Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/23294 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Knevel, Rachel Title: Unraveling joint destruction in rheumatoid arthritis Issue Date: 2014-01-30 Curriculum Vitae List of publications 1. Krabben A, Wilson AG, de Rooy DP, Zhernakova A, Brouwer E, Lindqvist E, Saxne T, Stoeken G, van Nies JA, Knevel R, Huizinga TW, Toes R, Gregersen PK, van der Helm-van Mil AH. Genetic variants in the IL-4 and IL-4 receptor genes in association with the severity of joint damage in rheumatoid arthritis: a study in seven cohorts. Arthritis Rheum. 2013 Aug 27. doi: 10.1002/art.38141 2. Knevel R, de Rooy DP, Zhernakova A, Gröndal G, Krabben A, Steinsson K, Wijmenga C, Cavet G, Toes RE, Huizinga TW, Gregersen PK, van der Helm-van Mil AH. Association of variants in IL2RA with progression of joint destruction in rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum. 2013 Jul;65(7):1684-93. doi: 10.1002/art.37938. 3. Knevel R, Klein K, Somers K, Ospelt C, Houwing-Duistermaat JJ, van Nies JA, de Rooy DP, de Bock L, Kurreeman FA, Schonkeren J, Stoeken-Rijsbergen G, Helmer Q, van der Linden MP, Kern M, Manjarrez-Orduno N, Rodriguez-Rodriquez L, Stinissen P, Huizinga TW, Toes RE, Gay S, Gregersen PK, Somers V, van der Helm-van Mil AH. Identification of a genetic variant for joint damage progression in autoantibody-positive rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis. 2013 Aug 16. doi: 10.1136/annrheumdis-2013-204050 4. de Rooy DP, Yeremenko NG, Wilson AG, Knevel R, Lindqvist E, Saxne T, Krabben A, Leijsma MK, Daha NA, Tsonaka S, Zhernakova A, Houwing-Duistermaat JJ, Huizinga TW, Toes RE, Baeten DL, Brouwer E, van der Helm-van Mil AH. Genetic studies on components of the Wnt signalling pathway and the severity of joint destruction in rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis. 2013 May;72(5):769-75. doi: 10.1136/annrheumdis-2012-202184. 5. van der Helm-van Mil AH, Knevel R, Cavet G, Huizinga TW, Haney DJ. An evaluation of molecular and clinical remission in rheumatoid arthritis by assessing radiographic progression. Rheumatology (Oxford). 2013 May;52(5):839-46. doi: 10.1093/rheumatology/kes378 6. Teare MD, Knevel R, Morgan MD, Kleszcz A, Emery P, Moore DJ, Conaghan P, Huizinga TW, Morgan AW, van der Helm-van Mil AH, Wilson AG. Allele dose association of the C5orf30 rs26232 variant with joint damage in Rheumatoid Arthritis. Arthritis Rheum. 2013 Jul 1. doi: 10.1002/art.38064. 7. Huidekoper AL, van der Woude D, Knevel R, van der Helm-van Mil AH, Cannegieter SC, Rosendaal FR, Kloppenburg M, Huizinga TW. Patients with early arthritis consume less alcohol than controls, regardless of the type of arthritis. Rheumatology (Oxford). 2013 Jun 20. 8. Krabben A, Knevel R, Huizinga TW, Cavet G, van der Helm-van Mil AH. Serum Pyridinoline Levels and Prediction of Severity of Joint Destruction in RheumatoidArthritis. J Rheumatol. 2013 Jun 1. 9. de Rooy DP, Yeremenko NG, Wilson AG, Knevel R, Lindqvist E, Saxne T, Krabben A, Leijsma MK, Daha NA, Tsonaka S, Zhernakova A, Houwing-Duistermaat JJ, Huizinga TW, Toes RE, Baeten DL, Brouwer E, van der Helm-van Mil AH. Genetic studies on components of the Wnt signalling pathway and the severity of joint destruction in Rheumatoid Arthritis. Ann Rheum Dis. 2013 May;72(5):769-75. doi: 10.1136/annrheumdis-2012-202184 10. Plantinga TS, Fransen J, Knevel R, Netea MG, Zwerina J, Helsen MM, van der Meer JW, van Riel PL, Schett G, van der Helm-van Mil AH, van den Berg WB, Joosten LA. Role of NOD1 polymorphism in susceptibility and clinical progression of Rheumatoid Arthritis. Rheumatology (Oxford). 