Klik hier voor de reportage

health trend
Grote kans dat je je deze feestdagen niet ongans eet aan
kerstkransjes en kalkoen, maar lijnzaad, visolie en zeewier op
je bord vindt. Health foofd is hot, dus get with the program
160
tekst nathalie de graaf
beeld david lachapelle all you can eat, 2002 uit het boek david lachapelle, heaven to hell via taschen.com
health trend
ippe juicebars
schieten als paddenstoelen uit de
grond en op verjaardagen worden
vijgen en toastjes
met humus geserveerd in plaats
van good old bitterballen. Supermarkten breiden
in hoog tempo
hun assortiment
uit met bio- en
healthfood en voor
je dagelijkse
portie vitaminen
kun je tegenwoordig op iedere straathoek een shot tarwegras
bestellen. Waren het eerst vooral überverantwoorde geitenwollensokkentypes die shopten bij de biologische winkel,
tegenwoordig lopen ook yuppen, hipsters en jonge moeders
er de deur plat. Hotste superfood van het moment in New
York: boerenkool. Rijk aan antioxidanten en vitamine K, en
zelfs verkrijgbaar in chipsvorm.
Anneke Ammerlaan is trendonderzoeker en foodwatcher.
Zij stelt dat er sinds een paar jaar veel is veranderd. ‘Gezondheid is ons alles. Tot vijf jaar geleden kozen we echter voor
de weg van minste weerstand. Vooral bezit was belangrijk.
Je ontleende je persoonlijkheid aan je mooie auto of nieuwe
Louis Vuitton-tas. Tegenwoordig is dat heel anders. Door de
crisis heeft bezit plaatsgemaakt voor schulden en daardoor
zoeken we het meer in basics. Wie je bent is niet langer afhankelijk van wat je allemaal hebt, maar zit tegenwoordig
in jezelf. Eén van de weinige dingen waar we nog grip op
hebben is onze voeding. Dus gaan we massaal voor de belofte
van superfood. Je hoort er bij als je meedoet met deze hype en
daar zijn we gevoelig voor.’
Vervanger voor botox
Amber (34) weet alles van die belofte. Elke dag eet ze trouw
yoghurt met gojibessen, lijnzaad en chiazaad. ‘Ik weet nog
dat ik op Ibiza een artikel las over superfood. Ik was meteen
enthousiast. Ik ben een enorme hypochonder. Toen ik las
dat de antioxidanten die in veel superfood zitten een gunstige
uitwerking kunnen hebben op je weerstand en je gezondheid
én dat het heel goed is voor je huid, rende ik nog net niet de
Mercadona in. Zodra ik thuis was, heb ik de schappen van de
natuurwinkel leeggehaald. Sindsdien ben ik hooked.’
Maca, cacao nibs, hennepzaad: you name it, Amber eet het.
‘Ik voel me sindsdien stukken beter en heb meer energie.
Toen ik voor het eerst mulberries at, wist ik van gekkigheid
niet wat ik moest doen. Het klinkt misschien vreemd, maar
ik heb twee uur staan bodypumpen en nog was ik niet moe.
Ook vind ik dat ik er beter uit zie. Stralender en jonger.’
Het klinkt ons als muziek in de oren: eten als vervanger
van botox. Af en toe een handvol hennepzaad en dagelijks
wat chlorellapillen en rimpels verdwijnen als sneeuw voor de
zon. Door het eten van superfood schijnen we bovendien minder risico te lopen op hart- en vaatziekten, kanker en andere
enge dingen. Wie wil dat nou niet?
