Bekijk hier de volledige Powerpointpresentatie in PDF

NPI VERWIJZERSBIJEENKOMST
30 oktober 2014
WELKOM
Door:
dr. Mariëlle Hendriksen (hoofd behandelzaken)
Martine Daniëls (GZ-psycholoog)
Programma
18.00 - 18.15
Binnenkomst
18.15 - 19.00
Welkom en algemene informatie NPI
19.00 - 19.15
Affect Fobie Therapie (AFT)
19.15 - 19.30
Mentalisation Based Treatment (MBT)
19.30 - 19.45
Pauze
19.45 - 20.00
Schematherapie (SFT)
20.00 - 20.15
Psychodynamische psychotherapie (PD)
20.15 - 20.45
Ontwikkelingen zorgaanbod/onderzoek binnen het NPI
20.45 - 21.00
Rondvraag en afsluiting met borrel
Disclosure belangen sprekers
(potentiële)
belangenverstrengeling
Voor bijeenkomst mogelijk
relevante relaties met bedrijven
 Sponsoring of onderzoeksgeld
 Honorarium of andere
(financiële) vergoeding
 Aandeelhouder
 Andere relatie, namelijk …
Geen
Stichting Arkin GGZ




Video
http://vimeo.com/97511596
Wie zijn we?
Definitie persoonlijkheidsstoornis
DSM-V omschrijving
• Afwijkend patroon van innerlijke ervaring en gedrag,
manifesterend in (≥ 2):
– Cognities (over zichzelf, anderen en omstandigheden)
– Emotionaliteit (intensiteit, gepastheid, instabiliteit)
– Interpersoonlijk functioneren
– Impulsbeheersing
• Patroon is altijd:
– Inflexibel en aanhoudend
– Bestaand vanaf vroege adolescentie
– Klinisch significante lijdensdruk en/of beperking in
functioneren op meerdere levensgebieden
– Niet te verklaren op andere (fysiologische) wijze
Doelgroep
•
•
•
•
Hoofddiagnose As-II
Comorbide problematiek
Hulpvraag naar curatie
Second opinion
Overview behandelaanbod I
• Vaardigheidstrainingen
• Sociaal psychiatrische
begeleiding
• Add on: EMDR, farmacotherapie,
systeemtherapie
Overview behandelaanbod II
• Kort- en langdurende
psychotherapieën
(individueel en groep)
• Deeltijdbehandelingen
1-5 dagen
Vier psychodynamische
methodieken
•
•
•
•
•
Affect Fobie Therapie (AFT)
Mentalisation Based Treatment (MBT)
Schematherapie (SFT)
Psychodynamische groepspsychotherapie (PD)
Continuüm steun-inzicht
Continuüm
steunend - inzichtgevend
Verwijsprocedure
Telefonisch spreekuur verwijzers
Dagelijks 13.00 - 14.00 uur
Telefonisch spreekuur cliënten
Woensdag 12.00 - 13.00 uur
• Altijd huisartsenbrief
• Screening en intakeprocedure
• Wachttijden
Telefoonnummer: 020 590 4700
Veelgestelde vragen
bij aanmelding NPI
• Comorbide As-I: wat te doen?
• Comorbide As-IV: wat te doen?
• Ambivalente motivatie voor
verandering extern of intern
• Lichte mate van persoonlijkheidsproblematiek: wat te doen?
• Bij twijfel bellen tijdens dagelijks
telefonisch spreekuur voor verwijzers
AFFECT FOBIE THERAPIE (AFT)
Individuele behandeling
Parttime programma
Door: Jentine ten Broeke (psychotherapeut)
15
Affect Fobie Therapie
• AFT
• Intensive short-term dynamic
psychotherapy (ISTDP)
• Leigh MC Cullough & coll. (Harvard
Medical School, Beth Israel Medical
Center)
• Psychodynamische basis,
gedragstherapeutische techniek
De Malan driehoek I
De Malan driehoeken
Het universeel principe van
psychodynamische
psychotherapie:
Gevoelens roepen angst op die
vervolgens afgeweerd moeten
worden.