2013 May;52(5):806-14. doi: 10.1093/rheumatology/kes404. 328 Unraveling joint destruction in RA 11. Knevel R, Lukas C, van der Heijde D, Rincheval N, Combe B, van der Helm-van Mil AH. Defining erosive disease typical of RA in the light of the ACR/EULAR 2010 criteria for Rheumatoid Arthritis; results of the data driven phase. Ann Rheum Dis. 2013 Apr;72(4):590-5. doi: 10.1136/annrheumdis-2012202778. 12. van der Heijde D, van der Helm-van Mil AH, Aletaha D, Bingham CO, Burmester GR, Dougados M, Emery P, Felson D, Knevel R, Kvien TK, Landewé RB, Lukas C, McInnes I, Silman AJ, Smolen JS, Stanislawska-Biernat E, Zink A, Combe B. EULAR definition of erosive disease in light of the 2010 ACR/EULAR Rheumatoid Arthritis classification criteria. Ann Rheum Dis. 2013 Apr;72(4):479-81. doi: 10.1136/annrheumdis-2012-202779. 13. Suwannalai P, Britsemmer K, Knevel R, Scherer HU, Levarht EW, van der Helm-van Mil AH, van Schaardenburg D, Huizinga TW, Toes RE, Trouw LA. Low-avidity anticitrullinated protein antibodies (ACPA) are associated with a higher rate of joint destruction in Rheumatoid Arthritis. Ann Rheum Dis. 2013 Mar 5. [ 14. Knevel R, Kwok KY, de Rooy DP, Posthumus MD, Huizinga TW, Brouwer E, van der Helm-van Mil AH. Evaluating joint destruction in Rheumatoid Arthritis: is it necessary to radiograph both hands and feet? Ann Rheum Dis. 2013 Mar;72(3):345-9. doi: 10.1136/annrheumdis-2012-201391. 15. Knevel R, Krabben A, Wilson AG, Brouwer E, Leijsma MK, Lindqvist E, de Rooy DP, Daha NA, van der Linden MP, Tsonaka S, Zhernakova A, Westra HJ, Franke L, Houwing-Duistermaat JJ, Toes RE, Huizinga TW, Saxne T, van der Helm-van Mil AH. A genetic variant in granzyme B is associated with progression of joint destruction in Rheumatoid Arthritis. Arthritis Rheum. 2013 Mar;65(3):582-9. doi: 10.1002/art.37808. 16. Knevel R, van Nies JA, le Cessie S, Huizinga TW, Brouwer E, van der Helm-van Mil AH. Evaluation of the contribution of cumulative levels of inflammation to the variance in joint destruction in Rheumatoid Arthritis. Ann Rheum Dis. 2013 Feb;72(2):307-8. doi: 10.1136/annrheumdis-2012201931. Epub 2012 Aug 17. 17. Knevel R, Tsonaka R, le Cessie S, van der Linden MP, Huizinga TW, van der Heijde DM, HouwingDuistermaat JJ, van der Helm-van Mil AH. Comparison of methodologies for analyzing the progression of joint destruction in Rheumatoid Arthritis. Scand J Rheumatol. 2013;42(3):182-9. doi: 10.3109/03009742.2012.728618. 18. de Rooy DP, Andersson ML, Knevel R, Huizinga TW, Svensson B, van der Helm-van Mil AH. Does the season at symptom onset influence the long-term severity of radiographic joint destruction in Rheumatoid Arthritis? Ann Rheum Dis. 2012 Dec;71(12):2055-6. doi: 10.1136/annrheumdis-2012201565. 19. Curtis JR, van der Helm-van Mil AH, Knevel R, Huizinga TW, Haney DJ, Shen Y, Ramanujan S, Cavet G, Centola M, Hesterberg LK, Chernoff D, Ford K, Shadick NA,Hamburger M, Fleischmann R, Keystone E, Weinblatt ME. Validation of a novel multibiomarker test to assess Rheumatoid Arthritis disease activity. Arthritis Care Res (Hoboken). 2012 Dec;64(12):1794-803. doi: 10.1002/acr.21767. 