GEMEENTE RIEMST – RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen Bijkomende alternatieve locatie voetbalterrein Zichen Onderzoek naar mer Opgesteld door: Wouter Beyen, ecoloog, MER-deskundige fauna en flora en landschap Versie 4 – 13 mei 2014 M-IMPACT Inhoudsopgave GEMEENTE RIEMST – RUP ZONEVREEMDE SPORT- EN RECREATIETERREINEN ..................................................................................................................................... 0 BIJKOMENDE ALTERNATIEVE LOCATIE VOETBALTERREIN ZICHEN ............................................................................................................................................................ 0 ONDERZOEK NAAR MER .............................................................................................................................................................................................................................................. 0 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 INHOUDSOPGAVE ........................................................................................................................................................................................................................................................... 1 1 TEN GELEIDE ........................................................................................................................................................................................................................................................... 4 1.1 VERANTWOORDING EN SITUERING ............................................................................................................................................................................................................................... 4 2 BESCHRIJVING GEPLANDE SITUATIE ............................................................................................................................................................................................................... 7 3 BEPALEN PLAN-MER-PLICHT .............................................................................................................................................................................................................................. 8 4 BESCHRIJVING VAN DE BESTAANDE SITUATIE ............................................................................................................................................................................................ 8 4.1 4.2 4.2.1 4.3 4.3.1 4.4 4.4.1 4.4.2 4.4.3 4.5 4.6 4.6.1 4.6.2 4.6.3 4.6.4 5 BODEM ............................................................................................................................................................................................................................................................................ 8 WATER ............................................................................................................................................................................................................................................................................ 9 Oppervlaktewater ........................................................................................................................................................................................................................................................ 9 AFVALWATER .................................................................................................................................................................................................................................................................. 9 Grondwater ............................................................................................................................................................................................................................................................... 10 LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE......................................................................................................................................................................................... 12 Landschap ................................................................................................................................................................................................................................................................. 12 Bouwkundig erfgoed ................................................................................................................................................................................................................................................. 13 Archeologie ............................................................................................................................................................................................................................................................... 14 ACTUELE SITUATIE FAUNA EN FLORA ......................................................................................................................................................................................................................... 15 MENSELIJK GEBRUIK VAN HET LOCATIEALTERNATIEF .............................................................................................................................................................................................. 17 Wonen en eigendomstoestand................................................................................................................................................................................................................................. 17 Werken ..................................................................................................................................................................................................................................................................... 17 Mobiliteit ................................................................................................................................................................................................................................................................... 17 Veiligheid .................................................................................................................................................................................................................................................................. 17 EFFECTBESPREKING EN BEOORDELING ....................................................................................................................................................................................................... 18 5.1 5.2 5.3 EFFECTEN OP BODEM ................................................................................................................................................................................................................................................... 18 EFFECTEN OP DE (GROND)WATERHUISHOUDING ...................................................................................................................................................................................................... 18 LANDSCHAPPELIJKE EFFECTEN .................................................................................................................................................................................................................................... 20 mei 2014 1 M-IMPACT NATUUR .................................................................................................................................................................................................................................................................. 23 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 7 Effecten locatie 5....................................................................................................................................................................................................................................................... 25 Beoordeling mobiliteit overige locaties .................................................................................................................................................................................................................... 25 Duurzaamheidsaspecten ........................................................................................................................................................................................................................................... 27 SAMENVATTING EN BESLUIT ........................................................................................................................................................................................................................... 28 7.1 7.2 7.3 8 MENS.............................................................................................................................................................................................................................................................................. 25 BEKNOPTE BESCHRIJVING PROJECT ............................................................................................................................................................................................................................. 28 SAMENVATTING EFFECTEN .......................................................................................................................................................................................................................................... 28 MAATREGELEN BIJ LOCATIE 5...................................................................................................................................................................................................................................... 29 PASSENDE BEOORDELING LOCATIE 5 ........................................................................................................................................................................................................... 30 8.1 8.2 8.2.1 8.2.2 8.3 8.4 BESCHRIJVING HABITATRICHTLIJNGEBIED ................................................................................................................................................................................................................. 30 EFFECTBESCHRIJVING ................................................................................................................................................................................................................................................... 31 Analyse mogelijke effecten ....................................................................................................................................................................................................................................... 