
First Principles
Dr. I (Ivan) Infante (m), VU Amsterdam – Theoretical Chemistry
Inexpensive and high-performance solar devices that convert light into
electricity efficiently are of crucial importance for society. Quantum
dot solar cells are cheap, flexible and reliable devices that are
expected to play a major role in future solar technologies. In this
project, my group will develop and apply versatile computational tools
to speed-up the development of this emerging technology.
Verbouwing van ingepakt DNA
Dr H. (Hugo) van Ingen (m), UU – NMR Spectroscopy Research Group
Ons DNA wordt beschermd door het stevig in te pakken. Om het DNA
te kunnen aflezen, wordt het weer uitgepakt. De onderzoekers
ontwikkelen nieuwe technieken om het mechanisme van deze
verbouwing te achterhalen, met nadruk op het samenspel van
moleculaire structuur, dynamica en interacties.
3D-eiwitmodellen in evolutionair perspectief
Dr. R.P. (Robbie) Joosten (m), NKI-AvL – Biochemie
Kristallografische 3D-eiwitmodellen helpen het leven in de cel te
begrijpen en medicijnen te ontwikkelen. In dit onderzoek worden
nieuwe computertechnieken ontwikkeld om, continu en systematisch,
kennis uit evolutionair verwante eiwitten te gebruiken om betere,
informatievere 3D-eiwitmodellen te maken.
Sticky when wet
Dr. M.M.G. (Marleen) Kamperman (f), WUR – Physical Chemistry and
Colloid Science
Borstelwormen leven onder water en bouwen cilindervormige huisjes
door stukjes schelp en steen aan elkaar te plakken. De onderzoekers
gaan het mechanisme nabootsen dat de borstelworm gebruikt om de
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 13 of 19
lijm onderwater uit te scheiden, en gaan een sterke, taaie lijm
ontwikkelen, die bijvoorbeeld als biomedische lijm toegepast kan
worden.
Een navigatiesysteem in iedere cel
Dr. S.M. (Simone) Lemeer (f), UU – Scheikunde
Kankercellen zijn meester in het omzeilen van blokkades (medicijnen)
die hun groei belemmeren. Hoe werkt dit interne navigatiesysteem?
Kan door het aanbrengen van meerdere blokkades de kankercel
alsnog gedood worden? Dit onderzoek zal het uitwijzen.
Reading through proteins with graphene
Dr G.F. (Grégory) Schneider (m), UL – Leiden Institute of Chemistry
Graphene – a single layer of graphite – is a sheet that is only one
carbon atom thick at its edge. This research project aims to find out
whether this atomically thin edge can be used to ultimately read-off
the structure and chemical sequence in proteins with atomic precision.
The importance of export
Dr. C. P. (Chris) Williams (m), RUG – Moleculaire Celbiologie
Eiwit export uit celcompartimenten is cruciaal om defecte eiwitten te
vervangen of signalen naar buiten te sturen. De onderzoeker gaat
biochemische en microscopische technieken gebruiken om het
recentelijk ontdekte exportsysteem van eiwitten uit peroxisomen te
bestuderen.
Exacte Wetenschappen
Experimentele kosmologie met supergeleidende nano-circuits
Dr. A. (Akira) Endo (m), TUD – Kavli Institute of Nanoscience
De gevoeligheid van supergeleiders voor straling wordt gebruikt om de
kosmos te ontrafelen. Een nano-gestructureerde supergeleidende chip
in een telescoop zal onthullen waar en hoe diep weg de sterrenstelsels
aan de rand van het universum zitten.
Onzekerheid in ranglijsten zichtbaar maken
Dr. J. J. (Jelle) Goeman (m), UMC St .Radboud – Biostatistiek
Een ranglijst heeft altijd een winnaar en een verliezer, maar als de
werkelijke verschillen klein zijn speelt het toeval hierbij vaak een grote
rol. De onderzoekers ontwerpen methoden om aan te geven hoe zeker
we zijn over een gevonden rangorde.
Wegennet van het brein in beeld
Dr. A. (Alexander) Leemans (m), UMCU – Image Sciences Institute
De connecties in het brein zijn te vergelijken met een snelwegennet.
De onderzoekers gaan dit wegennet van verbindingen in kaart
brengen door het diffusieproces van watermoleculen in hersenweefsel
te bestuderen.
