school voor speciaal basisonderwijs Protocol. Zorgvuldig handelen bij conflicten. Doel. Een duidelijke en eenduidige lijn van aanpak voor alle personeelsleden binnen De Lings, waarbij ook naar buiten toe duidelijk is wat die aanpak inhoudt. Uitgangspunten. - Binnen De Lings zijn duidelijkheid, regelmaat en rust kernwoorden die worden toegepast vanuit een zoveel en zorgvuldig mogelijk opgebouwde relationele band van de volwassenen met de leerlingen binnen de school; - Sommige van de leerlingen hebben dermate problemen binnen hun persoonlijkheidsontwikkeling waardoor juist de gestructureerde omgeving ervoor zorgt dat zij voor kortere of langere duur problemen ervaren bij het leggen van contacten; soms is hun niet aangepast handelen gebaseerd op angst, waardoor zij hun gedrag op dat moment onvoldoende in de hand hebben. M.a.w. er is een onderliggende reden om gedrag te vertonen zoals ze dat vertonen. Handelen. Ons handelen dient gebaseerd te zijn op: - het voorkomen of oplossen van conflicten via – in eerste instantie- een gesprek, als het niet anders kan ook een fysieke aanpak; - beschermen van de betreffende leerling tegen zichzelf of andere leerlingen; - professionaliteit en zelfbeheersing: de relatie van leerling en volwassene mag daarbij niet beschadigd worden. Leerlingen. Het gaat hierbij vooral om leerlingen: - met een conflictgerichte, dominante karakterstijl; - weinig gevoelig voor autoriteit en gevoelig voor groepsinvloed (bv. te kijk staan); - die in sociaal opzicht angstig zijn, weinig assertief, die uiteindelijk zouden kunnen uitbarsten in woede zonder enige vorm van controle bij zichzelf; - die niet door henzelf te beheersen driftbuien krijgen, grillig en onvoorspelbaar, zonder invoelbare relatie met actuele omgevingsfactoren; - die uitzonderlijk niet te tolereren gedrag en woordgebruik laten zien en horen. Volstrekte eenduidigheid in aanpak binnen onze school is niet mogelijk door de verschillen in problematiek, leeftijd, omgevingsfactoren en de relationele graad met de aanwezige volwassene. We gaan bij dit protocol uit van een aantal richtlijnen en minimumvoorwaarden voor leerkrachten en onderwijsondersteunend personeel binnen en buiten de groepen. 1. Bij conflicten die uit de hand dreigen te lopen is het van belang te zorgen dat je als volwassene er z.s.m. voor zorgt dat je niet alleen blijft; zorg ervoor dat je dan minimaal met zijn tweeën bent. 2. Handel professioneel, vanuit een emotioneel zo neutraal mogelijke houding. Neem schelden en scheldwoorden niet serieus en persoonlijk, ga in de actuele situatie hier niet op in. Voorkom dat je zelf boos of kwaad wordt en blijf duidelijk en vooral rustig; 3. wanneer je zelf voelt dat je emotioneel wordt, trek je dan terug en laat verdere afhandeling aan een ander over; elke dag is een lid van het MT aangewezen en beschikbaar voor de opvang en 1-2 Van Wevelickhovenstraat 9 5931 KS Tegelen tel: 077-3737575 Postbus 3127 5930 AC Tegelen fax: 077-3260366 Rabo bank 1436.52.303 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] school voor speciaal basisonderwijs 4. 5. 6. 7. 8. 9. oplossing van escalaties/conflicten; hierin aandacht zowel naar leerling als naar leerkracht; dit geldt ook voor de pauzemomenten; voorkom dat je als volwassene in een machtsstrijd terecht komt, vooral in het openbaar. Neem een leerling apart buiten de groep voor een gesprek. Blijf de situatie letterlijk en figuurlijk de baas door je neutrale houding en natuurlijk overwicht. accepteer geen brutaliteit, scheldwoorden, handtastelijkheden en onbehoorlijk gedrag t.o.v. volwassenen en medeleerlingen. Kom hier op een later tijdstip altijd op terug, waarbij je niet moet dreigen of schreeuwen Gebruik van fysieke aanpak is geoorloofd: in uiterste noodzaak, bv. bij dreigende beschadiging van anderen; op adequate, correcte en respectvolle wijze; zonder slaan en pijn als gevolg; alleen in het bijzijn van een ander personeelslid; door bewust lichamelijke handelingen vanuit bescherming en niet vanuit de tegenaanval toe te passen; om de situatie beheersbaar te houden; door je handelen met taal te ondersteunen, zeg wat je gaat doen en waarom, neem duidelijk en rustig de leiding; bij het verwijderen van een leerling vanuit een conflictsituatie blijft die leerling altijd onder toezicht van een volwassene. Daaronder valt het doorsturen naar een collega, directie of teamleider. Ook bij het verwijderen naar een afzonderlijke ruimte blijft toezicht noodzakelijk; leg de leerling uit wat je gaat doen en pak hem bij voorkeur bij de hand of de mouw. Lukt dit niet, vraag je aanwezige collega te helpen en schakel het MT in; hierna wordt het kind naar een van de leden van het M.T. – gestuurd voor een gesprek Bij plotseling onvoorspelbaar en ongecontroleerd agressief gedrag is het aan eenieder die dit ziet geoorloofd in te grijpen. Daarbij is vastpakken, vasthouden en eventueel neerleggen geoorloofd. Ruimte voor de leerling, laten afkoelen en uitpraten naderhand is noodzaak. Afronden. 1. meld ieder van deze voorvallen bij het MT; spreek af wie dit vermeldt in het leerling-dossier; 2. maak met het MT een afspraak met de ouders, bij geringere conflicten kan een telefoontje naar huis voldoende zijn. Bel altijd op voor de leerling thuis is; 3. na incidenten die binnen dit protocol vallen wordt het gebeuren zo spoedig mogelijk binnen het MT en/of begeleidingscommissie (afhankelijk van ernst en frequentie) met alle betrokkenen geëvalueerd op ieders handelen en nodige vervolgstappen; 4. na een “escalatie” wordt er door een van de leden van het M.T. nazorg geboden aan het personeelslid die aanwezig was bij de conflictsituatie. SBO De Lings, oktober 2004. Besproken binnen MT dd: Vastgesteld door MT dd: Besproken binnen team dd: Vastgesteld door team dd: Besproken binnen MR dd: Instemming MR dd: 13 oktober 2004 13 oktober 2004 4 november 2004 24 februari 2005 19 januari 2005 19 januari 2005 2-2 Van Wevelickhovenstraat 9 5931 KS Tegelen tel: 077-3737575 Postbus 3127 5930 AC Tegelen fax: 077-3260366 Rabo bank 1436.52.303 E-mail: [email protected] E-mail: [email protected]