31 Beschrijving mogelijk effect per soortgroep ............................................................................................................................................................................................................. 31 EFFECTBEOORDELING PASSENDE BEOORDELING....................................................................................................................................................................................................... 34 BESLUIT PASSENDE BEOORDELING.............................................................................................................................................................................................................................. 35 Lijst van figuren Figuur 1: situering locatie 5 op stratenplan --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5 Figuur 2: situering locatie 6 op stratenplan --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5 Figuur 3: visie van de planologen op het deelplan 5 - Roosburchtstraat ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 7 Figuur 4: De Zouw, het plangebied ligt links op de foto ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 9 Figuur 5: situering locatiealternatief op zoneringsplan VMM --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 10 Figuur 6: watertoetskaarten van locatie 5 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 11 Figuur 7 (links): gewenste ruimtelijke structuur van Zichen volgens het gRSP van Riemst ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 14 Figuur 8: situering locatie-alternatieven op kaart van ZOLAD ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 14 Figuur 9: situering locatiealternatieven op verspreidingskaart akkervogels in Riemst (bron: gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Riemst)----------------------------------------------- 16 Figuur 10: situering locatiealternatieven op kaart met kleine landschaps-elementen in Riemst (bron: gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Riemst) ------------------------------- 16 Figuur 11: eigendomstoestand van het plangebied volgens kadaster ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 17 Figuur 12: situeirng locatie alternatieven op de bestaande ruimtelijke structuur van Zichen ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 20 Figuur 13: situeringlocaties op de biologische waarderingskaart ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 21 M-Impact RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 6 mei 2014 2 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Figuur 14: situering locaties op luchtfoto ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 21 Figuur 15: situering locatiealternatieven op kaart van ligging hoogtstamboogaarden en graslanden in riemst (bron: gRSP Riemst) ----------------------------------------------------------- 22 Figuur 16: situering locatiealternatieven t.o.v. hoogstamboomgaardengordel Zichen --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 22 Figuur 17: ontsluitingswegen van de verschillende locaties en ligging t.o.v. Visésteenweg --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 26 Figuur 18: situering mogelijke flankerende of milderende maatregelen ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 29 Figuur 19: landschapsecologische kaart van het plangebied voor vleermuizen ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 32 Lijst van tabellen Tabel 1: beoordeling relevante effecten op de bodem ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 18 Tabel 2: ligging alternatieve locaties op watertoetskaarten -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 18 Tabel 3: beoordeling effecten op oppervlaktewater en afvalwater -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 19 Tabel 4: beoordeling effecten op landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 23 Tabel 5: beoordeling effecten op fauna en flora ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 24 Tabel 6: beoordeling van de effecten op mens (sociaal-organisatorisch en mobiliteit) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 27 mei 2014 3 M-IMPACT RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst 1 Ten geleide 1.1 Verantwoording en situering De gemeente Riemst werkt aan een gemeentelijk Ruimtelijk uitvoeringsplan (gRUP) voor de regularisatie van “Zonevreemde sport- en recreatieterreinen”. Het merendeel van de voetbalterreinen in de gemeente liggen in agrarisch gebied volgens het gewestplan. Een eerste verzoek tot raadpleging voor dit gRUP dateert van januari 2010. Dit werd goedgekeurd door de dienst MER op 19 mei 2010. Vervolgens werkte het planologisch bureau Geosted voor de verschillende deelplannen een inrichtingsplan, grafisch plan en stedenbouwkundige voorschriften uit. Voor het deelplan Zichen was dat voor locatiealternatief 3. Maar tijdens het daaropvolgende overleg met het beleid bleek dat er geen draagvlak was om deze plannen goed te keuren. In het kader van het woonoverleg voor Riemst op 21 oktober 2013 screende Geosted vervolgens twee bijkomende locaties, ingetekend op de luchtfoto hieronder rechts en gesitueerd op stratenplan op volgende bladzijden. Locatie 5 is gelegen op de hoek van de Roosburchtstraat en de Mennestraat, en grenst aan de bebouwde kom van Zichen. Ten noorden liggen woonkavels die ontsluiten naar de Groenstraat. De Roosburchtstraat is een zijstraat van de Visésteenweg, verbindingsweg tussen Bilzen, Riemst en Eben-Emael. De locatie ligt grotendeels in agrarisch gebied. De noordelijke punt ligt in bestemmingstype “woongebied met landelijk karakter”. Locatie 6 is een akker gelegen achter de lintbebouwing van de Bolderstraat tussen Bolder en Val, juist buiten de kern van Bolder. Het gebied wordt ontsloten door een smalle landweg die ontsluit naar de Bolderstraat. In de andere richting ontsluit deze landweg naar een andere veldweg, de Haselindestraat. Het deelplangebied ligt volledig in agrarische gebied en nabij een reservatiezone voor hoogspanningsleidingen in overdruk. M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Onderzoek naar mer voor bijkomende alternatieve locatie voetbalterrein Zichen 4 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 In een afwegingsnota uit 2013 besluit Geosted, planologische studiebureau belast met de opmaak van het RUP, dat alleen locatie 5 een nader onderzoek moet ondergaan. Locatie 6 aan de Bolderstraat komt niet verder in aanmerking vanwege de belangrijke reliëfverschillen en omdat het minder nauw aansluit bij de kern van Zichen-Bolder vergeleken met locatie 5. Alleen locatie vijf wordt daarom verder vergeleken met de reeds onderzochte alternatieven van het oorspronkelijke voorgenomen plan. 5 Figuur 1: situering locatie 5 op stratenplan Figuur 2: situering locatie 6 op stratenplan Dit rapport bevat dus het onderzoek naar MER voor de alternatieve locatie 5 van het deelplan Zichen van het voorgenomen plan gRUP “Zonevreemde sport- en recreatieterreinen in Riemst”. In de eerst volgende hoofdstukken wordt dit locatiealternatief 5 kort beschreven samen met de huidige situatie van dit plangebied. In het volgende deel bespreekt en beoordeelt dit rapport de mogelijke effecten van dit vijfde locatiealternatief. Om een vergelijking mogelijk te maken, wordt de effectbeoordeling van de overige relevante locatiealternatieven voor dit deelplan, nl. 1, 3 en 4, overgenomen uit het verzoek tot raadpleging van januari 2010. Indien nodig wordt de beoordeling van die locatie met argumenten herzien. Voor het nemen van een besluit voor het deelplan Zichen moet de beslissingsnemer dan geen twee afzonderlijke rapporten raadplegen. mei 2014 M-IMPACT 1.2 Toets aan relevante structuurplannen Het voorgenomen plan past binnen de relevante structuurplannen en zal rekening houden met andere beleidsmatige randvoorwaarden. Riemst ligt volgens het RSV in het buitengebied waar volgende krachtlijnen gelden: • het garanderen van een dynamische en duurzame ontwikkeling zonder dat de structuurbepalende functies van het buitengebied worden aangetast • bundeling van de ontwikkeling in de kernen samen met het vermijden van de verdere versnippering van de open ruimte • versterken van de functies die van oudsher de open ruimte open houden ( landbouw, bos natuur) • bereiken van gebiedsgerichte kwaliteit • afstemmen van ruimtelijke ordening en milieubeleid • streven naar een buffering van de natuurfunctie ten opzichte van de eraan grenzende functies • de fysisch – natuurlijke structuur vormt de ruggengraat voor verdere ontwikkeling 1.2.2 Ruimtelijk Structuurplan provincie Limburg Riemst ligt in de hoofdruimte Haspengouw en Voeren, deelruimte Droog-Haspengouw waar de provincie landbouw, landschap, natuur en laagdynamisch toerisme en recreatie ondersteunt. Volgende ruimtelijke principes voor Droog -Haspengouw zijn van toepassing voor Zichen: herkenbare en afzonderlijke kernen van elkaar gescheiden door beekvalleien en natuurlijke buffers heuvelruggen en beekvalleien als dragers van een waardevol landschap open landbouwgebieden scherp gescheiden van stedelijke gebieden en kernen. In Zichen selecteert de provincie de ecologische verbinding “Zichen-Zussen-Bolder”, die belangrijk is voor vleermuizen en das. 1.2.3 Ruimtelijk Structuurplan Riemst Volgens het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan richt het recreatiebeleid zich in de eerste plaats naar de behoeften van de eigen bevolking. Het recreatief aanbod vormt een onderdeel van het voorzieningenniveau van de gemeente en wordt uitgebouwd tot een kwaliteitsvolle lokale recreatieve infrastructuur. Elke deelgemeente (afzonderlijke woonkernen of een groepering van woonkernen) beschikt over een polyvalente (voor meer doelgroepen te gebruiken) recreatiezone in functie van de behoefte van de betreffende woonkern. In de woonkernen, waaronder Zichen, stelt de gemeente het verwevingsprincipe voorop. Dit principe betekent dat recreatieve voorzieningen tot een bepaald niveau in het woongebied kunnen voorkomen. Maar activiteiten die de woonfunctie storen zijn niet integreerbaar zijn in de woongebieden. Basisdoelstelling voor de woonkernen is er een volwaardige sportaccommodatie uit te Bouwen bestaande uit: een officieel plein en een oefenplein een gebouw met kleedkamers, berging, cafetaria en parking mogelijkheid voor inpassing van een klein speelveldje bij zones direct aansluitend op de kern of een landschappelijke buffering naar het open landschap. M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 1.2.