Medicamenteuze behandeling van MS MS anno 2013 Symposium voor zorgprofessionals Dorine Siepman, neuroloog Multipele sclerose - behandeling algemeen aanvalsbehandeling ziektemodulerend (immunomodulatie) ErasMS Behandeling - algemeen • Multidisciplinaire behandeling ! • MS verpleegkundige – neuroloog • revalidatie arts • fysiotherapeut, ergotherapeut, logopedist • maatschappelijk werk, psycholoog • dietist • huisarts, bedrijfsarts, verpleeghuisarts • uroloog, sexuoloog, MDL arts, pijnteam • …. ErasMS Multipele sclerose - behandeling algemeen aanvalsbehandeling ziektemodulerend (immunomodulatie) ErasMS Aanvalsbehandeling • Aanval = exacerbatie = schub • Wel/geen behandeling afhankelijk van aard en ernst van de verschijnselen • Methylprednisolon 1 dd 1000 mg iv, gedurende 3 dagen in combinatie met maagbeschermer • Geen goede trials naar beste toedieningsweg/dosis ErasMS Aanvalsbehandeling • Eerste MP kuur opname, daarna ip dagbehandeling • Effect op ernst en duur exacerbatie (bewijsklasse 1) Geen effect op uiteindelijk herstel ErasMS Bijwerkingen MP kuur • vieze smaak, gejaagdheid, vochtvasthouden, rood gelaat, slapeloosheid, tensiestijging, hartkloppingen, maagklachten, glucosestijging, stemmingsverandering • zelden: anafylactische reactie, acute pancreatitis, ritmestoornissen, psychose, ernstige depressie • Effect MP kuur: na 1 dag - enkele weken ErasMS Multipele sclerose - behandeling algemeen aanvalsbehandeling ziektemodulerend (immunomodulatie) ErasMS Ziektemodulerende medicatie • Tegenwoordig behandeling mogelijk na 1 episode en diagnose MS wordt eerder gesteld (MRI) • Patiënten moet op grond van de juiste informatie een weloverwogen keuze kunnen maken en de juiste verwachtingen hebben tav effect en bijwerkingen van medicatie ErasMS Ziektemodulerende medicatie Overwegingen tav wel/niet starten: - keuze van de patiënt - coping patiënt (verwerking, omstandigheden, prikangst?) - ernst en aard van de schub(s) - mate van herstel - MRI afwijkingen - LP afwijkingen - zwangerschapswens? - co-morbiditeit (andere ziekten, depressie) ErasMS Ziektemodulerende medicatie Eerstelijns middelen: • Interferon bèta (Betaferon, Rebif, Avonex) • Glatirameer acetaat (Copaxone) Tweedelijns middelen: • Natalizumab (Tysabri) • Fingolimod (Gilenya) • Mitoxantron ErasMS Ziektemodulerende medicatie: overzicht Relapsing-remitting nauwelijks schubs regelmatig schubs eerstelijns middelen Secundair-progressief schubs Primairprogressief mn progressief eerstelijns middelen geen geen geen schubs ++ agressieve ziekte tweedelijns middelen mitoxantron ErasMS Eerstelijns middelen ErasMS Eerstelijns middelen ErasMS Eerstelijns middelen afname aantal schubs met 30% afname ernst en duur van schub afremmen invaliditeit langere termijn? ErasMS Eerstelijns middelen Hoe vaak injecteren: Mogelijke bijwerkingen: 1x/week spier 3x/week huid griepverschijnselen, prikplekken, stemmingsstoornissen om de dag huid dagelijks huid prikplekken, acute prikreactie ErasMS Incidence (%) of reported adverse events in overall patient populations Giovannoni G et al. Mult Scler 2012;18:932-946 Incidence of flu-like symptoms and injection-site reactions associated with MS disease-modifying therapies. griepverschijnselen spuitplekken Giovannoni G et al. Mult Scler 2012;18:932-946 Reasons for discontinuation of therapy Giovannoni G et al. Mult Scler 2012;18:932-946 Tweedelijns middelen - Natalizumab ErasMS Tweedelijns middelen - Natalizumab ErasMS Tweedelijns middelen - Natalizumab -indicatie: RR MS met aanhoudende exacerbaties ondanks eerstelijns middelen -elke 4 weken 300 mg per infuus -afname aantal schubs met 68% ErasMS Tweedelijns middelen - Natalizumab Mogelijke bijwerkingen: overgevoeligheidreacties, PML ErasMS PML • Progressieve multifocale leukencephalopathie • JC virus • 40-60% is drager van dit virus • Bij verminderde afweer (bv aids, kanker, medicatie) kan dit virus een ernstige herseninfectie veroorzaken ErasMS PML bij Natalizumab • Inmiddels wereldwijd 395 patiënten PML, hiervan 92 overleden (23%) • Risico op PML bij Natalizumab: 3,28 per 1000 patiënten • Kans neemt toe bij voorafgaande immuunsupressie, aanwezige antistoffen tegen JC virus, > 2 jaar gebruik • Afwegen voor- en nadelen ErasMS Schub MS of PML? MS schub • acuut • na verergering in uren tot dagen meestal stabielspontaan herstel of na MP kuur • dubbelzien, wazig zien, beide benen, blaas, gevoelsstoornissen PML • subacuut begin • verspreiding over weken met langzame verergering • stoornissen spraak (afasie), gedrag, cognitie, halfzijdige uitval gezichtsvermogen/motoriek, epileptische aanvallen ErasMS Tweedelijns middelen - Fingolimod ErasMS Tweedelijns middelen - Fingolimod Opslag van ontstekingscellen (lymfocyten) in lymfeklieren Tweedelijns middelen - Fingolimod -indicatie: RR MS met aanhoudende exacerbaties ondanks eerstelijns middelen -zorgverzekeraars: na IFN èn glatirameer! -eerste pil voor MS -elke dag een capsule -afname aantal schubs met 54-60% ErasMS Tweedelijns middelen - Fingolimod Mogelijke bijwerkingen: eerste capsule in ziekenhuis (6 uur bewaking): trage hartslag / hartritmestoornissen herpesinfecties vochtophoping netvlies (macula oedeem) niet geven bij NMO (Devic) ErasMS Mitoxantron • Chemotherapie • Indicatie: SP MS met snelle progressie van invaliditeit, gekoppeld aan optreden exacerbaties • Infuus, elke 1-3 maanden, maximaal 2 jaar • Mogelijke bijwerkingen: hartfalen, leukemie wordt niet vaak meer gegeven ErasMS Eerste en tweedelijns middelen • Tweedelijns middelen zijn effectiever dan eerstelijns middelen, maar hebben ook ernstigere bijwerkingen! • Regels voor vergoeding door de zorgverzekeraars verschillen over de wereld ErasMS Ontwikkelingen Ontwikkelingen • Veel lopende studies naar nieuwe middelen • Specifiekere middelen • Weinig ontwikkelingen op neuroprotectief gebied (axonale schade/ progressieve MS) • Grootste zorg nieuwe middelen: bijwerkingen: ernstig, onverwacht, lange termijn? Symptomatische therapie • vermoeidheid • cognitie en stemming • pijn • tremor • spasticiteit • blaas en darm problemen • sexualiteit ErasMS Dank voor uw aandacht ErasMS
© Copyright 2024 ExpyDoc