20. Knevel R, de Rooy DP, Gregersen PK, Lindqvist E, Wilson AG, Gröndal G, Zhernakova A, van Nies JA, Toes RE, Tsonaka R, Houwing-Duistermaat JJ, Steinsson K, Huizinga TW, Saxne T, van der Helm-van Mil AH. Studying associations between variants in TRAF1-C5 and TNFAIP3-OLIG3 and the progression of joint destruction in Rheumatoid Arthritis in multiple cohorts. Ann Rheum Dis. 2012 Oct;71(10):17535. doi: 10.1136/annrheumdis-2012-201289. 21. Knevel R, Krabben A, Brouwer E, Posthumus MD, Wilson AG, Lindqvist E, Saxne T, de Rooy D, Daha N, van der Linden MP, Stoeken G, van Toorn L, Koeleman B, Tsonaka R, Zhernakoza A, HouwingDuistermaat JJ, Toes R, Huizinga TW, van der Helm-van Mil A. Genetic variants in IL15 associate with Curriculum Vitae progression of joint destruction in Rheumatoid Arthritis: a multicohort study. Ann Rheum Dis. 2012 Oct;71(10):1651-7. doi: 10.1136/annrheumdis-2011-200724. 22. Gaujoux-Viala C, Knevel R, Mandl P, Nagy G, Frank M, Machado P, Hatemi G, Buch MH, Aletaha D, Gossec L; EMEUNET working group. Who are the Young professionals working in the field of rheumatology in Europe and what are their needs? An EMEUNET (EMerging EUlar NETwork) survey. Ann Rheum Dis. 2012 Aug;71(8):1432-3. doi: 10.1136/annrheumdis-2011-201266. 23. Luczak A, Knevel R, Huizinga TW, van Nies JA, van der Helm-van Mil A, De Vries-Bouwstra JK. No impact of serum uric acid on the outcome of recent-onset arthritis. Ann Rheum Dis. 2012 Aug;71(8):1424-5. doi: 10.1136/annrheumdis-2011-201027. 24. Knevel R, Gröndal G, Huizinga TW, Visser AW, Jónsson H, Víkingsson A, Geirsson AJ, Steinsson K, van der Helm-van Mil AH. Genetic predisposition of the severity of joint destruction in Rheumatoid Arthritis: a population-based study. Ann Rheum Dis. 2012 May;71(5):707-9. doi: 10.1136/annrheumdis-2011-200627. 25. Willemze A, Böhringer S, Knevel R, Levarht EW, Stoeken-Rijsbergen G, Houwing-Duistermaat JJ, van der Helm-van Mil AH, Huizinga TW, Toes RE, Trouw LA. The ACPA recognition profile and subgrouping of ACPA-positive RA-patients. Ann Rheum Dis. 2012 Feb;71(2):268-74. doi: 10.1136/annrheumdis-2011-200421. 26. Shi J, Knevel R, Suwannalai P, van der Linden MP, Janssen GM, van Veelen PA, Levarht NE, van der Helm-van Mil AH, Cerami A, Huizinga TW, Toes RE, Trouw LA. Autoantibodies recognizing carbamylated proteins are present in sera of patients with Rheumatoid Arthritis and predict joint damage. Proc Natl Acad Sci U S A.2011 Oct 18;108(42):17372-7. doi: 10.1073/pnas.1114465108. 27. Klein-Wieringa IR, van der Linden MP, Knevel R, Kwekkeboom JC, van Beelen E, Huizinga TW, van der Helm-van Mil A, Kloppenburg M, Toes RE, Ioan-Facsinay A. Baseline serum adipokine levels predict radiographic progression in early Rheumatoid Arthritis. Arthritis Rheum. 2011 Sep;63(9):2567-74. doi: 10.1002/art.30449. 28. Scherer HU, van der Woude D, Willemze A, Trouw LA, Knevel R, Syversen SW, van der Linden MP, Lie B, Huizinga TW, van der Heijde DM, van der Helm-van Mil AH, Kvien TK, Toes RE. Distinct ACPA fine specificities, formed under the influence of HLA shared epitope alleles, have no effect on radiographic joint damage in Rheumatoid Arthritis. Ann Rheum Dis. 2011 Aug;70(8):1461-4. doi: 10.1136/ard.2010.146506. 