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaandere n 6 7 Beschrijving geplande situatie Figuur 3 geeft een mogelijk invulling van het plangebied. Het reliëf laat de ontwikkeling toe van 2 voetbalterreinen. Het eerste volwaardige speelplein ligt parallel met de Mennestraat in de westelijke helft van het plangebied. Hier is de minste nivellering nodig om een vlak veld te krijgen. Het oefenterrein is gesitueerd parallel met de Roosburchtstraat in de oostelijke helft. Een parking voor circa 100 parkeerplaatsen voorzien de planologen in het noorden van het plangebied. Deze parking takt op de Roosburchtstraat aan ter hoogte van de laatste woning. Dit is op circa 140 m van de Visésteenweg. De parking leidt tot aan de kantine die ten noorden van het speelveld is voorzien. Rondom het gehele terrein reserveren de planologen in deze visie een brede (10 tot maximaal 15 m) groenbuffer. Aan de zijde van de Roosburchtstraat is de groenbuffer tot 20 m breed. In het zuiden blijft de houtkant langs de holle weg gevrijwaard en wordt deze doorgetrokken naar het noordwesten, richting het dorpscentrum. Roosburchtstraat RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 2 Tijdens trainingsdagen die normaal gezien in de week vallen kan een verkeersintensiteit van ca. 25 personenwagens per uur verwacht worden. Tijdens wedstrijden die normaal op zondag plaatsgrijpen zal de verkeersintensiteit hoger liggen, tot max. 100 personenwagens per uur. Dit zal dan zijn op een tijdstip dat de intensiteiten van overig verkeer (doorgaand verkeer Visésteenweg, verkeer naar werkplaats gemeente langs locatie 1) het laagste zijn (zondagnamiddag). Figuur 3: visie van de planologen op het deelplan 5 - Roosburchtstraat mei 2014 M-IMPACT 3 Bepalen plan-mer-plicht 4 Beschrijving van de bestaande situatie Deze beschrijving spitst zich toe op de relevante, lokale kenmerken van het locatiealternatief. Om volgende redenen wordt een beschrijving van de luchtkwaliteit en het geluidsklimaat niet opportuun geacht: 1) De invloed van een voetbalterrein met kantine op de luchtkwaliteit is vergelijkbaar met deze van een woning; 2) Luchtkwaliteit kent een zeer belangrijke invloed vanuit de omgeving; 3) Geluidsemissie van een voetbalterrein met kantine is eigen aan een dorp, is beperkt tot enkele tijdstippen in de dag- of avondperiode; 4) Het geluid werkt nauwelijks sturend in de afweging, met algemene hinderaspecten wordt rekening gehouden in de discipline mens. Deze beschrijving van de bestaande situatie van locatiealternatief 5 gaat daarom niet verder in op lucht en geluid. 4.1 Bodem Het plangebied heeft volgens de Belgische bodemkaart type Abp: droge leembodem zonder profielontwikkeling. De typering “p” voor profielontwikkeling (of eigenlijk het gebrek daaraan) wijst op een jarenlang gebruik als akker. Door de kerende ploegbewegingen ontstond een zeer homogene bovenste bodemlaag. Onder permanent grasland kan wel sprake zijn van profielontwikkeling. M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Het voorgenomen plan zal het kader vormen voor de toekenning van een vergunning voor een project opgesomd in bijlage I, II of III van het project-m.e.r.-besluit van 10 december 2004, namelijk voor een project dat valt onder rubriek 10b (parkeerterreinen) van bijlage III. Het bepaalt echter het gebruik van een klein gebied op lokaal niveau en is daarom screeningsgerechtigd. 8 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 4.2 Water 4.2.1 Oppervlaktewater 9 Aan de overzijde van de Roosburchtstraat ligt de Zouw, een waterloop van 2de categorie (Figuur 2). Deze waterloop heeft het uiterlijk van een diepe gracht. Niet aangeduid op de kaart met waterlopen (en overstromingsgevoelige gebieden) is een diepe gracht (foto rechts) aan de overzijde van de Mennestraat. Deze waterloop grenst aan de meest westelijke punt van het plangebied. Deze gracht is aangelegd als een bufferbekken voor hemelwater dat bij hevige buien van de hoger gelegen akkers afstroomt. Want ten zuid(westen) van de Mennestraat (en locatie 5) ligt een effectief overstromingsgevoelige zone. Een effectief overstromingsgevoelige zone is een zone die in de afgelopen 10 jaar blank heeft gestaan. Naast effectief overstromingsgevoelige zones bestaan er ook mogelijk overstromingsgevoelige zones. Dat zijn zones die op basis van natuurlijke kenmerken zoals reliëf en ligging waterlopen gelegen zijn op locaties die van nature kunnen overstromen maar die door menselijke ingrepen zoals aanleg dijken of wachtbekkens actueel niet meer kunnen overstromen, tenzij bij zeer uitzonderlijke omstandigheden. Op de kaart met natuurlijke Figuur 4: De Zouw, het plangebied ligt links op de foto overstromingsgebieden staat locatie 5 ingekleurd als mogelijk overstromingsgevoelig door afstromend hemelwater. In het noordelijke deel van het locatiealternatief is dat het hemelwater dat afstroomt vanuit het zuidwesten, in het oostelijke deel van het locatiealternatief is dat hemelwater dat afstroomt van het zuidoosten via de Zouw. De akker en het verlaten terrein van de hondenclub liggen, zoals de foto illustreert, lager dan het locatiealternatief 5. De kans op overstromen van het locatiealternatief vanuit de Zouw is daardoor zeer klein. De meest zuidelijke punt van het plangebiedje is niet overstromingsgevoelig (zie watertoetskaarten Figuur 6 op p. 11.) 4.3 Afvalwater Op het zoneringsplan van de VMM grenst het plangebied 5 aan het centraal gebied. Sanitair afvalwater van centraal gebied moet afgevoerd worden naar en gezuiverd in een RWZI. Het RWZI van Zichen ligt ten oosten langs de Mennestraat. Het afvalwater van het plangebied (spoelwater toiletten, water van douches en de spoelbakken) kan zo eenvoudig worden aangesloten op de afvalwaterriolering die van het dorp naar het RWZI loopt. De Roosburchtstraat en Mennestraat zijn daarom, ook buiten de bebouwde kom, tot aan het zuiveringsstation ingetekend in het centrale gebied. Deze ligging is gelijkaardig voor de 3 overige relevante (na schrappen alternatief 2 in verzoek tot raadpleging van Soresma uit januari 2010 en alternatief 6 in de nota van Geosted) locatiealternatieven (Figuur 5). mei 2014 M-IMPACT 4.3.1 Grondwater Op de kwetsbaarheidskaart voor grondwater (figuur volgende blz.) ligt het locatiealternatief in matig gevoelig gebied. Dit volgt uit volgende geologische kenmerken: aanwezigheid van een lemige deklaag; een onverzadigde zone die minder dan 10 m dik is; krijt of mergel als watervoerende laag. De verschillende watertoetskaarten (volgende bladzijde) leren dat: Het plangebied geen steile hellingen heeft en daardoor niet erosiegevoelig is; vanwege de lemige bodemtextuur het plangebied niet gevoelig is voor infiltratie; Het plangebied buiten het winterbed van een grote rivier ligt maar wel nabij twee waterloopjes annex grachten die bij hevige regenval een grote debieten afvoeren. Daardoor is het plangebied mogelijk overstromingsgevoelig. Het is ook en matig gevoelig voor grondwaterstromingen. M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Figuur 5: situering locatiealternatieven op zoneringsplan VMM 10 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 11 Situering op de grondwaterkwetsbaarheidskaart Situering geklasseerde waterloop Figuur 6: watertoetskaarten van locatie 5 mei 2014 M-IMPACT Het locatiealternatief 5 is een open akkerland dat in het noorden grenst aan de bebouwde kom van Zichen (foto links) en in het zuidwesten over ca. 50% van de lengte aan een holle weg met een houtkant (zijde Mennestraat, foto midden). Aan de oostzijde van het gebied is aan de overzijde van de Roosburchtstraat een jonge bomenrij aangeplant (foto rechts). Circa 50 m verderop is een talud met een houtkant aanwezig, eveneens zichtbaar op de foto. 4.4.1 Landschap Op beleidskaarten van landschap en onroerend erfgoed is het gebied gelegen in: het traditionele landschap “Krijtland van Millen”; de Ankerplaats “Mergelgrotten van Val-Meer en Zichen-Zussen-Bolder”. Deze Ankerplaats is nog niet vastgelegd in een gewestelijk RUP. De ligging van dit locatiealternatief is hierdoor gelijkaardig aan deze van alternatief 4. Alternatief 1 behoort niet tot het traditioneel landschap, alternatief 3 behoort niet tot de ankerplaats. In beide gevallen grenst het locatiealternatief wel aan het traditionele landschap of de Ankerplaats. Omdat het landschap nooit bruusk stopt, kan louter op het al dan niet liggen in een gebied met een zekere landschapsbescherming een effect gekoppeld worden. Een afweging blijft steeds nodig. Een relictzone of traditioneel landschap is een eerder vaag begrip. Tot zo een relictzone behoren landschappen die nog min of meer gave kenmerken vertonen. Circa 1/3de van Vlaanderen valt binnen een dergelijke zone. Een Ankerplaats is een belangrijkere gebied in het landschapsbeleid. Dit zijn erfgoedlandschappen van Vlaams belang doordat het complexen zijn van verschillende erfgoedelementen die een zekere samenhang betreffende hun ontstaan hebben. Hun oppervlakte bedraagt 100 ha of meer. M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 4.4 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie 12 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 De gewenste ruimtelijke structuur van ankerplaatsen en de verschillende vlakvormige, lijnvormige en puntrelicten zullen volgens het landschapsbeleid vastgelegd worden in ruimtelijke uitvoeringsplannen. Voor de Mergelgrotten van Val-Meer en Riemst is dat nog niet gebeurt. Voortgaande op de naam kan men vermoeden dat de gewenste ruimtelijke structuur van deze Ankerplaats o.a. zal omvatten: Behoud en bescherming van de verschillende cultuurhistorische mergelgrotten en de groenelementen de errond aanwezig zijn; Verhogen van de landschappelijke connectiviteit tussen de verschillende grottenstelsel. 13 In dit landschap zijn de vlakken van de grottenstelsels, toegankelijk via punten en verbonden via lijnen de te beschermen objecten. Het landgebruik naast deze vlakken, punten en lijnen moet erbij aansluiten. Een akker, weiland of hoogstamboomgaard is volgens de overlevering en de referentiesituatie het meest typisch. Een voetbalveld is minder typisch in dit landschap, tenzij het aansluit aan de dorpen die in de ankerplaats zijn gelegen. De ontwikkeling van een sportterrein op locatie 5 past zo beter in deze ankerplaats dan de terreinen op de bestaande locatie 1. De gemeente Riemst heeft in haar structuurplan ook een visie op het landschap in en om haar kerkdorpen uitgewerkt. Belangrijke elementen in het bepalen van de gewenste ruimtelijke structuur zijn: waardevol cultuurlandschap in de dorpsperiferie; bebouwd landschap als cultuurhistorische neerslag; waardevolle onbebouwde gebieden in het bebouwd landschap; kleine landschapselementen zoals holle wegen, taluds, graften, kleine bosjes; een netwerk van grachten en beken; betekenisvolle erfgoedjes; herdenkingslandschap. Voor Zichen-Bolder leidde dit tot de gewenste ruimtelijke structuur zoals getoond in Figuur 7op volgende bladzijde. Naast het behoud van de holle weg, voorziet de gemeente ook het tot stand brengen van een relatie langs de Mennestraat tussen het dorpscentrum en het grottenstelsel van de Roosburg. De foto links toont een herdenkingsteken aan een van de vele grotingangen ter herdenking van een belangrijke instorting in deze grot. 4.4.2 Bouwkundig erfgoed Rondom het plangebied is geen bouwkundig erfgoed aanwezig. mei 2014 M-IMPACT 4.4.3 Archeologie Van de overige locatie ligt locatie 3 volgens deze archeologische beleidskaart in een zone waar een vooronderzoek vereist is bij alle ingrepen. Locaties 1 en 4 liggen vanwege hun periferie ligging t.o.v. het dorp