10
Jaargang 41 - oktober 2014
Karel Fiddelers spil Heiligdomsvaart
Reliekenstoet in beeld
Bisschop bezocht wijkpastoraat Heerlen
%(=,11,1* 23 +(7 :225'
HHQPDDQGHOLMNVHXLWJDYHYDQKHWELVGRP5RHUPRQG
Nu 2 weken
gratis!
dinsdag 27 mei
2014
NEDERLANDS DAGB
LAD
18°
dinsdag 27
18°
Relschopper-met-ee
n-reden 5
22
Op zoek naar het
ware ‘ik hou van
Holland’-gevoel
22
KINDEREN
Balilty
beeld ap / Oded
▶ Jeruzalem
gisteren
tijdens zijn
Israël
In toespraken
naar Jordanië,
afgesloten reis
refereerde paus
en Betlehem,
aan de Bijbel
Franciscus veelvuldig
als
voor kinderen
en nam het op
en leven’.
‘teken van hoop
AAN DE
UITNODIGING
"IJ ZIJN VERRASSENDE
0ALESTIJNSEVOORZITTER!BBASENDE)SRAÅ
LISCHEPRESIDENT0ERESOMBIJHEMINHET
6ATICAANTEBIDDENOMVREDELEGDEPAUS
&RANCISCUSZONDAGIN"ETLEHEMEENLINK
l/P DEZE
GEBOORTEPLAATS
NAAR *EZUSm
IS GEBOREN
DE 6REDEVORST
PLAATS WAAR
Gerhard Wilts nd.nl/geloof
VOOR DE
VANVANDAAGlEENTEKENVANHOOPENLE
EEN GRAADMETER
VEN EN TEVENS
DE MAAT
VAN GEZINNEN
GEZONDHEID
SCHAPPIJENDEHELEWERELDm
ERAAN DAT MIS
&RANCISCUS HERINNERDE
BRUIKDWANGARBEIDGEWELDENMENSEN
HUILEN
HANDELHETHUILENSMOORTVANMILJOENEN
HUN MOEDERS
7ILLEN
KINDEREN l-AAR
MODERNE 2ACHELSmEN MET
VOOR HEN ALS
ZORGEN VOOR
WE VOOR KINDEREN
HENBIDDEN/FNEGERENWIJHENOMDAT
WEHETDRUKHEBBENMETONZEEIGENZA
KENm
UIT DE
6AAKHAALDEDEROOMSKATHOLIEKEKERK
VOORBEELDEN
LEIDER SYMBOLISCHE
"IJBELAAN)NDE(EILIG'RAFKERKIN*ERU
ZALEMERKENDEHIJDATDEWEGNAARRELA
+ERK LANG
DE /RTHODOXE
TIEHERSTEL MET
van de Klaagmuur
Rabinowitz, rabbijn af.
door Shmuel
gisteren
gadegeslagen
en Betlehem
in Jeruzalem,
Jordanië, Israël
bidt bij de Klaagmuurpaus sloot zijn bezoek aan
Paus Franciscus
Israël. De
plaatsen van
en de heilige
"ELGIÅBETAALT
EENHOGEPRIJS
VOORVERLIES
6LAAMS"ELANG
commentaar
Willeke
nd.nl/cartoons
▶ Jeruzalem
Soest nd.nl/binnenland
Aaldert van
#5EN3'0
#$!VERLIESTAAN
op 3
met
…Door een lijstverbinding het CDA zijn
behoudt
ChristenUnie/SGP Europees Parlement.
het
vijfde zetel in
advertentie
Geslaagd!
d.
nd.nl/geslaagd
Origineel
feliciteren?
verloren de christenin
…Op de Biblebelt
kiezers aan CU/SGP,
Twente
democraten veel
D66 en VVD, maar
Limburg aan
op Annie Schreijer.
stemde massaal
▶ Urk
6ANDESTEMMENDIEDONDERDAG
OP5RKWERDENUITGEBRACHTGINGMAAR
LIEFSTPROCENTNAARDE#HRISTEN5NIE
3'0LIJST6IJFJAARGELEDENWASDATNOG
PROCENT(ET#$!KELDERDEINDEZE
DAARMETPROCENTVANDESTEMMEN
NOGSTEEDSMETSTIPDEGROOTSTEMAAR
GEMEENTEVANNAARPROCENT$E
VERLIESTWELEENPROCENTJETENOPZICHTE
066VERLOORERANDERHALFPROCENTEN
VAN(ET#$!WINTEREENHALFPRO
KWAMUITOPPROCENTVANDESTEM
CENTENBOVENDIENSTEEGDEOPKOMSTIN
MEN
2IJSSEN(OLTENVANNAARPROCENT
(OEWELDEBEWEGINGNERGENSZOEX
$EOORZAAKHETl4WENTSESTEMMENKA
TREEMWASISDEZEUITSLAGSYMBOLISCH
NONm!NNIE3CHREIJER0IERIK$ENUM
VOORDEUITKOMSTVANDE%UROPESEVER
MEROPDE#$!LIJSTKREEGLANDELIJK
KIEZINGENOPDE"IBLEBELT)NDEGE
BIJNAVOORKEURSTEMMENEN
MEENTENWAAR#HRISTEN5NIE3'0DE
KOMTRUIMSCHOOTSOPEIGENKRACHTIN
GROOTSTEWERDWINTDEFRACTIESTRUCTU
HET%UROPARLEMENT4WEEDERDEVANDE
REELEENAANTALPROCENTEN(ET#$!LE
#$!STEMMENIN2IJSSEN(OLTENGING
VERTJUISTVRIJWELOVERALEENAANTALPRO
NAARDEBOERINUIT(ENGEVELDE
CENTENIN
pagina 2
▶▶ vervolg op
%RISEENUITZONDERINGOPDITBEELD
2IJSSEN(OLTEN#HRISTEN5NIE3'0IS
prijs € 1,40 zaterdag
In toespraken tijdens
zijn gisteren
afgesloten reis
naar Jordanië,
Israël
en Betlehem, refereerde
paus
Franciscus veelvuldig
aan de Bijbel
en nam het op voor
kinderen als
‘teken van hoop
en leven’.
€ 2,10
dinsdag 27 mei 2014
NEDERLANDS DAGBLAD
18°
4
met
MODE
bijlage!
Relschopper-met-een-reden 5
Op zoek naar het ware ‘ik hou van Holland’-gevoel 22
Gerhard Wilts nd.nl/geloof beeld ap / Oded Balilty
0AUSNEEMTHETOPVOORKINDEREN
▶ Jeruzalem
In toespraken tijdens zijn gisteren
afgesloten reis naar Jordanië, Israël
en Betlehem, refereerde paus
Franciscus veelvuldig aan de Bijbel
en nam het op voor kinderen als
‘teken van hoop en leven’.
"IJ ZIJN VERRASSENDE UITNODIGING AAN DE
0ALESTIJNSEVOORZITTER!BBASENDE)SRAÅ
LISCHEPRESIDENT0ERESOMBIJHEMINHET
6ATICAANTEBIDDENOMVREDELEGDEPAUS
&RANCISCUSZONDAGIN"ETLEHEMEENLINK
NAAR *EZUSm GEBOORTEPLAATS l/P DEZE
PLAATS WAAR DE 6REDEVORST IS GEBOREN
NODIGIKUBEIDENUITVOOREENINTENSGE
BEDTOT'ODOMVREDE-IJNHUISINHET
6ATICAANSTAATOPENVOORZOmNBIDSTONDm
$EPAUSVERBONDTIJDENSZIJNDRIEDAAGSE
lBEDEVAART VAN GEBEDm NADRUKKELIJK HET
CHRISTELIJK GELOOF MET DE BESCHERMING
VAN KINDEREN :OALS HET +IND *EZUS EEN
TEKEN VAN 'OD IS ZO ZIJN DE KINDEREN
VANVANDAAGlEENTEKENVANHOOPENLE
VEN EN TEVENS EEN GRAADMETER VOOR DE
GEZONDHEID VAN GEZINNEN DE MAAT
SCHAPPIJENDEHELEWERELDm
&RANCISCUS HERINNERDE ERAAN DAT MIS
BRUIKDWANGARBEIDGEWELDENMENSEN
HANDELHETHUILENSMOORTVANMILJOENEN
KINDEREN l-AAR HUN MOEDERS HUILEN
VOOR HEN ALS MODERNE 2ACHELSm 7ILLEN
WE VOOR KINDEREN ZORGEN VOOR EN MET
HENBIDDEN/FNEGERENWIJHENOMDAT
WEHETDRUKHEBBENMETONZEEIGENZA
KENm
6AAKHAALDEDEROOMSKATHOLIEKEKERK
LEIDER SYMBOLISCHE VOORBEELDEN UIT DE
"IJBELAAN)NDE(EILIG'RAFKERKIN*ERU
ZALEMERKENDEHIJDATDEWEGNAARRELA
TIEHERSTEL MET DE /RTHODOXE +ERK LANG
IS
▶▶ vervolg op pagina 7
commentaar op 3
"IJ ZIJN VERRASSENDE
UITNODIGING AAN
DE
0ALESTIJNSEVOOR
ZITTER!BBASEND
E)SRAÅ
LISCHEPRESIDENT
0ERESOMBIJHE
MINHET
6ATICAANTEBIDD
ENOMVREDELEG
&RANCISCUSZOND
USZONDAGIN"ETLEHEM DEPAUS
EENLINK
NAAR *EZUSm GE
GEBOORTEPLAATS
l/P DEZE
PLAATS WAAR DE
6REDEVORST IS GEBOREN
NODIGIKUBEIDE
NUITVOOREENIN
TENSGE
BEDTOT'ODOM
VREDE-IJNHUI
SINHET
6ATICAANSTAATO
PENVOORZOmNBI
P
DSTONDm
$EPAUSVERBOND
TIJDENSZIJNDRIE
DAAGSE
lBEDEVAART VAN
GEBEDm
G
NADRUKKELIJK HET
CHRISTELIJK GELOOF
GELOOF MET DE
BESCHERMING
VAN KINDEREN :OALS
:O
HET +IND *EZUS
EEN
TEKEN VAN 'OD
IS
I ZO ZIJN DE KINDEREN
VANVANDAAGlEE
NTEKENVANHOO
N
PENLE
VEN EN TEVENS EEN
EE GRAADMETER
VOOR DE
GEZONDHEID VAN
GEZINNEN DE MAAT
SCHAPPIJENDEH
ELEWERELDm
EL
&RANCISCUS HERINNERDE
HERINN
ERAAN DAT MIS
BRUIKDWANGARB
EIDGEWELDENM
EI
ENSEN
HANDELHETHUILE
NSMOORTVANMI
NS
LJOENEN
KINDEREN l-AAR
HUN
H
MOEDERS HUILEN
VOOR HEN ALS MODERNE
MODE
2ACHELSm 7ILLEN
WE VOOR KINDEREN
ZORGEN VOOR EN
MET
HENBIDDEN/F
NEGERENWIJHEN
NEG
OMDAT
WEHETDRUKHEB
BENMETONZEEI
BEN
GENZA
KENm
6AAKHAALDEDE
ROOMSKATHOLIEK
ROOM
EKERK
LEIDER SYMBOLISCHE
VOORBEELDEN UIT
DE
"IJBELAAN)NDE
(EILIG'RAFKERK
(EI
IN*ERU
ZALEMERKENDEH
IJDATDEWEGNA
IJDA
ARRELA
TIEHERSTEL MET DE
/RTHODOXE
/R
+ERK LANG
IS
▶▶ ver
vervolg
r volg op pagina 7
"ELGIÅB
"
ELLG
LG
LGIÅ
GIÅB
IÅ BETAALT
EE
E
EENHOG
E
EN
NHO
N
HOG
H
OG
GEPRIJS
GE
E
VO
V
VOORVER
OORV
O
O VE
ORVE
VE LIES
6LLAA
6
6LAAMS
AMS
A
MS"
MS
M
S "ELANG
"
ccommentaa
commen
comme
co
om
mm
mmentaa
m
me
en aa
entaa
ar op 3
Geslaagd
G
eslaa
agd!
Paus Franciscus bidt bij de Klaagmuur in Jeruzalem, gadegeslagen door Shmuel Rabinowitz, rabbijn van de Klaagmuur
en de heilige plaatsen van Israël. De paus sloot zijn bezoek aan Jordanië, Israël en Betlehem gisteren af.
Willeke
Aaldert van Soest nd.nl/binnenland
nd.nl/cartoons
#$! VERLIEST AAN #5 EN 3'0
Originee
O
Ori
rigin
neell
felicitere
fe
fel
elic
iciite
ere
en?
nd
…Door een lijstverbinding
met
ChristenUnie/SGP
behoudt het CDA
zijn
vijfde zetel in het
Europees Parlement.
…Op de Biblebelt
verloren de christendemocraten veel
kiezers aan CU/SGP,
in
Limburg aan D66
en VVD, maar Twente
stemde massaal
op Annie Schreijer.
▶ Urk
6ANDESTE
MMENDIEDOND
ERDAG
OP5RKWERDENU
ITGEBRACHTGING
MAAR
LIEFSTPROCENT
NAARDE#HRISTEN
5NIE
3'0LIJST6IJFJAA
RGELEDENWASDA
TNOG
PROCENT(ET
#$!KELDERDEIN
DEZE
GEMEENTEVAN
NAARPROCEN
T$E
066VERLOORERA
NDERHALFPROCEN
TEN
KWAMUITOP
PROCENTVANDES
TEM
MEN
(OEWELDEBEWE
GINGNERGENSZO
EX
TREEMWASISDE
ZEUITSLAGSYMBO
LISCH
VOORDEUITKOMS
TVANDE%UROPES
EVER
KIEZINGENOPDE
"IBLEBELT)NDE
GE
MEENTENWAAR#
HRISTEN5NIE3'0
DE
GROOTSTEWERDW
INTDEFRACTIESTR
UCTU
REELEENAANTALP
ROCENTEN(ET#$
!LE
VERTJUISTVRIJWE
LOVERALEENAAN
TALPRO
CENTENIN
%RISEENUITZOND
ERINGOPDITBEEL
D
2IJSSEN(OLTEN
#HRISTEN5NIE3'
0IS
DAARMETPRO
CENTVANDESTEM
MEN
NOGSTEEDSMETS
TIPDEGROOTSTEM
AAR
VERLIESTWELEEN
PROCENTJETENO
PZICHTE
VAN(ET#$
!WINTEREENHA
LFPRO
CENTENBOVENDI
ENSTEEGDEOPKO
MSTIN
2IJSSEN(OLTENV
ANNAARPR
OCENT
$EOORZAAKHET
l4WENTSESTEMM
ENKA
NONm!NNIE3CHR
EIJER0IERIK$EN
UM
MEROPDE#$
!LIJSTKREEGLAN
DELIJK
BIJNAVO
ORKEURSTEMMEN
EN
KOMTRUIMSCHOO
TSOPEIGENKRACH
TIN
HET%UROPARLEME
NT4WEEDERDEV
ANDE
#$!STEMMENI
N2IJSSEN(OLTEN
GING
NAARDEBOERINU
IT(ENGEVELDE
▶▶ vervolg op pagina
2
Willeke
nd.nl/cartoons
prijs € 1,40 zaterdag
€ 2,10
Maak nu gratis kennis met het Nederlands
d l d D
Dagblad.
bl d N
Natuurlijk
t
lijk h
heb
b jje di
die 2 weken
k
ook voor niks toegang tot onze website, het archief, de digitale editie en de app.