29. van der Linden MP, Knevel R, Huizinga TW, van der Helm-van Mil AH. Classification of Rheumatoid Arthritis: comparison of the 1987 American College of Rheumatology criteria and the 2010 American College of Rheumatology/European League Against Rheumatism criteria. Arthritis Rheum. 2011 Jan;63(1):37-42. doi: 10.1002/art.30100. 30. de Rooy DP, van der Linden MP, Knevel R, Huizinga TW, van der Helm-van Mil AH. Predicting arthritis outcomes--what can be learned from the Leiden Early Arthritis Clinic? Rheumatology (Oxford). 2011 Jan;50(1):93-100. doi: 10.1093/rheumatology/keq230. 31. van der Linden MP, le Cessie S, Raza K, van der Woude D, Knevel R, Huizinga TW, van der Helm-van Mil AH. Long-term impact of delay in assessment of patients with early arthritis. Arthritis Rheum. 2010 Dec;62(12):3537-46. doi: 10.1002/art.27692. 32. van Nies JA, de Jong Z, van der Helm-van Mil AH, Knevel R, Le Cessie S, Huizinga TW. Improved treatment strategies reduce the increased mortality risk in early RA-patients. Rheumatology (Oxford). 2010 Nov;49(11):2210-6. doi: 10.1093/rheumatology/keq250. 33. van Nies JA, Knevel R, Daha N, van der Linden MP, Gregersen PK, Kern M, le Cessie S, HouwingDuistermaat JJ, Huizinga TW, Toes RE, van der Helm-van Mil AH. The PTPN22 susceptibility risk variant is not associated with the rate of joint destruction in anti-citrullinated protein antibody- 330 Unraveling joint destruction in RA positive Rheumatoid Arthritis. Ann Rheum Dis. 2010 Sep;69(9):1730-1. doi: 10.1136/ard.2009.117952. 34. van der Helm-van Mil AH, Knevel R, van der Heijde D, Huizinga TW. How to avoid phenotypic misclassification in using joint destruction as an outcome measure for Rheumatoid Arthritis? Rheumatology (Oxford). 2010 Aug;49(8):1429-35. doi: 10.1093/rheumatology/keq013. 35. Knevel R, Schoels M, Huizinga TW, Aletaha D, Burmester GR, Combe B, Landewé RB, Smolen JS, Sokka T, van der Heijde DM. Current evidence for a strategic approach to the management of Rheumatoid Arthritis with disease-modifying antirheumatic drugs: a systematic literature review informing the EULAR recommendations for the management of Rheumatoid Arthritis. Ann Rheum Dis. 2010 Jun;69(6):987-94. doi: 10.1136/ard.2009.126748. 36. Smolen JS, Landewé R, Breedveld FC, Dougados M, Emery P, Gaujoux-Viala C, Gorter S, Knevel R, Nam J, Schoels M, Aletaha D, Buch M, Gossec L, Huizinga T, Bijlsma JW, Burmester G, Combe B, Cutolo M, Gabay C, Gomez-Reino J, Kouloumas M, Kvien TK, Martin-Mola E, McInnes I, Pavelka K, van Riel P, Scholte M, Scott DL, Sokka T, Valesini G, van Vollenhoven R, Winthrop KL, Wong J, Zink A, van der Heijde D. EULAR recommendations for the management of Rheumatoid Arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs. Ann Rheum Dis. 2010 Jun;69(6):964-75. doi: 10.1136/ard.2009.126532. 37. Schoels M, Knevel R, Aletaha D, Bijlsma JW, Breedveld FC, Boumpas DT, Burmester G, Combe B, Cutolo M, Dougados M, Emery P, van der Heijde D, Huizinga TW, Kalden J, Keystone EC, Kvien TK, Martin-Mola E, Montecucco C, de Wit M, Smolen JS. Evidence for treating Rheumatoid Arthritis to target: results of a systematic literature search. Ann Rheum Dis. 2010 Apr;69(4):638-43. doi: 10.1136/ard.2009.123976.. Curriculum Vitae 332 Unraveling joint destruction in RA Curriculum Vitae Curriculum Vitae Rachel Knevel werd geboren in 1982 in Naarden. Het basis- en middelbaaronderwijs genoot zij op verscheidene plekken in Nederland. In 2001 behaalde zij haar Gymnasium diploma (beta profiel met