eveneens in een grijze zone: advies Zolad vanaf ingrepen van 1.000 m² of groter. Figuur 7 (links): gewenste ruimtelijke structuur van Zichen volgens het gRSP van Riemst 4 3 5 1 Figuur 8: situering locatie-alternatieven op kaart van ZOLAD M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Riemst heeft in het structuurplan de archeologische beleidskaart van de Zolad opgenomen. Op dit plan ligt locatiealternatief 5 in de grijze zone. Dat betekent dat een advies van Zolad, de Zuidoost Limburgse archeologische dienst, pas nodig is bij ingrepen > 1.000 m². 14 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 4.5 Actuele situatie f auna en flora 15 In de omgeving van het Locatiealternatief 5 liggen enkele biologische waardevolle landschapselementen. Deze zijn 1) een holle weg met aan weerszijden houtkanten van gemengd loofhout - een deel van de Mennestraat – biologisch zeer waardevol; 2) een ruigte op voormalige akkerland, biologisch waardevol en gelegen aan de overzijde van de Roosburchtstraat; 3) een talud met houtwal van eik en acacia op 50 à 75 m ten oosten, gekarteerd als “qa”-: eiken-haagbeukenbos, slecht ontwikkeld. Waarschijnlijk betreft dit een restant van een eiken-haagbeukenbos. De ruime omgeving van de Roosburg is ook aangeduid als een faunistisch waardevol gebied. Deze waarde houdt verband met volgende soorten: 1) Vleermuizen: de mergelgrotten van de Roosburg vormen belangrijke overwinteringsplaatsen voor vleermuizen. Ze zijn om die reden ook opgenomen in het Natura 2000 netwerk, nl. als het habitatrichtlijngebied “Plateau van Caestert met hellingbossen en mergelgrotten”. De belangrijkste toegangen tot de mergelgrotten, overwinteringsplaatsen van vleermuizen, liggen aan de zijde van de Mennestraat. De meest nabij toegang ligt op ca. 150 m van het deelplangebied. Via de houtkant op de talud zijn deze toegangen verbonden met een holle weg ten noorden, parallel met de Visésteenweg. Er is ook een goede verbinding met geschikt foerageergebied ten oosten van de grotingangen. In die richting is er een goede connectiviteit naar het Albertkanaal, een goede hoofdtrekroute voor sommige soorten. Er is een slechte connectiviteit tussen de grotten van de Roosburg en hoogstamboomgaarden in Zichen en Bolder. Ook de connectiviteit met 3 andere vleermuisgrotten in Zichen is slecht. Van deze drie overige grotten ligt er een centraal in de bebouwde kom van Zichen-Bolder. De 2 andere liggen ten noorden van de Visésteenweg, waarvan één nabij locatiealternatief 4. 2) De das: volgens een inventarisatie van Aeolus die is opgenomen in het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (gRSP) van Riemst vormt de omgeving van het locatiealternatief 5 met de holle weg van de Mennestraat en het talud van de Roosburg een geschikt gebied voor een dassenburcht (figuur links boven op volgende bladzijde). Voor akkervogels is het gebied niet waardevol. Aeolus trof volgens het gRSP alleen een broedgeval aan van de geelgors, nl. in de holle weg langs de Mennestraat op de hoek van het plangebied (Figuur 9). Ook voor de hamster is het locatiealternatief geen leefgebied (Figuur 10). mei 2014 M-IMPACT M-Impact mei 2014 Figuur 10: situering locatiealternatieven op kaart met kleine landschapselementen in Riemst (bron: gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Riemst) RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Figuur 9: situering locatiealternatieven op verspreidingskaart akkervogels in Riemst (bron: gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Riemst) 16 4.6 Menselijk gebruik van het locatiealternatief RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 4.6.1 Wonen en eigendomstoestand 17 Het locatiealternatief grenst in het noorden aan 9 kavels gelegen in een woongebied met landelijk karakter. Hiervan is 1 perceel onbebouwd. De overige 8 zijn bebouwd en ontsluiten op 1 na dat uitgeeft op de Roosburchtstraat naar de Groenstraat. Bij de kavel die uitgeeft op de Roosburchtstraat grenst het plangebied aan de langszijde van de woning. Bij de overige woonpercelen grenst het plangebied aan een garage of aan de achtertuinzijde. De eigendomstoestand (Figuur 11)is eenvoudig met slechts twee verschillende eigenaars. Bij een eventuele ontwikkeling van deze locatie moeten dus slechts twee eigenaars onteigend worden. 4.6.2 Werken F IGUUR 11: EIGENDOMSTOESTAND VAN HET PLANGEBIED VOLGENS KADASTER Het plangebied is een akker die zeer geschikt is voor veel belangrijke teelten zoals tarwe, suikerbiet, gerst, weiland. Het is gelegen in agrarisch gebied volgens het gewestplan SintTruiden Tongeren. Het ligt niet in herbevestigd agrarisch gebied. 4.6.3 Mobiliteit Het plangebied zal ontsloten worden naar de Roosburchtstraat. Dit is een lokale weg type III, lokale ontsluitingsweg, volgens het gRSP. Deze weg ontsluit ook een composteerbedrijf op het einde van de Mennestraat, oostzijde (ten oosten van deelplangebied 1). De breedte van deze weg is beperkt, vrachtwagens kunnen elkaar niet kruisen. 2 wagens kunnen elkaar kruisen mits gebruik berm. Om die reden voorziet het plan de toegang naar de parking zo dicht mogelijk bij de Visésteenweg, een lokale weg type I, lokale verbindingsweg. De afstand tot deze weg bedraagt circa 140 m. 4 woningen ontsluiten ook naar deze Roosburchtstraat. Deze woningen liggen alle tussen het plangebied en de Visésteenweg. 4.6.4 Veiligheid Binnen een straal van 2 km rond het plangebied ligt geen Seveso bedrijf. Het meest nabije ligt op circa 10 km in Lanaken, het lage drempelbedrijf Celanese. mei 2014 M-IMPACT 5 Effectbespreking en beoordeling Conform het beoordelingskader van het eerste verzoek tot raadpleging is het bodemtype Abp (zie tabel p. 38) Gevoelig voor bodemverdichting: score Niet gevoelig voor vernietiging van het bodemprofiel (door bouwwerken, nivelleringswerken): score 0 Doordat een leembodem een lage infiltratiecapaciteit is en sportterreinen geen risico’s hebben voor bodemverontreiniging, is het effect op de bodemkwaliteit neutraal. Dit geldt ook voor de locaties 1, 3 en 4. Voor de locaties wordt het positieve effect bijgesteld naar 0. Effecten van landbouwactiviteiten of een sportterrein op de bodemkwaliteit zijn immers gelijkaardig. Er kan vanuit gegaan worden dat landbouwers mestwetgeving naleven. Calamiteiten kunnen niet gebeuren. Tabel 1: beoordeling relevante effecten op de bodem alternatief structuurwijziging profielwijziging wijziging bodemkwaliteit Globale beoordeling 1 0 0 0 Geen negatief effect 3 - 0 0 beperkt negatief effect door verdichting tijdens aanleg 4 - 0 0 beperkt negatief effect door verdichting tijdens aanleg 5 - 0 0 beperkt negatief effect door verdichting tijdens aanleg 5.2 Effecten op de (grond)waterhuishouding De volgende tabel geeft een vergelijkend overzicht van de watertoetskaarten van de verschillende locatiealternatieven Tabel 2: ligging alternatieve locaties op watertoetskaarten grondwaterstromingsgevoelig infiltratiegevoelig erosiegevoelig overstromingsgevoelig effectief mogelijk grondwaterkwetsbaarheid 1 matig neen neen neen ja Ab, kwetsbaar 3 weinig neen neen deels deels Ab, kwetsbaar 4 weinig neen ja neen neen (wel aangrenzend) Ab, kwetsbaar 5 matig neen neen neen ja Ab, kwetsbaar M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 5.1 Effecten op bodem 18 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 19 Het voorgenomen plan voorziet bijkomende geheel of gedeeltelijke verharde oppervlakten: namelijk een kantine en een parking in doorlatende materialen. De verhardingsgraad van het gebied zal toenemen van 0% actueel tot maximaal circa 10%. Dit is bij alle locatiealternatieven gelijk. Deze verharding zal aanleiding geven tot oppervlakkige afvoer en verlaagde infiltratie. De aan te leggen parking en kantine zullen moeten beantwoorden aan de stedenbouwkundige verordening voor het gebruik, de infiltratie en de vertraagde afvoer van hemelwater. Voor een kantine van 100 m² horizontale dakoppervlakte komt dit neer op de installatie van een hemelwaterput waarvan het water kan gebruikt worden voor spoeling van toiletten en een infiltratievoorziening met minimale horizontale oppervlakte van 4 m² en waterinhoud 2500 l of meer. Dit kan een kuip zijn met afmetingen 2m bij 2m bij 0,625 m, of 4m x 4m x 0,16 m. De nodige ruimte hiervoor is ruim aanwezig in het plangebied. Voor de parking kan de vereiste infiltratievoorziening in de bufferzone erlangs voorzien worden. Dergelijke vereiste maatregelen kunnen gemakkelijk worden genomen in locaties 3 en 5 (en 1, het nulalternatief). In locatie 4 is dat moeilijk wegens het meer uitgesproken reliëf op die locatie. Daarom scoort deze locatie minder goed voor oppervlaktewaterhuishouding en grondwaterhuishouding. Locatie 5 ligt op de watertoetskaarten in een mogelijk overstromingsgevoelig gebied maar is recent niet meer overstroomd. Maatregelen stroomopwaarts voorkomen dit. Omdat de verharde constructies beperkt blijven tot een voetbalkantine met kleedkamers en een parking met doorlatende verharding, is het effect op de oppervlaktewaterhuishouding beperkt negatief t.o.v. de akker die het gebied nu is. Samen met locatie 1 ligt locatie 5 in een matig grondwaterstromingsgevoelig gebied. Negatieve effecten op de grondwaterhuishouding kunnen optreden bij de aanleg van diepe en grote ondergrondse constructies. De aanleg van een sportterrein in Zichen gaat hoogstens gepaard met de bouw van een klein gebouw. Om die reden kan het effect van locaties 1 en 5 op de grondwaterhuishouding als neutraal beschouwd worden. Deze afweging leidt tot volgende beoordeling voor de verschillende locatiealternatieven in Zichen-Bolder. Tabel 3: beoordeling effecten op oppervlaktewater en afvalwater Alternatief oppervlaktewaterhuishouding oppervlaktewaterkwaliteit grondwaterhuishouding globale beoordeling 1 0 0 0 evenwaardig aan 3 en 5 3 0 0 0 evenwaardig aan 1 en 5 4 - 0 - grenst aan effectief overstromingsgevoelig gebied 5 0 0 0 evenwaardig aan 1 (en 3) mei 2014 M-IMPACT De visie van het landschapsbeleid op het traditionele landschap en relictzone “Krijtland van Millen” luidt Maximaal behoud van de eigen landschappelijke entiteit van open velden op een gedifferentieerde manier voor de verschillende subeenheden (behoud regionale diversiteit) door behoud van de hoofdfunctie landbouw (als beheerder van het landschap); Weren lintbebouwing en open veldverkavelingen; Vrijwaren van het aparte kleinschalig gesloten landschap van de valleien als structurerend element; Maximaal behoud en herstel van kleine (lineaire) landschapselementen en verbeteren van de groenconnectiviteit; Zorg voor het bouwkundig en archeologisch patrimonium; Bijzonder aandacht voor het afremmen van de bodemerosie in het kader van de duurzame ontwikkeling. Voor de ankerplaats “Mergelgrotten van Val-Meer en Zichen-Zussen-Bolder zijn minstens volgende doelstellingen relevant: Behoud en bescherming van de verschillende cultuurhistorische mergelgrotten en de groenelementen de errond aanwezig zijn; Verhogen van de landschappelijke connectiviteit tussen de verschillende grottenstelsel. Bij ontwikkeling van locatiealternatief 5 tot een sportterrein