Ga naar nd.nl/2weken of bel 0342 411711
nd
D
VOOR PRIESTERS, DIAKENS, ACOLYTHEN
EN LECTOREN/TRICES
VOOR RELIGIEUZEN EN GODGEWIJDEN
VOOR MISSIONARISSEN EN
GELOVIGEN IN HET BUITENLAND
VOOR THUISZITTENDEN EN GEHANDICAPTEN
VOOR ZIEKEN EN BEJAARDEN
VOOR ALLE GELOVIGEN
22.92258"
Paus Franciscus
bidt bij de Klaagmuur
in Jeruzalem, gadegeslagen
en de heilige plaatsen
van Israël. De paus
door Shmuel Rabinowitz,
sloot zijn bezoek
rabbijn van
aan Jordanië, Israël
en Betlehem gisteren de Klaagmuur
af.
Aaldert van Soest nd.nl/binnenla
#$!VERLIESTAAN
#5EN3'0
advertentie
nd.nl/gesla
d.
agd
"ELGIÅBETAALT
EENHOGEPRIJS
VOORVERLIES
6LAAMS"ELANG
beeld ap / Oded
Balilty
0AUSNEEMTHETO
PVOORKINDEREN
NODIGIKUBEIDENUITVOOREENINTENSGE
BEDTOT'ODOMVREDE-IJNHUISINHET
6ATICAANSTAATOPENVOORZOmNBIDSTONDm
HET
$EPAUSVERBONDTIJDENSZIJNDRIEDAAGSE
GEBEDm NADRUKKELIJK
lBEDEVAART VAN
MET DE BESCHERMING
CHRISTELIJK GELOOF HET +IND *EZUS EEN
:OALS
VAN KINDEREN
KINDEREN
IS ZO ZIJN DE
TEKEN VAN 'OD
IS
pagina 7
▶▶ vervolg op
met
MODE
bijlage!
4
met
MODE
bijlage!
hou van Holland’-gevoel
het ware ‘ik
Op zoek naar
5
Relschopper-met-een-reden
0AUSNEEMTHETOPVOOR
nd.nl/geloof
Gerhard Wilts 4
mei 2014
NEDERLANDS DAGBLAD
LQOHLGHQGHWHNVWHQHQEH]LQQLQJRSGHOLWXUJLHYDQLHGHUHGDJ
VXJJHVWLHVYRRUYRRUEHGHQELMGHGDJHOLMNVH(XFKDULVWLHYLHULQJ
SUDNWLVFKHYHUZLM]LQJHQQDDUGHEODG]LMGHQLQOLWXUJLVFKHERHNHQYRRU
SULHVWHUVGLDNHQVHQDOOHEHWURNNHQJHORYLJHQ
GHPDDQGHOLMNVHLQWHQWLHVYDQGHSDXVHQHHQJHEHGVLQWHQWLHYRRU
URHSLQJHQ
'HVDPHQVWHOOLQJJHEHXUWNRVWHQORRVGRRUHHQWHDPYDQSULHVWHUVHQ
GLDNHQVGLHQDDPORRVGLWOLWXUJLVFKDSRVWRODDWYHUULFKWHQKHOHPDDOLQ
GLHQVWYDQGH.HUN
christelijk betrokken
(HQDERQQHPHQWRS´%(=,11,1*23+(7:225'µJHHIWQLHWDOOHHQHHQGDJHOLMNVH
YHUERQGHQKHLGPHWGHKHOH.HUNJHPHHQVFKDSPDDURRNPHWKHWOHYHQGH:RRUG
YDQ&KULVWXV+HWLQPLGGHOVDORPEHNHQGH´EODXZHERHNMHµYDQ“SDJLQD·VSHU
MDDULVYRRUYHOHQHHQZHONRPHHQRQPLVEDUHEURQYDQLQVSLUDWLHWHUYRRUEHUHLGLQJ
YLHULQJHQRYHUZHJLQJYDQGHGDJHOLMNVHOLWXUJLHYDQGH(XFKDULVWLH
'HDERQQHPHQWVSULMVSHUMDDULQFOXVLHISRUWRNRVWHQEHGUDDJW
SDUWLFXOLHUHQ1HGHUODQG%HOJLs
€ SDURFKLHVHQNORRVWHUV1HGHUODQG%HOJLs
€ RYHULJH(XURSHVHODQGHQ
€ EXLWHQ(XURSD
€ Aanvragen van gratis proefnummer of bestellen van abonnement bij:
Bisdom Roermond, Abonnementen-administratie “Bezinning op het Woord”
Postbus 470, 6040 AL Roermond; tel. 0475-386860; fax 0475-386850
e-mail: [email protected]
inhoud
Kerkelijk onderscheiden als Ridder in de orde van Sylvester, carnavalesk onderscheiden in de Orde van de Gulden Humor, onderscheidde
hij zich humoristisch in de beginjaren 80
van de vorige eeuw als drievoudig Limburgs buuttekampioen: Karel Fiddelers
(68). Hij is een van de bekendste inwoners van Susteren en een van de grootste
ijveraars voor de voorbije editie van de
Heiligdomsvaart. Hij was zowel de regisseur van het succesvolle openluchtspel
“Weerlicht der eeuwen”, alsook van de
Reliekenstoet die meer dan 20.000 bezoekers op de been bracht. Hij blikt terug
op twee weken Heiligdomsvaart in Susteren. Zijn conclusie: “Het was de beste
ooit”. U leest het vanaf pagina 11
Oktober is van oudsher ook Wereldmissiemaand. Ieder jaar wordt
telkenmale een ander land in het
middelpunt van de belangstelling geplaatst. In de hoop dat de noden die daar
heersen mede door ons gelenigd worden.
In 2014 richt het organiserende Missio
zich op Myanmar het vroegere Birma. De
katholieke Kerk in dat land is er in geslaagd om in de jaren van militaire dictatuur de vlam van het geloof brandende te
houden en door te geven aan de volgende generatie. Maar hulp is nog altijd nodig.
21
1
Eens in de zeven jaar staat Susteren in het teken van de ‘vaart of
tocht naar de heiligdommen’: de
relieken van heiligen die in deze Midden
Limburgse plaats in de 8e eeuw (Gregorius en Albericus) en 9e eeuw (Amelberga,
Benedicta en Cecilia) leefden en werden
begraven. De editie van 2014 kende twee
weken lang vele religieuze en culturele
evenementen. Het meest opvallend en
best bezocht waren de opvoeringen van
het openluchtspel ‘Weerlicht der eeuwen’, en vooral de Reliekenstoet. Deze
trok onder massale belangstelling door
de straten van ‘Zöstere’. “Zoveel bezoekers waren er nog nooit bij de ommegang”, zeiden kenners naderhand.Van deze indrukwekkende ommegang waaraan
rond de 1000 vrijwilligers meewerkten,
geven we op deze pagina’s een kleine fotografische impressie.
14
Op vrijdag 10 oktober wordt
weer het nieuwe feest van Onze
Lieve Vrouw ‘Sterre der Zee’ gevierd: een feest zowel voor heel het bisdom Roermond als voor de stad Maastricht. Dit jaar heeft het feest een
bijzonder karakter. Momenteel sluit de
Onze Lieve Vrouwebasiliek namelijk een
jarenlange periode van restauraties af. Bovendien zal tijdens het feest het eerste
exemplaar van een heus eigen tijdschrift
Slevrouwe worden aangeboden, een blad
waarin de kerk zich op een bijzondere
wijze presenteert.
10
Begin september bracht bisschop
Frans Wiertz een werkbezoek aan
het wijkpastoraat in Heerlen. Professionals én vrijwilligers geven daar feitelijk inhoud aan het begrip diaconie. Daar
zijn ze al een hele tijd mee bezig. Daarom
konden zij bisschop Wiertz tijdens het
werkbezoek goed en uitgebreid voorlichten en informeren over het wijkpastoraat,
de grote nood die er heerst en over de
hulp die dit pastoraat samen met de instellingen en organisaties met wie intensief wordt samengewerkt kan bieden.
18
OKT 2014
WERELD
MISSIE
MAAND
Op ons verzoek heeft Dr. Lambert
Hendriks, onder andere vice-rector
en docent ethiek en moraaltheologie aan het Grootseminarie Rolduc,
zich bereid verklaard om met ingang van
dit nummer in ons blad, met een zekere
regelmaat, bijdrages te gaan verzorgen.
Actuele gebeurtenissen of ontwikkelingen
zullen daarin centraal staan. In zijn eerste
bijdrage overziet hij de gebeurtenissen die
deze zomer de wereld in hun greep hielden. Ons land speciaal vanwege de ramp
met de MH17. Hij laat zien waarom in deze ‘het hemd nader is dan de rok’…
22
En verder
4 Liturgische kalender
4 Kathedraalkalender
5 Kolom bisschop
6 Loewende Klokken
16 Kruisen en kapellen in Limburg
20 Carolushuis
24 Geschiedenis bisdom Roermond
26 Fotoreportage
29 Geloven in de praktijk
30 Agenda’s bisschoppen
31 Puzzel
32 Bidden voor vrede
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
3
LITURGISCHE KALENDER
DINSDAG 7 OKTOBER 2014
GEDACHTENIS VAN DE HEILIGE
MAAGD MARIA VAN DE ROZENKRANS
wit
eerste lezing : Gal.1,13-24
tussenzang : ps.139,1-3.13-15
evangelie
: Lc.10,38-42
DINSDAG 28 OKTOBER 2014
FEEST VAN DE HH.SIMON EN JUDAS,
APOSTELEN
rood
eerste lezing : Ef.2,19-22
tussenzang : ps.19,2-5
evangelie
: Lc.6,12-16
VRIJDAG
10 OKTOBER 2014
GEDACHTENIS VAN
DE H.MAAGD MARIA,
STERRE DER ZEE
wit
eerste lezing : Gal.3,7-14
tussenzang : ps.111,1-6
evangelie
: Lc.11,15-26
DONDERDAG 30 OKTOBER 2014
GEDACHTENIS VAN DE Z.MARIA TAUSCHER, MAAGD (stichteres van de Karmelitessen uit Sittard)
wit
eerste lezing : Ef.6,10-20
tussenzang : ps.144,1-2.9-10
evangelie
: Lc.13,31-35
ZONDAG 12 OKTOBER 2014
ACHTENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR
HET JAAR groen
eerste lezing : Jes.25,6-10a
tussenzang : ps.23,1-6
tweede lezing : Fil.4,12-14.19-20
evangelie
: Mt.22,1-14 of:1-10
ZATERDAG 18 OKTOBER
FEEST VAN DE H.LUCAS, EVANGELIST
rood
eerste lezing : 2 Tim.4,9-17a
tussenzang : ps.145,10-13b.17-18
evangelie
: Lc.10,1-9
ZONDAG 19 OKTOBER 2014
NEGENENTWINTIGSTE ZONDAG
DOOR HET JAAR groen
eerste lezing : Jes.45,1.4-6
tussenzang : ps.96,1.3-5.7-10
tweede lezing : 1 Tess.1,1-5b
evangelie
: Mt.22,15-21
WOENSDAG
22 OKTOBER 2014
GEDACHTENIS VAN DE
Z.JOHANNES PAULUS II,
PAUS
wit
eerste lezing : Ef.3,2-12
tussenzang : Jes.12,2-3.4bcd-6
evangelie
: Lc.12,39-48
ZONDAG 26 OKTOBER 2014
DERTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR
groen
eerste lezing : Ex.22,20-26
tussenzang : ps.18,2-4.47.51
tweede lezing : 1 Tess.1,5c-10
evangelie
: Mt.22,34-40
4
DE SLEUTEL
OKTOBER 2014
ZATERDAG 1 NOVEMBER 2014
HOOGFEEST VAN ALLERHEILIGEN
wit
eerste lezing : Apok.7,2-4.9-14
tussenzang :ps.24,1-4ab.5-6
tweede lezing :1Joh.3,1-3
evangelie
: Mt.5,1-12a
ZONDAG 2 NOVEMBER 2014
GEDACHTENIS VAN ALLE OVERLEDEN
GELOVIGEN. ALLERZIELEN
paars/zwart
eerste lezing : Jes.25,6a.7-9
tussenzang : ps.27,1.4.7.8b.9a.13-14
tweede lezing : Rom.5,5-11
evangelie
: Joh.11,17-27 of 21-27
MAANDAG
3 NOVEMBER 2014
GEDACHTENIS VAN
DE H.HUBERTUS,
BISSCHOP VAN MAASTRICHT* wit
eerste lezing : Fil.2,1-4
tussenzang : ps.131,1-3
evangelie
: Lc.14,12-14
DONDERDAG 6 NOVEMBER 2014
FEEST VAN ALLE HH.VERKONDIGERS
VAN HET GELOOF IN ONZE STREKEN
wit
eerste lezing : 2 Kor.4,1-2.5-7
tussenzang : ps.67,2-3.5.7.8
evangelie
: Joh.12,44-50
VRIJDAG 7 NOVEMBER 2014
HOOGFEEST VAN DE H.WILLIBRORD,
BISSCHOP. VERKONDIGER VAN ONS
GELOOF. PATROON VAN DE NEDERLANDSE KERKPROVINCIE
wit
eerste lezing : Jes.52,7-10
tussenzang : ps.96,1-3.8.10
tweede lezing : Hebr.13,7-9a.15-17a
evangelie
: Mc.16,15-20 of: Mt.28,16-20
Kathedraalkalender
H. Missen
Zaterdags om 17.30 uur en zondags om 11.30
uur.
Openstelling kerk
De kathedraal is dagelijks geopend van 14 tot
17 uur.
Torenbeklimming
Elke zaterdag tot en met oktober om 14.30 uur
en 15.30 uur (entree: € 2,50 per persoon).
In de komende weken vinden in de SintChristoffelkathedraal te Roermond de volgende
bijzondere vieringen of activiteiten plaats:
Donderdag 9 oktober
18.00 uur Nightfever: evangelisatieviering in en
om de kathedraal (tot 21 uur)
Zaterdag 11 oktober
14.00 uur Light-time: evangelisatieviering in
het Mariakoor van de kerk met onder meer
eucharistische uitstelling.
Zondag 12 oktober
11.30 uur Eucharistieviering met vocale
medewerking van klassiek koor Musica Vincit
uit Landgraaf.
Zondag 19 oktober
11.30 uur Eucharistieviering door bisschop
Frans Wiertz.
Zaterdag 1 november
14.00 uur Light-time: evangelisatieviering in
het Mariakoor van de kerk met onder meer
eucharistische uitstelling.
19.00 uur Pontificale eucharistieviering bij
gelegenheid van het hoogfeest van Allerheiligen
door bisschop Frans Wiertz met vocale
medewerking van de Schola Sancti Christofori
en het koor Les Amis du Bon Coeur.
Donderdag 6 november
18.00 uur Nightfever: evangelisatieviering in en
om de kathedraal (tot 21 uur)
Zondag 9 november
11.30 uur Eucharistieviering met vocale
medewerking van het Brunssums Mannenkoor.