Op zoek naar oorzaak en gevolg
Dr. J.M. (Joris) Mooij (m), UvA – Instituut voor Informatica
Welke advertenties kan een website het beste tonen? Verlagen
bezuinigingsmaatregelen de staatsschuld? Hoe reageert een tumorcel
onder invloed van een bepaalde chemische stof? De onderzoekers
ontwikkelen nieuwe theorie en efficiënte algoritmes voor het maken
van dergelijke causale voorspellingen.
Origins of super-Earths
Dr. C.W. (Chris) Ormel (m), UvA – Astronomy
Super-Earths are a new and very common class of exo-planets. They
are big and orbit close to their host star. The researchers aim to
understand the origins of these planets and the diversity in
architectures of planetary systems.
Software snapt normen en waarden
Dr. M.B. (Birna) van Riemsdijk (v), TUD – Interactive Intelligence
Technologie raakt steeds meer verweven in ons dagelijks leven. Om
ervoor te zorgen dat dit gebeurt met respect voor belangrijke waarden
zoals privacy en vrijheid, ontwikkelen onderzoekers slimme software
die zich aanpast aan normen en waarden van mensen.
Motieven als de ondeelbare deeltjes van de rekenkunde
Dr. L.D.J. (Lenny) Taelman (m), UL – Wiskunde
Veel moeilijke rekenkundige problemen over bijvoorbeeld
priemgetallen kunnen in principe opgelost worden door de bijhorende
meetkundige structuren te splitsen in 'motieven'. De onderzoekers
proberen meer over deze mysterieuze motieven te leren door ze
uitgebreid in een eenvoudigere context te bestuderen.
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 14 of 19
Analyse van vergelijkingen met ruis
Dr. ir. M.C. (Mark) Veraar (m), TUD – Analyse
Modellen uit de praktijk zijn meestal onderhevig aan ruis. Wiskundig
worden zulke modellen beschreven door een stochastische partiële
differentiaalvergelijking. In dit onderzoek worden nieuwe klassen van
vergelijkingen met ruis onderzocht die tot nu nog vrijwel onbegrepen
zijn.
Coevolution for Autonomous Systems
Dr. S.A. (Shimon) Whiteson (m), VU – Informatica
Making intelligent systems like robots autonomous requires algorithms
for automatically discovering rules governing their behavior. This
project will develop such algorithms by exploiting the principle of
coevolution to simultaneously optimize both behavioral rules and the
way those rules are tested.
Geesteswetenschappen
Burgerlijke Ongehoorzaamheid – Democratisch, Globaal,
Digitaal?
Dr. R. (Robin) Celikates (m), UvA – Filosofie
Burgerlijke ongehoorzaamheid speelt een belangrijke rol in de
geschiedenis van de democratie. Denk bijvoorbeeld aan Martin Luther
King, Jr. Maar hoe is deze praktijk veranderd? Dit onderzoek
bestudeert de uitdagingen van de democratisering, globalisering en
digitalisering van ongehoorzaamheid aan het begin van de 21e eeuw.
Nieuws uit de Nieuwe Wereld
Dr. M. (Michiel) van Groesen (m), UvA – Geschiedenis
De eerste gedrukte kranten stonden vol met nieuws uit de Nieuwe
Wereld. De strijd om Brazilië en de komst van de jaarlijkse zilvervloot
werden thuis nauwlettend gevolgd. Dit onderzoek bestudeert de
dynamiek van trans-Atlantische berichtgeving in de nieuwe media van
de Gouden Eeuw.
Paying for All the King's Horses and All the King's Men – Een
belastinggeschiedenis van het Oud-Perzische Rijk
Dr. K. (Kristin) Kleber (v), VU – Geschiedenis
Het Oud-Perzische Rijk (550-330 v.Chr.) was het eerste 'wereldrijk'
met vele culturen, dat zich uitstrekte van Griekenland tot het huidige
Afghanistan. De bestudering van het belastingstelsel helpt ons de
stabiliteit van dit rijk te verklaren.
Het uiteenvallen van de Indo-Europese moedertaal
Dr. A. (Alwin) Kloekhorst (m), UL – Taalwetenschap
Alle talen van Europa tot aan India stammen af van één moedertaal,
die duizenden jaren geleden gesproken werd. In dit project zal door
middel van taalkundig stamboomonderzoek achterhaald worden hoe
de allereerste opsplitsing van die Indo-Europese moedertaal precies
gegaan is.