Grieks en Geschiedenis als extra vakken). Zij werd middels decentrale selectie aangenomen tot de opleiding Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Leiden. Tijdens haar opleiding tot arts heeft zij verscheidene neventaken op zich genomen, waaronder een jaar full-time het questoraat van de stundentenverening SSR te Leiden. In 2009 haalde zij cum laude haar arts examen. Zij was toen al begonnen met wetenschappelijk onderzoek bij de afdeling reumatologie in Leiden onder begeleiding van dr. A.H.M. van der Helm-van Mil en prof. dr. T.W.J. Huizinga. Zowel in 2008 als in 2012 was zij fellow in internationale taskforces van de EUropean League Against Rheumatism (EULAR), die de aanbevelingen schreven voor de behandeling en de diagnose van reumatoïde arthritis. TIjdens haar onderzoek heeft zij enkele maanden in IJsland de erfelijkheid van gewrichtsschade bestudeerd in samenwerking met de afdeling reumatologie van het Landspítali ziekenhuis en DeCode Genetics (beide in Reykjavik). Dit onderzoek werd gesteund door een Bontius fellowship. Daarnaast werd haar onderzoek verschillende malen beloond met reisbeurzen als ook de EULAR best abstract award in 2012 voor haar publicatie over de associatie tussen IL-2RA en gewrichtsschade. Naast verscheidene internationale samenwerkingen op onderzoeksgebied heeft zij zich ingezet voor sociale samenwerking zowel lokaal op de afdeling reumatologie als ook bij de Europese gemeenschap voor jonge reumatologen (EMEUNET). In 2012 is Rachel begonnen aan haar opleiding tot reumatoloog, waarvan zij de eerste drie jaren interne vooropleiding in het MCHaaglanden in Den Haag volgt. Ook hier hoopt zij zich nuttig te maken op sociaal en wetenschappelijk vlak door lidmaatschap van het assistentenbestuur en betrokkenheid bij onderzoek. Naar verwachting zal haar opleiding tot reumatoloog worden afgerond in 2018 in het LUMC. . 334 Unraveling joint destruction in RA Dankwoord Dankwoord Het ‘boekje’ is af. Het ligt gebundeld voor u. De artikelen hadden nooit door mij alleen gemaakt kunnen worden, ze zijn het resultaat van uitgebreide samenwerkingen. Ik heb dan ook het genoegen om veel mensen dank verschuldigd te zijn. Allereerst, Annette van der Helm-van Mil, jij bent de stuwende kracht achter dit hele onderzoek geweest. Ik ben erg blij dat ik samen met jou onderzoek heb mogen doen. Naast de grondige hypotheses die je vormde over het onderzoek naar gewrichtsschade heb ik veel geleerd van jouw onderzoekskwaliteiten. Het belang van vaart in het werk houden, altijd de “puntjes op de i” zetten en het aangaan van samenwerkingverbanden om het werk naar een hoger niveau te tillen, zijn vaardigheden die ik de rest van mijn leven mee zal nemen. Je doorzettingsvermogen en je enorme tijdsinvestering hebben tot bijzondere resultaten geleid. Wetenschappelijk onderzoek kan niet worden uitgevoerd op een eiland. De kwaliteit en productiviteit van onderzoek is afhankelijk van de groep waarin je functioneert. Tom Huizinga, jij bent de eerste die me dit duidelijk maakte, niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk. De wetenschappelijke groep die jij, samen met René Toes, hebt gecreëerd is indrukwekkend en ik ben heel dankbaar dat ik in die groep heb mogen functioneren. Met de combinatie van klinische onderzoekers en laboratorium onderzoekers hebben jullie een wereld gecreëerd waar wetenschappelijke