15.00 uur Pontificale vesperviering door
hulbisschop Everard de Jong waaronder
aanstelling van verschillende
lekenambtsdragers voor diverse parochies en
instellingen in het bisdom met vocale
medewerking van een gelegenheidskoor
bestaande uit studenten en docenten van
catechistenopleiding Kairos.
Ook zingen in de kathedraal?
Koren en muziekgezelschappen die ook willen
zingen of spelen in de kathedraal kunnen
daartoe contact opnemen met persdienst@
bisdom-roermond.nl
Rondleidingen op afspraak
Parochiegroepen die graag een op de interesses
van de groep gerichte rondleiding door de
kathedraal zouden willen hebben, kunnen
daartoe contact opnemen met persdienst@
bisdom-roermond.nl
Website
Kijk ook eens op www.kathedraal-roermond.nl
COLOFON De Sleutel
Maandelijks magazine over geloof
en leven.
70 JAAR BEVRIJDING
Uitgave
Kerkelijke Stichting Verkondiging
van het bisdom Roermond.
Verschijnt 11 maal per jaar.
Een (post)abonnement kost
€ 29,00 per jaar
Afgelopen 12 september
was het precies 70 jaar geleden
dat de eerste Amerikanen
als bevrijders bij Mesch
de Nederlandse grens passeerden.
Redactie
Frans van Galen (hoofdredacteur)
Gijsbrecht Dieteren
Redactiemedewerkers
Drs. Ton Storcken sma (Missie)
Drs. Hub Vossen (Kerk en Samenleving)
Drs. Francis Keyers (Psychologie en
Levensbeschouwing)
Dr. Paul Hamans (Geschiedenis)
Matheu Bemelmans (Kruisen en Kapellen
in Limburg)
Redactieadres
Neerstraat 49, 6041 KB Roermond;
tel. 0475-386821; fax 0475-386847
e-mail:
[email protected]
Vormgeving en druk
Drukkerij Hub. Tonnaer b.v.
Kelpen-Oler
Administratie/Abonnementen De Sleutel
Postbus 470, 6040 AL Roermond
tel. 0475-386860; fax 0475-386850
e-mail:
[email protected]
Foto’s
Foto-archief bisdom Roermond
Redactiemedewerkers De Sleutel
Advertenties
Borgerpark Media
Vlodropperweg 62
Postbus 8027, 6060 AA Posterholt
tel. 0475-711 362
e-mail: [email protected]
www.borgerparkmedia.nl
Een abonnement kan elk moment ingaan en
wordt automatisch verlengd, tenzij vier
weken voor het einde van een kalenderjaar
wordt opgezegd. Ter voldoening van het
abonnementsgeld wordt u automatisch een
acceptgirokaart toegezonden.
Adreswijzigingen gaarne vier weken van
tevoren met vermelding van het oude en
nieuwe adres of door middel van gewijzigde
adresband.
© IBR ISSN 0167-3610
Het bisdom Roermond is via het
internet te bezoeken op het adres:
www.bisdom-roermond.nl
www.de-sleutel.nl
Zuid-Limburg werd daarop grotendeels bevrijd,
maar in Noord-Limburg
zou het nog maanden duren
en veel verwoesting en verdriet kosten
eer ook daar de oorlog was afgelopen.
Bij alle herdenkingen
moest ik terugdenken aan september 1984,
toen de bevrijding 40 jaar geleden was.
Ik verving de pastoor
in een klein dorpje in Zuid-Limburg.
Vóór de H. Mis spraken me de misdienaars aan,
een broer en zusje van rond de tien jaar:
“Pestoeër, v’r zint huu veertig joar bevrijd,
…. durch de Duitsers”, zei het jongetje.
“Nee jong”, zei het meisje, “durch de Amerikanen!”
“Och”, het broertje weer: “dat is toch hetzelfde”.
Een kinderdialoog, die ik nooit meer vergeten heb !
Natuurlijk als je langs het grote
Amerikaanse kerkhof komt in Margraten,
dan is dat natuurlijk niet hetzelfde.
Maar vanuit een perspectief van kinderen:
na 40 en 70 jaar verbleken de oude vijandelijkheden.
Belangrijk is nog slechts
dat we bevrijd zijn:
vrij van verdrukking en een vreemde bezetter.
Dat in ons land en in West-Europa
de grote oorlog eindigde.
Ook kinderen krijgen via de media mee
dat op vele plaatsen in de wereld
- en ik hoef ze u niet te noemen -,
moeders met kinderen op de vlucht zijn,
huizen worden vernietigd.
Ook kinderen zien kinderen en oude mensen die lijden
en vaders en broers die strijden.
Mogen we God danken voor die 70 jaar
betrekkelijke vrede in onze streken
en God danken voor engelen die vrede brengen.
+ Frans Wiertz,
bisschop van Roermond
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
5
Loewende Klokken
BIJDRAGEN MATHEU BEMELMANS, GIJSBRECHT DIETEREN EN FRANS VAN GALEN
Nieuwe prentjes
Bij gelegenheid van de zaligverklaring van paus Paulus VI op
19 oktober heeft het bisdom een nieuw gebedsprentje uitgegeven. Deze zijn begin oktober verspreid in de Limburgse parochies en kloosters. Ook zijn er nieuwe prentjes gedrukt met
een foto van en gebed tot Onze Lieve Vrouw Sterre der Zee.
De foto toont het genadebeeld in de nieuwe mantel, die begin
dit jaar werd gepresenteerd.
Beide prentjes passen in de huisstijl van de reeks gebedsprentjes die het bisdom Roermond op gezette tijden uitgeeft. Op de
voorzijde staat een foto en de achterzijde is voorzien van een
gebed en een korte beschrijving.
Eén of meerdere exemplaren zijn tegen een vrijwillige financiele bijdrage in de druk- en verzendkosten en met een richtprijs van vijf cent per prentje te bestellen via de bisdommelij-
ke dienst Pers en Communicatie, (0475) 386888 of
[email protected]. Hier zijn ook nog enkele
andere prentjes te bestellen.
Jaarprijs van de Stichting 1443 voor Jacques Wijnands
‘De Stichting 1443 in Roermond kent elk jaar een prijs toe
‘aan een of meerdere personen die zich onderscheiden door
hun inspirerende voorbeeldwerking en hun geestkracht en levenskracht; mensen die anderen tot steun en bemoediging zijn,
die hun werk vaak in stilte doen, die gewaardeerd worden zonder ooit om waardering te vragen.’ Aan de aldus omschreven
doelstelling van de stichting beantwoordt Jacques Wijnands
meenden de verantwoordelijken. Daarom werd besloten hem
de Jaarprijs 2014 te verlenen. Dit vooral vanwege
zijn jarenlange inzet bij de renovatie van de Roermondse Christoffelkathedraal. De prijs is op 7 september uitgereikt door de voorzitter van de Stichting 1443, burgemeester Peter Cammaert. Aan de
prijs is een bedrag van 500 euro, een oorkonde en
een beeldje gekoppeld.
Ook anno 2014 is de heer Wijnands nog volledig betrokken bij
de Stichting Renovatie van de Kathedraal. Zo is op 14 juli
2014 aan de fa. Verschueren opdracht gegeven tot renovatie
van het orgel. Op 17 augustus zijn vervolgens weer twee nieuwe ramen geplaatst. Met het uitreiken van de Jaarprijs 2014
spreekt Stichting 1443 haar waardering uit voor allen die zich
inzetten voor renovaties en het onderhoud van kerkgebouwen
in onze regio en ver daarbuiten.”
De oorkonde gaf weer waarom aan Wijnands de
prijs werd verleend: “De heer Jacques Wijnands is
reeds vele jaren betrokken bij het de Roermondse
Kathedraal. Vele jaren was hij lid van de Kathedrale Schola. Tijdens de renovatie vormden de afstemming van de werkzaamheden van alle betrokken
firma’s op elkaar een van de wezenlijkste knelpunten. De heer Wijnands heeft dit probleem op zeer
voortvarende wijze aangepakt door op te treden als
projectleider. Aan zijn enorme inspanning en
Leden van het bestuur van de Stichting 1443 na overhandiging van de Jaarprijs aan
tijdsinvestering is het te danken dat de renovatie
Jacques Wijnands waarbij zijn vrouw in de bloemetjes werd gezet (foto Astrid Goessen)
zeer succesvol is verlopen en nog steeds verloopt.
6
DE SLEUTEL OKTOBER 2014
Loewende Klokken
Lichtjesavond 2014
Op vrijdagavond 1 november organiseert de H.
LaurentiuspaBeeld van een eerdere Lichtjesavond (foto
rochie in VoeLaurentiuparochie)
rendaal in samenwerking
met Uitvaartvereniging Voerendaal een Lichtjesavond. In
deze viering worden bijzonder de overledenen herdacht, van
wie in een van de beide kerken in Voerendaal of Kunrade in
het voorbije jaar een avondwake of uitvaartdienst is ge-
weest. Om 19.00 uur vindt in de parochiekerk van de H.
Laurentius een korte gebedsdienst plaats. Met medewerking
van enkele jeugdleden van het koperensemble harmonie St.
David. Na afloop van deze viering gaat men in een stoet
met brandende kaarsen naar de begraafplaatsen, die met
fakkels en speciale verlichting sfeervol verlicht zijn. Met deze Lichtjesavond wil de parochie mensen helpen herinneringen levend te houden en rond Allerzielen samen te gedenken, met kaarslicht en sfeervole muziek, troost te bieden .
De organisatoren zeggen in de afgelopen jaren te hebben gemerkt dat die behoefte er is en dat ondanks het verdriet zo’n
Lichtjesavond heel warm en bijzonder is.
Lichtprocessie dekenaat Weert
Pelgrimswandeling
Uit het dekenaat Weert ontvingen we het volgende bericht:
“Al diverse jaren houden we een mooie lichtprocessie in het
dekenaat Weert. Dit jaar willen we op 15 oktober weer met
de parochies van het dekenaat bij elkaar komen. Om 19.30
uur beginnen we in de Moeselkerk, Nassaulaan 1, voor een
korte gebedsdienst. Iedereen krijgt een kaarsje en we gaan in
het duister van de vroege avond een lichtprocessie lopen van
de kerk naar de Moeselkapel aan de Irenelaan. Daar sluiten
we de lichtprocessie af met een lied, een gebed en de plechtige zegen. Alles bij elkaar zijn we na ongeveer een uur terug
bij de Moeselkerk.
Iedereen is van harte welkom om mee te lopen, jong en oud.
Er is parkeergelegenheid bij de Moeselkerk, waar we na afloop terug zullen komen. Het kerkbestuur van MoeselKeent zal u graag hartelijk ontvangen in de zaal naast de
Moeselkerk voor nog een gezellig samenzijn met koffie, thee
en cake”.
Zaterdag 11 oktober wordt de pelgrimswandeling gelopen
van de Sterre-der-Zeekapel van Winthagen naar de basiliek.
De start is om 8.30 uur bij NS-station Voerendaal, of 3 km
verder bij de Sterre-der-Zeekapel van Winthagen, waar de
tocht om 9.15 uur officieel wordt geopend. Onderweg instappen kan ook in Schin op Geul of Houthem. Men kan
dus ook een gedeelte van de pelgrimsweg lopen. Het thema
van de bezinningsmomenten onderweg is “Wie ben ik voor
jou?” (naar Matteüs 16,15).
Rond 17.00 komen de pelgrims aan in Maastricht. Om
18.30 uur is de zaterdagavondmis in de kerk, gevolgd door
de bidweg.
Opgave vooraf is niet nodig. Deelname is gratis.
Schatkamer onderscheiden
Juist in de vakantiemaanden is door de internationale organisatie Tripadvisor for Business aan de Schatkamer van de Basiliek van Sint Servaas het Certificaat van uitmuntendheid
Winnaar van 2014 uitgereikt. Dit behaalde resultaat is een erkenning voor het consequent ontvangen van uitmuntende
feedback van Tripadvisor-reizigers. De prestigieuze award is
gebaseerd op de kwaliteit van de beoordelingen en meningen,
die de Schatkamer het afgelopen jaar op Tripadvisor heeft
ontvangen.
Het is niet de eerste keer, dat de Schatkamer een dergelijke
eervolle onderscheiding ontvangt. De Schatkamer won namelijk al eerder de Zoover Recommended 2012.
De website van de Awardverlener
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
7
Loewende Klokken
Gouden brancardiersmedaille voor Gouverneur
In de Franse bedevaartplaats Lourdes heeft hulpbisschop
Everard de Jong van Roermond op 7 september één zilveren
en drie gouden brancardiersmedailles uitgereikt. Hij deed dit
tijdens de Limburgse Bedevaart, die in die dagen met ruim
750 pelgrims in de Franse bedevaartplaats aanwezig was.
Een van de gouden medailles was voor een prominente Limburger. Gouverneur Theo Bovens van de provincie Limburg
was voor de 18e keer als brancardier in Lourdes. De andere
spelden gingen naar Jozef Erckens uit Elsloo (goud) en Fits
Vissers uit Vaesrade (zilver). Hulpbisschop De Jong speldt Theo Bovens de gouden
brancardiersmedaille op (foto bisdom Roermond)
Bovens is in zijn vrije tijd al jarenlang lid van de brancardiersvereniging. Dit is een groep mannen die tijdens de reizen van
de Organisatie Limburgse Bedevaarten in Lourdes het vervoer van zieke of mindervalide pelgrims verzorgt. In het verleden gebeurde dit met brancards, vandaar de naam brancardiers. Tegenwoordig bestaan de werkzaamheden vooral uit
duwen van rolstoelen. Ook het onderhouden van sociale contacten met de pelgrims is een belangrijk onderdeel van het
werk van de brancardiers.
Het is traditie bij de Limburgse Brancardiersvereniging dat
leden na vier reizen een bronzen medaille ontvangen, na acht
bedevaarten een zilveren en tijdens hun achttiende bedevaart
een gouden medaille. Het getal achttien houdt verband met
de geschiedenis van Lourdes: Maria verscheen in 1858 achttien keer aan het meisje Bernadette Soubirous.
Naast de brancardiersvereniging is aan de in Maastricht gevestigde Organisatie Limburgse Bedevaarten ook een speciale
scoutinggroep verbonden, die eveneens brancardierswerk
doet. Daarnaast gaan tijdens de bedevaartreizen ook verpleegkundigen, artsen, reisleiders en pastores als vrijwilliger
mee naar Lourdes om de pelgrims de begeleiden.
Nieuwe brochure Caroluskapel
Bisschop Frans Wiertz nam onlangs het eerste exemplaar van
een nieuwe brochure over de Caroluskapel in Roermond in ontvangst. Daarin wordt de soms roerige geschiedenis van de kapel
van de bouw in 1398 tot heden beschreven. De brochure is vooral bedoeld als gids voor bezoekers van de kapel, de ‘huiskapel’
van de bisdomgebouwen aan de Swalmerstraat te Roermond.
