Werk En InkOMen - De Algemene Onderwijsbond

Wil je meer weten over arbeidsvoorwaarden,
In deze uitgave wordt een beeld geschetst van
kijk dan in de cao po die je kunt
allerlei soorten tijdelijke contracten en in grote
downloaden op www.aob.nl. Of
lijnen worden de verschillen aangegeven.
download specifieke onderwerpen op
Toch blijft advisering maatwerk, omdat er
www.aob.nl/caokaarten. Studenten en
verschillende cao’s kunnen gelden. In
starters ga naar www.straksvoordeklas.nl.
Werk en inkomen
r
ai
im
pr
Meer informatie
rw
de
on
sommige gevallen is er zelfs geen cao van
Voor meer informatie kun je ook het
terecht bij de AOb.
Informatie & Advies Centrum van de AOb
s
ij
toepassing. Daarom kun je met je vragen altijd
bellen op 0900-4636262 (5 cent per
minuut) van 8.30 tot 17.00 uur.
Flexwerken in het
primair onderwijs
In het onderwijs wordt onderscheid
In vaste dienst, tenzij …
gemaakt tussen vast werk (onbepaalde
Volgens de cao primair onderwijs (po) is een
tijd) en tijdelijk werk (bepaalde tijd).
arbeidscontract in principe altijd in vaste
De laatste jaren wordt er ook steeds
dienst, dus voor onbepaalde tijd. Er wordt dus
vaker tijdelijk werk in de vorm van
uitgegaan van het uitgangspunt ‘vast, tenzij’.
‘flexwerk’ aangeboden. In plaats van een
Er staat echter een aantal redenen in de cao
onderwijsorganisatie is een uitzendbureau
waarom een arbeidscontract toch tijdelijk kan
of payrollorganisatie dan jouw werkgever.
zijn. Redenen voor een tijdelijk arbeidscontract
Het is belangrijk om alert te zijn welk soort
zijn bijvoorbeeld:
werk je aangeboden krijgt en wie jouw
• Een eerste indiensttreding waarbij een
werkgever wordt. Dit maakt namelijk uit
uitzicht op een vast dienstverband wordt
voor je arbeidsvoorwaarden, rechtspositie,
gegeven. De tijdelijke aanstelling is dan
pensioenopbouw en bijvoorbeeld
bij wijze van proef voor maximaal twaalf
doorbetaling bij ziekte.
maanden.
• Als voorziening in een tijdelijke vacature.
febr 2014
niet-onderwijswerkgever, bijvoorbeeld
dienst, nog een tijdelijke aanstelling of geen
werknemer, bijvoorbeeld wegens ziekte of
via uitzendconstructies of via payroll. We
nieuw dienstverband. Ook bij het opzeggen
zwangerschap.
noemen dit flexcontracten. De cao po is bij
van een verlengde tijdelijke aanstelling waarbij
deze contracten niet van toepassing, je hebt
geen sprake is van vervanging, zijn er speciale
waarvoor extra geld ter beschikking is
dan ook mindere faciliteiten en rechten op
regels. De werkgever kan dan alleen het
gesteld.
bijvoorbeeld uitkeringen en pensioen dan
dienstverband opzeggen met inachtneming
conform de cao po.
van de regels en opzegtermijnen in de cao.
Een tijdelijk contract met als
werkgever het schoolbestuur
4. 36 maanden in tijdelijke dienst
• Vervanging van een tijdelijk afwezige
• Werkzaamheden in het kader van projecten
Vast werk waar de school en het schoolbestuur
voor bekostigd wordt, hoort via een vast
contract bezet te worden. Dat staat in de
In de cao po is bepaald dat iemand
cao po. Soms kunnen werkzaamheden
die gedurende een periode van 36
echter tijdelijk opgepakt worden. Zo is het
1. De cao po is van toepassing
bijvoorbeeld vrij gebruikelijk dat via een
Voor werknemers met een tijdelijk contract
tijdelijke benoeming wordt gekeken of een
met een schoolbestuur geldt dezelfde cao
op de laatste dag van de overeengekomen
onderbreking van meer dan 3 maanden,
nieuwe werknemer geschikt is en of werkgever
als voor werknemers in vaste dienst. Er
periode of overeengekomen situatie. De
na deze 36 maanden recht heeft op een
en werknemer bij elkaar passen. Daar is
moeten dus ook volgens de normjaartaak
werkgever hoeft dus niet op te zeggen of een
vaste aanstelling. Dit mogen meerdere
niets mis mee. Maar in beginsel moet er wel
vergaderingen en cursusdagen worden
andere handeling te verrichten. Contracten in
onderbrekingen zijn (bijvoorbeeld 2 maal
perspectief zijn op doorstroom naar vast.
