Binnenklimaat analyseren en interpreteren 15 april 2014 dr.ir. Marco H.J. Martens Planning voor vanmiddag • Binnenklimaat voor collectie, comfort en gebouw • Psychrometrische kaart • Werking van klimaatinstallaties • Analyseren van meetgegevens • Vragen Klimaat voor collecties • Temperatuur • Relatieve vochtigheid • Bandbreedtes • (Te?) strenge richtlijnen • Risico’s ASHRAE klimaatrichtlijnen Type General Museums, Art Galleries, Libraries and Archives All reading and retrieval rooms, rooms for storing chemically stable collections, especially if mechanically medium to high vulnerability Set point or annual value 50%RH (or historic annual average for permanent collections) Temperature set between 15 and 25ºC Note: rooms intended for loan exhibitions must handle set point specified in load agreement, typically 50%RH, 21ºC but sometimes 55 or 60%RH Maximum Fluctuations and Gradients in Controlled Collection Risks and Benefits Spaces Class of control Short fluctuations plus space gradients AA ±5%RH, ±2K Precision control; no seasonal changes A As ±5%RH, ±2K Precision control; some gradients or seasonal changes, A not both ±10%RH, ±2K B ±10%RH, ±5K Precision control; some gradients plus winter temperature setback Seasonal adjustments in system set point Relative humidity no No risk of mechanical damage to most artifacts and paintings. change, Up 5K; Some metals and minerals may degrade if 50% RH exceeds a down 5K critical relative humidity. Chemically unstable objects unusable within decades. Up 10%RH; down 10%RH; Up 5K, down 10K RH no change; Up 5K, down 10K Up 10%RH, down 10%RH; Up 10K but not above 30ºC, down as low as necessary to maintain RH control) Small risk of mechanical damage to high vulnerability artifacts; no mechanical risk to most artifacts, paintings, photographs, and books. Chemically unstable objects unusable within decades. Moderate risk of mechanical damage to high vulnerability artifacts; tiny risk to most paintings, most photographs, some artifacts, some books; no risk to many artifacts and most books. Chemically unstable objects unusable within decades, less if routinely at 30°C, but cold winter periods double life. Prevent all high risk extremes Within 25 to 75%RH year-round Temperature rarely over 30°C, usually below 25°C High risk of mechanical damage to high vulnerability artifacts; moderate risk to most paintings, most photographs, some artifacts, some books; tiny risk to many artifacts and most books. Chemically unstable objects unusable within decades, less if routinely at 30°C, but cold winter periods double life. D Reliably below 75%RH High risk of sudden or cumulative mechanical damage to most artifacts and paintings because of low-humidity fracture; avoids high-humidity delamination and deformations, especially in veneers, paintings, paper and photographs. C Prevent dampness ASHRAE klimaatrichtlijnen Type General Museums, Art Galleries, Libraries and Archives All reading and retrieval rooms, rooms for storing chemically stable collections, especially if mechanically medium to high vulnerability Set point or annual value 50%RH (or historic annual average for permanent collections) Temperature set between 15 and 25ºC Note: rooms intended for loan exhibitions must handle set point specified in load agreement, typically 50%RH, 21ºC but sometimes 55 or 60%RH Maximum Fluctuations and Gradients in Controlled Collection Risks and Benefits Spaces Class of control Short fluctuations plus space gradients AA ±5%RH, ±2K Precision control; no seasonal changes A As ±5%RH, ±2K Precision control; some gradients or seasonal changes, A not both ±10%RH, ±2K B ±10%RH, ±5K Precision control; some gradients plus winter temperature setback Seasonal adjustments in system set point Relative humidity no No risk of mechanical damage to most artifacts and paintings. change, Up 5K; Some metals and minerals may degrade if 50% RH exceeds a down 5K critical relative humidity. Chemically unstable objects unusable within decades. Up 10%RH; down 10%RH; Up 5K, down 10K RH no change; Up 5K, down 10K Up 10%RH, down 10%RH; Up 10K but not above 30ºC, down as low as necessary to maintain RH control) Small risk of mechanical damage to high vulnerability artifacts; no mechanical risk to most artifacts, paintings, photographs, and books. Chemically unstable objects unusable within decades. Moderate risk of mechanical damage