De Caroluskapel werd eind 14e eeuw gebouwd als kloosterkerk
Tijdens een informeel samenzijn ontving de bisschop de nieuwe
brochure uit handen van Gildeleden Riet Jeurissen en Huub Valentijn
(foto bisdom Roermond)
8
DE SLEUTEL OKTOBER 2014
voor de kartuizer monniken, die sinds 1372 in de binnenstad van
Roermond een abdij of zogeheten Kartuis hadden. De kapel is
in de loop van de eeuwen bekend geworden vanwege diverse historische gebeurtenissen. Zo woonde hier in de 15e eeuw de bekende monnik Dyonisius de Kartuizer, die in zijn tijd als een van
de beroemdste theologen van Europa gold. Een dieptepunt uit
de geschiedenis van de Caroluskapel was ongetwijfeld de moord
op dertien geestelijken door de troepen van Willem van Oranje
in 1572. Het gebeente van deze ‘martelaren van Roermond’ is
nog steeds in de kapel aanwezig. Vanaf de 19e eeuw tot en met
1968 was de kapel in gebruik bij het toenmalige Grootseminarie,
de oude priesteropleiding van het bisdom Roermond. In de jaren
zeventig en tachtig van de 20e eeuw heeft de kapel diverse gebruikers gehad. De nieuwe brochure van de Caroluskapel is een
uitgave van het Sint-Christoffelgilde, dat meerdere dagen per
week voor de openstelling van de kapel zorgt en ook rondleidingen verzorgt.
De brochure is uitgegeven in twee varianten: kleur en zwart/wit.
De kleurenuitgave kost € 3,- en de zwart/wit-uitgave kost € 1,50.
De brochure is op woensdag- donderdag- en zaterdagmiddag
verkrijgbaar in de Caroluskapel en is ook te bestellen via www.
carolushuis.nl.
Loewende Klokken
Amerikaanse zusters naar Sittard
Drie Amerikaanse zusters hebben onlangs hun intrek genomen in een klooster in de Sittardse wijk Overhoven. Het is
daarmee de eerste vestiging van hun congregatie in Nederland. Vanuit het klooster willen de zusters de zending van de
kerk in ons bisdom een nieuwe impuls geven. Ze zijn opgeleid
als leraar en hebben al veel met jeugd en jongeren gewerkt. In
de Verenigde Staten heeft de congregatie eigen scholen. In
Nederland zullen de zusters catechese gaan verzorgen en in de
parochies actief het jeugd- en jongerenwerk een nieuwe stimulans geven.
is in Nashville.
Naast gebed staat
hun leven in het
teken van werk op
het gebied van onderwijs en opvoeding. Sinds een
De drie ‘Sittardse’ zusterrs (foto ‘Vrienden van
aantal jaren is de
congregatie sterk de Dominicanessen’)
gegroeid. De gemiddelde leeftijd van de zusters is 35 jaar.
De zusters Maris Stella, Theresa Anne en Mary Amata zijn
lid van de snelgroeiende congregatie Dominican Sisters of St.
Cecilia uit Nashville, Tennessee (VS). Zuster Mary Amata
wordt overste en zal de vestiging in Sittard gaan leiden. Het
klooster wordt toegewijd aan de Heilige Rosa van Lima, Dominicanes én patrones van Sittard.
Vrienden van de Dominicanessen
De afgelopen anderhalf jaar is hard gewerkt om te zorgen
voor een onderkomen en een goede financiële basis. Er is een
stichting opgericht, de Katholieke Stichting Vrienden van de
Dominicanessen in Sittard. Van daaruit krijgen de zusters
steun, met raad en daad en natuurlijk met de benodigde financiële middelen, tot het moment dat de zusters zelfvoorzienend zullen zijn. Er zijn al veel mensen enthousiast geraakt
door het initiatief. Wie de zusters wil steunen kan een bijdrage overmaken op NL38 RABO 0347 4017 67 t.n.v. Katholieke Stichting Vrienden van de Dominicanessen. De stichting
heeft de ANBI-status.
Dominican Sisters of St. Cecilia
De congregatie Dominican Sisters of St. Cecilia is in 1860 in
Amerika gesticht. Het is een bloeiende beweging, met kloosters in de Verenigde Staten, Canada en inmiddels ook in Italië, Australië, Schotland en nu in Nederland. Het Moederhuis
Onderscheiding
Op 14 september ontving Geert
Janssen uit Melick de pauselijke
onderscheiding Pro Ecclesia et
Pontifice. Hij ontving deze hoge
onderscheiding uit handen van
pastoor L´Ortye vanwege zijn vele
verdiensten voor de St. Andreasparochie en voor het cluster Roerkerken. Zo was hij 14 jaar lang
kerkbestuurslid als penningmeester en vice-voorzitter en sinds de
Geert Janssen pauselijk
oprichting ook penningmeester
onderscheiden (foto cluster van het cluster en vraagbaak voor
Roerkerken)
andere penningmeesters. Janssen
was actief in de herstructurering
en revitalisering van clusterzaken. Jarenlang gaf hij IT-ondersteuning aan het parochiebureau. Samen met echtgenote
Marjo heeft hij veel tijd en energie gestoken in de kerkhofadministratie. Gedurende 14 jaren was Geert ook collectant in de kerk en hij is al vele jaren lid van het Gemengd
Kerkelijk Zangkoor.
Tijdens de receptie in het parochiecentrum maakten vele
parochianen gebruik om Geert en Marjo te feliciteren.
“Maria draag je altijd bij je … “
In 1404 werd in Weert een Broederschap opgericht om de devotie tot Maria te bevorderen. Deze devotie tot het Miraculeuse Beeld van Onse Lieve Vrouwe te Weert, die ook vereerd
werd onder de titel “Onze Lieve Vrouw van Bijstand, in de
vijftiende eeuwse dekenale stadskerk kwam tot hoogbloei in
de 18e eeuw. Op 1 mei 1996 is de Venerabele “Broederschap
van de Miraculeuse Onse Lieve Vrouwe tot Weert” van 1404
heropgericht. Haar doelstelling is de bijzondere verering van
“Onse Lieve Vrouwe tot Weert” te bevorderen, te actualiseren en in de praktijk te brengen.
De Venerabele Broedermeesters uit Weert hebben iets
nieuws: hun bekende blauwe vaantje ‘Maria draag je altijd bij
je’ is opnieuw uitgebracht. Op tal van publieke en private
plekken in Weert zijn nieuwe vaantjes opgehangen. Hun
motto: ‘doe eens katholiek en hang ook een Mariavaantje
aan je muur’.
Wie dit motto ondersteunt, kan een exemplaar opvragen bij
Broederschap Weert: [email protected] of bel 06 10
01 58 89. Gratis, tijdloos en heel … Maria!
Dit jaar is de Broederschap 610 jaar jong. Jong wil ze blijven
en daarom hoopt ze nieuwe broeders en zusters te werven.
Meer info over het lidmaatschap - het kost slechts € 10 per
jaar - op de site www.broederschapweert.nl
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
9
BEDEVAART
Sterre der Zee-feest
Op vrijdag 10 oktober wordt weer het
nieuwe feest van Onze Lieve Vrouw
‘Sterre der Zee’ gevierd: een feest zowel
voor heel het bisdom Roermond als
voor de stad Maastricht.
De datum 10 oktober herinnert aan de
dag waarop in 1837 het genadebeeld
van de Sterre der Zee vanuit de Sint Nicolaaskerk werd overgebracht naar de
Onze Lieve Vrouwekerk, toen net weer
teruggegeven aan de eredienst. De Sterre der Zee had nu voorgoed een nieuwe
behuizing, en de Nicolaaskerk werd afgebroken.
Om 9 uur wordt ‘tien oktober’ geopend
met de plechtige gezongen Lauden, het
ochtendgebed van de Kerk. Om 10 uur
vindt de pontificale Hoogmis plaats
met Mgr. Frans Wiertz, bisschop van
Roermond. Door de Broederschap en
het Dragersgilde wordt dan het genadebeeld van de Sterre der Zee de kerk binnengedragen.
Om 14.30 uur vindt er een plechtig Lof
plaats met ziekenzegening. De verzorgingshuizen van Maastricht en omgeving zijn daarvoor uitgenodigd, maar
ieder die wil kan uiteraard ook op eigen
gelegenheid komen.
Afsluiting vijftien jaar
restauraties
Het feest van de Sterre der Zee heeft dit
jaar een bijzonder karakter. Momenteel
sluit de Onze Lieve Vrouwebasiliek namelijk een jarenlange periode van restauraties af. Het heeft, zou je kunnen
zeggen ‘even geduurd’, maar onlangs is
dan toch de laatste steiger afgebroken,
het werkterrein opgeruimd en de boel
netjes afgewerkt. Als laatste project, na
de restauratie van de beide oost-torens,
is nu de tuin aan de Stokstraat heringericht. Zij verkeert weer in een uitmuntende staat van onderhoud, onze Slevrouwe.
Allen die aan de restauratie meewerkten
of op andere wijze hun betrokkenheid
hebben getoond, of het nu gaat om de
TEKST RÉGIS DE LA HAYE FOTO BISDOM ROERMOND
10
DE SLEUTEL
OKTOBER 2014
donateurs of de direct omwonenden,
worden uitgenodigd dit te vieren op
vrijdag 10 oktober a.s. tussen 17.00 en
19.00 uur. Op het nieuw ingerichte plein
aan de Stokstraat, onder aan de pas gerestaureerde torens. En het kerkbestuur
zorgt voor de feestelijke muzikale omlijsting met een hapje en een drankje!
‘Holy Magazine’ Slevrouwe
Tijdens het feest zal het eerste exemplaar van ons eigen tijdschrift Slevrouwe worden aangeboden, een blad waarin onze kerk zich op een bijzondere
wijze presenteert.
Toen pastoor Kurris voor de zoveelste
keer op zoek was naar middelen ter bekostiging van het enorme restauratiekarwei, werd hem spontaan de hand gereikt door Daniëlle Dessart, uitgeefster
van luxe modemagazines. Zij kwam op
het idee een ‘holy glossy’ te lanceren,
waarin de schoonheid van een tweeduizend jaar oude Katholieke Kerk en een
meer wereldlijke ‘luxury life style’ konden worden bijeengebracht.
Dit blad, Slevrouwe, ziet eveneens op 10
oktober het licht. Het is gemaakt door
een redactie bestaand uit Angenies
Brandenburg (hoofdredacteur), Jan van
Tol (beeldredactie en fotografie), Régis
de la Haye, Fons Kurris en Lou
Spronck. Sabine Dessart heeft er de
‘sales’ voor verzorgd, de cont(r)acten
met de vele Maastrichtse ondernemers
die de uitgave vanuit hun hart maar
ook met hard geld ondersteunden. Vele
gastschrijvers leverden een bijdrage.
Eveneens belangeloos was Daniëlle
Dessart met haar team uitgeefster en
producent.
HEILIGDOMSVAART
Karel Fiddelers (68) kijkt terug op Heiligdomsvaart Susteren
‘Vaart geeft ‘Zöstere’ positieve impuls’
Kerkelijk onderscheiden
als Ridder in de orde van
Sylvester, carnavalesk
onderscheiden in de Orde
van de Gulden Humor,
onderscheidde hij zich
humoristisch in de beginjaren 80 van de vorige
eeuw als drievoudig
Limburgs buuttekampioen:
Karel Fiddelers. Een van
de bekendste inwoners
van Susteren, een van de
grootste ijveraars voor de
voorbije editie van de
Heiligdomsvaart. “De
beste ooit”, blikt hij
terug.
Hij heeft heel wat vergelijkingsmateriaal in het hoofd want zijn betrokkenheid bij de recent gehouden Heiligdomsvaart in Susteren heeft zijn
wortels in het al verdere verleden. “Bewust, is het de zevende keer dat ik aan
het Heiligdomsvaart heb meegedaan.
Als zesjarige speelde ik mee met mijn
broer en zus die een jaar of acht, negen jaar ouder waren. Ik wist toen helemaal nog niet waar het over ging.
Met een jaar of 13 heb ik het echt
voor de eerste keer bewust meegemaakt. Nu, na al die keren, moet ik
toch zeggen dat de vaart van dit jaar
de mooiste is geweest die ik heb meegemaakt. En dan spreek ik niet alleen
over de uitvoering van het openluchtspel ‘Weerlicht der eeuwen’, dat ik
mocht regisseren, nee, dan spreek ik in
het algemeen over de grote saamhorigheid: dat was gewoon indrukwekkend
en zelfs ontroerend. Die heerste niet
alleen op het toneel, waar mensen echt
op elkaar betrokken waren, maar ook
de manier waarop men achter de bühne met elkaar omging… Het was te
merken bij het slot van de tien uitvoeringen: er stonden gewoon mensen
achter het podium te huilen. Als je zo
lang samen in de weer bent geweest, in
de voorbereiding en tenslotte in de
uitvoering, en de onderlinge verhoudingen goed zijn: dan knapt er iets als
het ten einde is, worden mensen emotioneel. Dat dat gevoel is gaan leven,
is alleen maar een groot compliment
voor allen die het betreft…”.
Gevoel van eenheid…
TEKST FRANS VAN GALEN
Fiddelers is ervan overtuigd dat het op
deze manier samen bezig zijn met en
rond de Heiligdomsvaart de dorpse
samenleving een positieve impuls kan
geven. “Een dergelijk evenement bindt
mensen samen. Mensen die samen
werken aan een project, daar echt in
opgaan, het uiterste geven om een
goed resultaat neer te zetten, dat
“...de grote saamhorigheid was gewoon
indrukwekkend...”
brengt vaak het beste in mensen naar
boven. De mensen die de hele vaart
organiseren, zijn daar enige jaren in
meerdere of mindere mate intensief
mee bezig. De dorpelingen die concreet invulling aan het geplande geven,
in spel of stoet, worden er de laatste
maanden voor het begin van de vaart
steeds intensiever bij betrokken. En
als je merkt dat die betrokkenheid inderdaad tot stand komt en zelfs met
de tijd groeit, dat is heerlijk om mee te
maken. Het heeft een gunstig effect op
het dorpse leven in deze periode en
ook nog enige tijd daarna. Dan zal het
langzaam maar zeker wegebben, dat
algemene gevoel van eenheid, van ergens samen mee bezig zijn en daar uiteindelijk voor beloond te worden door
belangstelling en positieve berichten.
FOTO’S BISDOM ROERMOND
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
11
Maar van de weeromstuit zal het toch
een goede invloed op het toekomstige
samenleven hebben. Ik denk dat het
een grotere goede invloed heeft op een
dorpse gemeenschap als Susteren dan
op een stadse gemeenschap als Maastricht of Aken waar ook Heiligdomsvaarten plaatsvinden.”
Anderzijds is hij op het moment dat
wij hem enkele dagen na het slot van
de vaart spraken, “blij dat het gedaan
is. Vooral de repetities en de uitvoeringen van het spel, dat is toch een geweldige opgave. Soms loopt het echt even
een beetje over. Je bent met zoveel zaken bezig en dat vaak tot in de details,
je bent zo vaak aanspreekpunt, je
moet zoveel zaken op allerlei terreinen
regelen, dat je soms van voren niet
meer weet of je van achteren leeft...
Dat gaat toch wegen, zeker als je wat
ouder wordt. Of ik dat een eventuele
volgende keer nog op zou kunnen
brengen? Op dit moment is dat ook
voor mij nog een open vraag…”.