De Malan driehoek II
Doelgroep
• Volwassen: 21 tot en met 55 jaar
• Ouders met kinderen
• Diagnose op As-II:
– Met name matige cluster B en ernstige cluster C
• Over het algemeen een diagnose op As-I
• Psychosociale problematiek
• Herhaaldelijk vastlopen (crises) op verschillende
levensgebieden
20
Klachten of symptomen
•
•
•
•
•
•
•
Angstklachten
Spanningsklachten
Somberheid
Minderwaardigheidsgevoelens
Fobische of dwangmatige klachten
Eet-, slaap-, seksuele problemen
Relationele problemen
21
Contra-indicatie
•
•
•
•
•
•
•
Ernstige hersenbeschadiging
Verstandelijke handicap
Ernstige verslavingsproblematiek
Actuele strafrechterlijke procedure
Actuele psychose
Manifeste suïcidaliteit
Ernstig acting-out gedrag
22
Ambulant aanbod
• 25 tot 40 zittingen
• Wekelijks contact
Indicatiegebied:
• Enkele gebieden die redelijk
intact zijn
Intensieve psychotherapeutische
deeltijdbehandeling
• Inzichtgevende therapie
• Met veel steunende en
structurerende momenten
• Intensief
• Multi methodisch
• Groepsdynamisch
• Systeem therapeutisch
24
Behandelfasen
• Startfase:
– Maximaal 3 maanden
– Een dagdeel waarin twee groepen gedaan worden
• Intensief:
– 7 tot 9 maanden
– 3 dagen in de week
– Invulling 8 tot 16 uur
• Vervolgfase:
– Ongeveer een jaar
– Een dagdeel waarin twee groepen gedaan worden
25
Intensieve fase
• Maandag, dinsdag en woensdag of
woensdag, donderdag en vrijdag
• Van 09.00-17.00 uur
• 2 x 2 groepen van ongeveer 9 cliënten
• Open groepen
• Gemengde groepen qua sekse en leeftijd
• Duur: 7 tot 9 maanden
• Alle cliënten volgen naast de therapie
(vrijwilligers)werk of een activiteit van 8 tot 16 uur
per week, wat gedaan moet worden in contact met
andere mensen
26
MENTALISATION
BASED TREATMENT (MBT)
5-daagse
ambulant intensief
ambulant
adolescenten (18-23 jaar)
Door: Maartje Köster (klinisch psycholoog / psychotherapeut)
MBT basis
• Evidence-based behandeling voor
borderline persoonlijkheidsproblematiek
• Psychodynamisch perspectief op
ontwikkeling (Bateman en Fonagy)
• Gehechtheidsstijl en –relaties
• Versterken mentaliserend vermogen in
gehechtheidsrelaties
Mentaliseren
Mentaliseren houdt in dat
mensen het doen en laten van
zichzelf en anderen waarnemen
en begrijpen in termen van
gevoelens, gedachten,
bedoelingen en verlangens.
Waarom is kunnen
mentaliseren belangrijk?