Regels zijn (taal)regels! Maar hoe leer je ze?
Dr. J. E. (Judith) Rispens (v), UvA – Taalwetenschap
Jonge kinderen zijn in staat om de regels van hun moedertaal te leren,
zonder dat het nodig is om hun expliciet deze regels uit te leggen. In
dit onderzoek wordt nagegaan welk neurocognitief proces daaraan
bijdraagt.
Making Scientific Inferences More Objective
Prof. dr. J.M. (Jan) Sprenger (m), UvT – Filosofie
The authority of science with the general public depends on the
objectivity of scientific inferences. This research projects rethinks the
foundations of statistical reasoning in order to make scientific
inferences more objective.
Paramilitarisme, georganiseerde misdaad en de staat
Dr. U.Ü. (Uğur) Üngör (m), UU – Geschiedenis
Paramilitairen zijn speciale eenheden die tijdens etnische conflicten
geweld tegen burgers begaan. Deze groepen onderhouden nauwe
banden met politieke elites, maar ook met de georganiseerde
misdaad. Dit onderzoek verklaart hoe en waarom paramilitarisme
ontstaat en hoe het bijdraagt aan etnisch conflict.
Het Darwinizeren van cultuur
Dr. K. (Krist) Vaesen (m), TU/e – Filosofie & Ethiek
Cultuur onderscheidt de mens van andere biologische soorten. Toch
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 15 of 19
worden taal, techniek en religie tegenwoordig vaak bestudeerd aan de
hand van methodes uit de evolutionaire biologie. De onderzoekers
bepalen de (on)zin van zulk gebruik van Darwin's ideeëngoed.
Helden Hoezo?
Dr. J. (Joanne) van der Woude (v), RUG – American Studies
Zeelieden, ontdekkers en Indianenopperhoofden: we kennen ze als
helden of schurken. Maar waarom worden ze zo weergegeven? Dit
onderzoek legt het politieke nut bloot van helden in Engelse,
Nederlandse, Spaanse en Nahuatl poëzie uit vroeg-Amerika.
Maatschappij- en Gedragswetenschappen
Veroorzaakt chaos kindermishandeling?
Prof. dr. L.R.A. (Lenneke) Alink (v), UL – Pedagogische
Wetenschappen
Heeft chaos in het gezin invloed op kindermishandeling? Met een
babysimulator wordt experimenteel getoetst of chaos de kans op
mishandeling verhoogt. Ook zullen de onderzoekers het effect van een
interventie gericht op vermindering van chaos in risicogezinnen
bestuderen.
Kennis voor schone technologie
Dr. F. (Floortje) Alkemade (v), UU – Copernicus Institute of
Sustainable Development
Technologische doorbraken zoals CO2-neutrale auto's zijn nodig om tot
een duurzame samenleving te komen. De onderzoekers ontwikkelen
nieuwe methoden om systematisch te bestuderen welke mechanismen
tot technologische doorbraken in schone technologie leiden.
Rationele verwachtingen voorbij
Dr. A. (Aurélien) Baillon (m), EUR – Erasmus School of Economics
Hebben mensen perfecte (rationele) verwachtingen over hun toekomst
zoals economen doorgaans aannemen? Dit onderzoek bestudeert de
werkelijk verwachtingen van mensen. Dat leidt tot een beter begrip
waarom mensen zich te veel verzekeren en te weinig sparen voor hun
pensioen.
Financiële beslissingen: lessen uit de geschiedenis
Dr. F.B. (Fabio) Braggion (m), UvT – Financiering
Belastingen en bijbehorende wetgeving zijn belangrijke factoren
wanneer bedrijven besluiten tot een aandelenuitgave of
dividenduitkering. Hun werkelijke impact is echter onduidelijk. Ik
bestudeer hoe deze financiële beslissingen van bedrijven veranderden
toen overheden bedrijfsbelastingen en regelgeving invoerden in de
afgelopen eeuw.
De toekomst van de sterfte ontrafelt
Dr. F. (Fanny) Janssen (v), RUG – Demografie
Sterftevoorspellingen zijn cruciaal voor sociale zekerheid en de
gezondheidszorg, maar worden continue bijgesteld. Dit onderzoek
verbetert de sterfteprognose door nieuwe inzichten over
ontwikkelingen in roken, obesitas, alcohol en het uitstel van het ouder
worden te verkrijgen en gelijktijdig te beschouwen.