Méérwaarde geven…
De organisatie van de heiligdomsvaart
bestaat uit heel wat geledingen: de beschermheren Heiligdomsvaart 2014,
de kerkelijk adviseur, het comité van
Aanbeveling Heiligdomsvaart Susteren 2014, de regisseur van het openluchtspel ‘Weerlicht der eeuwen’ / Reliekenstoet, het bestuur van de
stichting Heiligdomsvaart Susteren, de
Broederschap van de stichting Heiligdomsvaart Susteren en de werkgroepen openluchtspel, stoet, facilitair en
sponsoring/pr. Maar voor het oog van
de wereld is - zonder anderen tekort te
willen doen - Karel Fiddelers toch
‘mister HDV’. Goed drie jaar geleden
begon zijn bemoeienis met de Heiligdomsvaart 2014 bij de werkgroep
openluchtspel en stoet. De grote vrijheid die hem verleend werd, benutte
hij met graagte. “Je bent toch voortdurend aan het nadenken op welke manier invulling, maar ook méérwaarde,
aan het hele gebeuren te geven is.
Ideeën worden geboren en groeien
maar kosten heel wat voorbereiding en
(tijds)inzet om te worden verwerke-
12
DE SLEUTEL
OKTOBER 2014
lijkt. Het gegeven bijvoorbeeld dat het
dit jaar precies 1300 jaar geleden is dat
Willibrordus in Susteren neerstreek.
Daar wil je toch iets mee doen! Dan
zoek je verbanden en doemt de naam
Echternach op. Je zoekt contact en
gaat op bezoek om de mogelijkheid te
onderzoeken van de komst van de relikwiehouder van Willibrord. Hetzelfde
verhaal met de Willibrordusschrijn uit
Utrecht. Of je krijgt de idee om twee
muziekgezelschappen uit een tweetal
dorpen uit de omgeving voor de gelegenheid tot één musicerend gezelschap
te laten samensmelten. Het vraagt
tact, geduld en overtuigingskracht
maar ook dat is gelukt. Net als de al
eerder genoemde groepen uit Echternach en Utrecht overigens. Gezien de
reacties na de ommegang, was het overigens goed dat ze gekomen zijn, want
de toeschouwers waardeerden hun inbreng zeer…”
Psychologisch inzicht
Als je Fiddelers hoort vertellen - en
dat kan ie als de bovenste beste! wordt duidelijk dat meer dan ‘enig
psychologisch inzicht’ tot zijn sterke
punten behoort. Organiseren, regelen,
schipperen, laveren, besluiten, bemoedigen, eisen stellen: het hoort er allemaal bij om de zaak in goede banen te
leiden. “Ik was inderdaad bij veel betrokken,” zegt hij als nederige spin in
het web. “De voorbije maanden was ik
er vanaf het moment dat ik opstond
tot het moment dat ik naar bed ging
mee bezig. Soms was dat ook te merken. Met het spel bijvoorbeeld. Als regisseur geef je naar vorm en inhoud
aanwijzingen aan rond de 300 (amateur)toneelspelers en de technische
mensen die zorgen voor geluid en
licht. Het kwam wel eens voor dat ik
op maandag tegen een van de spelers
zei ‘je moet dit zo en zo doen’, en twee
dagen later gaf ik een totaal andere
aanwijzing. Het is gevaarlijk om er een
naam uit te pikken maar ik prijs me
gelukkig met mijn assistente José Peters-Dewaide die me bij dit soort voorvallen in het gareel heeft gehouden…
Maar goed: de samenwerking met alle
geledingen, met jong en oud liep ge-
“...je merkt dat die betrokkenheid inderdaad tot stand
weldig. Of het nou gaat over de overige werkgroepen, de diverse besturen
alsook het kerkbestuur, het werd één
goed samenspel. Onderling was er helemaal geen sprake van concurrentie,
het was echt één geheel. Vanuit mijn
ervaringen uit het verleden, zeg ik dat
het allemaal zelfs net wat hechter was
dan in het verleden.”
Fijne onderlinge sfeer
Het gaf het geheel een zekere uitstraling, merkte Fiddelers ook bij de deelnemers aan de Reliekenstoet. “De
deelnemers aan het spel zijn op enkele
uitzonderingen na mensen uit Susteren
of zo je wilt ‘Groot Susteren’. Generatie op generatie volgt elkaar daarbij
haast als vanzelf op. Kinderen, pasgeborenen, die zeven jaar geleden bijvoorbeeld ‘meededen’ en ‘optraden’ als
vondeling in een mandje, deden nu als
zeven, achtjarigen mee als ‘lopende’ figuranten. Deze beginnelingen traden
samen op met bijvoorbeeld een vrouwtje van 84. Ze speelde voor de eerste
keer in 1937 mee - toen het spel van
Jacques Schreurs ook voor het eerst
ren al hebben… Bij het begin van de
repetitieperiode voor het spel, houd ik
de spelers al voor dat voor het niet
deelnemen aan repetities maar twee
geldige redenen kunnen worden aangevoerd: of je ligt in het ziekenhuis, of
je bent overleden… Het gebeurt nog
redelijk incidenteel maar toch wordt
men er steeds makkelijker in om verstek te laten gaan. En dat terwijl de
gemiste inbreng van de een, direct van
invloed is op het spel van een ander en
dus ook van het geheel. Repetities
overslaan, dat kan dus eigenlijk niet,
maar toch…Ik weet gewoon dat in
Susteren een harde kern van HDV
gangers is die het sjiek vindt om erbij
te zijn, die bereid zijn de handen uit de
mouwen te steken. Over zeven jaar opnieuw. Maar het zal zaak zijn om
mensen van - zeg tussen de 20 en de 40
jaar - te overtuigen dat zij niet gemist
kunnen worden bij het evenement dat
Susteren keer op keer zo positief zelfs meer dan regionaal - op de kaart
zet: de eeuwenoude Heiligdomsvaart!”
komt en zelfs met de tijd groeit, dat is heerlijk om mee te maken...”
werd opgevoerd - en deed nu dus voor
de tiende keer mee wat ze ook per se
wilde… Een laatste voorbeeld dat me
te binnen schiet, heeft te maken met
hoofdrolspelers in het openluchtspel.
Beter gezegd: voormalige hoofdrolspelers. Kijk, de verdeling van de sprekende rollen is altijd een spannend gebeuren en teleurstellingen zijn daarbij
niet te voorkomen. Het gebeurt dat
vroegere hoofdrolspelers niet tot de
uitverkorenen horen. Dan is het toch
fantastisch dat - zoals bij deze editie
van het spel vier - voormalige hoofdrolspelers niet het hoofd in de wind
gooien maar toch als figurant meewerken! Het tekent opnieuw de geweldige
inzet en de fijne onderlinge sfeer die ik
al eerder geschetst heb. Het geldt ook
voor de reliekenstoet. Daarvoor zocht
en vond ik groepen om mee te doen.
Toezeggingen krijg je, al was het soms
weifelend. Dan moet je ergens toch
maar afwachten met welke houding ze
naar Susteren afreizen en aan de ommegang deelnemen. Maar tijdens deze
editie zag je hun enthousiasme groeien. Dan zeg ik dat dit in korte tijd
ontstaat dankzij de uitstraling die de
Heiligdomvaart dit keer echt op zo’n
positieve wijze kenmerkte. En zeker
ook omdat we er toch iedere keer weer
in slagen onze gasten zo goed als mogelijk te bedienen als het over het ‘natje en het droogje’ gaat…”
Ook zorgen…
Het lijkt een groot halleluja verhaal
dat Fiddelers vertelt, en dat is het ook.
Maar het zijn niet alleen de woorden
die hij spreekt die overtuigen. Het is
de manier waarop hij die woorden gewoonweg uitstraalt. Nu deze editie
van de Heiligdomsvaart er nog maar
een paar dagen op zit, verkeert hij duidelijk nog in een ‘afkickfase’, kost het
hem volstrekt geen moeite om nog helemaal in het evenement op te gaan.
Maar naar voren kijkend maakt hij
zich toch ook al enige zorgen. “Het is
gewoon zo dat het meedoen aan vooral het spel heel wat voeten in de aarde
heeft. Je vraagt heel wat van mensen.
Feitelijk komt het erop neer dat hele
gezinnen een heel jaar volledig op hun
kop staan. De voorbereidingen kosten
veel tijd en dat met de volle agenda’s
van tegenwoordig, die zelfs de kinde-
Als we vermoeden dat het befaamde
‘zwarte gat’ na alle drukte wel eens
zou kunnen opdoemen, kan Fiddelers
ons direct geruststellen. “Ik heb een
kleinzoon van goed twee jaar en met
hem kan ik me heerlijk bezighouden.
Misschien ga ik ook een vervolg geven
aan de drie humoristische blijspelen in
het ‘Zösters’ dialect die ik in het recentere verleden geschreven en samen
het Zösters Toneelgezelschap met veel
succes heb opgevoerd. Uitdagingen zat
om me mee bezig te houden. Maar nu,
nu nog even nagenieten van deze editie
van de Zösterse Heiligdomsvaart…”
Fotoboek Heiligdomsvaart
Na afloop van de Heiligdomsvaart
2014 verschijnt er een omvangrijk
fotoboek over de Heiligdomsvaart
2014.
Bestellen kan via de site: www.
heiligdomsvaart.nl/fotoboek
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
13
HEILIGDOMSVAART
Zösterse heilig
Eens in de zeven jaar staat Susteren in het teken van de
Heiligdomsvaart: de ‘vaart of tocht naar de heiligdommen’. Met heiligdommen worden dan bedoeld de relieken, de stoffelijke resten van heilige personen of voorwerpen, die hen hebben toebehoord. In Susteren zijn
dat de heiligen die er in de 8e eeuw (Gregorius en Albericus) en 9e eeuw (Amelberga, Benedicta en Cecilia)
leefden en werden begraven.
De editie van 2014 kende twee weken lang tot en met 14
september tal van religieuze en culturele evenementen.
14
DE SLEUTEL
OKTOBER 2014
gen in de kijker
Het meest opvallend en best bezocht waren de opvoeringen van het openluchtspel ‘Weerlicht der eeuwen’,
en vooral de Reliekenstoet. Deze trok onder belangstelling van veel meer dan 20.000 toeschouwers door
de straten van ‘Zöstere’.
“Zoveel bezoekers waren er nog nooit bij de ommegang”, zeiden kenners naderhand. Van deze indrukwekkende ommegang waaraan rond de 1000 vrijwilligers meewerkten, geven we op deze pagina’s een kleine
fotografische impressie.
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
15
Kruisen,
Kruisen, kapellen
kapellen en
en devoties
devoties in
in Limburg
Limburg
Langs ’s Heeren Wegen:
Bij Gerardus thuis
TEKST EN FOTO: STICHTING KRUISEN EN KAPELLEN IN LIMBURG/MATHEU BEMELMANS
16
DE SLEUTEL
OKTOBER 2014
Wie: Gerardus Majella
Wat: Bedevaartkapel
Waar: Wittem
Wanneer: 1799/1994
Waarom: 16 oktober: gedachtenis van St. Gerardus.
Wanneer noem je een kapel nog een kapel en geen
kerk? Er is vast ergens een officiële regel die het verschil
aanduidt, maar voor ons gevoel is een kapel vooral een
kleine ruimte. En als de Gerarduskapel in Wittem iets
niet is, dan is het klein. De kapel van het bekende
klooster van de paters redemptoristen is groter dan
sommige parochiekerken in de omgeving en ook groter
dan de pal ernaast gelegen kloosterkerk.
De Gerarduskapel is dan ook een bedevaartplek, waar
al vele jaren lang mensen van heinde en ver naartoe komen. De paters danken er nog een joekel van een parkeerplaats aan. Die staat op deze zonnige zondagmiddag ook weer goed vol. De eigenaars van die auto’s
zitten niet alleen op de terrasjes, zo blijkt. Ook in de
kapel zelf is het een komen en gaan van mensen die
even een kaarsje aansteken bij Sint Gerardus. Lege kerken? Hier niet in ieder geval.
De 18e-eeuwse heilige uit het Italiaanse bergstadje Muro Lucano is in Wittem altijd omgeven door een zee
aan kaarsjes. Het zijn er zelfs zoveel dat zijn beeld een
beetje schril afsteekt bij de omgeving. Aanvankelijk
had hij een kleine kaarsenkapel in de kloostertuin. Niet
meer dan een schuurtje. Via een zijstraatje en een grote
poort kon je er komen. Maar de plek was te klein.
Daarom werd in 1994 een zijruimte van de Gerarduskapel opnieuw ingericht. En met succes. Gerardus is
hier het stralende middelpunt van een geseculariseerde
wereld, die het oude geloof niet wil loslaten en teruggrijpt naar een vertrouwd symbool: een kaarsje voor
een heel persoonlijke intentie. Je kunt ze ook op een
briefje achterlaten. De bak aan zijn voeten is er goed
mee gevuld.
De eerste keer dat ik zelf hier kwam, moet jaren geleden geweest zijn. Met mijn vader. Op een zaterdag of
zondag trokken we er te voet of op de fiets opuit om
Zuid-Limburg te verkennen. Omdat zijn tweede doopnaam Gerardus was, had hij een speciale devotie voor
de heilige uit het Heuvelland. We stopten vaker bij de
kapel en ik herinner me dat we een keer aan een processie door de kloostertuin hebben deelgenomen. Dat
moet rond 16 oktober – feestdag van Gerardus – geweest zijn. Later liepen we regelmatig mee in een voettocht van Landgraaf naar Wittem op de eerste zaterdag
van het jaar. Een min of meer nieuw bedachte traditie,
waaraan nog steeds honderden mensen meedoen.
Die Gerardus. Hij is er nooit geweest en toch is hij nergens zo thuis als in Wittem.
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
17
KERK EN SAMENLEVING
Bisschop Wiertz op werkbezoek bij wijkpastoraat Heerlen
‘Diaconie betekent ook getuigen’
Begin september bracht
bisschop Frans Wiertz een
werkbezoek aan het wijkpastoraat in Heerlen.
Professionals én vrijwilligers geven daar feitelijk
inhoud aan het begrip dia-
In de gesprekken werd duidelijk dat de
problemen er in een stad als Heerlen
zeker niet minder op worden. Zeker in
deze tijden van economische neergang
raken nog altijd heel veel mensen tussen wal en schip. De redenen zijn zeer
divers, maar vanuit de hulpverlening
kan echt hulp worden geboden. Ook
omdat diverse organisaties met ieder
hun eigen expertise op een goede manier samenwerken en de communicatie
onderling snel is en efficiënt kan werken. Ook omdat men elkaar niet alleen
binnen kantooruren ‘lastig valt’.
conie. Daar zijn ze al een
hele tijd mee bezig. Daarom
konden zij bisschop Wiertz
tijdens het werkbezoek
goed en uitgebreid voorlichten en informeren over
het wijkpastoraat en de
instellingen en organisaties
Dat wordt duidelijk als enige cijferwerk
naar voren wordt gebracht: vanuit het
project SchuldHulpMaatje bijvoorbeeld, waarbinnen op dit moment 29
vrijwilligers actief zijn die 66 cliënten
begeleiden, zijn in de voorbije drie jaren meer dan 100 cliënten zodanig op
weg geholpen dat zij weer volledig op
eigen benen kunnen staan.
