Draaiboek - ANWB Vrijwilligers

Draaiboek ANWB
fietsverlichtingsactie voor
middelbare scholen
Campagneperiode 1-24 oktober 2014
Beste school,
Als eerste: heel leuk én goed dat jullie middelbare school meedoet aan de
ANWB fietsverlichtingsactie op school! Dankzij jullie inzet kunnen jullie
leerlingen straks veilig en goed verlicht over straat.
Waarom we dit doen
Ieder jaar zijn er een ongeveer 20.000 ongelukken waarbij doden en gewonden vallen. Veel van deze
slachtoffers komen uit kwetsbare groepen. Fietsers –waaronder relatief veel kinderen en jongeren– horen daar
helaas ook bij. De ANWB streeft ernaar om het aantal verkeersslachtoffers omlaag te brengen. Om dit mogelijk
te maken organiseert de ANWB Lichtbrigade de fietsverlichtingactie met scholen.
In de herfst en winter is het donker als kinderen van huis naar school fietsen. Maar liefst 42% van alle
automobilisten geeft aan slecht te zien in het donker. Het is dus ontzettend belangrijk dat kinderen en
jongeren goed zichtbaar zijn in het verkeer.
Helaas is maar 65% van alle fietsen goed uitgerust als het op licht en reflectie aankomt. Wie onverlicht in het
donker rijdt, heeft een grote kans op ongelukken. De remweg van een auto in de bebouwde kom is namelijk
langer dan de zichtbaarheid van een onverlichte fietser in het donker!
ANWB Lichtbrigade - fietsverlichtingsactie op school
Voor een succesvolle fietsverlichtingsactie op jullie school is een aantal stappen nodig. Belangrijk is een goede
communicatie tussen de betrokken docenten onderling en eventuele vrijwilligers die jullie hebben kunnen
vinden, zoals verkeersouders of via de plaatselijke vrijwilligerscentrale. Zorg dus dat je alles goed afstemt en
taken bespreekt en verdeelt. Wie is bijvoorbeeld aanspreekpunt voor de school en wie voor de ANWB?
Draaiboek vrijwilligers ANWB fietsverlichtingsactie
1
Stap 1:
Planning
Plan met de school een datum in de maand oktober. Formeer een organisatieteam van docenten, stagiairs,
ouders en/of vrijwilligers (bijvoorbeeld via vrijwilligerscentrales.nl/) die zich een dag(deel) kunnen vrijmaken
om de fietsverlichtingsactie uit te voeren. Maak een planning per klas. Ga uit dat het controleren van alle
fietsen per klas ongeveer een uur duurt.
In de klassen die de actie als ‘’controleurs’’ uitvoeren, wordt vóór de actie aandacht geschonken aan zichtbaarheid
in het verkeer, via de digitale les uit de digitale toolkit. Neem dit mee in de planning.
Tijd
Actie
Gedaan?
4 weken
Datum prikken ja/nee
4 weken
Bepalen welke klassen de actie uitvoeren en dit aan hen communiceren
ja/nee
4 weken
Fietsverlichtingsactie team formeren
ja/nee
3 weken
Aankondiging actie in schoolnieuwsbrief en/of de schoolwebsite
ja/nee
3 weken
Rooster maken: roulatie van klassen die langskomen met fiets ja/nee
2 weken
Digitale les behandelen in de ‘’controleurs’’ klassen ja/nee
1 week
Persbericht sturen aan lokale media
ja/nee
3 dagen
Voorbereidingen treffen
ja/nee
3 dagen
Checklists en materialen controleren
ja/nee
1 dag
Locatie schoolplein regelen
ja/nee
0 dag
De fietsverlichtingsactie!Ja!
Stap 2:
De voorpret
Natuurlijk moeten alle leerlingen weten op welke dag hun fietsen worden gecontroleerd. Het zou een gemiste
kans zijn als ze juist die dag met het openbaar vervoer komen. Daarom is het belangrijk om zowel de ouders als
leerlingen vooraf goed in te lichten.
Het inlichten van de leerlingen die de actie als controleurs uitvoeren gebeurt door de leerkracht, een paar
weken voor de actie. Het vooraf inlichten van de leerlingen die hun fietsen door hen laten checken, en de
ouders van alle leerlingen, kan via een (digitale) nieuwsbrief van de school en de schoolwebsite. Ook is er een
poster beschikbaar, die in de school kan worden opgehangen. De poster is onderdeel van de digitale toolkit,
welke te vinden is op anwb.nl/fietsverlichtingsactie.