Aanpak klimaatverandering kan niet zonder vastgoed
Dr. N. (Nils) Kok (m), UM – Finance
Mensen verbruiken het meeste energie in woningen, kantoren en
winkels. Om dit te veranderen moeten we investeren in gebouwen of bijvoorbeeld met slimme technologieën - ons gedrag aanpassen. De
onderzoekers kijken naar de effectiefste methoden en de gevolgen
voor economische waarde.
Emoties en economische beslissingen
Dr. G. (Gijs) van de Kuilen (m), UvT – Economie
Emoties zijn van invloed op economische beslissingen van mensen,
maar hoe en welke emoties precies een rol spelen is grotendeels
onbekend. In dit project gaan de onderzoekers de relatie tussen
emoties en keuzegedrag in kaart brengen met een nieuwe
meetmethode.
'Mamma, bier is niet voor jou, dat is voor pappa's!'
Dr. E. (Emmanuel) Kuntsche (m), RU – Behavioural Science Institute
Nederlandse jongeren drinken hun eerste glas alcohol vaak al op
jonge leeftijd. Dit onderzoek richt zich op de rol van blootstelling aan
het drinkgedrag van ouders in de ontwikkeling van kennis over alcohol
in de kindertijd (4-8 jaar) en verwachtingen van alcohol en motieven
om te drinken in de vroege adolescentie (9-13 jaar).
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 16 of 19
Europa en de civiele rechtspraak
Dr. C. (Chantal) Mak (v), UvA – Centre for the Study of European
Contract Law
Het publieke belang begrenst de vrijheid van private partijen. Wat
betekent dit voor rechters die EU-doelstellingen tegen nationaal beleid
moeten afwegen? De onderzoekers ontwikkelen een theoretisch kader
voor de invulling van het publieke belang in Europese en nationale
civiele rechtspraak.
Wat maakt de mens zo sociaal?
Dr. R.B. (Rogier) Mars, RUN – Donders Instituut voor Brein, Cognitie
en Gedrag
Wij mensen zijn sociale wezens. Onze sociale vermogens zorgen
ervoor dat wij de aardbol domineren. In dit onderzoek kijken we welke
veranderingen in ons brein ertoe geleid hebben dat juist wij zo sociaal
geworden zijn.
De politiek van het economische meten
Dr. D.K. (Daniel) Mügge (m), UvA –Politicologie
Kencijfers zoals inflatie of werkeloosheid staan centraal in economisch
beleid. Die cijfers blijken vaak objectief, maar in de praktijk is het
allesbehalve vanzelfsprekend hoe we onze economieën moeten meten.
Dit project onderzoekt waarom overheden bepaalde meetformules
boven anderen verkiezen.
Een stabiele visuele wereld
Dr. S. (Stefan) van der Stigchel (m), UU - Psychologische Functieleer
Ondanks dat we continu oogbewegingen maken, ervaren we een
stabiele visuele wereld. Na een hersenbeschadiging kan deze stabiliteit
echter verstoord zijn en ervaren patiënten problemen in het dagelijks
leven. Dit onderzoek gaat na hoe visuele stabiliteit in het brein werkt.
Grote roofdieren en het natuurbeschermingsrecht
Mr. dr. A. (Arie) Trouwborst (m), UvT – Tilburg Law School
Wolven, beren en lynxen zijn in Europa bezig met een terugkeer. Goed
nieuws voor de natuur, maar het leidt ook tot conflicten met de mens.
Dit onderzoeksproject zoekt uit hoe het natuurbeschermingsrecht de
‘carnivore comeback’ in goede banen kan leiden.
Rol van de media in de economische crisis
Prof. dr. R. (Rens) Vliegenthart (m), UvA – Amsterdam School of
Communication Research
Veel van wat mensen merken van de economische crisis is niet
gebaseerd op directe ervaring, maar via de nieuwsmedia. Dit project
gaat over hoe die berichtgeving tot stand komt en hoe het
economische en politieke percepties beïnvloedt.
Het brein op automatische piloot
Dr. S. (Sanne) de Wit (v), UvA – Psychologie
Goede voornemens sneuvelen omdat het inspanning vergt om oude
gedragspatronen af te leren en nieuwe patronen geleidelijk te
automatiseren. Dit onderzoek gaat na of het brein dit moeizame
proces over kan slaan door strategisch op de automatische piloot te
gaan.