‘Mensen worden zich steeds meer bewust van de voordelen van een gezonde levensstijl,’ zegt voedingscoach Vivian
Reijs. ‘Die levensstijl is overgewaaid uit LA en San Francisco,
daar is superfood inmiddels volledig geïntegreerd in het voedingspatroon.’ Reijs, een bekend gezicht op televisie van
onder meer Huizenjacht, besloot zich een aantal jaar geleden
in gezonde voeding te verdiepen, omdat ze last had van verschillende kwaaltjes en niet lekker in haar vel zat. Ze volgde
opleidingen als voedingsconsulente en hormoontrainer en is
sindsdien als healthdeskundige te zien en te horen bij Shownieuws en Radio 10 Gold. Onlangs richtte ze vivonline.nl
op, een site met allerhande tips op het gebied van gezonde
voeding. ‘Ik zou niet willen spreken van een trend,’ vervolgt
Vivian. ‘Meer van een verandering van levensstijl. Over een
paar jaar weten we niet beter.’
elke dag feest
Allemaal leuk en aardig, maar wat ís het nu eigenlijk, dat
superfood? En waarom spreken we niet gewoon over broccoli
of spinazie? Dat is toch ook gezond? ‘Superfoods zijn voedingsmiddelen die buitengewone hoeveelheden voedingsstoffen
bevatten’, zegt Reijs. ‘De meeste gezonde voedingsmiddelen
hebben één of twee bijzondere eigenschappen die goed voor
de gezondheid zijn, superfoods bevatten er vaak twaalf of meer.
Daarnaast is healthfood rijk aan mineralen, vitaminen, aminozuren en antioxidanten. Dat is goed voor je lichaam, maar
ook voor je huid.’
Foodwatcher Anneke Ammerlaan vult aan: ‘We zijn ons
meer bewust geworden van wat we in ons lichaam stoppen.
Zo zijn we bijvoorbeeld minder vlees gaan eten. Eiwitten
halen we tegenwoordig liever uit chiazaad.’ Vroeger was het
volgens de trendwatcher niet nodig om ons hiermee bezig
te houden. ‘Toen aten we veel natuurlijker en gematigder.
Door de toevoeging van allerlei stoffen aan ons voedsel door
de voedselindustrie zijn we op zoek gegaan naar iets anders.
Daarbij zijn we steeds meer gaan eten. Een reep chocolade
was in de jaren vijftig 25 gram, nu 75 gram. Feestelijk eten is
langzamerhand dagelijkse kost geworden, met vaak obesitas
tot gevolg. Ook overgewicht is een reden voor ons om het
anders te willen. Voorheen verwenden we onszelf met een
Magnum, nu is het eerder een suikervrij ijsje met natuurlijke
ingrediënten en in de kleinste maat.’
Ook Monique (38) is zich meer bewust geworden van
haar voedingspatroon. Toen er een aantal jaren geleden een
flinke bronchitis bij haar werd geconstateerd, besloot ze naar
een alternatief genezer te gaan. Hij raadde haar aan eens goed
naar haar voeding te kijken. ‘Ik heb toen Healthforce Vitamineral Greenpowder gehaald. Dat is een combinatie van de
meest efficiënte superfoods zoals algen, groenten, waterplanten
en zeewier. Sindsdien voel ik me enorm veel fitter. Ik ging
me in voeding verdiepen en ik ben me nu veel bewuster van
wat ik in mijn mond stop. Ik eet alleen nog maar biologisch
161
health trend
en neem veel voedingssupplementen. Paprikachips? Dat komt
er bij mij niet meer in. Liever neem ik zeewierchips. Dat is
ook lekker en tenminste verantwoord. Ik voel me gewoon
schuldig als ik een snee witbrood eet.’
Rimpels: be gone
Chiazaad, rauwe amandelen en cacao: ook Anna (36) is er dol
op. Ze noemt zichzelf geen healthfood freak, maar zit er behoorlijk dicht tegenaan. ‘Ik drink geen alcohol of frisdrank,
maar kokoswater’, zegt ze. ‘Dat hydrateert vijf keer meer dan
normaal water, omdat het onder meer rijk is aan kalium. Ik
eet veel rauwe noten, zoals walnoten en pecannoten. Die doe
ik ook door shakes en ik maak er amandelmelk van voor allerlei drankjes.’ En alsof dat allemaal nog niet gezond genoeg
is, eet Anna ook zoveel mogelijk bladgroenten. ‘Soms maak
ik een green smoothie, maar ik eet ook regelmatig salades of
bak verse spinazie met een omelet van biologische eieren.’