Natuurlijk is het leuk als er wat reuring over de actie gaat ontstaan. In de digitale toolkit zit een persbericht dat
gestuurd kan worden naar de lokale (huis-aan-huis)krant, radio- of televisiestation. Dat werkt het beste een
week van tevoren. Bedenk echter al eerder welke persdienst (contactpersoon, emailadres) jullie hiervoor kunnen
benaderen, zodat een week van te voren alleen nog het bericht verstuurd hoeft te worden.
Draaiboek vrijwilligers ANWB fietsverlichtingsactie
2
Stap 3:
Voorbereiding
Check enkele dagen vóór de fietsverlichtingsactie de volgende zaken:
• Weet elke betrokken docent/vrijwilliger welke taak en rol hij/zij heeft?
• Is het tijdsschema per klas gereed?
• Is er plek gereserveerd op het schoolplein?
• Zijn de checklists en goedkeuringsstickers voorhanden?
• Zijn de betrokken docenten/vrijwilligers herkenbaar? Draag hiervoor de reflectievesten uit de
gereedschapskist.
Stap 4:
De fietsverlichtingsactie kan beginnen!
Meld op Twitter via #lichtaan en de Facebook pagina van de school dat jullie deelnemen aan ANWB
Lichtbrigade en dat jullie deelnemen aan de fietsverlichtingsactie.
Sta ruim voordat de eerste klas staat ingeroosterd klaar met de ‘’controleurs’’ (de uitvoerende leerlingen).
Zet de gereedschapskist klaar en verdeel de rollen onder de controleurs en de docenten en vrijwilligers.
Rollen controleurs:
A) runners: zij halen de klassen om beurten op en zorgen voor de logistiek van de kinderen en hun fietsen.
B) fietsreparateurs: zij zorgen voor het checken van de grote fietsonderdelen.
C) lichtreparateurs: zij zorgen voor het controleren en evt. repareren van de lampen.
Prepareer een flinke ruimte op het schoolplein waar een gehele klas de fietsen kan parkeren en rustig kan
wachten. Hanteer heldere instructies, zodat leerlingen waarvan de fiets nog niet is gecontroleerd, op hun beurt
wachten en gecontroleerde fietsen zo snel mogelijk worden gestald.
De controle
Gebruik de checklist om de fietsen te checken op de 15 genoemde controlepunten.
Schrijf evt. opmerkingen op deze kaart en geef deze mee aan de leerling.
Als de fiets helemaal in orde is, eventueel ook na de reparatie, dan krijgt de
leerling een goedkeuringssticker.
Succes!
Draaiboek vrijwilligers ANWB fietsverlichtingsactie
3
Checkkaart
Checkkaart
Zadel
Zit het zadel recht, op de juiste hoogte en goed vast?
Verlichting en reflectie
ok
niet ok
gerepareerd
Verlichting
Stuur
Werkt het voorlicht?
ok
niet ok
gerepareerd
Zit het stuur recht en vast?
gerepareerd
Zitten de handvaten vast?
ok
Werkt het achterlicht?
ok
niet ok
ok
niet ok
niet ok
gerepareerd
gerepareerd
Reflectie
Spatborden
Is de achterreflector in orde?
ok
niet ok
gerepareerd
ok
niet ok
niet ok
gerepareerd
Jasbeschermer
gerepareerd
Zijn de jasbeschermers aanwezig en zitten deze goed vast?
ok
Veiligheid
niet ok
gerepareerd
Ketting
Remmen
Is de ketting strak en gesmeerd?
Werkt de voor- en achterrem?
ok
niet ok
gerepareerd
Is er zijreflectie op de wielen?
ok
Zijn de spatborden aanwezig en zitten deze goed vast?
ok
Zijn de trapreflectoren in orde?
niet ok
gerepareerd
ok
niet ok
gerepareerd
Is een kettingkast aanwezig?
Banden
ok
niet ok
gerepareerd
Hebben de banden voldoende profiel?
ok
niet ok
gerepareerd
ok
niet ok
Bel
Heeft de fiets een goed werkende bel?
Zijn de banden opgepompt?
gerepareerd
Draaiboek vrijwilligers ANWB fietsverlichtingsactie
ok
niet ok
gerepareerd
4