Vechten om budgetten…
De financiële bijdragen houden echter
geen gelijke tred met het belang van het
verrichte werk, zo werd tijdens de gesprekken duidelijk. Bondig samengevat
was te horen dat “vanuit de kerken bijvoorbeeld steeds meer te beluisteren is
dat er weinig geld beschikbaar is voor
dit soort projecten terwijl andere fondsen of instellingen een bijdrage van
kerkelijke zijde als een voorwaarde stellen om op hun beurt een bijdrage te leveren. Bovendien trekken lokale overheden zich als subsidieverlener
merkbaar steeds verder terug in het kader van bezuinigingen. Dat terwijl zij
erkennen dat ons werk de locale overheid tijd en geld bespaart.”
De onrustbarende conclusie moet dan
ook zijn zoals een van de deelnemers
zei: “Veel diaconale projecten zijn kostbare – en dat niet in financiële zin bedoelt - maar broze projecten. Ieder jaar
opnieuw is het vechten om de budgetten rond te krijgen om verantwoorde
zorg te kunnen verlenen. Volgend jaar
zou het voor een project als het onze zo
maar eens over en uit kunnen zijn”.
Op voet van
gelijkwaardigheid
Van verschillende zijden werd benadrukt dat het van groot belang is op
met wie intensief wordt
samengewerkt. Zoals
SchuldHulpMaatje, ATD
Vierde Wereld, job 2 job,
Vincentiusvereniging, verslaafden- en geestelijke
gezondheidszorg.
Bisschop Wiertz in gesprek met Hub Vossen (rechts) en de verantwoordelijken van het project
TEKST FRANS VAN GALEN FOTO’S BISDOM ROERMOND
18
DE SLEUTEL
OKTOBER 2014
SchuldHulpMaatje
Ontmoeting met vertegenwoordigers van verschillende hulpverlenende instanties en organisaties
welke manier hulpverleners hulpvragers benaderen. “De mens moet binnen
iedere hulpverlening centraal staan. Iedereen die je ontmoet en die hulp nodig
heeft, moet aan jou merken dat je hem
of haar serieus neemt. Dat je op voet
van gelijkwaardigheid met elkaar omgaat, op basis van wederzijds respect al
is de ander anders. Als hulpverlener
moet je je hart voor de ander openstellen. Meer is niet nodig. Ze mogen zijn
wie ze zijn. Wanneer je mensen op die
manier tegemoet treedt, dan zie je mensen groeien en opbloeien. Een opgave
misschien in een maatschappij die nog
duidelijk aan het verharden is. Maar
wel een die in het verlengde ligt van de
boodschap van Jezus.”
ten zijn vanuit een geloofsachtergrond
begonnen. Natuurlijk kun je ook vanuit een andere achtergrond heel goed
werk verrichten, maar in deze seculiere
tijd is het uitermate belangrijk dat
mensen op de een of andere manier oppikken dat, waar het vanuit een christelijke achtergrond geschiedt, dit werk
met geloof te maken heeft. Wie diaconie vanuit een christelijke overtuiging
bedrijft, mag zijn of haar motivatie tonen, feitelijk een getuigenis geven.
Daarbij denk ik dat mensen ontvankelijker zijn voor diaconie dan voor catechese of liturgie. Dat voorbeeld van
christelijk handelen treft het hart en
kan mensen eerder weer bij geloof en
kerk betrekken. Daarom moeten we
niet te benauwd zijn om te laten zien
dat diaconie iets met de kerk te maken
heeft. We moeten de bron, de wortels
laten zien waarin ons handelen zijn
fundament vindt.”
Tussen de verschillende ontmoetingen
door bezocht de bisschop ook in alle
anonimiteit een tweetal gezinnen, die
aanspraak maken op de hulpverlening
vanuit het wijkpastoraat.
‘Motivatie tonen…’
Aan het slot van de diverse ontmoetingen gaf bisschop Wiertz aan dat hij uit
zijn tijd als parochieherder de noden
herkende die die ochtend naar voren
waren gebracht. Hij zei het als bemoedigend te ervaren dat de diaconie in de
Heerlense wijken structureel wordt
aangepakt. Dat mensen die uitgestoten,
die gekwetst zijn vanuit acceptatie en
op voet van gelijkheid worden bejegend.
Hij bendrukte daarbij dat diaconie die
vanuit de christelijke overtuiging wordt
bedreven ook als zodanig herkenbaar
zou moeten zijn. “Het is goed dat er
zo’n groepen als de uwe zijn. De mees-
Het werkbezoek werd besloten met een eenvoudige broodmaaltijd
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
19
CAROLUSHUIS
Man van het volk
Prijs:
€ 5,95
Bestelnr.
A-FRANCISCUS
Met de mooiste foto’s en dubbele poster
Paus Franciscus was op 13 maart 2014 één jaar paus. Bij het Carolushuis verscheen toen het
eenmalige magazine ‘De Paus’. Dit magazine van 74 pagina’s bevat de mooiste foto’s en de meest
inspirerende citaten uit het eerste jaar van Jorge Bergoglio als paus.
In het magazine lees je fragmenten uit paus Franciscus’ eerste zegen Urbi et orbi op de avond van
zijn verkiezing, uit zijn homilie tijdens de mis met de kardinalen in de Sixtijnse Kapel en uit diverse
toespraken, brieven, audiënties en homilieën. Er is ook een uitgebreid artikel over het leven van
Jorge Bergoglio voor hij paus werd en een dossier van Antoine Bodar over Franciscus van Assisi,
die paus Franciscus inspireert tot een ‘Kerk van de armen’.
Staffelkorting:
Afname korting totaal
10 ex 5 % € 59,50 € 56,53
30 ex 10 % € 178,50 € 160,65
50 ex 15 % € 297,50 € 252,87
100 ex 25 % € 595,00 € 446,25
Paus Franciscus – het eerste jaar
Revolutie van tederheid
Auteur: Monic Slingerland
Prijs:
€ 19,50
Bestelnr.
0422
In dit boek beschrijft Monic Slingerland het eerste jaar van de charismatische Paus Franciscus. Per
maand belicht zij een aspect van zijn persoon en optreden. Ook bevat elk hoofdstuk woorden van
de paus zelf en een kroniek van zijn ontmoetingen in die maand. In nog geen jaar tijd wist Jorge
Bergoglio als paus Franciscus de wereld te veroveren. Benaderbaar, eenvoudig, authentiek. Zijn
daadwerkelijke aandacht voor de armen, ouderen en vluchtelingen, zijn harde woorden richting
carrièrepriesters, zijn oproep om als kerk eropuit te gaan en het Evangelie te dóen, hebben een
collectief geheugen wakker gemaakt. Hij roept op tot de ‘revolutie van de tederheid’. Een kritische
en verrassende samenvatting door ras schrijfster Monic Slingerland (journaliste dagblad Trouw).
Gewoon werk, buitengewone genade
Auteur:
Prijs:
Bestelnr.
Scott Hahn
€ 11,75
0366
Het Opus Dei is een spiritueel pad, een manier om de leer van Jezus toe te passen in het dagelijks
leven. In Gewoon werk, buitengewone genade beschrijft Scott Hahn, lid van het Opus Dei, de
stichting van de organisatie, haar missie en haar grote invloed in zijn leven. Hahn vertelt over de
rol die het Opus Dei speelde bij de bekering van hem en zijn vrouw Kimberley tot het katholicisme.
Door verhalen over zijn werk, zijn huwelijk, zijn rol als ouder, en zijn maatschappelijke
activiteiten wil Hahn laten zien hoe het Opus Dei de dagelijkse taken op een spirituele manier
verrijkt en gewone relaties laat veranderen. Hij biedt interessante inzichten over hoe we spirituele
en materiële doelen met elkaar in overeenstemming kunnen brengen, daarbij kijkend naar thema’s
die variëren van ambitie, werkverslaving, vriendschap en seksualiteit tot de plaats van het gebed en
het offer in het huidige christendom. Gewoon werk, buitengewone genade is zeer boeiend en
verhelderend, daar het zowel een ontroerend persoonlijk verhaal als een inspirerend werk van de
moderne spiritualiteit is.
Centraal adres:
TEKST FRANS VAN GALEN |
20
Postbus 980, 6040 AZ Roermond
T: 0475-386825 F: 0475-386806
E: [email protected]
Website: www.carolushuis.nl
Vermeld
bij
bestellingen
svp
het
juiste
bestelnummer.
FOTO’S BISDOM ROERMOND
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
MISSIE
Wereldmissiemaand 2014 richt zich op Myanmar
De vlam van het geloof doorgeven
Wereldmissiemaand (oktober) besteedt dit jaar aandacht aan de katholieke
Kerk in Myanmar (Birma).
De katholieke Kerk is er in
geslaagd om in de jaren
van militaire dictatuur de
vlam van het geloof brandende te houden en door
te geven aan de volgende
generatie.
Op weg naar democratie
Een halve eeuw lang was Myanmar afgesloten van de buitenwereld en leed
de bevolking onder de dictatuur van
het leger dat in 1962 de macht greep.
Sinds het aantreden van president
Thein Sein in 2011 stelt het land zich
open en worden stappen gezet naar
een democratie met meer vrijheden
voor de bevolking. Volgend jaar in
2015 zijn er presidentsverkiezingen.
Velen vestigen hun hoop op Aung San
Suu Kyi, oppositieleidster en winnares
van de Nobelprijs voor de Vrede.
Vluchtelingen
Veel etnische groeperingen hebben tijdens de militaire dictatuur eigen milities opgericht en strijden tot op de dag
van vandaag voor autonomie. Spanningen tussen de groepen onderling
leiden de laatste tijd steeds vaker tot
gewelddadige conflicten. Het gevolg is
dat veel mensen op de vlucht zijn voor
het geweld en hun toevlucht zoeken in
opvangkampen in het buitenland
(Thailand). In Myanmar zelf bevindt
zich in het noorden (Kachin State) een
groot opvangkamp in Myitkyina waar
veel christenen verblijven in moeilijke
omstandigheden.
Katholieke Kerk in opbouw
Katholieke scholen en ziekenhuizen
werden door de militaire regering onteigend en genationaliseerd, buitenlandse missionarissen het land uitgezet. Het was verboden kerken te
bouwen en het christelijk geloof te
verkondigen. Kerkdiensten werden ge-
OKT 2014
WERELD
MISSIE
MAAND
controleerd door de staat. Nu ervaren
katholieke gelovigen een grotere vrijheid om hun geloof te beleven. Priesters, religieuzen en catechisten nemen
de zorg op zich voor zieken, gehandicapten en armen. Er zijn veel roepingen tot het priesterschap, enerzijds
vanwege de armoede en anderzijds
omdat men zo lang geen vrijheid had:
het geloof in Jezus Christus bevrijdt.
Grote behoefte aan
onderwijs
Het onderwijsniveau is zeer laag.
Goed opgeleide burgers en kritische
studenten werden door de militairen
gezien als een bedreiging. Universiteiten bleven jarenlang dicht.
De Kerk maakt zich sterk voor goed
onderwijs. In landelijke gebieden kunnen kinderen terecht op internaten die
naast een staatsschool liggen. Een belangrijke rol in de aanvulling op het
staatsonderwijs nemen ook de door de
Kerk georganiseerde zomerkampen in.
Daar wordt volgens moderne pedagogische inzichten onderwijs gegeven.
Leven in vrijheid moet men leren.
Steun de katholieke gelovigen in Myanmar en geef aan de collecte op Missiezondag 19 oktober of stort uw bijdrage
op rekening NL21 INGB 000 300 0046
t.n.v. Bisdom Roermond-Missiesecretariaat te Roermond
Voor meer informatie: www.missio.nl
of www.missieburo.nl
Steun parochies wereldwijd
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
21
ACTUEEL
Het hemd is nader dan de rok
Het zou interessant zijn om
eens wat statistieken te
zien van alle ellende die ons
zo in de afgelopen tijd is
voorgeschoteld in journaals
en kranten.
Het lijkt wel alsof we wat
dat betreft een extreme
zomer hebben beleefd, met
de vliegtuigramp rond
vlucht MH17, de spanningen
tussen Oekraïne en Rusland,
de oorlogen in het MiddenOosten en de verschrikkelijke vervolgingen van de
christenen in Irak en elders.
Tegelijkertijd mogen we ons
We hebben de reden daarvan heel goed
kunnen ontdekken bij de schokkende
gebeurtenissen rond een vliegtuig dat
uit de lucht is geschoten: ergens ver
weg, op de grens tussen Oekraïne en
Rusland. Maar opeens kwam dat
kwaad en het verdriet om wat de slachtoffers overkwam, heel dichtbij: er bleken bijna tweehonderd Nederlanders in
dat toestel te hebben gezeten, die net als
alle passagiers kansloos waren bij een
laffe aanval met een raket. Nu was opeens deze ramp niet zomaar meer op afstand; opeens werd dat Rusland – ver
weg – tot een oorlogsgebied aan onze
Europese grens; opeens werd een probleem van een onbekende luchtvaartmaatschappij tot een Nederlandse aangelegenheid. Er zullen weinig mensen
zijn die niet live, of op het journaal,
fragmenten hebben gezien van de overbrenging van de stoffelijke overschotten. Voor veel Nederlanders kwam de
ramp dichtbij en ontstonden er emotionele reacties bij mensen die ook verder
niemand van de slachtoffers kenden. De
andere haarden van geweld en rampzaligheid werden opeens van een andere
categorie en schoven naar de achtergrond. Door de snelle escalatie van het
geweld, kwam het Gaza-conflict nog
wel uitgebreid in het nieuws, maar de
problemen in de Centraal Afrikaanse
Republiek bleken nog niet meer het vermelden waard. Het hemd is nader dan
de rok.
Sociale media
Onze gevoeligheid voor onrecht, kwaad
en geweld, is gekoppeld – niet alleen
aan de ernst – maar ook aan hoe dichtbij het komt. Ieder jaar worden er heel
wat mensen ter dood gebracht, soms
zelfs op een ogenschijnlijk legitieme wijze. Ook landen die zichzelf als uiterst
beschaafd beschouwen, kennen toch
nog steeds de doodstraf. Toch realiseren
we ons pas echt de barbarij van sommige handelingen als het Westerlingen zijn
die onthoofd worden door ISIS. Een
onthoofding die op internet te zien is,
schokt niet alleen om het verschrikkelijke feit op zichzelf, maar ook omdat iets
dat in onze beleving eigenlijk heel ver
weg thuishoort, opeens in de eigen leefwereld terecht komt. We kunnen niet
ook realiseren dat er werkelijk nooit een dag voorbijgaat waarbij mensen dichtbij en veraf door
verschrikkelijk leed worden
getroffen. Er kan wat dat
betreft soms een merkwaardig verschil ontstaan tussen
ellende die ons diep raakt,
of leed waaraan wij juist
achteloos voorbijgaan. Wat
zit daar eigenlijk achter?