zal een akker van 3,5 ha groot ingericht worden met speelpleinen en een parking. Daaromheen worden groenbuffers van 10 tot 20 m breed aan de zijde van de Roosburchtstraat aangelegd (Figuur 3). Deze groenbuffers hebben aan de noordzijde de functie van geluids- en afstandsbuffer t.o.v. bestaande woningen. Aan de zuid- en oostzijde voorzien de planologen een buffering ten aanzien van biologisch waardevolle entiteiten. Figuur 12: situeirng locatie alternatieven op de bestaande ruimtelijke structuur van Zichen M-Impact Het voorgenomen plan zal resulteren in de afname van de openheid van het landschap. Dit is niet noodzakelijk negatief wanneer dat vergeleken wordt met de beleidsdoelstellingen voor het landschap. Want door ruilverkaveling en schaalvergroting zijn de afgelopen decennia heel wat kleine landschapselementen uit het landschap verdwenen. Daardoor werd het landschap in belangrijke mate meer open. De aanleg van lijnvormige, groenbuffers rondom het plangebied gelegen langs de vallei van de Zouw speelt zowel in op de doelstelling tot herstel van lineaire landschapselementen als tot verbeteren van de groenconnectiviteit. Niet alleen hebben deze bomenrijen een landschappelijke en ecologische waarde, ze kunnen watererosie afremmen. Vooral aan de zuidzijde is hier nood aan vanwege de aanwezigheid van een effectief overstromingsgevoelig gebied. mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 5.3 Landschappelijke effecten 20 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Ten opzichte van de ankerplaats heeft het voorgenomen plan op locatie 5 evenmin een negatief effect maar wel een positief. De grotten van de Roosburg liggen niet binnen de perimeter en de bestaande punten en lijnen die ermee verbonden zijn liggen op een afstand van 40 m of meer. Het voorgenomen plan voorziet via de intekening van groenbuffers voor een versterking van de lijnvormige landschapselementen van de ankerplaats. Een bestaand lijnrelict, een holle weg, zal er in belangrijke mate door versterkt worden. 21 De beoordeling van locaties 3 en 4 wordt gewijzigd t.o.v. de beoordeling in het vorige onderzoek tot raadpleging. Bij locatie 3 wordt weliswaar de open ruimte rond het dorp niet aangetast, het gaat immers om een inbreidingsgebied, maar ook open ruimte in dorpen heeft een zekere waarde. Deze locatie wordt volgens de bestaande ruimtelijke structuur van Zichen (Figuur 12) gekenmerkt door de aanwezigheid van hoogstammige bomen. Volgens de buitengebiedsstudie van Aeolus ( Figuur 15) was hier ook nog een hoogstamboomgaard en graslanden aanwezig. Het kan als een open ruimte gebied binnen een bebouwde kom van de gemeente worden beschouwd. Dit blijkt ook uit de BWK (Figuur 13) en valt af te leiden van de luchtfoto (Figuur 14). Een perceel met een halfstamboomgaard staat weliswaar niet ingekleurd op de BWK, maar heeft wel een zekere landschappelijke waarde in deze zone. Gelet op de centrale ligging van deze halfstamboomgaard op deze locatie, betekent keuze voor locatie 3 het onvermijdelijke verlies van dit toch waardevolle landschapselement. Figuur 13: situeringlocaties op de biologische waarderingskaart Figuur 14: situering locaties op luchtfoto mei 2014 M-IMPACT Figuur 16: situering locatiealternatieven t.o.v. hoogstamboomgaardengordel Zichen Uit het structuurplan van Riemst kan worden afgeleid dat de gemeente aan het behoud van landschapselementen als hoogstamboomgaarden en open ruimtes in dorpen een hoog gewicht geeft. Locatie 3 valt net als locatie 4 binnen de boomgaardengordel van Zichen-Zussen-Bolder (Figuur 16), in tegenstelling tot locaties 1 en 5. Tot de boomgaardengordel behoren in het algemeen de kerkdorpen en een zone van 50 m eromheen. In de open ruimtes ingesloten tussen woonstraten en op de percelen die onmiddellijk aan de bebouwde kom grenzen komen nog de meeste hoogstamboomgaarden voor. In Zichen is deze boomgaardengordel vooral ten noorden beduidend breder ingetekend. Mogelijk is dat vanwege de hogere hellingsgraden waardoor deze percelen minder geschikt zijn voor akkerbouw. Daardoor ligt ook alternatief 4 volledig binnen deze gordel. Op luchtfoto kan worden gemerkt dat in locatie 3 boomgaarden (hoogstam of halfstam) aanwezig zijn in het zuidwesten en centraal in de locatie. In locatie 4 is dat vooral in de zuidoostelijke helft. Dit blijkt ook uit de bestaande ruimtelijke structuur. Bij keuze voor alternatief 1 en 5 zal er geen boomgaard verdwijnen. Als zowel rekening gehouden wordt met de waarde van het open landbouwlandschap rondom de dorpen als dat van het halfopen landschap met voor Riemst waardevolle en kenmerkende landschapselementen in onbebouwde zones binnen de dorpen, heeft een locatie die onmiddellijk grenst aan een dorp en waarin geen waardevolle (kleine) landschapselementen liggen de minste impact op het landschap. Deze beschouwingen leiden tot volgende beoordeling op de receptor landschap (Tabel 4). M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Figuur 15: situering locatiealternatieven op kaart van ligging hoogtstamboogaarden en graslanden in riemst (bron: gRSP Riemst) 22 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Tabel 4: beoordeling effecten op landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Locatie archeologisch patrimonium landschapsbeeld en –beleving globale beoordeling en bouwkundig erfgoed 23 1 0 0 geen effect t.o.v. referentie voor zowel archeologie als landschap, wel hypotheek op ontwikkeling KLE nabij grotingangen 3 --1 (++)* wordt- verdwijnen waardevolle landschapselementen op een halfopen locatie in het dorp; archeologisch onderzoek vereist bij alle ingrepen 4 0 +* wordt -- verdwijnen waardevolle landschapselementen aan de rand van het dorp, advies ZOLAD vereist bij ingrepen > 1.000 m² 5 0 0 afname openheid van het landschap aan rand dorpskern, geen verlies waardevolle landschapselementen, advies ZOLAD vereist bij ingrepen > 1.000 m² * beoordeling in het onderzoek naar mer van januari 2010 De minste landschappelijk impact heeft locatie 1, de meeste impact heeft locatie 3. Locatie 5 heeft een beperkt negatieve invloed op het landschap. Via de bufferzones die voorzien zijn op de ontwerpschets, maar die in deze beoordeling niet in rekening werden gebracht, kunnen deze negatieve invloed ombuigen tot een beperkt positieve invloed. 6 Natuur Er zijn drie grote effectgroepen op de natuur. Deze zijn: Direct verlies van habitatten of leefgebied voor soorten Verstoring van habitatten of soorten Versnippering en barrièrewerking 1 Ook deze beoordeling is afwijkend van deze in het verzoek tot raadpleging van januari 2014, dit locatiealternatief ligt op de archeologische kaart van Riemst in de rode zone: vooronderzoek bij alle ingrepen. mei 2014 M-IMPACT In navolging van de beoordeling van de effecten op landschap van de overige locaties moet ook de effectbeoordeling natuur van de overige locaties herzien worden. Direct habitatverlies of verlies van leefgebied: geen effect bij locatie 1 (bestaande infrastructuur en gelegen buiten SBZ-H, naast RWZI en composteerinstallatie), wel een effect bij keuze voor locaties 3 en 4 vanwege de aanwezigheid van hoog- of halfstamboomgaarden en permanent grasland als weiland en niet als sportterrein: Verdroging en vernatting: aanleg van een buitensportveld leidt geenszins tot verdroging of vernatting, er zijn geen gevoelige habitatten aanwezig, overal effect 0, ook bij 4 Verstoring (vanuit plangebied naar omgeving): vanwege nabijheid mergelgrotten als overwinteringsplaats voor vleermuizen is er sprake van verstoring, voornamelijk door verlichting, bij keuze voor locaties 1, 4 en 5. Deze verstoring zal zich vooral voordoen in de periode juist voor en na de winterslaap (september-oktober en april) waarin vleermuizen kunnen foerageren in de nabijheid van de grotten. Bij keuze voor locatie 1 is de verstoring niet nieuw maar blijft de bestaande verstoring wel behouden en is deze het grootste. Deze locatie ligt zeer dicht bij verschillende ingangen van mergelgrotten EN daardoor ook bij het zeer waardevolle foerageergebied voor vleermuizen, nl. de houtkant op het talud van de Roosburg. Locatie 4 grenst aan foerageergebied en een goede corridor naar de grotten, locatie 5 grenst aan SBZ-H maar het meest nabije goede foerageergebied en vliegroute naar de grotten ligt op ca. 50 m Versnippering en barrièrewerking: vermindering van de connectiviteit bij keuze voor 3 en 4, niet bij 5 wegens ligging corridor op rand. Effecten zijn telkens wel perfect vermijdbaar. Tabel 5: beoordeling effecten op fauna en flora Verlies van habitat of verdroging, verstoring leefgebied vernatting 1 0 0 -3 0 0 versnippering en barrièrewerking 0 - 4 - 0 - - 5 0 0 - 0 M-Impact mei 2014 globale beoordeling locatie met het grootste negatief effect op overwinterende vleermuizen locatie met minste effect op overwinterende vleermuizen, wel effect op dieren van tuinen en boomgaarden en afname connectiviteit (kan vermeden worden in ontwerp) locatie met meeste effecten op de natuur: verdwijnen waardevolle ecotopen, afname connectiviteit, ook voor ontsluiting (effect vermijdbaar via ontwerp) locatie met beperkte effecten van rustverstoring op overwinterende vleermuizen, maar niet tijdens de winterslaap zelf RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Voor locatie 5 is alleen de twee groep relevant. De ontwikkeling zal volledig op een akker gebeuren die biologisch minder waardevol is en waar volgens de buitengebiedsstudie van Aeolus geen akkervogels voorkomen. Versnippering is evenmin relevant omdat de houtkant op de rand van de Mennestraat behouden zal blijven. Het plangebied heeft ook nauwelijks waarde als verbindingszone voor dieren. De connectiviteit ervan is laag. 24 6.1 Mens RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 6.1.1 Effecten locatie 5 25 Relevante effecten op de receptor mens doen zich voor op vlak van sociaal-organisatorische aspecten (werken en eigendomsstructuur), verstoring van omwonenden en mobiliteit. Locatie 5 veroorzaakt volgende effecten Sociaal-organisatorisch: verlies van een oppervlakte akkerland, een planologische compensatie wordt voorzien, locatie 1 kan terug in landbouwgebruik genomen. Netto is er zo geen verlies van landbouwgebied. De Onteigening is beperkt tot 2 eigenaars Verstoring van omwonenden: een sportveld veroorzaakt emissies van geluid en trekt mobiliteit aan en kan op bepaalde ogenblikken verlicht zijn. Locatie 5 is ontsloten op minimale afstand van de Visésteenweg. Belangrijke verkeershinder wordt daarom niet verwacht wordt. Tijdens wedstrijden en trainingen is er sprake van een bepaalde vorm van verstoring die in de referentie afwezig is. Vanwege de perifere ligging is deze verstoring slechts aan één zijde aanwezig en kan deze in het ontwerp geminimaliseerd tot vermeden worden. Verlichting is beperkt tot trainingen in de avondperiode. Doordat verlichtingsmasten op hoekpunten geplaatst zijn en naar het veld schijnen, zal er geen enkele vorm van lichthinder zoals verblinding of strooilicht optreden. Verlichting werkt dus niet onderscheidend betreffende de keuze van het locatiealternatief. Mobiliteit: de gegenereerde mobiliteit is voor alle locaties gelijk. Locatie 5 ontsluit naar de Roosburchtstraat, een lokale weg type III. Deze versmalt ter hoogte van het plangebied tot een ruilverkavelingsweg. De afstand van het plangebied tot de Visésteenweg, een lokale verbindingsweg, is minimaal en bedraagt 140 m. De alternatieve locatie 5 beperkt zo het aantal voertuigmeters over een smalle weg. De verwachte intensiteiten bij trainingen en wedstrijden zullen niet tot capaciteitsproblemen leiden. De bereikbaarheid per bus en fiets is goed: de bushalte van de Groenstraat (langs Visésteenweg) ligt op ca. 200 m van het plangebied. Het plangebied grenst onmiddellijk aan de woningen aan de zuidzijde van de Groenstraat en de laatste woningen van het dorpscentrum langs de Mennestraat. Via deze wegen kan eventueel de aanleg van secundaire toegangen voor fietsers of voetgangers voorzien worden. 