Actualiteiten overheidsaansprakelijkheid

Actualiteiten aansprakelijkheid
27 oktober 2014, 14:00 uur
deelsessie 13
Mr. C.N.J. Kortmann
Twee onderwerpen vandaag
 Eerste ervaringen met de WNS
 Burgerinitiatieven
De eerste vraag
 Wat is de schadeoorzaak?
 Feitelijk handelen zonder voorafgaande rechtsverhouding
 Feitelijk handelen in het kader van een rechtsverhouding
 Rechtshandelen privaat en publiek
 Voor alle voorgaande categorieën: nalaten
 Voorbeeld van hoe lastig het kan zijn
 ABRvS 30 januari 2013, BR 2013/64 m.nt. H.J. Breeman en R.J.G.
Bäcker (zsb bouwvergunning van rechtswege).
In welke rol wordt gemeente
aansprakelijk gesteld?
 Als ware het een privépersoon (eigenaar, gebruiker,
opdrachtgever)
 Als beheerder van het publieke domein
 Als bestuursorgaan (regelgever, vergunner, toezichthouder,
handhaver)
Oude wegen naar schadevergoeding
 Burgerlijke rechter bevoegd:
 Schade als gevolg van handelen en nalaten dat niet in een
publiekrechtelijke context geschiedt (rol 1 en 2)
 Schade als gevolg van publiekrechtelijk handelen en nalaten (rol 3)
 Soms materieel onbevoegd: ontvankelijkheid en formele rechtskracht
 Bestuursrechter bevoegd:
 Oordelend over (on)zelfstandige schadebesluiten (o.d. en r.d.)
 Schadeverzoek op grond van art. 8:73(a) en 8:75(a) Awb (o.d.)
Rechtmatige vs. onrechtmatige daad
 Nadeelcompensatie (r.d.)
 Schadebesluiten op grond van (materiële) wet of beleidsregel:
bestuursrechter bevoegd
 Schadebesluiten op grond van (buitenwettelijke) égalitébeginsel: 3
connexiteitseisen voor toegang tot bestuursrechter.
 Burgerlijke rechter materieel onbevoegd als bestuursrechter bevoegd is.
 Schadevergoeding (o.d.)
 Schadebesluiten op grond van (buitenwettelijke) o.d.-beginsel: 3
connexiteitseisen voor toegang tot bestuursrechter
 Schadeverzoek op grond van art. 8:73(a) of 8:75(a) Awb
 Burgerlijke rechter ook materieel bevoegd (Groningen / Raatgever)
WNS (titel 8.4 Awb) per 1 juli 2013
 Wat probeert de wet op te lossen?
 Geen zsb meer bij onrechtmatige daad maar rechtstreekse svp
 Kleine uitbreiding rechtsmacht bestuursrechter t.o.v. art. 8:73 (oud)
 Rechtsmachtverdeling vereenvoudigen
 Nemen we de wet er eens bij…
Nieuwe wegen naar schadevergoeding
 Reikwijdte schadeverzoekschriftprocedure
 Onrechtmatig besluit (voorheen 8:73 Awb of zsb)
 Voorbereidingshandeling (voorheen: burgerlijke rechter)
 Vertraagde besluitvorming (voorheen meestal via zsb)
 Andere handelingen t.a.v. ambtenaren (voorheen: 8:73 Awb of zsb)
 Niet-appellabele besluiten zijn uitgezonderd
 Strookt met processuele connexiteitseisen van vóór 1 juli 2013
Nieuwe wegen naar schadevergoeding
 Exclusief bij bestuursrechter (mits schadeoorzaak binnen
kaders 8:88 Awb valt)
 Ambtenarenrecht (CRvB)
 Sociaal-zekerheidsrecht (CRvB)
 Belastingrecht (HR)
 Vreemdelingenrecht (ABRvS)
 Al het overige in beginsel exclusief bij burgerlijke rechter
 Uitzondering: ook bij bestuursrechter (mits 8:88 Awb):
 Overige bestuursrecht (omgevingsrecht, financieel/economisch etc.)
 Mits gevraagde vergoeding incl. rente < € 25.000
Burgerinitiatieven
 Maatregelen ter voorkoming van schade
 Maatregelen ter voorkoming en beperking van
aansprakelijkheid
En tot slot…