Anna probeert al jaren - met wisselend succes - gezond te
eten. ‘Ik wil me graag zo fit mogelijk voelen en daarnaast
vind ik het ook logisch om goed voor jezelf te zorgen. Op die
manier kun je je lijf goed en intensief gebruiken.’ Zeker sinds
de laatste twee jaar probeert ze dingen te eten die zo min
mogelijk bewerkt zijn. ‘Het liefst ook nog lokale producten.
Ik merk dat ik een stuk minder moe ben. En mensen zeggen
ook nog dat ik er goed uitzie.’
Dat Anna er goed uitziet zal ongetwijfeld waar zijn, maar
de vraag is in hoeverre superfood ervoor kan zorgen dat we
er pakweg vijf jaar jonger uitzien. Of mooier nog: minder
snel rimpels krijgen. ‘Antioxidanten maken vrije radicalen
onschadelijk en gaan daardoor huidveroudering tegen’, zegt
Vivian Reijs. ‘Vrije radicalen kunnen ontstaan door roken,
zonnen, giftige stoffen, stress of een verontreinigd milieu.
Rood fruit, maar bijvoorbeeld ook tomaten, groene thee en
pure chocolade zitten vol antioxidanten en zijn daarom heel
goed voor de huid. Maar het gaat natuurlijk om de gehele
levensstijl. Geregeld sporten en een goede zonbescherming
zetten meer zoden aan de dijk dan gojibessen. Maar wat je in
je mond stopt, is ook zeker van invloed.’
Een heel eind
‘Je bent wat je eet,’ zegt prof. Michael Muller van het Nederlandse Nutrigenomics Center (NNC). Hij onderzoekt al
jaren de invloed van voeding op onze genen en hoewel er
wel degelijk een verband is tussen die twee, ziet hij gevaar
in de huidige healthfood hype. ‘Mensen denken: als ik maar
veel van een superfood eet, dan blijf ik gezond en word ik heel
oud, maar zo werkt het niet. Veel belangrijker is het om je
voedingspatroon onder de loep te nemen. Eet je gevarieerd?
Eet je vers? Als je seizoensgebonden en weinig bewerkt voedsel met voldoende vezels eet en regelmatig beweegt, kom je
Hits in
superfood:
162
Chiazaad
Rauwe cacao
Chlorella
Helpt bij afvallen en verbetert de
werking van je hersenen. Ook zouden deze zaden je cholesterol verlagen en tegelijkertijd juist je weerstand verhogen. Last but not least;
het zaad werkt tegen stress, zorgt
voor sterkere nagels en helpt ook
nog je haar groeien.
Boordevol antioxidanten, magnesium en
flavonoïde. Er wordt gezegd dat flavonoïden de gezondheid van het hart en de
bloedplaatjes bevorderen en het risico op
kanker doen afnemen. Ook werkt cacao
bloeddruk- en cholesterolverlagend.
Magnesium is belangrijk voor het goed
functioneren van je zenuwstelsel.
Een groene, eencellige zoetwateralg die
oorspronkelijk werd aangetroffen in
rivieren en meren in Oost-Azië. Bevat
een uitzonderlijk hoog gehalte aan
chlorofyl -bladgroen-, dat zorgt voor een
mooie huid. Chlorella vertraagt het
verouderingsproces en is rijk aan verschillende vitale voedingsstoffen.
beeld david lachapelle death by hamburgert, 2001 uit het boek
david lachapelle, artists and prostitutes via taschen.com
health trend
al een heel eind. Uit onderzoek is gebleken dat het mediterrane dieet daarbij het meest effectief is. Dat houdt dus in: veel
olijfolie, noten en groenten.’
In 2011 concludeerde ook de Britse National Health
Service dat er geen bewijs is voor het bestaan van specifieke
superfoods. Het blijkt onmogelijk om van een enkel product de
exacte invloed op de gezondheid vast te stellen. Volgens de
Health Service is het wel zo dat sommige producten bijzonder gezond zijn, in combinatie met een uitgebalanceerd dieet.