6.1.2 Beoordeling mobiliteit overige locaties In het vorige verzoek tot raadpleging wordt het aspect mobiliteit beoordeeld op vlak van bereikbaarheid dat vertaald wordt in termen van afstand tot de kerk en nauwelijks op vlak van infrastructuur. Een grotere afstand kan negatief zijn voor het gebruik van de fiets, maar niet voor de bereikbaarheid van de locatie in zijn geheel. De ligging van bushaltes is voor dit voorgenomen plan tot aanduiding van een zone voor sport in Zichen weinig tot niet relevant. Men neemt de lijnbus niet om te gaan trainen of een wedstrijd te spelen. Hoogstens doen eigen supporters dat. mei 2014 M-IMPACT F IGUUR 17: M-Impact ONTSLUITINGSWEGEN VAN DE VERSCHILLENDE L OCATIES EN LIGGING T . O . V . mei 2014 V ISÉSTEENWEG RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Op vlak van infrastructuur wordt locatie 1 ontsloten via de Roosburchtstraat en de Mennestraat, 2 ruilverkavelingswegen; locatie 3 kan via de kleine Veldstraat worden ontsloten en locatie 4 via een onbewoonde zijweg van de Misweg. Zoals op de foto links kan worden afgeleid is deze laatste momenteel ontoereikend als ontsluitingsweg en zal deze aangepast moeten worden. Locatie 3 kan rechtstreeks worden ontsloten naar de kleine Veldstraat via een bestaande akker. Tussen de Kleine Veldstraat en Visésteenweg liggen nog 2 andere woonstraten. 26 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Tabel 6: beoordeling van de effecten op mens (sociaal-organisatorisch en mobiliteit) Sociaalwonen = mobiliteit – mobiliteit globale beoordeling organisatorisch verstoring bereikbaarheid fiets infrastructuur 27 1 0 0 - 0 periferie ligging ontmoedigt gebruik fiets, geen verstoring van bewoning, historisch verlies van akkerland, goed uitgeruste wegen 3 -- -- + - Centrale ligging stimuleert gebruik fiets (te voet), versnipperde eigendomsstructuur bemoeilijkt de onteigeningsprocedure, langs 4 zijden omsloten door bewoning 4 - - ++ - meest centraal gelegen in de deelgemeente waardoor fietsgebruik gestimuleerd wordt maar mogelijke ontsluitingsweg actueel ongeschikt, grenst aan een zijde aan bewoning, onteigeningsprocedure nodig 5 - - 0 0 onteigeningen beperkt tot 1 of 2 eigenaars, oppervlakte landbouw zal op andere locatie in de gemeente volwaardig planologisch gecompenseerd worden (woonuitbreidingsgebied naar agrarisch gebied), verstoring van bewoning is vanwege de perifere ligging beperkt, het plangebied ontsluit op korte afstand van de Visésteenweg. Voor fietsers en voetgangers zijn ontsluitingen vanuit woonstraten mogelijk zodat ze de Visésteenweg kunnen mijden. 6.1.3 Duurzaamheidsaspecten Een lokaal voetbalterrein ligt bij voorkeur nabij de kern van een dorp en tegelijkertijd voldoende ver om bewoners zo min mogelijk te verstoren (verkeer, activiteiten). Een ligging aan de rand van het centrum verdient dan de voorkeur. Alleen locatie 5 beantwoord aan beide eisen. Locaties 3 en 4 liggen weliswaar centraler, maar dichter bij de bewoning, locatie 1 ligt verderaf en is alleen bereikbaar via smalle ruilverkavelingswegen. mei 2014 M-IMPACT 7 Samenvatting en besluit Voor het gRUP Zonevreemde recreatie Riemst onderzoekt deze nota de effecten van een bijkomende vijfde alternatieve locatie voor situering van sport- en ontspanningsterreinen in deelgemeente Zichen-Zussen-Bolder. Deze locatie is actueel in gebruik als akker en ligt ingesloten tussen bebouwing van de Groenstraat, de Roosburchtstraat en de Mennestraat. De helft van de Mennestraat is een holle weg met langs beide kanten een talud waarop een houtkant grenst. De ontsluiting van het terrein zal vanaf de Roosburchtstraat gebeuren. Aan de overzijde van de Roosburchtstraat ligt de waterloop Zouw die afloopt naar de Jeker die ten zuiden loopt. De grotten van de Roosburg en omgeving zijn ook aangeduid als habitatrichtlijngebied met doelstellingen voor overwinterende vleermuizen. 7.2 Samenvatting effecten Relevante effecten zijn deze op de bodem, waterhuishouding, landschap en archeologie, natuur en mens. Negatieve effecten heeft het plan op vlak van natuur en mens. Deze houden vooral verband met verstoring. Voor de mens zijn er ook negatieve effecten op sociaal-organisatorisch vlak. Als deze effecten worden vergeleken met de effecten van de overige alternatieven (tabel) wordt vastgesteld dat locatie 1 alleen een negatief effect heeft op de natuurwaarden. Omdat dit effect als aanzienlijke beschouwd wordt voor de instandhoudingsdoelen van het aangrenzende habitatrichtlijngebied, is er echter geen draagvlak om de huidige locatie te behouden. Locatie 3 is een inbreidingsgebied en genereert belangrijke effecten van verstoring op de mens. Voorts zal hierdoor een aantrekkelijk landschap met verdwijnen en enkele biologisch waardevolle elementen. Deze locatie genereert daardoor in het geheel meer negatieve effecten dan locatie 5. Voor locatie 4 zijn de effecten van verstoring op de mens wegens ligging aan de rand van het dorp minder groot dan voor locatie 3 en levensgroot als voor locatie 5. De landschappelijke waarden en natuurwaarden van deze locatie zijn hoger dan deze van locatie 5. Ook de eventuele ontsluitingsweg heeft een hoge landschappelijke en ecologische waarde. Daardoor genereert ook locatie 4 meer negatieve effecten dan locatie 5. bodem waterhuishouding landschap en archeologie natuur Mens 1 0 0 0 -- 0 3 0 0 - - -- 4 0 - - - - 5 0 0 0 - - M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 7.1 Beknopte beschrijving project 28 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 7.3 Maatregelen bij locatie 5 29 Alle locaties genereren negatieve effecten. Voor locatie 5 kunnen deze op volgende wijze worden voorkomen of beperkt worden 1) Ter voorkoming van overstromingen de bufferzone aan de noordzijde iets lager profileren zodat er geen een kans is op wateroverlast van afstromend hemelwater op de speelterreinen en de kantine 2) De bufferzones aansluiten op het bestaande landschap: a. Zijde Mennestraat de begroeiing van de houtkant langs de holle weg doortrekken door aanplanten van soorten die er aanwezig zijn (boskers, eik,) b. Zijde Groenstraat: de invulling van deze buffer gebeurt bij voorkeur in overleg met de bewoners en groendienst (minimaal onderhoud). Wensen ze een hoge bomenrij of volstaan lage hagen? Vanwege de ligging in de boomgaardengordel kan hier overwogen worden fruitbomen aan te planten. c. Zijde Roosburchtstraat: aanplanting bomenrij van dezelfde boomsoort als de overzijde en aanplanting Figuur 18: situering mogelijke flankerende of milderende maatregelen van dichte, inheemse struiklaag onder deze hoogstammige bomen. Geschikte struiken zijn sleedoorn, meidoorn en hazelaar. 3) De dichte aanplanting langs Roosburchtstraat zal lichtverstoring naar het habitatrichtlijngebied en natuurgebied in belangrijke mate beperken in de meest gevoelige periode aan het begin van de overwinteringsperiode (september-oktober) wanneer bomen nog bladeren dragen (zie verder, voortoets passende beoordeling). Tevens verhogen de aanplantingen in de buffers de connectiviteit van het landschap voor vleermuizen en vergroot tevens hun foerageergebied (tenzij bij avondactiviteiten op het terrein) 4) In september – oktober avondtrainingen zo veel mogelijk op het hoofdveld organiseren. Dit ligt verder van de mergelgrotten en de houtkant op het talud rond deze grotten. 5) Het terrein toegankelijk maken voor fietsers en voetgangers vanuit het westen via de Mennestraat en eventueel vanuit het noorden via de Groenstraat. mei 2014 M-IMPACT 8 Passende beoordeling locatie 5 8.1 Beschrijving habitatrichtlijngebied De aangemelde soorten van bijlage II zijn alle vleermuizen: grote hoefijzerneus, meervleermuis, ingekorven vleermuis, bechsteinsvleermuis en vale vleermuis. Daarnaast zijn ook de overige vleermuissoorten mogelijk relevant omdat ze zijn opgenomen in de bijlage IV van de habitatrichtlijn: laatvlieger, rosse vleermuis, bosvleermuis, watervleermuis, baardvleermuis, franjestaart, gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, kleine dwergvleermuis. Op basis van hun jachtterrein kunnen we vleermuizen opdelen in een drietal groepen 1) Vleermuizen van bossen: deze soorten jagen en foerageren uitsluitend in bosgebieden en hebben nood aan grote bosoppervlaktes. Deze soorten zijn de bechsteinsvleermuis, bosvleermuis, franjestaart, baardvleermuis en de grootoorvleermuis. Tijdens de winter verblijven de meeste soorten en individuen in grotten of ijskelders. Een aantal soorten overwintert ook in dikke holle bomen, nl. bosvleermuis, grootoorvleermuis. 2) Vleermuizen van waterrijke gebieden: deze soorten foerageren hoofdzakelijk boven moerassige gebieden. Deze zijn rosse vleermuis, ruige dwergvleermuis en soms ook franjestaart. Rosse vleermuis overwintert in bomen, ruige dwergvleermuis in bomen en houtstapels, de franjestaart hoofdzakelijk in grotten. 3) Vleermuizen van meren, kanalen en waterlopen: hiertoe behoren de meervleermuis en watervleermuis. Meervleermuis verkiest de grotere wateren, voor de watervleermuis volstaan kleine vijvers en waterlopen al. Watervleermuis overwintert in zowel grotten als bomen, meervleermuis overwintert uitsluitend in grotten of ijskelders of forten en dergelijke. 4) Vleermuizen van kleinschalig landschap: hiertoe behoren de overige soorten hoefijzerneus, ingekorven vleermuis, vale vleermuis, laatvlieger en gewone dwergvleermuis. Deze soorten jagen in tuinen en parken en in landbouwgebied met zeer veel kleinschalige landschapselementen. Grote open landbouwgebieden vormen een barrière. Zelfs een opening van 30 m in een bomenrij kan al als een barrière worden ervaren. Deze soorten overwinteren in grotten e.d. Laatvlieger en gewone dwergvleermuis zijn lichttolerant en jagen in tuinen, boven laanbomen, in parken met verlichting. Ze overwinteren hoofdzakelijk in gebouwen. In de omgeving van het plangebied komen volgende habitatten en soorten (mogelijk) voor De begroeiing op de talud van de Roosburg is een weinig ontwikkelde vorm van één van de boshabitatten (9160); De grotten van de Roosburg zijn de overwinteringsplaats van een groot aantal soorten vleermuizen (8310). M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Zoals beschreven in § 3.5 ligt het plangebied van locatiealternatief 5 nabij een het habitatrichtlijngebied “Plateau van Caestert met hellingbossen en mergelgrotten”. Voor dit gebied zijn volgende habitatten belangrijk Droge kalkrijke graslanden (al dan niet op hellingen) als standplaats voor orchideeën (code 6210); Bossen van het type kalkbeukenbossen (code 9150) en eikenhaagbeukenbossen (9160); Niet voor het publiek toegankelijke grotten (code 8310) 30 Naast de vleermuizen zijn ook das en hamster, eveneens soorten van de habitatrichtlijn, aanwezig in de gemeente Riemst. In de buitengebiedsstudie trof Aeolus in de omgeving van de Roosburg een dassenterritorium aan. Dit strekt zich uit tot aan het plangebied. Hamsterburchten trof Aeolus niet aan in de omgeving van het plangebied. RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 De instandhoudingsdoelstelling (in ontwerp) voor overwinterende vleermuizen in dit gebied is het behoud van de aantallen overwinterende vleermuizen van de aangemelde bijlage II soorten. 