bijgewoond. Ook bouw je pensioen op en
verband met ziektevervanging hebben vaak
de zomervakantie), maar elke onderbreking
telt de gewerkte tijd mee voor de sociale
nog een extra bepaling. Daarin staat dan
mag niet meer dan 3 maanden geduurd
Soorten tijdelijke
arbeidscontracten
zekerheidsuitkeringen (bijvoorbeeld de
bijvoorbeeld dat de aanstelling of benoeming
hebben. De vaste aanstelling geldt voor de
ww). Het salaris waar je recht op hebt,
uiterlijk duurt tot een bepaalde datum, maar
betrekkingsomvang van de op dat moment
De verschillen tussen soorten tijdelijke
wordt bepaald door de functie waarin
ook eerder kan eindigen wanneer degene die
geldende arbeidsovereenkomst. Let wel, de
contracten zijn groot. Het grootste verschil
je wordt aangesteld. Wat betreft de
vervangen wordt weer aan het werk gaat.
termijn van 36 maanden moet overschreden
is wie de werkgever is. Als je werkgever tot
arbeidsvoorwaarden maakt het dus weinig uit
het openbaar onderwijs hoort, krijg je een
of je een tijdelijk of vast dienstverband hebt.
De hoogte van het salaris moet ook worden
3. O
pzeggen van een tijdelijk met
uitzicht op vast dienstverband
de 36 maanden op verschillende scholen te
‘akte van aanstelling’. Je hoeft dan zelf geen
contract te tekenen, maar wordt aangesteld.
vastgesteld zoals beschreven in de cao po.
Voor het opzeggen van een tijdelijk
onderwijswerkgever (zelfde schoolbestuur/
arbeidscontract met uitzicht op een vast
gemeente) was.
Als je werkgever tot het bijzonder onderwijs
dezelfde werkgever, zonder daarin een
worden. Het is daarbij niet erg om gedurende
hebben gewerkt, mits dat telkens bij dezelfde
dienstverband dat minimaal twaalf maanden
akte van benoeming. Als je een tijdelijk of
2. Eindigen van een tijdelijk
contract (behalve tijdelijk met
uitzicht op vast)
opzeggen. De werkgever moet in dit geval ten
5. T
ussentijdse opzegging van een
tijdelijk contract
vast contract hebt met een schoolbestuur
Een arbeidscontract voor bepaalde tijd eindigt
minste twee maanden voor het einde van de
Het uitgangspunt is dat een contract voor
als werkgever, dan geldt de cao po. Er zijn
op enig moment ‘van rechtswege’. Dit
arbeidsovereenkomst schriftelijk laten weten
bepaalde tijd niet tussentijds mag worden
ook tijdelijke contracten mogelijk via een
betekent dat het contract automatisch eindigt
wat er gaat gebeuren: aanstelling in vaste
opgezegd. Er zijn echter in de cao po
hoort, krijg je een ‘akte van benoeming’.
De werkgever en jij tekenen dan beide de
2
maanden in tijdelijke dienst is geweest bij
heeft geduurd, gelden andere regels voor het
3
enkele redenen opgenomen op grond
payroll of uitzendwerk. Bij flexwerk wordt
uitzendconstructies te gebruiken voor vast
waarvan de arbeidsovereenkomst wel
het arbeidscontract niet gesloten met het
werk. Dit mag namelijk alleen bij:
tussentijds beëindigd of opgezegd kan
schoolbestuur, maar met een uitzendbureau
• vervanging wegens ziekte of buitengewoon
worden. Bijvoorbeeld wanneer de aow-
of een payrollorganisatie. Dit betekent dat
pensioengerechtigde leeftijd wordt bereikt of
de cao po niet van toepassing is op deze
de werknemer overlijdt. Ook plichtsverzuim,
contracten. In 2011 werkte 12% van de
onbekwaamheid of ongeschiktheid voor de
werknemers in het po met een flexibel
functie en het opheffen van de school of de
contract, volgens cijfers van het Sectorbestuur
• kennelijk onvoorziene omstandigheden,
functie kunnen geldige redenen zijn.
Onderwijs Arbeidsmarkt (2011). Waarschijnlijk
bijvoorbeeld onverwachts vertrekt de
ligt het percentage nu een stuk hoger.
directeur en er is snel een nieuwe directeur
• activiteiten van kennelijk tijdelijke aard,
bijvoorbeeld een apart onderwijskundig
project
6. Niet eens met een tussentijdse
opzegging
2. Bedrijfsrisico verkleinen
Wanneer je het niet eens bent met
Steeds meer werkgevers, zeker in
vorm van arbeidscontracten ten koste gaat
een tussentijdse opzegging van het
krimpgebieden, bieden tijdelijke banen
van de rechten van de werknemers. De
4. L
iever direct contract met de
onderwijswerkgever
dienstverband, kun je als werknemer in
voor vast werk alleen nog maar aan
cao po is namelijk altijd gunstiger voor de
Wanneer er géén sprake is van een van deze
het bijzonder onderwijs in enkele gevallen
via uitzendconstructies. Zij creëren een
leerkracht. Daarnaast vergissen werkgevers
drie redenen, dan moet je een tijdelijke
beroep instellen. Dit moet binnen zes
zogeheten flexibele schil door 15% of 20%
zich: een flexibele schil is een dure schil. Een
aanstelling van de onderwijswerkgever
weken bij de Commissie van Beroep waar
van de structureel vrijgekomen banen
uitzendconstructie is namelijk heel kostbaar.