to high vulnerability artifacts; tiny risk to most paintings, most photographs, some artifacts, some books; no risk to many artifacts and most books. Chemically unstable objects unusable within decades, less if routinely at 30°C, but cold winter periods double life. Prevent all high risk extremes Within 25 to 75%RH year-round Temperature rarely over 30°C, usually below 25°C High risk of mechanical damage to high vulnerability artifacts; moderate risk to most paintings, most photographs, some artifacts, some books; tiny risk to many artifacts and most books. Chemically unstable objects unusable within decades, less if routinely at 30°C, but cold winter periods double life. D Reliably below 75%RH High risk of sudden or cumulative mechanical damage to most artifacts and paintings because of low-humidity fracture; avoids high-humidity delamination and deformations, especially in veneers, paintings, paper and photographs. C Prevent dampness Soorten degradatie • Biologische degradatie • Chemische degradatie • Mechanische degradatie: • dragermateriaal • afwerklaag Diverse (soorten) objecten • Papier • Paneelschilderij • Meubelstuk (Japanse lakdoos) • Houten sculptuur Michalski [2003] Mecklenburg [1994] Bratasz [2008] Jakiela [2007] Responstijd van objecten • De tijd die nodig is voordat een object voor 95% heeft gereageerd op een verandering in het binnenklimaat Responstijd van objecten object met een lange responstijd • Een ervaart een stabieler klimaat dan een object met een korte responstijd Specifieke risico analyse Klimaat voor comfort • Mensen zijn nauwelijks gevoelig voor RV • Tussen 30 en 70% is prima • Temperatuur is veel belangrijker • Afhankelijk van luchtsnelheid, kleding enz. Beoordeling van de temperatuur -- te warm -- warm -- enigszins warm -- neutraal -- enigszins koel -- koel -- te koud Van der Linden [2006] Klimaat voor het gebouw • Gebouw buffert het klimaat (T en RV) • Wisselwerking gebouw en klimaat • Condensvorming op of in de constructie moet voorkomen worden • Schimmelgroei moet voorkomen worden kwaliteit van de gebouwschil 21 musea en depots mate van klimaatcontrole Klimaat Evaluatie Kaart Klimaat Evaluatie Kaart Klimaat Evaluatie Kaart Klimaat Evaluatie Kaart Klimaat Evaluatie Kaart Klimaat Evaluatie Kaart Klimaat Evaluatie Kaart • Verband tussen temperatuur, RV en AV • RV verhogen kan door: • bevochtiging en/of • verlagen van de temperatuur • RV verlagen kan door: • ontvochtiging en/of • verhogen van de temperatuur Klimaatinstallaties in gebouwen • Verwarming • Koeling • Bevochtiging • Ontvochtiging • Luchtverversing • Filtering Oud gebouw zonder installaties Verwarmd oud gebouw verwarmen Verwarmd en be-/ontvochtigd bevochtigen verwarmen ontvochtigen Verbeterd gebouw met HVAC koelen bevochtigen verwarmen ontvochtigen Nieuw depot met HVAC koelen bevochtigen verwarmen ontvochtigen Klimaatinstallaties in gebouwen • Ingeblazen lucht heeft niet de gewenste conditie (ruimtegemiddelde wordt bijgestuurd) • Plaats geen objecten nabij inblaasopeningen • Limiteer de ingeblazen condities www.monumenten.bwk.tue.nl T en RV tijdplot T en RV tijdplot • Verschillen over de tijd • Pieken en dalen • Seizoensafhankelijkheid • Verschillen veroorzaakt door gebruik Klimaat Evaluatie Kaart Klimaat Evaluatie Kaart • Invloed buitenklimaat • Invloed klimaatinstallaties • Verschillen tussen de seizoenen • Vergelijken met klimaatrichtlijn • Vergelijken met schimmelcondities • Vergelijken met chemische degradatie Algemene risico analyse Algemene risico analyse • Percentage van de tijd binnen de ASHRAE richtlijnen • Seizoensaanpassingen van de richtlijnen • Geeft bewegingsruimte van het klimaat weer Specifieke risico analyse Specifieke risico analyse • Risico op schimmel • Risico op versnelde chemische degradatie • Risico op mechanische schade aan de drager • Risico op mechanische schade aan de afwerklaag • Voor 4 specifieke (soorten) objecten Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden Voorbeelden Conclusies • • • • • Voortaan zelf klimaatdata analyseren • • Er kan veel energie bespaard worden Schade aan collectie en gebouw kan voorkomen worden Gebruik de richtlijnen (ASHRAE) verstandig Risicobenadering heeft de toekomst Goed beheer is belangrijker dan een moderne klimaatinstallatie Passieve middelen werken net zo goed (of zelfs beter) dan actieve middelen Vragen ??? 15 april 2014
© Copyright 2024 ExpyDoc