bevindingen vanuit diverse facetten kunnen worden uitgewerkt. Mijn persoonlijke interesse groeide steeds meer richting de statitische aspecten van onderzoek. Hiervoor moet ik allereerst René Toes bedanken. Jouw kritische houding tegenover de statistische grondslag van mijn onderzoek heeft het fundament gelegd voor mijn interesse in statistiek. De discussies over de ‘waarheid’ van onze bevindingen en de correctheid van de analyses prikkelden mij om meer te leren en te begrijpen van statistiek. Ik kijk met veel plezier terug op deze gesprekken. Vervolgens hebben Saskia le Cessie, Jeanine Houwing-Duistermaat en Roula Tsonaka mij geholpen om de interesse in de statistiek ook om te kunnen zetten naar kennis. Jullie beschikbaarheid, geduld en uitleg waren voor mij een grote verrijking. Ik vind het bijzonder hoeveel tijd jullie wilden spenderen om de statistiek voor mij te verduidelijken. Annette en Tom, naast de kennismaking met jullie eigen kwaliteiten hebben jullie mij gestimuleerd en de ruimte gegeven om ook veel samen te werken met andere onderzoeksgroepen. For all those researchers I have collaborated with, I am very grateful 336 Unraveling joint destruction in RA that you were willing to participate in our research and that you allowed me to participate in yours. First of all, I wish to thank the people from Iceland for the collaboration on the heritability project: Gerδur Gronsdäl, Kristjan Steinsson, Ari Kárason and Stacey Steinberg. Thank you for sharing your knowledge, data and time. Mijn dank gaat ook uit naar Willemien Visser voor het werk en de gezelligheid samen in IJsland. Especially thanks to Gerδur. You did not only share your and Kristjan Steinsson’s fantastic data collection of Icelandic RA patients with me, you also showed me that research was more than being serious. You showed me the fun and excitement of collaboration abroad as well as how to combine being a rheumatologist, a scientist and an important member of the social community at once. Thank you so much for your example, for your hospitality and your friendship. Much of the genetic research in this thesis is the result of combining several datasets. Gerry Wilson, Elizabeth Brouwer, Tore Saxne, Elizabeth Linqvist and Peter Gregerson, thank you all for sharing your data and for your help in shaping the research design. Also to all other authors who have worked in the genetic projects; thank you for sharing your expertise and data. With regard to the SPAG16 project I would like to give special thanks to Kirsten Klein, Caroline Ospelt, Klaartje Somers, Veerle Somers, Peter Gregerson, Quinta Helmer, Jeanine Houwing-Duistermaat and Annette van der Helm-van Mil. For me, this was the most extensive project I have been working on so far. It could never have led to the current results without this large collaboration, all your involvement and expertise, and the fantastic guidance of Annette. Thank you all for this. I also like to thank all the collaborators in the EULAR treatment taskforce as well as the EULAR erosion taskforce. I am very grateful that I could participate in these large international working groups. These experiences have been invaluable for me. In aanvulling hierop, wil ik graag mijn persoonlijke dank aan Désirée van der Heijde uiten. Ik ben dankbaar dat ik met je heb mogen samenwerken in beide EULAR-projecten. Jouw hulp was voor