Projectgegevens Blaakhaventoren, Rotterdam Architectuur: KOW Architecten, Den Haag/Eindhoven, projectarchitect ir. Hans Kuiper Opdrachtgever: NS Vastgoed Baksteen: Hagemeister baksteen Blaaktooren (goudgeel geglazuurd ) FO, WF 210 x 100 x 51 mm Gemetseld oppervlak: ca. 6.000 m2 B l aak h av e n to r e n , R o tte r dam Skyscraper met baksteen De kantoor- en woontoren van Hans Kuiper, op de hoek van de Wijnhaven en de Verlengde Willemsbrug, is in goed gezelschap. In dit stukje Rotterdam, nagenoeg geheel verwoest in de Tweede Wereldoorlog, staan dicht op elkaar niet de minste architectonische ikonen van Rotterdam. Het Nedlloydgebouw van architect Wim Quist, het Potlood en de kubuswoningen van Piet Blom, de Peperklip van Carel Weeber, de Bibliotheek van Bakema en Boot, station Blaak van Harry Reijnders: een staalkaart van de naoorlogse Rotterdamse architectuur omringt de toren van Kuiper, architect bij KOW in Den Haag/Eindhoven. Toch is hier ook een stukje vooroorlogs Rotterdam bewaard gebleven: de Oude Haven, de oudste haven van Rotterdam. En Het Witte Huis, op de hoek van de Oude Haven en Wijnhaven. Het Witte Huis uit 1898 was met zijn 45 meter bouwhoogte lange tijd een van de hoogste gebouwen in Europa en staat alom bekend als de eerste hoogbouw van Rotterdam. Het historische pand in Art Nouveau stijl staat op een steenworp afstand van de Blaakhaventoren van Hans Kuiper: “Het Witte Huis heeft een dragende constructie uit baksteen. Op deze lokatie leek baksteen als gevelmateriaal me dan ook zeer passend.” Er zitten in de Blaakhaventoren ook stijlelementen die herinneren aan het begin van de Amerikaanse hoogbouw. Kuiper: “Bovenin heeft het gebouw buitenom zelfs bakstenen steunberen of pilaren. En het gebouw verjongt zich, als een skyscraper die voldoen moet aan de zoning-law, de wetgeving die zorgt dat Amerikaanse hoogbouw niet al het daglicht uit de straten weert.” Ook de sterke verticale geleding is een verwijzing naar Amerikaanse voorbeelden. Kuipers ontwerp aan de Wijnhaven heeft lisenen uit goudgele Hagemeister bakstenen van de sortering Blaaktooren die met hun lange opgaande lijnen verwijzen naar de vroege skyscraperarchitectuur. Maar de verticale geleding is niet louter historische referentie. Kuiper: “Het heeft ook alles van doen met de hoogte van de toren. De toren is feitelijk niet bijzonder hoog, 24 bouwlagen, zeventig meter hoog. Om toch de aspiratie van hoogte te creëren, is de geleding sterk verticaal gemaakt.” »Baksteen is zo ongeveer het goedkoopste en gemakkelijkst te verwerken materiaal voor aan de gevel, dat ook nog eens lang goed blijft.« Hans Kuiper Stedenbouwkundig vormt de Blaakhaventoren het einde van een aantal blokvolumes. Tegelijkertijd is ervoor gezorgd dat de kantoor- en woontoren over komt als een zelfstandig hoog bouwvolume: de toren ligt met een kleine hoekverdraaiing aan de Wijnhaven, waardoor het hoofdvolume ietwat is losgeweekt van de lage annexen rondom. De toren heeft een opmerkelijk programma: naast kantoorruimte en 89 woningen, heeft de toren ondergronds een split-level parkeergarage met 120 plaatsen. Op de eerste vier verdiepingen van de Blaakhaventoren zijn de gevels op traditionele wijze gemetseld. Daarboven zijn prefab panelen met baksteenstrips gemonteerd, prefab geleverd en af fabriek compleet met voegwerk. Kuiper: “Dat scheelt enorm in het steigerwerk dat anders nodig was geweest, en de panelen zijn onderhoudsvrij.” Het halfsteens metselwerk is uitgevoerd in blokverband, in staand verband en rollagen. Kuiper is lovend over baksteen als gevelmateriaal: “Baksteen is een perfect bouwmateriaal, zelfs al wordt het nu alleen nog maar toegepast als huid en heeft het geen dragende functie meer. Baksteen is zo ongeveer het goedkoopste en gemakkelijkst te verwerken materiaal voor aan de gevel, dat ook nog eens lang goed blijft.” Graphics: © KOW Architecten, Den Haag/Eindhoven Architect Hans Kuiper ontwierp aan de Wijnhaven in Rotterdam hoogbouw met een knipoog naar de Amerikaanse skyscrapertraditie. De Blaakhaventoren heeft een sterke verticale geleding, met baksteen als belangrijke bouwsteen. De lisenen uit goudgele Hagemeister bakstenen van de sortering Blaaktooren verwijzen ook naar het Witte Huis, de historische hoogbouw naast de Blaaktoren.