krijgen. Vraag altijd of er sprake is van
de werkgever bij aangesloten is. Wanneer
in te vullen via uitzendbanen. Hiermee
Werkgevers vergeten dat het uitzendbureau
uitzendwerk en of het mogelijk is om
dat mogelijk is, staat in de cao. Als je in het
willen ze het werkgeverschap uitsluiten
een opslag van minimaal 60% rekent en dat
toch een direct contract te krijgen via de
openbaar onderwijs werkt, moet je binnen
en het ‘bedrijfsrisico’ verkleinen. Immers,
er ook 21% btw betaald moet worden. Vaak
onderwijswerkgever. Dit laatste is namelijk
zes weken bezwaar maken bij je werkgever.
werknemers met een uitzendconstructie
moet de school nog een vergoeding betalen
altijd gunstiger, omdat dan de cao po geldt.
Na de bezwaarprocedure is nog beroep
zijn makkelijker en goedkoper te ontslaan.
als zij de werknemer rechtstreeks in dienst
Veel werknemers weten echter niet dat ze in
mogelijk (ook weer binnen zes weken) bij de
En je bent zelf niet de werkgever maar het
wil nemen. De AOb wil dat geld voor vast
dienst komen van een uitzendbureau of een
rechtbank.
uitzendbureau of de payrollonderneming is
werk besteed wordt aan onderwijs en niet
payrollonderneming. Dit komt omdat in de
juridisch de werkgever.
aan uitzendbureaus. Ook blijkt uit de praktijk
vacature niet de juridische werkgever vermeld
dat schoolteams het als belastend ervaren dat
wordt. Als in de vacature niet wordt verwezen
3. Flexibele schil is een dure schil
de flexwerkers ieder keer ingewerkt moeten
naar de cao po, kan dit een signaal zijn dat
Een tijdelijk contract bij een
niet-onderwijswerkgever
4
verlof
nodig.
De Algemene Onderwijsbond is niet tegen
worden. Dit verhoogt de werkdruk. Dit wordt
het om flexwerk gaat. Vraag dus altijd of je
1. De cao po is niet van toepassing
flexcontracten bij tijdelijk werk zoals bij
versterkt door het feit dat flexwerkers vaak
onder de cao po valt en laat dit schriftelijk
De laatste jaren is het flexcontract in opmars
tijdelijke ziekte, zwangerschapsverlof of
andere scholing krijgen via het uitzendbureau
bevestigen.
in het onderwijs. Veel voorkomende vormen
projectwerk. Maar de AOb vindt het niet
dan het schoolteam zelf.
van flexwerk zijn tijdelijke contracten in
juist dat een flexcontract ook voor vast werk
Ten slotte is het op basis van de cao
verband met vervanging en oproep, via
wordt afgesloten. Ten eerste omdat deze
po helemaal niet toegestaan om
5
5. Zorg voor duidelijkheid
pedagogisch en onderwijsinhoudelijk in de
verschillende fronten nadelig uitpakken. Zo
werknemer sluit het contract echter met een
Er zitten dus behoorlijk wat nadelen aan
volle breedte te ontwikkelen binnen teams
gelden bijvoorbeeld heel andere perioden en
payrollorganisatie. Dit staat niet altijd duidelijk
flexwerk, maar je hebt het soms niet voor het
waar zij flexwerk verrichten.
een andere optelsom van contracten voordat
in de vacature aangeven en regelmatig
je een vast contract krijgt. Bovendien krijg je
wordt de werknemer pas laat geïnformeerd
kiezen. Zeker niet in krimpregio’s waar steeds
vaker flexcontracten worden aangeboden.