Kijken naar een kwantumstemvork
Dr. E. (Ewold) Verhagen (m), AMOLF – Center for Nanophotonics
Ook 'grote' objecten – die bestaan uit vele atomen – zouden een
extreem kleine 'kwantumbeweging' moeten uitvoeren. Door met
laserlicht heel snel en precies de positie van een trillend bruggetje op
een chip te bepalen, gaan de onderzoekers de kwantumtrillingen van
het bruggetje bekijken en zelfs beïnvloeden.
Shedding light on dark matter
Dr. C. (Christoph) Weniger (m), UvA – Physics
The Universe is dominated by dark matter, a puzzling substance that
is not made of anything we know. I will use telescopes and particle
colliders to search for telltale signs of dark matter and figure out what
it is.
Spiraalvormige elektronen worden supergeleidend
Dr. J. (Jasper) van Wezel (m), UvA – Instituut voor Theoretische
Fysica
De elektronen in sommige metalen kunnen zodanig met elkaar
samenwerken dat ze allemaal tegelijk de vorm van een kurkentrekker
aannemen. De elektronen zien er dan uit als links- of rechtsdraaiende
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 17 of 19
spiralen. Dit onderzoek gaat bekijken welke rol zulke spiraalvormige
elektronen spelen in de formatie van supergeleiders: metalen die, als
je ze afkoelt, elektrische stroom kunnen geleiden zonder weerstand.
Nano-goud belicht individuele enzymen in een levende cel
Dr. P. (Peter) Zijlstra (m), TU/e – Molecular Biosensors
Enzymen reguleren biochemische processen in een cel. De
onderzoekers gaan een klein gouden nanodeeltje gebruiken om de
biochemische activiteit van een enkel enzym te bestuderen.
Hoe ontcijferen cellen zonder fouten van ruizige signalen?
Dr. J.S. (Jeroen) van Zon (m), AMOLF – Systems Biophysics
In het embryo moet iedere cel het juiste celtype kiezen op basis van
moleculaire signalen die vaak willekeurige variatie vertonen. De
onderzoekers gebruiken nieuwe microscopietechnieken en
informatietheorie om te begrijpen hoe zulke ‘ruizige’ signalen toch tot
extreem betrouwbare celtypekeuzes leiden.
Technologiestichting STW
De geheimen van chipkaarten afluisteren en beschermen
Dr. L (Lejla) Batina (v), RUN – ICIS
Chipkaarten worden gebruikt als bankpasjes, SIM-kaarten, ovkaarten, identiteitskaarten en ook in paspoorten. Dit project
onderzoekt de beveiliging van zulke kaarten tegen de meest
bedreigende vorm van aanvallen, zogenaamde side-channnel attacks,
waarbij nauwkeurige analyse van bijvoorbeeld het stroomverbruik
geheime sleutels verraadt.
Spontane vorming van complexe batterijen
Dr. ir. M. (Mark) Huijben (m), UT - Anorganische Materiaalkunde
Batterijen spelen een belangrijke rol in de huidige energieopslag, maar
voldoen nog niet aan onze wensen. De onderzoekers gaan de interne
verbindingen verbeteren door middel van complexe, driedimensionale
structuren. Deze vormen zich door zelforganisatie spontaan uit de
losse onderdelen.
Tomaten uit de houdgreep
Dr. M. (Merijn) Kant (m), UvA - Moleculaire en Chemische Ecologie
Sommige parasieten kunnen de natuurlijke afweer van gewassen
onderdrukken. De onderzoekers gaan deze achilleshiel in kaart
brengen en tomatenplanten selecteren die niet onderdrukt kunnen
worden. Deze eigenschappen gaan ze inzetten om gecultiveerde
tomaten te bevrijden uit de houdgreep van plagen.
Efficiënte organische zonnecellen
Dr. L. J. A. (Jan Anton) Koster (m), RUG – Photophysics and
Optoelectronics
Organische zonnecellen zijn een veelbelovend, nieuw type zonnecel.
Om ze commercieel toe te kunnen passen moet hun efficiëntie worden
verbeterd. Daarom gaan de onderzoekers uitzoeken hoe het
weglekken van ladingen in zulke zonnecellen kan worden onderdrukt.