•
•
•
•
Coherent stabiel zelfbeeld
Coherent beeld van anderen
Interacties zijn begrijpelijk
Gevoel van invloed hebben
30
Karakteristiek
•
•
•
•
•
•
•
•
Niet wetende houding
Eenvoudig
Hier en nu, jij en ik
Gericht op affect en niet op gedrag
Procesgericht
Transparantie van de therapeut
Groep
Betrouwbaarheid van programma
Algemene doelen
• Committeren aan de behandeling
(‘mee blijven doen’)
• Verminderen van psychiatrische symptomen, zoals
depressie en angst
• Verminderen van (zelf)destructief gedrag en
suïcidepogingen
• Verbeteren van sociaal en interpersoonlijk
functioneren
• Adequaat gebruik maken van hulpverlening
• Sociaal maatschappelijke (re-)integratie
32
Inclusiecriteria MBT
• Borderline persoonlijkheidsstoornis en/of
BPO
• Acting out, automutilatie, suïcidaliteit
• Ernstig behandeling ondermijnend gedrag,
maatschappelijk disfunctioneren (sociaal
isolement, werk- en relatiestoornissen)
• Gedragsstoornissen (agressie en
middelenmisbruik)
• Comorbiditeit zoals depressie,
angststoornissen, trauma, eetstoornissen
en verslaving
• Vaak eerdere behandelingen met
onvoldoende resultaat of afgebroken
33
Exclusiecriteria MBT
Schizofrenie
Chronische psychotische verschijnselen
Psychopathie (PCL score  30)
IQ < 80
Organisch-cerebrale defecten die het
nadenken over zelf en anderen zwaar
ondermijnen
• Een ernstige primaire As-I aandoening
(bijv. ernstige verslaving die behandeling
behoeft, manie, ernstig ondergewicht)
• Ontoereikende beheersing van de
Nederlandse taal
•
•
•
•
•
34
MBT-doseringsonderzoek
• MBT 5-daagse – MBT Ambulant Intensief
• Voor wie werkt welke dosering?
• Instroom/randomisatie gedurende 1
jaar, loopt 3 jaar na laatste instroom
• Laatste randomisatie in juni ’14
SCHEMATHERAPIE (SFT)
Door: Marit Kool (GZ-psycholoog)
Emotionele basisbehoeften
• Veilige hechting
• Autonomie, competentie en
identiteitsgevoel
• Vrijheid emoties/behoeften te uiten
• Spontaniteit en spel
• Realistische grenzen en zelfbeheersing
Wat is een schema?
• Disfunctioneel patroon
• Herinneringen, emoties, gedachten
en lichamelijke sensaties
• Betrekking op zichzelf en de relatie
met anderen
• Ontstaan in kindertijd/adolescentie
en daarna verstevigd
Modi
• Geactiveerde schema’s 
gemoedstoestand = modus
• “Kanten” van de cliënt
GEZONDE VOLWASSENE
COPINGMODI=
BESCHERMERS
OUDERMODI
KINDMODI
GEZONDE VOLWASSENE
COPINGMODI=
BESCHERMERS
OUDERMODI
KINDMODI
Hoe doe je dat?
• Therapeutische relatie
- Limited reparenting
• Cognitieve technieken
• Gedragstechnieken
• Experiëntiële technieken
- Meerstoelentechniek
- Imaginatie oefeningen
PSYCHODYNAMISCHE
PSYCHOTHERAPIE (PD)
Door: Ton Meijers (klinisch psycholoog en psychotherapeut)
Module Psychodynamische
Psychotherapie (PD)
• Uitleg module
• Evidence based
• Demonstratie deeltechnieken
d.m.v. audio/video of rollenspel
Psychodynamische
Groepspsychotherapie
Werkzame elementen in
therapeutische groepen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Hoop krijgen
Universaliteit
Uitwisselen en delen
Altruïsme
Herbeleven gezinssituatie
Socialiserende mogelijkheden
Modelling
Groepscohesie
Existentiële factoren
Psychodynamische
Groepspsychotherapie
Specifiek voor psychotherapiegroepen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Containen agressieve tendensen
Doorwerken op meer niveaus
Gedragsrepertoire ruimer zichtbaar
Hoog realiteitsgehalte
Experimenteerruimte
Begrenzing regressie
Wederzijds motiveren
Catharsis
Verdunde overdracht
Evidence based
• Fuhriman en Burlingame (1994) op basis van
700 studies
• Groepspsychotherapie blijkt een significante
verbetering te laten zien bij de meeste
diagnosegroepen ten opzichte van
controlegroepen en is vergelijkbaar of zelfs
superieur aan andere behandelmodaliteiten.
