randvoorwaarden - Gemeente Leeuwarden

Bilgaard
Welstandsrichtlijnen en stedenbouwkundige randvoorwaarden;
locatie Comenius- sporthal Bilgaard
Team M&R
04-06-2014
2
Comenius - Sporthal Bilgaard - team M&R - 04-06-2014 - gemeente Leeuwarden
Bilgaard
Welstandsrichtlijnen en stedenbouwkundige randvoorwaarden;
locatie Comenius- sporthal Bilgaard
Comenius - Sporthal Bilgaard - team M&R - 04-06-2014 - gemeente Leeuwarden
3
qui conempor sit esciis autamus pos quas eles soluptus, eariatia id quis nis maios quatiusae landis inciis iunt est. Id molupidus aut opta ipsunda sit pelenis
genit ius. dolupta.La nectur res doluptium re quam id excest, se molupta tiist, conest di cusaper ferum, optaque pernatur am, cor alitas evenihit, officie
erio demolore pa dusant estrupiditem hicab ipit quia dolor as si bearchilles net vernam quossum faccaboriUgiam ratur? Quam si dus.
bestaande situatie
4
Comenius - Sporthal Bilgaard - team M&R - 04-06-2014 - gemeente Leeuwarden
Herstructurering Sporthal Bilgaard/ Comenius
Aanleiding
Het vertrek van scholengemeenschap Comenius en de programmatische
samenvoeging van sporthal Bilgaard met de NHL-sporthal vormde de
aanleiding voor een herstructureringsplan voor deze locatie aan de Dokkumer Ee. Comenius concentreert haar onderwijsinstellingen rondom
de locaties Achter de Hoven en Zamenhofpark; de school aan de Dokkumer Ee is dan ook enige tijd geleden gesloopt. Verder heeft de gemeente Leeuwarden een nieuw sportcomplex laten bouwen onder de
naam Rengers, waardoor o.a. sporthal Bilgaard overbodig werd. Ook
deze sporthal is inmiddels gesloopt.
Bestaande stedenbouwkundige structuur
Bilgaard is een wijk uit de periode van ‘het Nieuwe Bouwen’. Dit was
de periode van de stempelstedenbouw, steeds repeterende vormen
van stroken laagbouw woningen, middelhoge en hoge galerijflats, die
samen een visuele groep vormden. Aan de zuidoostzijde van Bilgaard
nabij de Dokkumer Ee resteerde een driehoekig kavel, die te klein was
voor een dergelijke visuele groep. De grenzen worden gevormd door
de Fennen aan de westzijde, de Brandemeer aan de noordzijde en Ee
aan de oostzijde. De kavel bevatte drie wijkvoorzieningen: aan de Brandemeer stond een middelbare school, in het midden aan de Fennen
stond sporthal Bilgaard en aan de zuidkant staat een kerkgebouw van de
Zevende dag Adventisten. Zoals vermeld zijn het schoolgebouw en de
sporthal inmiddels gesloopt. Het kerkgebouw is volop in gebruik en kan
blijven functioneren als gebed- en geloofsruimte.
een kerk vormden het ruimtelijke programma. In de oude situatie ontbrak
de relatie met de Dokkumer Ee, dat was in de periode van ‘het Nieuwe
Bouwen’ niet relevant. De ruimte rondom de gebouwen was opgevuld
met een schoolplein, grasvelden en verschillende boomgroepen. De gebouwen waren orthogonaal verkaveld en namen de richting over van de
stempelstedenbouw. Verder ontbrak iedere relatie met de stempel.
Dokkumer Ee-visie
In 2011 heeft de gemeenteraad van Leeuwarden het Ontwikkelkader
voor de Dokkumer Ee vastgesteld. Binnen dit document is op deze locatie
een transformatie voorzien van maatschappelijke doeleinden naar woningbouw. Bij de herontwikkeling is het van belang om de driehoekige
restruimte in een afwijkende stedenbouwkundige structuur op te zetten.
Een afwijkende structuur en woontypologie versterken de oorspronkelijke
structuur van Bilgaard. Daarnaast is water aantrekkelijk om aan te wonen.
Daarom wordt in de visie voorgesteld de voorkanten van de woningen
langs de Ee op het water te oriënteren.