Taai biokeramiek voor botherstel
Dr. ir. S.C.G. (Sander) Leeuwenburgh (m), UMC St Radboud –
Biomaterialen
Calciumfosfaat biokeramiek wordt veelvuldig toegepast als kunstmatig
materiaal voor botvervanging. Helaas is biokeramiek bros en daardoor
niet geschikt voor lastdragende toepassingen. De onderzoekers gaan
een nieuwe klasse van taai calciumfosfaat keramiek ontwikkelen dat
wel aangebracht kan worden in lastdragend bot.
Het verminderen van door turbulentie veroorzaakte wrijving
Dr. C. (Chao) Sun (m), UT – Technische Natuurkunde
Meerfasenstromingen met deeltjes of belletjes zijn komen overal voor,
vooral in industriële toepassingen. Deze systemen lijden grote
verliezen door wrijving die wordt veroorzaakt door turbulentie. Het
doel van dit project is het fysische mechanisme van
wrijvingsvermindering met bellen, druppen, en deeltje te begrijpen,
wat mogelijkheden biedt om de huidige industriële processen te
verbeteren.
Shaping Segregation
Dr. A.R. (Anthony) Thornton (m), UT – Mechanical Engineering and
Applied Mathematics
Granular segregation is a major problem to numerous industries who
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 18 of 19
often rely on empirical rules of thumb. The researchers will develop a
model of this effect allowing us for the first time to control and shape
segregation to our will.
Nanodeeltjes verbeteren efficiëntie van kankertherapie
Dr. ir. T (Tina) Vermonden (v), UU – Biofarmacie & Farmaceutische
Technologie
Geneesmiddelen tegen kanker moeten kankercellen doden, maar ze
vernietigen ook gezonde cellen waardoor ernstige bijwerkingen
optreden. In dit project worden biomaterialen ontwikkeld waaruit
nanodeeltjes beladen met geneesmiddelen gedurende een langere
periode vrijkomen. Hierdoor verbetert de efficiëntie, terwijl de
gebruikte dosis lager kan zijn.
ZonMw
Zieke bloedvaatjes in zieke bloedvaten
Dr. C. (Caroline) Cheng (v), UMCU – Vaatwand Biologie
Aderverkalking is het dichtslippen van bloedvaten waardoor organen
niet meer voldoende zuurstof kunnen ontvangen. Bij een ernstige
vorm hiervan treedt er ingroei op van slecht functionerende
microvaatjes. Dat verergert de aderverkalking en daarom kijken de
onderzoekers hoe dit tot stand komt.
Van mutatie tot ziekte
Dr. L.H. (Lude) Franke (m), UMCG – Genetica
Voor veel ziekten zijn nu genetische risicofactoren bekend. Voor de
meeste ziekten blijft het echter onduidelijk hoe deze mutaties
uiteindelijk tot ziekte leiden en welke biologische processen zij
verstoren. De onderzoekers gaan dit uitzoeken met behulp van 'big
data'.
Rol van bindweefsel bij boezemfibrilleren
Dr. J.R. (Joris) de Groot (m) AMC/UvA – Cardiologie
Boezemfibrilleren is de meest voorkomende hartritmestoornis en
ontstaat door bindweefselvorming in de linker hartboezem. De
onderzoekers zullen de bindweefselopbouw en -afbraak in de boezem
van patiënten bestuderen en onderzoeken of boezemfibrilleren te
genezen is door het bindweefsel te behandelen.
Sleutelen aan de motoren van de spier
Dr. J. (Joris) Hoeks (m), UM – Humane Biologie
In de spieren van type-2 diabetespatiënten is het functioneren van
mitochondria, de cellulaire energieleveranciers, verminderd. Het
verbeteren van deze mitochondriële capaciteit kan daarom bijdragen
aan de behandeling van diabetes. Dit onderzoek bestudeert nieuwe
regulatiemoleculen die de werking van spiermitochondria kunnen
beïnvloeden.
Verkeerschaos in darmcellen veroorzaakt ernstige diarree
Dr. S. (Sabine) Middendorp (v), UMCU – Kindergastro-enterologie
Darmcellen hebben een gespecialiseerd transportmechanisme om
vertering en opname van voedingsstoffen efficiënt te laten verlopen.
Verstoring in dit transport leidt tot levensbedreigende diarree bij heel
jonge kinderen. De onderzoekers bestuderen hoe dit werkt en zoeken
naar nieuwe therapieën.