...is het voor iedereen mogelijk om wat dan ook als een filmpje op het internet te publiceren en
TEKST DR. LAMBERT HENDRIKS*
22
DE SLEUTEL
OKTOBER 2014
omgekeerd is het voor iedereen mogelijk om dat vervolgens te zien...
meer wegkijken en we worden gedwongen er een mening over te hebben, en
dat is best confronterend. Het lijkt me
dan ook niet dat het geweld doorheen
de eeuwen in hevigheid is toegenomen,
maar het dringt zich wél steeds meer
aan ons op. Door de sociale media, zoals YouTube, is het voor iedereen mogelijk om wat dan ook als een filmpje op
het internet te publiceren en omgekeerd
is het voor iedereen mogelijk om dat
vervolgens te zien. Er blijken in de
praktijk geen grenzen te zijn aan wat je
op deze manier onder de aandacht van
de mensheid kunt brengen. Dit gegeven
zorgt voor een wereld van verschil ten
aanzien van vroegere tijden, waarbij je
hoogstens een spannend verhaal hoorde
vertellen over iets dat in een andere stad
was gebeurd. Tegenwoordig kunnen we
van tal van gebeurtenissen opeens deelgenoot worden en ons ermee verbinden
als virtuele ooggetuigen.
Spanning en sensatie
Mensen zeggen soms wel eens van bijvoorbeeld een auto-ongeluk, dat je de
gevolgen eigenlijk niet wil zien, maar
dat het toch ook niet lukt om weg te
kijken en er een onweerstaanbare drang
is om te zien wat er precies gebeurd is.
Er zit een soort nieuwsgierigheid of fascinatie in de mens ingebakken, die
maakt dat de indrukwekkende gevolgen
van bijvoorbeeld een ongeval of van geweld, een zekere aantrekkelijkheid krijgen. Het gaat daarbij niet om een verlangen naar het kwaad op zich, maar
wel om een zoeken naar wat nieuw en
indrukwekkend is. Mensen zoeken naar
de spanning en de sensatie, waardoor
deze gebeurtenissen ook deel worden
van de eigen ervaringen en de eigen belevingswereld. Op die manier zijn we terug bij het begin: wat nabij is, dat is
voor ons relevant. Deze zoektocht
wordt eigenlijk nooit bevredigd, waardoor mensen steeds maar blijven zoeken naar wat hen kan raken en naar wat
ze kunnen meemaken. Dit is een tamelijk bekend fenomeen. Wie heeft zich
nog nooit gerealiseerd dat films en tvprogramma’s, computerspellen en wat
dies meer zij, steeds maar weer heftiger
en schokkender moeten zijn, om op dezelfde manier mensen te kunnen blijven
boeien?
De actie met het ‘nasrani-teken’ bracht het
lijden van de christenen in Irak onder de
aandacht
Groeien in fijngevoeligheid
Misschien is dit nog wel het beste bewijs
dat niet alleen de tijden veranderen,
maar vooral ook de mensen zelf. Ze
veranderen niet alleen door de eeuwen
heen, maar ook binnen een mensenleven zelf. Natuurlijk kan men erover discussiëren hoeveel invloed louter virtuele
beelden hebben op iemand (zo is bijvoorbeeld de vraag interessant of iemand gewelddadiger wordt door films
of computerspellen), maar het is in ieder geval zo dat ook virtuele ervaringen
een grote impact op iemand kunnen
hebben. Het is een belangrijk gegeven
dat ons leven en ons moreel aanvoelen
beïnvloed worden door de ervaringen
die we opdoen en door de dingen die we
meemaken. Dat is op zich iets bijzonder
positiefs. Op deze manier blijven we namelijk nooit dezelfde persoon die we
zijn, en hebben we ook de gelegenheid
om te groeien en betere mensen te worden. Net zoals een mens kan merken
dat hij steeds meer prikkels nodig heeft
om iets interessant te vinden, zo kan hij
ook juist groeien in fijngevoeligheid.
Dit maakt van iemand uiteindelijk ook
een deugdzaam en goed mens.
Een betere wereld...
heeft voor mensen die dichter bij iemand staan, hoeft helemaal niet te storen. Zolang het maar niet tot een exclusiviteit wordt, die getuigt van
gevoelloosheid of egoïsme. De actie met
het ‘nasrani-teken’ (de Arabische letter
die op de huizen van de christenen werd
geschreven om hen te identificeren)
kende veel navolging en bracht het lijden van de christenen in Irak bijzonder
onder de aandacht. De een of ander
noemde het ongepast om alleen oog te
hebben voor het lijden van christenen,
maar zo’n vaart loopt het denk ik niet:
het hemd is nu eenmaal nader dan de
rok. Belangrijk is slechts dit ene: dat het
kwaad dat we rondom ons heen ervaren
en dat op ons zo’n grote indruk maakt,
ons helpt om er weerstand aan te bieden om zo betere mensen te worden.
Alleen zo kan ook de wereld waarin we
leven een beetje beter worden: en die
betere wereld begint bij onszelf.
* Op ons verzoek zal Dr. Lambert Hendriks met ingang van dit nummer in ons
blad, met een zekere regelmaat, bijdrages gaan verzorgen. Actuele gebeurtenissen of ontwikkelingen zullen daarin centraal staan.
Lambert Hendriks (1978, Maastricht)
studeerde aan het Grootseminarie Rolduc en werd in 2002 tot priester gewijd.
Na een korte tijd als kapelaan werkzaam te zijn geweest in de parochies van
Ubach over Worms (2001-2003), ontving hij een studieopdracht moraaltheologie. Hij behaalde in 2005 zijn licentiaat aan het Johannes Paulus II instituut
te Rome. In 2009 promoveerde hij aan
hetzelfde instituut van de Lateraanse
Universiteit tot doctor in de gewijde theologie. In 2008 werd hij inwonend docent ethiek en moraaltheologie aan het
Grootseminarie Rolduc; in 2009 werd
hij benoemd tot vice-rector aan de priesteropleiding. In 2012 werd hij bovendien
Studieprefect van de opleiding.
Vanuit die fijngevoeligheid kijken we
naar het kwaad om ons heen, dichtbij
en veraf, en laten we het in verschillende
intensiteit toe in onze leefwereld. Zowel
bij de ramp met de MH17 alsook rond
het geweld tegen de christenen in Irak,
kwamen er veel reacties naar voren van
mensen die solidair wilden zijn. Dat
men daarbij meer invoelingsvermogen
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
23
GESCHIEDENIS BISDOM ROERMOND
Communicatie in het bisdom Roermond XIV
Een nieuw bisdomblad
Het ontslag van mgr. Moors als bisschop van Roermond werd in Rome op
29 december 1971 ondertekend en in
Nederland op 30 december 1971 gepubliceerd. Ruim een jaar later, op 20 januari 1972, werd bekend dat mgr. dr.
J.M. Gijsen benoemd was tot bisschop
van Roermond.
Hij werd op 13 februari 1972 in de SintPieter te Rome door paus Paulus VI tot
bisschop gewijd. Medeconsecratoren
waren: Bernard kardinaal Alfrink en
William John kardinaal Conway, aartsbisschop van Armagh en primaat van
Ierland. In Roermond nam mgr. Gijsen
de bisschopszetel in bezit op zaterdag 4
maart 1972.
Toen mgr. Gijsen bisschop van Roermond werd, kende dit diocees sinds 26
juni 1970 geen bisdomblad meer. Dat
werd als een gemis beleefd. De bisdomleiding werkte reeds voor de benoeming van mgr. Gijsen aan de oprichting
van een nieuw bisdomblad. Daarover
was een rapport opgesteld waarin ook
mogelijke hoofdredacteuren werden genoemd. Een van hen was Jan Spanjaard
(overleden te Heerlen op 2 augustus
2000). Deze was geboren in Delft en
werkte sinds 1952 in Limburg. Span-
Jan Spanjaard met zijn eega tijdens zijn afscheidsreceptie in augustus 1985
TEKST MGR. DR. PAUL HAMANS FOTO’S BISDOM ROERMOND
24
DE SLEUTEL
OKTOBER 2014
jaard was perschef geweest van Frans
Dohmen, de leider van de Katholieke
Mijnwerkersbond. Hij publiceerde ook
reeds in Credo en in het Bisdomblad
Roermond. Ter gelegenheid van de benoeming van mgr. Gijsen stelde Spanjaard een extra-editie samen van het
tijdschrift ‘Waarheid en Leven’ (19691989). Deken Joosten van Echt was vele
jaren redacteur van dit blad dat werd
uitgegeven door ‘Stichting Katholiek
Leven’ en dat een oplage bereikte van
12.000 stuks. De extra editie die Spanjaard verzorgde werd in een oplage van
284.000 exemplaren bijna huis aan huis
in Limburg verspreid.
Brugfunctie
Mgr. Gijsen schreef in de eerste editie
van het Informatiebulletin voor het Bisdom Roermond: “Reeds in 1971 werd
door de D.P.R. (= Diocesane Pastorale
Raad, P.H.) de wens tot het inrichten
van een ‘informatieblad’ geuit. Er werd
een commissie in het leven geroepen die
de mogelijkheden hiertoe ging onderzoeken” (IBR 1(1973) nr. 1, p .1).
Ongeveer een jaar na zijn benoeming
tot bisschop kon mgr. J. Gijsen, die zelf
ook regelmatig in ‘Credo’ had gepubliceerd, in 1973 verheugd het nieuwe bisdomblad van het bisdom Roermond
presenteren. Het tijdschrift kreeg als
naam: ‘Informatiebulletin voor het Bisdom Roermond’ (IBR). Het verscheen
voor het eerst in april 1973 en opende
met een presentatie van het nieuwe blad
door de bisschop. Mgr. Gijsen meende,
dat dit tijdschrift zou moeten bijdragen
aan het opbouwen van contacten, “welke niet eenzijdig lopen van bisschop
naar priester en leek en al die andere
organen en instituten van de Kerk van
Roermond, maar vooral ook van basis
naar top” (IBR 1(1973) nr. 1, p. 1).
Mgr. Gijsen formuleerde drie argumenten die het oprichten van een bisdomblad noodzakelijk maakten: het communiceren van kerk en geloof naar de
mensen in de samenleving. De beeldvorming van de kerk in de media acht
de bisschop “pijnlijk” en “bedenkelijk”.
Toch heeft de kerk een positieve boodschap voor de opbouw van de samenleving “waarin wij met zijn allen kunnen
geloven en gelukkig zijn”.
Het nieuwe blad zou een brugfunctie
moeten vervullen voor allen die het met
de kerk in het bisdom goed menen. Zo
zou het tijdschrift de mogelijkheid moeten scheppen om van elkaar te leren.
Het was de wens van de bisschop “dat
dit bulletin een teken van hoop mag zijn
voor wederzijdse trouw aan, alsmede
versterkend geloof in en toenemende
liefde voor de Kerk”.
Colofons
Als men de colofons in de loop van de
jaren nagaat, ziet men de ontwikkeling
die het bisdomblad tot in de 41e jaargang heeft doorgemaakt.
De naam van het bisdomblad veranderde meermaals. Bij de eerste editie heette
het bisdomblad: “Het Informatiebulletin van het Bisdom Roermond” (IBR).
Nadat Jan Spanjaard de redactie had
verlaten, werd de naam in 1986 veranderd in: “De Sleutel, Informatiebulletin
van het Bisdom Roermond”. Vanaf januari 1990 werd het bisdomblad eenvoudig “De Sleutel” genoemd. In de
jaargang 1992 veranderde de naam in:
“Informatieblad Bisdom Roermond –
De Sleutel” met als ondertitel “Tweewekelijks familie-magazine over geloof en
leven”. In 2002 werd het een “driewekelijks familiemagazine over geloof en leven”. Vanaf jaargang 28 (2001) heet het
blad: “De Sleutel - Bisdomblad”. In
2003 werd daaraan de ondertitel toegevoegd: “Maandelijks familiemagazine
over geloof en leven”. In juni 2014 heette het tijdschrift: “De Sleutel - Bisdomblad”, terwijl de colofon daaraan toevoegt: “De Sleutel Maandelijks
magazine over geloof en leven”.
Verhees, pr. als mederedacteuren.
In 1999 werd M. Bemelmans, die Ad
Jansen als perschef opvolgde, eindredacteur, terwijl F. van Galen hoofdredacteur bleef. Bemelmans werd in 2000
alleen als redactielid aangemerkt.
In 2002 volgde G. Dieteren J. Pallandt
als redactielid op.
Eind 2007 verliet M. Bemelmans de redactie als bladmanager. S. Hoen, zijn
opvolger als perschef, volgde hem in de
redactie op. Hoens taak in de redactie
werd niet nader omschreven.
In juni 2014 bestond de redactie uit
Frans van Galen die hoofdredacteur
was en Gijsbrecht Dieteren die lid was
van de redactie.
(wordt vervolgd)
Redactie
Het diocesane tijdschrift kende in 41
jaar drie eindredacteuren: Jan Spanjaard, Ad Jansen en Frans van Galen.
Naast dezen waren er vele andere medewerkers.
Jan Spanjaard was perschef van het bisdom Roermond en eindredacteur van
het IBR vanaf het begin in april 1973
tot aan zijn emeritaat eind 1985. In augustus 1978 kreeg hij hulp van Frans
van Galen. Deze werd echter niet in de
colofon als lid van de redactie vermeld
tot in juni 1983. In september 1985
werd de redactie uitgebreid met Ad
(A.C.A.) Jansen die Spanjaard als perschef opvolgde. De redactie bestond
voortaan uit drie personen totdat Jan
Spanjaard in 1985 afscheid nam.
Nadat Jan Spanjaard in 1985 met emeritaat was gegaan, werd Ad Jansen
(Brunssum 1945-2000 Sint-Odiliënberg)
de nieuwe perschef van het bisdom en
de nieuwe verantwoordelijke voor het
bisdomblad. Met ingang van het eerste
nummer van 1989 staat hij als hoofdredacteur te boek. Frans van Galen werd
eindredacteur. In 1990 werd Ad Jansen
redacteur en werd Frans van Galen
hoofdredacteur met Jos Pallandt en Jan
De opvolger van Jan Spanjaard als perschef
van het bisdom Roermond, Ad Janssen
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
25
FOTOREPORTAGE
St. Clemenskerkje in
Oud Merkelbeek
Het oude kerkje in Oud Merkelbeek kent een
heel lange geschiedenis. De fundamenten, zeggen de kenners, dateren uit de 10de eeuw. In
een van de muren zijn in het metselwerk zelfs
nog Romeinse dakpannen aangetroffen. In de
eerste helft van de dertiende eeuw was het al
een zelfstandige parochiekerk. Een status die ze
tot 1878 behield toen de nieuwe parochiekerk
in Merkelbeek werd gebouwd en haar taak
overnam. Daarna begint een tijd van letterlijk
en figuurlijk religieuze op- en neergang in Merkelbeek. Eerst vestigden zich de zusters van het
Kostbaar Bloed in de nabijheid van het kerkje.