Verder is een belangrijk punt de inrichting van de openbare ruimte. In de
huidige situatie is het ontwerp niet toegesneden op de specifieke kwaliteiten van de locatie. Binnen de visie wordt gepleit voor een sterkere relatie
met de Ee, door het straatprofiel aan te passen zodanig dat het parkeren
aan de Dokkumer Ee verdwijnt, het aantal vierkante meters verharding
wordt verkleind en de groene ruimte wordt vergroot.
Analyse
De driehoekige kavel fungeerde als locatie voor bijzondere programma’s
omdat het onvoldoende ruimte bood voor een volwaardige invulling
binnen de stempelstructuur. Een middelbare school, een sporthal en
Comenius - Sporthal Bilgaard - team M&R - 04-06-2014 - gemeente Leeuwarden
5
nieuwe situatie
6
Comenius - Sporthal Bilgaard - team M&R - 04-06-2014 - gemeente Leeuwarden
Planvoorstel
Overeenkomstig met de Dokkumer Ee visie is bewust afgeweken van de
stempelvormige verkaveling. Het gebied krijgt een eigen identiteit en dat
wordt versterkt door het toepassen van kappen. Hierdoor ontstaat er
net als het Havankpark een enclave langs de Ee, die geschikt is voor een
andere doelgroep om een meer gedifferentieerde bevolkingsopbouw in
Bilgaard te realiseren. Verder worden de bouwblokken evenwijdig aan de
Brandemeer en aan de Ee geplaatst waardoor een half open bouwblok
ontstaat. Zo ontstaat een buurtje dat de voorkanten van alle woningen
naar de straatzijde heeft gericht. Vanuit de Fennen is een groene zichtlijn
ontworpen met de breedte van een straatprofiel. Deze groene ruimte verbindt de achterliggende buurt met de Ee. De woningen langs deze zichtlijn
krijgen een shared space ontsluiting waarbij de voortuinen direct grenzen
aan de straat. Centraal wordt de open ruimte ingezaaid met gras, beplant
met solitaire bomen en voorzien van een speelveldje en speeltoestellen.
De woningen langs de Ee krijgen een nieuw straatprofiel met een parkachtige uitstraling. Het meest oostelijke trottoir langs de Ee wordt verwijderd,
de rijbaan voor het autoverkeer wordt versmald naar 3,5 meter en een
nieuwe groene tussenberm versterkt samen met een beukenhaag de groene uitstraling van de openbare ruimte. Door het verwijderen van het trottoir langs de Ee ontstaat er meer ruimte om in de toekomst de laanbeplanting langs de Ee te transformeren naar een lossere en meer afwisselende
bomenstructuur vergelijkbaar met deze van de Dokkumer Trekweg.
Comenius - Sporthal Bilgaard - team M&R - 04-06-2014 - gemeente Leeuwarden
7
Sporthal Bilgaard/ Comenius
rubriek
Plaatsing
codering
onderlinge positie
in rooilijn
onderlinge afstand
vrijstaande blokken
richting
evenwijdig aan weg-as
opmerkingen
Hoofdvorm
bebouwingscontour
één- twee bouwlagen met kap
massaopbouw
enkelvoudig
relatieve omvang
rijenwoningen
vormbehandeling
kantig
Aanzichten
gerichtheid
enkelzijdige oriëntatie, hoekwoningen tweezijdige oriëntatie
geleding
horizontaal, geritmeerd
compositie
hedendaagse interpretatie jaren 30 architectuur/ tuindorp architectuur
Opmaak
materiaal
hoofdzakelijk baksteen
kleur
detail
hoofdzakelijk wit, plinten in afwijkende kleuren
dakoverstek zorgvuldig vormgeven
kappen: rood
Diversen
Ee-woningen
voorgevel van de hoekwoning krijgt een bijzondere
detail in de vorm van een erker, aanbouw o.i.d.
bijgebouwen en bergingen
erfafscheidingen
Auteur:
Versie 4 grenzend aan de openbare ruimte: onderdeel van de gevelcompositie
grenzend aan de openbare ruimte: onderdeel van de gevelcompositie
Jos van Langen
mei 2014
bijschrift
8
Comenius - Sporthal Bilgaard - team M&R - 04-06-2014 - gemeente Leeuwarden
Comenius - Sporthal Bilgaard - team M&R - 04-06-2014 - gemeente Leeuwarden
9