Programma Dag 1 – Woensdag 16 april 2014 Dag 2 – Donderdag 17 april 2014 • Welkom en introductie • Algen en Wieren voor de Biobased Economy Maria Barbosa Johan Sanders • Inleiding tot de Biobased Economy: kernbegrippen • Ontwikkeling en toepassing van biobased producten en chemicaliën en toelichtingen Harriëtte Bos Johan Sanders • Inleiding tot biomassa, beschikbaarheid en drivers • Agronomie van biomassa voor energie en chemie Paul Struik Wolter Elbersen • Beleidsontwikkelingen in de Biobased Economy • Thermische conversie Kees Kwant Jan Pels • Casus: Investeringsbeslissing Bioraffinage, • Het energieakkoord hoe verdienen we geld aan biobased in een Mariusz Cieplik • Anaerobe vergisting in tijden van Biobased Economy duurzame wereld? Johan Sanders en Wolter Elbersen René Rozendal • Biobrandstoffen: huidige status en nieuwe • Discussie en conclusies Investeringsvoorstel ontwikkelingen Rob Bakker • Over duurzaamheid en de Biobased Economy • Afsluiting en evaluatie Martin Junginger • Een visie op de huidige en toekomstige rol van biomassa en de rol van Bioraffinage Johan Sanders • Netwerkbijeenkomst • Polymelkzuur in de praktijk Jan Noordegraaf Voor meer informatie, neem contact op met Wageningen Academy Praktische informatie Ir. Janine Quist Organisatie Programmamanager Wageningen Academy T0317 48 26 82 Postbus 226 [email protected] 6700 AE Wageningen www.wageningenacademy.nl T 0317 48 40 93 E [email protected] Locatie Cursus Biomassa voor Energie en Chemie Wageningen Prijs € 1.395,- Max. deelnemers Data Inschrijven voor 30 16 en 17 april 2014 31 maart 2014 Inschrijven www.wageningenacademy.nl Hoe vinden de aanbieders en afnemers elkaar in de Biobased Economy? Wageningen 16 en 17 april 2014 De cursus behandelt Deze tweedaagse cursus is een inleidende cursus voor professionals die zich richt op het verkrijgen van een breed inzicht in de Biobased Economy en de biomassaketen van bron tot verwerking naar energie (warmte, elektriciteit), transportbrandstoffen en chemicaliën en producten. Technische aspecten, beleid, duurzaamheid en regelgeving komen ruim aan bod om u als deelnemer in staat te stellen zelf gefundeerde besluiten te nemen. Doelgroep Deze cursus is interessant voor iedereen die initiatieven ontplooit op het gebied van Biobased Economy en vanuit een begrip van de technische en inhoudelijke basis in de sector actief wil zijn: producenten en verwerkers van grondstoffen en bijproducten uit de voedings-, genotmiddelen- en de agro-industrie, chemische industrie, transportbrandstoffenbranche en elektriciteitssector. Ook beleidsmakers bij de Rijksoverheid, gemeenten, provincies en faciliterende bedrijven en instellingen worden van harte uitgenodigd om aan deze cursus deel te nemen. Introductie Prof. dr. Johan Sanders Wageningen UR, Agrotechnology and Food Sciences Group Docenten Cursuskosten Dr. ir. Rob Bakker Wageningen UR, Food & Biobased Research cursusmateriaal, lunches, koffie/thee/frisdrank, diner en netwerkborrel. samenstelling en kan op vele manieren geproduceerd worden. Biomassa die niet voor voedsel of veevoer Inschrijven wordt gebruikt, kan voor non-food toepassingen worden De inschrijftermijn loopt tot 31 maart 2014. ingezet. Er bestaan zeer veel verschillende manieren Na 31 maart ontvangen deelnemers een bevestiging zo optimaal mogelijk ingezet als grondstof om biomassa in energie, producten en chemicaliën om met informatie over de locatie, betalingswijze, het voor productie van elektriciteit, warmte, te zetten. Inzicht in de technische mogelijkheden en programma en de deelnemerslijst. Inschrijven kan op duurzaamheid veranderen snel, evenals de regels en www.wageningenacademy.nl In de Biobased Economy wordt biomassa Dr. ir. Wolter Elbersen Wageningen UR, Food & Biobased Research Informatie en registratie De cursuskosten bedragen € 1.395,- per persoon, inclusief Biomassa is buitengewoon divers in voorkomen en Cursusleiding Dr. ir. Maria Barbosa Wageningen UR, Food & Biobased Research Dr. Harriette Bos Wageningen UR, Food & Biobased Research Dr. Martin Junginger Universiteit Utrecht Ir. Kees Kwant Rijksdienst voor ondernemend Nederland Ir. Jan Noordegraaf Synbra B.V. transportbrandstoffen, chemicaliën en stimuleringsmaatregelen. Daarnaast vindt er steeds meer producten. Dit biedt Nederlandse een verschuiving in focus plaats van inzet van biomassa Ons aanbod voor energie, naar inzet van biomassa voor de chemie. Wageningen Academy verzorgt ook incompanytrainingen, Deze cursus gaat uitgebreid in op al deze ontwikkelingen distance learning modules en summer schools. Kijk voor en belicht de actuele aspecten. meer informatie op de website. Dr. Mariusz Cieplik ECN (Energieonderzoek Centrum Nederland) aspecten die een rol spelen. Deze cursus Om de kansen in de Biobased Economy optimaal te Leveringsvoorwaarden Op alle programma’s van Wageningen Academy zijn de Dr. ir. René Rozendal Paques B.V. biedt u de kennis en inzichten om deze kunnen benutten is inzicht in deze ingewikkelde materie nodig. Voor de producenten en verwerkers in de agro- algemene leveringsvoorwaarden van toepassing. Kijk voor industrie is het van belang de biomassamarkt en de meer informatie op de website. ondernemers kansen, maar het kan ook lastig zijn vanwege de verschillende afwegingen beter te kunnen maken. bijbehorende technologie en regels te kennen. Dit helpt hen hun rol als potentiële leverancier van biomassa of als producent van energie, biobrandstoffen en chemicaliën te positioneren. Hoeveel biomassa is er beschikbaar? Welke energieconversie opties zijn er en wat bepaalt de kwaliteit en dus de marktprijs? Hoe werken de verschillende conversieopties? Welke fysieke eisen stellen de verschillende conversieopties? Welke duurzaamheidseisen worden er nu gesteld en welke in de toekomst? Welke chemicaliën kan je het beste uit biomassa maken? Wat zijn komende ontwikkelingen in regels en technologie? Hoe moet ik op ontwikkelingen anticiperen? Dr.ir. Jan Pels ECN (Energieonderzoek Centrum Nederland) Prof. dr. ir Paul Struik Wageningen UR, Plant Sciences Group