Evidence based
• Tilitski (1990)
• 349 cliënten betrokken in 9 studies, vergelijkt
individuele en groepsbehandelingen
• Beide modaliteiten bleken significante
verbetering op te leveren vergeleken met
controlegroepen
• Bij adolescenten bleek groepstherapie zelfs
effectiever dan individuele therapie, bij
kinderen was het omgekeerde het geval
Groepsfasen (Levine)
•
•
•
•
•
Parallelle fase (autoriteitscrisis)
Opnemingsfase (intimiteitscrisis)
Wederkerigheidsfase (separatiecrisis)
Afscheids-, rouwfase
Forming storming norming
performing adjourning (Tuckman)
ONTWIKKELINGEN
ZORGAANBOD & ONDERZOEK
Door dr. Rien Van (psychiater)
Landelijke ontwikkelingen
• Bestuurlijk akkoord
– 1e lijn: huisarts en POH-GGZ
– Basis GGZ
– Specialistische GGZ
• Dominante positie zorgverzekeraars
– Selectieve zorginkoop
– Wie komt in zorg, hoe lang?
• Transparantie
– Modules en afbakening
– Effectiviteit: vergroten validiteit ROM
• Zorgzwaarte meting
• Effectmaten gericht op persoonlijkheidsproblematiek
Beleid jeugd:
aanpassing aan transitie
• 12 + geïntegreerd met jongvolwassenen aanbod
• Gericht op behandelresistente internaliserende
aandoeningen
– Depressie, angst, trauma als voorloper
persoonlijkheidspathologie
• Portfolio
–
–
–
–
–
–
MBT-Adolescents
MBT-Parents
PDT lang
KPSP
Groepen
Inloopspreekuur voor cliënten met kinderen
Vakinhoudelijke
ontwikkelingen I
DSM-V: Criteria idem
• Naar As-I
• Vertaling
• Histrionisch, dwangmatig, vermijdend
• Alternatief model
• Psychodynamische diagnostiek
• Beoordeling zelf en interpersoonlijk functioneren
• Dimensioneel
• Toevoeging trekken
• Negatieve affectiviteit, afstandelijkheid,
• Antagonisme, impulsiviteit, psychoticisme
Vakinhoudelijke
ontwikkelingen II
• Diagnostiek
– Stagering en profilering
– Dimensioneel denken
• Behandeling
– Meerdere behandelingen, even effectief (op
groepsniveau)
– Personalised Medicine
• Flexibel in duur en intensiteit
• Wat is effectief bij wie en waarom?
• Focus meer op
– Comorbiditeit
– Verbetering psychosociaal functioneren
Hoe speelt het NPI daar op
in?
• Diagnose-gericht i.p.v. modelgericht indiceren
• Nadruk op competentie behandelaar i.p.v. behandelvorm
• Flexibel t.a.v. intensivering en add on modules
• Participeren in landelijke ontwikkelingen
– ROM
– Ontwikkeling Cluster C
(samen met Kenniscentrum voor Persoonlijkheidsstoornissen)
• Consultatiefunctie t.b.v. specialistische GGZ:
– Second opinion
– Intervisie/supervisie aanbod
Wetenschappelijk onderzoek
• Continuering MBT-lijn
– MBT dosering
– MBT vs. CAU
• Blended behandelen
• Dosering en effectiviteit bij cliënt
met comorbide As-I symptomen
Blended behandelen
• Reden:
– Complexe therapeutische relatie en motivering
– Focus op op beleving/ relationeel functioneren
• Doel
– Verhogen zelf redzaamheid en eigen kracht
– Kosteneffectief
– Cliëntvriendelijk (afstand, op eigen tijd behandelen)
• Inhoud
– Impulsiviteit, Psycho-educatie
– SFT, AFT
• Implementatiestudie gericht op
– Uitvoerbaarheid, cliënttevredenheid, effectiviteit
• Toekomst
– Blended intake
Rondvraag
Bedankt voor
uw aandacht!
www.npispecialist.nl