Instemming pgmr vereist
dat vaste contract via het uitzendbureau en
dat zijn daadwerkelijke werkgever niet het
Bereid je in ieder geval goed voor bij
Indien een schoolbestuur structureel
niet bij de school. Bij uitzendwerk wordt een
schoolbestuur is maar een payrollwerkgever.
een sollicitatiegesprek door de vacature
van uitzendwerk of payroll gebruik wil
zogeheten uitzendbeding opgenomen in je
Bekende payrollwerkgevers in het primair
goed te lezen. En vraag of je contract met
maken dient ze op grond van de wet
contract. Dit betekent dat je arbeidscontract
onderwijs zijn Driessen en De IJsselgroep,
het schoolbestuur, payrollorganisatie of
medezeggenschap scholen (wms) instemming
eindigt als je ziek bent. Ook is er een
p-flex (randstad), Start en Loyalis. Een echt
uitzendbureau is, als dit niet duidelijk is in de
te vragen aan de p(g)mr inzake werving
andere pensioenregeling dan het ABP-
payroll bedrijf is lid van de VPO (Vereniging
vacature of in het gesprek. Laat afspraken over
en/of selectiebeleid. De AOb adviseert een
pensioen en start je pas na 26 weken met
Payroll Ondernemingen). Je kunt deze
het soort contract door het schoolbestuur
p(g)mr hier niet mee in te stemmen, omdat
pensioenopbouw. Vaak is het zo dat je andere
bedrijven vinden via www.vpo.nl
schriftelijk vastleggen in een e-mail en wacht
zo’n constructie veel extra kosten met zich
scholing krijgt dan de rest van het schoolteam
niet op het contract. Je kunt zelf ook per
meebrengt. Dit geld kan beter aan onderwijs
of het schoolbestuur. Deze scholing is soms
Er is geen aparte cao voor payroll-
e-mail de afspraken bevestigen. En als het
besteed worden. Verder adviseert de AOb op
ook niet onderwijsgericht. Vaste medewerkers,
ondernemingen, al wordt vaak de uitzendcao
gaat om payroll of uitzendwerk, vraag dan in
te letten of de cao po goed wordt toegepast
je collega’s dus, vinden dit vaak lastig
abu gebruikt. Deze werkgevers kunnen de
ieder geval welke cao van toepassing is.
en of het dus wel is toegestaan om gebruik te
omdat de flexwerkers weer op de werkvloer
arbeidsvoorwaarden zelf bepalen. Zij moeten
Let wel op, want als je vanuit een ww situatie
maken van uitzendwerk of payroll.
bijgepraat of nageschoold moeten worden.
zich in ieder geval strikt houden aan het
Met een contract via een uitzendbureau
Burgerlijk Wetboek. Dit kan bijvoorbeeld
op deze wijze wel aan werk kunt komen,
6
mag je dit werk niet zomaar weigeren. Het
Wat is uitzendwerk?
kom je niet in aanmerking voor een extra
betekenen dat je bij ziekte de eerste twee
uwv kan anders een sanctie opleggen, omdat
Bij uitzendwerk geeft een schoolbestuur de
werkloosheidsuitkering die geldt conform
dagen niet krijgt uitbetaald. Bij payroll is het
je aangeboden werk weigert. Het is dan
opdracht aan een uitzendbureau om een
de cao po. Hetzelfde geldt voor de speciale
ook maar de vraag of je pensioen opbouwt.
verstandig om toch te kiezen voor de baan.
medewerker te zoeken voor een bepaalde
extra ziekte-uitkeringen. Overigens geldt wel
En als er een pensioenregeling is, is die anders
vacature. De medewerker wordt eerst door
dat het uitzendbureau zich moet houden aan
dan het ABP-pensioen. Ook volg je net als bij
6. Voordelen van flexwerk
het uitzendbureau geselecteerd en komt, na
gelijke beloning als in de cao po is geregeld.
werk via het uizendbureau vaak een ander
De nadelen van flexcontracten zijn vooral
een gesprek met de schooldirecteur in dienst
Het taakbeleid en het pauzerooster zijn dan
scholingstraject dan de andere leraren op je
arbeidsvoorwaardelijk. Voordelen zijn er
bij de uitzendorganisatie, zoals bijvoorbeeld
ook hetzelfde als die van collega’s die onder
school. Collega’s zitten vaak niet te wachten
natuurlijk ook. Zo bouw je via flexcontracten
Randstad. Randstad is dan de juridische
de cao po vallen.
om weer een nieuwe payroll medewerker in te
een divers onderwijsnetwerk op. Daarnaast
werkgever en sluit een contract met de
leer je door de verschillende ervaringen welk
medewerker, die vervolgens wordt uitgeleend
Wat is payroll?
geen extra werkloosheidsuitkering, ziekte-
schooltype bij jou past. Een nadeel aan de
aan de school.
Bij payroll doet het schoolbestuur zelf
uitkering of arbeidsongeschiktheidsuitkering.
soms kortdurende contracten wordt genoemd
De meeste uitzendorganisaties hanteren een
de werving en de selectie. Ook bepaalt
in het SBO-onderzoek uit 2011. Flexwerkers
eigen cao, de zogenaamde abu–cao. Deze cao
zij het rooster, het aantal te werken uren
stellen dat zij het lastig vinden om zich
is behoorlijk anders dan de cao po en kan op
en de tijdsduur van het contract. De
werken. Bovendien ontvang je ook in dit geval
7