Ook Anneke Ammerlaan benadrukt dat het heel moeilijk
is om onderzoek te doen naar voeding. ‘Wat onze voedingswetenschap betreft, bevinden we ons nog in de 17e eeuw. We
hebben ons nog nooit met de intrinsieke voedingswaarden
- oftewel de daadwerkelijke voedingsstoffen van een product - beziggehouden, omdat dit een welvaartsverschijnsel
was. Pas als er een keuzerijkdom is, kunnen wetenschappers
gaan onderzoeken. Daarbij is research naar voedsel lastig. We
weten bijvoorbeeld wel dat chiazaad boordevol eiwitten en
omega-3 zit, maar we kunnen de uitwerking daarvan niet
testen op mensen. Wie zegt ons dat het menselijk lichaam die
eiwitten en omega-3 daadwerkelijk uit dat zaad kan halen?’
Zolang superfood niet als wonderfood wordt gezien, is er niets
mis mee, vindt Muller: ‘Het Nordic dieet is bijvoorbeeld
gezond, omdat er veel bessen in zitten. Maar het gaat hier om
verse bessen. Het lijkt mij niet bewezen dat elke dag bessen
uit blik eten ook zo gezond is. Daarbij is het erg duur.’ Muller is sceptisch over superfood dat via internet wordt verkocht.
‘Daar is weinig wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.
En dan doel ik vooral op onderzoek met proefpersonen. De
enige manier om wetenschappelijk correct te testen of voedsel of een voedingspatroon iets doet met onze gezondheid,
is door een groep mensen een bepaalde hoeveelheid van dat
voedsel te geven en een andere groep ter controle iets anders.
Denk aan gojibessen versus ander fruit. Positieve ervaringen
over wat voedsel doet, worden door de wetenschap niet als
bewijs gezien. Wel zijn deze vaak aanleiding om een studie
op poten te zetten, om te kijken of het voedsel echt iets doet.’
Ook Vivan Reijs onderkent het gevaar dat mensen doorslaan in de superfood-trend. ‘Je hoeft echt niet de hele dag op
shakes te leven. Dagelijks groente en fruit is een must, maar
je hebt ook eiwitten, goede vetten en koolhydraten nodig
uit brood, pasta en rijst. Ik raad mensen vaak aan om daarbij
voor de glutenvrije variant te kiezen, zoals zilvervliesrijst,
quinoa of boekweit. Alles waar té voor staat is niet goed.
Maar als je verschillende superfoods onderdeel laat zijn van je
voedingspatroon, dan krijg je voldoende vitaminen binnen.
Daarbij is het heerlijk.’ Intussen zweert Amber nog altijd bij
haar verslaving aan allerhande bessen en zaden: ‘Ik voel me
er goed bij, dus waarom niet? Maar ik drink ook gewoon een
glaasje wijn af en toe. Het moet wel leuk blijven.’
Mulberries
Maca
Gojibessen
Deze smakelijke bessen versterken het
immuunsysteem en ondersteunen je lever
en nieren in hun reinigingsproces. Ook
werken ze goed tegen huidveroudering
en verlagen ze je bloedsuikerspiegel.
Hiermee krijg je een natuurlijke hormoonbalans met meer energie en jawel: een
hoger libido. Ook verbetert de wortel van
de Maca-plant je geheugen, net als je
weerstand en uithoudingsvermogen.
Deze verhogen je weerstand, reguleren je
bloeddruk en bloedsuiker, versterken je
geheugen en zijn goed voor je huid. Ook
fijn: de bessen verhogen je libido en verbeteren het gezichtsvermogen.
Kleine kanttekening: Het is niet goed om elke dag dezelfde superfood te eten, omdat bessen en rauwe cacao ook giftige stoffen (kunnen) bevatten. Kies in ieder geval voor de biologische variant en wissel af.
163

Download Report