Bacteriën: van ongewenste darmbewoners tot veroorzakers
van suikerziekte
Dr. M. (Max) Nieuwdorp (m), AMC/UvA – Inwendige en Vasculaire
Geneeskunde
Overgewicht veroorzaakt vaak een ontsteking in het buikvetweefsel.
Deze ontsteking bevordert het ontstaan van suikerziekte bij mensen
met overgewicht. De onderzoekers proberen te ontrafelen of
specifieke darmbacteriën de bron van deze ontsteking vormen en of er
mogelijke behandeling tegen is.
Licht laten schijnen op hartritmestoornissen
Dr. D.A. (Daniël) Pijnappels (m), UL/LUMC – Hartziekten, Hart Long
Centrum Leiden
Bij ritmestoornissen is de elektrische stroom in het hart verstoord. Dit
komt veel voor en kan dodelijk zijn. Algen produceren elektrische
stroom door licht-gevoelige ionkanalen. Biologen en artsen gaan deze
ionkanalen gebruiken om hartritmestoornissen te onderzoeken én te
behandelen met lichtpulsen.
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014
Toekenningen Vidi 2013
Page 19 of 19
Over- en onderschatters vallen vaker
Dr. M. (Mirjam) Pijnappels (v), VU – Bewegingswetenschappen
In ons dagelijks bewegen stemmen we ons gedrag af op wat ons
lichaam kan. In dit project wordt onderzocht of ouderen vaker vallen
omdat zij zichzelf overschatten of onderschatten. Een verkeerde
inschatting zou tot een hoog valrisico of tot inactiviteit kunnen leiden.
Complexe elektrische geleiding in het hart
Dr. C.A. (Carol Ann) Remme (v), AMC – Experimentele Cardiologie
Natriumkanalen in hartspiercellen zorgen voor een normale elektrische
geleiding in het hart. Een verstoorde functie van deze kanalen kan
levensbedreigende hartritmestoornissen veroorzaken. Dit onderzoek
zal de complexiteit en diversiteit in samenstelling, structuur en functie
van natriumkanalen in het hart in kaart brengen.
Wat zeggen de medische gegevens?
Dr. D. (Dimitris) Rizopoulos (m), Erasmus MC – Biostatistiek
Tegenwoordig beschikken artsen over veel medische gegevens voor
elke patiënt. In dit project ontwikkelen we innovatieve statistische
modellen om op basis van deze gegevens op een optimale wijze de
prognose te bepalen.
Immuuncellen in het hart ontmaskerd
Dr. B.L.M. (Blanche) Schroen (v), UM - CARIM, Department of
Cardiology
Ondanks de aanwezigheid van immuuncellen in gezonde en zieke
harten, is hun bijdrage aan het (dis)functioneren van de hartspier
onderbelicht. De onderzoekers vonden dat recent-ontdekte nietcoderende genen zoals “mascRNA” immuuncelgedrag aansturen.
Onderzocht wordt of mascRNA in immuuncellen bijdraagt aan
hartfalen.
Wormen als middel tegen astma
Dr. H.H. Smits (v), LUMC – Parasitologie
Astma is een ontstekingsziekte aan de longen. Wormen onderdrukken
juist ontstekingsreacties door de aanmaak van speciale B-cellen die
tolerantie opwekken. De onderzoekers gaan uitzoeken welke
wormmoleculen deze B-cellen activeren. De wormmoleculen kunnen
vervolgens voor nieuwe therapiedoeleinden ingezet worden.
De natuurlijke rem gesaboteerd
Dr. F (Femke) van Wijk (v), UMCU – Pediatrische Immunologie
Het afweersysteem bij kinderen met een jeugdreuma is verstoord. Op
de plaats van ontsteking wordt de natuurlijke rem van het
afweersysteem gesaboteerd. De onderzoekers gaan uitzoeken wie er
verantwoordelijk is voor de sabotage en hoe dit werkt.
Chronische infecties sussen het afweersysteem in slaap
Dr. M.C. (Monika) Wolkers (v), Sanquin Research – Hematopoiese
Tijdens chronische infecties verliest het afweersysteem het van de
ziekteverwekker doordat steeds minder afweerstoffen worden
aanmaakt. Dit onderzoek zal ontrafelen hoe de eiwitproductie wordt
geremd en zal bestuderen of men daar therapeutisch op in kan spelen.
http://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/programmas/vernieuwingsimpuls/toekenningen/alle+vidi+t... 19-5-2014

Download Report