Ze vertrokken en de Benedictijnen deden hun
intrede. Kloostergebouwen werden uitgebreid
en een kloosterkerk ontstond, maar toch werd
de ruimte in de beginjaren 20 van de vorige
eeuw te beperkt voor de paters. De paters Karmelieten namen de fakkel over. Zij vestigden er
een priesteropleiding. Ook Titus Brandsma
verkeerde er met enige regelmaat. Bij gebrek
aan roepingen werd het klooster in 1968 verkocht aan particulieren. Achtereenvolgens een
bejaardenhuis en een asielzoekerscentrum werden er gevestigd. De teloorgang van de gebouwen kon niet voorkomen worden en na de
kloosterkerk in 1975 werd het voormalige
kloostercomplex in 2009 gesloopt. Het oude
kerkje bleef behouden dankzij actieve inwoners
van Merkelbeek die dit rijke erfgoed een warm
hart toedragen. Ook de Lourdesgrot uit 1887
die vele jaren lang een grote aantrekkingskracht op tal van gelovigen had, heeft nog toekomst. Zoals de hele omgeving als het aan de
vrijwilligers ligt. Want ze zijn druk doende om
het in het leven geroepen Clemensdomein volop te ontwikkelen. In dat kader wordt naast
het kerkje bijvoorbeeld ook een nieuw bezoekerscentrum gerealiseerd. In de plannen past
zeker ook de omvangrijke restauratie die het
Clemenskerkje in de voorbije maanden heeft
ondergaan. Met verbluffend resultaat zoals de
foto’s op deze pagina’s willen laten zien.
Meer info over het hele project:
www.clemensdomein.nl
TEKST FRANS VAN GALEN | FOTO’S BISDOM ROERMOND
26
DE SLEUTEL JUNI
OKTOBER
2014 2014
1
3
2
4
7
5
6
8
Rond 1900 diende het kerkje als nachtkoor voor de paters Benedictijnen. Dom Romanus Jacobs bracht er de muurschilderingen aan, voorstellende: 1 Benedictus 2 Koning David 3 Placidus, een leerling van Benedictus 4 paus Clemens 5 Scholastica 6
paus Gregorius. Ook de decoratieve ornamenten (7, 8 en 9) zijn van zijn hand. Boven
het voormalige priesterkoor, een Christusmonogram (10). Een van de twee glas in
11
10
9
13
12
14
15
lood ramen in het kerkje (11). De muren zijn bedekt door tal
van lagen waarachter soms zeer oude schilderingen schuil gaan.
Een fragment (12) is blijvend blootgelegd. Een overzicht van
het hele interieur (13). Foto 14 toont een vrijgehouden stuk
muur aan de buitenzijde waar – uitgelicht – nog de restanten
16
van Romeinse dakpannen te zien zijn. Naast de kerk staat het
onlangs gerestaureerde grafmonument van de adellijke familie
De Negri uit 1859 (15). Foto 16 staat in het teken van de Lourdesgrot die vroeger tal van Mariavereerders trok.
OKTOBER
JUNI 2014
2014 DE
SLEUTEL
27
Mergelbouwsteen Kleijnen
onderhoud - restauratie
renovatie - nieuwbouw
levering van mergel,
blokken en ornamenten
Bergstraat 31
6301 AB Sibbe-Valkenburg
Tel. 043-6014460
www.mergelbouwsteen.nl
Voor kwaliteitschilderwerk!
www.janheuts.nl
schilder-, behang-, spuitwerk
V.O.F. Peters-Holtjer
Dorpstraat 16e, 6444 AL Brunssum
Tel. 045- 564 01 79, Fax 045 - 564 12 19
Sinds
1968
GELOOF IN DE PRAKTIJK
Leeg nest
Vorige week heeft ze op de kamer van
dochter Elske zitten snikken. Zo plotseling, zo onbedaarlijk. De kamer half
onttakeld en donker, want enkele dagen
daarvóór is Elske uitgevlogen.
Elske gaat studeren. Niet in Maastricht, Sittard, of Eindhoven, maar in
Amsterdam. Elske gaat dus niet alleen
studeren, ze gaat ook op kamers. En
wat nog méér: ze popelt!
Natuurlijk wist haar moeder Yvonne,
die nu bij mij zit, al lang dat dit alles
eraan zat te komen. Het laatste jaar op
de middelbare school van Elske was
wel spannend geweest, maar toch ook
snel gegaan. In juni had ze haar Atheneumdiploma behaald, daarna was ze
een maand naar Australië geweest, en
in augustus ging het richting Amsterdam. Zoefzoefzoef.
Je kind loslaten valt niet mee.
Vanaf het moment dat ze wist dat ze
een baby verwachtte, is er een band
ontstaan tussen de moeder en haar
dochter. Samen met Elske is Yvonne
door de levensfases heen gegaan. Fases
van verwondering, van vreugde en genieten. Maar ook van zorgen en onzekerheid, waarin ze zich soms vertwijfeld afvroeg: “Doe ik het wel goed?”
Een ouder is met duizenden onzichtbare draadjes met zijn of haar kind verbonden. Wanneer het goed gaat met je
kind is er geen vuiltje aan de lucht en
kun je de touwtjes laten vieren. Maar
als er problemen zijn, of als je kind ongelukkig is, dan komt er spanning op
de draadjes te staan en worden ze plotseling strak getrokken. Dat voel je als
moeder in je binnenste, in je hart en in
dat gebied net onder je maag. Yvonne
is een moeder die met haar kind is meegegroeid en die elke nieuwe stap met
open armen heeft verwelkomd.
Totdat het moment aanbreekt waarop
haar enige kind op kamers gaat. De fase waarin ze haar kind moet laten gaan
is aangebroken. Hoewel ze haar dochter van harte een heerlijke studententijd gunt, is ze plotseling overvallen
door een gevoel van leegte. De lege kamer van Elske is kil zonder haar. Yvonne beseft het heel goed: ze is weg.
Het was er al de avond van tevoren.
Een onbestemd schrijnend gevoel. ‘Alsof mijn hart buiten mijn lichaam
zwom’, zegt ze. Elske had er ook last
van. Yvonne zag het aan de manier
waarop zij zich door het huis bewoog.
Zij probeerde het uit te stellen, nog
even te doen alsof het niet zo was.
Maar de dag van vertrek en afscheid
kwam steeds dichterbij. “We wisten het
allebei, en we voelden het allebei. Maar
we wilden er allebei niet over praten,
want dan wordt het zo’n drama. En ik
zou niet willen dat ze zich schuldig gaat
voelen om mij.”
Geholpen door twee vrienden heeft ze
haar laatste spullen in een gehuurd
busje geladen. Alle drie stuiterend van
verlangen, vol levenslust en vrolijkheid.
Haar bed zat er al in. De kooi met
Floepie het konijn ging het laatst. Zij
verhuist niet naar de andere kant van
de wereld en in het begin zal zij nog re-
gelmatig thuis komen. En toch voelt
het als een afsluiting van een fase waarin dit gezinnetje een eenheid vormde.
Yvonne is verdrietig omdat ze niet
meer alles van Elske zal meemaken.
Omdat ze er niet meer zal zijn om haar
te troosten en op te vangen als ze ergens mee zit. Ze is verdrietig, omdat
hiermee een einde komt aan een levensfase waarin ze een centrale rol speelde
in het leven van haar dochter. Nu voelt
het alsof ze haar plek kwijt is en dat
maakt dat ze zich stuurloos voelt. Wij
mensen, wij willen zo graag nódig zijn.
Maar de Schrift geeft ook hiervan weer
een prachtig beeld. Van God die zijn
mensenkind verwekt, opvoedt én loslaat. Het beeld van het adelaarsjong bij
het verlaten van het nest: zo’n jonge
vogel springt het nest uit - of wordt
door zijn ouders gedúwd! -, maar de
ouders gaan daarna met wijd gespreide
vleugels onder hem vliegen om zijn val
te breken. Om hem daarna weer omhoog te gooien en wéér op te vangen.
Steeds weer: totdat hij vliegen kan op
eigen kracht.
Yvonne’s taak als moeder is nog lang,
lang niet afgelopen. Na twee gesprekken is het weer rustig in haarzelf en
heeft ze haar balans hervonden. De
adelaar vertelt dat ook haar kind het
nest moet verlaten en dat ze het moet
loslaten opdat het zelf leert vliegen.
Geen roekeloos loslaten, maar een
waakzaam en steunend loslaten. Jarenlang nog, dag in dag uit. Totdat het
vliegen kan op eigen kracht...
Francis Keyers, GZ-psychologe
Christofoor Praktijk voor Psychologie
en Levensbeschouwing
[email protected]
www.christofoor-praktijk.nl
0475-551212 / 06-47559670
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
29
AGENDA
Agenda bisschop Frans Wiertz
Maandag 13 oktober
10.30 uur Bijeenkomst
Focolare bisschoppen in
Nieuwkuijk
Dinsdag 14 oktober
Vergadering
Bisschoppenconferentie te
Utrecht
Woensdag 15 oktober
12.30 uur Ontvangst aartsbisschop Shaw van
Lahore (Pakistan)
Vrijdag 17 oktober
15.00 uur Vergadering stichting Verkondiging
Zondag 19 oktober
11.30 uur Plechtige Hoogmis in St.
Christoffelkathedraal te Roermond
Maandag 20 oktober
18.00 uur Vergadering Raad voor
Economische Aangelegenheden te Roermond
Dinsdag 21 oktober
14.30 uur Vergadering staf Kairos
Woensdag 22 oktober
13.00 uur Vergadering Permanente Raad te
Utrecht
Vrijdag 24 oktober
18.00 uur Afscheid van dhr. Cortenraad als
bestuurslid van de Paredis stichting
Zondag 26 oktober
10.00 uur Plechtige Hoogmis in parochie St.
Jan te Hoensbroek
Dinsdag 28 oktober
14.00 uur Vergadering Commissie Mixta te
Den Bosch
Donderdag 30 oktober
14.30 uur Vespers en vergadering Priesterraad
Zaterdag 1 november
19.00 uur Pontificale Hoogmis in Sint
Christoffelkathedraal b.g.v. Hoogfeest van
Allerheiligen
Zondag 2 november
8.00 uur Eucharistieviering b.g.v. Allerzielen in
de grafkapel van de overleden Roermondse
bisschoppen op het Oude kerkhof
Maandag 3 november t/m Woensdag 5
november
Deelname aan vergadering Europese
Mediabisschoppen in Athene
Agenda hulpbisschop Everard de Jong
Zaterdag 4 oktober
11.00 uur
Eucharistieviering in kerk
O.L.Vrouw Troosteres
der Bedrukten te Tienray
t.g.v. bedevaart Utrecht
naar Klein Lourdes
18.30 uur
Eucharistieviering in
Christoffelkathedraal te
Roermond, waarna Fakkeltocht naar Kapel
in ‘t Zand
Zondag 5 oktober
11.00 uur Eucharistieviering in Paterskerk te
Venray t.g.v. 55e verjaardag Zangers van St.
Frans
14.30 uur Bijwonen première documentaire
“150 jaar zusters van de Goddelijke
Voorzienigheid in Sittard” te Geleen
Dinsdag 7 oktober
Dag voor het Leven te Den Haag
Woensdag 8 oktober
15.00 uur Symposium Humaniteit in
Zorgprocessen, Ziekenhuis Rivierenland te
Tiel
Donderdag 9 oktober
14.30 uur Dekenvergadering Roermond
20.00 uur Inspiratieavond Family Factory
“Gezinsapostolaat in parochie” in Roermond
30
DE SLEUTEL OKTOBER 2014
Vrijdag 10 oktober
Middag Huisbezoeken aan priesters en
diakens
Zaterdag 11 oktober
Ochtend Bezoek aan Roermondse Roei- en
Zeilvereniging
14.00 uur Lezing Sterrenkundevereniging
Galileo te Heerlen
Zondag 12 oktober
10.30 uur Eucharistieviering in kapel nieuw
Zorgcentrum Op den Toren in Nuth
Maandag 13 oktober
Bijeenkomst Focolare-bisschoppen te
Nieuwkuyk
Dinsdag 14 oktober
Vergadering van de Nederlandse Bisschoppen
te Utrecht
Donderdag 16 t/m 31 oktober
Begeleiden van pelgrimsreis naar en bijwonen
van Congres in China bij gelegenheid van
zaligverklaringproces van Mgr. Schraven
Zaterdag 1 november
Ochtend Colleges Filosofie TIR te Rolduc
Vrijdag 7 november t/m
Maandag 10 november
Verblijf in Rome
vanwege het 25-jarig
jubileum van de
Friesenkerk
Dinsdag 11 november
Vergadering Bisschoppenconferentie
te Utrecht
ABINOAM
AMALEKIETEN
Puzzel
ASTARTEN
BAZUIN
BENJAMIN
BOVENZAAL
CHEBER
De woorden die hieronder zijn afgedrukt, zijn te vinden in de hoofdstukken 3 t/m 5
van het boek Rechters. Wie de woordenbrij ontraadselt en het geluk heeft als
winnaar uit de bus te komen, wacht de gebruikelijke prijs.
DEBORA
DOORWAADBARE
EGLON
GENERATIES
GILGAL
HAMAT
HETHIETEN
KALEB
KENIZZIET
LAPPIDOT
LEGERAANVOERDER
LEMMET
LIBANONGEBERGTE
LINKSHANDIG
MANSCHAPPEN
MELKZAK
NAFTALI
OSSEPRIKKEL
OTNIËL
PALMENSTAD
RECHTSZAKEN
SAÄNANNIM
SCHATTING
SIDONIËRS
De oplossing kan vóór 18 oktober gestuurd worden naar: Puzzelredactie De
Sleutel, Postbus 980, 6040 AZ Roermond of [email protected].
Onder de goede inzendingen wordt de DVD ‘Sprekend monument – heden en
verleden van de Sint Christoffelkathedraal’ verloot.
Die DVD is afgelopen maand toegezonden aan mevrouw Kuypers uit Neeritter.
Zij wist de oplossing van de vorige puzzel: ‘dag van de kerkmuziek’ uit het diagram
te destilleren.
Dat was een verwijzing naar deze Dag die de Gregoriusvereniging op 12 oktober in
Weert organiseert om waardering uit te spreken voor alle trouwe inzet van de
koren die met de parochies verbonden zijn, maar ook om elkaar te inspireren.
SISERA
STRIJDWAGENS
TENTPIN
TOORN
TWEESNIJDEND
VERWARRING
VOORVADEREN
ZEBULON
ZUILENGANG
ZWAARD
ZWAARLIJVIG
OKTOBER 2014
DE SLEUTEL
31
Bidden om vrede
“Onze broeders en zusters
worden vervolgd,
ze worden verdreven,
ze moeten hun huizen verlaten
zonder de mogelijkheid
te hebben
ook maar iets mee te nemen.
Aan deze gezinnen en deze mensen
wil ik uitdrukking geven
van mijn nabijheid
en mijn voortdurende gebed.
Geliefde broeders en zusters
die zo vervolgd worden:
ik weet hoe zeer jullie lijden,
ik weet dat alles jullie ontnomen is.
Ik ben met jullie in het geloof
in Hem
die het kwaad
overwonnen heeft!”
Paus Franciscus
32
DE SLEUTEL
DECEMBER 2013

link inschrijfformulier - Judoclub Stoffels Tegelen

klik hier om het aanvraagformulier te downloaden.

Architect Jan Bongaerts introduceert de AS in Roermond

Z.M. Koning Willem-Alexander Paleis Noordeinde Postbus 30412

persbericht

Routebeschrijving (pdf, 325 kB)

Aan de Bisschoppen van de Nederlandse R.K. Kerkprovincie Betreft

Collegebesluit nieuwe werkwijze in de drang en dwangaanpak.

Stichtings Dorpscomite Leeuwen p.a. Kampstraat 24, 6041 BB

Identmedium voor lezers

ROUTE Roermond (Produktieweg).indd