31 8.2 Effectbeschrijving 8.2.1 Analyse mogelijke effecten Het voorgenomen plan heeft geen effecten op overwinterende vleermuizen. Tijdens de winterslaap ondervinden vleermuizen in de grotten geen verstoring van een eventuele sportactiviteit in het plangebied. In de periode juist vóór en na de overwintering kan er wel sprake zijn van verstoring. Tegen september-oktober migreren vleermuizen richting de overwinteringsgrotten. Ze gaan dan niet meteen in winterslaap en foerageren dan in de omgeving van de grotten. Na de winterslaap blijven ze ook even in en rond hun overwinteringsplaatsen aanwezig vooraleer naar de zomerverblijven te trekken. De meest gevoelige periode waarin vleermuizen een negatief effect kunnen ondervinden zijn dus de maanden april en september/oktober. Omdat de grotingangen op 150 m van het plangebied aan de Roosburchtstraat liggen, blijft voor de meeste soorten het verstorende effect beperkt tot een periode van enkele weken tot maximaal 2 maanden vóór en na de winterslaap. Soorten die ook in de zomer aanwezig zijn kunnen het jaar rond een effect ondervinden. Het mogelijk effect op vleermuizen is lichtverstoring waardoor mogelijk potentiële jachtgebieden van deze soorten ongeschikt worden op dagen dat het terrein ’s avonds wordt verlicht voor training of wedstrijd. Op dagen zonder avondtraining of wedstrijd is er nauwelijks een effect. De das kan eveneens een effect van verstoring ondervinden. Er is geen verlies van leefgebied want het plangebied is een weinig geschikte akker. Weilanden en boomgaarden en houtkanten vormen het foerageergebied voor de das. 8.2.2 Beschrijving mogelijk effect per soortgroep Vleermuizen De landschapsecologische kaart op volgende bladzijde illustreert hoe vleermuizen van het landschap gebruik zullen maken (uitgezonderd de rosse vleermuis) en toont de ligging van de grotingangen, geschikte vlakvormige jachtgebieden en lijnvormige jachtgebieden en/of vliegroutes. Voor vleermuizen is er vooral een goede connectiviteit in het landschap richting het oosten en zuiden. Richting het plangebied en de andere grotten is de mei 2014 M-IMPACT Figuur 19: landschapsecologische kaart van het plangebied voor vleermuizen M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 connectiviteit onderbroken. Aan het plangebied grenzen een geschikte foerageerplaats – holle weg Mennestraat – en een potentiële vliegroute (bomenrij Roosburchtstraat). Beiden zijn voor soorten van KLE slecht verbonden met de grotten. Hun waarde voor vleermuizen is daardoor veel lager dan de waarde van de houtwal op de talud van de heuvelrug waaronder de grotten liggen. 32 De bossoorten zullen geen hinder ondervinden omdat hun geschikte foerageergebieden ten oosten van de grot liggen. De beboste talud van de heuvelrug waarin de grotten liggen is ook een mogelijk foerageergebied. De afstand tussen het plangebied en deze talud is voldoende groot om enig effect uit te sluiten. Lichtverstrooiing vanuit het plangebied tot deze talud is uitgesloten. RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 De soorten van waterrijke gebieden: alleen de franjestaart overwintert in grotten, de twee overige niet. Van deze soorten vermeldt de zoogdierenatlas van Verkem e.a. geen zomerwaarnemingen in de zoogdierenatlas. Franjestaart jaagt niet alleen in waterrijke gebieden maar ook in (vochtige) bossen. Ook deze soort zal dus hoofdzakelijk gaan foerageren ten oosten van de grotten in de periode juist vóór en na de winterslaap. 33 Soorten van meren, kanalen en waterlopen: voor watervleermuis is de Zouw een weinig geschikt leefgebied. Want deze waterloop, feitelijk een gracht, heeft een lage structuurkwaliteit. De Jeker, die meer naar het zuiden stroomt, en haar vallei vormen wel een geschikt jachtgebied. Meervleermuis vindt in de onmiddellijke omgeving van het plangebied geen geschikt foerageergebied, noch in de omgeving van de grotten. Volgens de zoogdierenatlas (Verkem e.a., 2002) komen water- en meervleermuis ook in de zomer voor in het 5X5 km hok waarin Zichen ligt. Wegens ontbreken zeer geschikt leefgebied nabij het plangebied is het uitgesloten dat deze soorten in de omgeving van het plangebied voorkomen. De waarnemingen van deze soorten in de zoogdierenatlas zijn zeer waarschijnlijk afkomstig van het Albertkanaal of Jekervallei. Een effect van het voorgenomen plan (locatie 5) op deze soorten is daarom uitgesloten. Soorten van KLE: van de vier soortengroepen vinden de vertegenwoordigers van deze groep het meeste geschikt foerageergebied rondom de grot. Deze soorten kunnen er ook het gehele jaar aanwezig zijn. Volgens de zoogdierenatlas van Verkem e.a. (2002) zijn alleen gewone dwergvleermuis en ingekorven vleermuis in de periode 1987 – 2002 werkelijk in de zomerperiode waargenomen in het 5X5 km hok waarin Zichen ligt. Van ingekorven vleermuis is een kolonie gekend van Moelingen op de oostzijde van het 5x5 km-hok. In het plangebied vindt deze soort ook geen stallen terug waar ze gaat jagen. Effecten op deze soort zijn daarom uitgesloten. De gewone dwergvleermuis komt ongetwijfeld voor in de tuinen ten noorden, de houtwal ten zuiden en de bomenrij ten oosten van het plangebied. Omdat deze soort lichttolerant is en lichthinder van sportvelden afwezig is in de zomerperiode en beperkt is tot hoogstens 2 avonden per week in voor- en najaar; heeft het voorgenomen plan hoogstens een beperkt effect op de dwergvleermuis. De locatie 5 onderscheidt zich hierbij niet van de 3 overige locaties. Op de laatvlieger is er geen effect omdat deze soort niet is waargenomen in Zichen volgens de zoogdierenatlas. In de periode voor en na de winter kan er potentieel een effect zijn op de aangemelde vale vleermuis. Deze soort jaagt laag boven de grond op grote insecten. Geschikte jachtgebieden zijn pas gemaaide weilanden, bossen met beperkte kruidlaad. Het plangebied is actueel ongeschikt. Het grasland en wildakker waar de hondenclub gevestigd was is potentieel een geschikt foerageergebied. De achteruitgang van deze soort heeft waarschijnlijk te maken met de intensivering van de landbouw waardoor de hoeveelheid grote insecten in de velden en weiden afnam. Daardoor is deze soort uit Vlaanderen verdwenen als zomergast en als wintergast zeer zeldzaam. Verstrooiing van licht vanuit het plangebied naar de omgeving kan daarom hoogstens een potentieel negatief effect hebben op de vale vleermuis. Actueel is er geen effect op deze soort. mei 2014 M-IMPACT Das 8.3 Effectbeoordeling passende beoordeling Op basis van deze bespreking wordt een antwoord geformuleerd op de vragen die ook in het vorige verzoek tot raadpleging aan bod kwamen. 1) Heeft het plan of programma een potentiële impact op de habitatten of leefgebieden van soorten qua oppervlakte, ruimtelijke spreiding, structuur en kwaliteit? Er is enkel mogelijk sprake van een invloed op de kwaliteit van leefgebied voor soorten. Deze impact is nihil voor de vleermuizen van bossen, waterrijke gebieden, waterlopen en beperkt voor enkele soorten van KLE. Voor deze laatste vleermuizengroep is er een potentiële impact bij het verkeerd plaatsen van verlichting waarbij licht wordt verstrooid naar de bomenrij, grasland en het talud aan de overzijde van de Roosburchtstraat. Auto’s die de parking verlaten zorgen voor een directe verlichting van dit grasland gedurende een zeer korte periode. Verkeer op Mennestraat en Roosburchtstraat na zonsondergang genereert eenzelfde effect. Omdat de verlichting veroorzaakt door afrijdend verkeer van de parking zo kortstondig is en beperkt is tot hoogstens twee dagen in de week (twee avondtrainingen, wedstrijden op weekendnamiddagen) is deze verstoring ook beperkt en momenteel afwezig omdat Vale vleermuis er momenteel niet voorkomt. Vanwege het reliëf is er geen verstrooiing mogelijk naar de holle weg van de Mennestraat. Voor de das houdt de verstorende invloed vooral verband met de aanwezigheid van mensen. Gedurende 2 dagen in de week is daardoor een klein deel van een dassenterritorium verstoord, wat als zeer beperkt beschouwd kan worden; De aanwezigheid van een groen buffer langs zowel Roosburchtstraat (20 m breed) en Mennestraat zorgen ervoor dat a. Lichtverstrooiing naar de overzijde van de Roosburchtstraat wordt voorkomen. b. De oppervlakte foerageergebied voor vleermuizen van KLE en voor de das vergroot. Voor lichttolerante vleermuissoorten en de das is de kwaliteitsverbetering een continu gegeven, overige soorten ondervinden deze kwaliteitsverbetering op dagen zonder trainingen of wedstrijden bij kunstlicht. Er is zo sprake van een beperkt positief effect na het nemen van de voorgestelde maatregel tot aanleg van bufferzones rond de terreinen. M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Het verstorende effect op de das is hoogstens beperkt. Actueel is alleen de holle weg van de Mennestraat een geschikt leefgebied. Dit ligt aan de rand van een territorium rond een burcht. Aan de zijde van de holle weg is de verstoring vanuit het plangebied nihil, zowel in de referentie als na uitvoering van het voorgenomen plan (ontwikkeling tot sportterrein). 34 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 35 2) Heeft het plan of programma een potentiële impact op het evenwicht tussen de spreiding en de densiteit van de soorten en populaties in zijn geheel? Het voorgenomen plan zal de evenwichten in de spreiding en densiteit van zowel vleermuizen van KLE als das niet wijzigen. De aanwezige dassenfamilie van de Roosburg zal hoogstens het territorium anders gebruiken maar zal niet verdwijnen uit dit gebied. Deze redenering kan worden doorgetrokken voor de vleermuizen. Lichttolerante soorten ondervinden geen effect. Lichtintolerante soorten gaan voor en na de winterslaap de omgeving van de Roosburg mogelijk anders gebruiken en tijdens avondactiviteiten met verlichting de omgeving van het plangebied, bomenrij Roosburcht, mogelijk vermijden. Dit zal niet leiden tot aanzienlijke wijzigingen in de spreiding en de densiteit van deze soorten. 