mij onmisbaar. Daarnaast was het onderzoek uit dit proefschrift zonder jouw initiële werk naar het scoren van gewrichtsschade een stuk moeilijker geweest. Als laatste mijn dank voor de kritische en strakke methodologische blik die je herhaaldelijk over ons werk hebt laten gaan. Alle collega-promovendi op het onderzoek van Annette (Michael van der Linden, Jessica van Nies, Diederik de Rooy en Annemarie Krabben), heel veel dank voor de samenwerking. Het werk had vele handen en hoofden nodig. Ik ben blij dat wij dit samen als groep hebben mogen doen. Ik heb vele plezierige, grappige en leerzame herinneringen aan onze gezamenlijke werkzaamheden. De afdeling is te groot om iedereen persoonlijk te bedanken. Ik wil graag alle stafleden, mede-promovendi, arts-assistenten, post-docs en secretaresses bedanken. Jullie variatie Dankwoord aan kwaliteiten, jullie gezelligheid, vriendelijkheid en begrip maken dat op de afdeling een mooie onderzoeksgemeenschap bestaat, waar het een plezier is om te werken. Dank aan degenen die hebben meegewerkt aan de dataverzameling, -verwerking en -opslag. Speciale dank aan allen die hun kennis met mij hebben gedeeld en uitleg hebben gegeven over wetenschappelijke beginselen, vaardigheiden en interpretaties van de resultaten. Dank ook aan hen die hebben meegeschreven aan de artikelen en met wie ik heb mogen samenwerken op hun projecten. Hoe enerverend de resultaten van onderzoek mogen zijn, de dagelijkse praktijk van onderzoek kan soms taai zijn. Ik wil speciale dank betuigen aan Annemiek Willemze en Jessica van Nies. Jullie waren voor mij een grote steun zowel op sociaal als op wetenschappelijk gebied. We hebben samen verscheidene wetenschappelijke theorieën gedeeld en uitgewerkt. Jullie nauwkeurigheid en wetenschappelijke kennis hebben mij veel geleerd en geïnspireerd. Ik ben blij dat jullie mij bijstaan bij de verdediging van dit proefschrift. Ik hoop uit te kijken op een lange professionele samenwerking en persoonlijke vriendschap, in het Westeinde ziekenhuis, in het LUMC en in de verre toekomst. Hoewel zij bij het specifieke onderzoek niet nauw betrokken zijn geweest, wil ik ook graag mijn ouders bedanken. Jullie hebben mij gevormd en met regelmaat ben ik dankbaar voor de lessen en vaardigheden die jullie mij hebben meegegeven. Mama bedankt voor het altijd benadrukken van het belang om aandacht voor de omgeving te hebben, het optimale uit jezelf te halen en te leren door kritisch naar de omgeving te kijken. Papa, bedankt voor alle tijd en gesprekken die wij over legio van onderwerpen hebben gevoerd. Ik denk dat zij de basis zijn geweest voor mijn huidige analytische vermogen. Jij hebt mij geleerd hoe je zaken logisch benadert, maar ook dat geen enkel idee vreemd of te simpel is. Mijn laatste dank gaat uit naar mijn man, Coen Maas. Jij bent mijn belangrijkste inspiratiebron geweest om te starten met wetenschappelijk onderzoek. Tevens zorgde je voor verbreding van mijn horizon door telkens de basale aannames van mijn wetenschappelijk theorieën te toetsen. Ik kijk terug op vele interessante avonden van discussies over de grondslag en het verschil tussen kwantitatieve en kwalitatieve wetenschap. Ik zie het als een uitzonderlijk genoegen om mijn leven te mogen delen met iemand met zoveel kennis, kritisch vermogen, vriendelijkheid, levensplezier en steunende kracht.
© Copyright 2024 ExpyDoc