3) Heeft het plan of programma een potentiële impact op de vitale factoren hoe het SBZ functioneert als ecosysteem? Het voorgenomen plan zal het functioneren van het ecosysteem van de mergelgrotten niet beïnvloeden 4) Heeft het plan of programma een potentiële impact op de abiotische relaties die de structuur en de functie van het SBZ bepalen? Het voorgenomen plan heeft geen invloed op abiotische relaties zoals de grondwaterhuishouding. 5) Heeft het plan of programma een potentiële impact op het bereiken van de gunstige staat van instandhouding De gunstige staat van instandhouding voor vleermuizen is minimaal het behoud van de overwinterende populatie vleermuizen. Het voorgenomen plan brengt deze doelstelling niet in het gedrang. Effecten kunnen voorkomen worden door volgende maatregelen te nemen: Aanleg brede en dichte groenbuffer (goed ontwikkelde struik en boomlaag) aan de zijde van de Roosburchtstraat Avondtrainingen bij kunstlicht zoveel mogelijk op het hoofdterrein organiseren, in het bijzonder september-oktober als meest gevoelige periode voor vleermuizen Lichtarmaturen kiezen en richten zodat lichtverstrooiing naar de overzijde van de Roosburchtstraat minimaal is. De brede groenbuffer voorkomt dat in de zomerperiode het verstrooide licht de overzijde van de Roosburchtstraat bereikt. 8.4 Besluit passende beoordeling Het voorgenomen plan zal, mede dankzij de voorziene groenbuffers, geen aanzienlijk negatief effect genereren op de doelstellingen van het habitatrichtlijngebied “Plateau van Caestert met hellingbossen en mergelgrotten”. Locatiealternatief 5 kan als volwaardig alternatief meegenomen worden in de keuze van het buitensportterrein van Zichen-Zussen-Bolder. mei 2014 M-IMPACT Stationsstraat 50 bus 3 3910 Neerpelt BTW BE 843.085.101 M-Impact mei 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 M-IMPACT 36 GEMEENTE RIEMST – RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen Bijkomende alternatieve locatie voetbalterrein Zichen Verslag adviesronde Opgesteld door: Wouter Beyen, ecoloog, MER-deskundige fauna en flora en landschap Versie 2 –3 juli 2014 M-IMPACT RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst 1 Onderzoek naar mer voor bijkomende alternatieve locatie voetbalterrein Zichen 1 Ingewonnen adviezen Op aangeven van de dienst MER, e-mail bericht van mevrouw Van Egdom van 29 april 2014, schreef M-Impact acht adviesinstanties per post aan op 14 mei (tabel 1). Op 16 juni mei stuurde ik, indien nodig, een herinnering per e-mail. De tabel geeft in de kolom “aard advies” aan of de instantie zich akkoord kan verklaren met de opmaak van een screeningnota, dus dat opmaak van een plan-MER niet is vereist. Maar los daarvan kunnen adviesinstanties vragen om met bepaalde bezorgheden rekening te houden. Die worden kort vermeld in de kolom opmerkingen. De laatste kolom geeft aan waar de opmerkingen ter sprake komen. Dat kan in dit verslag zijn dan wel in het verdere verloop van het RUP. T ABEL 1: OVERZICHT VAN DE ONT VANGEN ADVIEZEN Adviesinstantie datum ontvangst aard advies opmerkingen behandeling Provincie Limburg dienst Ruimtelijke ordening, planning en beleid 13 juni 2014 geen uitspraak toetst aan structuurplannen § 2.1 ANB Limburg 10 juni 2014 gunstig ja, lichthinder § 2.4 Departement landbouw en visserij dienst duurzame landbouwontwikkeling 12 juni 2014 gunstig ja § 2.1, 2.2 en § 2.3 BLOSO 10 juni 2014 gunstig ja § 2.2 Onroerend erfgoed Limburg 20 juni 2014 gunstig ja § 2.5 Ruimte Vlaanderen 13 juni 2014 gunstig neen n.v.t. Departement MOW 17 juni 2014 geen uitspraak neen n.v.t. VMM afdeling operationeel waterbeheer 6 juni 2014 gunstig regelgeving respecteren - Verderop in dit document worden de adviezen, indien relevant, kort besproken. De volledige adviezen worden in bijlage toegevoegd. juli 2014 M-IMPACT Behandeling adviezen Voorafgaand aan de korte bespreking van de aangehaalde opmerkingen, is het belangrijk te weten dat in 2014 er geen voetbalploeg meer actief is in Zichen. Dit betekent dat bij goedkeuring van dit voorgenomen plan, en bij keuze voor een andere locatie dan de huidige locatie, de bestaande voetbalterreinen op korte termijn in landbouwgebruik genomen kunnen worden en dat een planologische compensatie wordt voorzien indien de keuze valt op een locatie in landbouwgebied. De aanleg van een voetbalterrein op die gekozen locatie wordt zo planologisch mogelijk maar zal waarschijnlijk niet meteen gebeuren. De gemeente Riemst wil in iedere deelgemeente een zone voorzien waar volgens de bestemming de aanleg van een sportterrein kan gebeuren. Het is daarom dat de gemeente Riemst ook deelgemeente Zichen opneemt in het gRUP “Zonevreemde sport- en recreatie Riemst”. 2.1 Juridische context Het alternatief 5, dit is de bijkomende alternatieve locatie, ligt in het herbevestigd agrarisch gebied. De screening meldt verkeerdelijk dat dat niet zo is. Op de effectbespreking heeft dit geen effect. De planologische compensatie door herbestemmen van een oppervlakte woonuitbreidingsgebied naar agrarisch gebied op een andere locatie in de gemeente betekent dat er planologisch geen verlies is van landbouwgrond. In realiteit wordt verwacht dat, vanwege stopzetting van de voetbalploeg van Zichen, de ontwikkeling van het plangebied niet snel zal verlopen zodat op korte termijn netto geen landbouwgrond zal verdwijnen. De gronden van het huidige terrein kunnen wel meteen terug in landbouwgebruik komen zodat er minstens tijdelijk een netto stijging kan zijn van de oppervlakte landbouwgrond in de gemeente Riemst (zie ook hoger). Het RUP zal de planologische compensatie op kaart aanduiden. 2.2 Andere voorkeurlocatie Bloso en duurzame landbouw vinden dat in het onderzoek naar MER de mogelijke milieueffecten goed zijn onderzocht en geen plan-MER is vereist. Waar het onderzoek naar MER locatie 5 als voorkeur locatie aanduidt, vinden Bloso en duurzame landbouw dat de bestaande locatie als de voorkeur locatie moet worden aangeduid. Een verschuiving over een afstand van 200 m vinden beide niet opportuun. Bloso stelt zich de vraag of het niet relevanter is milderende maatregelen te treffen om de negatieve effecten op de natuur die aanwezig zijn bij het nulalternatief te vermijden of aanvaardbaar te maken. Want bij de overige effecten scoort deze locatie volgens Bloso telkens zeer goed. Het advies gaat hier voorbij aan de mobiliteitseffecten waarvoor locatie 5 ook beter scoort dan locatie 1. Vastgesteld wordt dat het nieuwe advies van Bloso hierin licht afwijkt van het advies bij de vorige screening. Bloso had toen geen opmerkingen. De voorkeur van duurzame landbouw gaat naar locatie alternatieven 1 en 3. De overige locatievoorstellen zijn wegens ligging in landbouwgebied en actueel gebruikt door beroepslandbouw geen geschikte locatie volgens de afdeling. Voorts stelt duurzame landbouw vast dat bij uitvoering van het M-Impact juli 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 2 2 plan een kleine restoppervlakte agrarische gebied zal ontstaan. De landbouwwaarde van deze restoppervlakte zal daardoor afnemen. Dit effect brengt de screening onvoldoende in beeld. Voor hedendaagse, grootschalige landbouw zal die restoppervlakte mogelijk een lagere waarde hebben. Maar voor een perceel grenzend aan een dorpscentrum zijn andere invullingen van landbouw mogelijk. Rendabele landbouw blijft er mogelijk, maar mogelijk wel met andere teelten. RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Besluit: omwille van het bindende advies van ANB waarvoor de huidige locatie naast het RWZI van Aquafin absoluut niet kan, wijzigt het onderzoek naar MER de voorgestelde voorkeurslocatie niet. Er is een planologische compensatie voorzien (zie § 2.3). 3 2.3 Planologische compensatie Duurzame landbouw leidt uit de screening af dat de planologische compensatie wordt voorzien door de bestaande voetbalterreinen terug in landbouwgebruik te nemen. Dat komt door de formulering van de planologische compensatie op p. 25 van de screeningsnota waar de vermelding “planologische compensatie” onmiddellijk wordt gevolgd door de opmerking dat de bestaande terreinen terug in landbouwgebruik kunnen komen. Vollediger is dat in deelgemeente Herderen, omgeving Haaghofstraat, een zelfde oppervlakte woonuitbreidingsgebied herbestemd zal worden naar landbouwgebied (figuur 1 hieronder). De gemeente zal zo via het RUP een correcte planologische compensatie voorzien. F IGUUR 1: ligging van Herderen t.o.v. Zichen en grove situering van het woonuitbreidin gsgebied rond de haaghofstraat, voor een detail zie kaart in bijlage juli 2014 M-IMPACT M-Impact juli 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 F IGUUR 2: detailplan van het woonuitbreidingsgebied waar de gemeente Riemst de planologische compensatie zal uitvoeren 4 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 Aan weerszijden van de Haaghofstraat ligt op het gewestplan een oppervlakte woonuitbreidingsgebied van 8ha10ca. Na eerdere planologische compensaties resteert hiervan 5ha 52a en 00 ca. Deze oppervlakte is groter dan de oppervlakte van het voorgenomen plangebied in Zichen (locatie 5). Figuur 2 duidt preciezer aan waar het woonuitbreidingsgebied ligt en welke delen al zijn aangeduid voor eerdere planologische compensaties. De exacte locatie van de planologische compensatie voor het RUP Zonevreemde Sport- en Recreatieterreinen Riemst, deelgemeente Zichen binnen dit woonuitbreidingsgebied werd niet in de screening gevisualiseerd. Het RUP zal deze leemte opvullen en de exacte afbakening van deze planologische compensatie op kaart aanduiden tot op perceelsniveau. 5 2.4 Lichthinder ANB eist dat rondom het plangebied, zoals in de screening vermeld, groenschermen van streekeigen bomen en struiken worden aangelegd. Bijkomend vraagt het agentschap de opmaak van een verlichtingsstudie. De voorschriften van het gRUP zullen bepalen dat voorafgaand aan de aanleg van een verlicht speelveld en verlichte parking deze wordt opgemaakt. De studie moet ANB garanderen dat er geen lichthinder zal veroorzaken voor de vleermuizen die overwinteren in de Roosburg in de periode juist voor en na de overwinteringsperiode. 2.5 Effecten ten aanzien van erfgoedelementen en –waarden van de Ankerplaats Onroerend erfgoed vindt dat een toetsing ontbreekt aan ALLE erfgoedelementen en erfgoedwaarden van de ankerplaats waarin alternatief 5 ligt. De uitvoering hiervan in een onderzoek naar mer, notabene van een wijziging van een vorige onderzoek naar mer, zou volgens de deskundige aanleiding geven tot niet relevante beschrijvingen en bladvulling en werd daarom niet opportuun geacht. M-Impact koos om alleen de relevante erfgoedelementen en –waarden aanwezig in de onmiddellijke omgeving te duiden. De aftoetsing van het voorgenomen plan aan de relevante erfgoedelementen en –waarden van de Ankerplaats gebeurde bovenaan blz. 21 van de screening. Effecten op de ankerplaats worden dus in beeld gebracht zodat de gemeente deze later kan meenemen in de beslissing over dit voorgenomen plan. juli 2014 M-IMPACT Stationsstraat 50 bus 3 3910 Neerpelt BTW BE 843.085.101 M-Impact juli 2014 RUP Zonevreemde sport- en recreatieterreinen gemeente Riemst | v3 - 26 februari 2014 M-IMPACT 6
© Copyright 2024 ExpyDoc
